Mijn jaar bij Jean-Marie Dedecker.

Thierry Debels
Zoals steeds voor Cathy, Loc, Brieuc en Elouan. Deze keer ook voor Leo de Haes, de beste uitgever

Ordo ab chao. Motto van de vrijmetselaars. Elites hebben de neiging hun hand te overspelen en daarmee een reactie op te roepen van andere delen van de bevolking, meestal andere elites die namens de bevolking als geheel optreden. Elites die almaar meer macht vergaren, gaan daarin vaak te ver en prikkelen zodoende concurrerende elites om hun gezag op de proef te stellen of om onvrede onder de gehele bevolking aan te wakkeren. David Rothkopf
Gecorrigeerd: 28/8/09

Voorwoord door meester Leo Goovaerts Wetenschapper n journalist Thierry Debels verhaalt in dit boek de interne partijgebeurtenissen van zijn njarig verblijf bij LDD. Hij tekent de man Jean-Marie Dedecker zelf, ten voeten uit. Het boek, scherp en toch positief, geeft een beeld van het fenomeen JMDD n van de ween van een politieke partij die in barensnood verkeert. Het is een spannende bijdrage tot inzicht in het politieke leven dat in de traditionele partijen afgedekt blijft. Als strategisch onderhandelingsanalist kan ik Debels alleen maar feliciteren voor zijn werk. Debels verhaal toont aan dat Dedecker als persoon vergelijkbaar met het wisselend Noordzee-klimaat (nog) geen strategisch politicus is. Dedecker doet aan politiek voor de publieksliefde, met een groot ego. Hij neemt risicos, is transparant, loslippig en reageert impulsief. Zijn onzekerheid compenseert hij met een pathetische mix van tofheid, emotionaliteit en Calimerogevoelen. De levensgrote vraag die uit het boek druipt vraag is dan ook: Wat heeft de sportman JMDD nog in petto en hoe zal hij zichzelf verwerken in zijn politieke toekomst? Ikzelf had twee gesprekken met JMDD en blijf dat een existentile vraag vinden. Wat de partij betreft: Debels, als enigszins ontgoochelde waarnemer, nuanceert de woelige organisatie van de partij en terecht want het is gewoonweg onmogelijk een liberale partij op poten te brengen binnen aan aantal maanden waar anderen er decennia over deden. Het grote voordeel van de verkiezingen van 7 juni is dat men bij LDD nu weet wie wat waard is en vooral, wie dacht wat waard te zijn. De partij LDD van voor 7 juni komt uit het verhaal als een politieke partij zonder oligarchische bovenlaag, golvend op een gedesorganiseerde verzameling van tooghelden. De interne frustraties en afrekeningen liggen op een bijna pathologisch niveau. Het is ook duidelijk dat Debels van oordeel is dat de machts- en activiteitsconcentratie bij n man de partij verlamt. Het liberale waardenpatroon van LDD zit in ontelbare tegenstrijdige hersenpannen. De auteur vraagt zich af of Dedecker dat aankan. Debels ziet met enige bewondering een bewogen politieke waakhond als LDD wel zitten. Ook al blaft die soms als er geen dieven te zien zijn. Het populisme van het gezond verstand kan in deze barre tijden alle richtingen uit nu de instellingen kraken en het vertrouwen van de burgers erin naar een nulpunt neigt. In de verdere toekomst lijkt Debels wel te hopen op een LDD-keizersnede voor de geboorte van een Liberale Vlaamse Partij. JMDD moet dan wel het juiste spoor kiezen. En erop blijven. Want er zullen hem geen cadeaus gedaan worden. Leo Goovaerts Voormalig penningmeester VLD Brussel, september 2009

Inleiding Dinsdag 16 juni 2009. LDD fractiesecretaris Jan Van Brussel vertelt me dat onze samenwerking, die iets meer dan een jaar geduurd had, beindigd is. Dirk Vijnck maakte niet alleen bij Open VLD slachtoffers. Voorzitter Bart Somers ging zoals geweten na de mislukte overstap van kamerlid Vijnck, diep door het stof en betaalde de beruchte afspraken- of beloftennota cash bij de Vlaamse verkiezingen van 7 juni. De fles champagne die door de Open VLD eerder was opengetrokken toen Vijnck (opnieuw) aan boord kwam bij de liberalen, liet er een fikse kater achter. Somers nam die zondagavond nog ontslag. Zijn speech was eerder die dag al geschreven. Hij werd daartoe verplicht door Verhofstadt zelf. Van Brussel vertelde me dat ik mijn cv naar Vijnck had opgestuurd toen hij kortstondig bij de Open VLD zat. Ik bevestigde die informatie. Ontkennen was onmogelijk. Dat was ik overigens niet van plan. Ik vertelde de fractiesecretaris van LDD wel dat ik nooit van plan was geweest daadwerkelijk de overstap naar de Vlaamse liberalen te maken. Van Brussel kon daar beslist een eind in meegaan. Maar hij bleef wel bij zijn beslissing. De wrok tegen de Open VLD zat te diep bij Dedecker, vertelde hij me. En ook bij senator Lieve Van Ermen, mijn eigenlijke werkgeefster, was de rancune tegen de liberalen te groot om mijn misstap te kunnen vergeven. Dirk Vijnck kwam op dinsdag 21 april tijdens de middag naar zijn bureau: lokaal 2233 in het Huis van de Parlementsleden. De allerlaatste kamer op de tweede verdieping in de tweede vleugel van het nieuwe gebouw. Gelegen vlak naast het Federale Parlement in Brussel. Nagenoeg iedereen van de fractie was toen afwezig. Het was immers lunchtijd. De meeste LDDers zaten boven in het restaurant van het parlement. Ik had er op dat moment enkele maanden met Vijnck in dat bureau opzitten. Vijnck zag er die middag opvallend opgewekt uit. Dat was lang geleden. Hij vertelde me glunderend dat de ontslagbrief voor zijn persoonlijke LDD-medewerker al verstuurd was. Tijdens het gesprek met Vijnck bleek dat hij van de Open VLD anderhalf of zelfs 2 medewerkers mocht aanwerven. Een krantenlezer merkt schamper op dat de ene medewerker Vijnck zal leren lezen, de andere moet hem dan leren schrijven. Het parlementslid is intellectueel immers geen hoogvlieger. Vijnck hengelde op dat ogenblik openlijk naar mij. Om hem te plezieren vertelde ik hem dat ik hem wel uit de nood wou helpen. In de maanden daarvoor had ik Dirk beter leren kennen. Geen haar op mijn hoofd dat er evenwel aan dacht ooit met die man samen te werken. Daarvoor had ik het te veel naar mijn zin bij LDD. Ik volgde de financile dossiers op federaal en Vlaams vlak: Fortis, Dexia, KBC, Ethias om er enkele te noemen. Vijnck van zijn kant volgde dan weer de commissies energie en landsverdediging. Domeinen die mij maar zeer beperkt interesseren. Op menselijk vlak had ik evenwel geen enkel probleem met Dirk. Maar samenwerken was dus uitgesloten. Zo moest ik voor hem eens iemand bellen in het kader van een uitgebrande loods op het grondgebied van Zaventem. Hij had alleen een telefoonnummer. Heb je ook een naam voor me? vroeg ik hem. Altijd handig immers om te weten met wie je precies belt. En de persoon aan de andere kant van de lijn vragen met wie je nu eigenlijk spreekt, komt niet echt professioneel over. Vijnck had evenwel geen naam voor me. Merkwaardig, aangezien hij met die man en zijn collegas al eens eerder

een vergadering had belegd in het parlement. Dat voorval typeert Vijnck evenwel ten voeten uit. Een arbeider die per ongeluk in het parlement beland is. Een man die het volk moet vertegenwoordigen maar die nauwelijks zichzelf kan vertegenwoordigen. Enkele dagen later, we zijn dan eind april 2009, verstuurde ik inderdaad mijn cv naar Vijnck. Als ik de cv vandaag opnieuw bekijk, zie ik dat het om een zwaar verouderde versie gaat die toevallig nog op de harde schijf van mijn pc stond. Mijn ingesteldheid toen was dat het geen kwaad kon om eens te praten met Open VLD. Indien ik al uitgenodigd zou worden door de liberalen. Dedecker zegt toch ook steevast dat hij met iedereen praat? Kamerlid en gemeenteraadslid in Aalst Martine De Maght zou bijvoorbeeld in die periode met Open VLD kamerlid Luc Van Biesen gaan lunchen. En ook Rob Van de Velde had maanden eerder een vertrouwelijk gesprek met het kopstuk van een andere aangebrande partij. En nogmaals, Dedecker praat met iedereen zoals hij zelf altijd aangeeft zelfs met het Vlaams Belang? Hij beroemt er zich zelfs op. Mijn ontslag werd vergemakkelijkt door de slechte score die LDD haalde bij die Vlaamse verkiezingen van 7 juni 2009. Slecht? Ja: slecht. Fractiesecretaris Van Brussel vertelde me dat binnen een explosief groeiscenario, waarop door de meesten in de periode voor de Vlaamse verkiezingen binnen de partij heimelijk of zelfs openlijk gerekend werd, een dergelijke pekelzonde makkelijker vergeven kon worden. Nu de partij moest terugvallen op een minimalistisch krimpscenario dat zelfs onder mijn meest negatieve voorspelling van 10 Vlaamse zitjes uitkwam werd elke fout genadeloos afgestraft. Bovendien werden er voor de verkiezingen van 7 juni beloftes gedaan aan mensen die zich zwaar gengageerd hebben tijdens de kiescampagne. Mathias Danneels bijvoorbeeld raakt niet verkozen in Antwerpen. Hij gaat nadien wel deeltijds aan de slag bij LDD. Nog anderen die na 7 juni uit de boot vallen, zoals Anne De Baetzelier, omdat ze niet verkozen zijn, willen wel aan de slag gaan bij Dedecker. Sommige kandidaten zoals Moniek Denhaen hebben zelfs hun contract met hun werkgever verbroken. Ik besef evenwel dat ik een enorm voorrecht gehad heb. De natte droom van elke politieke journalist: een jaar meedraaien met een nieuwe partij. Embedded journalism op zijn best. Een jaar lang in de voetsporen van Dedecker. Mijn jaar met en bij Jean-Marie. Cameraman en Bruggeling Willem Van Mullem van het productiehuis Arendsoog zou Jean-Marie 5 weken lang op de voet volgen om nauwelijks 15 minuten (!) te mogen tonen in de Panorama-reportage Rechts marcheert op Canvas. Wat een verspilling van tijd en energie. Van Mullem beschikt op een volle week voor de verkiezingen al over meer dan 2000 (!) minuten filmmateriaal. Er wordt dus nog geen percent getoond van wat op beeld staat. Tijdens dat jaar bij LDD besefte ik voortdurend dat ik ook journalist was en bleef. Niet zozeer in de eerste helft van dat jaar het tweede deel van 2008 dus. Wel in 2009. Als ik mensen contacteerde voor dossiers van LDD, bleken de contactpersonen me vooral te kennen als auteur en redacteur. Niet als politicus. En dat was zeker geen nadeel. Als ik de CBFA, de vroegere bankcommissie dus, om uitleg vraag in het kader van het Fortis-dossier is de vraag aan de overkant of ik die informatie nodig heb voor een boek. Mensen spreken me nu nog over dat boek, De ondergang van Fortis, aan. Ik weet nog precies wanneer dat omslagpunt kwam: eind december 2008. Ik kreeg een vers verslag van het Rekenhof over de Belgische ontwikkelingssamenwerking binnen. Het Rekenhof controleert de overheid. Rapporten van het Rekenhof worden vooral door oppositiepartijen gebruikt om de regering aan te vallen. Dit rapport was ronduit

vernietigend voor de BTC, de Belgische instelling die de ontwikkelingssamenwerking uitvoert. Zo vond het Rekenhof ondermeer dat de dubbele handtekeningsbevoegdheid doelbewust en systematisch omzeild werd. Fraude dus. Daarnaast stond het rapport bol van ernstige tekortkomingen. De persdienst van LDD wees evenwel een voorstel van persbericht hooghartig af. Het rapport weegt niet zwaar genoeg, werd gesteld. Ik heb het rapport dan maar in arren moede gelekt aan blogger Luk Van Braekel. Tot ziens. Dat waren de laatste woorden van de fractiesecretaris die dinsdagvoormiddag in het Huis van de Parlementsleden. In de bocht zoals het vergaderlokaal gemeenzaam genoemd werd bij LDD. Ik werd al die tijd beschouwd als een buitenbeentje. En door sommigen ronduit gewantrouwd. Dat besefte ik maar al te goed. Maar meestal wel impliciet gewaardeerd omwille van mijn stevige dossierkennis in de financieel-economische onderwerpen. Rik Van Cauwelaert, hoofdredacteur van Knack, gaf het nauwelijks enkele dagen daarvoor via de telefoon aan. En een medewerker van de persdienst is blij dat het Vlaams Belang geen financieel expert zoals Debels aan boord heeft die het dossier van PMV en de rommelkredieten (CDOs) genadeloos en tot op het bot kan fileren. Maar toch bleef ik een buitenbeentje. Een outsider. Die argwaan is trouwens typisch bij LDD. Als een nieuwe medewerkster aangeworven wordt, hoort ze toevallig dat een ancien vraagt of ze wel vertrouwd kan worden. Het meisje is er dagen niet goed van. Ironie van het lot is dat Vijnck me die dinsdag in kamer 2233 vertelde dat mijn positie bij LDD ter discussie stond. Alsof hij me impliciet aanmoedigde om de overstap naar de echte liberalen te maken. En alsof ik dat zelf niet wist. Kamerlid Martine De Maght vroeg me eerder al, met aandrang bovendien, om voorzichtig te zijn. Ik was volgens sommigen immers intern iets te ver gegaan bij de verdediging van enkele parlementsleden. Ook andere welwillende kamerleden hadden me ervoor gewaarschuwd. Het enige wat ik die dinsdag nog doe, is een boek terugbrengen naar de bibliotheek van het Federale Parlement. De instelling beschikt immers over een fenomenale en erg boeiende verzameling boeken. Het paradijs voor een boekenworm dus. Een van die boeken is een interessant werk over de politieke partij ROSSEM van Jean-Pierre Van Rossem. Het boek is geschreven door Eric Rosseel. De man zal trouwens een vernietigend verslag schrijven naar aanleiding van een een vergadering van de onafhankelijke denktank Cassandra. Het boek van Rosseel ligt al enkele weken ostentatief, bijna uitdagend zelfs, op mijn bureau. De inleverdatum is al lang voorbij. Als ik het boek die ochtend terugbreng, vraag ik de bibliothecaresse of het niet erg is dat ik te laat ben. Neen mijnheer, zegt de vrouw achter de balie. We zijn al lang tevreden als de boeken gewoon terugkomen.

Hoofdstuk 1 De overstap van Dirk Vijnck Alles wat ik van politici vraag, is dat ze zich ertoe beperken de wereld te veranderen en niet ook de waarheid. (J.Paulhan) Inleiding Op maandag 20 april in de late namiddag maakt LDD kamerlid Dirk Vijnck in het federale parlement zijn overstap naar de Open VLD bekend. Tijdens een inderhaast bijeengeroepen en duidelijk gemproviseerde persconferentie in dat parlement, maakt Open VLD voorzitter Bart Somers de overstap glunderend bekend. LDD wordt in snelheid gepakt. Op het zelfde moment opent Guy Verhofstadt een fles champagne op de komst van Vijnck. De overstap van Vijnck is vooral symbolisch erg belangrijk voor de Vlaamse liberalen. Eerder die dag werd Luc Van Biesen, kamerlid voor de Open VLD, in de gang van LDD gesignaleerd. Op het einde van verdieping 2 van vleugel 2 in het Huis van de Parlementsleden. Een parlementslid van LDD signaleert me later dat Van Biesen met een gezicht tot op de grond liep. Maar misschien probeerde hij zich gewoon zo goed als mogelijk te verstoppen? Het is immers niet echt gebruikelijk in de gang van de vijand te paraderen. Elke politieke partij heeft immers zijn eigen stek in dat huis. Niemand binnen de partij LDD is op het moment van de persconferentie van Open VLD op de hoogte van de overstap. En vooral, in eerste instantie kan niemand binnen LDD de verklaring van Somers geloven. Vijnck zat immers nauwelijks een paar uur daarvoor nog op het partijbestuur van Lijst Dedecker. Met een uitgestreken gezicht nog wel. Enkele mensen van de fractie van Lijst Dedecker zijn op dat moment die maandag in het parlement aanwezig. Ze gluren stiekem aan de deur van de zaal om te kijken wat er precies gebeurt. Als ondeugende jongetjes. En vooral om met eigen ogen te zien of het wel degelijk waar is. In de pers, ondermeer in De Standaard, staat de volgende dag te lezen dat LDD compleet in snelheid werd gepakt. Een van die mensen die aan de deur stond te gluren is Luc Rochtus, hoofd van de studiedienst bij LDD. Hij zal het me de volgende dag zelf enigszins onthutst vertellen. Die maandag tijdens de gemproviseerde persconferentie van Bart Somers, ben ik niet in het parlement aanwezig. Ik werk deeltijds voor LDD en ben in principe enkel op dinsdag, woensdag en donderdag in Brussel. Ik zie het persbericht van Belga dan ook thuis voorbijflitsen. Echt verbaasd ben ik niet. Ik ken de voorgeschiedenis van Vijnck. Ik stuur onmiddellijk een berichtje naar het kamerlid via Facebook waarin ik hem als mens succes toewens met zijn overstap. Niet omdat ik blij ben dat hij naar de Vlaamse liberalen is overgestapt. Maar als collega. Als vriend bijna. Ik ben op dat ogenblik wellicht een van weinigen die echt begrijpt waarom hij die overstap gemaakt heeft. Dirk zal me drie weken later verraden. Tijdens een gesprek met Dedecker plant hij een mes in mijn rug. Ik vergeef het hem. Op dat vlak verschil ik zeker van Dedecker. Eind april, met nog enkele weken te gaan tot de Vlaamse verkiezingen, wordt nagenoeg elke aankondiging of persbericht van LDD op het zelfde moment overschaduwd door een ander negatief bericht. Eerder die dag werd immers verteld dat communicatiemanager Piet Desl en advocaat Jan Vandenbussche, zoon van de onlangs overleden politicus Michiel, in Brussel als lijsttrekkers voor LDD zouden opkomen. Desl

voor het Brussels parlement. Vandenbussche zou een gooi doen naar een zitje in het Vlaams parlement. Tevergeefs zal later blijken. Ook het intense lobbywerk van Isabelle Van Laethem, voorzitster van Jong Gezond Verstand, was nutteloos geweest. Ook zij aasde immers op die lijsttrekkersplaats voor Brussel. En mandataris Monique Moens moest tevreden zijn met een schamele tweede plaats op de Brusselse lijst voor het Vlaams parlement. Haar carrire bij LDD stopt op dat moment. Dat beseft ze ook. Als Dedecker die maandag 20 april, laat in de namiddag, opgebeld wordt door journalist Wouter Verschelden van De Standaard, speelt zich een uiterst merkwaardig tafereeltje af. De redacteur van De Standaard meldt Dedecker als eerste dat een kamerlid van LDD is overgelopen. Wat zegt u?, mompelt Dedecker. Een kamerlid van ons overgestapt naar Open VLD? Wie dan, Martine De Maght? vraagt Dedecker verbluft aan de journalist. Dedecker spreekt voor zijn beurt. Het is niet de eerste keer en het zal zeker niet de laatste keer zijn. Zwijgen is immers niet de sterkste kant van Dedecker. Kamerlid Martine De Maght kan er niet meer niet lachen als ze de dag nadien met de uitspraak van Dedecker geconfronteerd wordt. De journalist van De Standaard weet dat het om Dirk Vijnck gaat. Dedecker reageert in eerste instantie met ongeloof. Dat is bijna onmogelijk, stamelt hij. De Maght vertelt me nadien de echte reden waarom Dedecker in eerste instantie aan haar dacht. Ik kon die dag niet aanwezig zijn op het partijbestuur. Mijn gsm was uitgevallen en Carl De Coster (een medewerker van de fractie) kon ook mijn moeder Anny (ook omschreven als Anni of Annie) niet bereiken. Toen ik mijn gsm weer aan de praat kreeg, bleek dat er wel tientallen pogingen gedaan waren om me te bereiken.Tevergeefs. Wellicht werd bij LDD vermoed dat De Maght op dat moment een en ander met de liberalen had bekokstoofd. De geurtjesman Ik ken Vijnck behoorlijk goed. Eind 2008 wordt door LDD fractiesecretaris Jan Van Brussel beslist, zonder mijn inspraak weliswaar, dat ik in het bijgebouw van het parlement van bureau moet veranderen. Ironisch genoeg heeft de bevoegde dienst van het parlement net daarvoor mijn naam voor het bureau van het Huis van de Parlementsleden geplaatst. Rijkelijk laat aangezien ik al sinds begin juni 2008 deeltijds voor de partij werk. Maar de parlementaire molen draait, net zoals de gerechtelijke, blijkbaar erg traag. Ik zal de bodes van de Kamer later horen sakkeren dat het personeel van LDD nooit in de juiste bureaus zit. Als Vijnck na zijn dubbele salto opnieuw bij LDD is, komt een bode zijn naamplaatje opnieuw bevestigen voor lokaal 2233. Vijnck zal daar evenwel niet meer zitten. Hij krijgt een bureau dichter in de buurt van de fractiesecretaris en de persdienst. Eind 2008 zit Vijnck nog samen met Luc Rochtus van de studiedienst in een bureau. Kamer 2233. Het botert niet echt tussen beiden. Zoveel is duidelijk. Intellectueel Rochtus heeft een duidelijk en bovendien nauwelijks verholen misprijzen voor de arbeider Dirk. In het bureau hangt overigens een interview gepubliceerd in De Tijd waarin SP.A parlementslid Meryame Kitir en Dirk Vijnck door de krant over hun arbeider-zijn ondervraagd worden. Arbeiders in het parlement: het is eens iets anders. In die eerste vier maanden van 2009 leer ik Dirk dus beter kennen. Zijn manier van denken, zijn motivatie om aan politiek te doen. Zijn privleven ook. Ik leer zijn zwakke maar ook zijn sterke kanten ontdekken. Zijn sterkste punt is zonder twijfel zijn zeer grote

gedrevendheid. In een interview zal zijn ex-vriendin later vertellen dat hij tot een gat in de nacht blokt op de moeilijke begrippen die in het parlement gebruikt worden. En er zijn er inderdaad nogal wat. Zelfs sommige politieke journalisten kennen niet eens het verschil tussen een wetsvoorstel (van het parlement) en een wetsontwerp (van de regering). En wellicht het belangrijkste: ik overzie het hele proces dat bij Vijnck uiteindelijk tot zijn overstap naar de Open VLD zal leiden. Er is wel een puntje van conflict: Vijnck is een geurtjesman. Wel op drie verschillende plaatsen in het bureau staan automatische geurspreiders opgesteld. Zelf heb ik de onhebbelijke gewoonte om sigaren te paffen. Het mag niet. Ik weet het. Maar we zijn LDDers natuurlijk. Zowat iedereen binnen de fractie paft er in het parlement lustig op los. Een vermaning van de directie van het parlement wordt dan ook vertikaal geklasseerd. We lijken op Dedecker die tijdens zijn liberale periode op een affiche zijn bloot achterwerk toont tegen de superboetes. Dedecker wordt wel teruggefloten door Verhofstadt. Wij zijn tegen het rookverbod. In cafs en in het parlement. Enkel als Ulla Werbrouck vriendelijk vraagt om niet te roken, doof ik mijn Oud Kampen sigaar. Van Brussel vertelt me na enkele weken dat ook parlementslid Vijnck het moeilijk heeft met mijn gerook. Zijn vriendin klaagt erover dat zijn kleren stinken, stelt hij. Vijnck is, net als Ulla, een van de weinige niet-rokers bij LDD. Een veeg voorteken misschien? Ik verbaas me er wel over dat hij me dit niet persoonlijk verteld heeft. Nadien probeer ik wel niet te roken als hij er is. Gelukkig voor mij is zijn aanwezigheid in kamer 2233 relatief beperkt. Op donderdagmiddag moeten de parlementsleden al aanwezig zijn tijdens de plenaire zitting. Vijnck mag uiteraard geen vragen stellen aan de regering. Hij neemt dan altijd het recentste exemplaar van het tijdschrift Knack mee. Ook P-Magazine durft hij wel eens mee te nemen naar de grote plenaire zaal van het parlement. Om er rustig te kunnen lezen. Het enige nadeel is dat de geurverfrissers van Dirk me barstende hoofdpijn opleveren. Verbieden die dingen, bedenk ik. Neen, dat kan niet. Verboden te verbieden is immers het motto immers bij LDD. Het is me snel duidelijk dat Vijnck een gigantisch perceptieprobleem heeft. Door de meesten binnen de partij, vooral door de studiedienst, wordt hij beschouwd als een nitwit, een intellectueel lichtgewicht, een snul eigenlijk. Quantit ngligeable dus. Het zal een blunder van formaat zijn. Niet omdat de analyse an sich verkeerd is, maar omdat het misprijzen van deze mensen voor Dirk onherroepelijk zal leiden tot zijn overstap naar een andere partij. Dirk zelf daarentegen vond van zichzelf dan weer dat hij goed bezig was. Hij doet me sterk denken aan studenten die keihard blokken voor een examen maar toch zakken. Om dan nadien een beter cijfer te vragen netomdat ze zo hard geblokt hebben. In interviews na zijn overstap zullen hij en zijn voormalige vriendin Myriam Haesen stelselmatig benadrukken dat het parlementslid zo hard gestudeerd heeft om die vreemde terminologie van het parlement onder de knie te krijgen. Alsof dat telt. In eerste instantie vond Vijnck wel dat hij recht had op zijn parlementair mandaat. Hij had er immers in genvesteerd. Maar liefst 5000 euro volgens het inmiddels beruchte verhaal van Jean-Marie. Dirk stak zijn vinger immers op in caf Thierbrau (nu: De Waaiberg) in Leuven toen Dedecker vlak voor de federale verkiezingen van 2007 een lijsttrekker zocht voor Vlaams-Brabant. En die lijsttrekker moest voor Dedecker ook bereid zijn te investeren in zijn eigen campagne.

Slechts 5000 euro? Een pak meer volgens Dirk zelf als hij alle bedragen tenminste samentelt. Alleen, rekenen is niet zijn sterkste kant. Taal ook niet zal snel blijken. Als hij na zijn overstap naar de liberalen een korte toelichting geeft aan Rob tv lacht streekgenoot Peter Reekmans hem vierkant uit. Hij slaat twee uitdrukkingen door elkaar kraait hij. Dirk plaatst in de maanden voor de Vlaamse verkiezingen van 7 juni wel elke week enkele advertenties met zijn kop in een plaatselijk huis-aan-huis blaadje in de streek van Landen en Zoutleeuw, het meest Oostelijke punt van de provincie Vlaams-Brabant. Limburg is er vlakbij. En net omdat hij zo veel advertenties laat plaatsen, krijgt hij zelfs korting. Bovendien had Vijnck iemand die voor hem de schriftelijke parlementaire vragen opstelde. Volksvertegenwoordigers hebben immers de mogelijkheid om ministers te ondervragen over het gevoerde beleid. Op basis van het antwoord kan dan eventueel een persbericht gemaakt worden. Liberaal Guido De Padt was zelfs kampioen van de schriftelijke vragen voor hij minister werd. Ik heb enkele van die extern opgestelde vragen voor Dirk gezien en ik was behoorlijk onder de indruk. Ze waren gewoon goed. Ze pikten in op de actualiteit en vroegen de bevoegde minister meestal ministers De Crem of Magnette om uitleg. Boycot Toen de 5 net verkozen kamerleden van LDD na de federale verkiezingen van juni 2007 voor het eerst in het parlement bij elkaar kwamen, werden de bevoegdheden losjes onder elkaar verdeeld. Sommigen onder hen, zoals bijvoorbeeld Ulla Werbrouck, waren op dat ogenblik vooral stomverbaasd dat ze het zo bij zo gehaald hadden. Jean-Marie niet in het minst. De peilingen voor LDD net voor die verkiezingen waren toen immers rotslecht. De kiesdrempel van 5 % zou niet eens gehaald worden. Dirk zou zich vanaf dan vooral bezighouden met energie en defensie. Vijnck was, als arbeider, vooral oprecht bezorgd om het feit dat sommige mensen het moeilijk hadden met het betalen van hun energiefactuur. Niet echt een neo-liberaal LDD-thema. Maar dat was geen uitzondering bij parlementsleden van LDD. Zo is kamerlid Martine De Maght, dochter van voormalig burgemeester van Aalst Anny De Maght, ook altijd een pleitbezorgster geweest van de kleine man. Ik zie ze in haar bureau nog een pleidooi houden voor de sociaal zwakkeren in het kader van de hospitalisatieverzekering. Sommigen binnen de partij hebben het dan ook moeilijk met haar eerder linkse ideen. De persoon die voor Vijnck achter de schermen de vragen zou opstellen, volgde de actualiteit op beide domeinen goed op en stelde dus op basis hiervan gerichte vragen op. Dirk vertelde me dit tussen neus en lippen toen ik al enkele maanden bij hem op bureau zat. We zijn in maart 2009. Drie maanden voor de Vlaamse verkiezingen. Ik was in eerste instantie stomverbaasd. Is dat niet de taak van de studiedienst?, vroeg ik hem. Het antwoord zat eigenlijk in mijn vraag. Zelf hield ik me met financieeleconomische dossiers bezig: Dexia, Fortis, KBC om er drie te noemen. Het grootste deel van de berichtgeving over probleemdochter FSA van Dexia in de Vlaamse kranten komt er door mijn spitwerk in documenten van de Amerikaanse beurswaakhond SEC. Een journalist van De Standaard kan niet begrijpen hoe ik in hemelsnaam aan al die informatie kom. Nochtans is alles op het internet te vinden. Als je maar weet waar je moet zoeken.

Ik werkte vooral voor kamerleden Van de Velde en Dedecker. Af en toe voor De Maght. En soms voor de Vlaamse parlementsleden als het over rommelkredieten gaat. Het Vlaamse niveau interesseert me iets minder. Bijna alle belangrijke beslissingen worden immers federaal genomen wat de separatisten ook mogen beweren. Vragen opstellen voor parlementsleden is dus wel degelijk de taak van de studiedienst. Maar niemand wilde voor Dirk werken. Rochtus kon zijn misprijzen voor Dirk niet beter tonen dan door een verplaatsing naar een ander bureau te vragen. Zelf probeerde ik Dirk zoveel mogelijk te helpen. Maar hij werd ronduit geboycot. Ik zou het aan den lijve meemaken. Uit het antwoord van de minister op een parlementaire vraag van Dirk, hadden we bijvoorbeeld samen interessante informatie gedistilleerd over het absentesme in het leger. Ik maakte het persbericht voor hem op. Het bericht is nooit verstuurd. Dat was geen eenmalig feit. Het gebeurde systematisch. Ideen van hem werden genegeerd. Dirk klaagde er in die periode ook over dat niemand met hem mee wilde gaan naar de commissie Energie. Medewerkers mogen parlementsleden begeleiden in dergelijke commissies. Ze moeten wel zwijgen. Maar ze spreken eigenlijk door de mond van het parlementslid dat naast hen zit. Ik ging regelmatig met Martine De Maght mee naar de commissie Buitenlandse Zaken. Met veel plezier overigens. En ik zag Martine in dat jaar duidelijk groeien in haar rol. Uit medelijden ben ik wel een keer met Dirk meegegaan naar zijn commissie. Hij had een vraag voor minister Magnette voorbereid. We zaten wel twee uur te wachten. En toen werd de zitting afgeblazen omdat Magnette plots weg moest. Dirk mocht zijn vraag niet stellen. Hij leek opgelucht. Of was dat maar een indruk? Voorstellen van Dirk werden afgeketst enkel en alleen omdat ze van hem kwamen. Aanzetten tot persbericht van Dirk werden door de studiedienst en de persdienst niet eens bekeken. Een fractiemedewerker noemde de persdienst begin 2009 zelfs de gedachtenpolitie. Het is een terechte opmerking. Ik zag de frustratie bij Dirk van dag tot dag groeien. Ik zal hard terugslaan, zei hij op een dag. De bitterheid droop er af. Vijnck vertelt het kort voor zijn overstap naar de Open VLD. Dirk was overigens niet de enige met dit probleem. Ook kamerleden Martine De Maght en Ulla Werbrouck hadden er in iets mindere mate weliswaar eveneens last van. Martine De Maght mocht bijvoorbeeld af en toe over sociale zaken comuniceren. En Werbrouck had op dat ogenblik haar focus al verlegd naar het Vlaamse parlement waar ze na 7 juni minstens 5 jaar zou zetelen. De veldslag die Werbrouck op dat moment leverde, was vooral een strijd ondermeer tegen ondervoorzitter Sabbe om in West-Vlaanderen op een verkiesbare tweede plaats te staan. Na lijsttrekker Dedecker uiteraard. Wat het drietal Vijnck, Werbrouck en De Maght vooral hoog zat, was de exclusieve aandacht die kamerlid en Antwerpenaar Rob Van de Velde opeiste. En ook kreeg. Dat Jean-Marie voortdurend nagenoeg alle aandacht kreeg, vonden ze terecht niet erg. Hij had de partij opgericht. Jean-Marie was LDD. Hij was het boegbeeld van de partij. En vooral Ulla ging voor Jean-Marie steevast door het vuur. Van de Velde is de begrotingsspecialist en financieel expert van LDD en mag eind 2008 en begin 2009 tientallen persberichten buitensturen waarin hij de begrotingsaanpak, of beter gezegd, het gebrek er aan, van de federale regering aankaart. De Maght heeft niet alleen een probleem met de hoeveelheid persberichten voor de Antwerpenaar. Ook het feit dat deze persberichten nagenoeg altijd identieke kopin zijn

10

van eerdere berichten vindt ze stuitend. En wanneer wordt er eens een persbericht voor mij verstuurd? vraagt ze zich vertwijfeld af. Bovendien vindt ze dat ze, ondanks haar harde werk, eigenlijk intern onvoldoende gewaardeerd wordt. Na de verkiezingen van 2009 zal ze een versnelling lager schakelen. Het heeft toch geen zin stelt ze ontgoocheld. Hoeveel kost een Cola? Als het persbericht over de overstap van Vijnck die maandag 20 april dus op Belga verschijnt, is mijn eerste gedachte wat de invloed van deze erg drastische beslissing van Dirk zal zijn op de federale kamerleden De Maght en Werbrouck. Het drietal heeft na hun formele eedaflegging medio 2007 in de kamer, immers een tweede meer geheime eed gezworen. Een gelofte om elkaar door dik en door dun te steunen. Een voor allen en allen voor een als het ware. De drie parlementaire musketiers. Ook met Vlaamse parlementslid Monique Moens, overgekomen van Vlaams Belang, klikt het goed. Net zoals de drie musketiers zijn ze dus eigenlijk met zijn vieren. Moens heeft een oneigenlijk bureau in het federale parlement. Moens beschikt als Vlaams parlementslid immers over een lokaal in het Vlaamse parlement. Maar ze verkiest om samen te zitten met De Maght in kamer 2232 van het Huis van de Parlementsleden aan de Leuvenseweg. Die eendracht heeft natuurlijk alles te maken met het feit dat de drie federale volksvertegenwoordigers nieuw in het parlement zijn. Een merkwaardige en vreemde wereld gaat medio 2007 voor hen open. Vooral voor Werbrouck en Vijnck is alles gloednieuw. Werbrouck zat eerder bij BLOSO. De Maght kent de politiek uiteraard deels via haar moeder, de nog steeds erg populaire ex-burgemeester van Aalst. Ter illustratie hiervan: als ze na de eedaflegging in halfrond iets drinken, vraagt Martine De Maght aan de bode van de Kamer hoeveel haar schuld is. De bode legt haar vriendelijk uit dat ze op kosten van de belastingbetaler zoveel cola en koffie mogen drinken als ze maar willen. En in die koffiekamer van het parlement worden ze door Open VLDer Guido De Padt dan weer scheef bekeken omdat ze volgens hem op de liberale plaatsen zitten. Dat konden we toch niet weten, vertelt Martine De Maght achteraf enigszins verbauwereerd. Terwijl ik de frustratie van Dirk elke dag voel groeien, vraagt hij me op een bepaald moment in maart om contact op te nemen met een geschorste brandweerman uit Zaventem. Alleen heeft hij de naam van de man niet. Enkel het telefoonnummer. Vijnck heeft een interessant dossier in verband met de brand van een loods op het grondgebied van Zaventem. De inhoud van dat dossier zelf heb ik nooit gezien. Hij neemt het telkens terug mee naar huis. Hij wil het nieuws uitbrengen vlak voor de verkiezingen van juni 2009. Wat uiteraard niet zal gebeuren. De persoon die ik aan de lijn heb, vertelt zeker een aantal interessante zaken. Ik stel Dirk voor om dit in een persbericht te gieten. Hij wil eerst nog het advies van de persdienst en van Kris Alpha 20 Daels. Ik hoor er nadien niets meer van. En zo gaat het eigenlijk voortdurend. Na de overstap van Vijnck was te lezen dat niemand van het publiek hem kende. Iemand anders had opgesnord hoeveel parlementaire vragen Vijnck in die kleine 2 jaar gesteld had. Die persoon schreef, op basis van dat beperkte aantal parlementaire vragen, dat het geen groot verlies was. Ik weet dat heel veel vragen onterecht ingehouden werden en dat een hele resem interessante persberichten gewoon niet verstuurd zijn. Omdat ze van Dirk kwamen.

11

In de pers wordt Vijnck de volgende dag uiteraard genadeloos neergesabeld. 2012 voorkeurstemmen haalde Dirk Vijnck op 10 juni 2007 schrijft De Standaard smalend. Volgens die krant is zijn kamerzetel enkel het gevolg van een grillig spel van apparentering tussen Leuven en B-H-V. Apparentering betekent dat restzetels worden toegewezen aan een kandidaat. In Nederland wordt gesproken over het duidelijkere begrip lijstverbinding. Binnen de fractie signaleert iemand dan weer dat LDD steeds meer op Lid van Rudy Aernoudt begint te gelijken. In de pers wordt de partij zelfs voorgesteld als een Waalse halfzus van Lijst Dedecker. Dedecker en Aernoudt zijn dan ook goede vrienden. Als in het voorjaar van 2009 een nieuw boek van Aernoudt wordt voorgesteld, is Dedecker bij de presentatie aanwezig. De broer van Rudy, Ronny, bekleedt in West-Vlaanderen zelfs een sleutelfunctie voor LDD. Sommigen begrijpen overigens niet goed hoe dat berhaupt mogelijk is. Het talent is volgens die persoon immers niet helemaal eerlijk verdeeld binnen de familie Aernoudt. Economist Rudy Aernoudt schreef wel mee aan het programma van LDD. Hij zal overigens later openlijk afstand moeten nemen van de partij Lid die hij nota bene eerder zelf had opgericht. Dat Dirk in 2007 verkozen werd, is evenwel louter en alleen zijn verdienste. In de briljante rubriek Bladspiegel van Knack in juni vindt redacteur Koen Meulenaere Vijnck overigens slimmer dan Bart Somers. Of beter: Somers is dommer dan Vijnck omdat hij de voorwaarden op papier zette. Maar dat heeft dan weer meer met de waardering van de figuur van Somers en de liberalen in het algemeen door de redacteur te maken. Vijnck houdt wel van uiterlijke schijn. Typerend bijvoorbeeld is dat hij onmiddellijk na zijn eedaflegging in het federale parlement in 2007 een nieuwe wagen bestelt: een Audi A4. De chauffeur van Dedecker signaleert dat het verduiveld moeilijk is dat model van een A6 te onderscheiden. Zeker in de achteruitkijkspiegel. Ik voel een vleugje afgunst in zijn stem. Of is het eerder een tikkeltje misprijzen? Dedecker zelf wordt vervoerd in een A8. Dat wordt beslist door de partij. Men wil Dedecker zoveel mogelijk sparen. Bovendien kan hij er dan ook nog wat werken. Opvallend is dat Dedecker naast de chauffeur zit. De meeste hoogwaardigheidsbekleders verkiezen immers een plaatsje achteraan in de wagen. Op de fonkelnieuwe Audi A4 kan Vijnck alvast zijn glimmende P-plaat vastschroeven. Het bezit van een dergelijke P-plaat levert overigens al eens wat verwarring op. Als Vijnck een afspraak neemt voor een klein onderhoud van de Audi, moet hij wel drie keer de nummerplaat herhalen. En hij heeft bovendien nog eens de gewoonte om erg stil te spreken. Niet onmiddellijk een strategisch voordeel als volksvertegenwoordiger. Dirk houdt dus van pracht en praal. Een mooi pak, een flitsende auto. Hiermee wil hij wellicht zijn opgang illustreren en onderstrepen. Op de vensterbank van bureau 2233 staan een aantal boeken van het parlementslid. Als ik er een vastneem, over Sarkozy, merk ik dat het boek ongelezen is. Dirk in een zin samengevat: Van arbeider tot parlementlid. De mannelijke versie van Hyacinth Buckett als het ware. Zijn eenvoudige afkomst kan hij, net zoals het personage Buckett, evenwel nooit helemaal wegsteken behalve als hij zwijgt. Vlak voor de federale verkiezingen van 2007 waren de peilingen voor LDD dus bijzonder slecht. De kiesdrempel van 5 procent zou, volgens de peilingen althans, zelfs niet eens gehaald worden. De laatste poll van De Standaard geeft aan dat LDD zou stranden op nauwelijks 3,8 %. Onvoldoende dus. Mensen die toen hun nek uitstaken zoals Vijnck,

12

verdienen een zekere mate van respect alleen al daarvoor. Andere LDDers van het eerste uur zoals Peter Reekmans en Stef Goris, beiden uit Vlaams-Brabant, durfden op dat moment de stap niet te zetten net omwille van die prangende onzekerheid. Tussen haakjes, de strategie die LDD in het algemeen en Dedecker in het bijzonder wat uiteraard op hetzelfde neerkomt bij de samenstelling van kieslijsten van 2009 toepast om andere mensen het eerste uur te vervangen door zogezegd betere nieuwkomers is dan ook volkomen laakbaar. De strategie is ook niet eerlijk ten opzichte van die anciens. Het is een van de strategische fouten van LDD bij de campagne van 2009. Het is ook steevast d reden waarom waardevolle LDDers van het eerste uur misnoegd de partij verlaten. Na de overstap van Dirk op maandag 20 april 2009 wordt binnen de partij alvast druk gespeculeerd over de motieven. Iemand is er heilig van overtuigd dat de liberalen Dirk zijn komen halen. Communicatiemanager Piet Desl in Dag Allemaal: Dirk is er ingeluisd. Een persoon die erg dicht bij Jean-Marie staat, beweert dat dat proces eigenlijk al maanden bezig was en wel heel concrete vormen aangenomen heeft tijdens een studiereis van de parlementsleden naar Libanon. Dirk nam deel aan die studiereis. Op de korte trip waren ook liberale kamerleden Luc Van Biesen en Hilde Vautmans aanwezig die hem toen ook uit LDD probeerden los te weken. Die theorie is verleidelijk en welicht ook goed om het eigen geweten te sussen. Toch klopt het niet helemaal. Dirk is in eerste instantie wel altijd goede relaties blijven onderhouden met de Open VLD. En misschien waren er wel degelijk pogingen van de liberalen om hem opnieuw in te lijven. Dirk was namelijk eerst lid van de VLD voor hij in 2007 de stap naar LDD zette. Met 5000 euro in de hand. Maar je kan een parlementslid die goed in zijn vel zit, helemaal niet losweken. Noodpartijbestuur en publiekelijke reprimande De echte reden voor de overstap van Dirk ligt dus bij die permanente interne boycot en het gebrek aan ondersteuning en waardering voor het parlementslid. Zelfs na de overstap van Dirk wil men bij LDD die les blijkbaar niet echt leren. Dirk krijgt immers vanaf september 2009 een halftijdse medewerker terwijl hij gewoon recht heeft op een voltijdse bediende. Net zoals elk parlementslid. De katalysator voor de finale beslissing van Dirk om de overstap te maken, ligt merkwaardig genoeg bij concullega (een samentrekking van concurrent en collega) kamerlid Rob Van de Velde. Deze laatste geeft op eigen houtje een opgemerkt interview aan De Standaard waarin hij zijn bittere gal spuwt over ondervoorzitters Jurgen Verstrepen en Ivan Sabbe. Het interview verschijnt op zaterdag 11 april: Open oorlog bij LDD is de vette en schreeuwerige kop op de voorpagina van de krant. Het interview slaat bij LDD uiteraard in als een bom. We komen er verder in dit boek nog uitgebreid op terug. De partij roept na dat interview van kamerlid Van de Velde op 11 april in allerijl en voor de eerste keer een noodpartijbestuur samen. Op die vergadering zaterdag net voor Pasen 2009 zitten alle belangrijke figuren van LDD. Op het einde van die emotionele vergadering keert Dedecker zich evenwel onverwachts tegen Vijnck. Dedecker sneert dat hij uit zijn schulp zal moeten komen. Vijnck krijgt nog twee jaar om zich te bewijzen. Zoniet ligt hij er in 2011, bij de volgende geplande federale verkiezingen, definitief uit.

13

Vijnck is zichtbaar geschrokken. Hij trekt wit weg. Hij krijgt een publieke reprimande in het bijzijn van alle prominente LDDers. Volgens een kamerlid dat aanwezig was, is het een fout van Dedecker dat hij deze kritiek aan Vijnck openbaar geeft. Misschien had Dirk die harde boodschap wel aanvaard indien Jean-Marie hem persoonlijk zou hebben aangesproken in een tweegesprek. Een ander hooggeplaatst lid minimaliseert de uitval van Dedecker. Niet harder dan anders, stelt die. En bovendien heeft Dedecker ook eerst gewezen op het feit dat Dirk dit (het interview van Rob aan de krant) nooit gedaan zou hebben. Maar Dirk is vooral geschrokken omdat Dedecker hem daarvoor altijd complimenteerde. Goe vent, zei Dedecker als Dirk een onderwerp per telefoon met de partijvoorzitter besprak. Althans, Dirk dacht dat Dedecker het ook echt goed vond. Op dat moment is de veer wel gesprongen bij Vijnck. Hij wil best uit zijn schulp, komen maar als hij intern voortdurend afgeremd wordt, is dat quasi onmogelijk. Zijn frustratie kookt over. Hij heeft me in de eerste maanden van 2009 vaak verteld dat hij een stille jongen is en dat hij veel kan verdragen. Maar dat hij op een bepaald punt wel hard zal terugslaan. Ze zullen me niet herkennen zei hij. Dat punt is op Paaszaterdag bijna bereikt. Die dag al besluit Vijnck de overstap te maken. Het incident met de privdetective enkele dagen later later grijpt Vijnck alleen maar aan om de finale stap zetten. Het is de spreekwoordelijke druppel. En eigenlijk is het indirect de schuld van Rob Van de Velde. Indien hij die gigantische blunder niet zou hebben gemaakt door op eigen houtje een interview te geven over de interne werking van LDD, zou Vijnck wellicht nog bij LDD zitten Althans tot in 2011. De dominos die nadien zouden vallen de publieke vernedering van Bart Somers, de zwakke resultaten van Open VLD n LDD, het ontslag van Somers, de ontering van het parlementaire mandaat door Vijnck, mijn eigen ontslag kunnen dus eigenlijk allemaal herleid worden tot dat ene interview van die ene persoon, Rob Van de Velde. Daarom alleen al kan ik niet boos zijn op Dirk. Helemaal merkwaardig wordt het als duidelijk zal zijn wie Rob dit kamikaze-initiatief mogelijks ingefluisterd heeft. Niet alleen Vijnck zal trouwens in de klappen delen. Net na het noodpartijbestuur stuurt Dedecker een harde sms naar Jurgen Verstrepen: Je rijdt de partij in de vernieling, meldt de voorzitter. Dedecker verwijst naar het interview dat Van de Velde gaf en waarin hij hard uithaalde naar Verstrepen. Verstrepen is er niet over te spreken. Rob Van de Velde is begonnen en nu is het mijn schuld. Verstrepen zal later nog wel wraak nemen en Van de Velde in P-Magazine een stagiair noemen. Misschien koelt Dedecker zijn woede en frustratie wel op andere parlementsleden. Om zijn poulain Van de Velde te sparen. Alle hens aan dek Onmiddellijk na de aankondiging van de overstap van Vijnck was het in elk geval alle hens aan dek bij de fractie. Stef Goris, een strategische medewerker van Dedecker en voormalig parlementslid van Open VLD, is op dat ogenblik aanwezig in het Huis van de Parlementsleden. Goris zit al een poos in de politiek en herinnert zich dat een aantal jaren geleden ook al overgelopen werd van de ene partij naar de andere. Niets nieuws onder de Belgische

14

zon dus. Volgens Goris zou het kamerreglement zelfs een clausule bevatten die toen werd ingebouwd om dit overlopen te verhinderen. Carl De Coster, medewerker op de fractie, vraagt me het reglement goed te bekijken. Artikel 158 van het reglement (van juni 2007) is duidelijk. De benoemingen door de Kamer te doen onder haar leden, met uitzondering van die welke betrekking hebben op het Bureau, geschieden volgens de evenredige vertegenwoordiging van de politieke fracties. Deze evenredige vertegenwoordiging van de politieke fracties wordt bepaald op basis van hun zetelaantal, zoals vastgesteld na elke verkiezing voor de Kamer van volksvertegenwoordigers. (eigen cursivering) Vooral die laatste zin is belangrijk en bovendien erg duidelijk: de samenstelling van een fractie wordt dus bepaald in functie van de verkiezingsuitslag. In dit concrete geval de uitslag van juni 2007. Wat er nadien gebeurt is volgens dit artikel 158 irrelevant. Sommige gezichten binnen de fractie klaarden die dinsdag 21 april merkbaar op. Op basis van dit artikel zou de collateral damage door de overstap van Vijnck beperkt blijven. Artikel 158 stipuleert immers dat LDD wel degelijk zijn kamerfractie kan blijven behouden. Maar er is evenwel een ander artikel in het zelfde Kamerreglement. Meer bepaald artikel 11 deel 2. Daarin staat dat een politieke fractie, om erkend te worden, minstens uit vijf leden moet bestaan. Juristen van de Kamer, en ook daarbuiten overigens, plaatsen dit artikel 11 op de koop toe boven het eerdere artikel 158. Een volwaardige fractie telt in de Kamer dus minstens 5 leden. Door de overstap van Vijnck telde LDD slechts 4 dergelijke parlementsleden meer: Jean-Marie, Ulla, Rob en Martine. Senator Lieve Van Ermen telt hierbij niet mee. Na de federale verkiezingen van juni 2007 zou Groen eveneens met dit beruchte artikel te maken krijgen. Groen had immers slechts 4 volksvertegenwoordigers in de Kamer verzameld. Daarom werd wijselijk beslist om een gezamelijke fractie te vormen met de kamerleden van Ecolo. Dit zou nadien overigens als tegenargument gebruikt worden door de meerderheid: als LDD een fractie zou mogen vormen op basis van artikel 158, dan zou Groen dit ook kunnen vragen. Onterecht overigens aangezien Groen na de verkiezingen slechts 4 volksvertegenwoordigers had en geen 5 zoals LDD. Het was duidelijk dat de meerderheid LDD geen cadeaus zou doen. Op maandag 27 april, een week na de overstap van Vijnck naar open VLD, wordt door een bode van de Kamer een brief afgegeven aan LDD. Ignaz Rodenbach, de chauffeur en vertrouwensman van Jean-Marie, neemt deze in ontvangst en geeft hem aan de fractiesecretaris Jan Van Brussel. In de brief staat dat er nog geen definitieve beslissing genomen werd door de bevoegde organen van de Kamer. In afwachting van die beslissing werden de 'materile voordelen van de LDD-fractie wel ten bezwarende titel bevroren. De ontslagbrieven voor de talrijke medewerkers werden ook al verstuurd. Een definitieve beslissing moet door het Bureau, een belangrijk orgaan binnen de Kamer, begin juni genomen worden. Kamerlid Martine De Maght denkt dat de meerderheid zal proberen de beslissing over de verkiezingen van 7 juni heen te tillen. De beslissing van de Kamer om de materile voordelen te bevriezen is alvast een verdienstelijke poging om geen definitieve beslissing te moeten nemen. Jezueten zouden geen beter besluit kunnen nemen. Ondertussen oefent N-VA wel druk uit op CD&V. En CD&V dan weer op Open VLD om LDD toch maar niet in zijn favoriete slachtofferrol te duwen. Er wordt binnen die partijen voorzichtig gepleit voor een uitzonderingsmaatregel voor Lijst Dedecker. Daar zijn

15

ze terecht erg bang. Als Dedecker immers geen fractie meer kan vormen in de Kamer wordt vermoed dat hij dit als verkiezingsthema zal willen gebruiken. Een uitspraak van Jan Segers in het Laatste Nieuws dat de liberalen Dedecker hiermee zwijggeld zouden willen betalen, doen de liberalen dan weer twijfelen. Volgens toenmalig fractieleider Bart Tommelein veranderde die uitspraak van Segers immers opnieuw het hele spel. Van zwijggeld kon geen sprake zijn. Paniek De overstap van Vijnck creert regelrechte paniek bij LDD. Fractiesecretaris Jan Van Brussel is een van de eersten om de financile gevolgen van het vertrek van Vijnck voor de LDD-fractie correct in te schatten. Ook voor Van Brussel zelf heeft de overstap rechtstreekse gevolgen: aangezien er geen fractie meer is, is hij ook geen secretaris meer. Een fractiesecretaris geniet bovendien een bijkomend financieel voordeel. Dedecker zelf daarentegen zal volgens een vertrouwenspersoon de gevolgen voor de fractie niet onmiddellijk doorhebben. De fractiesecretaris vraagt me uitdrukkelijk niet te veel berichten hierover te posten op Facebook. Wellicht verwijst hij naar een berichtje van me waarin ik op vraag van een vriend stelde dat ik niet onmiddellijk betrokken was bij de gevolgen voor de fractie aangezien ik verbonden was aan senator Lieve Van Ermen. Van Brussel had die post van secretaris eerder overgenomen van Eric Indeherberge. Hij werd buitengezet onder impuls van Luc Rochtus en advocaat Jan Vandenbussche, voorzitter van LDD Brussel, die beiden vonden dat Indeherberge ondermaats presteerde. Niet iedereen was overigens gelukkig met die beslissing. Binnen de fractie waren er zeker een aantal mensen te vinden die de praktische know-how van Indeherberge, eerder bij LRM, wel wisten te waarderen. Na het vertrek van de man, bleek de lacune al snel. In het kader van een praktisch en prangend probleem in verband met een amendement, dit is een voorstel tot wijziging of aanvulling van een artikel van een wetsvoorstel, werd door die persoon zelfs om raad gevraagd aan het Vlaams Belang. Indeherberge zou tijdens de campagne nog even in Limburg opduiken. Een van de pistes die bewandeld werden om de fractie te redden, was om een onafhankelijk kamerlid te overhalen om bij LDD te komen. Veel mogelijkheden waren er toen niet. De naam van Luc Sevenhans (ex Vlaams Belang) viel dus erg snel. Parallel daaraan zou kamerlid Rob Van de Velde een onderhoud hebben met kamervoorzitter Patrick Dewael. Van de Velde zou uiteraard pleiten voor het behoud van de fractie. Niet iedereen binnen de fractie was overigens de mening toegedaan dat deze overstap van onafhankelijk kamerlid Sevenhans, indien ze er al zou komen, ook aanvaard zou worden door de voorzitter van de Kamer. In een gesprek dat onafhankelijk parlementslid Luc Sevenhans inderdaad met Dedecker zal hebben, wijst Sevenhans op het door hem bij de bevoegde diensten van de Kamer ingewonnen negatieve advies hieromtrent. Maar het was volgens de meesten binnen de fractie in elk geval de moeite waard om het te proberen. En ook Dedecker wilde die optie zeker bekijken. Ik ontmoette Sevenhans eerder in het voorjaar van 2009 eens vluchtig in het klassiek restaurant van het parlement tijdens een lunchvergadering. In de wandelgangen klonk het evenwel dat Sevenhans geen enkele belangstelling zou tonen voor een alliantie

16

met LDD. Het gerucht circuleerde immers dat hem na zijn parlementair mandaat in 2011 in zijn thuishaven een schepenpost beloofd was. Op woensdagnamiddag 29 april kwam Lut Wille, parlementair medewerkster van Ulla Werbrouck, in het voormalige bureau 2233 van Vijnck binnen. Er was een gezellig onderonsje bezig tussen enkele kamerleden. Iets wat wel vaker gebeurde maar dan vooral op donderdag tijdens de plenaire zitting. Donderdag is dan ook de dag waarop de meeste parlementsleden in het huis aanwezig zijn. Wille vertelt dat Sevenhans net het bureau van Jean-Marie binnengegaan is. Op het moment dat ze deze woorden uitspreekt, schrikt ze. Snel zegt ze erbij dat ze niet weet of ze dit eigenlijk had mogen zeggen. Maar wat zij openlijk zegt, weet iedereen natuurlijk al. Dedecker houdt bureau samen met fractiesecretaris Jan Van Brussel. Daar is een goede reden voor. Op die manier kan Van Brussel gasten die te lang blijven plakken vriendelijk maar kordaat de deur wijzen. In dit bureau staat ook een wat sjofele sofa waarin Jean-Marie desgevallend wat kan rusten of een dutje doen. Ik zal er zelf even plaats nemen als Dedecker een interview geeft aan het maandblad Joods Actueel. Een tevergeefse poging van me om beide partijen iets dichter bij elkaar te brengen. Het gesprek tussen Sevenhans en Dedecker zal enkele dagen later in elk geval toch uitlekken. In De Morgen, de lievelingskrant van Dedecker lezen we dat hij naar een exVBer vist. Redacteur Fabian Lefevere stelt dat Dedecker ook niet zonder zonde is en Sevenhans naar zijn fractie probeerde te lokken. Zoals bij Vijnck dan, bedoelt de redacteur. Volgens Sevenhans was Dedecker echt radeloos en maakte de voorzitter van LDD duidelijk dat zijn overstap wat mocht kosten. Het contrast met de stoere uitspraak van Dedecker eerder in Humo is enorm. Toen, eind oktober 2008, pochte hij dat hij wel vijf parlementsleden van het Vlaams Belang en een van de SP.A kon overnemen. De dag daarop al als hij dat wou. Volgens Sevenhans werd echter niet over bedragen gesproken aangezien snel bleek dat hij niet als onafhankelijke in een fractie met Dedecker kon zetelen. Sevenhans zwaaide op dat moment dus met het advies van de diensten van de kamer. En van een overstap naar LDD is geen sprake, stelt het onafhankelijke Kamerlid bovendien resoluut in het interview. Het gesprek met Sevenhans die donderdag zal hooguit een halfuur duren. Dedecker weet dat deze piste geen oplossing biedt. Maar hij weet op dat moment nog niet dat de verlossing wenkt. Sneller dan hij denkt bovendien. Humor Net zoals Dedecker ziet niet iedereen binnen de fractie onmiddellijk de pecuniaire gevolgen van de overstap van Vijnck in. Om kwart voor acht die maandagavond 20 april stuurt iemand van de studiedienst een mail rond met de 2 ondertussen beruchte parlementaire vragen van Vijnck over het vat ruwe olie en de NMBS. Ter illustratie van ons verlies, staat er bij. De vragen zullen gelekt worden en in extenso in de pers worden geciteerd. Vragen Dirk hier

17

De volgende dag antwoordt een ander lid van de fractie dat het versturen van dergelijke mails gevaarlijk is. Zijn bovenburen van de 10de verdieping klagen dat mijn lachbuien hen storen. Kortom, hilariteit alom op de studiedienst. Die maandagavond nog stuurt nationaal secretaris en lijsttrekker voor VlaamsBrabant Peter Reekmans een persbericht aan alle leden van de provincie. Hierin stelt hij dat de waarheid is dat Dirk Vijnck angst had voor zijn toekomst binnen Lijst Dedecker en o.a. Stef Goris uit Tienen als een bedreiging zag. Die analyse is correct. Dirk zal me in die maanden regelmatig zeggen dat Goris niet onder zijn duiven moet schieten. Goris, ook uit Vlaams-Brabant, wordt in de pers vaak voorgesteld als diegene die Vijnck moet helpen en begeleiden. Volgens Dirk is dat schromelijk overdreven. Zoniet gelogen zelfs. Dat Goris uiteindelijk niet verkozen zal raken op de Europese lijst noch op de Vlaamse lijst, betekent in de nabije toekomst dan ook weinig goeds voor Vijnck. Wellicht zal Goris, als ondervoorzitter, bij de federale verkiezingen van 2011 opnieuw een gooi doen naar een zitje. Vlaams-Brabant is ook het Afrika van LDD. Op Facebook is het die maandag 20 april in ieder geval groot alarm. Dirk Vijnck is namelijk de virtuele vriend van heel wat LDDers. Ik zal Dirk trouwens begeleiden bij zijn eerste stappen op dit voor hem vreemde terrein: het virtuele netwerk Facebook. Hij vindt het allemaal wat moeilijk. Nu hij zijn overstap naar de Open VLD bekend gemaakt heeft, moeten al deze vriendschappen volgens sommigen binnen LDD zo snel mogelijk verbroken worden. Op dinsdag al vraagt het provinciaal partijbestuur van LDD om Vijnck als LDDvriend te verwijderen op Facebook. Het secretariaat van Vlaams Brabant plaatst die dag ook de boodschap MERCIE (sic) DIRK op de persoonlijke pagina van Vijnck met de verwijzing naar een artikel in Het Laatste Nieuws. In dat artikel wordt gesproken over het mogelijke verlies van 250.000 euro omdat LDD in de Kamer geen fractie meer vormt. De altijd eerlijke en vranke Derk Jan Eppink schrijft op 21 april op de persoonlijke Facebookpagina van Dirk Vijnck dat hij een Judas is. Eppink vertelt er tegelijk een verhaal bij. Het journalistenbloed kruipt immers waar het niet gaan kan. Eppink was in een vorig leven redacteur bij het NRC Handelsblad. Het verhaal gaat als volgt. In het Park Atrium van de FOD Binnenlandse Zaken werden begin april de kiesnummers geloot voor de verkiezingen. Lijst Dedecker krijgt nummer 12. Eppink vertelt aan de aanwezige Joris Van Hauthem, fractieleider voor het Vlaams Belang in de Senaat, dat het nummer 12 toch geen slecht nummer is: De 12 apostelen van Dedecker grapt de Nederlander. Van Hauthem repliceert gevat en vraagt Eppink wie Judas dan wel is. Eppink schrijft op de pagina van Vijnck dat hij nu wel weet wie die Judas is. Toen je applaudisseerde voor Dedecker tijdens het PB (partijbestuur) maandag, kraaide de haan. Eppink verwijst naar het feit dat Vijnck die maandag 20 april nog netjes op het partijbestuur aanwezig was. Hij gaf geen krimp. Gezicht in de plooi. Toneelspeler Dirk. Niet alleen broodjesman zoals hij smalend in de pers wordt voorgesteld. Nauwelijks een paar uur later kondigt Vijnck in het kamp van de vijand zijn overstap aan. Die dinsdag 21 april wordt door LDD Vlaams-Brabant ook gevraagd om DRINGEND alle websites en blogs met een verwijzing naar Vijnck aan te passen. De grote

18

zuivering is begonnen. Als Vijnck twee weken later terugkeert naar LDD, weten velen niet goed hoe ze moeten reageren. Sommigen verwijzen naar het verloren schaap uit de Bijbel. Er wordt in die periode heel wat inspiratie uit dat heilige boek gehaald. Zeker is dat ze een beetje een mal figuur slaan. Het lachen is hen ondertussen wel compleet vergaan. Snel wordt ook duidelijk wat de praktische gevolgen zijn van de overstap van Vijnck. Als ondermeer communicatiemanager Piet Desl kort na de overstap van het kamerlid, zijn ontslagbrief in de bus vindt, is hij razend. Dit is de eerste keer dat ik aan de deur gezet wordt roept hij uit. Op 28 april stuurt hij zelfs die ontslagbrief per fax door naar De Standaard. Ook andere medewerkers die ontslagen worden, kunnen er uiteraard niet om lachen. Maar ze weten dat er een vangnet is na de Vlaamse verkiezingen. Fractiesecretaris Van Brussel roept op tot kalmte en maant iedereen bovendien aan zich geen zorgen te maken. Volgens Desl is het parlement wel een snertbedrijf. Hij werkte eerder geruime tijd bij de Vlaamse Media Maatschappij (vmma) vooral bekend van VTM. In het populaire weekblad Dag Allemaal mag Desl twee weken later nog eens zijn gal spuwen. Op dat ogenblik is duidelijk dat hij zijn job wel mag houden. Vijnck is immers teruggekeerd naar LDD. Volgens Desl is alles de fout van Vijnck: Hij had zich er niet mogen laten inluizen. Desl vond het vooral een persoonlijke affront. Het zou verdorie de eerste C4 uit mijn carrire zijn geweest, sneert hij. Een cola voor de broodjesman In die tussenperiode van twee weken zit Dirk dus bij de Open VLD. Hij houdt wel contact met ondermeer Martine De Maght. Maar eigenlijk sijpelt relatief weinig informatie door. Zondagavond 3 mei 2009 heeft Vijnck een lang gesprek met Dedecker in een caf in het Gentse. Eerder die dag was Vijnck op de voorstelling voor de liberalen van het nieuwe boek van Guy Verhofstadt in Leuven. Vijnck zit op dat moment dus bijna een halve maand bij de Open VLD. Hij maakte de overstap immers op maandag 20 april bekend. De top van LDD Vlaams-Brabant, nationaal secretaris Peter Reekmans en provinciaal voorzitter Fred De Keyser, is in die in alle opzichten merkwaardige periode van 2 weken, blijven inpraten op Vijnck. De Keyser is trouwens de man die maar liefst 7812 euro schadevergoeding zal eisen van de PVDA+ voor 6 (!) overplakte LDD-affiches in Aarschot. Er wordt door het tweetal vooral het argument gebruikt dat Dirk zich heeft laten naaien door de liberalen. Zijn afsprakennota is volgens de LDDers juridisch immers niets waard. Vijnck gaat uiteindelijk door de knien. Die zondag signaleert hij dan aan een plaatselijke LDDer uit de streek van Landen en Zoutleeuw in Vlaams-Brabant dat hij opnieuw met Jean-Marie wil praten. Vijnck voelt zich niet op zijn gemak bij Open VLD. Bovendien mist hij zijn collegas Werbrouck en De Maght. Hij heeft ook, toen hij op het toilet zat, negatieve zaken over hem gehoord. En op een feestje van de liberalen hoorde hij toevallig dat men van plan was hem te dumpen na de verkiezingen van 7 juni. En vooral, hij beseft welke schade hij bij LDD aangericht heeft door zijn overstap. Er wordt ook op het schuldgevoel van Dirk ingespeeld. Die plaatselijke LDDer aan wie Vijnck zijn voorstel formuleert, contacteert onmiddellijk de LDD-top van Vlaams-Brabant. Jean-Marie is razendsnel daarna op de hoogte. Er wordt afgesproken om

19

elkaar te ontmoeten in het Gentse zowat halfweg tussen Vlaams-Brabant en WestVlaanderen. In een lang en zeer emotioneel debat, Vijnck spreekt nadien dat bij Dedecker de tranen in de ogen stonden, wordt beslist dat Vijnck opnieuw overkomt naar LDD. Het is Vijnck die spontaan maar onder zware druk die stap zet. Open VLD weet op dat ogenblik zondagavond van niets. Deze keer worden zij voor schut gezet. Op Facebook sijpelen maandagmorgen 4 mei al de eerste signalen binnen dat er iets staat te gebeuren. Ook in Vlaams-Brabant gonst het die ochtend van de geruchten. Ik krijg de informatie vroeg die ochtend via een sms. Ik woon zelf in Vlaams-Brabant. Rudi De Kerpel, vertrouweling van het eerste uur van Dedecker, signaleert publiekelijk op Facebook om half twaalf dat hij straks een verloren schaap gaat verwelkomen. De Kerpel verwijst naar het partijbestuur van LDD dat later die dag maandag 4 mei gehouden wordt en waarop Vijnck zijn blijde intrede zal maken. Als de pers iets later die dag ingelicht wordt, is het hek uiteraard van de dam. De gsm van Vijnck begint onophoudelijk te rinkelen. Alle journalisten willen weten wat er precies gebeurd is. Vijnck panikeert en zegt dat hij niet weet wat hij moet doen of zeggen. Rekenen en taal, weet u nog. En communicatie. Op dat partijbestuur neemt penningmeester Rudi De Kerpel de rinkelende gsm van Vijnck. Met het secretariaat van Dirk Vijnck, vertelt De Kerpel. Ik verwijs u door naar de persverantwoordelijke. Daag. Kris Alpha 20 Daels, die eveneens op dat partijbestuur aanwezig is, vliegt onmiddellijk uit tegen De Kerpel. Daels is terecht razend omwille van het onprofessionele gedrag van De Kerpel. Daels weet op dat ogenblik ook dat hij naast de eerste opvolgersplaats in Oost-Vlaanderen gegrepen heeft. Er is dan ook een openstaande rekening met De Kerpel. Alpha 20 houdt zich op dat moment niet in. Maar op dat moment speelt dat element bij de immer professionele Daels niet mee. Hij gebiedt Vijnck om onmiddellijk zijn gsm af te zetten. Vanaf dat moment is Vijnck incommunicado. Alle communicatie over Vijnck zal via andere kanalen verlopen. In de meeste gevallen via communicatiemanager Piet Desl. Vijnck wordt onzichtbaar gemaakt. Net zoals hij eerder al onzichtbaar was in het parlement. Dus eigenlijk verandert er niet zo heel veel. The invisible man In de pers wordt uiteraard lustig gespeculeerd over de eventuele belofte die Vijnck van Dedecker zou gekregen hebben om de overstap te maken. Volgens Vijnck zelf heeft hij niets materieels ontvangen. Enkel de belofte om binnen de partij beter omkaderd te worden. En een cola uiteraard in dat Gentse caf. In een debat met Bart Somers zal Dedecker overigens ontploffen aangezien de toenmalige voorzitter van Open VLD meer dan suggereert dat Vijnck wel degelijk iets ontvangen heeft. Dedecker looft wel een miljoen euro uit voor wie concrete bewijzen hiervan kan aandragen. Ook in het debat tegen Caroline Gennez van SPA bij Het Nieuwsblad zal de bloeddruk van Dedecker door het dak gaan als ze iets gelijkaardigs suggereert. Dedecker dreigt op dat moment midden in het dubbelinterview zelfs met opstappen. Van het interview wel te verstaan Kuis de boel hier maar op, h! tiert hij. Ik ben dat beu. Dedecker vindt het maar een dovemansgesprek. De twee redacteurs van Het

20

Nieuwsblad moeten Dedecker sussen. Hij blijft dan toch voor het vervolg van het dubbelinterview.. Volgens mijn informatie heeft Vijnck inderdaad niets gekregen afgezien van die betere omkadering. Er is wel een niet gefundeerd gerucht in verband met een hypothecaire lening. In een brief van erevolksvertegenwoordiger Jef Valkeniers aan Knack is er overigens een indirecte verwijzing hiernaar. Vijnck zal in die periode immers verhuizen. Zijn relatie met vriendin zit er op. Vreemd eigenlijk dat Vijnck die betere omkadering bijna moet afdwingen, als je bedenkt dat een parlementslid daar gewoon de facto recht op heeft. Door de nieuwe overstap van de liberalen naar LDD te maken, heeft Vijnck evenwel zijn politieke doodsvonnis getekend. De kranten vinden terecht dat het een klucht geworden is. Dat is ook de visie van zijn ex-vriendin Haesen. In een interview met De Morgen geeft ze aan niet te begrijpen waarom Dirk terug naar LDD is overgelopen. Ze verwijst naar de afspraken die Vijnck met Open VLD maakte: Een gegarandeerd brutoloon van 103.000 euro per jaar is toch niet niets verklaart ze. Als Dirk inderdaad, zoals Dedecker beweert, niets gekregen heeft van LDD behalve die betere omkadering, vindt ze hem maar een stomme ezel. Bovendien gelooft ze dat zelf niet. Later zal ze evenwel verklaren dat haar woorden door de redacteur verkeerd werden weergegeven. In die periode is Vijnck uiteraard een dankbaar onderwerp voor columnisten en humoristen van allerlei slag. Vijnck wordt schietschijf. En Dedecker is een Vijnckenvanger geworden. Zo schrijft Geert Hoste dat zwevende parlementair Vijnck vooral stemmen wil halen bij twijfelaars. De dubbele salto van Vijnck en de saga van de privdetective vormen geheid onderdelen van de populaire najaarsconfrence van de WestVlaming eind 2009. Alleen al hierdoor maakt Vijnck bij de volgende federale verkiezingen bij LDD welteverstaan geen schijn van een kans meer. Als parlementslid dan bedoel ik. Nochtans is het gerucht in de zomervakantie van 2009 dat hij in 2011 als eerste opvolger op een LDD-lijst in Vlaams-Brabant zou figureren. Zijn toekomst als broodjesman daarentegen Maar dan moet hij wel opnieuw een relatie aanknopen met een vrouw die broodjes verkoopt. Zijn denigrerende bijnaam broodjesman dankt hij aan zijn ex-vriendin, de flink oudere Myriam Haesen, die een snackbar had. De partij kocht elke dag dertig broodjes. Dirk reed daar dan mee naar Gent. Dat was zo afgesproken. Sinds onze relatie is beindigd, wil LDD mijn broodjes niet meer. Daarom had hij die nieuwe wagen dus nodig. Het staat te lezen in De Morgen. LDD heeft zijn hoofdkwartier in de UCO-toren in Gent. Als Haesen na de breuk met Dirk een en ander over hem wil uitbrengen, dreigt Vijnck even met financile represailles. His masters voice weet u wel. Volgens Vijnck heeft hij Haesen immers financieel geholpen met deze en een andere zaak. Paradoxaal genoeg zou Vijnck liever zetelen in het Vlaamse parlement. Tijdens de vele gesprekken die we samen voerden in ons bureau, was dat een thema dat regelmatig kwam bovendrijven. Omdat de materie daar volgens hem eenvoudiger is. Hij vermoedt dat hij daar minder tot diep in de nacht zal moeten blokken. En de vraag over de exacte inhoud van een vat olie is nu eenmaal federale materie. Vijnck vergist zich uiteraard: de onderwerpen die in de commissies van het Vlaamse parlement besproken worden de Oosterweelverbinding bijvoorbeeld zijn minstens even complex als de federale dossiers.

21

De afsprakennota Maandag 4 mei wordt de nieuwe overstap van Dirk naar LDD bekend gemaakt en de dag daarop, op dinsdag 5 mei dus, is Dedecker aanwezig op een scholendebat in Oostende. Aanwezig zijn ook ondermeer Oostendenaren Bart Tommelein en Geert Lambert. Op een bepaald ogenblik komt bijna onvermijdelijk het onderwerp Dirk Vijnck aan bod. Tijdens de campagne van 7 juni overheersen twee themas alle gesprekken en debatten: de privdetective-story en de overloperij van Vijnck. Merkwaardig genoeg wordt op die manier het schandalenboek De buffel van Raf Sauviller over Dedecker enigszins uit de perimeter van de pers gehouden. Onderzoeksjournalist Ren De Witte zal zich overigens, in een gesprek met me, over dit laatste punt verbazen. De wegen van de pers blijven ondoorgrondelijk. In het panel vooraan in de zaal in Oostende de sprekers zitten netjes naast elkaar vraagt iemand die rechts van Dedecker zit in het plat West-Vlaams hoeveel Dedecker Vijnck betaald heeft. Hoevele hejje em betold, Jean-Marie? vraagt de spreker nog een keer. Dedecker voelt aan dat zijn moment de gloire er zit aan te komen. Deze keer ontploft hij niet. Hij beseft ook dat net dit fragment later op televisie getoond zal worden. Cameraman Willem Van Mullem van Arendsoog filmt voor Panorama.in die cruciale maand vlak voor de verkiezingen alles wat Dedecker doet. De kopman van LDD beseft ook dat hij de Open VLD in de tang zal nemen en ze een zware klap zal toedienen. Ik heb hem niets betaald, antwoordt Dedecker. Ondertussen grijpt hij naar zijn binnenzak. Dedecker vertelt het publiek dat hij een brief bij zich heeft die aantoont dat Open VLD wl afspraken gemaakt heeft met Vijnck. Dirk Vijnck heeft die nota uiteraard de dag daarvoor al aan Dedecker overhandigd. Geert Lambert van SLP zal het nieuws snel lekken en er bovendien bij vertellen dat hij het schandalig vindt. Het jonge publiek wordt wild. Tonen, tonen! scanderen de jongeren unisono. Dedecker weet als voormalig sportcoach als geen ander hoe hij een publiek moet bespelen. Op voorwaarde dat hij goede kaarten heeft. Het contrast met een ontgoochelde Dedecker enkele weken later na het kopstukkendebat tegen Kris Peeters over Opel op de vrt is gigantisch. Ook dat is Dedecker: Himmelhoch jauchzend, zum Tode bedrkt. Niet voor niets bevestigt Dedecker in het Canvas-programma Voor eens en altijd de analyse dat de grootste vijand van Dedecker, Dedecker zelf is. Walter Pauli vraagt zich dan ook openlijk af of Dedecker eigenlijk wel bestand is tegen zijn eigen karakter. Maar in Oostende weet hij dat hij voor het jonge publiek en voor de camera gigantisch zal scoren. Dat moet deugd doen. Dedecker haalt dan ook de beruchte afsprakennota van de Open VLD boven en vertelt erbij dat hij die brief s avonds eveneens zal tonen aan tante Phara. Bart Tommelein, toenmalig fractieleider van Open VLD, is eveneens aanwezig op het debat. Hij richt, op een gespeeld strenge toon, het woord tot Dedecker goed wetende dat hij het onderspit zal delven. Zijn opdracht is immers hopeloos: Mijnheer Dedecker. Wat ik vaststel is dat u van de politiek een groot circus maakt. Dedecker maakt uiteraard brandhout van het argument van Tommelein. Tommelein moet noodgedwongen gas terug nemen.

22

Bij de Open VLD gaan op dat moment zowat alle alarmsignalen af. Wellicht wordt besproken hoe de schade zo veel mogelijk beperkt zal worden. Een van de slachtoffers is uiteraard voorzitter Somers die de dagen nadien zo vaak door het stof zal kruipen dat hij vandaag nog een vreemde smaak in zijn mond voelt. En als hij iets later op de vrt in debat gaat met Dedecker, verwordt de discussie volgens Bart De Wever snel tot een veredelde scheldpartij. De enige die bij het debat wint is uiteraard De Wever zelf. Minder geweten is dat ook rijzende ster bij de liberalen advocaat Kris Luyck bij de Vlaamse verkiezingen in de brokken zal delen. Luyckx is immers een van de ondertekenaars van de afsprakennota met Vijnck. Zijn handtekening staat helemaal onderaan naast die van Somers (zie afsprakennota). Luyckx staat bij de Vlaamse verkiezingen van 7 juni op de vijfde plaats van de Antwerpse Open VLD lijst. Hij haalt op 7 juni slechts 7206 stemmen. Bart Brinckman van De Standaard schrijft in een analyse dat de uitverkoren Kris Luyckx in de zaak Vijnck zon belabberd figuur sloeg, dat hij niet gekozen raakte.

AFSPRAKENNOTA HIER

Ondertussen bij de Open VLD Na de overstap van Vijnck bij de Open VLD, mag het voormalige LDD-kamerlid plaats nemen in het bureau van fractievoorzitter Bart Tommelein. Deze zal vertwijfeld vragen wat hij moet aanvangen met Vijnck. In de gang roept hij Ignaz, de vaste chauffeur van Dedecker, ook toe dat hij er niets mee te maken heeft. Beide mannen kruisen uiteraard geregeld elkaars pad. Tommelein denkt ook dat Dedecker door de overstap van Vijnck zijn chauffeur zal kwijtspelen doordat er geen fractie meer in de kamer is. Maar Ignaz staat wel op de payroll van senator Lieve Van Ermen. Zijn job is veilig. Als Vijnck me in die eerste Open VLD-week heimelijk komt bezoeken hij is bang voor de reacties van sommige LDDers in zijn vorig bureau bij LDD, vertelt hij dat hij onder de indruk is van het professionalisme van de liberalen. Zo haalt hij de snelheid aan waarmee zijn nieuwe e-mail adres en computer standby gezet worden. Later zal hij overigens nog een e-mail als Open VLDer ondertekenen als hij opnieuw bij LDD zit. Het tekent Vijnck helemaal. Trouwens, kan hij zelf nog volgen? Dat Vijnck bij de Oostendenaar Tommelein terecht komt, is uiteraard een wrede speling van het lot. Over de lotgevallen van Dedecker en Tommelein kan je een hoofdstuk in dit boek vullen en in het beste geval zelfs een volledig nieuw boek schrijven. Feit is dat hun relatie sinds de uitzetting van Dedecker uit de Open VLD op zijn minst gebrouilleerd is. Nochtans waren Dedecker en Tommelein ooit beste vrienden. Dedecker zal Tommelein zelfs even in zijn huis laten logeren als deze laatste privproblemen heeft. Ook dat is overigens typisch voor Dedecker: mensen helpen als ze in de problemen zitten. Je

23

kunt ze niet op een hand tellen: Aagje Vanwalleghem en Kevin Van der Perren om maar twee sporters te noemen. Maar het is een kant van zijn persoonlijkheid die hij liever niet te veel laat zien. Dedecker blijft immers een echte man. Een macho volgens sommige vrouwelijke parlementsleden. Niet toevallig scoort LDD slecht bij de vrouwelijke kiezer. Een parlementslid suggereert schertsend om het lied Macho man van Village People door de luidsprekers te laten schallen op het verkiezingscongres medio mei in Antwerpen, net op het moment dat Dedecker opkomt natuurlijk. LDD heeft zelfs een fundamenteel probleem bij de vrouwen. De typische LDDkiezer is immers een man. Dat blijkt uit onderzoek na de verkiezingen van 2007. Bij de vrouwen werd de kiesdrempel zelfs niet eens gehaald. En een ander punt van zorgen is dat LDD evenmin de jongeren aanspreekt. Uit een onderzoek van het Centrum voor Politicologie blijkt dat nauwelijks 4,1 % van de 18-jarigen voor LDD stemt. CD&V is daarentegen wel populair bij de jeugd. Het kan verkeren. Over vrouwelijke parlementsleden gesproken, kamerlid Martine De Maght heeft in elk geval altijd een nauwe band gehad met Vijnck. Een voor allen en allen voor een weet u nog. Op donderdag 23 april, drie dagen na de overstap van Vijnck naar de Open VLD dus, gaan de twee volksvertegenwoordigers over de middag samen iets eten. Het is een publiek geheim dat De Maght niet echt gelukkig is met de gekozen koers van LDD. Volgens haar bestaat die er vooral in schandalen naar buiten te brengen. Ze verwijst impliciet naar de door Rudy Aernoudt aangebrachte onthullingen over Fientje Moerman en de canapbenoemingen van Fernand Koekelberg. De Maght wil meer op inhoud spelen en een zachtere of meer vrouwelijke LDD laten zien. Een LDD dat ook sociaalbewogen is. Linkser zo je wil. De Maght heeft het ook moeilijk met de exclusieve aandacht die collega Rob naar zich toetrekt. Maar ze benadrukt telkens opnieuw dat ze de partij trouw blijft. Ik blijf geloven in Jean-Marie stelt ze die middag nog. Ondanks alles, denkt ze wellicht bij zichzelf. Haar vertrouwen in Dedecker zal niet lang daarna nog eens zwaar ondermijnd worden als ze weet krijgt van een e-mail van Dedecker. In dat bericht beweert de voorzitter dat een persoon uit Aalst niet op de lijst staat omwille van de clan De Maght. Martine moet wel toegeven dat ze tegen de persoon gelobbied heeft. Maar de weg naar de Open VLD is voor haar toch versperd met het puin van het bitse gevecht tussen haar moeder Anny en de VLD-top (vooral Karel De Gucht). De wonden blijven te diep. De kloof is te groot. Andere partijen zoals de SLP van Geert Lambert trekken vlak voor de verkiezingen eveneens aan haar mouw. Tevergeefs. Ook ex-judoca Ulla blijft rotsvast in Dedecker geloven. Op donderdag 7 mei, vlak voor het begin van de plenaire zitting, omhelst ze voor de camera nota bene Luc Van Biesen van Open VLD. In het plat West-Vlaams zegt ze hem dat zij niet zal overlopen. Van Biesen weet niet goed hoe hij moet reageren. Hij weet dat de cameras van Villa Politica draaien. Werbrouck vertelt me die dag ook dat ze een tijdje daarvoor een vraag had klaargemaakt voor een zitting in het parlement. Toch werd de vraag uiteindelijk door de studiedienst niet ingediend. Hoe noem je dat dan? vraag ik haar. Ik probeer voorzichtig de Socratische methode. Zelfbescherming! antwoordt ze kordaat. Ik antwoord dat ze dit voorval nogal positief bekijkt. Wellicht is dat nu eenmaal inherent aan (voormalige) topsporters. En niemand is trouwer aan LDD en Dedecker dan Ulla. Ze moet wel toegeven

24

dat de begeleiding van Dirk, Martine en zijzelf in die twee jaar eerder ondermaats geweest is. En dat is nog voorzichtig uitgedrukt. Een voordeel van het lange gesprek dat Vijnck op zondag 4 mei met Dedecker in het Gentse caf zal hebben, is dat de voorzitter van LDD nu wel met de neus op de feiten gedrukt wordt. Af en toen bestond immers de indruk terecht of onterecht dat hij niet echt goed op de hoogte was van wat er zich in Brussel afspeelde. Hij kan natuurlijk ook niet alles weten. Sommigen vermoeden zelfs dat Dedecker gefilterde informatie doorkreeg. De brief van Valkeniers Tijdens zijn kortstondig verblijf bij Open VLD, zal Vijnck ondermeer een gesprek hebben met dokter Jef Valkeniers. Valkeniers is ere-volksvertegenwoordiger. Over deze gesprekken stuurt Valkeniers deze merkwaardige brief naar Knack. De brief staat in de rubriek Het laatste woord van 20 mei 2009.
DIRK VYNCK Op maandag 27 april had ik na het nationaal partijbureau een vriendelijk en los gesprek met Dirk Vijnck, waarbij hij mij bevestigde dat hij vrijwillig naar OpenVLD was teruggekomen wegens het dictatoriale gedrag van Jean-Marie Dedecker die in hun partijbestuur geen tegenspraak duldde ('Week Belgi', Knack nr. 20). Ook vertelde hij dat Dedecker aan zijn verkozen parlementsleden opdracht had gegeven om een dossier op te maken tegen Open VLD-mandatarissen van wie hij verdachte informatie had gekregen zoals met de zaak van het gerechtshof van Veurne. Hij noemde zelfs de naam van het parlementslid tegen wie hij een dossier moest opstellen. Een dossier dat hij naderhand doorspeelde aan een Open VLD-parlementslid dat het nog in zijn bezit heeft. Op zondag 3 mei had ik nogmaals een gesprek met Dirk Vijnck. Toen bevestigde hij opnieuw dat hij vrijwillig naar Open VLD was teruggekeerd zonder enige druk van de Open VLD-leiding. Dezelfde namiddag verklaarde hij dat hij zeer sterk onder druk werd gezet door de LDD en dat hij nu plots 50.000 euro waard was (ik laat in het midden wat hij daarmee bedoelde!). Dr. Jef Valkeniers, erevolksvertegenwoordiger Knack - 20-05-2009

De brief zelf gaat evenwel zonder veel poeha voorbij. Enkel in De Morgen wordt er even allusie op gemaakt. In de rubriek Onverwijld van zaterdag 23 mei meer bepaald. De Morgen noemt het zelfs nieuwe verwikkelingen. Nagenoeg niemand weet nog wat waarheid is en wat gespin. Zelfs niet binnen de eigen partijen Open VLD en LDD. Ook de verklaringen van Vijnck worden nadien netjes afgeborsteld. Toch zal De Morgen vooral onthouden dat Vijnck gezegd heeft dat LDD hem in de steek gelaten heeft. In dat zelfde interview stelde Dirk ook dat Somers zich beter helemaal kon

25

terugtrekken. Het klinkt wat overmoedig geen woorden alvast die de zachtaardige Dirk spontaan in de mond zou nemen. Klusjesman Vijnck Door zijn overstap naar Open VLD n terugkeer naar LDD een dubbele salto zo wordt geschreven is Vijnck in de pers vogelvrij verklaard. From hero to zero. Of is het omgekeerd? In de politiek vandaag weet je het eigenlijk niet meer. Journalisten gaan wel na wat deze vreemde vogel allemaal in zijn mars heeft. In het parlement bitter weinig behalve dus die vragen over een vat ruwe olie en openstaande treindeuren bij de NMBS. Maar dat weten we op dat ogenblik al. Zo werken journalisten. Misschien krijgen ze zelfs instructies van de hoofdredactie om een artikel te plegen over de man. En dan moet je natuurlijk iets kunnen schrijven. Jan Segers van Het Laatste Nieuws heeft in het begin van mei in ieder geval beet. Vijnck is dan opnieuw bij LDD maar hij laat zich niet zien. Vijnck is de onzichtbare man. Bart Brinckman van De Standaard is ondertussen razend op Dedecker omdat Vijnck niet aanwezig is tijdens de plenaire zitting van donderdag 7 mei. Nochtans had Dedecker dat twee dagen eerder met veel bombarie aangekondigd bij Phara. Vijnck kan op dat moment niet eens optreden. Hij zit immers in Nederland omdat de stress hem zogezegd te veel wordt. Als kamerlid Martine De Maght hem opbelt, klinkt hij echter opvallend goedgemutst. De Maght is verbaasd en vraagt zich af of Vijnck wel goed beseft wat hij allemaal heeft aangericht. In een ander telefoongesprek vraagt De Maght aan Vijnck of alles niet in kaart is gezet. Zelfs zij begint op dat moment te twijfelen aan het hele verhaal. In het veelgelezen tijdschrijft Dag Allemaal vraagt Stijn Meuris op dat ogenblik de lezers openlijk om politici zoals Vijnck af te straffen op 7 juni: Haal ze neer, kleed ze uit. Dat het stopt, voor eens, voor altijd en voorgoed. Dag Allemaal bereikt maar liefst 2 miljoen Vlaamse kiezers. Dat kan tellen. Terug naar Het Laatste Nieuws van Jan Segers. Meer dan een miljoen lezers, dat kan dus eveneens doorwegen zo vlak voor de verkiezingen. Krijgt Segers een tip van een loslippige kennis van Vijnck? Zeker is dat de redacteur Vijnck in de week van 11 mei wel aan de lijn krijgt wat in die periode helemaal geen evidentie is. Vijnck neemt immers maar heel selectief op. In een groot artikel in de krant van zaterdag 16 mei kopt de krant dat broodjesman Dirk Vijnck ook ex-klusjesman is. Segers is naar eigen zeggen op een zoekertje van Vijnck gebotst waarin het parlementslid zijn diensten als schilder of elektricien aanbiedt. De naam van Vijnck is niet aanwezig. Enkel zijn gsm-nummer. Segers belt het nummer. Kan ik bij u terecht voor al die klusjes? vraagt Segers die zich voordoet als een potentile klant. Vijnck antwoordt dat hij dat niet meer doet maar dat hij mensen heeft die dat doen. Op zelfstandige basis weliswaar. Segers signaleert Vijnck dat het zoekertje op dat ogenblik nog maar 40 dagen bij Kapaza online staat. En dat zijn uitleg enigszins rammelt. Vijnck ontkent het. Indien het zoekertje op dat ogenblik inderdaad 40 dagen online staat impliceert het alvast dat Vijnck het berichtje geplaatst zou hebben vlak voor hij naar de Open VLD is vertrokken. Volgens Vijnck is hij gestopt met die firma en verwijst hij automatisch door naar de mensen die dat doen in bijberoep. Vreemd. Toen ik met Vijnck gedurende bijna een

26

half jaar in een bureau zat kamer 2233 van het Huis van de Parlementsleden heb ik hem regelmatig bestellingen horen doorgeven. Zoveel liter verf van die kleur. Om er nadien toch nog een litertje extra bij te doen. Vijnck was in die periode wel aan het verhuizen. Het kan dus een bestelling voor eigen gebruik zijn. Maar de manier waarop hij die bestellingen doorgaf hij sprak de persoon met de voornaam aan toonde onomstotelijk aan dat hij dat wel regelmatig deed. Wat onmiddellijk opvalt tijdens die telefoongesprekken is dat Dirk dan helemaal in zijn wereld zit. Hij is en blijft nu eenmaal een arbeider. Het parlement is voor hem een vreemde omgeving. Zelfs na twee jaar. Als hij voor de voltallige kamer een korte toespraak moet geven hij leest enkel af wat de studiedienst voor hem voorbereid heeft moet hij volgens een medewerker van de studiedienst met medicijnen zijn opspelende zenuwen onderdrukken. In het openbaar spreken is een gave die arbeiders niet vaak bezitten. Zeker is dat de repuatie van het kamerlid op dat ogenblik helemaal om zeep is. Van broodjesman naar ex-klusjesman. Ex-vriendin Myriam Haesen schrijft op het forum van Het Nieuwsblad dat ze n grote verliezer in het verhaal ziet: Vijnck. Ze vindt hem te naef voor de politiek. Broodjesman, geurtjesman, Judas, toneelspeler, klusjesman. En dan zijn ze de belangrijkste omschrijving voor Vijnck eigenlijk nog vergeten: Vijnck beschikte immers over een fenomenale voorraad chocolade, snoep en koekjes. Vijnck de snoepman dus. Of candy man Dirk. Dat bekt beter. Alle fractiemedewerkers van LDD wisten van die geheime voorraad af. Toch waren er die de weg naar het snoepgoed nog makkelijker vonden dan anderen. En Dirk was bovendien zo sympathiek om de snoepkast regelmatig bij te vullen. Chocotoff, Mars, Snickers, Kinder chocolade, M&Ms. Haesen noemt Vijnck in haar reactie op de site van Het Nieuwsblad ook een goede man. Dat blijkt wel. Hij was dus niet alleen een candy man. Hij was ook een sympathieke candyman. Zo. Nu is zijn palmares wel volledig. Voor zover bekend uiteraard. Sms Van zodra Vijnck terug in het LDD-kamp zit, voelt Dedecker zich een flink stuk beter. Dirk mag nadien verkiezingsborden plaatsen in Vlaams-Brabant voor sterkhouder Peter Reekmans. Iemand signaleert Vijnck met pet en zonnebril. En ex-vriendin Haesen schrijft opnieuw iets op het forum van Het Nieuwsblad: Vijnck is nu de persoonlijke klusjesman van Peter Reekmans. Een duidelijke verwijzing naar het eerder verschenen artikel over exklusjesman Vijnck in Het Laatste Nieuws. Dedecker voelt zich goed omdat hij de talrijke voordelen van een fractie in de Kamer behoudt en vooral, omdat hij in bezit gekomen is van waardevolle informatie van de liberalen. Zonder het zelf te willen, is Dirk gedurende twee weken duikboot geweest bij Open VLD. En heeft hij interessante documenten en smssje voor zijn politieke papa Dedecker bemachtigd. Wat moeten de liberalen vloeken. Met de beloftennota kwam Dedecker eerder al naar buiten. Maar Dedecker beschikt via Dirk nu ook over smsjes die Bart Somers persoonlijk naar Dirk Vijnck gestuurd heeft. In een smsje vraagt Somers op vrijdag 24 april om kwart voor tien of Dirk denkt dat een gesprek met (Martine) De Maght op korte termijn kan. Er is volgens Somers immers ook bij De Gucht bereidheid om de strijdbijl te begraven.

27

Smsje hier Somers verwijst naar de vete tussen Anny De Maght, oud-burgemeester van Aalst en Karel De Gucht. Kamerlid Martine De Maght is de dochter van Anny. Moeder De Maght is overigens bij LDD Oost-Vlaanderen zelf actief als penningmeester en als ledenadministrator. Dochter Martine heeft deze bittere strijd tussen haar moeder en De Gucht aan den lijve meegemaakt. Volgens Martine is haar eigen imago ook door de liberalen opzettelijk besmeurd. Geen haar op haar hoofd dat er aan denkt om naar de Open VLD terug te keren. Die bruggen zijn opgeblazen, vertelt ze me. Ze onderhoudt wel een goed contact met ondermeer Hilde Vautmans, huidig fractieleider van Open VLD in de Kamer en beschermelinge van Verhofstadt. Als Dedecker op donderdag 7 mei met de sms van Somers in de Kamer loopt te pronken, voelt De Maght zich niet echt lekker. Ze weet dat haar naam genoemd wordt en ze stoort zich overduidelijk aan het hele gebeuren. Waarom doet hij (Dedecker) dat toch? mompelt ze. Tegen mij vertelt ze dat ze die smsjes van Somers nooit gezien heeft. Ook andere mensen in de partij hebben ernstige bedenkingen bij de dmarche van Dedecker. Ze wijzen op het feit dat LDD de open VLD net echt pijn gedaan heeft met die beloftennota aan Vijnck. Is het nodig om die smsjes nog eens boven te halen? wordt er openlijk gevraagd. De Maght weet op dat ogenblik ook dat haar etentje met kamerlid Luc Van Biesen van Open VLD zal uitkomen. De Maght luncht op donderdag 30 april met de liberale volksvertegenwoordiger. Ergens in de buurt van het federale parlement. In het restaurant van de Kamer zelf zou het gespek iets te veel opvallen natuurlijk. Op donderdag is het huis immers compleet. De Maght zal Van Biesen onmiddellijk meegeven dat er geen sprake kan zijn van een overstap naar Open VLD. Ze verwijst in het gesprek nog eens naar de geschiedenis met haar moeder. Volgens de Open VLD gaf Dirk Vijnck dan weer zelf de voorzet voor het smsje van Somers. Er werd helemaal niet geronseld volgens de liberalen. Vijnck gaf ons het signaal dat ook Martine De Maght ongelukkig was bij LDD. Dit smsje zegt alleen dat onze deur openstond voor een gesprek. Niets meer. Politiek directeur Tom Ongena vertelt het aan Frans De Smet van Het Nieuwsblad. In Het Nieuwsblad staat wel een grote fout in de kop van het artikel van 8 mei. Ook De Gucht lokte LDDers. En op de voorpagina staat zelfs: Ook De Gucht ronselde LDDers. Iets te kort door de bocht aangezien in de sms van Bart Somers en niet De Gucht enkel verwezen wordt naar de jarenlange bitsige vete tussen Karel De Gucht en Anny De Maght. De Gucht zelf heeft bij mijn weten nooit LDDers geronseld of gelokt. De pers is dus niet altijd tegen Dedecker zoals hij nochtans zelf altijd beweert. Ook Koen Meulenaere van Knack vindt dat het journalistieke fatsoen bij de Corelio-krant weg is: Wat Het Nieuwsblad doet, is wat Bild Zeitung en The Sun vroeger wel eens durfden, maar zij zijn met die praktijken gestopt. Meulenaere noemt het stuk dan ook een ronduit oneerlijk bericht.

28

Besluit Sommigen suggereren dat de overstap van Vijnck door LDD helemaal in kaart gezet is. Met de bedoeling om de Open VLD te beschadigen. En om Somers een hak te zetten. De opdracht van Vijnck was om die beloftennota en wat smsjes te pakken te krijgen en deze vervolgens aan Jean-Marie te bezorgen. Zelfs kamerlid Martine De Maght begint op een welbepaald moment te twijfelen. Zij die dat denken dwalen. De ontreddering binnen de partij na het onverwachte vertrek van Vijnck was immers veel te groot. De verontwaardiging van Dedecker over de vermeende drooglegging door de Open VLD was oprecht en niet gespeeld. Dedecker zat er toen echt helemaal door. Een Vlaams parlementslid vertelt zelfs dat hij om een kogel vroeg. De mokerslagen bleven immers maar komen. Bovendien bewijst het gesprek met onafhankelijk kamerlid Sevenhans dat Dedecker echt wel alle pistes heeft onderzocht om de financiering voor de fractie te behouden. Bij Dedecker speelde zeker zijn eigen weddeverlies mee. Als fractieleider krijgt Dedecker immers een mooie toeslag bovenop de vergoeding als gewoon kamerlid. Maar ook het element dat een aantal fractiemedewerkers hun job zouden verliezen was aanwezig. Een punt dat uiteraard in zijn voordeel speelt. Het bewijst dat hij zich ook bekommert om het lot van anderen. Misschien niet op de eerste plaats, maar toch. Neen, laat dat duidelijk zijn: de overstap van Vijnck naar de Open VLD was niet voorbereid. Niemand binnen LDD was, bij mijn weten, op de hoogte. Peter Reekmans vindt het een ronduit domme beslissing. Hij is zot foetert Reekmans als hij het bericht hoort. Reekmans was vroeger jongerenvoorzittter bij de liberalen. Maar hij werd volgens De Standaard wegens wangedrag uit JongVLD gezet. Die bewuste maandag 20 april was Vijnck zelfs nog aanwezig op het wekelijkse partijbestuur. Om te applaudisseren voor Dedecker. Van een goede toneelspeler gesproken. Derk Jan Eppink zou hem in de dagen nadien zelfs een Judas noemen. Bij de beslissing van Vijnck om nadien naar LDD terug te keren, speelden een aantal elementen mee. Misschien het belangrijkste element naast de vaststelling dat hij de LDD-fractie gebroken had is de overtuiging van Vijnck dat de Open VLD hem met een kluitje in het riet had gestuurd. Prominente LDDers slaagden er immers in Vijnck te doen inzien dat zijn beloftennota juridisch niets waard was. Ze verwezen ook naar de belofte die Jean-Marie van de liberalen gekregen had om minister te worden. Vanuit zijn strikt egostische standpunt was Vijnck evenwel beter bij Open VLD gebleven. Die nota is misschien juridisch niet waterdicht, het is in ieder geval wel iets. Bij LDD is hij politiek dood. Bij de federale verkiezingen van 2011 zal hij als eerste opvolger in het zand bijten. In de zomer van 2009 circuleert immers het plan om bij de federale verkiezingen van (wellicht) 2011 in Vlaams-Brabant Vlaams volksvertegenwoordiger Peter Reekmans op de eerste plaats bij de effectieven te zetten. Reekmans verkiest immers het federale parlement. Vijnck zou er als eerste opvolger op diezelfde lijst staan. Wellicht hoopt Vijnck dat Reekmans dan in het Vlaamse parlement blijft. Op die manier kan Vijnck het zitje van Reekmans overnemen en als opvolger in het federale parlement blijven. Maar wat als Reekmans toch zijn federale mandaat toch opneemt? Hij verkiest immers dat niveau boven het Vlaamse. En dan moet LDD nog de kiesdrempel halen op dat moment in VlaamsBrabant. In 2 jaar tijd kan er heel veel gebeuren.

29

En nog belangrijker: vanuit strategisch oogpunt had Dedecker Vijnck misschien beter later zitten bij de Open VLD. Ik verklaar me nader. Het is juist dat een aantal mensen van de fractie hun job zouden verliezen. Maar dat probleem kon via de Vlaamse verkiezingen opgelost worden. In het Vlaamse parlement was na 7 juni immers ook volk nodig: persoonlijke medewerkers van parlementsleden, administratief personeel, fractiemedewerkers. Die medewerkers van de Kamer konden dus perfect ingepast worden in de nieuw te vormen fractie van het Vlaamse parlement. Een parlementslid geeft me volmondig gelijk als ik mijn analyse met haar bespreek. Ze beweert dat mijn conclusie correct is. Als Vijnck dus bij de Open VLD was gebleven, had Dedecker zijn slachtofferrol voluit kunnen spelen. Vergeten we immers niet dat we op dat ogenblik op nauwelijks een maand voor de Vlaamse en Europese verkiezingen zijn. Het feit dat andere partijen Dedecker willen breken, kan hij dan 100 % uitspelen. Het kan zelfs het thema worden van de verkiezingen: namelijk, LDD wordt monddood gemaakt. Zeker bij het Vlaams Belang wordt met die optie ernstig rekening gehouden. Mensen krijgen vervolgens op 7 juni de mogelijkheid om voor LDD te stemmen als ze willen dat die partij in de toekomst nog gehoord wordt. Als blaffende waakhond. Tegelijk legt Dedecker de bal in het kamp van de andere partijen: N-VA, CD&V en Open VLD. Zij moeten uitmaken of een uitzondering op het Kamerreglement mogelijk is. Wellicht zou die beslissing negatief uitgevallen zijn. Of in ieder geval over de Vlaamse verkiezingen heen getild zijn. Perfect voor Dedecker: nog een element om zijn Calimeroverhaal te stofferen. Neen, doordat Vijnck terug bij LDD kwam, werd de antipolitiek gevoed. Het was een circus. Een klucht. Een vaudeville. En deze keer zou Dedecker er geen garen bij spinnen terwijl het toch zijn core business is.

30

Hoofdstuk 2 De media De kiezers denken dat de politiek de geschiedenis maakt, in plaats van omgekeerd. Adriaan Holst Inleiding De maanden voor de Vlaamse verkiezingen van 2009 werden voor LDD gekenmerkt door een vernietigende pers. Elke objectieve buitenstaander moet het toegeven. Er zijn enkele uitzonderingen. Zo schrijft politiek redacteur Wim Van de Velden van De Tijd altijd zeer sereen en objectief over Dedecker. Hij krijgt ook regelmatig informatie van me over financile dossiers. Maar er was bijvoorbeeld het schandaalboek De buffel van onderzoeksjournalist Raf Sauviller en vooral de spin-offs van het boek in P-Magazine en Humo. En er was het kritische artikel van Douglas Deconinck over Kamerlid Rob Van de Velde in De Morgen over de vermeende fraude van de man. Het is verleidelijk om een complot te zien van de linkse en rechtse? media tegen Dedecker en LDD. In de wagen vertelt Dedecker na weer een onheilstijding dat LDD op die manier 7 juni niet eens haalt. Iedere dag word ik kapotgemaakt zegt hij. Aan Filip Dewinter van het Vlaams Belang vertelt hij vlak voor een debat dat ze (de media) hen (het Vlaams Belang) deze keer gerust laten. En als hij me op vrijdag 22 mei in de ochtend belt klinkt hij echt down. Elke ochtend kijk ik waar de SCUD-raketten deze keer vandaan komen vertelt hij me. Ik zeg hem naar waarheid dat die aanvallen (na 7 juni) wel zullen overgaan. Dedecker heeft zo zijn eigen theorie over die mogelijke samenzwering tegen hem en de partij.Tijdens een verkiezingsmeeting in Westende vertelt hij de toehoorders namelijk dat LDD in de pers in de beginperiode werd opgehemeld. We hadden de elite mee omdat we knaagden aan het percentage van het Vlaams Belang. Impliciet verwijst hij hier naar de steun van de loge. De boodschap aan de broeders was immers dat alle middelen goed waren om de opmars van het Vlaams Belang te stoppen. En LDD was de enige partij die daar wonderwel in slaagde. Het was de enige strategie die echt werkte om de opgang van het Blok te stoppen. Nadien begon LDD, nog steeds volgens een fulminerende Dedecker in Westende, aan de kiezers van Open VLD, CD&V en SP.A te knabbelen. Wellicht heeft Dedecker het moment in zijn gedachten dat LDD in de opiniepeiling maar liefst 16 % van de stemmen haalt. De magische drempel van wel 20 % komt in zicht. Sommigen bij LDD beginnen op dat moment luidop te dromen: LDD kan de eerste partij van Vlaanderen worden. Stel je voor. Eind december wordt er dan ook vurig gehoopt op federale verkiezingen. Ook Stef Goris is voorstander: Dan kunnen we alle deuren tegelijk intrappen vertelt hij. Het is dan ook niet uitgesloten dat dit scenario ook bij de concurrentie bekeken wordt. Maar die stemmen moeten natuurlijk wel ergens vandaan komen. Het Vlaams Belang is ongetwijfeld de grootste stemmenleverancier voor LDD. In die zin maakt Dedecker opnieuw een grote fout door mensen zoals Dewinter op een vriendschappelijke

31

manier te benaderen. Dat valt zeker op tijdens de sublieme reportage Rechts marcheert van Panorama. Maar ook andere partijen zoals de Open VLD lossen mogelijks kiezers in de peiling. Op dat moment zijn we publieke vijand nummer 1 voor de media geworden denkt Dedecker. Deze complottheorie is erg verleidelijk. Maar Dedecker vergist zich. Het is wel zo dat alle incidenten bij LDD uitvergroot worden. Volgens politicoloog Carl Devos komt dit omdat het niet om een partij van 1 % gaat. Dan is het interessant (voor de pers) om al die dingen uit te pluizen. En Devos vergeet nog te vermelden dat er veel (ex)-LDDers zelf naar de pers stappen. Omdat ze een domme fout maken zoals Van de Velde. Of uit wraak zoals Geens. Van de complottheorie blijft dan niet veel meer over. De realiteit is dus dat de media zich altijd interesseren voor herrieschoppers die tegen de gevestigde waarden stampen. Toen Dedecker bij de (Open) VLD zat en dwars begon te liggen, hebben de media hem groot gemaakt. Het bezoek aan Marc Dutroux met een journalist van VTM: gefundenes fressen voor de media. Het voorstel om de dotatie van de koningskinderen af te schaffen. De aanval van Dedecker op het voorzitterschap van de Open VLD. Het was eigenlijk telkens bijna te mooi om waar te zijn. En het leverde fantastisch kijk- en leesvoer op. Niets is immers erger voor een krant of een televisiejournaal dan saaie verhalen. Dedecker bracht leven in de brouwerij, of zoals Tommelein het in Oostende plastisch uitdrukte, maakte er een circus van. Lezers en kijkers zijn wel degelijk gek op dat spektakel. Pech voor de ernstige politici en andere grijze muizen. Bij de Open VLD was Dedecker de rebel, de outsider, de amokmaker, de relschopper. Wat wil je nog meer als hoofdredacteur van een krant? Elk interview met de man was vuurwerk. Er zat elke keer opnieuw wel weer een spitante uitspraak in die dan de kop boven het artikel kon opleveren. En in het beste geval zelfs op de voorpagina van die krant of dat tijdschrift. Op die manier worden kranten verkocht. De media hebben Dedecker groot gemaakt omdat hij een dwarsligger was. Hij was gewoon goed voor de oplage van de krant. Dat veranderde toen hij zijn eigen partij had opgericht. Hij werd integraal onderdeel van de structuur. Hij is nu de partij LDD en de pers interesseerde zich voor de nieuwe amokmakers. Provinciale voorzitters zoals Jo Claus die kritiek hebben op Dedecker, gefrustreerde ex-voorzitters die documenten aan VTM lekken, gedupeerden die zetelende kamerleden aanvallen, leden die Dedecker openlijk terugfluiten, LDDers die zich publiekelijk verontschuldigen voor het gedrag van Dedecker, een privdetective die ingezet wordt om de handel en wandel van een minister na te gaan, kamerleden die overlopen en opnieuw terugkeren, mandatarissen die uiteindelijk gefrustreerd de partij verlaten. Gefundenes fressen voor de pers. De realiteit overtreft altijd de fictie. Ook in de politiek. Waarom zouden de media veranderen? De media zijn niet veranderd op 10 jaar tijd. Dedecker is veranderd. Van outsider bij de liberalen werd hij insider bij LDD. Van aanvaller verdediger. Alleen hoopt hij dat de journalist, die hem ooit genterviewd heeft toen hij bij de Open VLD amok maakte, hem nu als voorzitter van zijn eigen partij even lovend zal beschrijven als toen. Maar dat is naast de kwestie. Eigenlijk gaat het in essentie zelfs niet eens over de figuur van Dedecker. Het is de amokmaker die in het voetlicht staat. Of hij nu Dedecker heet of Janssens. Of Pieters. Of Claus. Of Geens. Dedecker wordt in de verdediging geduwd, net zoals hij de VLD toen in de verdediging duwde met zijn bezoek aan Dutroux of met zijn gewaagde gooi naar het voorzitterschap van de partij. Of met zijn gewaagde voorstellen om het cordon rond het Blok te doorbreken. Kortom, journalisten

32

interesseren zich voor verhalen. En die verhalen worden gebracht door klokkenluiders, amokmakers, stokers, gefrustreerden, halve garen. Zo werkt de pers in ons land. Overal trouwens. Dus is Dedecker een beetje naef dat hij dat fundamentele principe niet eens doorheeft. Of wil doorhebben. Schampschot in P Het jaar 2009 begint alvast niet bijster goed voor LDD en Dedecker. En dat ondanks een spetterend feest in discotheek Carr. En dat is uiteraard een understatement van formaat. In P-magazine van dinsdag 13 januari, het nieuwe jaar is dus nauwelijks enkele dagen oud, verschijnt een interview met reclamemaker Wim Schamp. Op het zelfde moment verschijnt een artikel op de voorpagina van de Gazet van Antwerpen: Te koop: naam en logo Lijst Dedecker. In het lange interview met Schamp gaat het in essentie over de betwisting tussen Schamp en Dedecker over het gekende partijlogo van LDD met de quote Gezond verstand. Iemand grapt op het internet dat we nu eindelijk weten wie dat schreeuwlelijke logo met de felle kleuren ontworpen heeft. Schamp haalt in het interview keihard uit naar Dedecker. Iemand van de fractie wijst er fijntjes op dat Schamp het interview aan de redacteurs van P in licht benevelde toestand gaf. Er wordt immers letterlijk gesproken over enkele inleidende biertjes en aangepaste wijnen bij het eten. In elk geval kan men bij LDD niet echt lachen met het incident. De dag daarop al wordt een brief van Schamp gepost op de gespecialiseerde website scribd.com. Het gaat om een webstek waarop documenten geupload kunnen worden die nadien door iedereen bekeken kunnen worden. Het document is vandaag overigens nog steeds te bekijken op die site. Het volstaat de woorden Schamp, LDD en dreigbrief in te tikken. Volgens LDD gaat het dus om een dreigbrief. Die term is wellicht wat overtrokken. Het document dateert in elk geval van 3 april 2008 en hierin vraagt Schamp, voor het gebruik van het logo door LDD, een vergoeding van maar liefst 75.000 euro. LDD zal in persberichten verwijzen naar dit bedrag en stellen dat Schamp Dedecker ronduit gechanteerd heeft. Als hij het bedrag niet krijgt zal Schamp volgens Lijst Dedecker dan weer de vuile was van LDD buiten zetten. Schamp en Dedecker kennen elkaar op dat moment al een tijdje. Wat beide mannen bindt, is hun afkeer voor politieke correctheid. Maar beide heren hebben ook enorme egos en conflicten tussen haantjes op dat niveau draaien in de meeste gevallen maar om twee mogelijke elementen: vrouwen of geld. Hier ging het duidelijk om het laatste. Eind 2008 en vlak voor het interview van Schamp zijn er nog volop onderhandelingen bezig tussen beide heren. Nationaal partijsecretaris Peter Reekmans wordt ingezet om te bemiddelen. Op een bepaald ogenblik waren Schamp en Dedecker niet zo heel ver verwijderd van een compromis vertelt hij in het bureau van Dirk Vijnck. Het ging over nauwelijks enkele duizenden euros. Dat was het verschil tussen beide bedragen. Reekmans vindt het spijtig dat er net op de valreep geen akkoord uit de bus gekomen is. Hij weet op dat moment al dat Schamp zijn interview zal geven. En dat Schamp inderdaad de vuile was van LDD zal buitenzetten.

33

Over de kern van de zaak is het voor een buitenstaander onmogelijk een objectief oordeel te vellen. Het is uiteraard aan de bevoegde rechtbank om te beslissen. Dat zal in het najaar van 2009 ook gebeuren. Zeker is dat voor nauwelijks enkele duizenden euros, LDD een eerste keer negatief in het nieuws zal komen. Schamp zet het logo van LDD te koop op de internetveiling eBay. Het object wordt evenwel snel van de site gehaald omdat het niet helemaal duidelijk is wie nu de rechtmatige eigenaar is van het logo. De teller staat op dat moment wel al op 111.450 euro. De fall-out Als volleerd reclameman beheerst Schamp de dagen nadien alle media. LDD zit voor de eerste keer dat jaar voluit in de verdediging. Ook Kristel Monten zal op de rijdende kar springen. Ze vindt dat Dedecker in het verleden te veel uitspraken gedaan heeft tegen Isral en de Joodse gemeenschap en ze wil de man dan ook een lesje leren. Monten is als Christene een vurig pleitbezorgster voor Isral. Ze roept dan ook via het maandblad Joods Actueel op om het logo van LDD te kopen. Erger is natuurlijk dat Schamp in het interview eveneens enkele parlementsleden van LDD viseert de vuile was dus. Kamerlid Martine De Maght is niet gelukkig met de uitspraak die over haar gedaan wordt. Volgens Schamp heeft Dedecker gezegd dat de herseninhoud van Martine De Maght omgekeerd evenredig is met de omvang van bepaalde lichaamsdelen. Toch beschikt ze over voldoende flair, relativeringsvermogen en incasseringsvermogen om het voorval niet al te zeer op te blazen. De Maght is een uitstekende maar spijtig genoeg ondergewaardeerde politica. Ze kan er nog om lachen als we het over het interview hebben. Ze vraagt zich alleen af welke lichaamsdelen Dedecker nu precies bedoelt. Ze veronderstelt haar billen. Kamerlid Rob Van de Velde wordt door Dedecker dan weer omschreven, nog steeds volgens Schamp in het interview met P, als een tuinkabouter. Ook hierom zal op de fractie een aantal keer op een vriendelijke manier gelachen worden. Penningmeester Rudi De Kerpel is volgens Dedecker dan weer een gefrustreerd homootje. En bovendien heeft hij geen kloten te zeggen. Ondervoorzitter Jurgen Verstrepen wordt door Dedecker dan weer omschreven als een lafaard. Dedecker zal al deze bewoordingen intern ontkennen. Niemand tilt, bij mijn weten, erg zwaar aan het interview en het incident wordt snel gesloten. Dat LDD op dat moment hoge toppen scheert in de opiniepeilingen, verzacht het leed wellicht. Toch zal ik zelf een gelijkaardig merkwaardig voorval meemaken. Een voorval dat wellicht typerend is voor Dedecker. Als we de middag voor Kerstavond in het klassiek restaurant van het parlement een lunchvergadering over Fortis hebben, geef ik aan tafel een aantal verduidelijkingen over de stand van zaken in het dossier. Dedecker verbaast er zich over dat ik het dossier zo goed ken. Hoe komt het dat ik daar niets van hoor? vraagt hij verwonderd. Je bent precies een zombie. Aan tafel zitten gelukkig alleen mensen die me goed kennen. Senator Lieve Van Ermen is aanwezig. Kamerlid Rob Van de Velde is er ook. Ik slik de vernedering met een wrange glimlach en leg Dedecker diplomatisch uit dat ik een aantal voorstellen tot persbericht heb ingediend die, en ik druk me opnieuw voorzichtig uit, niet alle tot een positief resultaat hebben geleid. Lees: de persdienst heeft ze tegengehouden. De onzinnige regel binnen de fractie was immers dat een persbericht eerst intern verkocht moest worden. Een medewerkster van de

34

fractie stelt hierover dat Jan (Van Brussel), Piet (Desl) en Jouri (Casteleyn) te veel macht hebben. Casteleyn werkt samen met Desl op de persdienst van LDD. Als ik Dedecker enkele weken later op een vriendelijke en ontspannen manier confronteer met zijn eerdere zombie-uitspraak, valt hij volledig uit de lucht. Ik heb net interessante informatie ontdekt in een ander bankendossier (Dexia/FSA) en zal Dedecker de volgende dag in de pers brengen. Niet slecht voor een zombie, h? zeg ik lachend. Dedecker beweert op dat moment dat hij daar helemaal niets meer over weet. En bovendien geloof ik hem. Maar het impliceert wel een aantal heel vervelende zaken. Zeker is dat het voorval tussen Schamp en Dedecker een invloed zal hebben op de eventuele naamsverandering van LDD. Dedecker zal na de verkiezingen van 7 juni immers verklaren dat daar voorlopig nog geen sprake van is. Een kernlid van LDD vindt dit merkwaardig genoeg een goede beslissing. Maar eerder verklaarde Dedecker in een interview wel dat het merk Lijst Dedecker zeker niet zal meegaan tot de gemeenteraadsverkiezingen van 2012. Wellicht wacht Dedecker dus een uitspraak van de rechtbank af in de zaak Schamp. Die mogelijke naamsverandering zal overigens het onderwerp zijn van een leuk fictiestukje van redacteur Louis van Dievel op de blog van de vrt. Als Verstrepen Van Dievel, in naam van het middenkader van de partij om een nieuwe naam vraagt om wat minder afhankelijk te worden van de prsident-fondateur suggereert de redacteur Lijst Plankgas, VROOAAAR en Godverdoeme. Ook Fuck Taxes en de antipostjespakkerspartij APPP behoren volgens Van Dievel alle tot de mogelijkheden. Tot slot suggereert de vrt-redacteur AVMENVEA of Alles voor mij en niets voor een ander en Lijst EGO. Dat laatste voorstel vindt Verstrepen zeker een goeie. Niet iedereen vindt het overigens decent dat een redacteur van de vrt dergelijke stukjes op de website van de omroep mag plaatsen maar dit uiteraard geheel terzijde. De zaak Claus Begin februari 2009, op iets meer dan 4 maanden voor de Vlaamse verkiezingen piekt LDD in de opiniepeilingen. Maar liefst 16,3 procent van de Vlaamse stemmen wordt LDD door een poll in Het Laatste Nieuws toegedicht. De onrust over het logo van LDD is enigszins weggebd. De parlementsleden zijn de krasse uitspraken van Dedecker over hen vergeten. Zelfs de altijd nuchtere en rationele fractiesecretaris Jan Van Brussel is door het dolle heen als hij de goede cijfers ziet. Dedecker baseert zich voor een keer op deze prognoses in andere gevallen minimaliseert hij de waarde van opiniepeilingen en beweert dan ook in een gefantaseerde overwinningsroes dat zijn partij na de Vlaamse verkiezingen incontournable zal zijn. De traditionele partijen kunnen niet iedereen uitsluiten, ze zullen niet hetzelfde kunnen doen met Lijst Dedecker lezen we in de rubriek Kreten & Gefluister van De Standaard op 19 januari. Dedecker verwijst impliciet naar het cordon rond het Vlaams Belang. Volgens Wouter Verschelden, redacteur van het stukje, is Dedecker vrij zegezeker. Met andere woorden: Dedecker zal niet toelaten dat er een cordon bleu rond LDD gelegd wordt. Dedecker geeft in die euforische gemoedstoestand begin februari dus, een lang 3 tot 4 uur interview aan Knack. Interviewer van dienst is Jol De Ceulaer, een redacteur die bekend staat om zijn, volgens Dedecker dan toch, eerder linkse ideen. In een opgemerkte column zal De Ceulaer later overigens als enige redacteur in Vlaanderen

35

wel pleiten voor een cordon sanitaire rond LDD. De verontwaardiging over de oproep van de Knack-redacteur binnen LDD is bijzonder groot. Het interview tussen Dedecker en De Ceulaer werd nadien wel grondig nagelezen door de persdienst. Er wordt groen licht gegeven. Het interview met Dedecker wordt op 5 volle bladzijden door Knack gebracht op 4 februari. Dedecker kijkt de lezer grijnzend aan vanop de voorpagina. Als achtergrond is door de ontwerpers van de pagina bewust zwart gekozen. De cover doet enigszins duivelachtig aan. Ook Dedecker heeft iets demonisch. Naast Dedecker staat de quote Ik zou graag besturen zonder links. In de kranten wordt die woensdag voluit reclame gemaakt voor die editie van het weekblad. Daar wordt ook een korte samenvatting gegeven van het interview. Ik wil besturen met CD&V en Open VLD staat er. Bij Roularta, de uitgever van Knack, weten ze dat het nummer van het weekblad bijzonder goed zal verkopen. Rik De Nolf kan tevreden zijn. Interviews worden immers afgenomen om magazines te doen verkopen. Diezelfde dag al verschijnt een artikel in De Morgen waarvan de kop luidt dat LDD zichzelf al in de regering ziet. Eigenlijk is de boodschap niet eens zo verschillend van de vorige waarin Dedecker zijn partij eerder incontournable noemde. Gazet van Antwerpen meldt die dag gelijklopend dat Jean-Marie Dedecker in regering wil. Binnen de partij wordt door sommigen wel negatief gereageerd op het interview. Een parlementslid vindt het taktisch niet verstandig om nu al, 4 maanden voor de verkiezingen, de voorkeur uit te drukken voor Open VLD en CD&V. Dedecker ontploft tijdens dat gesprek. Ik heb verdomme 3 uur samen gezeten met die kerel (Jol De Ceulaer). En dan pikken ze er dat ene zinnetje uit. Doe het dan zelf h! Het parlementslid is verbijsterd. Ik mag hem dat toch zeggen, niet? Het parlementslid kijkt me vragend aan. Tijdens de woordenwisseling tussen Dedecker en de volksvertegenwoordiger zeg ik niets. Ook een ander lid van de fractie is toevallig aanwezig. En zwijgt. Dedecker heeft uiteraard gelijk. Maar zo werken de media nu eenmaal. Uit een interview van 5 bladzijden wordt n interessante quote gehaald. Die wordt op de cover gezet en nog eens boven het artikel. Die zin wordt ook overgenomen door Belga en door de andere kranten. Uit een boek wordt ook een uitspraak gehaald, bijvoorbeeld dat prins Laurent vindt dat Dedecker een goede premier zou zijn. En die vermelding verschijnt dan op de telex van Belga. Wat verder in het boek of het interview staat, verdwijnt op de achtergrond. Zo gaat dat. Dat is het vaste stramien. En bovendien kan je dit als politicus of auteur ook in je voordeel laten werken. In het interview zegt Dedecker bijvoorbeeld eveneens dat hij best wil discussiren over een vermogensbelasting. Ook niet slecht natuurlijk als mogelijke quote. Maar we leven nu eenmaal in een cultuur van soundbites. Niemand spreekt vandaag nog over die mogelijke vermogensbelasting van Dedecker. De meeste LDDers houden de kritiek op Dedecker evenwel binnensmonds. Ze kennen Dedecker. Zwijgen is meestal de beste optie. Niet iedereen evenwel ziet dat zo. Een iemand binnen de partij zal openlijk verklaren dat hij de uitspraak van Dedecker onverstandig vindt: Jo Claus. Een man die tot dan onbekend was voor vriend en vijand. In een interview met, jawel Jol De Ceulaer, beweert Claus dat Jean-Marie naef is als hij een coalitie van Open VLD en CD&V wil. Het interview verschijnt een week later in Knack: De onderbuik van LDD spreekt. De zaak Claus is geboren. Opnieuw wordt

36

het blazoen van LDD bevuild. En opnieuw wordt Dedecker, voor de tweede keer in 2009, helemaal in de verdediging geduwd. De rollende bal Eigenlijk doet de uitspraak van Dedecker in Knack, dat hij met rechts wil besturen dus, sterk denken aan een eerdere quote van hoogleraar en partij-ideoloog Boudewijn Bouckaert. Vandaag is hij Vlaams parlementslid. Op 1 juli 2008 vertelt de professor eveneens aan Knack dat LDD met VB wil besturen. En er zijn ook effectief alliantiegesprekken geweest tussen het Vlaams Belang en LDD. Maar Marie-Rose Morel was tegen. En ook binnen LDD was er bij sommigen hevige weerstand tegen die mogelijke samenwerking. De gesprekken worden dan ook taktisch gelekt vanuit LDD. Voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 heeft LDD bij monde van professor Bouckaert medio 2008 alvast grootse dromen. Dan zouden we in een aantal gemeenten zo sterk moeten staan dat we er in een coalitie (met het Vlaams Belang) kunnen stappen vertelt Bouckaert. Zo zouden we meteen het cordon sanitaire naar de geschiedenisboeken kunnen verwijzen. In een slag haalt Bouckaert ook nog eens uit naar de zetelende federale parlementsleden van LDD. Bij de volgende (federale) verkiezing zullen we moeten bekijken wie van hen mag blijven en wie naar huis moet. Vooral de relatie met provinciegenoot Martine De Maght is barslecht. Als Bouckaert haar in de kiescampagne van 2009 zal beschouwen als een lokale mandataris is ze ziedend. Ze stuurt de hoogleraar onmiddellijk een onderkoelde e-mail waarin ze nota neemt van zijn beslissing. Martine vertrouwt me dan ook toe dat ze de activiteiten van de professor in het Vlaamse halfrond met argusogen zal bekijken. Ook andere parlementsleden van LDD zijn niet erg tevreden over deze uitspraak van Bouckaert. Zij zien ook een mogelijke samenwerking met het Blok niet echt zitten. Dedecker moet het brandje blussen en argumenteert dat het voor een professor gemakkelijk is om vanaf de zijlijn kritiek op parlementsleden te geven. Vanaf 30 juni 2009 mag Bouckaert aan heel Vlaanderen tonen wat hij waard is in het parlement. Door vriend en vijand zullen zijn woorden en daden op een gouden schaaltje gewikt en gewogen worden. Net voor 7 juni is het evenwel nog eens prijs in het televisieprogramma De Zevende Dag. Bouckaert verklaart er dat hij de giften aan politici wil optrekken tot wel 2000 euro. Nu is dat bedrag begrensd tot 500 euro. Een fractielid geeft Bouckaert een woedende telefoon. Nog een keer een dergelijke verklaring en je zal publiekelijk terechtgewezen worden, luidt het op strenge toon. Terug naar het interview met Jo Claus van 11 februari 2009 in Knack. Claus is secretaris in Oost-Vlaanderen. Door Dedecker in een interview openlijk af te vallen, krijgt de man uiteraard nationale bekendheid. Zelfs in de Franstalige pers wordt over hem gesproken. Misschien dat het hem daar allemaal om te doen is. Ook dat is een strategie natuurlijk. De kunst voor de tegenpartij bestaat er dan in hier niet in mee te gaan. In het interview durft hij Dedecker wel frontaal aan te vallen. Als de interviewer hem vraagt of hij de voorzitter tot de orde roept antwoordt Claus bevestigend. Als Dedecker het interview leest, ontploft hij. In een emotionele bevlieging zet hij Claus onmiddellijk buiten. Claus is volgens Dedecker bovendien een mol die alle gesprekken opneemt. Op het volgende partijbestuur grijpt Dedecker het incident aan om te dreigen:

37

Als iemand ooit iets durft op te nemen van wat er besproken wordt, zal het stuiven, briest de voorzitter. De pers heeft uiteraard bloed geroken. Als een redacteur van Terzake Dedecker telefonisch uitnodigt om tekst en uitleg te geven in de studio van de vrt, barst Dedecker een tweede keer in korte tijd uit. De deur van zijn bureau is gesloten. Toch zal zijn woedeaanval tien meter verder te horen zijn. Kamerlid Martine De Maght, ze houdt bureau tussen Dedecker en Vijnck, roept in het Aalstse dialect bezorgd uit: Zen herte. Ei goat iets on zen herte kreigen. Zijn hart dus. De Maght verwijst impliciet naar de vaststelling dat het hart van Dedecker al enigszins dichtgeslibt is. Dedecker vertoeft dan ook regelmatig in Milaan voor een checkup door de sportarts van AC Milan, Jean-Pierre Meersseman, een vriend van Dedecker. Hij zal er in interviews overigens zelf naar verwijzen als hij zich filosofisch afvraagt of het wel nog de moeite waard is om aan politiek te doen. Niet dat Dedecker specifiek op zijn voeding let. Zijn lievelingsbroodje is er immers een met rauw gehakt. En als Dedecker nog iets later ontploft, vraagt De Maght waar Dirk (Vijnck) is. Ze vermoedt dat de tirade van Dedecker tegen hem gericht is. Maar Vijnck bevindt zich op dat moment gelukkig niet in het bureau van Dedecker. In een interview met De Morgen verklaart vertrouweling Rudi De Kerpel achteraf dat de partij het zeer slecht gespeeld heeft. We hadden het hoofd koel moeten houden. De pech was dat Jean-Marie door omstandigheden veel te impulsief reageerde. Dat is natuurlijk niet goed. Hadden we de zaak rustig intern uitgepraat, dan was alles opgelost met een gezamenlijke communiqu. Volgens De Kerpel is het dus de fout van alle betrokkenen. Lees: ook de fout van Dedecker. Voor De Kerpel is het leergeld die de partij betaalt. Maar die som begint ondertussen wel aardig aan te tikken. En net zoals op de beurs kun je in de politiek geen leergeld blijven betalen. Op een bepaald ogenblik ben je immers gewoon blut. Een poll door het weekblad Knack lijkt de stelling van De Kerpel te staven. Op de website van Knack wordt de vraag gesteld of het terecht is dat Dedecker Jo Claus uit de partij gezet heeft wegens diens openlijke kritiek op de voorzitter. Van de 1041 stemmers vindt 79 % het niet terecht. Slechts 21 % onderschrijft de beslissing van Dedecker. Het verschil in aanpak tussen Dedecker en aartsvijand De Gucht kan niet groter zijn. Als Karel De Gucht door Eurocommissaris Louis Michel telefonisch uitgescholden wordt, leunt De Gucht rustig achterover, steekt een sigaartje op en laat hij Michel uitrazen. Het contrast tussen een emotionele Dedecker en de rationele De Gucht kan niet groter zijn. Dedecker is een straatvechter. Een goeie weliswaar. Maar De Gucht is een samourai. Raad van Gezond Verstand Intern wordt bij LDD beslist de zaak Claus voor de Raad van Gezond Verstand te brengen. Het gaat om de statutaire commissie van Lijst Dedecker die zich over het dossier moet uitspreken. Voorzitter van de Raad op dat moment is Walter Govaert. Secretaris is communicatiemanager Piet Desl. Zelf zit Dedecker ook niet stil. Een bevriend journalist vertelt me dat hij telefonisch onder druk is gezet door Dedecker om niets meer over de zaak Claus te publiceren. Dedecker liet ons (de krant dus) de keuze: blijven publiceren over Jo Claus en geen interviews meer krijgen (met Dedecker) of Claus laten vallen. In dat laatste geval zou

38

Dedecker wel beschikbaar blijven voor interviews. We stonden voor het blok, vertelt de journalist. Maar de keuze was niet zo moeilijk. Er zou in die krant effectief niets meer verschijnen over Claus. Dedecker kreeg zijn zin. Maar het kwaad was wel al geschied. Jo Claus neemt voor de verdediging voor de Raad van Gezond Verstand alvast een advocaat in de arm. Niemand minder dan meester Hugo Coveliers die nota bene Dedecker eerder verdedigde voor een gelijkaardig orgaan bij de Open VLD (zie fax). Fax Coveliers hier Volgens Jurgen Verstrepen zit er dan ook een reukje aan het hele verhaal: Zeker nu plots Hugo Coveliers (VLOTT) opduikt om die man te verdedigen. Mijn intutie zegt me dat hier iets niet klopt. Dit verhaal is te mooi voor iemand waar ik nog nooit van gehoord heb, verklaart Streep aan De Standaard. Op woensdag 25 maart mag Claus in elk geval met zijn raadsheer Coveliers de zaak verdedigen voor de Raad. Coveliers noemde Dedecker overigens eerder al Verhofstadt in het kwadraat en Poetin aan zee. Tijdens deze besloten zitting stelt Claus dat het interview in Knack helemaal geen schade toegebracht heeft aan het imago en de werking van de partij. En mocht er toch schade zijn geleden, deze schade eerder het gevolg is van de reacties van de voorzitter en het provinciale bestuur. De raad van het gezond verstand beslist iets later, niet geheel onverwachts overigens, met een meerderheid van 5 leden en 1 onthouding, dat Claus geschrapt wordt als lid van Lijst Dedecker en dat hij tegelijk het recht verliest om namens de partij te spreken of enige andere activiteit uit te oefenen. Dedecker moet als voorzitter deze belissing evenwel nog bekrachtigen. Als Claus even later in Oostende tijdens een congres opduikt, wordt Kris Alpha 20 Daels op hem afgestuurd om een oogje in het zeil te houden. Als voormalig politieman is Daels uiteraard de geknipte persoon voor een dergelijke opdracht. Claus houdt zich tegen alle verwachtingen in evenwel opvallend rustig. Hij vertelt zelfs dat hij een goede babbel gehad heeft met Daels. Een eerdere bemiddelingspoging van penningmeester Rudi De Kerpel in de hele zaak zal jammerlijk mislukken. De Kerpel stelt Claus voor om niet meer te communiceren. In ruil mag hij dan het lidmaatschap van LDD behouden. Claus weigert in te gaan op het bemiddelingsvoorstel. Hij noemt het chantage. In Het Laatste Nieuws van de volgende dag, donderdag 26 maart 2009, staat wel te lezen dat Claus deed wat Jean-Marie zei en nog werd uitgescholden. Op de foto is Jo Claus te zien. Achter hem figureert raadsman Hugo Coveliers. Volgens Dedecker is Claus dan weer een mol die alle gesprekken opneemt. Op 7 april 2009 wordt de beslissing van de Raad per aangetekende zending naar Jo Claus verstuurd. Met dit aangetekend schrijven wordt u op de hoogte gebracht van de beslissing die de Raad genomen heeft in deze zaak. Gelieve in bijlage de beslissing te willen vinden. Voorzitter van de Raad is op dat ogenblik Walter Govaert. De beslissing van de Raad is op 2 april genomen. Cynisch genoeg zal Walter Govaert nauwelijks enkele weken later zelf zijn ontslag geven. Ook hij heeft het moeilijk met hoogleraar Bouckaert. In een

39

persconferentie kondigt hij het einde aan van de samenwerking van zijn lijst Respect en LDD. Govaert zal op eigen kracht naar de verkiezingen gaan. Hij zal 2135 voorkeursstemmen binnenhalen. Govaert is populair in zijn streek. Open oorlog Terwijl de affaire Claus nog maar nauwelijks verwerkt is, voor zover dat mogelijk is natuurlijk, wordt intern al een nieuwe torpedo ter lancering klaargemaakt. En wat voor een. Niemand verwacht ze bovendien zoals zo vaak in de politiek. Op vrijdag 10 april 2009 schrijft Guy De Wilder, voorzitter van LDD van Mechelen, een berichtje op de Facebook-pagina van Rob Van de Velde. Facebook zal een determinerende rol spelen in de campagne van 2009. Niet zozeer om kiezers te overhalen maar vooral omdat het een open blik geeft op het reilen en zeilen van de kandidaten. Weinigen geven zich immers ten volle rekenschap van die openheid en transparantie van het medium: iedereen kan gewoon meelezen. Ook journalisten van kranten bijvoorbeeld. Daar zal binnen de hoofdkwartieren van de politieke partijen in de toekomst misschien toch eens grondig over nagedacht moeten worden. Zeker als politici van een oudere generatie onbevangen op Facebook komen. LDDer De Wilder schrijft op dat moment, vlak voor het lange Paasweekeinde, aan Rob: Het is hier zo stil. Paasverlof? Kamerlid Rob Van de Velde repliceert nagenoeg onmiddellijk: Stilte voor de storm. Op dat moment heeft Van de Velde al een uitgebreid interview achter de rug met redacteurs Peter De Lobel en Wouter Verschelden van De Standaard. Rob kan uiteraard nog niets prijsgeven en houdt zich die vrijdag op de vlakte. Het interview verschijnt immers maar de dag daarop op zaterdag 11 april. Net voor Paaszondag. Niemand bij LDD is op de hoogte van de dmarche van Van de Velde. Senator dokter Lieve Van Ermen had wel opgemerkt dat het kamerlid wat stiller was dan anders. Maar afgezien daarvan was haar als dokter niets opgevallen. Beiden zijn van de provincie Antwerpen. Ook de persdienst is niet op de hoogte. Van de Velde nam dus op eigen houtje het initiatief voor het interview. Het zal hem nadien bijzonder kwalijk genomen worden. In dat interview zal hij hoofdzakelijk zijn gal spuwen over twee kaderleden van LDD: ondervoorzitters Jurgen Verstrepen en vooral Ivan Sabbe. Sabbe is wat omstreden binnen de partij. Zeker bij de Vlaams-nationalistische stroming van LDD. Maar ik kan het wel goed vinden met de man. Als hij na een bezoekje aan de fractie in het voorjaar van 2009 in mijn bureau komt, vertelt hij over zijn frustratie met de persdienst van de partij. Ik kan de man dan ook volkomen begrijpen. Hij stelt me zelfs voor om na de verkiezingen van juni nauwer samen te werken. We zitten immers op dezelfde golflengte, vertelt hij. Maar Van de Velde daarentegen stelt in het interview letterlijk dat Ivan Sabbe iemand is die beter eens wat zou werken voor de partij en laten zien dat hij het verdient. Een toontje lager zingen zou geen kwaad kunnen met zon bleke staat van dienst. Van de Velde antwoordt hiermee op een opmerking van Sabbe over Vlaams parlementslid Gino De Craemer. Van streekgenoot Jurgen Verstrepen eist Van de Velde dan weer dat het engagement er moet zijn, duidelijk zichtbaar.

40

De Standaard plaatst het interview op de voorpagina van de dikke zaterdagkrant. Open oorlog bij LDD. Ook de reclamejongens bij Corelio wrijven zich in de handen. De krant van zaterdag zal goed verkopen, weten ze. Overal bij LDD beginnen die ochtend GSMs te rinkelen. Er wordt stante pede een spoed- of noodpartijbestuur bijeengeroepen. In de regel gaat een partijbestuur op maandag door. Niemand begrijpt waarom Van de Velde, die op dat moment al bijna twee jaar op hoog niveau meedraait, een dergelijke fenomenale blunder begaan heeft. In de heisa gaat de fundamentele boodschap van het kamerlid alweer verloren: namelijk dat hij met lede ogen moet toezien hoe een waardevol project waaraan hij meegewerkt heeft, door sommigen in de prak wordt gereden. Noodpartijbestuur Die zaterdagochtend post Jurgen Verstrepen volgend berichtje op Facebook: Er zijn zo van die dagen en vandaag is er verdomme zeker ene. Kamerlid Ulla Werbrouck schrijft op haar facebookpagina: Verdomme Rob, ge doet ons iets aan! Het interview van Rob doet die ochtend als een lopend vuurtje de ronde. Mensen die de krant niet gekocht hebben, reppen zich naar de krantenwinkel om toch maar een exemplaar aan te schaffen. De laptops worden her en der opengeslagen om te kunnen lezen wat er op de website van De Standaard staat. Iemand signaleert zelfs op Facebook dat er een extra PB is. Die persoon heeft het net op de radio gehoord. Op dat extra partijbestuur van die zaterdag is Dedecker uiteraard bijzonder emotioneel. Jean-Marie was bijna aan het schreien, stelt iemand. Dedecker begrijpt vooral niet waarom net Van de Velde zoiets gedaan heeft. Dedecker schat voor zijn normen dan toch Van de Velde behoorlijk hoog in. Als Dedecker niet naar de Conferentie van Voorzitters, een belangrijke vergadering in het Federale Parlement, kan gaan, mag poulain Van de Velde hem vervangen. Dedecker heeft uiteraard ook kritiek op het Antwerpse kamerlid. Dedecker blijft nu eenmaal Dedecker. Niets of niemand is ooit goed genoeg. Zo vindt Dedecker hem niet vinnig genoeg als Van de Velde een eenmalig debat mag aangaan in De Zevende Dag. Hij debatteert als een liberaal, is de kritiek van Dedecker. Dedecker verwacht dat alle parlementsleden zijn harde stijl overnemen. In een LDD-persbericht over Didier Reynders is Van de Velde volgens Dedecker dan weer veel te soft. Dedecker roept woedend uit dat hij het allemaal zelf moet doen. En als Rob in de plenaire een goede vraag stelt aan de minister, vindt Dedecker dan weer dat zijn voeten verkeerd staan. Waarom heb je dat gedaan? vraagt Dedecker tijdens dat noodpartijbestuur van 11 april aan Van de Velde. Je zaagt toch de tak niet af waarop je zit? Dedecker noemt Van de Velde zijn primus en zijn dauphin. De tranen staan letterlijk in de ogen van Dedecker. Een ander hooggeplaatst lid van het partijbestuur richt het woord tot Van de Velde: Dacht je echt dat je hiermee Sabbe en Verstrepen hiermee buiten zou krijgen? Het misprijzen staat op zijn gezicht te lezen. Volgens een ander parlementslid is het een combinatie van hubris en depressie die bij Van de Velde tot dergelijke wanhoopsdaad heeft geleid. Leden van het partijbestuur die meestal kalm zijn, vliegen op dat moment uit tegen Van de Velde. Ook communicatiemanager Desl is terecht woedend. Zelfs fractiesecretaris Jan Van Brussel is

41

ziedend. Achter de schermen nemen sommigen van de fractie het wel op voor het kamerlid. Hij heeft gelijk, zegt iemand. Maar dat is uiteraard naast de kwestie. Zo werkt de politiek niet. Zo werken de media niet. Perceptie is alles. Dedecker nogmaals die zaterdag voor Pasen: We bellen elkaar drie keer per dag. Waarom dan dit? Zeker is dat er op die dag iets geknakt is. Tussen de persdienst en Rob, tussen de fractiesecretaris en Rob ze waren nochtans de beste vrienden en wellicht ook tussen Dedecker en Rob. Nagenoeg iedereen neemt hem die domme beginnersfout erg kwalijk. Heel erg kwalijk zelfs. Jurgen Verstrepen zal nadien een dagje ergernis twitteren. Waarop Ulla repliceert dat hij niet alleen is. We delen allen in de brokken. De zaterdag daarop, op 18 april, blijkt dat het interview met Rob Van de Velde een van de meest gelezen berichten is op DS Online. Open oorlog bij LDD staat op de zevende plaats. Nog voor het bericht over de ontploffende Senseos. Waarom Voormalig premier Jean-Luc Dehaene beweert dat je de beweegredenen van iedereen kan doorgronden, zelfs als die op het eerste zicht vreemd of merkwaardig lijken. Dehaene zegt dat hij die overigens interessante analyse aan zijn vader te danken heeft. Vader Dehaene was psychiater in Brugge. Wat kan de aanleiding geweest zijn van Rob Van de Velde om met zijn ongenoegen naar de pers te stappen? Een parlementslid signaleert dus een combinatie van hubris of hoogmoed en depressie bij het kamerlid. Ik laat de medische diagnose voor de rekening van het parlementslid. In een gesprek nadien vertelt Van de Velde me dat zijn beweegredenen alvast oprecht zijn. Hij gelooft echt in LDD. We zijn nooit echt goede vrienden geworden. WestVlamingen en Antwerpenaars onder elkaar: het is en blijft een moeilijke combinatie. Maar Van de Velde kon wel altijd op me rekenen om iets te checken. Zeker in de financile dossiers belde hij me geregeld op om zijn ideen te toetsen. Hij deed het volgens mij nog iets te weinig. Zeker omdat hij geen universitaire economische opleiding heeft. Feit is dat hij in die 2 jaar een lange weg heeft afgelegd. Hij was goed bezig. Ik twijfel ook geen seconde aan de goede bedoelingen van Rob. Dat hij een fout gemaakt heeft, beseft hij ook. Van de Velde geeft bij het begin van het interview aan de redacteurs van De Standaard overigens ook mee dat hij getwijfeld heeft of hij wel naar de pers zou stappen met zijn verhaal. Maar hij vond op dat moment dat het bij LDD op die manier niet meer verder kon. Misschien moeten we even terug in de tijd om die mogelijke papa Dehaeneverklaring ook te vinden. Op 2 april 2009 wordt een boekje van Derk Jan Eppink over Europa voorgesteld in Brussel. In hotel Mtropole meer bepaald. Na de presentatie Dedecker zal Eppink overigens verwijten dat hij nog meer praat dan hij zelf, wat uiteraard niet uitzonderlijk is voor een Nederlander is Rob Van de Velde op het terras van de Mtropole terug te vinden met Frank Thevissen. Thevissen was hoogleraar communicatie aan de VUB maar werd onlangs geroyeerd. Thevissen is ook lid van de denktank Cassandra en hij heeft altijd goede contacten onderhouden met LDD. Tussen haakjes: Cassandra wordt een paar jaar eerder opgericht door ondermeer Alain Boone, toenmalig politiek manager van LDD. Als hij de partij in

42

2008 na een zwaar incident met Dedecker moet verlaten, wordt dit door velen terecht als een zwaar verlies ervaren. Bij de federale verkiezingen van 2007 was zelfs even sprake van een mooie plaats voor de toenmalige VUB-professor Thevissen. Althans, dat goede contact is het vermoeden van iedereen. Als net voor de verkiezingen van 2009, door enkele Vlaamse kranten aan (semi-)BVs wordt gevraagd voor welke partij ze zullen stemmen, is het antwoord van Thevissen alvast niet LDD. In Het Laatste Nieuws geeft hij zeer duidelijk aan voor Sven Gatz en Hilde Vautmans te zullen stemmen beiden van Open VLD. Thevissen is ook bevriend met Katja Beckx. Deze laatste heeft zich bij LDD en Cassandra samen met Marina Cooreman bijzonder hard ingespannen op het vlak van onderwijs. Ze is dan ook, terecht, zwaar ontgoocheld als ze hoort dat niet zij maar BV Anne De Baetzelier op de tweede plaats in Vlaams-Brabant zal figureren. Er is vooral frustratie bij de dames als door Peter Reekmans medio februari aangekondigd wordt dat De Baetzelier met Bouckaert het onderwijsprogramma van de partij op punt zet. Een LDDer stuurt onmiddellijk een bericht naar De Standaard om te stellen dat dit ronduit gelogen is. Volgens die persoon hebben Cooreman en Beckx dat onderwijsprogramma geschreven. Het partijbestuur had het daarna ook al goedgekeurd. En dat was maanden geleden. De Standaard besluit dat Lijst Dedecker een echte krabbenmand is. Misschien heeft het een niet onmiddellijk met ander te maken. Maar iemand signaleert dat Van de Velde en Thevissen (op dat terras) samen zaten te gniffelen. Volgens die persoon is het interview van De Standaard met Van de Velde dan ook niet uit de lucht gevallen. Heeft Van de Velde begin april wel het goede communicatie-advies gekregen? Stel dat Thevissen Open VLD minded is zoals hij met zijn stemgedrag openlijk aangeeft? Het interview met De Standaard vindt nauwelijks enkele dagen later plaats. De fout van Van de Velde doet in ieder geval denken aan een eerder interview van Isabelle Van Laethem. De sympathieke voorzitster van Jong Gezond Verstand (JGV), de jongerenafdeling van LDD, zal in een interview met De Zondag in het najaar van 2008 pleiten voor een meer Vlaamse koers voor LDD. De top van Lijst Dedecker is not amused. De carrire van de mooie, beloftevolle en bovendien erg talentrijke jonge vrouw is geknakt. Voor de verkiezingen zal ze dan ook naast het lijsttrekkerschap in Brussel grijpen. De bloedband Het interview van kamerlid Rob Van de Velde in De Standaard wekt heel wat hevig emotionele reacties op. Vooral dochter van Ivan Sabbe, Marie-Alexandra, is in haar wiek geschoten. Op de website van De Standaard verdedigt ze op het forum haar vader en vindt het enorm laag dat Rob Van de Velde zijn eigen partijgenoten via de media aanvalt. In een andere reactie richt ze zich zelfs persoonlijk tot Van de Velde omdat ze weet dat hij de berichten wel zal lezen. Een vertrouweling van Dedecker merkt lachend op dat de politieke opvolging van vader Sabbe verzekerd is. Later zal haar broer Max de eedaflegging van vader Ivan in het Vlaamse parlement vanuit de publiekstribune filmen. Ook hij wil in de voetsporen van zijn vader treden. Hij verspreekt zich wel als hij stelt dat hij net als zijn vader halftijds wil werken. Hij is nog jong natuurlijk.

43

Een ander lid van LDD schrijft naar aanleiding van het interview van de volksvertegenwoordiger zelfs een open lange brief en wil Van de Velde onmiddellijk uit de partij zetten. Rob Van de Velde is een gevaarlijk man. De schade voor LDD is quasi onherstelbaar, zo klinkt het. Volgens die persoon ziet Dedecker ook niet welke spelletjes er zich in Antwerpen afspelen. Deels door de sterke afscherming door zijn entourage, deels door de noninformatie en/of verwrongen informatie welke Dedecker van sommigen krijgt, rechtstreeks of onrechtstreeks. Deze visie lijkt overigens sterk op die van voormalig voorzitter John Vrancken voor wat Limburg betreft dan wel. De analyse in de kranten van dinsdag 14 april op Paasmaandag zijn er immers geen dagbladen is onverbiddelijk. Jan Segers vat het goed samen: Het moet maar eens gedaan zijn met dat beeld van Lijst Dedecker als een partij van ruziemakers, dacht Kamerlid Rob Van de Velde. Waarna hij in een vlammend interview de halve partijtop de levieten las. En daarmee de indruk versterkte dat LDD inderdaad een partij van onverbeterlijke ruziemakers is, die zelfs aan de top bestaat uit klungelaars en luieriken. (eigen cursivering) Na de verkiezingen van 7 juni merkt iemand van de persdienst verslagen op dat de resultaten wel moesten tegenvallen: Wie stemt er nu op een bende ruziemakers? Het harde werk van 2 jaar is in een beweging naar de vaantjes. Ook Hugo Camps maakt in zijn column in De Morgen natuurlijk brandhout van LDD. Volgens hem zal het bordeel binnen LDD alleen maar groter worden. Peter Vandermeersch van De Standaard vindt dat het schouwspel bij LDD relevant voor onze politiek is. LDD is volgens hem gewoon een partij als een ander. Die andere partijen lachen zich overigens een bult als ze de heisa binnen LDD zien. Prominent CD&Vster Inge Vervotte bijvoorbeeld maakt zich volgens een bevriend journalist tijdens een lokaal gebeuren erg vrolijk over de perikelen van LDD. En kan je haar en haar collegas overigens ongelijk geven? Dedecker is uiteraard woest. Om zot van te worden, zucht Dedecker die zaterdag nog als hij redacteur Segers van Het Laatste Nieuws aan de lijn heeft. Dedecker grijpt het interview van Van de Velde alvast aan om nog meer macht naar zich toe te trekken. Vanaf dat moment wordt de lijstvorming exclusief zijn terrein. Wie niet met mij of met mijn beslissingen kan leven, moet het maar aftrappen, vertelt hij Segers en andere journalisten die Dedecker om een quote komen schooien. Op het partijbestuur foetert Dedecker dat hij het weer allemaal zelf moet oplossen. Op de site van de De Standaard wordt ondertussen gevraagd hoe de mensen LDD zien. Als een jonge partij met groeipijnen of als een eenmansbeweging die al over haar hoogtepunt is? Het antwoord van de 1126 stemmers is verrassend: maar liefst 78,42 % van de mensen vindt dat de partij al over haar hoogtepunt is. Ook Filip Dewinter van het Vlaams Belang zal dit naar aanleiding van de resultaten van 7 juni verklaren. Van de Velde zelf is een geslagen hond. De fractiesecretaris stelt kordaat dat hij enige tijd zal moet ontluizen. Ik vertel Van Brussel dat het interview van Rob voor mij niets verandert in mijn relatie met hem. Ik heb daar een eenvoudige theorie over: medewerkers van de fractie of de studiedienst moeten ter beschikking staan van de parlementsleden. Wat er ook gebeurt. Ik probeer me dan ook zo veel mogelijk professioneel en neutraal op te stellen. Dat weet ik, vertelt Van Brussel. Maar Van de Velde moet toch even in quarantaine. De wonde is te diep. En zal maar heel moeizaam helen.

44

Ook de persdienst wil even niets meer horen van het kamerlid. Als die woensdag 15 april parlementsleden van Groen de sympathieke Almaci en SP.A voor Terzake genterviewd worden over Fortis, is LDDer Rob Van de Velde er niet bij. Nochtans heeft hij dat dossier al maanden gevolgd. Als ik dit de volgende dag aan de persdienst signaleer is de lakonieke reactie van manager Desl dat hij net vurig hoopt dat Van de Velde het televisieverslag, waarin hij dus niet in figureert, gezien heeft. Desl verwacht vooral dat Van de Velde inziet welke fout hij gemaakt heeft door de persdienst te passeren en hoopt dat zijn straf tijdelijke boycot pijn zal doen. Even voel ik zowaar medelijden met Van de Velde. Oplichting? Van de Velde zal overigens de voorpagina van de kranten blijven halen. Maar deze keer niet onder de vorm van een lang interview. Op donderdag 30 april vraagt communicatiemanager Piet Desl zich grappend af of LDD het lange weekend van 1 mei eens zonder kleerscheren kan doorkomen. We sluiten de lange en zware werkweek af. Toch wel. Desl vraagt aan senator Lieve Van Ermen of ze s anderendaags van plan is om op te stappen in de 1 mei betoging. Met een rode vlag, bijvoorbeeld? vraagt hij. Diep in zijn hart weet Desl als volleerd communicatietalent dat het gevaar overal kan loeren. De pers lust LDD op dat ogenblik rauw althans volgens Dedecker en Desl. Desl zal ontgoocheld worden. Van Ermen stapt uiteraard niet mee op met de sossen. Op zaterdag 2 mei is het daarentegen kamerlid Rob Van de Velde die opnieuw voorpaginanieuws is: Kopstuk Lijst Dedecker hielp bij twee frauduleuze faillissementen. Het bericht staat prominent op de voorpagina van De Morgen. Zelfs de aanslag op Koninginnedag van net daarvoor verdwijnt in het niets. Zet dat bericht over mogelijke fraude maar eens recht. Kris Alpha 20 Daels is verbaasd dat uitgerekend redacteur Douglas De Coninck het verhaal brengt. Hij had net zo gewerkt aan zijn geloofwaardigheid, vertelt hij. En Daels verwijst vooral naar de talloze tips die De Coninck kreeg in het dossier over politiechef Koekelberg. Maar zo werken de media nu eenmaal. Daels vindt het stuk beneden alle peil: riooljournalistiek. Ook Dedecker noemt De Morgen in Knack een rioolkrant. Het verhaal rammelt volgens anderen dan weer langs alle kanten. Woordvoerder Patrick Vits bij het parket van Leuven bevestigt bijvoorbeeld kort nadien dat Van de Velde niet mee in verdenking werd gesteld. Op de website van LDD Lier staat te lezen dat het opvallend is dat maandag geen enkele krant dit nieuws heeft overgenomen. Dit is uiteraard helemaal niet opvallend. Zo werken de media nu eenmaal. Dedecker is verontwaardigd. Hij spreekt van een karaktermoord op zijn beste parlementslid. Rob Van de Velde is volgens Dedecker het grootste talent dat hij in huis heeft. Wat hebben wij de maatschappij misdaan?, vraagt Dedecker zich vertwijfeld af. Straks zeggen ze nog dat ik de reus van de Bende van Nijvel ben. Hij begint smsjes naar zijn zoon Dimitri te sturen die steeds wanhopiger klinken. Volgens John Vrancken roept Dedecker zelfs dat hij er mee wil stoppen. Over de grond van de zaak is het ook in dit dossier moeilijk een helder en objectief oordeel te vellen. In elk geval is de perceptie gecreerd dat Van de Velde een

45

oplichter is. Ook in het parlement voel je dat na het artikel enigszins anders tegen het kamerlid aangekeken wordt. In de commissies n in de plenaire vergadering. Patrick Dewael is dan net voorzitter van de Kamer geworden. Je merkt dat de kamervoorzitter feller wordt als Van de Velde aan bod komt tijdens het vragenuurtje. Dewael is de aanvallen van Dedecker tegen hem immers nog niet vergeten. Leedvermaak? Van de Velde is immers de financile expertvan LDD. Dat Dedecker in de kranten uitroept dat Van de Velde het grootste talent is dat hij heeft, doet bij andere parlementsleden uiteraard opnieuw enige wrevel ontstaan. Het is een publiek geheim dat Dedecker en Van de Velde het goed met elkaar kunnen vinden. Dat nog eens in de pers lezen maakt sommigen natuurlijk niet echt blij. En wat zijn wij dan? vragen ze zich vertwijfeld af. Ook over de Vlaamse parlementsleden zal Dedecker zich in die periode enigszins laatdunkend uitspreken. Begin april moet de Vlaamse gemeenschap een waarborg geven aan drie gemeenten die zich in het riolen cross border lease verhaal hadden gestort. Hoe hebben ze gestemd, die pipos in het Vlaams parlement? vraagt Dedecker zich af. Dedecker loopt overigens niet hoog op met het Vlaamse parlement. Hij beschouwt het als een kleuterparlement. Een extra reden om federaal te blijven zetelen na 7 juni. Hij hoopt alvast dat de Vlaamse LDD-parlementsleden niet voor de waarborg hebben gestemd. Alleen het feit dat hij die vraag stelt, toont aan dat hij niet de minste waardering heeft voor hun werk. Alleen hij weet hoe het parlement werkt. Facebook Het artikel in De Morgen over oplichter Rob Van de Velde wordt door sommigen gretig aangegrepen om een nieuw groepje op Facebook op te richten. Stop het gesmos!!!! Rob Van de Velde buiten!!! Met respectievelijk vier en drie uitroeptekens. Op Facebook vind je heel veel dergelijke groepjes. Ze zijn in wezen onschadelijk. Toen Bert Anciaux bijvoorbeeld de overstap naar de SP.A bekend maakte, werd op Facebook eveneens met scherp geschoten. Door zogeheten echte SP.Aers die Anciaux niet lusten. En je vindt ook veel groepen waarin Dedecker over de hekel wordt gehaald: Weg met Dedecker, Halt aan Dedecker, Anti LDD, Echte liberalen stemmen niet op Dedecker. En er is ook het vrij populaire Ik heb gezond verstand. Ik stem niet op Dedecker. Met meer dan 5000 leden al eind juni. Die groep kent bovendien een explosieve groei. Medio mei waren er immers slechts 1014 leden. Bedoeling van de oprichters is na 7 juni er een LDD-watch van te maken. Dedecker zal het wellicht zelfs als een eer beschouwen. Als Van de Velde niet aanwezig is op het verkiezingscongres van Antwerpen medio mei, wordt deel 2 van het groepje op het internet opgericht. Van de Velde is even in het buitenland om te bekomen van alle emotie. Vooral het artikel over hem in De Morgen heeft hem zwaar uit evenwicht gebracht. Het is ook Jurgen Verstrepen opgevallen. Hij informeert of het correct is dat het kamerlid op vakantie is. Volgens de oprichter van het groepje ligt Van de Velde met zijn luie kont in de zon. Ik ben net even bij Derk Jan Eppink als deze laatste een uitnodiging op zijn Blackberry krijgt om zich aan te sluiten bij deze groep. En als Van de Velde bij het plakken in de provincie Antwerpen andere affiches overplakt, ontluikt zelfs deel 3 van de groep.

46

De groepjes hebben nauwelijks leden. Op Facebook kan je je vrijwillig aansluiten bij dergelijke clubjes. Deel 1 heeft eind juni 2009 telle en schrijve 29 leden. Deel 2 nauwelijks 17 leden en deel 3 slechts 12 leden. Niet om van achterover te vallen dus. En zeker niets om ongerust over te worden. Nog een andere groep tegen Dedecker heeft meer dan 1000 leden dit ter vergelijking. Zelfs aan de hand van de omvang van haatgroepen kan je de populariteit van een politicus afmeten. Van het eerste groepje tegen Van de Velde zijn wel enkele bekende mensen lid. Annelien Coorevits bijvoorbeeld, die in 2009 zelf voor Open VLD opkwam. Ze had samen met Anne De Baetzelier van LDD afwisselend een column in Het Nieuwsblad. Ook zangtalent Danny Fabri is lid van de drie groepjes. Bij het klikken op de Facebook-optie om alle leden van de groep weer te geven, verschijnt plots een opvallende figuur bij het eerste groepje: professor Boudewijn Bouckaert. Lijsttrekker voor LDD in Oost-Vlaanderen en Vlaams parlementslid. Van een verrassing gesproken. Dat concurrenten van de Open VLD of ontevreden Antwerpse LDDers lid worden van een groep op Facebook met het verzoek om kamerlid Rob Van de Velde buiten te zwieren, is een zaak. Een prominent lid van het kader van LDD n collegaparlementslid die dat eist, dat is toch een ander paar mouwen. Merkwaardig is bovendien dat beide heren een tijd daarvoor samen in de Golfclub Cleydael bij Antwerpen debatteerden op vraag van Senator Lieve Van Ermen. Zou de professor de reikwijdte van zijn lidmaatschap van dat groepje niet beseffen? Of wil hij Rob Van de Velde echt buiten? Beide opties zijn uiteraard onprettig. Tongeren Laten we even naar een andere woelige provincie gaan: Limburg. LDD heeft het tijdens de lijstvorming n de campagne vooral moeilijk met Antwerpen. En Limburg. Dat is geweten. Limburg heeft op korte tijd zowaar 5 opeenvolgende voorzitters. En in Antwerpen zal LDD op 7 juni bijna in de Schelde verdrinken. We zijn op twee weken van de verkiezingen. Eddie Box is op dat moment al een tijdje uit beeld bij LDD. Ook op de fractie verschijnt de Limburger niet meer. In de verkiezingen zal zoon Armin het in Limburg van hem overnemen. Toen ik in juni 2008 op de fractie begon, was Box verantwoordelijk voor de Vlaamse fractie. Jurgen Verstrepen en Monique Moens op dat ogenblik. Beiden komen van het Vlaams Belang. Later kwamen daar nog eens John Vrancken (ex Vlaams Belang) en Gino De Craemer (ex N-VA) bij. Technisch gesproken vormde het viertal geen echte LDD-fractie. Maar Verstrepen werd wel beschouwd als de informele fractieleider. Ook door toenmalig voorzitster Marleen Vanderpoorten. Eddie Box was eerder schepen van Tongeren. Voor de VLD. Er liep een gerechtelijk onderzoek naar de man. In juni 2006 werden in dat dossier zelfs drie huiszoekingen verricht. Box werd ook ondervraagd. Dat was geweten binnen de fractie. In een lang en gepassioneerd betoog zal Box me in het najaar van 2008 in het Huis van de Parlementsleden uitleggen hoe de vork volgens hem precies aan de steel zit. Hij schreeuwt zijn onschuld uit. En wie ben ik om daaraan te twijfelen? Ook binnen de fractie wordt uitgegaan van de onschuld van de man. Of in ieder geval van de lichtheid van het dossier tegen hem. Die analyse zal overigens verkeerd zijn.

47

Er zit natuurlijk wel een politiek kantje aan het verhaal. Box is een Vlder en bij LDD wordt goed beseft dat vanuit dat liberale kamp wel eens wraak genomen kan worden. Tongeren is bovendien de stad van Patrick Dewael. Box werkte er eerder samen met Dewael, de man die als minister in de commissie wekenlang door Dedecker onder vuur werd genomen. Op vrijdag 22 mei krijg ik s ochtends al een sms: Box naar correctionele. Een goed ingelichte bron geeft me correcte informatie door die pas later op de dag inderdaad officieel bevestigd zal worden. In de kranten van het weekend wordt er ook over bericht: Eddie Box (LDD) naar rechtbank voor gesjoemel staat in Het Laatste Nieuws. Iets gelijkaardigs vind je die dag in De Morgen. In Het Belang van Limburg is het nieuws uiteraard iets belangrijker: Eddie Box naar correctionele rechtbank. De voorzitter van de raadkamer verwijst Box door naar de correctionele in de zaak van mogelijke corruptie met parkeerbedrijf Vinci Park. Ook op TV Limburg is het hot news: Box wordt prominent aan de zijde van Dedecker getoond. Een beetje extra imagoverlies daar in Limburg voor de voorzitter. Dat net dat beeld van Box met Dedecker samen gekozen wordt, is uiteraard geen toeval. Iemand wijst op de mogelijke connecties tussen de plaatselijke zender en de Limburgse socialisten. Iemand van de fractie vraagt zich vertwijfeld af of ze de enige is die niet op de een of andere manier verwikkeld is in een gerechtelijk dossier. Het is wat overdreven natuurlijk maar er zit wel een grond van waarheid in. Indeherberge, Box, Van de Velde, De Coster, Dedecker zelf. De lijst is lang. En op dat moment is er in de pers zelfs nog geen sprake van de klacht die tegen Kris Daels ingediend zal worden. Dat bericht verschijnt pas op donderdag 4 juni ondermeer in Het Nieuwsblad. Volgens Daels gaat het om een wraakactie. Een persoon is alvast bijzonder genteresseerd in het verhaal: Rudi De Kerpel. Hij vraagt zelfs telefonisch bijkomende inlichtingen om te weten hoe de vork precies aan de steel zit. De indiener van de klacht tegen Daels zal overigens eerst een brief sturen naar VTM. Daar blijft de brief geruime tijd op de desk van een redacteur van de nieuwszender slingeren. De brief zal door iemand van LDD woord voor woord overgeschreven worden die persoon doet meesterlijk alsof hij telefoneert en notities neemt. Dedecker zit op dat zelfde moment voor de cameras van deze zender. Als het interview gedaan is, wordt de inhoud onmiddellijk aan Dedecker meegedeeld. Deze laatste verwittigt dan weer op zijn beurt Alpha 20. Dat het bericht uiteindelijk wel een keer in de krant zou komen, was op dat ogenblik dus slechts een kwestie van tijd. We zijn op het moment van de publicatie van het artikel over Kris Daels op nauwelijks drie dagen voor de Vlaamse verkiezingen. Operatie beschadiging, volgens Dedecker althans, is afgerond.

48

Besluit In het boek De Buffel van journalist Raf Sauviller wordt Dedecker onder vuur genomen. Als de fractie in het voorjaar van 2009 weet krijgt van het boek, wordt er aanvankelijk zenuwachtig gereageerd. Wellicht roddels, vertelt fractiesecretaris Jan Van Brussel aan een journalist. Die uitspraak van de fractiesecretaris noopt columnist Jo Van Damme tot een scherp stuk in De Standaard. Enkel over die ene zin. Communicatiemanager Desl vermoedt dan weer dat het allemaal wel niet zon vaart zal lopen. Maar op dat moment weet niemand uiteraard wat er precies in dat boek zal staan. Er wordt wel de merkwaardige vraag gesteld waar het boek precies gedrukt wordt. Alsof dat belangrijk is. Misschien is het de bedoeling het boek voor de publicatie te onderscheppen? Met Alpha 20 in een undercover operatie? Dat het geschreven wordt door onderzoeksjournalist Raf Sauviller, die eerder de scalp van Leo Delcroix mocht omgorden, beloofde voor LDD en Dedecker alvast weinig goeds. In eerste instantie meen ik dat de titel buffel slaat op de Chinese horoscoop van Dedecker. Een buffel heeft volgens de Chinezen ondermeer de typische eigenschap doorzettingsvermogen. Bij de Chinezen staat een volledig jaar in het teken van een dier. Maar Dedecker is geboren in 1952. Dus is hij volgens deze Oosterse astrologie een draak: opschepperig, met een grote mond, denkend dat ze perfect zijn, trots, tiraniek, geen orders verdragend van anderen. Hm. Schuilt er dan toch waarheid in (Chinese) astrologie? Het verhaal over buffel Dedecker verschijnt in elk geval in Humo en P-Magazine. Maurice De Velder, grote baas van P-Magazine, had het stuk liever niet gepubliceerd. De hoofdredacteur had op de planning een groot bord een opening gelaten. Die opening sloeg op dat artikel. Ik wist niet dat het er in zou komen. En toen ik het wist, was het te laat. Als ik het eerder had geweten, had ik het wellicht niet gedaan, vertelt De Velder. De Velder heeft wel sympathie voor sommige ideen van LDD. De Velder was eerder al op het hoofdkwartier in Gent met een journalist uit zijn eigen stal en vond dat de sfeer bij LDD wat zenuwachtig was. Als Dedecker even verdwijnt, durven sommigen het aan om de voorzitter aan te vallen. Wie denkt hij wel dat hij is? wordt gevraagd. De Velder begrijpt niet goed dat LDDers dit vertellen terwijl hij er samen met een eigen journalist is. Hij vraagt zich af of het LDD typeert. Een goede vriend van me vertelt dan weer dat hij geen problemen had met het detective-verhaal van Dedecker maar dat hij wel schrok van de onthullingen over Dedecker in Humo. Dedecker ziet in alles een samenzwering van de linkse pers. Hij heeft het vaak over doelgerichte aanvallen met scud-raketten op hem. Dat is uiteraard niet correct. Alles wat met Dedecker te maken heeft, ligt gewoon goed in de markt. Dat is alles. Punt aan de lijn. En hoge bomen vangen natuurlijk altijd veel wind. Dedecker mag dan een grote voorstander zijn van de absolute vrijheid van meningsuiting het staat zelfs prominent in het partijprogramma van LDD. Als er iets over hem geschreven wordt dat hem niet zint, zet hij de grote middelen in. Zoals in het dossier Claus waar hij, net zoals Verhofstadt, journalisten persoonlijk opbelt. Zo verklaart hij ook nog voor de Vlaamse verkiezingen tijdens een interview aan een redacteur van een krant dat hij die Raf Sauviller en ook Julien Weverberg, de uitgever van het boek De buffel, een zwaar proces aan hun broek zal smeren. In de oorspronkelijke versie van een interview begin april met journalist Jo Smeets van Dag Allemaal over het boek zal Dedecker trouwens al een tipje van deze sluier lichten. Zo stelt

49

hij letterlijk dat ze (Sauviller en uitgever Weverbergh) iets aan het uitvinden zijn en dat ze dat als een boemerang in het gezicht zullen terugkrijgen. Dedecker beseft op het moment, net te laat eigenlijk, dat hij alweer voor zijn beurt gesproken heeft. Want wat hij zegt, is immers nieuws voor deze journalist. Hij vraagt de redacteur dan ook om het bericht nog niet te publiceren. Ook belt hij de redacteur nadien nog eens op om dat allemaal goed af te spreken. Dedecker belooft hem alle details te geven als de tijd rijp is. Het is een van de vele paradoxen bij LDD. Openlijk iets verdedigen en het intern met de voeten treden zoals bij het incident met Jo Claus. Het boek van Sauviller heeft Dedecker ongetwijfeld veel stemmen gekost. En als het dat boek niet is, zijn het wel de artikels in P of Humo of de vele krantenartikels over de buffel die rond 21 april verschenen. Net op hetzelfde moment dat Open VLD door de overstap van Dirk Vijnck even van revanche genoot. Kan het ironischer als in de zomer van 2009 blijkt dat het nieuwe boek van Sauviller door Houtekiet wordt uitgegeven de uitgever ook van dit boek?

50

Hoofdstuk 3 De privdetective Le mpris des hommes est frquent chez les politiques, mais confidentiel. Malraux Inleiding De uitzending van Terzake van vrijdag 17 april 2009 opent met spectaculair nieuws. We zijn op iets minder dan twee maanden van de Vlaamse verkiezingen. Dedecker heeft een privdetective ingeschakeld en uitgestuurd op Karel De Gucht. Mijn eerste, overigens verkeerde, indruk is dat parlementslid John Vrancken het dossier gelekt heeft. Er is tijdens de uitzending immers sprake van een voormalig voorzitter van Limburg. En op dat moment zit Vrancken inderdaad in deze onconfortabele positie. En hij heeft bovendien een openstaande rekening met Dedecker omwille van een slechte plaats op de kieslijst in Limburg. John Vrancken stuurt onmiddellijk een aantal mails en smsjes rond om te melden dat hij met dit verhaal helemaal niets te maken heeft. Hij voelt zich uiteraard geviseerd. Achteraf blijkt dat niet Vrancken maar voormalig provinciaal voorzitter Guy Geens achter het lek zit. Dat Dedecker een detective op De Gucht heeft ingezet, kwam ik eerder dat voorjaar toevallig te weten. Ik spreek Dedecker over het dossier van de mogelijke voorkennis van minister De Gucht bij de verkoop van aandelen Fortis. De mysterieuze getuige uit Humo is ons het volledige verhaal over die verkoop komen doen. Dedecker zegt tussen neus en lippen dat hij een privdetective heeft ingezet op De Gucht. Als de voorzitter weg is krijg ik de formele instructie van fractiesecretaris Van Brussel om voorlopig niets te doen met het voor mij nieuwe dossier over de verkoop van het gerechtsgebouw van Veurne. Dedecker overhandigt me dat dossier wel. Er zitten enkele interessante stukken stukken in: het niet ondertekende huurcontract van dat gerechtsgebouw in Veurne, jaarrekeningen van de onderneming Redeba (kort voor Regie des Batiments), een anonieme brief van een medewerker van het departement Buitenlandse Zaken. Ik neem op eigen initiatief het dossier door en moet snel besluiten dat er op het eerste zicht niets belastends in zit. Op het moment van de uitzending van Terzake medio april 2009 weet ik dus niet dat er binnen LDD al maanden een groot onderzoek aan de gang is tegen de minister De Gucht. Dedecker zelf is in gang geschoten nadat hij een tip kreeg van een onderzoeksrechter van Veurne. Zoals De Gucht in het televisiedebat De keien van de Wetstraat tegen Dedecker enkele weken later terecht opmerkt, is deze onderzoeksrechter snel te lokaliseren. Er zijn er immers maar twee in Veurne. Volgens een zeer betrouwbare bron ging het er als volgt aan toe. De architectenfamilie Jaspers is verantwoordelijk voor het gerechtsgebouw van Veurne. Zij kochten het gebouw immers via de beruchte sale & lease back operatie. Een term die eigenlijk niet helemaal correct is: het gaat immers over een sale & rent back. Met de verkoopprijs en de huurprijs is eigenlijk niets verkeerd ondanks de kritiek van Dedecker en vooral ondervoorzitter Sabbe in Terzake. Over de techniek zelf kan

51

gediscussieerd worden wat overigens in het parlement ook is gebeurd. CD&V voerde op dat moment immers stevige oppositie tegen Verhofstadt. Als eigenaars zijn de Jaspers dan ook verplicht ervoor zorgen dat de staat van het gebouw in Veurne tiptop in orde is. Net zoals elke eigenaar die een gebouw verhuurt. Tijdens een werkvergadering hierover met Laurent Jaspers, in eerste instantie over banale zaken zoals bijvoorbeeld de verlichting van het gebouw, vertelt zoon Jaspers, nog steeds volgens deze betrouwbare bron, aan onderzoeksrechter Vanmaele dat, en ik citeer deze bron uiteraard met het nodige voorbehoud, dat Karel De Gucht betrokken zou geweest zijn bij de verkoop van het gebouw. Dat is ook het verhaal dat Dedecker op een avond zal horen. Onderzoeksrechter Vanmaele zal deze informatie immers enige tijd later tijdens een gelegenheid, een organisatie van een lokale serviceclub, doorspelen aan Dedecker. Nadien komen er nog enkele personen van het gerecht van Veurne bijstaan die dit verhaal bevestigen.Een goed geplaatste bron signaleert me dat die personen evenwel geen grote lichten waren. Vanaf dat ogenblik speelt Dedecker uiteraard met het idee alles te laten uitpluizen. Eventueel door een privdetective. Merkwaardig genoeg heeft Dedecker me nooit iets verteld van dit onderzoek. Vreemd aangezien ik als financieel econoom toch wel een balans kan lezen. Achteraf beschouwd is het een goede zaak dat ik met het dossier in eerste instantie niets te maken had. LDD besliste wellicht om zo weinig mogelijk mensen op het dossier te zetten om het uitlekken van informatie te voorkomen. Maar de grootste risicofactor werd wel over het hoofd gezien: voormalig voorzitter Guy Geens uit Limburg. LDDster Helena Van Dessel, voorzitster van Heusden-Zolder in Limburg, zal het nieuws over de privdetective alvast gebruiken (misbruiken?) om publiekelijk haar verontschuldigingen aan minister De Gucht aan te bieden. Ze beleeft haar minuut van roem. Het bericht verschijnt zelfs op de telex van Belga en staat de volgende dag in de krant. De herrie blijft voortduren staat te lezen. Kort daarna wordt Van Dessel zonder pardon uit de partij gezet. Ik vertrouw het niet Nadat Dedecker in het najaar van 2008 deze tip dus van de onderzoeksrechter uit Veurne had gekregen, werd eind 2008 snel een vergadering belegd in Oostende. Persoonlijk heb ik me hierbij altijd 2 vragen gesteld: gaat het niet om een vals spoor om Dedecker te beschadigen? En twee: is het niet aan het gerecht zelf om deze tip te onderzoeken. Iemand antwoordde me dat niet alleen onderzoeksrechter Vanmaele dit verhaal vertelde. Er waren nog andere personen van het gerecht van Veurne die de informatie die avond onderschreven. En een parlementslid spoort me aan om zeker verder te blijven zoeken. Haar eigen broer heeft op een golfcourt eveneens iets gelijkaardigs opgevangen. Die persoon had het dan weer van een verantwoordelijke bij de verkoop van het gebouw. En wat het tweede punt betreft: men vond het buitengewoon naef van me om te verondertellen dat het gerecht een grondig onderzoek zou willen voeren tegen Karel De Gucht. In elk geval: toenmalig LDD-voorzitter voor Limburg Guy Geens beschikte in Oostende over een appartement. Hij was tijdens deze vergadering aanwezig met zijn vrouw

52

Liesbet. Dedecker was er uiteraard ook. En Kris Daels. Tijdens de vergadering stelt Guy Geens voor om te werken met streekgenoot privdetective Marleen Ceyssens. Ceyssens is vooral gekend als voormalig handbalspeelster. Als Dedecker en Daels in de lift naar beneden gaan, zegt Daels aan Dedecker dat hij het toch niet helemaal vertrouwt. Vooral de vrouw van Geens boezemt Daels geen vertrouwen in. Dedecker vraagt aan Daels wat hij moet doen. Ik zou het niet doen zegt Daels in het West-Vlaams. Dedecker lacht hem uit en zegt dat hij zichzelf nog niet eens zou vertrouwen. Een bron die zeer dicht bij Dedecker staat, meldt me dat Dedecker toch twijfelt of hij wel een detective wil in te zetten. De persoon vertelt dat Dedecker op dat ogenblik niet eens een privdetective kende. Sportjournalist Hans Van de Weghe zal op radio 1 dan weer verklaren dat het inzetten van een privdetective Dedecker ten voeten uit is. De naam van Ceyssens wordt inderdaad naar voor geschoven door Guy Geens. Hij is via Guy (Geens) in contact gekomen met die vrouw, vertelt de bron. Het is niet Dedecker die met iemand afkomt, wat dus eerder pleit voor Dedecker. Dedecker twijfelt dus. Ook in andere dossiers is dat overigens typisch voor de man. Wellicht doet de rancune tegen De Gucht de balans toch in de richting van een ja overhellen. Dedecker is de talloze vernederingen bij de VLD niet vergeten. Zo werd hij ooit ontboden in het bureau van De Gucht. Deze laatste liet hem gedurende enkele lange minuten wachten zonder op te kijken. Ook vlak voor de cruciale confrontatie op tv tijdens het debat De keien van de Wetstraat zal De Gucht Dedecker niet aankijken. En het beruchte incident na het overlijden van zijn vader zal Dedecker hem wel nooit vergeven. Vergiffenis staat trouwens niet in het woordenboek van Dedecker. Hij heeft van zijn vader geleerd dat, als iemand op je gezicht slaat, je moet terugslaan. Maar dan stukken harder. De detectiveknoop wordt eind november uiteindelijk doorgehakt. Het contract met de Limburgse vrouw wordt op 22 november 2008 ondertekend. Om een mistgordijn op te trekken wordt het contract op naam gezet van EPS, de afkorting van Eco Products and Services. Het gaat om een van de bedrijven van Dedecker. Het onderzoek betreft een Patentonderzoek. Het contract leest een beetje vreemd: Ondergetekende EPS verklaart een onderzoek in te stellen tegen Patentonderzoek (zie afbeelding contract). Bedoeling van het onderzoek is dat de detective maximaal een maand zal zoeken of de informatie van de onderzoeksrechter van Veurne correct is. Het onderzoek zal veel langer duren en niets concreets opleveren tegen De Gucht. Afbeelding contract hier In een interview met Dag Allemaal is er wel een verklaring van Kris Daels die niet helemaal in overeenstemming hiermee is. Zo stelt Daels dat Dedecker, hijzelf, Ceyssens, Geens en zijn vrouw Liesbet op 17 januari (2009) bijeenzaten in Oostende. Het is de bedoeling het contract en de opdracht voor Marleen te bespreken. Merkwaardig aangezien het contract al op 22 november van het jaar daarvoor ondertekend werd. En de maximum duurtijd op 1 maand werd bepaald. Zijn er dan meerdere contracten? Daels beweert in ieder geval van wel.

53

Half april was het onderzoek van Ceyssens klaar. De detective meldt formeel dat ze de link tussen het gerechtsgebouw van Veurne en Karel De Gucht niet heeft kunnen vinden aan de hand van de informatie die ik van u bekomen heb. Dedecker loopt niet erg hoog op met de privdetective. In een interview met Knack vertelt Dedecker dat ze met open ogen in de val (van de Open VLD) is getrapt. Dedecker verwijst hierbij naar een handgeschreven nota van Guy Geens. De intussen beruchte informatie over de familie De Gucht die in die nota staat, zou Ceyssens klakkeloos in haar rapport overgenomen hebben. Zeker is dat de Limburgse privdetective een fenomenale blunder maakt. In plaats van het dossier aan Dedecker zelf te overhandigen, speelt ze het dossier immers door aan Guy Geens. Ze gaat er van uit dat Geens het rapport wel zal doorgeven aan Dedecker. Maar op dat moment is Geens evenwel geen voorzitter meer van LDD. Je hoeft zelfs geen detective te zijn om dat te weten. Meer zelfs: op dat ogenblik is hij geen LDDer meer tout court. Geens zit op dat moment bij de Open VLD! Een misser van formaat van de detective. Zoveel is duidelijk. Revanche Geens beseft dat hij met het dossier een gouden kans heeft om Dedecker te vloeren. Het zegt natuurlijk alles over de wrok, haat en grimmigheid die in zon korte periode sinds de oprichting van LDD in 2007, stelselmatig en in alle uithoeken van het Vlaamse land zijn opgebouwd. Geens lekt het dossier op vrijdag 17 april aan VTM en aan de VRT. Bij VTM wordt een anonieme getuige opgevoerd. Het is de vrouw van Geens. Sommigen herkennen de gordijnen van de woning en kunnen op die manier het verband leggen. Het is uiteraard breaking news. Dedecker wordt vanaf dat moment voluit in de verdediging geduwd. Niet onmiddellijk zijn lievelingspositie. Dedecker valt immers liever zelf aan. Op en naast de tatami. De pers zal vooral focussen op de details uit het privleven van De Gucht. De verdienste van Karel aan de VUB, de wedde van zijn vrouw en het feit dat zoon De Gucht in zijn leven slechts drie dagen officieel gewerkt heeft. Vanaf dit moment lopen de versies hierover enigszins uiteen. Bij LDD wordt gesteld dat deze passage over de familie De Gucht via Geens door de Open VLD is toegevoegd. Volgens LDD ging Guy Geens immers eerst naar de top van de Open VLD met het rapport. Daar werd tevreden vastgesteld dat er in het verslag niets belastends tegen de minister in stond. De passage over het priv-leven werd vervolgens toegevoegd om de aandacht van de pers hierop te vestigen. Op die manier werd de focus slim verlegd van het eigenlijke verhaal de sale & lease back naar het schandalige van dit privonderzoek. De Gucht heeft het zelfs over Gestapo-praktijken. Andere bronnen wijzen dan weer op een alternatieve versie van het verhaal. Iemand toont Kurt Wertelaers van Het Laatste Nieuws het e-mail verkeer van een select groepje LDDers en de privdetective. Mails van LDD aan de detective werden door haar onderzocht. Die (detective) stuurde mails terug met daarin de nevenactiviteiten van De Gucht en de verdiensten van zijn vrouw Mireille Schreurs. Op 4 maart 2009 schreef de privdetective volgens de redacteur van Het Laatste Nieuws dat Jean-Jacques in zijn leven

54

nog maar drie dagen officieel gewerkt had. De informatie zou wel aangeleverd zijn door Geens via die handgeschreven nota. Wat er ook van zij: het hek was in ieder geval de dam. Het verhaal is natuurlijk voorpaginanieuws bij alle Vlaamse kranten die nieuwsluwe zaterdag. Geens lekt de informatie immers heel strategisch op vrijdag. De timing kan niet beter vanuit het standpunt van de vijand van Dedecker welteverstaan. Dedecker zet detective op De Guchts kopt Het Laatste Nieuws. De Morgen heeft het zelfs over de vaststelling dat Dedecker een privdetective inzet om De Gucht in opspraak te brengen. Ook op televisie is het moment suprme aangebroken voor de Vlaamse politieke partijen om Dedecker voluit en gezamelijk in het vizier te nemen. Lang geleden dat ze zo eensgezind waren. Dedecker zal totaal gesoleerd naar de verkiezingen gaan. Als communicatiemanager Desl Dedecker meldt dat LDD op eigen kracht naar de verkiezingen gaat, is dat eigenlijk een compleet overbodige opmerking. In het praatprogramma De Zevende Dag mogen de Vlaamse partijvoorzitters Dedecker op zondag unaniem afbranden. CD&V-voorzitster Marianne Thyssens vergelijkt de techniek zelfs met een methode van de onderwereld. Het detectiveverhaal sleept Dedecker in ieder geval voor de rest van zijn leven mee. Het straalt ook af op andere LDDers. Jurgen Verstrepen klaagt erover dat hij er tijdens de campagne voortdurend op werd aangesproken. Streep heeft een punt. Dedecker torst dit verhaal mee, net zoals zijn fel gecontesteerde bezoek aan Dutroux daarvoor. Dedecker had die dag eind 2008 beter naar Kris Alpha 20 Daels geluisterd. Maar luisteren is niet meteen de sterkste kant van Dedecker. Beeldvorming Dedecker is de eerste die beseft dat het detectiveverhaal door een deel van het publiek zeer slecht onthaald zal worden. En hij zal het ook ruiterlijk toegeven. Alle internetpolls geven aan dat een grote meerderheid van de mensen het inzetten van een privdetective afkeurt. Binnen de partij wordt evenwel stoere taal gesproken. Voor een stuk is het fluiten in het donker natuurlijk. Toppers van de partij zoals Derk Jan Eppink en Kamerlid Rob Van de Velde nemen het openlijk voor Dedecker op en verdedigden hem voluit in de pers. Hebben ze een andere keuze? Op het partijbestuur van maandag 20 april, net nadat het nieuws over de detective werd gebracht dus, wordt Dedecker warm onthaald met een applausbegroeting. Niet toevallig zitten er leden zoals Bouckaert of Reekmans die ook wrok koesteren tegenover de Open VLD. Op die vergadering werd ook voorgesteld om een steunactie te organiseren voor de voorzitter van de partij. Een actie in de pers in de aard van: Wij steunen Jean-Marie. Het voorstel van ondermeer Moniek Denhaen werd afgewezen. Sommigen vonden het maar niets. Toch was er in de pers ook voorzichtige kritiek van prominente LDDers te lezen. Jurgen Verstepen stelt dat hij het anders aangepakt zou hebben. Rudy De Kerpel vertelt dat Jean-Marie gezegd heeft dat hij tot de grens is gegaan, niet erover. Wel ik hoop dat we hier een les uit trekken en die grens niet verder exploreren. Het staat in De Morgen. Buiten de partij valt een interessante reactie op te tekenen van Luc Dedecker, een van de talrijke broers van Jean-Marie. Ik moet eerlijk bekennen dat ik kippenvel kreeg

55

toen ik hoorde dat hij een privdetective had ingezet. Als hij mij op voorhand om advies gevraagd had, had ik hem dat zeker afgeraden. Ik vrees dat hij zich heeft laten leiden door zijn haat tegen Karel De Gucht. En bovendien, Dedecker luistert uiteindelijk alleen naar zichzelf. Of in het beste geval naar de persoon die hem het laatst gesproken heeft. Ook zijn zoon Dimitri, advocaat, is echt boos. Niet zozeer omwille van het feit zelf maar omdat politiek-correct linkse kranten zoals De Morgen dan kunnen schrijven dat zijn corebusiness drek is. Jean-Marie is een beerboer, zoals redacteur Pauli later zal uithalen. Voor Dedecker zelf zal het zwakke resultaat van LDD op 7 juni te wijten zijn aan een modderoffensief dat gestart werd door Humo en de rioolkrant De Morgen. Hij vergeet wel dat hij zelf die beslissing genomen heeft om een privdetective in te schakelen en dat ook hij mee verantwoordelijk is voor de verstoorde relatie met Guy Geens. En hij vergeet uiteraard eveneens dat hij enkele maanden daarvoor nog in Humo stond te gloriren. Wat zijn de gevolgen binnen de partij zelf? De persoon die het daar het moeilijkst heeft met de dmarche van Dedecker, is ongetwijfeld Martine De Maght. Ze staat voor een iets andere invulling van het politieke mandaat en ze houdt niet van de schandaalsfeer die rond LDD hangt. De Maght houdt zich vooral met sociale themas bezig zoals kinderopvang. Wat haar telkens zwaar valt, is dat ze zich lokaal, in de streek van Aalst dus, moet verantwoorden als er iets dergelijks zoals met de privdetective gebeurt. Ook in dit geval. Alleen aan haar non-verbale communicatie merk je dat ze heel ongelukkig is met de gebeurtenissen. De partijmilitanten van het eerste uur vinden het dan weer allemaal prima. Meer zelfs: ze steunen Jean-Marie en gaan voluit mee in dit verhaal. LDD moet deze constructies wel uitspitten. Het inzetten van een privdetective op een politieke tegenstander is volgens de achterban helemaal niet laakbaar. Integendeel. Ze juichen de grote leider toe. Op Facebook worden zelfs berichtjes geplaatst waarin Jean-Marie als een held wordt omschreven. Maar Dedecker zelf weet dat het hem stemmen zal kosten. Operatie beschadiging vanuit de Open VLD is volgens hem gelukt. Maar de liberalen hebben uiteraard wel het sterkste punt: Dedecker had maar geen privdetective moeten inzetten. Hij is eerst begonnen klinkt het daar. De redenering van Dedecker inzake het stemmenverlies is eenvoudig: van de groep mensen die eventueel op 7 juni op LDD zou stemmen, haakt een deel af. Mensen die verontwaardigd zijn. Misschien geen groot deel, maar toch een pak kiezers. De kans dat LDD nieuwe kiezers krijgt omwille van het verhaal, is dan weer eerder klein. Netto resultaat is dus een verlies. Wat zich inderdaad op 7 juni heeft afgetekend. Eerste debat Dat de privdetective van Dedecker de kiescampagne van 7 juni zal beheersen, is vanaf dat ogenblik midden april een evidentie. Al op woensdag 22 april is het raak. In de Gentse Vooruit symbolischer kan alhaast niet wordt voor de eerste keer onder leiding van Siegfried Bracke politiek gedebatteerd. Alle Vlaamse partijvoorzitters Thyssen, Vogels, Dedecker, De Wever, Valkeniers, Somers en Gennez zijn er. Bart Somers steekt van wal en vertelt nog eens zijn vertrouwde verhaal van meer jobs. Jobs, nieuwe jobs, daar gaat het om en dan geen job als privdetective. Al in de allereerste minuut is het prijs.

56

Als Dedecker iets later een aanval inzet op de erfelijke democratie bij sommige partijen hij stelt merkwaardig genoeg dat de SP.A daar kampioen in is, met al die zoontjes en dochtertjes van krijgt hij onmiddellijk weerwerk van Caroline Gennez die stelt dat Dedecker dan weer het bedrijf van zijn zoon misbruikt heeft om de detective in te huren. Dan werkt ze liever met de zoontjes en dochtertjes van is de duidelijke boodschap. Het detectiveverhaal zal in elk geval een passepartout worden die voortdurend tegen de Dedecker en de andere lijsttrekkers van LDD gebruikt kan en zal worden, ongeacht het onderwerp van het debat. Zoveel is duidelijk op dat moment. Ook andere kopstukken van LDD zullen last ondervinden van het detectiveverhaal. Als hoogleraar Boudewijn Bouckaert iets later in de campagne in Oost-Vlaanderen tegen Jean-Jacques De Gucht debatteert, doet de privdetective uiteraard op de achtergrond opnieuw mee. In cartoons duikt Dedecker voor het eerst als privdetective met vergrootglas en regenjas op. Erik Meynen voert hem op 23 april in Het Laatste Nieuws op tegen minister Pieter Crembo De Crem. En in P-magazine is er een verhaal met Dedecker en premier Van Rompuy. Telkens delft Dedecker het onderspit. Hij is kop van jut geworden. Dat is eens iets anders in vergelijking met vroeger. Toen was Dedecker de held in de strips. Hoofdredacteurs maken uiteraard ook dankbaar gebruik van dit verhaal om hun al dan niet gespeelde verontwaardiging te spuien. Eric Donckier stelt in Het Belang van Limburg op maandag 20 april dat het eigen politieke project van Dedecker op de achtergrond is verdwenen. Straks weet niemand nog waar LDD voor staat. Donckier vreest zelfs dat Dedecker helemaal dreigt te ontsporen. Rik Van Cauwelaert van Knack is dan weer als een van de weinigen iets genuanceerder. In zijn editoriaal van woensdag 22 april verwijst de hoofdredacteur van het weekblad naar het optreden van de partijvoorzitters in De Zevende Dag. Opvallend is wel dat alle partijkopstukken die tijdens het afgelopen weekend in de rij stonden om de LDDaanvoerder de oren te wassen, met geen woord repten over de grond van de kwestie, de sale & lease back-operaties die de voorbije jaren onder Paars werden doorgevoerd. Van Cauwelaert belt Dedecker in die periode af en toe op om hem te melden dat hij de LDD-voorzitter op televisie verdedigd heeft. Wat Van Cauwelaert er op die momenten wijselijk niet bijvertelt, is dat hij in die interviews achteraf ook minder positieve zaken over Dedecker vertelt. De juridische gevolgen Het belangrijkste juridische gevolg van de beschuldigingen van Dedecker en Sabbe is dat Karel De Gucht een klacht wegens laster neerlegt. Ik kan niet anders vertelt De Gucht aan Het Laatste Nieuws. Dedecker en zijn ondervoorzitter Ivan Sabbe blijven dezelfde ongefundeerde beschuldigingen herhalen en voor waar verkondigen, hoewel ze zelf toegeven dat ze ze niet kunnen bewijzen. Dedecker zal in dat dossier op 13 juli 2009 gehoord worden. Als getuige, stelt een betrouwbare bron. De Gucht komt in het hele dossier eigenlijk maar een keer lichtjes in de problemen als hij eerst formeel ontkent de familie Jaspers te kennen om nadien schoorvoetend toe te geven dat hij Michel Jaspers toch wel degelijk kent. Hij deed immers beroep op de expertise van de man bij de verkoop van het ambassadegebouw in Tokio. De Standaard heeft deze tegenstrijdigheid bij de minister alvast opgmerkt.

57

Een voormalig politicus van de Open VLD vertelt me dat vader Jaspers in het verleden heel vaak aanwezig was bij evenementen van de liberalen. Maar dan wel op de achtergrond. Zeer discreet. De Gucht verwijst voor de klacht impliciet naar het optreden dat Ivan Sabbe in Terzake gaf. Sabbe nam in die aflevering de sale & lease back-constructie nog eens zwaar onder vuur. Hij deed dat overigens met verve en zelfs mensen binnen de partij die het niet onmiddellijk voor Sabbe hebben, zoals fractiesecretaris Van Brussel, moesten toegeven dat hij zich goed verweerd had. De ondervoorzitter van LDD liet de 2 totaal onvoorbereide nieuwsankers van Terzake letterlijk alle hoeken van de studio zien. Sabbe ligt ook bij de meer Vlaamsvoelende LDDers moeilijk. In De Standaard van eind oktober 2008 stelde hij immers dat Belgi nog een meerwaarde had en dat Belgi splitsen een enorme stommiteit zou zijn. Bij de separatistische stroming van LDD en vooral de jongerenafdeling Jong Gezond Verstand had hij het sedertdien definitief verkorven. Rijzende ster binnen LDD Wouter Vermeersch, plaats 4 op de lijst in WestVlaanderen en na de verkiezingen zelfs nationaal secretaris, stelt duidelijk dat hij geen genoegen zal nemen met een confederaal model. Vermeersch pleit dus ronduit voor een zelfstandig Vlaanderen. Die confrontatie kan in de toekomst nog vuurwerk opleveren. De Gucht dient dus de klacht in tegen onbekenden. Op het eerste zicht verrassend aangezien iedereen weet dat de uitspraken door Dedecker en Sabbe werden gedaan. De Gucht speelt het natuurlijk taktisch slim. Op die manier wordt ook de onderzoeksrechter uit Veurne mee in het onderzoek opgenomen. Volgens sommigen zal alles evenwel in de doofpot belanden. In een verklaring vraagt De Gucht aan het gerecht wel om de zaak snel en grondig te onderzoeken. Enkele weken later, in de uitzending De Keien van de Wetstraat, zal De Gucht stellen dat Dedecker met zekerheid veroordeeld zal worden. Een merkwaardige uitspraak aangezien het onderzoek op dat moment nog maar net gestart is. Dat opsporingsonderzoek wordt medio mei geopend door het Gentse parketgeneraal. De reden hiervoor is dat de onderzoeksrechter van Veurne die Dedecker getipt heeft, onder het rechtsgebied van het hof van beroep van Gent valt. Op die manier is het parket-generaal van Gent bevoegd. En dan is er uiteraard ook nog de privdetective zelf. Ik zal ze eind april en begin mei in totaal 2 keer ontmoeten in het Huis van de Parlementsleden. De vrouw zit in het bureau van Daels. Ze maakt een ontmoedigde en neerslachtige indruk. Ik heb de laatste week ondergedoken geleefd, vertelt ze de eerste keer. Volgens Philippe Bosmans, voorzitter van de Unie van Belgische Detectives, heeft ze alvast de wet overtreden. In het contract tussen Ceyssens en Dedecker ziet hij immers enkele inbreuken. Het contract had opgesteld moeten zijn in zijn persoonlijke naam of in naam van zijn partij, stelt hij in Knack. Maar wat als er twee contracten zijn? De opdracht is volgens hem ook niet nauwkeurig omschreven. Enkel patentonderzoek is volgens Bosmans onvoldoende. Tot slot wijst hij er op dat de personen die geviseerd werden bij het onderzoek, de familie De Gucht in dit geval, de mogelijkheid moeten hebben om die gegevens te verifiren. Dat lijkt hier niet gebeurd. Tegen de vrouw zelf werd door het parket van Hasselt begin mei een voor- of informatieonderzoek opgestart. Het parket meldde toen dat er nagegaan wordt indien er geen inbreuken zijn gepleegd op de wetgeving inzake privdetectives. Enkele weken later

58

verschijnt een piepklein bericht in Het Laatste Nieuws: Huiszoeking bij priv-detective LDD. Wordt ongetwijfeld vervolgd zoals dat heet. BBI op bezoek Het lekken van het detectiverapport door de oud-voorzitter van LDD Limburg heeft in ieder geval een onverwacht gevolg. Een aantal mensen van de Bijzonder Belastinginspectie (BBI) hebben de heisa rond de sale & lease back van het gerechtsgebouw in Veurne in het weekend van 18 april ook gevolgd. Veel tijd hebben ze daar bij de BBI alvast niet nodig. Al op maandag 20 april staan ze voor de deur van het hoofdkwartier van de partij in Gent. Ze willen Dedecker over de zaak spreken. Dat de BBI genteresseerd is in dit verhaal, is uiteraard niet toevallig. De opdracht van de BBI is immers om te speuren naar ingewikkelde mechanismen of procds met internationale dimensie. Op het eerste zicht is in dit dossier van beide elementen sprake. Binnen de partij wordt op het zelfde moment ook beslist het dossier over de verkoop van het gerechtsgebouw van Veurne nog eens helemaal te herbekijken. Nieuwe mensen nemen alles van voor af aan door. Alles stond vanaf dan eigenlijk in het teken van het nakende debat dat Jean-Marie zou voeren tegen Karel De Gucht in De keien van de Wetstraat op vrijdag 29 mei. Dat interview stond trouwens al heel lang in de agenda van Dedecker genoteerd. Kris Alpha 20 Daels neemt de leiding van dit onderzoek en verzamelt een aantal mensen van de fractie rondom zich. Waaronder ook mezelf. Daels is uitstekend geschikt hiervoor. We hebben het altijd goed met elkaar kunnen vinden en mijn bewondering voor de man groeit tijdens dat onderzoek alleen maar. En ik hoor van anderen dan weer dat dat gevoel wederzijds is. Tijdens dat tweede onderzoek van alle sale & lease back-constructies die onder Paars-Groen (Verhofstadt I) en Paars (Verhofstadt II) werden doorgevoerd, valt me onmiddellijk een eigenaardig element op. Het heeft niets met het gerechtsgebouw van Veurne te maken. De verkoopprijs van een ander door de staat verkocht gebouw, komt in eerste instantie niet overeen met de prijs die bekend gemaakt wordt door de koper in de VS. De aangekondigde prijs in de VS is veel hoger dan het bedrag dat in de Belgische begroting werd ingeschreven. Als ik via e-mail uitleg vraag aan de koper, repliceert deze nagenoeg onmiddellijk. Dat is opvallend. Hij wil weten of er een verband is met het gerechtsgebouw van Veurne. Merkwaardig. Ik heb immers niets verteld over Veurne. De koper zit bovendien in de VS. Mijn adrenalinepeil stijgt. De koper zal in opeenvolgende berichten aanvoeren dat het verschil tussen koop- en verkoopprijs te maken heeft met kosten, commissielonen en interne vergoedingen of fees. Het verschil tussen de 2 gerapporteerde bedragen blijft in ieder geval erg hoog. En vooral het feit dat gewerkt wordt met een Delaware-vennootschap doet intern toch de wenkbrauwen fronsen. Bij een dergelijke vennootschap is de privacy erg belangrijk. Zo hoeft volgens de wetgeving ter plaatse niet bekend gemaakt worden wie de eigenaar is van een dergelijke vennootschap. De link tussen die Delaware-vennootschap en de bewuste koper vind ik toch door wat te grasduinen in de interne database Edgar van de Amerikaanse beurswaakhond SEC. Wat er ook van zij, een aantoonbare link met Karel De Gucht wordt niet gevonden. Dat is ook zeker.

59

Als ik het verhaal later vertel aan prominent voormalig liberaal politicus is hij niet verbaasd. Toch stelt hij ook duidelijk dat het niet mogelijk is om De Gucht op een foutje te betrappen. Daarvoor is hij veel te slim klinkt het. Dat is uiteraard binnen de werkhypothese dat De Gucht met de sale & lease back ook maar iets te maken zou hebben. Op woensdag 27 mei wordt bij LDD een interne meeting belegd. Aanwezig zijn Daels, Dedecker, ondergetekende en enkele andere zeer intelligente nieuwe medewerkers van de fractie. Het is twee dagen voor D-day, het debat Dedecker/De Gucht op tv dus. Daels neemt het hoge woord. Hij doet dat overigens met verve. Een van die jonge medewerkers hij komt net van de universiteit is wel hogelijk verbaasd over deze sale & lease back constructies. Hij wijst er op dat de staat dergelijke gerechtsgebouwen helemaal niet kan verkopen. Dedecker wijst hem onmiddellijk vriendelijk terecht en vertelt dat Belgi nu eenmaal het Sicili van het Noorden is. De merkwaardige gebeurtenissen rond rechter Francine De Tandt in de zomer van 2009 corroberen de stelling van Dedecker alleen maar. Dedecker ziet er die dag vermoeid uit. Zijn das is losgeknoopt. Eerder die dag vraag ik Kris Alpha 20 Daels of Jean-Marie eigenlijk wel al weet dat we geen verband tussen het gerechtsgebouw van Veurne, de familie Jaspers en Karel De Gucht gevonden hebben. Ik heb het hem voorzichtig laten weten vertelt hij me. Hij fluistert me ook toe dat hij niet meer zo gemotiveerd is als pakweg een half jaar geleden. Toen stond hij dag en nacht klaar voor Jean-Marie. De strubbelingen bij de lijstvorming in Oost-Vlaanderen hebben ook bij hem sporen nagelaten. Als ik hem vraag wat de eventuele gevolgen van zijn klacht tegen De Kerpel voor de partij zijn, antwoordt hij: Dat is mijn probleem niet. Daels geeft tijdens de vergadering een stand van zaken en gaat wat dieper in op de discrepantie die ik ontdekt heb. Ik voel dat Daels vindt dat ik goed werk geleverd heb en mogelijks een nieuw belangwekkend element gevonden hebben. Maar we beseffen op dat moment ook allemaal dat we niets bruikbaars gevonden hebben voor het nakende interview. Dat interview wordt immers al op vrijdagmiddag opgenomen. Dedecker zal zonder extra munitie naar het debat tegen De Gucht moeten gaan. De dag daarop, donderdagochtend, is Dedecker opvallend vroeg aanwezig. Meestal komt hij pas rond een uur of 10 aan. Hij komt immers van het verre Oostende. Dedecker heeft net een debat achter de rug in het Vlaams Parlement. Dat gebouw ligt naast het Huis van de Parlementsleden. Ik grijp de kans aan om hem nog even toelichting te geven bij het merkwaardige Delaware-verhaal. Maar ook daar moeten we samen besluiten dat we onvoldoende ver staan om voluit te kunnen schieten. Er blijft nog een dag voor de finale confrontatie met De Gucht over. De voorbereiding Nog belangrijker dan de vergadering die Daels over het inhoudelijke luik van de sale & lease back-operatie leidde, in de ogen van sommigen dan toch, was ongetwijfeld de strategische vergadering die eveneens die woensdag op de fractie werd belegd. In de sublieme reportage Rechts marcheert van Panorama wordt trouwens een stukje uitgezonden van die meeting. Ik blijf me er vandaag nog over verbazen dat dergelijke informatie en beelden van LDD getoond mogen worden.

60

Stef Goris, voormalig kamerlid voor VLD en medewerker van het eerste uur van Dedecker, voert tijdens deze vergadering het hoge woord. Goris kent uiteraard eveneens de VLD en De Gucht. Karel zal verwachten dat je hem zal onderbreken stelt Goris. Als hij A zegt, dat je direct B zegt. Hop. Goris maakt een gebaar met zijn hand alsof hij een vlieg wil vangen. Dedecker leunt achterover. Zijn das is nog steeds losgeknoopt. Hij luistert niet echt met volle aandacht. Zijn gedachten zijn elders. Hij is moe. Hij wil van jou een vechter maken gaat Goris verder. Hij wil dat beeld tonen. Je moet hem laten komen. Het klinkt raar. Maar hij zal op dat ogenblik te veel zeggen. En dat zal zich tegen hem keren. Deze analyse van Goris is onjuist. De Gucht is een rationalist en hij zal nooit een woord te veel zeggen. Zeker niet voor de cameras. Ook in het debat tegen Dedecker is elke zin inderdaad netjes afgewogen. Met precisie uitgesproken. De Gucht is een samourai. Een zwaardvechter. Elk woord is een uithaal met zijn vlijmscherpe zwaard. Bij Dedecker zijn de woorden stoten van een straatvechter of bokser. Veel talrijker maar minder precies. Tijdens die vergadering op de fractie is ook Karel Deruwe aanwezig. Acteur Deruwe stapte eerder over naar LDD en zal de zesde plaats op de Antwerpse lijst innemen. Hij zal er 2428 stemmen halen. Deruwe kan Dedecker nog enkele praktische televisietips meegeven. Alsof Dedecker die nodig heeft met zijn honderden uren ervaring voor de camera. Aan de andere LDD-kandidaten geeft Deruwe in de aanloop van de Vlaamse verkiezingen overigens eveneens mediatraining. Ook oud-journalist Derk Jan Eppink is aanwezig tijdens deze vergadering. Eppink is het gezicht van de Europese campagne. Als de vergadering afgelopen is, vraag ik aan Daels of Jean-Marie Dedecker rekening zal houden met de tips. Het antwoord is even kort als duidelijk: Neen. Het titanendebat tussen De Gucht en Dedecker wordt vijdagmiddag al opgenomen bij de vrt. Ik zend Dedecker een sms: Veel succes vanmiddag th.. Tegen zijn gewoonte in antwoordt Dedecker niet. Meestal smst hij na gelijkaardige boodschappen snel bedankt, txs of bedankt buddy terug. Derk Jan Eppink vindt dat Dedecker die dag wel een strategisch voordeel heeft: De Gucht komt immers van een trip van Bagdad. Hij zal moe zijn. Jet lag. Eppink weet waarover hij spreekt. In die periode pendelt hij regelmatig tussen New York en Brussel. De Gucht moet inderdaad een zware vliegtuigreis maken: van Bagdad via Koerdistan en Jordani naar Brussel. Tijdens het debat zal er alvast niets van die vermoeidheid bij de minister te merken zijn. Enkel bij het binnenkomen in de studio oogt ook De Gucht wat vermoeid. Niet alleen Piet Desl, communicatiemanager van LDD, is die vrijdag aanwezig tijdens het debat. Desl is overigens aanwezig bij elk belangrijk debat van Dedecker. Als Dedecker Desl aangeeft dat zijn hoofd leeg is, stelt Desl dan ook voor om het op te pompen. Ook Peter De Backer, politiek redacteur van Het Nieuwsblad, weet dat het een interessant gesprek kan worden. Het verslag is de volgende dag in geuren en kleuren te lezen in Het Nieuwsblad. Zelf blijf ik die vrijdagavond op om het politieke debat te kunnen volgen. Het wordt laat uitgezonden op Canvas en iemand binnen de fractie vraagt terecht hoeveel mensen er die avond eigenlijk zullen kijken. Zeker is dat alle belangrijke figuren binnen de politieke wereld het debat met argusogen zullen volgen.

61

Mijn eerste onmiddellijk indruk was dat De Gucht op punten gewonnen had. Dedecker had het zeker niet slecht gedaan vooral als je weet dat hij eigenlijk vanuit een underdogpositie vertrokken is. En nogmaals, vooral de uitspraak van De Gucht dat Dedecker zeker veroordeeld zal worden voor zijn gratuite beschuldiging is me tot vandaag bijgebleven. Carl De Coster, voormalig kabinetsmedewerker van Dirk Van Mechelen en sinds begin 2009 actief bij LDD, vond het debat dan weer niet zo goed. Tachtig percent van de communicatie is non-verbaal. Jean-Marie moet leren lachen vertelt hij op dinsdag 2 juni. Zet de klank uit en je ziet een grimmige, boze man. Maar is dat nu net niet het handelsmerk van Dedecker? Een nieuw element Tijdens het debat op televisie introduceert Dedecker sluw een nieuw element in het detectiveverhaal. Het wordt opgemerkt door Michiel Galle van Het Laatste Nieuws. De bewuste passage over de familie De Gucht komt er trouwens niet van die detective, maar van de man (Guy Geens) die het document liet uitlekken aan de pers. Ik kan het bewijzen, beweerde Dedecker gisteren. Daels zal er later ook naar verwijzen in een interview met Dag Allemaal. Tegelijk zal Dedecker het debat besluiten met de voorspelling dat De Gucht opnieuw voorzitter van de Open VLD wordt. Wedden voor een fles? daagt Dedecker De Gucht opnieuw uit. De Gucht reageert onderkoeld en stelt sarcastisch voor er een fles spuitwater van te maken. Ter herinnering: De Gucht was voorzitter van de VLD toen Dedecker door Verhofstadt in 1999 als wit konijn werd binnengehaald. De voorspelling van Dedecker is gevaarlijk en bovendien taktisch zeer onverstandig. Er zijn twee mogelijkheden: ofwel bestond op dat ogenblik inderdaad een mogelijkheid dat Karel De Gucht voorzitter zou willen worden van de Open VLD. Bart Somers leidde op dat moment de partij maar iedere insider wist dat zijn positie zeer labiel was. Op de avond van de 7 juni treedt Somers ook effectief af. Verhofstadt zal op dat moment interim-voorzitter van de liberalen worden. Door deze uitspraak te doen, verplicht Dedecker De Gucht bijna om af te zien van dit plan indien er al zon plan zou bestaan. Door de uitspraak te doen, vernietigt Dedecker de validiteit ervan. Het is dus een self destroying prophecy. Waarschijnlijker evenwel is dat De Gucht helemaal geen zin had om opnieuw voorzitter te worden. Het is trouwens geen geschenk, dat voorzitterschap van de liberalen. Vraag is dan ook waarom Dedecker zoiets beweert. Ook Carl De Coster, voormalig medewerker van liberaal Dirk Van Mechelen en sinds begin 2009 actief bij LDD, denkt dat Dedecker fout zit met zijn voorspelling. De Gucht wordt geen voorzitter (meer) van Open VLD, stelt hij resoluut. Ook hij kent de Vlaamse liberalen uiteraard erg goed. De Gucht zal in ieder geval gretig gebruik maken van de opening die Dedecker opnieuw in zijn verdediging gelaten heeft. Het wordt een slechte gewoonte van de voorzitter. Bij de liberalen hebben ze geen strategische vergaderingen nodig. Ze weten gewoon dat Dedecker wel te veel zal zeggen. En in een interview op radio 1 enkele dagen later in de vroege ochtend maakt De Gucht inderdaad brandhout van deze voorspelling. Dedecker zegt wel vaker vreemde dingen vertelt hij ijselijk. In n beweging brandt hij

62

het merkwaardige LDD-idee van een ondergrondse tunnel van Antwerpen naar Zeebrugge zonder afrit in Berlare af. Kris Alpha 20 Daels vindt het debat tussen De Gucht en Dedecker dan weer wel goed. Hij (Dedecker) heeft zich niet uit zijn tent laten lokken, vertelt hij. Daels wijst op het cruciale ogenblik in het debat waarop over de onderzoeksrechter van Veurne wordt gesproken. Dedecker zal in de uitzending zeggen, zo beheerst als mogelijk, dat hij de informatie na het gesprek wil meegeven aan de 2 journalisten Cools en De Vadder. De journalisten die het debat zagen, zijn enigszins ontgoocheld. Ze hadden er meer van verwacht. Geen vuurwerk, enkel wat vonken, kopt Het Laatste Nieuws. Voor Peter De Backer van Het Nieuwsblad, die dus zelf aanwezig was bij het debat, was de uitspraak van Dedecker dat hij gedreven wordt door revanche dan weer het belangrijkste element. Maar het belangrijkste gebeurde eigenlijk voor en na het debat. Non-verbaal weliswaar. De Gucht geeft Dedecker een hand zonder hem aan te kijken. Net voor het debat zoekt Dedecker opnieuw oogcontact. De Gucht blijft voor zich uitstaren. En na het debat merkt de redacteur van Het Nieuwsblad opnieuw die kilte op. Er wordt in de schminkkamer geen woord tussen beide mannen gezegd. Tussen die twee komt het nooit meer goed. Daar wed ik een fles op. Geen spuitwater. Besluit Een intimus van Dedecker vertelt me dat Dedecker niet weet wanneer hij moet ophouden. Ook als we (LDD of Dedecker) op punten voorstaan of zelfs gewonnen hebben, gaat hij door. Taktisch is dat niet slim. Misschien is dat wel ht verschil tussen sport en politiek? Deze persoon wijst ondermeer op het uitbrengen van de beruchte smsjes van Bart Somers aan Dirk Vijnck. Dedecker leurt er mee in de Kamer bij journalisten tijdens de plenaire zitting. Als een marktkramer alhaast. Tim Pauwels zal er in Terzake die avond zijdelings naar verwijzen. Deze smsjes van Bart Somers moeten volgens Dedecker aantonen dat ook Karel De Gucht LDDers probeerde te ronselen. Meer bepaald zou op Martine De Maght gejaagd zijn. Die bron dicht bij Dedecker vindt het niet slim om dat te doen. We hebben er niets mee te winnen aangezien we op dat ogenblik tegen de liberalen voorstonden. Maar dat is nu eenmaal de aard van Dedecker. Misschien is het een erfenis uit de sportwereld? Maar politiek verschilt toch op enkele punten van topsport. Ook het interview over het echte detectiveverhaal met Dag Allemaal eind juni is vanuit communicatief en strategisch standpunt niet slim. Sommige medewerkers morren. Is het echt nodig dat verhaal opnieuw op te disselen? fluisteren ze discreet. Ze smeken bijna om het op dat ogenblik, na de verkiezingen dus, opnieuw over inhoud te hebben. Bijvoorbeeld over het rookverbod in de horeca waarover in het federale parlement op dat ogenblik gedebatteerd wordt. Het is een van de punten waarop LDD inhoudelijk nog eens kan scoren. Paul Geudens van de Gazet van Antwerpen lacht eens: Dedecker die pleit voor inhoud is als Albert II die pleit voor de splitsing van Belgi. Het verhaal in Dag Allemaal van dinsdag 23 juni gaat evenwel quasi-geruisloos voorbij. Het tragische en vooral onverwachte overlijden van Karel Van Miert is natuurlijk ht nieuws van de dag. En in de dagen nadien sterven zangeres Yasmine en muziekfenomeen Michael Jackson. Alle media-aandacht gaat daar naar. Misschien wel goed voor de Open VLD. Gered door de SP.A. Karel Van Miert was immers boegbeeld van

63

die partij. Want in het artikel van Dag Allemaal slaat liberaal Hilde Vautmans maar een belabberd figuur. Ook een intimus van Dedecker hoopt tijdens de moeilijke periode nadat het nieuws over de privdetective gelekt werd, op spectaculair nieuws. Hij weet dat enkel op die manier de aandacht van de bevolking verschuift van het ene naar het andere nieuwsitem. Ik heb Dedecker gezegd dat een aardbeving ons goed zou uitkomen, analyseert hij trefzeker. Iets later krijgt de man wat hij wil als Tom Boonen opnieuw betrapt wordt op cocane. Boonen rijdt bovendien voor Lefevere, de aartsvijand van Dedecker. In het artikel in Dag Allemaal wordt Hilde Vautmans dus bij het privdetectiveverhaal betrokken. Persoonlijk heb ik het altijd goed kunnen vinden met de Limburgse. Martine De Maght en ikzelf hebben regelmatig met haar samengewerkt in de Commissie Buitenlandse Zaken en als we haar informatie meedelen die Vautmans persoonlijk aanbelangt (een per vergissing uitgelekte e-mail waarin de Limburgse wordt geviseerd) is ze ons oprecht dankbaar. Vautmans pakt het interview met Dag Allemaal in ieder geval helemaal verkeerd aan. Ze geeft in eerste instantie aan dat ze niet aanwezig was in de woning van voormalig Limburgs LDD-voorzitter Guy Geens op zaterdag 18 april. De dag nadat de hele zaak in de pers kwam dus. Later belt ze journaliste Van Peel op met de melding dat ze die dag wel degelijk in die woning aanwezig was. Zou je ons eerste gesprek kunnen vergeten. Ik was even in de war en ben dus wl gegaan. Dat ze even later van Verhofstadt himself niet naar een eerder toegezegd dubbelinterview met Herman De Croo bij de vrt (De keien van de Wetstraat) mag gaan, is dan ook geen toeval. De journaliste van Dag Allemaal is duidelijk niet van plan het eerste gesprek te vergeten. Codetaal onder journalisten en politici is dat om enkel het tweede gesprek te vermelden. En waarom ook niet als er zelfs linkse politica zijn die na interventies van hogerhand hele interviews op tv opnieuw mogen doen. Vautmans heeft in het stuk wel een punt natuurlijk: het is immers Dedecker die beslist heeft een detective op De Gucht af te sturen. Dat je een privdetective op iemand afstuurt, dat is hallucinant stelt ze resoluut. De Vlaamse liberalen gebruiken dit argument steevast om aan te tonen dat Dedecker eigenlijk geen echte liberaal kan zijn. Vautmans beweert ook dat De Gucht niet via haar weet had dat hij gevolgd werd door een privdetective. Misschien had De Gucht wel weet van dat feit via een rapport van de staatsveiligheid?

64

Hoofdstuk 4 De lijstvorming Nergens tiert het dilettantisme weliger dan in de politiek. Zernicke Inleiding Begin 2009 wordt het campagnelied van LDD op de populaire website Youtube gepload door de persdienst van de partij. Vandaag vind je het nummer nog steeds op youtube.com/users/LDDpersdienst. Ene Mister Al zingt het spuuglelijke nummer Al Diddy. Geef mij maar Mahler of Mozart. Provinciaal voorzitter voor Limburg en lijsttrekker Lode Vereeck iemand merkt terloops op dat beide functies bij LDD eigenlijk niet gecombineerd mogen worden kiest dat nummer van Mister Al ook op Radio 2 ook als zijn favoriete plaatje. Al Diddy klinkt als LDD, argumenteert Vereeck. Het nummer zelf levert een bonte mengeling op van merkwaardige boodschappen: Crushing all. The empty and the fake en What you earn is what you own. Die laatste zinsnede wordt nog eens bekrachtigd door te stellen dat de belastingontvanger niet mag stelen. (Hear now taxman, dont steal). Dat laatste lijkt een beetje op wat frontman Dedecker in een speech eerder zei namelijk dat het ontwijken van belastingen een vorm van wettige zelfverdediging is. De andere partijen zijn verontwaardigd en fiscaal specialist Dirk Van der Maelen van de SP.A vindt het schandalig dat Dedecker oproept om de belastingen te ontduiken. Ontwijken en ontduiken is uiteraard niet hetzelfde. Dat weet fiscaal expert Van der Maelen ook wel. In het nummer over Al Diddy komen alle boodschappen op het einde in elk geval nog eens netjes samen. In het midden staat in grote letters LDD. Daarrond staan quotes zoals Dont trust Brussels, Power to the people is the deal, Waste money, stupid laws, Put you in a boot camp Punk. En dat allemaal op een pompende technobeat die de jeugd zou moeten aanspreken. Mijn oudste zoon van 12 vindt het nummer maar belachelijk. Maar wellicht worden een aantal jonge mensen wel aangesproken door het nummer. Iemand stelt op Youtube dat hij zich alvast lid gemaakt heeft van de partij. Hij is overtuigd door het nummer van Mister Al. Ik ontdek het nummer als ik niet meer bij de partij ben. In juni 2009 heb ik mijn lidkaart niet meer hernieuwd. Het filmpje doet me enigszins huiveren. Ik weet hoe benvloedbaar sommige mensen zijn en de boodschap Put you in a boot camp Punk is niet bepaald omfloerst. Dedecker is er dan ook voorstander van om hardvochtige (allochtone) tieners in een dergelijk boot camp her op te voeden. Met de felle kleuren en de hypnotiserende muziek lijkt het wel op een vorm van brainwashing. Auteur Tom Naegels zal in een column voor De Standaard schrijven dat hij het gevoel heeft dat LDD een sekte is, met papa Dedecker als sekteleider. Ik bespeur in het nummer alvast propagandatechnieken die wel degelijk door sommige sekten gebruikt worden. Sacrifing their own take, stelt Al Diddy. Waste money, stupid laws.

65

Sommige jongeren hebben het nummer op hun MP3-speler gedownload en spelen het naar eigen zeggen herhaaldelijk af. Crushing all. The empty and the fake. Laten we ze vermorzelen, de leeghoofdigen inderdaad. En de punks? Die steken we maar in een boot camp.

66

De vier plagen van LDD Egypte had zijn 10 plagen. LDD had er in de lange en vooral slopende aanloop naar de Vlaamse en Europese verkiezingen van 7 juni 2009 op zijn minst vier: het geval Vijnck, de privdetective, het schandaalboek van Raf Sauviller n, zeker niet te vergeten, de lijstvorming in de diverse Vlaamse provincies. Eppink zal in zijn typische heldere en nuchtere analyse hij blijft natuurlijk een Nederlander stellen dat de lijstvorming LDD uiteindelijk de das heeft omgedaan. Ook Dedecker geeft in Knack toe dat LDD zich in de voet geschoten heeft. In een e-mail aan een gemeenschappelijke vriend medio augustus geeft Eppink overigens grootmoedig toe meer van LDD verwacht te hebben. Ook communicatiemanager Piet Desl miskijkt zich enigszins op het uiterst moeizame proces: Ik wist niet dat de lijstvorming zo zwaar zou zijn, zucht hij medio april iets meer dan 2 weken voor het definitief afsluiten van die lijsten. Federale parlementsleden die hun gewicht in de schaal werpen om de campagne te ondersteunen, kreunen openlijk onder de stress. Bovendien voelen sommigen onder hen zich niet gewaardeerd voor het vele werk. Ik wil de campagne helpen en door de andere LDDkandidaten word ik beschouwd als een tegenstander vertelt iemand ontgoocheld. In een beschouwing over de verkiezingsresultaten van LDD, maakt politicoloog Peter Van Aelst van de Universiteit van Leiden en helemaal in het verlengde van de analyse van Eppink, een vergelijking met de erg populaire PVV van Nederlander Geert Wilders. De vergelijking tussen beide mannen en hun partijen ligt in eerste instantie helemaal voor de hand. Als Dedecker zijn nieuwe partij in 2007 voorstelt, is Wilders voor hem een van de lichtende voorbeelden. Naast Pim Fortuyn. De twee politici Dedecker en Wilders zullen zelfs een opmerkelijk dubbelinterview aan De Standaard geven. Dedecker moet daarvoor helemaal naar Nederland rijden. Het interview wordt in de streng beveiligde Tweede Kamer opgenomen. Spijtig genoeg gaat het in dat interview grotendeels over het enige twistpunt tussen beiden: het Midden-Oosten. Wilders heeft veel sympathie voor Isral. Van Dedecker kun je dat zeker niet stellen. Een mandataris van LDD noemt het interview dan ook een gemiste kans. Dat klopt. Een groot verschilpunt tussen LDD en de PVV is wel dat er in de PVV van Wilders iets meer discipline van de parlementsleden aanwezig is. Volgens Van Aelst ligt in het kiessysteem de sleutel tot verklaring van het eerder zwakke resultaat van LDD. In Belgi wordt gewerkt met provincies die elk een kopman of kopvrouw moeten hebben. Een lijsttrekker. Een gezicht van de partij in die provincie. Een 'smoel. Niet toevallig worden in sommige Afrikaanse landen fotos geplaatst naast de naam van verkiezingskandidaten op de stembiljetten. In Nederland is er maar een enkele kieskring. Op die manier kan kopman Geert Wilders voluit uitgespeeld worden. Dedecker probeert diezelfde truc toe te passen door te kiezen voor de naam Lijst Dedecker. Op die manier kan overal op hem gestemd worden. Maar dat is toch niet helemaal hetzelfde. Heel veel mensen kiezen immers bewust plaatselijke politici waarin ze vertrouwen hebben op welke lijst ze ook staan. Volgens politicoloog Van Aelst is dat d achilleshiel van LDD. De titel van het opiniestuk is overigens dat Dedecker persoonlijkheden zoekt, die politiek willen voeren, in die naam van een andere persoonlijkheid. In naam van Dedecker dus. Walter Pauli van

67

De Morgen noemt ze dan weer caretakers voor een troon die overal door dezelfde man (Dedecker) bezet wordt. Dat Van Aelst gelijk heeft, bewijst de definitieve lijst met voorkeurstemmen voor de Vlaamse verkiezingen van 7 juni. In de top-50 komt slechts 1 LDDer voor: Dedecker zelf met 54.921 stemmen op plaats 7. Verder is er helemaal niemand van LDD te bespeuren. Het echte probleem is dat in deze analyse een inherente paradox bescholen ligt. Om zo goed mogelijke resultaten te halen in de provincies heeft LDD dus sterke persoonlijkheden nodig. Mensen met een duidelijke visie op de politiek. Sterke smoelen ook. Alleen mogen deze mensen ook weer niet te sterk zijn dat ze Dedecker zouden kunnen overvleugelen. Want LDD is immers van Dedecker alleen. Hoe ontwar je deze Gordiaanse knoop? Wat dat laatste betreft is er een onluisterende scne te zien in de reportage Rechts marcheert van Panorama. Dedecker maakt zich in de coulissen klaar om een speech te geven op het verkiezingscongres in Antwerpen, drie weken voor de verkiezingen. Op een bepaald moment foetert hij dat de sprekers voor hem toch de lijsttrekkers voor de verschillende provincies in Vlaanderen te veel tijd nemen voor hun speech. Ze hebben te grote egos vindt Dedecker. Misschien is er maar een echte oplossing die ongewild gesuggereerd wordt door politiek redacteur Wim Van de Velden van De Tijd. Dedecker zoekt klonen voor de provincies, schrijft hij in een stuk na de verkiezingen. Als je deze zin letterlijk interpreteert, kan deze Gordiaanse knoop inderdaad ontward worden. Streep doet het weer De strubbelingen bij de vorming van de lijsten voor de Vlaamse verkiezingen van 2009 kwamen nooit zo duidelijk in beeld als bij de aanstelling van Jurgen Streep Verstrepen als kopman voor de provincie Antwerpen. Een LDDster die lager op de Antwerpse lijst zal staan, merkt op dat bij de verkiezingen van 2009 de eendracht van 2007 helemaal weg is. De vrouw was er met de federale verkiezingen van 2007 ook al bij. Ze is dus uitstekend geplaatst om te vergelijken. Niet toevallig is ze ook van de provincie Antwerpen. Deze provincie is bij de verkiezigen extreem belangrijk aangezien het de meeste parlementszitjes voor Vlaanderen oplevert. Maar liefst 33 van de 124 in totaal. Ik weet niet of Streep een fan is van het nummer Al Diddy van Mister Al. Zeker is dat de relatie tussen Dedecker en Verstrepen in het voorjaar van 2009 al ernstig gebrouilleerd was. Dat was overigens een publiek geheim. Als Verstrepen het opneemt voor de beruchte en omstreden pedofielenwebsite van de Nederlander Chris Hlsken, moet de persdienst vliegensvlug een persartikel in elkaar boksen om de stelling van Verstrepen te nuanceren. Het standpunt van Verstrepen is geen partijstandpunt luidt het droogweg. En die moeilijke relatie tussen de 2 mannen blijkt eigenlijk nog het best uit de nonverbale communicatie. Net voor het verkiezingscongres medio mei in Antwerpen, staan beide mannen in de coulissen van Hangar 29 waar het congres doorgaat. Dedecker is duidelijk zenuwachtig. Waarom duurt dat hier zo lang. Vier minuten per spreker(skoppel) hebben we afgesproken sneert hij naar Verstrepen. Streep is de communicatieman die alles daar in goede banen moet leiden. Verstrepen trekt een grimas als ware hij een geslagen

68

hond. Waarom moet iedereen met zijn eigen ego blijven zeveren? foetert Dedecker nog. (eigen cursivering) De grootste breuklijn tussen beiden ligt in de posities over het Midden-Oosten. Het maandblad Joods Actueel zal het schisma tussen beiden handig uitbuiten. Wat is het standpunt van LDD vragen ze zich af: Dedecker is immers tegen Isral en Verstrepen voor? Als Dedecker in januari harde standpunten inneemt tegen Isral, krijg ik woedende telefoons vanuit de Joodse gemeenschap. Ze beschouwen me als een vriend en ze begrijpen dan ook niet dat ik nog met een antisemiet (in hun ogen) zoals Dedecker wil samenwerken. Je moet onmiddellijk ontslag nemen is hun dringende verzoek. Zelden zoveel druk gevoeld als toen. Ik probeer hen uit te leggen dat ik meer voor hen kan doen binnen de partij dan buiten LDD. Dat argument wordt er weggelachen. Ze wijzen er terecht op dat het opiniestuk van Dedecker in De Standaard over Gaza getekend is door Dedecker als partijvoorzitter en mij dus ook verbindt. Ook binnen de partij ligt Streep moeilijk. Als Antwerps kamerlid Rob Van de Velde op zijn website, na de Vlaamse verkiezingen van 9 juni, schrijft dat hij een pax politica, een politieke vrede dus, met Verstrepen gesloten heeft, betekent dit uiteraard dat er eerst een oorlog tussen beiden was. Anders moet je geen vrede sluiten. Zoveel is duidelijk. Senator Lieve Van Ermen, ook uit de provincie Antwerpen, verwijt Verstrepen dan weer een gebrek aan leiderschap. Als mensen vragen hebben over een flyer, dan zullen ze niet spontaan raad vragen aan Jurgen, vertelt ze. Ook Van Ermen loopt niet hoog op met Streep. Ze verwijst ook naar een debat in Antwerpen waar Streep het volgens haar niet zo goed deed. Hij stond met zijn mond vol tanden. Voor Van Ermen zijn universitaire diplomas ook belangrijk. Iets wat Verstrepen niet bezit. Sommigen van de studiedienst drukken het zelfs nog krasser uit. Iemand zegt dat, als hij in Antwerpen zou wonen, hij ronduit voor Bart De Wever zou kiezen. Dat is overigens ook een beetje de teneur tijdens een gesprek op een radioredactie precies een week voor de verkiezingen. Drie bekende presentatoren slaan voor de uitzending een babbeltje en vragen voor wie de anderen zullen stemmen. Laat me raden? zegt een van de drie. Jij bent voor LDD maar ze zal stemmen voor Bart De Wever. De andere zegt dat zijn analyse juist is en vertelt identiek hetzelfde over de andere. De nagel op de kop, zegt die dan weer. Een van de presentatoren vertelt me na de verkiezingen waarom hij op Bart De Wever gestemd heeft: geloofwaardigheid. Hij maakte in de week voor de verkiezingen gewoon de meest geloofwaardige indruk. Je kan over Verstrepen vertellen wat je wil, maar communicatief is het wel een rastalent. Als hij net na de Vlaamse verkiezingen genterviewd wordt door Terzake, speelt hij het spel op een meesterlijke wijze. Ook Kris Alpha 20 Daels zal dit op Facebook erkennen. Streep weet dat hij door Terzake door de mangel gehaald zal worden. Dedecker wijt de zwakke resultaten immers aan hem. Verstrepen is de zondebok. Dat Streep voorzitter is van de regio Antwerpen Centrum en uitgerekend daar zwakke resultaten neerzette, maakt dat proces voor Dedecker alleen maar makkelijker. Bij kritische vragen vanuit de studio doet Verstrepen alsof hij problemen heeft met het oortje. Streep bevindt zich op dat moment op de Grote Markt in Antwerpen. Doordat hij zogezegd problemen heeft met het oortje hij prutst er voortdurend met zijn

69

rechterhand aan verstaat hij de kritische vraag van ankervrouw Liesbeth Imbo maar half en kan op die manier een ontwijkend antwoord geven. Ook op politiek vlak kent Verstrepen zijn pappenheimers. Hij zetelde bij het vormen van de kieslijsten voor Antwerpen dan ook al bijna 5 jaar in het Vlaams parlement. Het bewijs hiervan wordt onomstotelijk geleverd door een filmpje dat op Youtube te vinden is. De overigens onterechte titel van het stukje is Lijst Dedecker valt grandioos door de mand. Wie de moeite doet om het hele fragment te bekijken, merkt op dat Jurgen Verstrepen de zwaar in problemen gekomen Gino De Craemer meesterlijk uit de nood helpt. Er wordt gefilmd in het Vlaamse parlement tijdens het vragenuurtje. De Craemer heeft op dat moment net zijn overstap van N-VA naar LDD bekend gemaakt en wordt uiteraard frontaal aangevallen door zijn vorige collegas. Een N-VAer noemt hem zelfs een krapuul. Ook het LDD-voorstel, een vrijstelling van de onroerende voorheffing op de eerste woning het kadaster of de grondbelasting zoals de mensen gemeenzaam zeggen is voorwerp van de aanval. Op dit punt wordt met scherp geschoten vanuit CD&V. Het voorstel van LDD kost volgens hen teveel. Vlaams parlementslid Gino De Craemer staat vooraan in het halfrond en is duidelijk uit zijn lood geslagen. Hij laat deze vraag over de onroerende voorheffing dan ook slim aan zich voorbijgaan. Op dat moment neemt Verstrepen, als informele fractieleider van LDD in het Vlaams parlement, vanop de achterste rij van het parlement meesterlijk over. De Craemer krijgt even de tijd om zich te herpakken. Geen leiderschap? Zware voet Op woensdag 18 maart 2009, een paar weken na de overstap van De Craemer naar LDD, belt Jean-Marie Dedecker Antwerps dokter Luc Beaucourt op. Dedecker is volop BVs aan het ronselen. Hij wil zijn kieslijsten versterken. Beaucourt antwoordt Dedecker dat deze op een slecht moment belt. Ik ben vorige nacht op de E34 gepakt tegen 174 per uur antwoordt Beaucourt. Dedecker schiet in een lach. Dat is geen punt. Join the club! Dedecker pakte als liberaal eerder uit met een palmares aan verkeersboetes wegens overdreven snelheid. Zo vertelde hij trots dat hij op een jaar tijd wel voor bijna 100.000 frank verkeersboetes wegens overdreven snelheid had verzameld. 93.000 frank (2300 euro) om exact te zijn. Nadien kalmeerde Dedecker enigszins. Op het moment dat hij door de VLD een ministerspost beloofd werd, kwam chauffeur Ignaz in dienst. Hij zou met de jaren telkens iets afdoen van de snelheid van de Audi waarmee Dedecker vervoerd werd. Dedecker leert Ignaz Rodenbach kennen in Oostende. Rodenbach houdt er een drankgelegenheid open en Dedecker zal er vele nachten discussiren met de sympathieke en erudiete West-Vlaming. Rodenbach is immers afkomstig uit een notoir Vlaams textielgeslacht. Beide mannen roken er samen lekkere en vooral dure Montechristo sigaren en dromen er tegelijk van om de wereld te veranderen. Als Ignaz in de beginperiode, naar de zin van Dedecker, te traag reed, vroeg Dedecker hem of hij bang was. Maar geleidelijk zakte de gemiddelde snelheid van de Audi A8. Beetje bij beetje werd de snelheid op autosnelweg omlaag gebracht. Op therapeutische wijze alhaast. Nu houd ik 130 km per uur aan, vertelt Rodenbach.

70

Beaucourt reed dus iets sneller die nacht. Geen punt voor Dedecker. Hij garandeert de spoedarts uit Antwerpen zelfs een zitje in het Vlaamse parlement. Meer nog: Dedecker stelt Beaucourt het lijsttrekkerschap voor de provincie Antwerpen voor. De gesprekken tussen de spoedarts en Dedecker zijn op dat ogenblik al een tweetal weken bezig. In een interview met De Morgen is Beaucourt daar heel open over: Er is gepraat over het lijsttrekkerschap, maar dat wilde ik zelf niet omdat vanaf 9 mei op missie ben in Birma en dus geen campagne kon voeren. Volgens Beaucourt werd wel afsproken dat hij dan maar de derde plaats op de Antwerpse lijst zou bezetten. In het weekend van 21 maart, enkele dagen nadat hij door de verkeerspolitie betrapt werd, is de snelheidsovertreding van Beaucourt overal groot nieuws. De man wordt publiekelijk afgebrand. Zelfs zijn eigen vrouw vindt het terecht. Maar eigenlijk is dit de beste publiciteit die LDD zich kan indenken. De overtreding van Beaucourt maakt hem plots geschikt voor de partij. De Tijd schrijft immers dat Dedecker bekend staat om zijn grote strijd tegen een al te betuttelend verkeersbeleid, terwijl Beaucourt precies het omgekeerde imago heeft. Het nieuws over de mogelijke overstap van Beaucourt kan evenwel niet stilgehouden worden. Nauwelijks een week na het gesprek tussen Beaucourt en Dedecker staat op donderdag 26 maart 2008 s ochtends, ondermeer op de website van De Tijd, te lezen dat Beaucourt op 7 juni kandidaat zal zijn voor Lijst Dedecker. Dat bevestigt JeanMarie Dedecker aan De Morgen, lezen we. Iemand merkt schamper op dat Dedecker met Beaucourt wel een persoon binnenhaalt die haaks op de ideen van LDD staat en dat enkel en alleen omwille van de stemmen. Het nieuws doet Jurgen Verstrepen alvast panikeren. De gedoodverfde lijsttrekker voor Antwerpen voelt nattigheid en heeft zich die donderdag over de middag in het bureau van Dedecker in het Huis van de Parlementsleden verschanst. Hij wacht er op Dedecker. Streep zit op de stoel van Jan Van Brussel aan het raam. In de sjofele roestbruine sofa links zit communicatiemanager Piet Desl. Het gezicht van Verstrepen spreekt boekdelen: de barometer staat op onweer. Desl vraagt ondertussen hoe Rob Van de Velde het gedaan heeft. Het kamerlid heeft in de plenaire zitting net een vraag gesteld. In de wagen wordt Dedecker ondertussen via zijn gsm onophoudelijk bestookt met vragen van journalisten. Wie wordt de lijsttrekker voor Antwerpen? Verstrepen of Beaucourt? Dat is zowat de meest gestelde vraag. Dedecker wil de lijsten zo lang mogelijk openhouden en antwoordt quasi-filosofisch op een vraag van een redacteur of Verstrepen dus naast de hoofdprijs grijpt, dat hij (Dedecker) niet gezegd heeft dat hij (Verstrepen) het niet is. Dedecker speelt hoog spel. Daar houdt hij ook wel van. Door de lijstvorming zo lang mogelijk open te houden de lijsten voor de Vlaamse verkiezingen moeten maar uiterlijk begin mei binnen creert hij wel een sfeer van ongerustheid. Zeker bij de trouwe LDDers van het eerste uur. Zoals Verstrepen. Zijn uitspraak op televisie dat hij in Antwerpen wel 5 kandidaten heeft die allen vanuit pole position willen vertrekken, gooit alleen maar olie op het vuur. Dedecker houdt ervan de touwtjes stevig in handen te houden. Onterecht. Nogmaals: dankzij Verstrepen kwam Rob Van de Velde met een zeer beperkt aantal stemmen achter zijn naam in 2007 in het federale parlement. En bovendien is al maanden in de pers aangekondigd dat Verstrepen in Antwerpen zal trekken. Als ik Martine De Maght vertel dat de plaats van Streep op dat ogenblik nog altijd niet definitief vastligt, reageert ze gepikeerd: Dat kan hij (Dedecker) toch niet

71

maken? De Maght, Moens en Verstrepen komen wel behoorlijk goed met elkaar overeen. We gaan regelmatig samen lunchen in De Jaguar, het stamcaf van LDD. Maar beide elementen spelen eigenlijk niet mee voor Dedecker. Hij wil met de beste man (of vrouw) naar de verkiezingen. Dedecker wil het beste team samenstellen om naar de Vlaamse verkiezingen te gaan. Alsof hij opnieuw naar de wereldkampioenschappen judo vertrekt. Begin juni circuleert overigens even de naam van rechter Walter De Smedt. Hij zou voor LDD opkomen in 2011. Als Rob Van de Velde het bericht aan de Gazet van Antwerpen bevestigt, wordt hij door fractiesecretaris Van Brussel de huid volgescholden. De lijstvorming is het exclusieve domein van Dedecker, foetert Van Brussel. Sommige bekende koppen zijn trouwens op het allerlaatste moment bij LDD gekomen omdat ze niet anders konden. De BVs die voor de verkiezingen van juni 2009 wel de overstap maakten, hadden vaak elders nog verplichtingen. Ze kwamen te laat, volgens sommigen. Anderen werden dan weer overhaald doordat BVs of semi-BVs ook de sprong in het duister hadden gewaagd. De overstap van Derk Jan Eppink vroeg in het jaar 2009 speelt zeker een dergelijke katalyserende rol voor hen. Met Eppink werd alvast het signaal gegeven dat LDD toch iets meer wilde zijn dan JMDD. De zwakke resultaten van LDD tonen alvast een ding aan voor BVs die de overstap zouden willen wagen: in de politiek is geen enkel zitje echt gegarandeerd. Doet hij het of doet hij het niet? Dat Verstrepen zich op dat ogenblik grote zorgen maakt, is natuurlijk helemaal terecht. Dedecker verwijt hem ondermeer ook dat hij, in tegenstelling tot Peter Reekmans in Vlaams-Brabant, geen Antwerpse BV voor de verkiezingen van 7 juni heeft aangebracht. En aangezien Verstrepen het niet doet, gaat Dedecker dan maar zelf op zoek in de provincie Antwerpen. Luc Beaucourt bijvoorbeeld. Maar ook Anissa Temsamani wordt door Dedecker benaderd. Het gesprek vindt plaats in een grote villa in Mechelen. Zonder resultaat evenwel. Bart Brinckman van De Standaard schrijft die donderdag 26 maart dat Lijst Dedecker zichzelf nog een dikke week geeft om een alternatief voor Jurgen Verstrepen te vinden. Duidelijker kan de strategie van Dedecker niet verwoord worden: Verstrepen is enkel lijsttrekker in Antwerpen behalve als Dedecker iemand beter vindt. Dat van die dikke week is evenwel overdreven. De formele beslissing wordt immers al op het partijbestuur van maandag 30 maart genomen. Volgens Brinckman is de vriendschap tussen beiden bekoeld. Volgens de redacteur neemt LDD het hem ook kwalijk dat hij bepaalde diensten aan de partij heeft overgefactureerd. Verstrepen heeft zich een tijd beziggehouden met internettoepassingen voor LDD, maar is daar naar eigen zeggen in de loop van 2009 al mee gestopt. Zijn versie van de feiten klinkt uiteraard enigszins anders. Hij voelt zich niet echt gewaardeerd. Volgens hem is LDD ook te weinig multimediaal bezig. Wat zeker meespeelt bij het al dan niet aanstellen van Verstrepen als lijsttrekker voor Antwerpen is dat hij volgens de redacteur van De Standaard een politiek onvoldoende meekrijgt. Als plaatselijk voorzitter voert hij geen klap uit. () Op geen enkel moment geeft Verstrepen de indruk dat hij wil/kan uitgroeien tot de plaatselijke sterkhouder.

72

De analyse van Brinckman is hard. Te hard. Hij onderschat de politieke spelletjes die in Antwerpen door en tussen verschillende clans gespeeld worden. De oprichting van de drie groepjes tegen Van de Velde zijn hiervan een mooie illustratie. En na de verkiezingen wordt tijdens een briefing openlijk toegegeven dat sommige kandidaten die in Antwerpen op een prominente plaats stonden, er eigenlijk helemaal niet thuishoorden. En het gaat voor een keer niet over Verstrepen in dat geval. Journalisten hebben dus makkelijk schrijven. Zeker is dat deze zoektocht van Dedecker naar een betere kandidaat de start van de campagne in Antwerpen zal vertragen en afremmen. Verstrepen is alvast niet de spreken over het artikel in De Standaard. Hij twittert om 8u27 het volgende: wowde prijs van journalistieke kwakkel van het jaar gaat naar de standaard vandaag over mij en de ldd lijst :-p Verstrepen moet zich alvast niet al te lang zorgen maken. Al de volgende dag, op vrijdag 27 maart dus, verschijnt het bericht op de website van De Standaard dat de overstap van Beaucourt toch niet doorgaat. Beaucourt niet naar LDD, is het kurkdroge bericht. De kritiek op het internet, zowel over de mogelijke overstap van de spoedarts (Wat komt hij bij LDD doen?) als het niet doorgaan ervan (Wat een circus!), is overweldigend en het journalistengild scherpt op dat ogenblik collectief de potloden om de pittige artikels voor de kranten van het weekend voor te bereiden. Toch is er ondertussen ook nog eens goed nieuws over LDD. In een peiling van La Libre wordt LDD zelfs de tweede partij van Vlaanderen voor de Open VLD nog wel. Alhoewel, vraag is of dat wel echt goed nieuws is. Het gaat immers maar om een peiling. En volgens Dedecker wordt LDD op die manier nog meer de schietschijf van de andere partijen. Maar voor het verschijnen van de zaterdagkranten mag dokter Beaucourt nog even langsgaan in de studio van Terzake. Die vrijdagavond geeft hij tekst en uitleg over zijn beslissing om toch niet op een LDD-lijst te staan. Tijdens het gesprek in de studio bevestigt hij wel nog eens dat hij het met Dedecker wel degelijk over het lijsttrekkerschap in Antwerpen had. Dedecker reageert ontgoocheld. Als een van de laatsten nota bene vernam hij die vrijdagavond om precies tien voor zes het nieuws dat Beaucourt niet op de lijst zou staan. Dedecker bevond zich die vrijdag immers in het buitenland. In Milaan meer bepaald. Bij vriend medical director Meersseman van AC Milan. In de krant van zaterdag wordt schamper geschreven dat hij er gespot is met de blonde van K3. Dedecker zou het nieuws vernemen via Jan Segers van Het Laatste Nieuws. Dedecker vertelt Segers dat Beaucourt onder druk werd gezet. LDD is CD&V niet of Open VLD. Dat is hem op een subtiele manier duidelijk gemaakt. Dat hij als LDDer op geen financile steun voor zijn projecten meer hoefde te rekenen of op goodwill in het UZ (Antwerpen). Dat Beaucourt de (derde) plaats geweigerd heeft, is achteraf gezien, wel een correcte beslissing geweest. Dedecker beloofde hem immers een zitje in het Vlaams parlement. De peilingen voor LDD waren op dat moment uitstekend en een zitje voor de spoedarts was via die derde plaats toen quasi zeker. Maar zelfs als lijsttrekker was dat zitje voor Beaucourt achteraf beschouwd helemaal niet zeker. Misschien was met lijsttrekker Beaucourt de kiesdrempel in de provincie Antwerpen niet eens gehaald. En was LDD wel degelijk in de Scaldis, de oude naam voor de Schelde, verdronken.

73

Cui bono? Jurgen Versterpen verzekert Jan Segers van Het Laatste Nieuws dat hij de pers niet getipt heeft over de mogelijke overstap van Beaucourt naar LDD. Ik zit hier voor niets tussen, verzekert Streep. Met het afhaken van Beaucourt heb ik niets te maken. Ik ben het alleszins niet die zijn komst voortijdig gelekt heb waarom zou ik? Hij was welkom. Ook op mijn vraag bevestigt Verstrepen nog eens dat hij de pers niets verteld heeft. De hamvraag is uiteraard wie beter werd van het vroegtijdig lekken van de mogelijke overstap van Beaucourt? Of in het Latijn: cui bono? Eigenlijk is dat antwoord verrassend snel te geven: niemand bij LDD behalve Streep zelf. Eigenlijk hadden alle sterkhouders binnen de partij er belang bij dat dokter Beaucourt lijsttrekker zou worden. Dedecker omdat hij Beaucourt een sterkere kandidaat vond. Van de Velde omwille van zijn oorlog tegen Streep. Bouckaert omdat Verstrepen tegen een samenwerking met het Vlaams Belang was. Sabbe omdat hij Streep een milde vorm van oplichting verweet. Maar misschien waren er wel externe partijen die rechtstreeks belang hadden bij het aan boord houden van Verstrepen? Laten we eens een grote sprong in de tijd maken. Leo Tindemans is in het midden van de jaren 80 minister van Buitenlandse Zaken. Op 11 september 1986 vertrouwt Jean Gol(stein) hem toe dat hij regelmatig poltiek getinte rapporten uit Isral krijgt. Het staat in de net gepubliceerde dagboeknotities van Tindemans: Een politiek testament. Walter Pauli van De Morgen vraagt zich hierbij openlijk af of er aanwijzingen van interferenties van de Isralische ambassade of zelfs de Mossad in de interne werking van de Belgische regering zijn. Pauli geeft het antwoord niet. Maar het correcte antwoord laat zich makkelijk raden. Maart 2009. Dedecker vraagt zich af of zijn telefoon niet afgeluisterd wordt. Dedecker heeft net daarvoor in verschillende opiniestukken zeer harde standpunten ingenomen tegen Isral. Vooral het opiniestuk in De Standaard begin 2009 over Gaza wordt hem door de Joodse gemeenschap in ons land en daarbuiten bijzonder kwalijk genomen. Als ik in mei 2008 aan iemand van de Joodse gemeenschap in ons land vertel dat ik halftijds op de studiedienst van LDD ga werken, vertelt hij me het volgende: Je moet over Dedecker twee zaken weten. Een: hij is de grootste antisemiet in het parlement. En twee: hij heeft zijn vrouw in het openbaar geslagen. Dat laatste verhaal staat nog eens in het schandaalboek De Buffel van onderzoeksjournalist Sauviller. In latere gesprekken zal overigens blijken dat ze zeer goed op de hoogte zijn van het interne reilen en zeilen van LDD. Soms vertellen ze me zaken die zelfs ik niet eens weet. Verstrepen heeft dan weer in diverse interviews openlijk zijn liefde voor Isral en de Joodse gemeenschap in Vlaanderen betuigd. Als hij net voor de eerste keer verkozen als Vlaams parlementslid is, wordt hij uitgenodigd door de Amerikaanse ambassade in ons land. Is het te ver gezocht dat bepaalde krachten het waardevol vinden om ervoor te zorgen dat Verstrepen lijsttrekker zou worden in Antwerpen? In de zaterdagkranten spreken de koppen over de bedenking van Beaucourt alvast boekdelen: Ik voel me als een aangeschoten olifant staat in Het Laatste Nieuws. In De Morgen vertelt de dokter dat hij in snelheid gepakt is. Wellicht ontgaat Beaucourt de dubbele bodem van de titel.

74

Jurgen Verstrepen wil die maandag 30 maart, na het partijbestuur, alvast meer uitleg geven over de lijstvorming in Antwerpen. Hij weet de vrijdag daarvoor dus al dat zijn eerste plaats in principe veilig is. Maar met Dedecker weet je natuurlijk nooit. Zo doen er over de Antwerpse kieslijsten van 2007 hardnekkige geruchten de ronde over het oneigenlijk gebruik van Tipp-Ex door sommige LDDers nadat de definitieve lijsten al waren gevormd en vastgelegd. Sommigen binnen de partij vinden het overigens ongehoord dat deze eerste plaats voor Streep zo bij zo in vraag werd gesteld. Ze wijzen terecht op de vele berichten die eerder dat jaar verschenen zijn waarin Versterpen als lijsttrekker voor Antwerpen werd aangekondigd. Die zaterdag is er in de pers al sprake van Moniek Denhaen van Touring en oud-journalist Mathias Danneels. Danneels zal na de verkiezingen opgevist worden door Dedecker en een halftijdse betrekking op de fractie krijgen. Streep noemt de lijstvorming alvast een zware bevalling. Op het partijbestuur van maandag 30 maart is het voor Verstrepen toch nog even nagelbijten. Om 15u10 twittert het parlementslid dat hij nog in vergadering zit. Lot me effe met rust, signaleert hij. Zijn zenuwen blijven hooggespannen. Nog geen kwartier later zet hij op Facebook dat er eindelijk witte rook is. Om 15u22 om precies te zijn. De kogel is eindelijk door de kerk. Limburg Op hetzelfde moment van de perikelen met Beaucourt, geeft Vlaams parlementslid John Vrancken er de brui aan. Vrancken kwam in augustus 2008 van het Vlaams Belang over naar LDD en werd begin oktober 2008 zelfs de nieuwe voorzitter van LDD Limburg. Op dat moment was Vrancken al de vierde, jawel, voorzitter van de opstandige provincie: na advocaat Marc Similon, Guy Geens (de spil in het detectiveverhaal) en tijdelijk voorziter Jos Wolfs. Dedecker had op dat moment de allergrootste moeite om deze provincie onder controle te krijgen. Na een plasbeurt in het Huis van de Parlementsleden foetert hij ter hoogte van de toiletten, bovendien duidelijk hoorbaar voor iedereen, op de Limburgse mentaliteit. Als West-Vlaming kan hij zich maar erg moeilijk inleven in deze, voor hem, totaal andere manier van werken. En de nuchtere vaststelling dat Hasselt ver verwijderd ligt van Oostende, speelt natuurlijk ook mee misschien naast het inherente taalprobleem. Dedecker moet immers ondertiteld worden in Limburg. In Limburg wordt zelfs een vernederende sollicitatieprocedure voor kandidaten ingelast. Een comit dat bestaat uit de volgende en dus vijfde voorzitter voor Limburg Lode Vereeck, communicatiemanager Desl en Eric Indeherberge. Als Dedecker hoort dat uitgerekend Indeherberge de kandidaten in Limbrug zal screenen, springt hij uit zijn vel. Wat doet die daar? buldert Dedecker. Indeherberge werd immers ruim een half jaar eerder aan de deur gezet. Door de heisa over de kandidaatstelling van spoedarts Luc Beaucourt wordt het nieuws over Vrancken enigszins weggedrukt. In Het Laatste Nieuws staat dat LDD in Antwerpen en Limburg ruziet. In Limburg zit het er bovenarms op, wordt Vrancken geciteerd. Hij is ontevreden over wat hij het plat opportunisme van Dedecker noemt. In De Standaard van dat weekend eind maart lezen we dan weer de uitspraak van Vrancken dat hardwerkende partijleden van hoog tot laag opzij worden gezet voor

75

nieuwkomers. Volgens Vrancken is Dedecker op dat moment ook in Limburg volop op zoek naar BVs om zijn lijst er te versterken. In Limburg speelt bovendien een probleem dat zich elders, bijvoorbeeld in de provincie Antwerpen, eveneens manifesteert. Maar in die provincie is het toch nog sterker aanwezig: een clanoorlog tussen ex-VBers en ex-VLDers. Kort geschetst bestaat LDD Limburg op dat ogenblik uit drie wingewesten: Noord-Limburg onder leiding van Vrancken, Midden-Limburg met Similon en Zuid-Limburg onder aanvoering van Eddie Box. Een nieuwe partij zoals LDD kan 2 soorten mensen recruteren: mensen met een politieke achtergrond of volslagen nieuwelingen. De eersten hebben het voordeel het klappen van de politieke zweep te kennen. Nadeel is dan weer dat ze een kleur hebben die ze moeilijk van zich af kunnen schudden. Eenvoudig gesteld: Box is iemand die van de Open VLD komt en Vrancken is afkomstig van het Vlaams Belang. Beiden zijn of waren (in het geval van Vrancken) LDDers, maar de oorsponkelijke verf is uiteraard altijd zichtbaar. Dat Box zeker geen onbesproken figuur is in Limburg, bewijst volgende anecdote wel. Er worden koekjes uitgedeeld met het logo van LDD. Als een voorbijganger een koekje krijgt, bekijkt hij het aandachtig en smijt het koekje ostentatief op de Limburgse grond. LDD is de partij van Box. Daar moet ik niets van weten klinkt het. Vrancken kreeg nooit een kans Op de fractie in het Huis van de Parlementsleden heeft Vrancken nooit echt een kans gekregen om zich te tonen en te manifesteren. Het feit dat hij van het Vlaams Belang kwam, speelde onmiddellijk tegen hem. Een vertrouweling van Dedecker: Ik heb hem nooit gemogen. Vanaf de eerste minuut al. Ook de nuchtere vaststelling dat Eddie Box op dat ogenblik medewerker was op de fractie en de activiteiten in het Vlaams Parlement cordineerde, speelde duidelijk tegen Vrancken. Box beschouwde Vrancken uiteraard als een bedreiging voor zijn Limburg. Ook de persdienst werkte niet onmiddellijk met Vrancken mee. Nagenoeg alle ideen en voorstellen van Vrancken werden dan ook tegengehouden. Meestal met het argument dat de geur van het Vlaams Belang nog iets te sterk aanwezig was. Waarom kreeg hij dan een kans bij LDD? Vrancken vroeg ook een plaatsje in een bureau in het federale Huis van de Parlementsleden net zoals collega Monique Moens om zich beter te kunnen integrereren in de groep. Dat werd hem botweg geweigerd. Tijdens lunchgesprekken met me signaleert Vrancken dat het Vlaams Belang bijzonder goed op de hoogte is van de activiteiten van LDD. Zo beweert hij dat de top van het Vlaams Belang volledig uitgetikte verslagen krijgt van plaatselijke LDDvergaderingen. Dat LDD genfiltreerd is door het Vlaams Belang is uiteraard een publiek geheim. Dedecker zal criticus Jo Claus zelfs buitenzetten met het argument correct of niet dat hij een mol is. Goede mollen worden evenwel niet gevonden. Merkwaardiger nog is dat Vrancken een paar keer aangeeft dat hij vanuit het Belang informatie krijgt over zijn eigen persoon die hij op dat ogenblik nog niet eens van LDD ontvangen heeft. Hoe komt het Vlaams Belang aan deze informatie? vraagt hij me op een dag. Tja.

76

Zeker is dat Vrancken bij de overstap van het Vlaams Belang naar LDD een verkiesbare plaats aangeboden kreeg. Omdat hij, volgens Dedecker, de provincie evenwel niet onder controle kreeg, werd hij als voorzitter geroyeerd en vervangen door hoogleraar Lode Vereeck van de Universiteit Hasselt. De naam van deze laatste werd voorzichtig gesuggereerd door collega Bouckaert uit Gent. Iemand schampert op dat moment dat Vereeck het fileprobleem wil aanpakken door aan mensen gratis toegangstickets uit te delen. Een verwijzing naar een eerder idee van de hoogleraar uit Limburg. Hij lichtte dat voorstel toe in een interview met Het Belang van Limburg begin 2001. Vereeck heeft het in dat interview over gratis mobiliteitsbonnen die mensen naar eigen goeddunken kunnen gebruiken. Volgens de hoogleraar lost het fileprobleem op die manier vanzelf op als je maar een beperkt aantal vouchers of bonnen op de markt brengt. Niet gebruikte tickets kunnen dan weer door de mensen verkocht worden. Misschien een goedkoop idee om het beruchte fileprobleem op de ring van Antwerpen op te lossen? Volgens Dedecker reed John Vrancken, de voorganger van Vereeck dus, Limburg zelfs ronduit in de vernieling. Vrancken beschouwde dit uiteraard als een publieke vernedering. De tweede vernedering kwam er volgens hem toen hij een plaats op de Limburgse lijst kreeg die niet overeenkwam met wat hij verwachtte. Vrancken stuurt volgende pittige sms naar Dedecker: Avond Jean-Marie, ik verneem van Lode (Vereeck) dat ik vereerd word met de lijstduwersplaats: dit was in geen geval de afspraak en de belofte om mij in het parlement te krijgen. Dit is ook de 2de publieke vernedering die mij bij LDD te beurt valt. Ik neem hiervan akte en zal maandag of dinsdag mijn beslissing kenbaar maken. Je zal wel begrijpen dat ik diep ontgoocheld ben! En te zeggen dat ik vanuit het VB met een verkiesbare plaats vertrokken ben. Ik had het meer geapprecieerd het rechtstreeks in mijn bakkes gekregen te hebben niet welkom te zijn op een LDD lijst. Ondanks mijn inspanningen om uw partij in Limburg eindelijk op de kaart te hebben gezet. Beste groeten, John Op dat ogenblik was de maat bij Vrancken vol en stuurde hij zijn, volgens journalisten, wat zurige persbericht rond waarin hij meedeelde dat zijn avontuur bij LDD voor hem afgelopen was. Volgens Helena Van Dessel, voormalig voorzitster LDD Heusden-Zolder, speelt nog een ander element mee om Vrancken aan de kant te zetten. In een column schrijft ze dat de zaak Machiels Vrancken eigenlijk de das heeft omgedaan. Zo kon watergeus JeanMarie Dedecker het de man (Vrancken) niet vergeven dat hij in zijn uppie naar buiten was gekomen met een verhaal over smeergeld bij het Remostort van de Group Machiels. Heel slecht signaal was dat naar de donker- en lichtblauwe vrienden. Ergo: exit Vrancken, die zijn mond niet meer mocht opentrekken in het Vlaams Parlement. Entrat Group Machiels bij de LDD. Een zeer betrouwbare bron signaleert me in elk geval dat Dedecker en Machiels in die periode samen in een restaurant gespot werden. Misschien om de plooien glad te strijken die Vrancken had veroorzaakt?

77

Een paar weken later zou Vrancken me nog een sms sturen met de vraag wat ik er van vond indien hij voor de federale verkiezingen en op expliciete vraag van enkele LDDers in Limburg zou terugkomen. Vrancken heeft het altijd gewaardeerd dat ik een neutrale houding heb ingenomen. Hij vraagt me logischerwijze of er ook een draagvlak voor bestaat in Brussel, Gent en Oostende. Een paar dagen later besefte hij zelf dat het een wanhoopspoging zou zijn. Die weg terug is immers definitief afgesloten. Hij zal voortaan zijn heil in het meer rationele bedrijfsleven zoeken. Hij wil ook nog een onafhankelijke denktank oprichten. Mimount twijfelt Laten we even naar Antwerpen terugkeren, die andere moeilijke provincie voor LDD. Jurgen Verstrepen was na het afhaken van Beaucourt dus zeker van het lijsttrekkerschap in die provincie. Dat betekende evenwel niet dat alle plaatsen op die Antwerpse lijst definitief vast lagen. Voorzitster van de Antwerpse afdeling van Jong Gezond Verstand Demi Braet pleegt ettelijke telefoontjes naar de fractie om te informeren naar haar plaats op de lijst. Ze zal op plaats 17 eindigen. Ze haalt uitiendelijk 838 stemmen. Belangrijker dan die 17de plaats was ook hier de eerste opvolgersplaats interessant. Die strategische plaats was nog onzeker. De stek was aangeboden aan Mimount Bousakla. Ze kwam over van SP.A en is een van de eerste sterkhouders van LDD in Antwerpen. Bousakla had evenwel voor de Vlaamse verkiezingen van 2009 gerekend op een hoge plaats bij de effectieven. Een eerste opvolgersplaats kan evenwel goud waard zijn. Dat is zo wanneer een parlementslid vervangen wordt door een opvolger. Het gebeurde bijvoorbeeld in het geval van het vertrek van Ulla Werbrouck uit het federale parlement naar het Vlaamse parlement medio 2009. Ze werd in de Kamer vervangen door opvolger Paul Vanhie. Binnen partijen worden vaak intern afspraken gemaakt: iemand zetelt een aantal jaar in het Vlaams parlement. Bij de latere federale verkiezingen staat dit Vlaams parlementslid dan op een federale lijst om over te springen naar Kamer of Senaat. Op dat ogenblik is er nog een open mandaat van 2 of 3 jaar in het Vlaams parlement dat opgenomen wordt door de eerste opvolger. Kiezersbedrog volgens De Standaard. Een mandaat moet volgens de krant voor de volle periode uitgedaan worden. Die analyse is overigens correct. In Antwerpen evenwel was het onwaarschijnlijk dat Jurgen Verstrepen zou overgaan naar het federale parlement. Integendeel. Hij had dat kamerzitje eerder in 2007 grootmoedig overgelaten aan de toen volkomen onbekende zaakvoerder Rob Van de Velde. Van de Velde werd dus kamerlid met een zeer beperkt aantal stemmen. Een element dat overigens nogmaals in het voordeel van Streep speelt maar dit uiteraard volledig terzijde. Zelfs in 2009 haalde Van de Velde nauwelijks iets meer dan 1000 stemmen vanuit de nochtans strategische lijstduwersplaats bij de opvolgers. Ter vergelijking: Streep haalde meer dan 12.000 stemmen voor LDD binnen. Het is dus intellectueel oneerlijk te stellen dat het slechte resultaat in Antwerpen volledig zijn schuld is. Bij de voorstelling van de Antwerpse lijst op maandag 30 maart door Streep is het niet zeker dat Bousakla op de eerste plaats van de opvolgers zal staan. Het is zelfs de ondertitel van het artikel dat de volgende dag in De Standaard verschijnt: Mimount

78

Bousakla (ex-SP.A) beslist over enkele dagen of ze genoegen neemt met de eerste opvolgersplaats. Merkwaardig aangezien die maandag toch namen zoals die van Moniek Denhaen (ex Touring), gedeputeerde Martine De Graef en Mathias Danneels (ex Dag Allemaal) bekend gemaakt worden op plaatsen 2, 3 en 4 van de effectieven respectievelijk. Danneels wordt niet verkozen op 7 juni. Hij krijgt wel een deeltijdse functie bij LDD. Nauwelijks iets meer dan 1000 kiezers kleuren het bolletje rood naast zijn naam. Bousakla geeft die maandag mee dat ze eerst wil overleggen met haar familie. Een dooddoener. In n beweging verdedigt ze haar kandidatuur door te stellen dat ze hard gewerkt heeft in de denktank Cassandra. Ze is er overigens ondervoorzitter van een commissie. Bousakla kan ook goed overweg met hoogleraar Boudewijn Bouckaert. Op een nieuwjaarsfeestje begin 2009 van LDD worden ze samen al dansend gespot. In ook in het Huis van de Parlementsleden voeren ze samen geregeld vertrouwelijke gesprekken. Toch weegt ze kennelijk nog wat te licht binnen de partij. Ook de steun van Bouckaert zal niet baten. Ze zal de zwakke plaats uiteindelijk aanvaarden goed wetende dat er deze keer niet meer inzit. Binnen de fractie suggereert iemand dat de eerste opvolgersplaats in Antwerpen toch geen slechte plaats is. Je weet nooit dat iemand minister wordt. Het tekent de onwerkelijke sfeer van toen helemaal. Het feit dat Mimount haar beslissing in beraad hield, duidt er evenwel op dat ze niet gelukkig was met die plaats. Zoveel is duidelijk. Ook voor buitenstaanders. Bousakla behaalt uiteindelijk 1196 stemmen. Je bent een kloothommel In Limburg bleven de problemen dan weer aanhouden. Erger: buitenstaanders kregen de indruk dat de problemen nog in aantal n in intensiteit toenamen. Het leek een beetje op de grimmige opstanden in het graafschap Vlaanderen tijdens de woelige Middeleeuwen. Na het indienen van de kieslijsten verklaart Andy Pieters bijvoorbeeld leukweg dat hij zal opkomen als onafhankelijke. De jongen, hij is amper begin 20, beleeft zijn moment de gloire op Terzake als hij dit glunderend aankondigt. Hij is wel zo slim om te wachten tot de kieslijsten definitief zijn. Op de fractie wordt ziedend gereageerd: De geilaard, wordt er geroepen. De jongen krijgt nadien van LDDers uiteraad een heleboel kritiek. Als hij tijdens de campagne als onafhankelijke affiches van voormalige partijgenoten overplakt, is voor een vrouwelijke LDD-kandidate de maat vol. In een e-mail vergelijkt ze Pieters met een kloothommel. Een scheldwoord dat overigens in het Groene Boekje staat. Ey kloothommel, wat zit je mensen van je eigen lijst te overplakken? Als ik het zie, trek ik je kop eraf! Een kiescampagne is zo bij zo geen gebeuren voor watjes maar dit overtreft toch alle verbeelding. Het politieke gezegde dat de ergste vijanden binnen de eigen partij zitten, blijkt toch helemaal waar te zijn. Pieters lekt de mail naar de pers en je kan ze vandaag nog lezen op de website van HBVL en vandaag.be. Sommige kandidaten die op een hoge plaats staan in Limburg krijgen dan weer de kritiek dat ze die plaats niet verdienen. Zo wordt de sympathieke Els Jacobs, vierde plaats bij de effectieven in Limburg, bedolven onder hatelijke berichten. Haar campagne wordt ook door sommigen binnen de eigen provincie geboycot. Ze is even uit evenwicht en trekt

79

het zich hard aan. Als onafhankelijke Andy Pieters haar in een boodschap persoonlijk viseert, voelt ze zich verward en aangeslagen. Els Jacobs werkt op dat ogenblik als gedetacheerde van de Vlaamse administratie al een tijdje op de fractie en persoonlijk kan ik het goed vinden met haar. We delen ondermeer een bijtend gevoel voor cynische humor. Ze waardeert het ook dat ik haar een tip geef over hoe ze de situatie precies kan aanpakken. Jacobs zal ondanks de tegenkantingen een meer dan behoorlijk resultaat neerzetten in Limburg. Ze is terecht tevreden. Ook de partij is blij met haar score. Toch zal Limburg voor LDD maar 1 inwoner afleveren voor het Vlaamse parlement: Vereeck zelf. Over andere kandidaten die op een hoge plaats op de lijst staan, wordt dan weer geroddeld dat ze flink wat geld betaald hebben aan Dedecker. Een plaatselijke secretaris van de partij, Jean-Marie Jacobs, noemt zelfs een bedrag van 50.000 euro. Volgens Knack zou Herman Schueremans, huidig partner van Appermans, de vele plooien tussen zijn partij (Open VLD) en LDD enigszins gladstrijken met financile steun voor de campagne van Appermans. Plaatselijk secretaris Jacobs zal de partij overigens eveneens verlaten. Ook de hoge plaats van advocaat Georges Michiels (derde plaats) in Limburg doet bij sommige LDDers van het eerste uur de wenkbrauwen fronsen. Els Jacobs, die nochtans lager op de lijst staat, haalt er meer stemmen dan Michiels. Dedecker doet het allemaal af als onzin. Maar Vijnck betaalde eerder toch ook 5000 euro? Zo ver gezocht is het dus niet. Handgemeen In de provincie Antwerpen wordt de kiesstrijd dan weer verstoord door een handgemeen tussen twee LDDers. Het bericht doet razendsnel de ronde al was het maar omdat er telkens opnieuw wordt bijgezegd het incident vooral niet door te vertellen. D brandversneller van geruchten uiteraard. Tegelijk worden sommige LDDers ervan beschuldigd affiches van andere LDDers te overplakken. Een parlementslid noteert schamper: De tweede laag strontvliegen vecht er met de eerste laag. En eerder was er een felle discussie op een LDD-feestje in Herselt, regio Kempen. Eppink was er bij en analyseert trefzeker: Er was te weinig eten en te veel alcohol. In West-Vlaanderen is het al bij al relatief rustig. Niet iedereen is er tevreden met de toegewezen plaatsen op de lijst. Maar zware incidenten zoals in Antwerpen en Limburg blijven wel uit. Lut Wille, advocate en medewerkster van Ulla Werbrouck, zal signaleren dat ze het enigszins lastig heeft met de houding van uittredend Vlaams parlementslid Gino De Craemer. In het Brugse neemt De Craemer tijdens de campagne niet onmiddellijk een loyale positie in. Hij vertelde John Vrancken, Monique Moens en mezelf dan ook eerder dat hij er volledig voor zou gaan. Dat er zelfs in West-Vlaanderen hard gebikkeld wordt voor elke stem is duidelijk. De Craemer gelooft op dat moment nog steeds in zijn zitje in het Vlaamse parlement ondanks zijn relatief lage plaats op de kieslijst. De Craemer staat op plaats 5 bij de effectieven in West-Vlaanderen. Hij pruttelt eerst wat tegen. Een hooggeplaatste LDDer: Wat had hij wel gedacht? Als hij de overstap maakt van N-VA naar LDD krijgt hij zelfs van iemand uit het N-VA kamp het scheldwoord krapuul naar zijn hoofd geslingerd. In het parlement nota bene.

80

Een ander hooggeplaatst bestuurslid van LDD signaleert ook dat de spreiding van de kandidaten in de provincie aan de Noordzee niet helemaal optimaal is. In andere provincies zoals Vlaams-Brabant is dat eveneens een zwak punt. In de Druivenstreek bijvoorbeeld Overijse, Hoeilaart, Tervuren staat LDD ronduit zwak. Erger nog is dat LDD ook waardevolle elementen verliest. In het Vlaams-Brabantse Keerbergen verlaat Krystyna Van Eyndhoven in juli 2009 de partij. Ze stapt over naar de lokale partij d.e.n.k. In een persbericht laat ze verstaan dat LDD op lokaal vlak niet goed boert. De Keerbergense stond bij de Vlaamse verkiezingen op plaats 8 in Vlaams-Brabant. In een e-mail naar me via Facebook vertelt ze dat ze aan politiek wil doen in plaats van te ruzien. Ze is het bovendien beu om naar de pijpen van Dedecker te dansen die ze in dat bericht overigens in niet al te fraaie bewoordingen omschrijft. De waarheid over Limburg? Vlak voor de Vlaamse verkiezingen en na zijn outing als onafhankelijke op de LDD-lijst van Limburg, is er dit merkwaardige e-mail verkeer tussen Andy Pieters en Tony Soetaert. Soetaert was plaatselijk voorzitter van Houthalen maar nam, ook al, ontslag uit LDD.
From: andy@andypieters.be To: tonysoetaers@msn.com Subject: Re: verandering mailadres Date: Thu, 21 May 2009 11:14:33 +0200 Tony, Bedankt voor u eerlijke mening en visie over de LDD. Het verhaal van Lode Vereeck klopt compleet. Inhoudelijk is hij prachtig, maar hij is politiek en sociaal gehandicapt. Ik denk echter wel dat ik minder dan jijzelf denkt heb bijgedragen tot het opzijschuiven van John. Over de manier van werken van John kon men zeggen wat men wil, maar als hij op de lijst stond, stond er tenminste iets van bekwaamheid op. De lijst wat nu voorligt is zelfs het niveau van de gemeenteraad niet waard. Een opgeluchte Limburger, Met vriendelijke groet, Andy Pieters 7de plaats Vlaams Parlement - Lijst 12 Verbindingstraat 1 3630 Maasmechelen (0499) 17 35 84 andy@andypieters.be www.andypieters.be

81

----- Original Message ----From: tonys soetaers To: andy@andypieters.be Sent: Wednesday, May 20, 2009 10:53 AM Subject: RE: verandering mailadres Beste Andy Eindelijk heb je ook ingezien hoe het er aan toe gaat bij LDD Inzet is er niet belangrijk,of toch ,je inzetten voor anderen dat wel.Lode Vereeck is misschien wel intelligent maar op politiek vlak een grote 0. Het moet mij toch van het hart dat jij en Jos samen met het kliekje Box erg jullie best hebben gedaan om John aan de kant te schuiven.Nochtans is John een eerlijk en bekwaam iemand,die het samen met zijn entourage erg goed meende met de partij. Eigenlijk te eerlijk binnen deze rotte mentaliteit van LDD. Maar ja,beter laat dan nooit inzien dat je daar fout zat. groeten Tony Soetaers

Het e-mail verkeer tussen beide heren is toch wel opmerkelijk. Hierin wordt dus toegegeven dat John Vrancken effectief aan de kant werd gezet. Er wordt ook gesuggereerd dat hoogleraar Lode Vereeck maar weinig kaas van politiek gegegeten heeft. Vereeck zal dat overigens zelf toegeven aan Linda Vissers, sterkhouder van Vlaams Belang Limburg. Het gebeurt tijdens een debat tussen beiden. Vereeck zal op dat zelfde moment ook nog eens erkennen dat hij het moeilijk heeft om zijn Limburgse lijst op te vullen. Hij heeft het vooral moeilijk om (vier) vrouwen te vinden voor de lijst. De informatie komt van het Vlaams Belang zelf. Zelfs Dedecker moet begin juli aan De Standaard toegeven dat Vereeck wat politieke ervaring mist. Maiden speech Is het vreemd dat Jurgen Verstrepen na de aanstelling van Vereeck als fractieleider in het Vlaams parlement, stelt dat Dedecker hiermee een risico neemt? Academische intelligentie is immers niet hetzelfde als politieke slim-of sluwheid. Iemand suggereert dat Dedecker met de aanstelling van marionet Vereeck de touwtjes zelf in handen wil houden. Met Bouckaert of Verstrepen is dat volgens die persoon immers een stuk moeilijker. De maiden speech van Vereeck in het Vlaamse parlement is in elk geval zwak. Terwijl hij er medio juli een saaie verklaring voorleest, wordt voor zijn neus een echt debat gevoerd. Vereeck staat er bij en kijkt er naar. Een waarnemer vindt ook dat de verklaring te lang duurt. Volgens hoogleraar Carl Devos heeft Dedecker gewoon de verkeerde fractieleider gekozen. Devos denkt evenwel niet aan Verstrepen als fractieleider maar aan Peter Reekmans. Devos ziet in Reekmans een kopie van Dedecker. Dat kan wel eens kloppen. Volgens een LDD-lid is Reekmans zelfs nog straffer dan zijn baas: JMDD duldt geen tegenspraak? Hij is maar klein bier tegenover de brulaap Peter Reekmans. Die duldt geen tegenspraak, zet mensen uit de partij en kan vooral niet hebben dat andere mensen in de

82

kijker zouden kunnen komen. Het niet al te lovende portret van Reekmans staat onder het kopje Leugenaar in de rubriek Kreten & Gefluister van De Standaard van 16 februari 2009. Iemand binnen de fractie signaleert dat Reekmans wel eens de ondergang van Dedecker zou kunnen betekenen. Persoonlijk heb ik nooit problemen gehad met de man. Binnen de fractie en zeker door de Dedecker wordt hij dan weer gewaardeerd omwille van zijn werkkracht. Ook in de zomer van 2009 valt Reekmans positief op door het grote aantal persberichten. Tijdens diezelfde namiddag in het Vlaamse parlement worstelt de andere LDDprofessor, Boudewijn Bouckaert, met het aan & uit-knopje van de microfoon. Nieuwbakken voorzitter Peumans moet Bouckaert vriendelijk maar streng aanmanen om de microfoon aan te zetten zodat hij voor iedereen begrijpbaar zou zijn. Als Streep na 7 juni naast het fractievoorzitterschap grijpt, is hij dan ook erg ontgoocheld. Er is natuurlijk het niet te versmaden misgelopen financile voordeel. Fractievoorzitters verdienen zowat 2000 euro meer dan gewone Vlaamse parlementsleden. Ook speelt de publieke blamage door Dedecker nauwelijks enkele weken na het openlijk in vraag stellen van zijn lijsttrekkerschap in Antwerpen. Op zijn Facebook-pagina schrijft hij bitter dat ervaring (bij LDD) niet gewaardeerd wordt. Volgens de kranten gooit hij met zijn uitspraken opnieuw een knuppel in het hoenderhok. En de dag voor de eedaflegging in het Vlaamse parlement op dinsdag 30 juni, schrijft Streep op zijn populaire website dat hij politiek gekwetst, geschonden, misbruikt en wantrouwig is. Verstrepen zal de kelk evenwel tot op de bodem moeten leegdrinken. In de zomervakantie van 2009 neemt Dedecker hem zijn persoonlijke parlementaire medewerker Terry Verbiest af. Dedecker beweert dat hij Verbiest nog nooit gezien heeft. Streep reageert onmiddellijk: Vreemd, schrijft hij op Facebook. Ik ben immers de werkgever van Verbiest en ik weet van niets. Dat belooft alvast voor de toekomst. Zijn eedaflegging van 30 juni zal volgens de Antwerpse politicus alvast van een totaal andere orde zijn dan 5 jaar geleden. Toen legde hij als onafhankelijke de eed af voor het Vlaams Belang. Van welke orde? Daar moeten we volgens Streep nog even op wachten: Geduld vraagt hij. Als redacteur Wouter Verschelden van de Standaard tijdens die eedaflegging aanwezig is, noteert hij dat Verstrepen niet bij de andere LDDers staat. Volgens de journalist staat Streep er zelfs als verschoppeling bij. De LDD-fractie staat een beetje verderop te lachen. Een dag later noteert Bart Brinckman in diezelfde krant De Standaard dat de relatie tussen Verstrepen en Dedecker van kwaad naar erger evolueert. In de weekendkrant van 4 juli staat Streep opnieuw bij de verliezers: Bij de eedaflegging in het Vlaamse Parlement durfde alleen Christian Van Eyken (Union des Francophones) nog een glaasje met hem nuttigen. Onzin uiteraard, maar perceptie is politieke realiteit. Oost-Vlaanderen In Oost-Vlaanderen is vooral de strijd om de eerste plaats bij de opvolgers interessant. Die plaats is in deze provincie zeker goud waard. Het is immers een publiek geheim dat de interesse van hoogleraar Boudewijn Bouckaert zich vooral op het federale niveau situeert. Hij zou graag in de Senaat zetelen. Als reflectiekamer komt deze instelling inderdaad goed overeen met de intellectueel die Bouckaert is.

83

Dat Bouckaert nog steeds goede contacten heeft binnen de Open VLD, zijn vorige partij, is overigens een enorm strategisch voordeel voor LDD. Zo beschikt Bouckaert eind juni 2008 over een wat zurige e-mail van de liberaal Christian Floru, fractieleider districtsraad Antwerpen, aan partijgenoot en toenmalig minister Dirk Van Mechelen. Floru heeft intellectuele problemen met het decreet over betaalbaar wonen en Bouckaert stelt dan ook slim voor om de man vanuit LDD te benaderen (zie e-mail). e-mail hier Het probleem in Oost-Vlaanderen is dus die gouden eerste opvolgersplaats. Een intimus van Dedecker legt uit waarom de ruzies bij de vorming van de kieslijsten zo hevig zijn: Een Vlaams parlementslid verdient zowat 5000 euro per maand. Per jaar is dat 60.000 euro. Doe dat getal nog eens maal 5 en je hebt de werkelijke waarde van een plaats in het parlement. In frank is dat meer dan 12 miljoen. Een robbertje vechten meer dan waard dus. En die persoon vergeet dan nog de zeer aantrekkelijk ontslagpremie van de parlementsleden te vermelden. Die komt nog eens bovenop die 12 miljoen. In Oost-Vlaanderen zijn er twee ernstige kandidaten voor deze fel begeerde opvolgersplaats. Indien er federale verkiezingen zijn in 2011, komt voor Oost-Vlaanderen bij LDD een zitje vrij in het Vlaams parlement. Een zitje dat tot 2014 veel geld oplevert en bovendien enorme mogelijkheden biedt. Bij eventuele vervroegde federale verkiezingen is het zitje in het Vlaams zelfs nog meer waard. Een parlementslid in het Vlaamse parlement zetelt immers voor een vaste periode van 5 jaar. De twee kandidaten voor deze eerste plaats bij de opvolgers zijn Kris Alpha 20 Daels en Rudy De Kerpel. Penningmeester De Kerpel is een LDDer van het eerste uur. Hij is zaakvoerder van een bloemenzaak en voormalig lid van VOKA. Ook hij komt van de VLD. Omwille van die bitse strijd tussen beiden, wordt dan ook in eerste instantie medio april een onvolledige lijst voorgesteld. De resterende namen worden nadien wel ingevuld. Ondanks het feit dat hij in de woorden van reclamemaker Wim Schamp door Dedecker in P-Magazine omschreven wordt als een gefrustreerd homootje, kunnen beide mannen, De Kerpel en Dedecker dus, het uitstekend met elkaar vinden. Ze zijn overigens regelmatig samen te vinden in de koffiekamer van het federale parlement. Ook Daels heeft uiteraard uitstekende kaarten. Hij heeft Dedecker in het dossier van de beruchte canapbenoemingen, het dossier rond politiechef Koekelberg, een hele tijd prominent in het nieuws gebracht. En alle andere gevoelige dossiers, bijvoorbeeld het sale & lease back-dossier, worden eerst door hem grondig gescreend. Daels is zonder twijfel een van de belangrijkste mensen van de fractie. De strijd tussen beide kandidaten wordt dan ook op het scherp van de snee gestreden. Daels krijgt op een bepaald moment zelfs de belofte van Bouckaert dat hij op die eerste plaats bij de opvolgers mag staan. Daels denkt dat de buit binnen hij bezit immers een document waarin de belofte geformaliseerd is maar ik waarschuw hem op dat moment dat de strijd nog niet over is. De Kerpel zal zich immers weren als een duivel in een wijwatervat. Medio april signaleert de penningmeester van LDD bijvoobeeld op zijn Facebook-pagina dat het een bewogen maar daarom geen verloren dag was. De Kerpel haalt letterlijk alles uit de kast om die kostbare eerste plaats veilig te stellen.

84

Laster? De Kerpel voert op dat moment een venijnige campagne tegen Daels. Daels beschouwt die dan weer als lasterlijk. Zo beschuldigt De Kerpel Kris Alpha 20 Daels er in een e-mail van dat hij zijn succesboek tijdens de uren in het parlement geschreven heeft. Onzin uiteraard aangezien het boek uitgeschreven werd door een ghost writer: Panoramaredacteur Wim Van den Eynde meer bepaald. Van den Eynde schrijft het boek op basis van de talrijke gesprekken die Daels met de reportagemaker had. De uiteindelijke beslissing valt inderdaad in het nadeel van Daels uit. Rudi De Kerpel kraait het uit van vreugde. Hij schrijft op 16 april rond de middag op zijn Facebookpagina dat hij net de bevestiging gekregen heeft dat een 20-jarige politieke droom in vervulling zal gaan. De Kerpel geeft mee dat hij 1ste opvolger wordt voor de provinciale (sic) verkiezingen. Hiermee geeft De Kerpel uiteraard ook impliciet aan dat deze eerste opvolgersplaats stukken meer waard is dan wat velen vermoeden. De meeste opvolgersplaatsen laten immers geen politieke dromen in vervulling gaan. Daels is ontgoocheld maar als een volleerde professional beschikt hij over minstens twee andere opties buiten de politiek. Hij kan ondermeer commissaris worden of zich bij de politie laten afkeuren en na enkele jaren al op pensioen gaan. Tijdens de maand juni is hij met die 2 opties overigens volop bezig. Naar eigen zeggen gaat hij er door als een bulldozer. Hij spreekt wel intern af om zijn klacht tegen De Kerpel in verband met de lasterlijke e-mail over de Vlaamse verkiezingen heen te tillen. Wraak is nu eenmaal een schotel die volgens Alpha 20 koud gegeten moet worden. Als na 7 juni blijkt dat De Kerpel nog geen 2000 stemmen binnengehaald heeft, merkt iemand die de Oost-Vlaamse kiescampagne een beetje gevolgd heeft, terloops op dat het wel erg dure stemmen zijn. Er circuleert een cijfer van 10 euro per stem. Daels corrigeert: 13 euro per behaalde stem. Op de tweede plaats in Oost-Vlaanderen staat Patricia De Waele. Ook zij komt over van de Open VLD. Ze zal op 7 juni wel een felbegeerd zitje in de wacht slepen. Terecht. Ik heb de vrouw een keer ontmoet in het federale parlement en ze heeft op mij een uitstekende indruk gelaten. Het nieuws van de overstap van Open VLD naar LDD wordt in Terzake medio april in elk geval vrij denigrerend aangekondigd: Zelfverklaarde idioten zijn welkom bij LDD. Meer zelfs, ze krijgen een verkiesbare plaats. Bij Terzake kunnen ze het schimpen echt niet laten. Als Vijnck iets later een exclusief interview geeft aan Rob televisie na zijn dubbele salto, wijdt Terzake er een kort stukje aan. Anker Emmanuel Rottey sluit af door te stellen: En nu naar meer ernstige zaken. Vlaams-Brabant In Vlaams-Brabant is nationaal secretaris Peter Reekmans dan weer de sterkhouder. Als hij door De Standaard omschreven wordt als een querulant is hij erg boos. Maar door zijn vaak buitenissige gedrag maakt hij binnen de fractie alvast een aantal vijanden. Vooral bij de vrouwen. En het ergste wellicht is dat hij dat niet eens beseft. Al vrij vroeg in de campagne komt Reekmans wel met een BV op de proppen: Anne De Baetzelier. Vlaanderen kent de vrouw van het liedjesprogramma Tien om te zien

85

op VTM. Opdracht dus geslaagd in Vlaams-Brabant. Reekmans kan pronken met een bekende naam. Verstrepen in Antwerpen niet. De man van De Baetzelier is dan al een tijdje lokaal actief met politiek bezig voor LDD. Sommige vrouwen uit Vlaams-Brabant die heel hard gewerkt hebben voor Cassandra en LDD voelen zich terecht gepasseerd. De Baetzelier doet het in de campagne als nieuweling eigenlijk vrij behoorlijk. Een keertje zal ze pleiten voor het invoeren van de taal Frans in het basisonderwijs terwijl dat al een vast onderdeel is van het leerprogramma. Maar dat is een foutje dat door de partij met de mantel der liefde wordt bedekt. De verwachtingen in de dame zijn dan ook bijzonder hoog gespannen. Ze mist wel een mooie kans om in beeld te komen als ze door Phara uitgenodigd wordt om er te debatteren met ondermeer Jean-Pierre Van Rossem. In paniek belt ze Piet Desl op. In eerste instantie geeft de vrt de namen van de andere gasten niet vrij. Ook al omdat niet iedereen op ogenblik al vast ligt. De programmamakers maken er een kwalijke gewoonte van om de lijst met namen tot laat op de dag open te houden. Later lekken ze toch uit. Als de naam van Van Rossem verschijnt, wordt er binnen de partij beslist om niet te gaan. Spijtig. De uitzending met Van Rossem levert spectaculaire televisie op. Wel aanwezig die avond bij Phara zijn Hendrik Bogaert van CD&V en Caroline Gennez van SP.A. Het fragment waarin Van Rossem voorstelt om de financile crisis op te lossen door een deel van het spaargeld van de mensen te bevriezen, wordt nadien verschillende keren heruitgezonden. Ondermeer in De Zevende Dag. LDD had toch kunnen weten dat het debat rond Van Rossem zou draaien? Toch wordt door sommigen binnen de fractie over de kandidatuur van De Baetzelier wat gemord. De BV ziet zichzelf op dat ogenblik al in het parlement en behandelt sommige (vrouwelijke) fractiemedewerkers wat uit de hoogte. Ze is natuurlijk een Bekende Vlaming en ook het feit dat ze in Het Nieuwsblad een vaste column heeft, helpt. Ze mag zelfs even op televisie debatteren. De pers doet ondanks haar verwoede inspanningen toch wat smalend over haar omdat ze eerder verklaarde een onderwijsspecialiste te zijn die zich door haar drie jonge kinderen zou laten bijstaan. Toch zal ze ondanks een goede score naast een zitje in het Vlaamse parlement grijpen. In de krant vertelt ze dat ze enigszins ontgoocheld is. Terecht. Ze haalt immers meer stemmen (6.897) dan lijsttrekker Peter Reekmans (4.493). Maar dat is nu eenmaal het politieke spel. Sommigen beseffen ook terdege dat de partij het in Vlaams-Brabant veel beter had kunnen doen indien De Baetzelier lijsttrekker was geweest. De partij is wel tevreden over De Baetzelier. En bovendien is het voor haar volgens LDD niet evident om voluit terug te keren naar haar vorige mtier, de (bedrijfs)presentaties. Haar coming out voor LDD sluit immers heel wat (politieke) deuren. Het zou voor haar gemakkelijker geweest zijn op te komen voor de liberalen wordt tijdens een vergadering van LDD gesteld. In de druivenstreek is De Baetzelier bijvoorbeeld bekend omwille van haar fel gesmaakte presentaties van de lokale Druivenfeesten in Overijse. Vooral de mannen zijn vol lof over haar. De schepen van cultuur in Overijse is overigens een liberaal. De Baetzelier zal in de toekomst dus uitgespeeld worden als uithangbord van LDD. In een gesprek met een radio-presentator in Antwerpen zegt ze na het interview dat ze een zachter imago aan LDD wil geven. Dat is nodig aangezien Dedecker vooral bij de mannen scoort. Begin juli verschijnt zelfs het bericht dat De Baetzelier ondervoorzitster van LDD

86

wordt. Het voorstel moet eerst nog besproken worden op het partijbestuur van maandag 6 juli. Jurgen Verstrepen reageert onmiddellijk op zijn website: De Baetzelier ondervoorzitter van LDD? Dan zijn we met drie. Streep geeft aan dat hij van niets weet. En hij wijst er fijntjes op dat hij en Sabbe al ondervoorzitters zijn. Maar in het bericht in de krant voel je duidelijk dat Sabbe zich halftijds zal focussen op zijn rol in het Vlaams Parlement. De Baetzelier moet dan weer de weg effenen naar de federale verkiezingen van (wellicht) 2011. De Baetzelier wordt medio juli 2009 inderdaad ondervoorzitter. Vertrouweling Stef Goris wordt de andere ondervoorzitter. Verstrepen is razend: Vandaag (donderdag 16 juli) afgezet als ondervoorzitter. In alle stilte. Dictatoriaal. schrijft Streep verbitterd op zijn website. Tegelijk wordt de jonge Vlaamsgezinde Wouter Vermeersch politiek secretaris. Hij moet zich concentreren op de jongeren binnen en buiten LDD. Niet iedereen is in Vlaams-Brabant blijkbaar even vlijtig als De Baetzelier tijdens de campagne. Nota bene Dirk Vijnck merkt op dat zijn mentor Stef Goris opvallend weinig aanwezig is tijdens die campagne. Goris rijdt wel driftig rond in een SUV met een foto van ondermeer zichzelf. Maar Vijnck bevestigt me dat de prestaties van Goris op het campagnevlak eerder beperkt zijn. Goris wordt natuurlijk in die periode wel opnieuw vader. Dat kan dus meespelen. Zeker is dat hij opnieuw naast een felbegeerd (Europees) zitje zal grijpen ondanks de excuustruzen die voor hem op de Europese lijst staan. Europa De enige plaats die vrij vroeg vast lag en waar intern ook weinig over gepalaverd werd, was die voor Europa. Eind 2008 waren er contacten gelegd tussen Derk Jan Eppink en LDD. Meer bepaald Rudy De Kerpel zou vaak als go between fungeren tussen Dedecker en Eppink. Dedecker en Eppink kennen elkaar al vanuit de liberale periode van Dedecker. Eppink zal in het voorjaar van 2009 ook tijdelijk gedomicilieerd worden op het adres van De Kerpel in Lochristi. Dat Eppink boegbeeld zal worden voor de Europese campagne, wordt vrij vroeg bekend gemaakt. Eind januari al. Officieel heet het dat het niet zeker is dat hij lijsttrekker wordt. Maar elke goed genformeerde journalist weet dat Dedecker de Europse lijst zal trekken. Eppink moet het immers opnemen tegen stemmenkanonnen zoals Dehaene (CD&V) en Verhofstadt (Open VLD). En tegen hen heeft Eppink uiteraard geen schijn van een kans. Voor vertrouweling Stef Goris wordt ook een plaatsje voorzien. Hij staat op de derde plaats bij de opvolgers. Op twee daar staat Ulla Werbrouck. Bij de effectieven staat op twee voormalig Touring-woordvoerster Moniek Denhaen. Een verbitterde LDDster die vindt dat ze te laag op die lijst staat, merkt op dat het om 2 excuustruzen voor Goris gaat. Eppink staat op n bij de opvolgers. Met Verhofstadt heeft Eppink nog een openstaande rekening. Op dat vlak past hij dan ook perfect bij LDD. Eppink was in 2002 immers columnist bij De Standaard. Tegelijk werkte hij toen voor Eurocommissaris Frits Bolkestein. De columns van Eppink zijn behoorlijk pittig. Daarom worden ze door een groot aantal lezers best gewaardeerd. Eppink heeft het vaak over Paars-Groen de coalitie op dat ogenblik tussen socialisten (rood), liberalen (blauw) en groen. En als hij schrijft is het niet in positieve bewoordingen. Vooral de liberalen van de VLD zijn kop van

87

jut en dus not amused. De methode Verhofstadt en Waar is de rechtervleugel van de VLD? verschijnen respectievelijk in mei en maart 2002 in de krant. Als Eppink in juli 2002 een stuk over de papenvreters schijft, de invloed van de vrijmetselaars in Vlaanderen, voelt De Gucht zich persoonlijk geviseerd. Karel De Gucht is immers lid van de loge. Eerst belt De Gucht naar de krantenredactie. Ook Guy Verhofstadt neemt de telefoon en belt hoofdredacteur Peter Vandermeersch van De Standaard persoonlijk op. Hij zet Vandermeersch zelfs onder druk om de column Eppink op Vrijdag en vooral de columnist af te voeren. Volgens Eppink zwicht De Standaard evenwel niet voor de chantage van Verhofstadt. De Standaard en Corelio worden nog altijd in het christendemocratische kamp gesitueerd. Dat zal ook wel meespelen op dat ogenblik. Eppink komt in de maanden voor 7 juni regelmatig langs in mijn bureau. We kunnen het goed met elkaar vinden. Misschien heeft het te maken met het feit dat we beiden (ex-)journalisten zijn. Of met de vaststelling dat we op ethisch vlak allebei eerder conservatief zijn. En ook over het Midden-Oosten hebben we gelijklopende standpunten. Hoe zit dat dan dan precies, dat verhaal? vraag ik hem op een dag. Onder journalisten wordt deze anecdote over de beruchte column van Eppink al eens verteld en aangezien de betrokkene aanwezig is, wil ik uiteraard zijn versie van de feiten wel eens horen. Nadat Verhofstadt besefte dat het niet zou lukken via De Standaard, speelde hij het via een andere weg vertelt Eppink met plezier. Hij neemt contact op met Romano Prodi, die op dat moment voorzitter is van de commissie. Prodi contacteert op zijn beurt Bolkestein die me de keuze laat, vervolgt Eppink. Bolkestein adviseert Eppink evenwel om de column te laten vallen. In een beweging moet Eppink ook een boek dat net zou verschijnen een paar jaar uitstellen. Dat laatste is nieuw vertel ik hem. In september 2002 verschijnt dan inderdaad het bericht in De Standaard: Eppink niet meer op vrijdag. Verhofstadt heeft zijn slag thuisgehaald. In het Europese parlement mogen beide heren alvast vanaf juni 2009 opnieuw de degens kruisen. Maar eerst zal De Standaard nog eens smalend schrijven over LDD. Eppink gaat volgens de krant immers scheep met onverkwikkelijke bondgenoten. Een verwijzing is dat naar de uitspraak van de linkse Brit David Miliband over de bondgenoten van Eppink en conservatief Cameron. Eppink zit namelijk in een fractie van conservatieven en hervormers. Vooral de Poolse partij Recht en rechtvaardigheid (PiS) en Letse partner TB/LNNK doen bij sommigen de wenkbrauwen fronsen. Verhofstadt zal dan weer fractieleider bij de liberalen worden. Verkiezingsdag Elke verkiezing heeft zo zijn verrassingen. Het is bijna een platitude geworden maar de uitspraak van voormalig premier Martens klopt nog steeds als een bus. Ook deze dubbele verkiezingen van 7 juni Vlaanderen/Brussel en Europa leveren die op. Filip Dewinter van Vlaams Belang kraait die zondag zelfs uit dat LDD er niet aan te pas komt. De kopman van het Vlaams Belang weet dat elk minder goede resultaat van LDD een iets beter resultaat voor zijn partij is. Niet alleen Dewinter verkeek zich op het fenomeen LDD. Nagenoeg iedereen binnen Lijst Dedecker vergiste zich bij het voorspellen van de uitslag van LDD. Ik was met voorsprong de grootste pessimist binnen de fractie. Ik voorspelde aan cameraman Willem

88

Van Mullem van Arendsoog 10 zetels in het Vlaams Parlement. Het werden er uiteindelijk maar 8. En volgens Knack kon LDD in het Brussels parlement zelfs zonder klinkende namen probleemloos minstens n zetel veroveren. Zelfs dat lukte evenwel niet. Voor het Vlaamse parlement hanteerden alle andere medewerkers prognoses die in de buurt van de 16 zetels lagen. Een strategisch medewerker heeft zelfs al een oefening gemaakt wie van die 16 toekomstige Vlaamse parlementsleden welke commissies zal volgen. Ook hij baseert zich zonder bedenkingen op een maximumscore. Enkel financin is niet goed afgedekt stelt hij. Het zal een compleet zinloze oefening zijn. Iemand anders calculeert niet minder dan 20 zitjes voor LDD in. In het begin van die zondagnamiddag 7 juni zag het er aanvankelijk nochtans nog vrij behoorlijk uit. Dedecker had maanden aan een stuk verklaard dat hij enkel die kaap van 10 % wilde halen en in eerste instantie zou dat ook gebeuren. Tijdens een gemoedelijk gesprek voor de verkiezingen met Peter Reekmans Dedecker heeft zijn kleinzoon Flavio op de schoot zegt hij toch enigszins weifelend dat 10 % er wel in zit zeker? Misschien kwam die eerste verkeerde indruk die zondag 7 juni doordat vooral resultaten uit WestVlaanderen binnensijpelden. Daar zette LDD immers wel een goed resultaat neer. Rond 17u00 verklaart Dedecker in het UCO-gebouw in Gent dan ook vrij zegezeker dat de 10 % gehaald zullen worden. Hij wordt gefeliciteerd door Bouckaert en Sabbe. Misschien wordt het nog beter als de uitslagen van de grote steden binnenlopen. Zo wordt gezegd. Een illusie zo blijkt. Zeker als het barslechte resultaat van Antwerpen centrum (kanton) bekend gemaakt wordt. LDD haalt er zelfs de kiesdrempel niet (3,8 %). Naarmate steeds meer resultaten binnenkwamen, werd duidelijk dat die 10 % niet gehaald zouden worden. Is die 10 % belangrijk? Ja. Het geeft volgens Dedecker zelf gewicht aan een partij. Onder die 10 % tel je eigenlijk nauwelijks mee. Dan ben je een kleine partij. Je vertegenwoordigt maar een zeer beperkt deel van de bevolking. Filip Dewinter: Dedecker doet het slecht h. De topman verklaart het met nauwelijks verholen leedvermaak in Rechts marcheert. Dewinter bedoelt wellicht LDD als geheel. In zijn overmoed van het moment verklaart hij ook dat het voor Dedecker voorbij is: het momentum is volgens de topman van het Vlaams Belang gepasseerd. Wishful thinking of realiteit? De toekomst zal het zeker uitwijzen. Ondanks het feit dat Dedecker eerder die week verklaard had dat hij die zondag geen interviews zou geven hij was de journalisten immers kotsbeu ging hij toch naar een studio in Gent en Roeselare (WTV-Focus) voor een gesprek. Eerder die dag werd Dedecker ook al in Oostende genterviewd door de vrt. Dat Dedecker die dag niet in het openbaar zou verschijnen, afgezien van het verplichte nummertje om zelf te gaan stemmen met vrouw en kleinkind, doet cameraman Willem Van Mullem van Arendsoog (in opdracht van Panorama) even panikeren. Hij weet dat die dag een belangrijk moment zal worden in de reportage Rechts Marcheert. De ijzersterke reportage wordt exact een week later op Canvas uitgezonden. De ongerustheid van de cameraman is voor niets nodig. Dedecker zal die zondagavond zelfs, naast de andere partijvoorzitters van de Vlaamse partijen, in het Vlaams Parlement debatteren voor de vrt. Redacteur Jan Claeys van Het Nieuwsblad vindt Dedecker die avond maar opvallend stil. Hij kwam er nauwelijks aan te pas, schrijft hij een beetje te streng in de krant.

89

Daarna rept Dedecker zich nog eens naar het LDD-hoofdkwartier in Gent. Dedecker verklaart er dat de champagne gedronken zal worden. We hebben ze immers besteld. Volgens de redacteur is alles een beetje geforceerd. The week after Op het partijbestuur van maandag 8 juni, de dag na de Vlaamse en Europese verkiezingen, wordt net zoals bij de andere partijen een analyse gemaakt van de resultaten. Kanton per kanton, district per district wordt nagegaan wie de meeste stemmen binnenhaalde. Of wie ontgoocheld heeft. Dedecker zal de correcte analyse overigens al op zondag maken: We kunnen niet winnen h. We pakken van het Vlaams Belang maar we verliezen aan NVA. Volgens Dedecker nam De Wever eigenlijk zijn rol over. De Wever belichaamde deze keer de integere politiek. Sommige kranten zijn die maandag zeer hard. Zo schrijft De Morgen dat LDD het 'nauwelijks een half procent beter doet dan in 2007. LDD haalt uiteindelijk op 7 juni 7,7 % van de Vlaamse stemmen. Er worden 8 Vlaamse parlementsleden verkozen: 3 voor West-Vlaanderen, 2 voor Oost-Vlaanderen en in de drie andere provincies Limburg, Antwerpen en Vlaams-Brabant telkens 1 iemand. Brussel levert niets op. De volgende analyse van De Morgen is dan weer wel juist: Hoe verder weg van West-Vlaanderen, hoe verder weg ook van de 10 procent die Dedecker gisterochtend (zondag) nog als streefdoel vooropstelde. Verstrepen krijgt op het partijbestuur de volle laag. Hij is kop van jut. Er wordt een zondebok gezocht voor die slechte resultaten buiten West-Vlaanderen. Stef Goris zal naar Antwerpen gestuurd worden om te bemiddelen tussen de vechtersbazen. Een parlementslid vindt die verzoeningsvergaderingen nutteloos. Tijdverlies, wordt ronduit gesteld. In de wandelgangen circuleert de naam van Rob Van de Velde die als sterkhouder voor Antwerpen naar voor geschoven zal worden in de lange aanloop van de federale verkiezingen van (wellicht) 2011. Antwerpen moet volgens Dedecker versterkt worden. Vergeten we immers niet dat Knack begin juni 2009 nog schreef dat de verwachtingen bij LDD hooggespannen waren. De ambities reiken tot vier zetels. De kans dat Streep in 2011 lijsttrekker wordt is dan weer quasi nihil. Als hij dan nog bij LDD zit. Een Antwerps parlementlid vertrouwt me toe dat er tijdens de campagne zaken gebeurd zijn die een diep spoor nagelaten hebben. Zo werd er voor mijn voeten op de grond gespuwd. Zo sterk was de minachting en het misprijzen er in de provincie. Hoogleraar Lode Vereeck wordt dan weer gespaard en volledig uit de wind gezet. Limburg levert LDD nochtans slechts een schamel zitje voor het Vlaams parlement op. Nolla Appermans, tweede bij de effectieven in Limburg, zal kort nadien zelfs op Facebook signaleren dat Vereeck fractieleider wordt omwille van de goede resultaten in Limburg. Het fractieleiderschap van Lode is te danken aan de goede resultaten in Limbabwe (sic). En ik die dacht dat Comical Ali de grootste optimist was. Vreemd dus aangezien de vrt radio op 7 juni zal melden dat Vereeck als prof niet populair is en dat Limburg in de voorbije weken werd opgemerkt door vetes en ruzie. Ook de naam van Appermans valt even tijdens die radiouitzending. Er wordt verwezen naar het feit dat ze affiches op een hoogtewerker zou hebben aangebracht. Dat heeft dan weer de woede van sommigen opgewekt. Neen, schieten op Streep is uiteraard een stuk makkelijker.

90

Tijdens dat partijbestuur wordt door een prominent lid van LDD ook voorgesteld om tabula rasa te maken. Die ontgoochelde persoon stelt niets anders voor dan de partij from scratch terug op te bouwen. Hij verwijst naar de rotte appels binnen de partij en stelt voor om ook de zieke takken van de LDD-boom af te zagen. Het lid van het partijbestuur stelt tegelijk voor om bewarende maatregelen te treffen. Er zijn in sommige provincies immers gortigheden gebeurd. Het voorstel van deze persoon wordt terecht of onterecht afgewezen. Hij zal zich naar eigen zeggen bezinnen over zijn toekomst binnen LDD. Op het zelfde moment komt ook een ander opvallend fenomeen aan bod: de nagenoeg complete afwezigheid van LDD tijdens de allerbelangrijkste campagneweek net voor 7 juni. Op dat vlak lijkt politiek sterk op wielrennen: je moet pieken op het juiste moment. Dat moet Dedecker toch weten? Volgens voormalig wielrenner Tom Steels hebben alle renners een vormcurve. Als je je voorbereidt op pakweg de Ronde van Frankrijk, moet je ervoor zorgen dat je op het juiste moment in topvorm bent. Een renner mag vooral niet te vroeg in vorm zijn. Maar ook niet te laat. Volgens Steels is het ideaal wanneer de curve precies op de dag van de proloog, de eerste dag van de Tour dus, zijn hoogste punt bereikt. Bij politici is het zo. De vormcurve moet zijn hoogste punt bereiken de week voor de verkiezingen. Een journalist merkt terecht op dat de verkiezingen voor LDD eigenlijk een paar maanden te laat kwamen. Je kan het ook anders bekijken natuurlijk: LDD was een paar maanden te vroeg in topvorm. Volgens politicoloog Carl Devos heeft LDD dus te vroeg gepiekt en daardoor veel tegenstand opgewekt. Hij (Dedecker) is beginnen roepen op het moment dat de anderen nog niet op het gaspedaal stonden. Collega Marc Hooghe van de KULeuven ziet het in De Morgen eveneens zo: Het is altijd gevaarlijk te vroeg in de campagne te veel aandacht naar zich toe te trekken, om dan tijdens de cruciale laatste twee weken uitgeput in de touwen te hangen bij gebrek aan nieuwe argumenten. Het zijn zeker analyses waarover binnen het partijbestuur van LDD nagedacht zou moeten worden. Boodschap van angst Premier Herman Van Rompuy suggereert die week na 7 juni aan Kamerlid Rob Van de Velde alvast een bijkomende mogelijke verklaring voor de overwinningsnederlaag van LDD. Volgens de eerste minister heeft LDD verloren omdat een boodschap van angst werd gebracht. Winnende partijen zoals CD&V slaagden er daarentegen in de angst bij de bevolking enigszins te temperen. De analyse van de premier komt alvast overeen met die van marketeer Marc Michils. Michils werkte in het verleden overigens voor enkele politieke partijen. Mensen zijn bezorgd om hun job, hun pensioen, hun spaarcenten: er leeft angst onder het volk stelt hij in een interview met De Standaard. Je kan dan ook geen verkiezingen winnen door deze angst nog eens aan te wakkeren. LDD is een partij die het goed zou doen in tijden van hoogconjunctuur. Eigenlijk is de verkiezingsnederlaag van LDD dan ook veroorzaakt door de financile crisis. Maar misschien zinspeelt de premier wel op het debat van Dedecker tegen ministerpresident Peeters over Opel. Dedecker zal als enige voorwaarden eisen bij de steunmaatregelen voor Opel Antwerpen en als politicus ook openlijk kritische vragen stellen bij eventuele garanties van de Vlaamse overheid.

91

Dedecker zal het debat tegen Peeters als een flop ervaren. Als hij in de donkerkleurige Audi A8 stapt, zegt hij aan communicatiemanager Piet Desl dat hij eigenlijk niet voor dit (politieke) vak deugt. Dedecker doet zijn sportjasje uit en legt het in de wagen. Desl antwoordt kort en krachtig: Allez Jean-Marie. Dedecker: Ik maak mij daar meer en meer bedenkingen bij. Ik kan het niet. Communicatiemanager Desl repliceert dat Dedecker voor dit theoretisch gelul bij de vrt inderdaad niet geschikt is. Maar dat is niet de politiek h! Dedecker vertelt dat hij er een dgout van begint te krijgen. Als er nog een iemand vraagt waarom er op mij gestemd moet worden, krijgt hij een klap voor de kop. Misschien heeft de premier wel een punt met zijn boodschap van angst. Ik vertel Rob dat LDD een partij is die het omwille van het programma uitstekend zou moeten doen in een bloeiende economische omgeving. In tijden van hoogconjunctuur dus. Ten tijde van Paars-Groen (Verhofstadt I) of Paars (Verhofstadt II) eigenlijk. In een dergelijk klimaat is er immers een mogelijkheid om de staat te ontvetten. Nu het slechter gaat, komt de boodschap om de meeste ambtenaren niet te vervangen bij pensionering wat moeilijker over. De werkloosheidscijfers rijzen immers de pan uit. Kortom, bij een analyse van de overwinningsnederlaag moet zeker de economische toestand in ogenschouw genomen worden. Ook hier zaten de omstandigheden voor LDD dus zwaar tegen. Dedecker zelf is in die week na 7 juni niet in zijn gewone doen. In tegenstelling tot anders, komt hij op dinsdag 10 juni niet naar zijn bureau maar verschanst hij zich in de koffiekamer van het parlement. Hij heeft die ochtend net een kort onderhoud met toekomstig minister-president Peeters achter de rug. Dedecker vertelt Peeters dat hij de NVA in de regering wil. Peeters repliceert gevat en vertelt Dedecker dat hij dat vraagt om nadien beter op de Vlaams nationalisten te kunnen schieten. Het gesprek tussen beide mannen is hartelijk en Dedecker krijgt zelfs koffiekoeken. Het gesprek zelf gaat iets later door dan door Peeters gevraagd. Dedecker moet om 9u00 bij de uittredende minister-president zijn. Maar de voorzitter heeft geen zin om in de files vast te zitten en verschuift de afspraak naar een later uur die ochtend. Op de foto na het gesprek zien we een lachende Peeters en Dedecker. Die middag wil Dedecker wel opnieuw naar Oostende. Hij is het restauranteten hartsgrondig beu. Dat plan zal evenwel in het water vallen. Het worden opnieuw broodjes. Eerst wordt Eppink gesommeerd om langs te komen in de koffiekamer. Er dienen dringend afspraken gemaakt te worden over de invulling van het parlementsmandaat in Europa. Communicatie Iemand van de fractie merkt op dat het zwakke resultaat van de partij eigenlijk niet onlogisch is: Het programma van LDD heeft geen belang. Wie stemt er nu op ruziemakers? Zeker is dat de comunicatiestrategie na 7 juni grondig geanalyseerd zal worden. Toch een milde bedenking: als je als partij in de maalstroom van gebeurtenissen zit Vijnck, de privdetective, het geruzie in de provincies dan is het erg moeilijk om daar een tegengewicht tegenover te plaatsen. De enige oplossing in een dergelijke situatie is dan vaak om niet te comuniceren. Als je geschoren wordt, moet je immers stilzitten. En nadien is het essentieel om een in wezen negatief verhaal zoals bijvoorbeeld dat over de privdetective definitief te begraven en niet opnieuw zelf op te warmen. Door te reageren op negatieve berichtgeving,

92

vererger je de situatie vaak alleen maar. Je laat immers openingen voor de vijand om opnieuw te vuren. Een andere foute inschatting van Dedecker is dat hij er van uitging dat de antipolitiek een grote rol zou spelen op 7 juni. Als hij een geruime tijd voor 7 juni met een vulpen de peiling opschrijft die LDD een score van 11,7 % toedicht hij krijgt de informatie via de telefoon verklaart hij dat deze cijfers niet kunnen kloppen. De antipolitiek speelt meer bij de bevolking dan blijkt uit deze peiling, zegt hij. Dus eigenlijk hoopt Dedecker op een hogere score dan die 10 % die hij steeds naar voor schoof. Vooral op het erg goede resultaat van de CD&V heeft Dedecker zich grondig verkeken. Aan Knack verklaart hij net na de verkiezingen dat hij de kiezer hierin niet begrijpt. Die partij heeft het land twee jaar lamgelegd, heeft geen van haar beloftes gehouden en wordt daar dan nog voor beloond ook. Dedecker geeft tijdens het gesprek overigens zelf het antwoord: Koos men voor oude, vertrouwde recepten uit vrees voor een crisis waarvan men het einde niet kent? Het antwoord is ja. En bovendien heeft de kiezer deze keer wel degelijk het onderscheid gemaakt tussen de verschillende beleidsniveaus. Vriend en vijand moeten toegeven dat Kris Peeters (CD&V) een uitstekende ministerpresident van Vlaanderen was. In tijden van angst en crisis richt een bange bevolking zich dus inderdaad naar vertrouwde waarden en partijen. Daarom heeft net de CD&V het zo goed gedaan. Antipolitiek, toch de USP de Unique Selling Proposition of datgene waarmee een onderneming of partij zich onderscheidt van de andere van LDD verdwijnt dan helemaal op de achtergrond. D vraag is of dit tijdelijk is of definitief.

93

Besluit Er is interne en extern veel kritiek te horen op het feit dat Dedecker beroep zal doen op BVs om zijn lijsten op te vullen. Anne De Baetzelier in Vlaams-Brabant of Karel Deruwe in Antwerpen. Het zijn maar twee namen die in het oog springen. Maar er zijn ook nog eens Moniek Denhaen en Mathias Danneels in Antwerpen. Of zelfs Derk Jan Eppink voor Europa. Hij is wel een BN of Bekende Nederbelg. Een lezer van Het Nieuwsblad heeft het niet zo begrepen op deze strategie. Hij vindt dat we al genoeg hebben aan n Ulla Werbrouck. Zelfs Derk Jan Eppink moet zich weren als een duiveltje in een wijwatervat bij het verdedigen van de kandidatuur van De Baetzelier. Hij noemde BVs immers eerder bedrijfsongevallen. Columnist Jo Van Damme suggereert alvast met een vette knipoog in De Standaard om het populaire olifantje Kai-Mook op een Antwerpse lijst te zetten. Volgens de columnist is er aan de olifant zelfs een strijdplaats aangeboden. Het plan van Dedecker is in elke geval om met een zo sterk mogelijk team naar de Vlaamse en Europese verkiezingen te trekken. Maar politiek is natuurlijk geen judo. De mensen die verkozen zijn op de lijsten, moeten nadien wel met elkaar samenwerken. En niet elk afzonderlijk tegen een vijand op de tatami vechten. Een journalist verwijt Dedecker dat hij het conflictmodel, dat hij eerder succesvol in de sport gebruikte, ook in de politiek toepast. De journalist vindt dat terecht een grote fout. Er speelt bovendien een extra element in het nadeel van Dedecker. Bij het samenstellen van een judoteam kan hij beroep doen op de allerbeste judokas van dat moment. In de politiek moet hij zich tevreden stellen met overlopers, gefrustreerden, halve talenten. Het Laatste Nieuws heeft het over een Mexicaans leger van politieke asielzoekers, dwarse professoren, balorige liberalen en bekeerde blokkers. En de echt intelligente mensen bij LDD hebben dan weer geen politieke ervaring. Het is altijd iets. De politieke toppers blijven uiteraard zitten bij hun eigen partij. Vandaar misschien ook de regelmatig weerkerende frustratie van Dedecker die terugdenkt aan de periode waarin hij wel met toppers kon werken. Hij vertelt graag en vaak dat hij omlaaggevallen is van de sport naar de politiek. De strategie van Dedecker doet bovendien heel wat beloftevolle mensen vertrekken. Zo meldt Paul Schietekat, gewezen Oost-Vlaams provinciaal voorzitter, dat hij de insteek van BVs niet ziet zitten. Op 7 april trekt hij de deur achter zich dicht. Binnen de partij wordt ontgoocheld gereageerd. Iemand merkt op dat Schietekat een waardevol element was. Dedecker vindt overigens dat hij helemaal niet overdrijft met de BVs. We hebben drie BVs in onze partij: Ulla Werbrouck, Karel Deruwe en Anne De Baetzelier zegt hij verbauwereerd. Dedecker ziet er geen graten in. Maar LDDers van het eerste uur zijn natuurlijk niet gelukkig. Zeker als een BV een (te) hoge plaats op de lijst inneemt. Storender is wat De Standaard de carroussel van kiezersbedrog noemt: mensen die op lijsten staan maar hun mandaat niet zullen opnemen. Dedecker trekt de lijst voor Europa en trekt LDD ook in zijn West-Vlaanderen. Geen van beide mandaten neemt hij op. Hij blijft in de Kamer. Dat was overigens de afspraak met Eppink (eerste opvolger Europa) en Sabbe (eerste opvolger West-Vlaanderen).

94

Ivan Sabbe zal het overduidelijk in een e-mail stellen. Midden maart vraagt hij immers steun aan vrienden. Steun in de vorm van een milde financile bijdrage. Dat die steun ook effectief nuttig zal zijn, blijkt uit de zinsnede in dat bericht: Als eerste plaats bij de opvolgers op de lijst voor de Vlaamse verkiezingen voor de provincie West-Vlaanderen zal ik zetelen als Vlaams parlementslid, gezien onze West-Vlaamse lijsttrekker Jean-Marie Dedecker in het federale Parlement zal blijven zetelen. Duidelijker kan niet. Bovendien speelt een opvolgersprobleem in de Kamer. Als Dedecker het federale parlement zou willen verlaten, komt een opvolger op zijn plaats die niet echt salonfhig geacht wordt. De Krant van West-Vlaanderen schrijft dat die eer Tony Coorevits, genoemd in een dossier van valsmunterij, zou toekomen. Dedecker kan federaal dus gewoon niet weg. Bovendien houdt hij van het federale niveau. Het Vlaamse parlement is voor kleuters. Dedecker verdedigt zich opnieuw: alle anderen doen het, dus moeten wij het ook doen. De Standaard roept op om niet te stemmen voor mensen die op verschillende lijsten staan. Het haalt niets uit. De populistische partijen die die maar al te graag de klassieke formaties de les lezen, zijn in hetzelfde bedje ziek, schrijft hoofdredacteur Peter Vandermeersch. Bij de motivering van de stemkeuze op LDD geven mensen als derde overweging het verzet tegen ministrile kandidaten en ministrile stoelendans. Het zou een sterk statement van LDD kunnen zijn om niet mee te doen aan deze carroussel van kiezersbedrog. Maar LDD spant volgens een onderzoek van het Centrum voor Politicologie van de KULeuven zelfs de kroon inzake dubbelkandidaten. Dat zijn kandidaten die op meer dan een plaats of lijst staan. Ofwel de Vlaamse en de Brusselse ofwel de Vlaamse en de Europese. Of ze staan bij effectieven en opvolgers. LDD heeft maar liefst 34 dergelijke dubbelkandidaten. Als LDD in de zomervakantie van 2009 dan ook de cumuls van sommige politici aanvalt, klinkt de partij hierbij niet echt geloofwaardig. En als de partij nog iets later minister Ingrid Lieten van De Lijn verwijt dat ze niet kan kiezen, verzwijgt LDD wijselijk dat er op de fractie ook een aantal gedetacheerden uit de Vlaamse administratie rondlopen. In Terzake van dinsdag 30 juni 2009 wordt nog eens op diezelfde spijker geklopt. De 124 Vlaamse parlementsleden hebben die dag de eed afgelegd en staan klaar voor een mandaat van 5 jaar. Terzake signaleert dat van de 124 parlementsleden, er op dat ogenblik al maar liefst 13 opvolgers zetelen. Een van die opvolgers is Ivan Sabbe. Terzake haalt de man voor de camera. Het parlementslid ziet er evenwel geen graten in. Als ik het probleem met een voormalig kabinetsmedewerker van Paul De Keersmaeker (CD&V) bespreek, lacht hij eens hartelijk: Dedecker is te lang ondergedompeld geweest in de cultuur van de VLD, is zijn antwoord. Dedecker weet natuurlijk dat hij geen andere keuze heeft dan zowel de lijst van West-Vlaanderen als de lijst van Europa te trekken. Zonder hem was Eppink niet in het Europese parlement beland het was nu al kantje boordje en zonder hem was de score in West-Vlaanderen een pak lager. Dedecker weet dat er, nog steeds en dat na 2 jaar al, gewoon geen plan B is. Vraag is wanneer dat plan er wel zal zijn.

Hoofdstuk 5 JMDD

95

Drijfveren van politiek zijn ijdelheid, eerzucht en machtswellust, zelden hebzucht en nog veel minder vaak het onbaatzuchtige verlangen een idee of een groep mensen te dienen. Coudenhoven-Kalergi Inleiding Dedecker is natuurlijk op zijn best als hij in de aanval kan gaan. In de Fortis-commissie over de schending van het heilige principe van de scheiding der machten, in de zaak Koekelberg/Dewael, tegen Fientje Moerman. Niet toevallig is de nummerplaat van Dedecker als kamerlid P90. Sommigen, zoals liberaal Bart Tommelein, beweren dat Dedecker niet gelukkig is met het hoge nummer. Door zijn verhuis van Senaat naar Kamer, is ook het nummer van zijn parlementaire nummerplaat gestegen. Senatoren krijgen immers de eerste getallen. Maar precies die nummerplaat past uitstekend bij Dedecker. De P90 is immers een zogeheten personal defense weapon (PDW) gemaakt door FN Herstal. De typische eigenschap van het wapen is dat het licht en eenvoudig is. En vooral dat het door de kogelwerende vest van de vijand kan boren. Net zoals Dedecker dus. In vaak eenvoudige kwatongen spreken over simplistische of populistische bewoordingen taal vuurt hij op zijn politieke vijand. Die zich liefst in het Open VLD kamp bevindt. Die stempel werkt als een rode lap op stier Dedecker. In de Fortis-commissie neemt hij steevast het woord doofpotoperatie in de mond. Om taktische redenen uiteraard. Hij weet dat hij het in een complex juridisch dossier zoals dat anders moet afleggen tegen collega-parlementairen zoals Renaat Landuyt van de SP.A die wel een juridische achtergrond hebben. Maar hij weet vooral dat hij hiermee zal scoren bij een deel van de kiezers. Voor die kiezers is het immers voldoende om enkel het woord doofpot in de mond te nemen. Ze zijn geconditioneerd zoals de hond van Pavlov. Geen enkele andere politicus verstaat dan ook zo goed als Dedecker het concept van de soundbite een korte, krachtige en pittige toelichting. Zijn tegenstanders noemen het dan weer smalend anti-politiek. Dedecker is in zijn element als hij externe informatie aangeleverd krijgt. In het dossier tegen toenmalig minister Dewael kwam die van de politievakbond en meer bepaald van de minder mediageile Jan Adam. Redacteur Douglas Deconinck van De Morgen zal er naar verwijzen in een scherpe open brief aan Dedecker. De informatie over Fientje Moerman komt dan weer van boezemvriend Rudy Aernoudt. Enkel de visie op Belgi scheidt beide heren. Aernoudt wil het unitaire Belgi behouden. Dedecker pleit voorzichtig voor een onafhankelijk Vlaanderen. Te voorzichtig volgens sommigen binnen LDD. Opvallend is een ander gemeenschappelijk kenmerk: beide heren Dedecker en Aernoudt geven een slap en klam handje bij een begroeting. Vooral bij Dedecker komt dit voor een voormalig judoka wat vreemd over. Dat Dedecker van extern aangeleverde informatie leeft, is tegelijk zijn sterkte n zwakte. Als hij immers geen nieuw dossier heeft, valt Dedecker een beetje stil. Daarom is het ook onzinnig om uitspraken te doen over de toekomst van LDD. Het is voldoende dat er vlak voor de federale verkiezingen, wellicht in 2011 maar misschien vroeger, een nieuw en zeer belastend dossier tegen zetelende ministers op het bureau van Dedecker komt, en

96

de partij verdubbelt de score van Vlaamse verkiezingen. Het dioxineschandaal is een typisch voorbeeld van een gelijkaardig geval. De groenen konden er toen garen bij spinnen. Maar Dedecker wil vooral snel gaan als hij iets binnenkrijgt. Soms te snel. Als hij informatie prijsgeeft over de snoepreis van senator Johan Vande Lanotte, blijkt dat hij de bal toch enigszins verkeerd slaat. Vande Lanotte was immers niet aanwezig op die reis. Op zijn persoonlijke website haalt de socialistische senator dan ook keihard uit naar Dedecker. Vande Lanotte noemt Dedecker een doelbewuste bedrieger. Beide Oostendse heren lusten elkaar rauw. Een vertrouweling wijst erop dat Dedecker ook niet selectief genoeg is als hij met informatie naar buiten komt. Net voor de verkiezingen lanceert Dedecker het bericht over de provinciale fractietoelagen. Deze worden onterecht gebruikt voor verkiezingscampagnes. Redacteur Tim Pauwels van Terzake geeft Dedecker wel volmondig gelijk. Probleem is alleen dat alle partijen zich hieraan bezondigen. Dedecker schiet dus op de blauwen, de sossen en de tsjeven volgens die persoon. Niet goed volgens die vertrouweling aangezien je op die manier heel het systeem viseert. Ik zou het niet gedaan hebben stelt deze intimus resoluut. Misschien lekken sommigen uit het vijandige kamp ook bewust valse informatie. Feit is dat de geloofwaardigheid van Dedecker een serieuze deuk heeft opgelopen na het privdetectiveverhaal. Mijn taak zal er in de eerste helft van 2009 vooral in bestaan de credibiliteit van Dedecker en LDD wat op te krikken. Door gerichte informatie over financile dossiers Dexia/FSA, Fortis, KBC, Ethias, PMV door te geven aan bevriende journalisten lukt het om LDD regelmatig in de pers te krijgen. Als ik Dedecker op een middag in het klassiek restaurant van het parlement tegenkom, vertel ik hem dat hij die dag in de krant staat. Dedecker luncht er op dat moment met Michel Vandenbosch van Gaia.Ik sta toch op een positieve manier in de krant? vraagt Dedecker vertwijfeld. Deze keer wel ja. Lijst Dedecker wordt zelfs in een artikel op de voorpagina van De Tijd vermeld. Maar voor de partij is het nooit genoeg. Als ik Dedecker bij het dossier Dexia/FSA opnieuw op de voorpagina van De Tijd krijg, krijg ik het verwijt van de fractiesecretaris dat Lijst Dedecker slechts een keer in het artikel voorkomt. Er is een goede verklaring voor, namelijk dat het artikel door plaatsgebrek ingekort moest worden. De fractiesecretaris vindt die uitleg maar flauwekul. Maar hij heeft nooit op een redactie gewerkt natuurlijk. Iemand stelt dan ook dat de partij gewoon te weinig schouderklopjes uitdeelt. Zeker is dat Dedecker in de toekomst niet zomaar wat zal kunnen beweren. De P90 zal iets minder vaak kunnen vuren. En het zal voortaan vooral iets meer in de juiste richting moeten zijn. Niet meer in het wilde weg, zoals vroeger al eens gebeurde.

97

Ajuin Dedecker klaagt erover dat hij steeds meer informatie over zijn privleven moet prijsgeven. Als het boek De buffel in het voorjaar van 2009 uitkomt grapt hij enigszins geforceerd dat hij er geen probleem mee heeft. Er zijn slechts 2 voorwaarden: er mag niets over zijn privleven instaan en zijn achternaam moet correct gespeld zijn. Hij maakt spontaan de vergelijking met een ajuin die laag voor laag wordt afgepeld. Maar Dedecker doet ook zelf gretig mee om dat afpellen door de media mogelijk te maken. Ook de toelating van LDD aan Panorama om de kopman van LDD zes volle weken te laten volgen door een camera is eigenlijk best merkwaardig aangezien in de reportage toch pittige en belangwekkende beelden getoond zullen worden. Dedecker maakt eind maart 2009 zijn optreden in het Canvas-programma Voor eens en altijd van Tom Lenaerts en Michiel Devlieger. Dedecker is er te gast met vrtjournaliste Kathleen Cools. Dat Cools die avond de side kick van Dedecker zal worden, is overigens lange tijd onzeker. De directie van de vrt moet immers eerst nog zijn fiat geven. Als vervanger wordt West-Vlaming en artistieke duizendpoot Kamagurka even op de reservebank gehouden. Uiteindelijk mag Cools toch aantreden. De interactie tussen beiden levert zeker mooie televisie op. Maar een belangwekkende vraag is natuurlijk of het wel kan dat politici en journalisten samen in dergelijke amusementsprogrammas optreden. Cools zal Dedecker samen met collega De Vadder dan nauwelijks enkele weken later interviewen in het harde interviewprogramma De Keien van de Westraat op Canvas. Het amusementsprogramma Voor eens en altijd wordt uiteraard zeer grondig voorbereid. Een week eerder is er immers een diepgravend gesprek met Dedecker. Tijdens de opname wordt bijvoorbeeld het nummer Je te dirai les mots van Melina La veuve du colonel Mercouri gespeeld. Dedecker kiest dat nummer uit omdat hij aan dit lied bepaalde zeer persoonlijk herinneringen overhoudt. Hij mag zich nadien thuis wel verantwoorden. Kortom, Dedecker kiest er dus zelf voor om nog een laagje van die ajuin te laten afpellen. Met andere woorden: Dedecker zelf beslist om zijn privleven prijs te geven. Hij kan ook weigeren om in dergelijke programmas te zetelen. Of hij kan ook dergelijke intieme details gewoon verzwijgen. De meeste journalisten beschouwt hij als vrienden. Een fenomenale blunder. Ik moet regelmatig uitleggen dat penneridders niet te vertrouwen zijn. Maar hierin zal Dedecker wellicht nooit meer veranderen. Aan sommige journalisten heeft hij echt een bloedhekel. Als Bart Eeckhout van De Morgen schrijft dat er op het verkiezingscongres van LDD in Antwerpen medio mei slechts een paar honderd sympathisanten samentroepten, is Dedecker in alle staten. Iemand grapt dat het beter is voor de gezondheid van de journalist dat hij zich op 7 juni niet te dicht bij Dedecker bevindt. Op dat moment verzamelen de journalisten zich immers aan de ingang van de hoofdzetel van LDD in het UCO-gebouw van Gent. Ze willen allen een glimp van Dedecker opvangen als hij om 17u00 toekomt. En kan je Dedecker hierin ongelijk geven als een redacteur van De Standaard nogal tendentieus schrijft dat vooral LDD (bij monde van Rob Van de Velde) probeert de stem te vertolken van de boze aandeelhouder. (eigen cursivering) En het hoofd van de wetstraatredactie, Bart Brinckman, schrijft zelfs dat Dedecker gewoon een leugenaar is. Hij (Dedecker) neemt het niet zo nauw met de waarheid. Afgelopen dinsdag (5 mei) zat hij

98

bij Phara (met de afsprakennota van de Open VLD). Als hij voor elke leugen 100 euro kreeg, ging hij met een fortuin terug naar huis: tiptop gewapend om de volgende overloper te strikken. Phara De Aguire van de vrt beschouwt hij dan weer als een zwarte weduwe. Na het eerste verkiezingsdebat in de Vooruit van Gent speekt hij haar in de foyer aan. Volgens iemand van LDD is De Aguire enkel daar omdat Bracke het debat modereert. Dirk Vijnck is net overgelopen naar de Open VLD en Dedecker stelt Phara vicieus voor om hem eens uit te nodigen in de studio tijdens haar programma. Dedecker weet goed genoeg dat ze dat niet zal doen. Tegelijk zal Dedecker dan weer het programma van Phara gebruiken om iets later de beloftennota van de Open VLD aan Vijnck te tonen. Hij zegt het letterlijk op het scholendebat in Oostende wanneer Dedecker de brief voor het eerst uit zijn jaszak haalt. Ik ga vanavond naar tante Phara. Als het verhaal over de privdetective bekend gemaakt wordt, schrijven hoofdredacteurs Dedecker in de grond. Een vertrouweling: Nu kunnen ze hem niet zwart genoeg maken. Maar als hij er niet meer zal zijn, zullen ze schrijven: Waar is Dedecker om al de wantoestanden aan te kaarten?. Om Hegel te parafraseren: het is nu eenmaal gemakkelijker om gebreken in individuen te ontdekken, dan om hun werkelijke belang en waarde te zien. De meeste andere journalisten beschouwt Dedecker dus wel als vrienden. En hiermee maakt hij een kolossale vergissing. Journalisten zijn immers as such niet genteresseerd in LDD of Dedecker maar in het verhaal dat ze kunnen brengen. Met die verhalen worden immers kranten verkocht. Het verhaal dient dus om de uitgever winst te laten maken. Niet om een partij groot te maken. Dedecker maakt bij op het eerste zicht banale gebeurtenissen meestal wel de juiste reflex. Als het campagnebusje van Lijst Dedecker voor het LDD-hoofdkwartier in Gent net voor de verkiezingen bewerkt wordt met een snijbrander, geeft Dedecker telefonisch instructies mee dat er onmiddellijk een persbericht gemaakt moet worden. Hij weet instinctief dat dit vrij banale voorval communicatief interessant is voor de partij. Alleen als er persoonlijke rancune bijkomt Open VLD weet u wel verliest de rationele Dedecker het wel eens aan de emotionele JMDD. Niet voor niets noemt cabaretier Freek de Jonge Dedecker een politicus van de kleine rancune. Alleen, klein? Schandaal Dat hij journalisten te veel als vrienden ziet, blijkt ook uit een interview dat hij aan Humo geeft. We schrijven eind oktober 2008. De verkiezingen van juni zijn op dat moment nog veraf. Dedecker blaakt van zelfvertrouwen. De redacteur van Humo komt op bezoek in het Federale Parlement. Dedecker vertelt aan Humo dat hij op dat moment al een schandaal heeft klaarliggen voor de verkiezingen van 2009. Dedecker voelt zich goed. Hij zit vol adrenaline. Hij weet dat hij op dat moment bij een welbepaald kiezerspubliek gigantisch scoort met zijn permanente aanvallen op minister Dewael. Vooral De Morgen stapt gretig mee in het verhaal. En hij heeft net nieuwe informatie ontvangen over politieman Guido van Wymeersch. De zoveelste episode in het ondertussen beruchte politiefeuilleton. Dat overigens met een sisser zal aflopen.

99

Volgend jaar zijn het Vlaamse verkiezingen: ik heb nu al een schandaal klaarliggen over geknoei met wegenwerken. En dat is een Vlaamse bevoegdheid, vertelt hij aan de journalist van Humo. Humo repliceert gevat en vindt dat Dedecker het dossier op dat moment al moet uitbrengen als het inderdaad zo zwaarwichtig is. Maar Dedecker wil dan niet al zijn pijlen tegelijk verschieten beweert hij. Op de website van Humo wordt het interview aangekondigd met de quote dat Dedecker niet kan zwijgen. Correct. Zoals verwacht reageert de goegemeente negatief. De teneur is dezelfde als die van de journalist van Humo. Als Dedecker inderdaad over een zwaarwichtig dossier beschikt, heeft Dedecker als volksvertegenwoordiger de plicht om het op dat ogenblik uit te brengen. Of het nu over federale of Vlaamse materie gaat. Dat hij het dossier voor elektoraal gewin probeert te misbruiken, wordt hem zeer kwalijk genomen. In de maanden die volgen, wordt af en toe gevraagd hoever het staat het het dossier over de wegenwerken. Dedecker zal drie keer stellen dat het dossier toch nog niet helemaal rond is. Hij mist een sleutel, een document, een element zegt hij op drie verschillende momenten. Dedecker kan echt niet zwijgen. Als hij een paar maanden later in het sale & lease back-dossier van het gerechtsgebouw van Veurne de frontale aanval moet uitvoeren in de wetenschap dat in dergelijk geval de aanval beter is dan de verdediging menen sommigen dat dit nu het bewuste zwaarwichtige dossier over wegenwerken is. Quod non. Vlak voor de verkiezingen is er geen sprake meer van het zwaarwichtige dossier in verband met wegenwerken. Misschien komt het omdat LDD in die maanden net voor de Vlaamse verkiezingen bedolven wordt onder negatieve verhalen. Zeker is dat relatief weinig redacteurs of mensen Dedecker nog vragen hoe ver het eigenlijk staat met het dossier. Ook dat is typisch voor de media. Vaststaat dat Dedecker toen in oktober 2008 zegezeker zijn hand overspeeld heeft door iets te vertellen over het dossier. Hij vertelt te veel en te graag. Dedecker kan niet zwijgen zoals Humo het terecht stelt. Omlaaggevallen Dedecker vertelt ook graag dat hij omlaaggevallen is van de sport in de politiek. Tien jaar geleden maakte hij op vraag van Guy Verhofstadt de overstap naar de VLD. Hij zetelt begin jaren 2000 als senator. Merkwaardig genoeg wordt Dedecker vandaag nog steeds aangesproken als senator terwijl hij al sinds de verkiezingen van 2007 kamerlid is. Zijn chauffeur Ignaz kan er zich danig over opwinden. Als hij zich eind 2004 kandidaat stelt voor het voorzitterschap van de VLD, haalt hij bijna 40 % van de stemmen. Hij is verrassend tweede. Bart Somers wint die verkiezingen. Onterecht overigens volgens Dedecker: er is gesjoemeld. Volgens hem is de telling zelfs vervalst. Ik had die verkiezingen gewonnen beweert hij in De Volkskrant. Maar volgens Dedecker mocht hij van de partijtop gewoon geen voorzitter worden van de Vlaamse liberalen. Een zware beschuldiging is dat. Tijdens deze voorzittersverkiezingen zal ook Patricia De Waele een gooi doen naar het hoogste zitje van de liberalen. Tevergeefs. Geprangen tussen Somers en Dedecker haalt ze nauwelijks stemmen. Ze wordt vijf jaar later wel verkozen als Vlaams parlementslid op de LDD-lijst voor Oost-Vlaanderen.

100

In oktober 2006 wordt Dedecker uit de VLD gezet. Eind november 2006 wordt hij lid van N-VA. De partij zit op dat ogenblik in kartel met de CD&V. Volgens de pers is het Jan Renders van het ACW die bezwaren uitte tegen de komst van Dedecker. Ook de conservatieve vleugel van de christendemocraten had problemen met het profiel van Dedecker. De werkelijke reden voor het afwijzen van Dedecker door de CD&V is enigszins anders. Ik geef het verhaal met het grootste voorbehoud mee. Een voormalig kabinetsmedewerker van de liberalen vertelt het me. Niemand wil of kan het bevestigen. Bij de CD&V had men weet van een dossier (wellicht vastgoed of ruimtelijke ordening) waarin de naam van Dedecker zou vernoemd worden. Dedecker had immers als liberaal advies ingewonnen op het kabinet van Dirk Van Mechelen. Volgens sommige hooggeplaatste CD&Vers bestond zelfs de mogelijkheid dat Dedecker enkele maanden later, begin 2007 dus, achter de tralies zou belanden. Dat risico konden ze bij de CD&V uiteraard niet nemen. Vandaar hun negatief advies aan kartelpartner N-VA. Wat er ook van zij. De N-VA sloeg zoals geweten de deur voor Dedecker dicht. Dedecker was woest op De Wever. Een poging om als onafhankelijke bij het Vlaams Belang te zetelen mislukte en begin 2007 begon Dedecker dan maar met zijn eigen partij. Volgens Gerolf Annemans van het Vlaams Belang heeft Dedecker die partij overigens enkel opgericht om af te rekenen met de VLD die hem zo veel onrecht had aangedaan. Op 19 januari van dat jaar wordt LDD officieel voorgesteld in het Huis van de Parlementsleden. Zoals geweten haalde LDD in 2007 bij de federale verkiezingen helemaal onverwacht een verrassend goede score. Boer Clerck Dedecker wordt al eens vergeleken met Pim Fortuyn, Geert Wilders of zelfs Jean-Pierre Van Rossem. Maar om de figuur te vinden die qua eigenschappen het beste op Dedecker lijkt, moeten we eigenlijk buiten de politiek gaan. In het uitstekende boek Beaulieu pleit onschuldig van ex-journalist Ludwig Verduyn krijgen we een portret van Roger De Clerck, beter gekend onder de enigszins denigererende bijnaam boer Clerck. Hij is de stichter van het Beaulieu-imperium. Volgens Verduyn gaat boer Clerck regelmatig agressief te werk en stoort hij zich aan geen enkele norm. In het begin wordt door de conservatieve francofone bourgeoisie smalend neergekeken op het Vlaamse boerke. Wat duidelijk bedoeld is als een belediging, draait boer Clerck evenwel om tot een eerbetuiging. De Clercq toont in eerste instantie geen enkel respect voor de gevestigde waarden. Hij krijgt zelfs een rebels tintje. Managementprincipes worden bij De Clercq puur gebaseerd op eigenbelang. Hij is voorstander van de vrije markt maar put tegelijk alle subsidies uit. Boer Clercq heeft durf, lef en arrogantie op het vulgaire af. De systematische kritiek heeft bovendien een stimulerend effect op de man. Hij vindt ook dat de staat al genoeg afpakt van de mensen. De Clercq is volgens Verduyn ook een overlever die helse stormen kan doorstaan. Hij straalt charisma uit en maakt mensen bang. Hij is tegelijk een man die zijn vak zeer goed kent. En het doel heiligt voor hem steevast alle middelen. Zelfs als de

101

manier waarop hij dat doel wil bereiken in vraag gesteld wordt. Drie woorden staan tot slot centraal bij boer Clercq: werken, werken en nog eens werken. Net zoals boer Clercq is Dedecker een West-Vlaming die zweert hij noeste arbeid. En alle andere eigenschappen van Boer Clercq kan je uiteraard probleemloos op Dedecker transponeren. Als de parlementairen vlak voor Kerstmis 2008 het vuistdikke verslag van het Rekenhof het beruchte blunderboek ontvangen, zegt hij dat ik dat verslag met Kerstdag onder de lichtjes van de Kerstboom mag doornemen. Ik lees het verslag overigens met veel plezier. Feesten is aan mij immers niet besteed. Ik ben dan ook gefrustreerd als de persdienst opnieuw niets wil doen met de door mij gedistilleerde informatie. Er staan immers enkele zeer boeiende passages in het verslag. Een intimus van Dedecker ziet het zo: Als ze (de persdienst) het niet zelf gevonden hebben, doen ze er niets mee. Tijdens een werkvergadering in het parlement komt Dedecker even langs. Een van de genodigden is een vriendelijke dame uit Congo. Ze is op dat ogenblik werkloos. Dedecker biedt haar onmiddellijk aan om bij hem te komen werken. Dedecker denkt dat alle maatschappelijke problemen opgelost kunnen worden als iedereen aan de slag gaat. Een parlementslid verwijt Dedecker dat hij nog in een verouderde Dickensiaanse wereld leeft waarin alles bovendien zwart/wit is. Ook Dedecker stoort zich aan geen enkele norm binnen de politieke wereld. Dedecker is uiteraard ook een rebel en de kritiek maakt hem alleen maar sterker. Niet onmiddellijk hij is even down maar snel daarna. Een intimus: Dedecker is een straatvechter. Een jongen van de straat. Hij komt altijd terug. Er zijn natuurlijk ook enkele verschillen tussen beide mannen. Boer Clercq neemt snel beslissingen. Hij steunt vaak op zijn intutie. Dedecker durft al eens te tobben. Over het al dan niet inzetten van een privdetective heeft hij bijvoorbeeld lang nagedacht. En als ik na de verkiezingen van 7 juni een vriendin uit de reclamewereld vraag om de campagne van LDD in een trefwoord te omschrijven geeft ze automatisch het begrip besluiteloosheid op. Ook binnen de fractie is er heel wat wrevel over het feit dat er geen eenvoudige knopen doorgehakt kunnen worden tijdens de campagne. Op het vlak van de media is er eveneens een hemelsbreed verschil tussen de twee West-Vlamingen: De Clercq houdt niet van de pers. Dedecker weet dat hij niet zonder de kranten en de cameras kan. Volgens sommigen, zoals voormalig minister De Gucht, is Dedecker zelfs het product van de media. Winnen is het enige In het boek van Verduyn over boer Clerck wordt niets vermeld over de competitiedrang van de man. Zeker is dat die bij Dedecker altijd en op elk terrein aanwezig is. Als hij bijvoorbeeld in het najaar van 2008 uitgenodigd wordt door de vrt voor een uitzending van het programma Volt over onderwijs, moet hij eerst een aantal vragen beantwoorden. Vragen in de stijl van Wie was koning van ons land ten tijde van WO I? en Wat is het hoogste punt van ons land?. Dedecker komt in mijn bureau en begint me werkelijk alle vragen te stellen. Niet een of twee maar allemaal. Van de eerste tot de laatste. Ik moet enkel passen op eentje ervan. Je bent intelligent stelt hij. Zoals ik. Er verschijnt zowaar een glimlach op zijn gezicht. Maar ik had wel alle vragen juist,pocht hij.

102

Uiteraard heeft dit niets met intelligentie te maken maar met parate kennis. Kwiskennis ook. En ik heb geluk met drie jonge schoolgaande kinderen die precies die zaken op school leren. Het voorval toont aan dat voor Dedecker alles competitie is. Hij wil altijd winnen. En meestal lukt dat ook. Kijk maar naar zijn boek Rechts voor de raap. Meer dan 40.000 exemplaren van verkocht. Het best verkopende boek van een politicus in Vlaanderen. Rudi De Kerpel gebruikt het zelfs als argument tegen de opstandige Jo Claus: Verkoop eerst eens 40.000 exemplaren van een boek. En spreek dan. Het heeft uiteraard niets met de discussie terzake te maken. In het najaar van 2008 is Dedecker al volop bezig aan de opvolger van die bestseller. Hij voert parallel onderhandelingen met verschillende uitgevers. Allemaal willen ze uiteraard het nieuwe boek van Dedecker uitgeven. Ze zien de kassa al luid rinkelen. Uitgever Andr Van Halewijck heeft de beste kaarten. Dedecker en de uitgever komen goed overeen. Ze zijn vrienden. Bovendien heeft Van Halewijck het boek Rechts voor de raap uitgegeven. Dedecker vermoedt alleen dat de verkoopcijfers niet helemaal kloppen. Van Halewijck zal Dedecker in het voorjaar van 2009 regelmatig bellen om te vragen hoever het staat met het manuscript. Ook Roularta Books is genteresseerd in het manuscript van Dedecker. Uitgever Jan Ingelbeen wordt in het najaar van 2008 zelfs uitgenodigd in het klassiek restaurant van het parlement. Roularta denkt nadien zelfs even dat zij het boek mogen uitgeven. In de Najaarscatalogus 2008 wordt het boek van Dedecker ook aangekondigd voor december van dat jaar. Nog even geduld en dan wordt meer dan een tip van de sluier opgelicht over het nieuwe boek van Jean-Marie Dedecker en Rudy Aernoudt. Zelfs de titel van het boek is gekend: Vitaminen voor de nieuwe maatschappij. Het wordt een paperback van zowat 320 bladzijden. Althans volgens Roularta Books. Dedecker beslist nadien om het deel van Aernoudt over economie niet op te nemen. Gelukkig moeten we onze adem niet inhouden. Het boek verschijnt niet in december van dat jaar. Dedecker pocht ondertussen dat hij al een auteursvergoeding onderhandeld heeft van bijna 20 %. Auteurs ontvangen in de regel 10 % van de verkoopprijs van een boek. Zonder btw. Heel uitzonderlijk kunnen ze 12 of 14 % ontvangen. Meer dan 14 % is echt heel veel. Dedecker maakt er een spel van om zoveel mogelijk auteursvergoeding binnen te rijven. Hij licht me op geregelde basis in aan hoeveel hij op dat moment al zit. Het is een wedstrijd voor hem. Hij weet dat ik ook auteur ben. Om ter meest dus. Die wedstrijd kan ik uiteraard niet winnen. Op een bepaald moment komt hij mijn bureau binnengewandeld en stoeft dat hij al aan 16 % zit. Hij weet dat hij in een zetel zit. Hij is de sterke partij. De uitgeverijen bedelen om het boek toch maar te mogen uitgeven. Het boek zelf bevat behoorlijk explosief materiaal. Ik heb het manuscript dan al twee keer gelezen en nagekeken. Volgens Dedecker zelf staan er straffere zaken over de islam in dan in het boek Insjallah van Filip Dewinter. Dedecker vertelt dit tijdens een dubbelinterview (met Dewinter) met De Standaard. Een fatwa is volgens mij zelfs niet uitgesloten. Ik vertel het hem als hij me in de zomervakantie belt nadat hij te weten kwam dat dit boek er zou komen. Het is toch geen boek om me te blameren? vraagt hij vertwijfeld. Hij heeft het boek De buffel in gedachten wellicht.

103

Typisch voor Dedecker: de eindredacteur mag geen enkele letter wijzigen aan het manuscript. Vooral over de islam is Dedecker vrij cassant. Politiek incorrect dus. Dedecker ten voeten uit. Zijn vaste chauffeur Ignaz maakt zich alvast terecht grote zorgen. De donkerblauwe Audi A8 van Dedecker parkeert hij veiligheidshalve binnen. Hij is de rumoerige periode met doodsbedreigingen ten tijde van de dopingschandalen niet vergeten. Patrick Levefere is Dedeckers grootste vijand. Maar binnen de sportwereld zijn er nog mensen die het bloed van Dedecker wel kunnen drinken. Zo is James Storme niet te spreken over de procedure die door Dedecker in 2000 tegen hem gestart is. Dedecker beschuldigde Storme als trainer van Roeselare onterecht van mensenhandel. Ik adviseer Dedecker in het voorjaar van 2009 om toch even te wachten met het boek tot na de verkiezingen. En tot na de coalitiegesprekken droomt iemand hardop. Voor een keer luistert Dedecker. Dat ook zijn vaste chauffeur Ignaz mijn visie deelt, zal hierbij wellicht een nog grotere rol spelen. Als de verkiezingen van juni achter de rug zijn, drukt Dedecker het manuscript alvast opnieuw af. Bedoeling is het boek in september uit te geven. Ik heb gewacht tot na de verkiezingen vertelt Dedecker begin juli aan De Standaard. Maar eind augustus 2009 is het voorlopig windstil. Er is op het internet geen enkel spoor van het nieuwe boek van Dedecker te vinden. Als het inderdaad uitkomt met de oorspronkelijke passages over de islam zal het een bom worden. Dat is wel zeker. ROSSEM Ook Van Rossem is een auteur. Of hij 40.000 exemplaren van een boek verkocht heeft, is een andere zaak. Maar hij heeft wel meer boeken op zijn palmares staan dan Dedecker. Als de vergelijking al eens gemaakt wordt tussen Dedecker en Van Rossem, dan is dat nog meer het geval voor de partijen van beide heren. Op diverse internetfora lees je dan ook dat LDD een kort leven beschoren zal zijn. Net zoals ROSSEM. Maar is dat ook het geval? Volgens auteur Eric Rosseel, die een interessant boek schreef over het fenomeen ROSSEM (Het negende leven van Jean-Pierre Van Rossem), zal als Van Rossem verdwijnt, een andere mediafiguur de kans wagen om het beter te doen dan de politici zelf. De uitspraak dateert van 1993. Dedecker zal zijn kans slechts wagen in 1999. Toch is het een alhaast profetische voorspelling van de auteur. Volgens Rosseel zijn figuren zoals Van Rossem en Dedecker geen creaties van de media. Dit in tegenstelling tot wat voormalig minister De Gucht over Dedecker beweert. Ze beschikten immers al over een track record op het moment dat ze in de politiek stapten. En Rosseel vindt een populistische partij zoals ROSSEM of LDD die 5 tot 10 % van de stemmen binnenhaalt zelfs een goede zaak voor de democratie. Als bliksemafleider. Of als kuitenbijter van de schapen zoals De Croo waakhond Dedecker ooit plastisch omschreef. In het boek over Van Rossem noteert Rosseel een interesante anecdote. In de periode november 1990 tot maart 1991 zouden er tussen Van Rossem en Boudewijn Bouckaert gesprekken geweest zijn. Bouckaert adviseerde toen in zijn liberale periode Guy Verhofstadt. Als ik de anecdote met een oud-mandataris van de liberalen bespreek, reageert hij niet echt verbaasd. Het typeert Bouckaert helemaal.

104

Net zoals LDD zal ROSSEM ook bekende Vlamingen zoeken om de lijsten op te vullen. ROSSEM doet mee aan de vervroegde federale verkiezingen van eind november 1991. Het levert een bont heterogeen gezelschap op. Iets wat ook over de kieslijst van LDD in Antwerpen een acteur van Familie, een voormalig journalist, een exwoordvoerster van Touring geschreven zal worden. Maar in tegenstelling tot Dedecker hield Van Rossem zich nauwelijks met de kieslijsten bezig. Volgens Rosseel lijken de ideen van ROSSEM nog het meest op die van Georges Boulanger met zijn boulangisme van eind negentiende eeuw. Boulanger is een man van de massa (een populist dus) met een melting pot van ideen. Zijn beweging is typisch antipolitiek. Ook LDD kan je dan ook voor een stuk beschouwen als boulangisme. Wat Rosseel binnen ROSSEM opvalt is het steeds terugkerende niveauverschil tussen Van Rossem en de anderen. Iets wat uiteraard ook zal frapperen bij LDD. Er is Jean-Marie en er zijn de anderen. Hoe sterk de pogingen van sommigen van binnenuit ook zijn om van LDD meer te maken dan een eenmanspartij. Ook de pers speelt niet echt mee om van LDD meer te maken dan een eenmansformatie. Als Dedecker geruime tijd voor de aftrap van campagne uitnodigingen krijgt om in televisieprogrammas zoals Terzake of De Zevende Dag op te draven, wijst hij in eerste instantie het aanbod af. Hij suggereert voorzichtig de namen van andere parlementsleden zoals poulain Rob Van de Velde. Als de programmamakers weigeren ze willen absoluut kijkcijferkanon Dedecker in hun programma geeft hij toe. Hij beseft dat er maar twee alternatieven zijn: gaan of niet gaan. Ondanks de verwoede inspanningen van volksvertegenwoordiger Van de Velde, is hij zelfs door het journaille niet echt gekend. Zo wordt hij in een extra uitzending van Villa Politica door Linda De Win rond de jaarwisseling 2008/2009 voorgesteld als de adviseur van Dedecker. Dedecker heeft net de beruchte nota van Ghislain Londers ontvangen. Van de Velde haalt als lijstduwer in Antwerpen op 7 juni iets meer dan 1000 stemmen. Ter vergelijking: dokter Dirk Van Duppen haalt voor PVDA+ als eerste opvolger wel 1614 stemmen. Van de Velde moet nochtans het boegbeeld van LDD in Antwerpen worden in de aanloop van de federale verkiezingen van 2011. Net zoals bij ROSSEM was er eerst de leider Van Rossem bij ROSSEM en Dedecker bij LDD. De volgelingen definieerden zich in functie van Van Rossem zelf. De banden tussen deze volgelingen waren volgens Rosseel dan weer secundair. Qua stijl is er zeker een gelijkenis tussen ROSSEM en LDD: durf, lef, verbale agressiviteit, stoere taal. Of correcter: tussen Van Rossem en Dedecker. Want niet iedereen binnen LDD houdt van die agressieve en stoere stijl van de kopman. Zeker sommige vrouwelijke parlementsleden hebben zo hun bedenkingen. Als ROSSEM na de geslaagde verkiezingen toch roemloos ten onder gaat, wijt Jean-Pierre Van Rossem dat aan de pers. Het is volgens hem de schuld van de penneridders die geen aandacht besteden aan de inhoud van zijn partij. Ook bij LDD is dit te horen. Zeker nadat De Standaard sommige LDDers zoals Peter Reekmans, Jurgen Verstrepen, Gino De Craemer en Mimount Bousakla als querulanten omschreef. Degrelle Nu we toch vergelijkingen aan het maken zijn, kunnen we niet buiten die met Lon Degrelle van de partij Rex. Als je in de zoekmachine google op het internet de termen

105

Dedecker en Degrelle samen intikt, krijg je 4610 resultaten. Niet gigantisch veel, maar toch voldoende om betekenisvol te zijn. De eerste mainstream journalist die openlijk de vergelijking tussen Dedecker en Degrelle maakt, is Walter Pauli van De Morgen. Hij schrijft een vlammend pamflet tegen Dedecker als uitkomt dat hij een privdetective heeft ingezet tegen De Gucht. Volgens Pauli is er een frappante gelijkenis tussen beide politici: ze komen beiden van de rand van het land: Dedecker uit Oostende en Degrelle uit Bouillon. Een beetje zwak als basis, dat is zeker. In het stuk wordt Dedecker vergeleken met een beerboer. Dat is volgens Pauli de werkelijke Dedecker. De rest is slechts een dunne film. Als Dedecker kort nadien een interview geeft aan diezelfde Walter Pauli van De Morgen, gaat de voorzitter na afloop van het gesprek even naar het toilet. Zijn chauffeur en vertrouwensman Ignaz Rodenbach blijft met Pauli achter. Ignaz zal Pauli de mantel uitvegen: Dat was erover, zegt hij op een vermanende toon aan de journalist. Ignaz verdedigt Dedecker op consequente wijze. Toch is hij in andere gevallen ook de eerste om eerlijk toe te geven dat Decker, zijn koosnaam voor Dedecker, een taktische fout gemaakt heeft. Bijvoorbeeld bij het lekken van smsjes van Bart Somers aan Dirk Vijnck. Pauli is zeker niet de enige journalist die gelijkenissen ziet tussen beide mensen. Zo is Dedecker voor freelance journalist Willy Van Damme zelfs de hedendaagse Degrelle. En ook uitgever Leo De Haes ziet wel enige gelijkenissen in de manier van werken van beiden. Het populisme van Degrelle dreef volgens historicus en journalist Marc Reynebeau in de late jaren 30 alvast op de belofte om de door schandalen geteisterde politiek stal schoon te vegen. Het lijkt zeker sterk op de belofte van Dedecker vandaag. Of beter van gisteren. Want als het imago van Dedecker, ondermeer omwille van de publicatie van het boek De buffel, toch niet zo maagdelijk wit blijkt te zijn, zal dat bij Dedecker heel veel pijn doen. Degrelle had natuurlijk wel zijn eigen dagblad: Rex. Op 21 februari 1936 beschikt Degrelle over Documents terribles sur le Boerenbond. Eerder publiceerde hij een artikel over een socialistisch schandaal: Les 300 millions de la Banque du Travail. Degrelle zal de schandalen die op dat ogenblik uitbreken op handige wijze exploiteren. Net zoals Van Rossem en Dedecker later brengt Degrelle zelfs enkele volgelingen in het parlement. Dedecker probeert hetzelfde te doen. De financile crisis die vanaf midden september 2008 hard toeslaat door het faillissement bij Lehman Brothers, biedt uitstekende gelegenheden voor de Oostendenaar. De talrijke problemen bij Fortis, Dexia, KBC zijn weliswaar geen schandalen maar geven Dedecker wel de kans om met scherp te schieten. Dat lukt een paar keer wonderwel. In het parlement zitten immer niet veel financile experts. Hoofdredacteur Rik Van Cauwelaert van Knack merkt op dat Dedecker in de financile dossiers de laatste tijd beslagen ten ijs komt. Rara, hoe zou dat komen? Bij LDD ben ik de eerste helft van 2009 financieel onderzoeksjournalist. Met veel plezier zelfs. Volgens Dedecker omdat de echte journalisten hun werk niet doen. Ik heb Degrelle uiteraard nooit gekend. Maar er is een merkwaardige anecdote die ik wel in de leefwereld van de man zou kunnen situeren. Op donderdag 26 maart is een vriendin op bezoek in het parlement. Net voor de plenaire zitting die dan begint, komen we Dedecker tegen. Ik stel haar aan hem voor. Ik vertel Dedecker dat we samen in Antwerpen op kot gezeten hebben. Het allereerste wat hij haar vraagt is of ik chanteerbaar ben. Ik

106

repliceer vliegensvlug en anticipeer op die manier een mogelijks vervelend antwoord van haar dat iedereen wel chanteerbaar is. Dedecker gromt instemmend. Hij kan zich wel vinden in het antwoord en vervolgt zijn tocht naar het halfrond van het federale parlement. Kortom, er is misschien wel enige gelijkenis te vinden tussen Degrelle en Dedecker. Beiden wisten/weten op handige wijze kleine en grote schandalen uit te buiten voor eigen gewin. Meer dan dat is het wellicht niet. Dedecker is de huidige Degrelle niet. Zijn chauffeur Ignaz heeft zoals steeds gelijk. Dedecker is Dedecker. Of beter: Dedecker is Decker. Spons Maar wie is dan de echte Dedecker? De grootste kwaliteit van Dedecker is ongetwijfeld dat hij nieuwe informatie als een spons kan opzuigen. Bijvoorbeeld over de financile instellingen. Het feit dat hij zelf bankier geweest is (bij BBL) speelt natuurlijk in zijn voordeel. Maar het bankenlandschap is ondertussen wel enigszins veranderd. Toen was er bijvoorbeeld geen sprake van rommelkredieten. Maar Dedecker is onmiddellijk mee als ik hem het concept kort uitleg. In een recent interview met Jean-Pierre Van Rossem in De Standaard zal deze laatste stellen dat er bij Lijst Dedecker slechts een intelligent persoon rondloopt: Boudewijn Bouckaert. Niet toevallig de persoon waarmee hij begin jaren 90 ook al eens contact had. Maar Van Rossem vergist zich schromelijk. Ook Dedecker is intelligent. En niet omdat hij alle vragen op een kwis van Volt correct heeft. En bovendien is het nog de vraag of Bouckaert wel politieke intelligentie zal vertonen. Dat is nog helemaal iets anders. En dat zal allemaal moeten blijken in het Vlaamse parlement. Een illustratie van het spons-vermogen van Dedecker: als ik hem over een interessant nieuw boek spreek Political hypocrisy hoor ik hem de volgende dag stellingen verdedigen die in het boek staan. Precies alsof hij het zelf gelezen heeft. Meer heeft hij niet nodig: de kerngedachten. Dedecker houdt ook erg van leuke boutades, pittige bon mots en originele vergelijkingen. Zo is hij helemaal in zijn nopjes als cauffeur Ignaz hem vertelt over een cordon bleu de liberale versie van het cordon sanitaire dat rond LDD gelegd wordt. Alleen is hij gepikeerd dat hij die term niet eerder had vernomen. Soms pikt Dedecker gewoon schaamteloos de ideen van anderen. Zo stelt Open VLDer Herman De Schuer Schueremans in een interview met Het Laatste Nieuws dat de uitspraak van Dedecker dat (cultuur)subsidies de cocane van de elite zijn, eigenlijk van hem komt. Pittig detail: Schueremans is de huidige vriend van Lddster Nolla Appermans. Ik heb in mijn carrire met niemand zo goed samengewerkt als met Dedecker. Geen gelul. Altijd de kern van de zaak. Geen poespas. Recht(s) voor de raap. Iemand merkt op dat het niet toevallig is dat we beiden West-Vlamingen zijn. Ook vertrouwensman Kris Alpha 20 Daels is een West-Vlaming. En dat West-Vlamingen het goed met elkaar kunnen vinden, is geweten zeker als ze zich samen buiten hun provincie bevinden. En hoe kan ik iets tegen Dedecker hebben als hij letterlijk stelt dat uitgerekend ik de nieuwe gouverneur van de Nationale Bank moet worden. En dat bedoelt hij echt niet als grapje. Het mandaat van Quaden is op dat ogenblik immers bijna ten einde. In het voorjaar van 2009 wordt door de regering beslist dat Guy Quaden aanblijft. Hij lag nochtans eerder onder vuur in de parlementaire commissie over de financile crisis. Later lekt uit dat er een

107

binnen de ministerraaad een zijdelingse afspraak gemaakt is dat Quaden na een verkorte termijn aftreedt en plaats ruimt voor Luc Coene. Dat Coene (uiteindelijk) de nieuwe gouverneur zou worden van de Nationale Bank wist ik al in november 2008. Ik signeer op dat ogenblik op de Boekenbeurs. Een lezer signaleert me dat Minister van Staat en CD&Ver Mark Eyskens hem verteld heeft dat Coene de nieuwe gouverneur van de NBB zal worden. Ik bel Dedecker op om hem dat mee te delen. Dedecker zegt onmiddellijk: Jij moet dat worden. Ik voel bovendien aan zijn stem dat hij het nog meent ook. Hij bedoelt wellicht vooral dat we weg moeten van de gepolitiseerde benoemingen bij dergelijke belangrijke instellingen zoals de Nationale Bank van Belgi. En hij ziet me op dat moment vooral als financieel expert en minder als LDD'er. Als ik de beurswedstrijd Strijd der Strategen editie 2008 van De Tijd win, is hij ook de eerste om me te feliciteren. Winnen is immers belangrijk voor Dedecker. Redacteur Peter De Lobel zal me in juni 2009 na mijn vertrek bij LDD vragen of ik geen rancune bezit. Hij weet dat het avontuur bij LDD er dan op zit. Waarom zou ik rancuneus zijn? Als Dedecker op donderdag in het voorjaar van 2009 in de plenaire zitting van de Kamer een tussenkomst moet geven, moet ik hem op nauwelijks 15 minuten briefen. De agenda van Dedecker zit altijd barstensvol. Ik bespreek snel de techische details van een moeilijk financieel dossier. Een uur later staat Dedecker in het halfrond een geloofwaardig verhaal te declameren. Hij zal letterlijk zinnen gebruiken die in de voorbreiding staan. Onvoorstelbaar. Vergeten we immers niet dat de man toch al bijna 60 is. Dedecker is immers geboren in 1952. Een universitaire studie heeft hij nooit aangevat. Senator Lieve Van Ermen merkt op dat hij het zeker zou aangekund hebben. Voor de senator is een universitaire bul erg belangrijk. Mensen zonder diploma bekijkt ze een beetje vanuit de hoogte. Behalve Dedecker. Als Dedecker zich in de zomer van 2009 na een slopende kiescampagne terugtrekt, zal hij lezen. Veel lezen. Hij blijft immers openstaan voor nieuwe ideen. Niet slecht voor een man van zijn leeftijd. Dikke nek, autoritair, koppig Tijdens de kiescampagne zal het onderzoeksbureau F een doorlichting van Dedecker maken. Er wordt een profiel van Dedecker gemaakt op basis van hoe het publiek hem ziet. Niet noodzakelijk van hoe hij werkelijk in elkaar steekt. Maar perceptie is realiteit. Zeker in de politiek. Dedecker wordt op maandag 18 mei in een verkiezingsprogramma door journaliste Kathleen Cools ingeleid als een dikke nek, autoritair, koppig. Cools merkt fijntjes op dat het niet zeer positief is. Iets later verschijnt het volledige profiel van Dedecker: arrogant, koppigaard, bullebak, opportunist, ego-tripper, doorbijter, rechtvaardig. Wat de mensen niet weten is dat Dedecker ook een controlefreak is. Als het verkiezingscongres immers de dag daarvoor op zondag 17 mei in Antwerpen in de ochtend gehouden wordt Dedecker wil absoluut het vrt-nieuws van 13u00 halen neemt hij die ochtend nog eens alle teksten door. Bij sommige mensen breekt op dat ogenblik lichte paniek uit. Fractiemedewerkers die het congres die dag meemaken signaleren evenwel dat

108

het er in Hangar 29 eerder saai was. Iemand anders drukt zich voorzichtiger uit. Hij vond het vooral lang duren. Dedecker haalt overigens inderdaad het vrt-nieuws van n uur. Er wordt zelfs geopend met een beeld van een archetypische privdetective in ruitjespak, oudbollig petje en vergrootglas. Mijn eerste indruk thuis is dat er een of andere lapzwans LDD belachelijk wil maken. Later hoor ik dat het een idee van LDD zelf is. Een blunder vind ik dat. Hoe is het toch mogelijk? Misschien moeten we dat item wel zien als humor? Onderzoeksjournalist Raf Sauviller vindt dat Dedecker alvast gn gevoel voor humor heeft. In een artikel in P over het populaire Top Gear programma vergelijkt Sauviller de presentator Jeremy Clarkson met Dedecker. De boomlange Clarkson 1.96 meter is Dedecker in het groot omdat hij het niet kan laten het weldenkende deel van de bevolking de gordijnen in te jagen. Maar in tegenstelling tot Dedecker heeft Clarkson volgens Sauviller wel een gevoel voor humor. Aan Dedecker is zeker een zachtere kant die hij evenwel niet graag toont. Begin april 2009 krijgt de voorzitter van LDD immers bezoek van een meisje van een jaar of 12 samen met haar moeder. Het meisje heeft eerder een interview van Dedecker afgenomen voor een schoolwerk en komt Dedecker nu persoonlijk bedanken. Ze heeft een geschenkje bij. Dedecker neemt de gift met een glimlach aan. Het doet hem duidelijk plezier. Hij is zelfs een beetje ontroerd. Dedecker zit er bij als een Oosterse priester aan wie geschenken geofferd worden. Een ander aspect van die zachte kant is dat Dedecker graag feedback krijgt. Als ik hem in het najaar van 2008 oprecht feliciteer na een optreden in het programma Volt over onderwijs, is hij oprecht aangedaan. Hij wist niet of hij het goed had gedaan. Naar het schijnt hebben veel (top)politici last van deze eigenschap. Een andere verborgen kant van Dedecker is dat hij altijd klaar staat om mensen te helpen. Als een parlementslid tijdelijk wat krap bij kas zit, springt Dedecker genereus bij. En ook SM-rechter Koen Aurousseau zal hij even uit de brand helpen. Lang zal de samenwerking even niet duren. Aurousseau kampte op dat ogenblik immers met de drankduivel. Dedecker moet later toegeven dat hij met de man weinig kon aanvangen. Dat de SM-rechter nog voor Dedecker gewerkt heeft, verneem ik uit zijn eigen mond. Ik sms, naar aanleiding van de film over de man en zijn vrouw, de vraag aan de Dedecker of hij wel het echte verhaal kent over de voormalige rechter. Dedecker belt me nog geen 30 seconden later op. Ik vertel hem dat het alweer een loge-verhaal is. Aurrousseau had geweigerd een dienst te bewijzen aan een logebroeder en hiervoor werd hij keihard aangepakt. Een verhaal dat overigens veel parallellen heeft met de geschiedenis van rechter Jan Beirens. Een vertrouweling vertelt me niet lang na dit telefoontje dat Dedecker ook honderd procent tegendraads is. Hoe meer je zegt dat hij iets moet doen, hoe meer hij er zich tegen zal verzetten. Zo wil Dedecker in het voorjaar van 2009 een korte vakantie nemen. Hij twijfelt. En hoe meer mensen hem aanraden om er even tussen door te knijpen, hoe meer hij twijfelt. Om er voor te zorgen dat Dedecker zeker iets doet, moet je hem eigenlijk aanraden om het omgekeerde te doen, zegt die persoon nog. De meest rake typering van Dedecker komt evenwel van een persoon die hem wellicht als een van de besten kent. Hij roept eerst luid. Hij provoceert. En als er dan teruggeroepen wordt, gaat hij in een hoekje wenen en stelt hij de vraag waarom ze dat

109

doen. Bart De Wever heeft het door: Dedecker speelt afwisselend de rol van bullebak en slachtoffer. En hij geraakt er nog weg mee ook.

110

Besluit Hoe is het mogelijk dat over de figuur van Dedecker zoveel verschillende meningen bestaan? Volgens prins Laurent is Dedecker zelfs ronduit geschikt om premier van Belgi te worden. In een vertrouwelijk gesprek tussen beide mannen vergelijkt prins Laurent Dedecker met voormalig eerste minister Jean-Luc Dehaene. U bent beiden werkpaarden, vertelt Laurent aan Dedecker. In een beweging nodigt de prins Dedecker uit in zijn villa Clmentine in Tervuren. Ironie ten top. Dedecker wil de dotatie van Laurent immers afschaffen. En Dedecker bracht eerder ook het vastgoeddossier van de prins uit. Voor anderen is Dedecker dan weer een baarlijke duivel. Dedecker is dan ook een complex man. Volgens redacteur Walter Pauli is de man zelfs de meest complexe of meervoudige politicus in Vlaanderen. Dat maakt hem natuurlijk ook zo boeiend voor de media. Hij is immers niet eendimensionaal zoals veel andere politici. Dedecker is een Janus met niet 2 maar wel 4 gezichten. En elk gezicht is ook Dedecker. Waar je ook kijkt. Als advocaat Leo Goovaerts hem het uitstekende boek Politieke onderhandelingen overhandigt, is de opdracht aan Dedecker op 6 september 2007, vlak voor de federale verkiezingen dus, als volgt: In de hoop dat hij het onmogelijke toch waarmaakt. Met sympathie en liberale groeten. Goovaerts zal net voor de Vlaamse verkiezingen met een ander zeer lezenswaardig boek uitkomen: Wat ik zag was ontnuchterend. Passage van een penningmeester bij de VLD. Op de cover van het boek staat overigens ook een foto van Dedecker. Het boek zelf gaat vooral over zijn conflict met Guy Verhofstadt over een lening (volgens hem) of een schenking (volgens Verhofstadt). Ook Goovaerts heeft dus letterlijk zelfs een openstaande rekening van 2 miljoen frank met de Open VLD. De advocaat Goovaerts gaat in dat gevecht met Verhofstadt overigens zeer ver. Zo koopt hij doelbewust een terrein in Itali dat pal naast het domein van Verhofstadt gelegen is. Enkel om Verhofstadt te jennen. Kortom, de wrok tegen de liberalen zal toch zon beetje de rode draad vormen bij de relaties die Dedecker onderhoudt. En die lijst is erg lang: Eppink, Goris, Reekmans, De Kerpel, Bouckaert. Het is wat het gremium en de voorban van LDD verbindt. Toch is Goovaert geen vriend van Dedecker. Dat benadrukt de sympatieke advocaat tijdens een lunch in de Villa Lorraine in Ukkel. Ik heb Dedecker twee keer ontmoet, vertelt Goovaerts. Toen Dedecker me vertelde dat hij Luc Van der Kelen van Het Laatste Nieuws als een vriend beschouwde, heb ik eens smakelijk gelachen. Het gezicht van Dedecker betrok onmiddellijk. En op een strategische nota die ik voor LDD schreef, heb ik nooit reactie gekregen. Goovaerts stelde Dedecker in de aanloop van de verkiezingen van 2009 ook een politicus van gewicht voor. Volgens de advocaat hapte Dedecker niet toe omdat hij geen sterkere figuren naast of boven zich duldt. Als de opiniepeilingen voor de federale verkiezingen van 2007 Dedecker geen schijn van een kans geven, kruipt hij die dag in zijn bed. De laatste peiling van De Standaard geeft LDD nauwelijks 3,8 % van de stemmen. Dedecker gelooft er dus niet in. Laat in de namiddag gaat een telefoon. Dedecker neemt in kamerjas op. Het is een journalist van Knack die hem een reactie vraagt bij het nieuws dat hij toch boven de kiesdrempel uitgekomen is. Dedecker is stomverbaasd. Snel trekt hij nette kleren aan en vertrekt vliegensvlug naar de televisiestudios in Brussel.

111

Hij heeft dus die zondag in 2007 wel degelijk het onmogelijke waargemaakt. En bovendien, hij heeft het waargemaakt ondanks peilingen die ik druk me voorzichtig uit enigszins gemanipuleerd waren. De peilingen moesten er voor zorgen dat LDD geen kans kreeg. Het verhaal wordt aan Dedecker verteld door een hoofdredacteur van een Vlaamse krant. In 2009 zaten de peilingen voor LDD er opnieuw naast. Gemanipuleerd? Om ervoor te zorgen dat LDD snel in de campagne schietschijf zou worden van andere partijen en de pers? Mogelijk. In dit land moet je van niets meer versteld staan.

112

Algemeen besluit Volgens Walter Pauli van De Morgen waren de verkiezingen van 7 juni wellicht de belangrijkste voor de partij. Ofwel slaagt hij erin de verwachtingen te beantwoorden, en dan is de kans groot dat LDD levensvatbaar blijft. Ofwel faalt hij en dan dreigt een uitgerekte variant van het Rossemscenario, waar een eenmanspartij uiteenviel in evenveel ruzinde fracties als er Rossem-parlementsleden waren. Dat beseft Dedecker ook. In een interview begin mei met diezelfde krant De Morgen stelt hij dat de grens op 10 % ligt. Ook op verkiezingsdag 7 juni zegt hij in de wagen dat 10 % toch wel haalbaar moet zijn. Als we die halen, zijn we geslaagd. Als we die niet halen, weten de andere partijen dat ze niet echt bang moeten zijn voor ons. Dan hebben we een probleem. Heimelijk hoopt Dedecker toch op meer. Als in maart immers bekend wordt dat LDD een paar procentpunt verliest ten opzichte van de vorige peiling (6 maart: LDD haalt volgens een peiling DS/VRT nog 11,8 % van de stemmen), zal Dedecker eerst eens goed vloeken. Daarna bekijkt hij het positiever: op die manier gaan er volgens hem minder pipos naar het parlement. Toch wordt Dedecker op dit punt in zijn eigen partij wat weggelachen. De meeste medewerkers van de fractie rekenen op heel veel meer. Als ik enkelen vlak voor de verkiezingen vertel dat ik op dat moment ronduit zou tekenen voor die 10 %, word ik zelfs weggehoond. Ze bekijken me alsof ik van Mars kom. Filip Dewinter van Vlaams Belang is oprecht verbaasd als de resultaten van LDD die zondag 7 juni binnenstromen. Dat had ik niet verwacht zegt hij verrast. Het momentum van Dedecker is voorbij. LDD zal die dag uiteindelijk landen op 7,7 procent. Derk Jan Eppink zal 7juni nagelbijtend doorbrengen. Zijn zitje in het Europees parlement staat op het spel. Op basis van de Vlaamse resultaten is die tot laat in de avond hoogst onzeker. Als hij om 22u00 verneemt dat het zitje voor het Europees Parlement toch binnen is, is hij zowat de enige die durft toe te geven dat het niet het verhoopte resultaat is. Met de hakken over de sloot laat hij optekenen. Eigenlijk is het resultaat nauwelijks beter dan tijdens de federale verkiezingen van 2007. En toen was er nauwelijks tijd om deftig campagne te voeren. Volgens politicoloog Carl Devos heeft LDD inderdaad een probleem. Door te focussen op schandalen heeft Dedecker op korte termijn slagkracht. Maar op lange termijn kan je dit niet volhouden. Dan worden de mensen dit beu. Medewerkers binnen de partij voeren dan altijd aan dat LDD wel degelijk een onderbouwd programma heeft: de flat tax of vlaktaks, een onderbouwd standpunt over migranten, gefundeerde stellingen over onderwijs. Maar je moet het wel verkocht krijgen aan de mensen. In het stemhokje zijn mensen bovendien geen rationele wezens. Emoties en perceptie primeren er. Als ze aan Dedecker denken, komen automatisch begrippen naar boven zoals privdetectives en overloperij. Top of mind awareness dus zoals dat in de marketing heet. Als ik met Kris Alpha 20 Daels na de verkiezingen van 7 juni in het personeelsrestaurant van het Federale Parlement lunch, vertel ik hem dat de partij nog lang niet uit de gevarenzone is. Ik geef de partij 50 % kans om te overleven. En uiteraard ook 50 % kans om te mislukken. Terwijl we praten zitten naast ons prominente CD&Vers te

113

genieten van hun maaltijd: parlementsleden Tony Van Parys en Hugo Vandenberghe om er twee te noemen. CD&V is tevreden met de resultaten. Een beetje verderop zit Hilde Vautmans. Ze zal op dat moment met de steun van Verhofstadt een (nieuwe) gooi doen naar het fractieleiderschap van de Open VLD in de Kamer. En winnen van opponent Rik Daems.

114

Epiloog Donderdag 18 juni 2009 had ik de indruk dat ik in een surrealistsch schilderij terecht gekomen. Belgi heeft een patent op surrealisme. Wat zich tijdens de zomer afspeelt in het Belgische gerecht en het gevangeniswezen tart werkelijk alle verbeelding. Dat is het kader dat ik gebruik als ik mijn Amerikaanse overburen vertel over de politieke contekst in Belgi. Twee dagen daarvoor had fractiesecretaris Jan Van Brussel me aangekondigd dat mijn korte loopbaan bij LDD afgelopen was. Een aangetekende brief was onderweg. Die donderdag had ik evenwel nog niets ontvangen. Bedoeling van die dag was een dossieroverdracht te verzorgen. Een goed idee uiteraard. Samen met Kris Alpha 20 Daels hadden we in de weken voor de Vlaamse verkiezingen ondermeer gewerkt op een vastgoeddossier. Het surrealistische gevoel werd nog versterkt door de betogende boeren. In het Huis van de Parlementsleden waren ze duidelijk te horen. En er cirkelde zelfs een politiehelikopter boven onze hoofden. Commissievoorzitter Barroso snelde in de Brusselse tunnels richting Schumanplein. In de gang van LDD kom ik om 12u00 Van Brussel tegen. Ik meld dat ik nog steeds niets ontvangen heb. De brief is onderweg vertelt hij. Nog altijd?, bedenk ik. Ik begin me af te vragen of het hier om een soort proef gaat. Om te testen of ik naar een hoger niveau mag bij LDD. Een examen om na te gaan om te zien hoe ik met deze stresserende situatie omga. Zoals bij de vrijmetselaars als nieuwelingen door ervaren logebroeders met een zwaard geprikt worden. Als teken van onderwerping. Het is een krankzinnige gedachte, ik weet het op dat moment. Maar ik heb dan in dat ene merkwaardige jaar al geleerd dat werkelijk niets onmogelijk is in de politiek. En zeker niet bij LDD. Kijk maar naar het absurde avontuur van Dirk Vijnck. Een klucht volgens de pers. Kris Alpha 20 Daels geeft op dat moment een interview aan journaliste Valerie Van Peel van Dag Allemaal. Tijdens de lunch is hij lovend over de mooie vormen van de vrouw. Hij houdt van mooie vrouwen. Toch is ze niet helemaal mijn type zegt Daels nog. Daels legt Van Peel uit hoe het detectiveverhaal volgens hem precies in elkaar zit. Tijdens de lunch vertelt hij me dat hij tijdens dat interview Dedecker niet spaart. Ik heb haar verteld dat ik negatief geadviseerd heb. Volgens Dedecker zal er wel goed gezorgd worden voor Daels. Dedecker verwijst naar het feit dat Daels in Oost-Vlaanderen uit de boot gevallen is. Daels twijfelt er aan. Hij heeft dan ook al veel meegemaakt bij LDD. Kris Daels vertelt zijn verhaal aan Dag Allemaal omdat hij ongewild mee in het ijskoude bad werd getrokken. Alpha 20 is immers gewoon om als undercover te werken. Hij is nog steeds ontstemd omdat zijn naam gevallen is in het dossier. Dedecker kan niet zwijgen. De overdracht van dossiers stelt niets voor. Ik maak op mijn eentje mijn bureau of liever dat van Vijnck leeg. De interessante dossiers houd ik opzij en zal ik in een doos meenemen. Er zit misschien alweer een nieuw boek in. Niet dit maar een over de sale & lease back constructies. Hopelijk voor 2010. De rest van de documenten is voor de recyclage. Of voor nieuwsgierige medewerkers van andere partijen. Ik gruwel van deze hybride situatie: blijkbaar wil men nog beroep op me doen. Jan Van Brussel weet dat ik waardevol ben in de financile dossiers. Ik heb Dedecker meerdere

115

keren naar voor geschoven in een complex bankendossier. Het was zelfs de bedoeling om met Daels een onderzoeksteam op te richten. Een schitterend idee dat nu niet doorgaat. Daels vraagt me tijdens de lunch in het gewoon restaurant hoe ik zijn toekomst zie. Ik wil je niet benvloeden Kris vertel ik hem naar waarheid. Ik zal een aantal personen missen bij LDD. Daels is er zeker een van. Ik herinner me het moment dat we aan elkaar werden voorgesteld begin juni 2008. Ik ben maar een eenvoudige flik, zei hij. Mensen die dat zeggen zijn meestal zeer intelligent repliceerde ik. In talloze vinnige woordenwisselingen in het West-Vlaams moest hij mij meestal laten winnen. Debels, je moet altijd het laatste woord hebben, zei hij dan lachend. Als hij aan zijn uitstekende boek Alpha 20 over zijn periode bij de politie werkt, zal hij me geregeld advies vragen. Wat is de beste uitgeverij in Vlaanderen? vraagt hij op een dag. Ook in dit geval willen alle uitgeverijen in Vlaanderen dit manuscript wel uitgeven. Het boek staat nadien wekenlang in de top 10 van bestverkopende exemplaren. Het succes is hem gegund. Daels is verstandig omdat hij informatie bij de juiste mensen ophaalt. En er nadien ook rekening mee houdt. Ik zie je toekomst niet meer bij LDD vertel ik hem naar waarheid. Het is de tweede keer dat ik hem dat zeg. Daels werpt onmiddellijk op dat indien hij LDD verlaat, dit door zijn vijand De Kerpel als een overwinning zou beschouwd kunnen worden. Dat ligt gevoelig. De eerste keer was nadat hij me het incident vertelde over de lijstvorming in Oost-Vlaanderen. Daels gaf nadien eerlijk toe dat zijn motivatie door de gebeurtenis geknakt was. De komende maanden zullen moeten uitwijzen of mijn analyse correct is. Ik heb mijn evaluatie nog niet gehad, besluit Alpha 20. Ik weet niet of dat een goed of een slecht teken is. Ik ben de laatste in de rij. Daels verwijst naar het gesprek dat fractiesecretaris Van Brussel in die periode met alle medewerkers hield en dat voor mij slecht afliep. Het kan een goed teken zijn dat ik laatste kom. Omdat het een fluitje van een cent kan zijn. Of het kan een slecht teken zijn, Kris repliceer ik vlug. Misschien wordt het een lang en moeilijk gesprek. Ook deze keer heb ik nog het laatste woord.

116

Appendix: De zwakke plekken van Lijst Dedecker een (S)W(O)T-analyse Bij bedrijven is het gebruikelijk een zogeheten SWOT-analyse toe te passen. SWOT is een acroniem en staat voor Strengths, Weaknesses, Opportunities en Threats. Sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen van die onderneming dus. Ook politieke partijen kunnen aan een dergelijke analyse onderworpen worden. Meester Leo Goovaert doet het in zijn uitstekende boek over onderhandelingstechnieken. We komen er in het besluit van dit onderdeel nog uitgebreid op terug. De sterktes en de kansen van Lijst Dedecker worden gepersonifieerd in de figuur van Dedecker. Redacteur Douglas De Coninck van De Morgen moet in een boze open brief aan Dedecker toegeven dat het aanvoelen van de politieke impact van welbepaalde dossiers Koekelberg/Dewael, Moerman, Fortis (de scheiding der machten) de kracht van Dedecker is. Combineer dat met de wendbaarheid en de flexibiliteit waarmee de medewerkers van Dedecker ingezet kunnen worden er wordt ook niet op een uurtje meer of minder gekeken en je hebt een potentieel winnend team. Maar er zijn ook talrijke zwaktes en bedreigingen voor Lijst Dedecker. Dedecker weet het bovendien als geen ander. 1. De mengelmoes van ideen Lijst Dedecker trekt een welbepaald type mensen aan: vrijbuiters, mensen met een duidelijke mening, individualisten ook. Een parlementslid noemt LDD zelfs een geuzenpartij. Het Laatste Nieuws spreekt over een Mexicaans leger. Net zoals Georges Boulanger eind negentiende eeuw, heeft Dedecker een aantrekkingskracht op mensen van een divers pluimage. Het gevolg is dat ze er eigen ideen op nahouden die niet altijd in overeenstemming zijn met de partijlijn. Senator Lieve Van Ermen is bijvoorbeeld fel gekant tegen de bouw van de Lange Wapper, de beruchte nog op te richten brug in Antwerpen. Als cardiologe is haar insteek niet zo moeilijk te raden: de gezondheid van de omwonenden. Haar standpunt ligt bij LDD gevoelig: LDD is immers de partij van de mobiliteit. Gezondheid is iets minder belangrijk. Als Lijst Dedecker in Antwerpen verruimd wordt met Moniek Denhaen, voormalig woordvoerster van Touring, zal het standpunt enigszins wijzigen: de Lange Wapper kan plots wel als het de snelste oplossing betekent. Denhaen denkt vooral aan mobiliteit. Paul Geudens van de Gazet van Antwerpen schrijft dat Van Ermen haar strijd tegen de Wapperbrug mag opbergen. Op de site van Indymedia verschijnt zelfs een grappig artikel waarin de senaatsfractie van LDD opgedoekt wordt. Van Ermen is razend. In een vlammende e-mail naar Piet Desl sneert ze dat ze niets meer mag zeggen over de Lange Wapper maar iemand die GEEN parlementarir is, zoals Moniek Denhaen, voor TV (dat) wl (mag)? Van Ermen is vooral ziedend omdat ze voor schut gezet wordt. Ze heeft immers als senator 200 handtekeningen verzameld voor het referendum. Eerder bracht ik Van Ermen in contact met de actiegroep Ademloos van Wim Van Hees. De Lange Wapper is immers ook vanuit economisch oogpunt een blunder. Een tunnel is in alle opzichten beter.

117

Sommigen binnen de partij zijn ook voor een samenwerking met het Vlaams Belang. Zo pleit professor Bouckaert in Knack voor een coalitie met die partij na de gemeenteraadsverkiezingen van 2012. Anderen vinden het idee op zich al verwerpelijk. En zo kan je nog wel een tijdje doorgaan. Soft drugs, een onafhankelijk Vlaanderen, de toetreding van Turkije bij de EU, het Midden-Oosten. Ingenomen standpunten concorderen niet altijd met het partijprogramma. Als er al een standpunt van de partij is. In ethische kwesties laat de partij iedereen vrij. Sommigen zijn ethisch rechts. Anderen ethisch links. Zoals Dedecker zelf. De partij laat iedereen vrij om er het zijne of hare van te denken. Eigenlijk is dat op termijn onhoudbaar. Het is een truc van de foor die maar kortstondig kan werken. Typisch is ook telkens de overtuiging van het grote gelijk. Mensen met een andere visie zoals Jo Claus zijn vaak gekken en echt gedebatteerd wordt er niet over ideen. Er heerst vaak een bunkermentaliteit en een ons tegen de rest-houding. Als er een slechte peiling over Brussel uitkomt, is het de schuld van het onderzoeksbureau dat de peiling afnam. Volgens een LDDer werden er immers te weinig Vlamingen ondervraagd. 2. Dedecker neemt te veel hooi op zijn vork Dedecker vindt het moeilijk om te delegeren. Hij wil zoveel mogelijk zelf doen. Als de lijstvorming in de aanloop van de Vlaamse en Europese verkiezingen behoorlijk stroef verloopt, trekt hij het laken helemaal naar zich toe. Als er op dat moment nog ontevredenen zijn in de woorden van Dedecker, moeten ze de partij maar verlaten. Het gebeurt ook. Waardevolle elementen zoals Paul Schietekat en Walter Govaert zijn uit onvrede weg. Tegelijk is Dedecker ook kamerlid. Hij moet de federale dossiers als boegbeeld van LDD blijven opvolgen. In Walloni combineren Didier Reynders en Jolle Milquet het voorzitterschap van hun partij met het ministerschap. Bij Lijst Dedecker combineert Dedecker zowat alles. Maar Dedecker is ook maar een mens. In de aanloop van de verkiezingen zal hij zoon Dimitri een aantal keer smsjes sturen met de boodschap dat hij er mee wil stoppen. Iemand die Dedecker goed kent bevestigt dat hij in die periode heel diep zat. Een vertrouweling signaleert evenwel dat Dedecker een jongen van de straat is. Hij komt altijd terug. Er is wel een onverwacht voordeel. Doordat Dedecker in mei verstek geeft in de plenaire zitting op donderdag, mogen andere parlementsleden vragen aan de minister stellen. Martine De Maght grijpt terecht haar kans en mag twee keer achtereenvolgens de regering het vuur aan de schenen leggen. Ze doet het overigens met verve. Als Dedecker uitgenodigd wordt voor een debat over Europa klaagt hij dat hij over dat onderwerp eigenlijk niet zo veel weet. Dedecker doet zowat alle debatten op tv voor LDD. Verstrepen is verontwaardigd. Op de telex van Belga verschijnt zelfs een bericht waarin staat dat Streep meer op tv wil. Hij heeft geen ongelijk: het zijn immers Vlaamse verkiezingen. Dedecker is op dat ogenblik federaal kamerlid. En helemaal niet van plan in het Vlaams parlement te zetelen. Maar hij denkt dat hij het beter kan. Of anders gesteld: dat de anderen het niet kunnen. Hij roept minstens een keer verontwaardigd aan telefoon: Is er iets dat daar draait in Brussel?.

118

3. Communicatie Terry Verbiest is even parlementair medewerker van Vlaams parlementslid Jurgen Verstrepen. Op de Facebookpagina van een gemeenschappelijk vriend noteert hij het volgende: LDD en communicatie: het zal nooit iets worden. Verbiest moet voor Verstrepen de campagne van Obama in de VS analyseren en nagaan of we er ook in Vlaanderen iets van kunnen leren. Yes we can. Open VLD, met Laurent Hoornaert op kop, zal er het slimst gebruik van maken. Verbiest wordt begin juli door Dedecker wegens verregaande desinteresse ontslagen. Dedecker geeft mee dat hij Verbiest zelfs nooit gezien heeft. Verstrepen reageert onmiddellijk op zijn website: Ik ben de werkgever van Terry en Ik weet van niets. LDD en communicatie: het zal inderdaad nooit wat worden. Als kamerlid Rob Van de Velde een opgemerkt en uiterst wrang interview aan De Standaard geeft waarin hij bikkelhard uithaalt naar de partijtop ondervoorzitters Verstrepen en Sabbe krijgen er stevig van langs is het vele werk om het merk LDD in Vlaanderen op te bouwen, in een klap om zeep. Een goede reputatie komt immers te voet maar vlucht te paard weer weg. De overloperij en vooral de blijde inkomst van Vijnck en het merkwaardige verhaal met de privdetective schieten het laatste restje geloofwaardigheid van LDD en Dedecker helemaal aan flarden. Een fractiemedewerker signaleert goedwillend dat Van de Velde met het interview leergeld betaalt. Net zoals die keer toen hij door de vrt genterviewd wordt naar aanleiding van de commissie over de financile crisis. Van de Velde begint met de positieve elementen van de voorstellen van de meerderheid op te sommen. Daarna geeft hij voor de camera een waslijst van tekortkomingen. In het journaal heeft men zijn lange interventie evenwel geknipt: enkel de lovende punten komen in het stuk aan bod. Het is alsof LDD als oppositiepartij de voorstellen van de meerderheid enkel goed vindt. Van de Velde is uiteraard verontwaardigd. Maar dat is nu eenmaal het spel. Denken in termen van soundbites is een hele kunst. De medewerkers van de comunicatiedienst sakkeren nog meer. Als Dedecker in de plenaire zitting van de Kamer uitpakt met zijn smsjes die moeten bewijzen dat Karel De Gucht LDDers ronselde, smeekt communicatiemanager Desl in een e-mail om dat verhaal alsjeblieft te begraven. Als volleerd communicatiestrateeg weet hij dat LDD hier niets mee kan winnen. Maar Dedecker luistert niet en gaat voluit. De borst naar voor. En hij chargeert later nog een keer in Dag Allemaal in het dossier van de privdetective. Dat verhaal is op dat moment dan al weer helemaal koud. Dedecker wil het toch opwarmen omdat hij de Open VLD kan aanvallen. Waarvoor LDD precies staat, verdwijnt telkens op de achtergrond. Als Dirk Vijnck, hij is dan al een paar weken opnieuw bij LDD, op Rob tv een exclusief interview geeft om het echte verhaal te doen, vloekt communicatiemanager Desl opnieuw. Waarom ben ik daar niet bij? vraagt hij zich terecht af. Vijnck denkt dat hij groot genoeg is om een dergelijk interview alleen te geven. Niemand moet zijn handje vasthouden, denkt hij. Hij vindt zichzelf een grote meneer. De broodjesman. 4. Medewerkers of kandidaten?

119

Het is een publiek geheim dat Lijst Dedecker met een capaciteitsprobleem zit. Daarom werpen fractiemedewerkers tijdens de Vlaamse verkiezingen zich ook voluit in de kiesstrijd. Het mooiste voorbeeld is communicatiemanager Piet Desl die de Brusselse lijst voor het parlement van dat gewest trekt. Maar nog andere fractiemedewerkers doen mee aan de kiesstrijd. Voorzitter Lode Vereeck klaagt in Limburg zelfs dat hij zijn lijsten niet volkrijgt. Hij moet nog 4 vrouwen vinden voor de top van de lijst. Vereeck vertelt het nota bene aan vijand Linda Vissers van het Vlaams Belang. In die campagne kruipt natuurlijk heel veel tijd en energie. Op dat ogenblik kan die tijd niet meer naar de communicatie van LDD zelf gaan. Crowding out wordt dit fenomeen met een moeilijk woord genoemd. Je merkt het trouwens ook aan de persberichten die eind mei verstuurd worden. Vaker wordt door Desl een Brussels thema gekozen. In sommige partijen is het ronduit verboden dat medewerkers van de fractie of de studiedienst openlijk een mandaat ambiren. Het is een verstandige regel. Bij Lijst Dedecker is het (nog) mogelijk. Een overgekomen mandataris suggereert ook een eenvoudige regel om te communiceren. Een parlementslid bespreekt in eerste instantie een dossier met iemand van de studiedienst. Eventueel kan een second opinion gevraagd worden. De persdienst voert nadien gewoon uit. Die persoon begrijpt niet waarom dit bij LDD niet kan. Een ander probleem is dat niet alle parlementsleden op het juiste niveau zitten. Sommige federale parlementsleden willen liever in het Vlaamse halfrond zetelen. En LDDers die net verkozen zijn in het Vlaams parlement, willen dan weer liever een zitje op het federale niveau. Kamerleden Martine De Maght en Dirk Vijnck bijvoorbeeld prefereren het Vlaamse niveau. De Maght is boos als ze niet hoog genoeg op de Oost-Vlaamse lijst mag staan om effectief verkozen te worden. Ex-judoka Ulla Werbrouck wil ook naar Vlaanderen. Daar kan ze zich toeleggen op sport. Maar zij is wel geslaagd in die operatie. Vlaamse parlementsleden Lode Vereeck, Boudewijn Bouckaert en Peter Reekmans hebben dan weer vaak op subtiele manier duidelijk gemaakt dat ze liever in de Kamer of in de Senaat zouden willen zetelen. Over hoogstens 2 jaar bij de federale verkiezingen van 2011 moeten de kaarten in elk geval op tafel gelegd worden. Of anders gezegd: de maskers zullen afgezet moeten worden. 5. Kieslijsten Dedecker kiest ervoor om de kieslijsten voor de Vlaamse verkiezingen zo lang als mogelijk open te houden. Zijn strategie bestaat erin valabele kandidaten de kans te geven toe te treden tot de partij. Dedecker zoekt vooral bekende koppen die volgens hem veel stemmen kunnen opleveren. Beaucourt, De Baetzelier, Deruwe, Denhaen, Danneels. Zijn strategie zal zeker in Antwerpen niet veel opbrengen: Denhaen haalt vanop de tweede plaats 2552 stemmen. Dat zijn er een pak minder dan gedeputeerde Martine De Graef die nochtans een plaats lager staat. Danneels haalt iets meer dan 1000 stemmen binnen. Acteur Deruwe 2428. Ter vergelijking: Inge Faes van N-VA haalt op plaats 23 (!) 2464 stemmen. En Els Baeten sprokkelt op diezelfde lijst van N-VA vanop plaats 27 nog altijd 2281 stemmen. Deze strategie van Dedecker heeft ook grote nadelen: LDDers van het eerste uur worden zenuwachtig. Nieuwkomers die hoge plaatsen op de lijsten innemen worden

120

meewarig bekeken. Moniek Denhaen bijvoorbeeld wordt in Antwerpen in de kiescampagne een beetje uitgesloten. Sommigen vragen zich ook af wat ze Dedecker in ruil hebben gegeven. Vijnck gaf wel 5000 euro om bovenaan een lijst te mogen staan. En toen bestond LDD net. Niemand gaf de partij een kans. Door de uitstekende peilingen steeg de marktwaarde van LDD evenwel pijlsnel. Door de plaatsen op de kieslijsten zo lang open te laten, worden bitsige gevechten gespeeld om niet eens verkiesbare plaatsen. Sommigen vinden dat ze op plaats 6 moeten staan op de lijst en niet op plaats 7. Geen van beide plaatsen levert evenwel een zitje in het Vlaamse halrond op. Het gaat enkel over het ego van die mensen. En na de verkiezingen wordt toegegeven dat sommige kandidaten niet eens op de kieslijst thuishoorden. 6. De opstandige provincies Dedecker krijgt sommige provincies maar niet onder controle. Antwerpen en Limburg bijvoorbeeld. Het is correct dat heel veel kandidaten vinden dat ze veel in hun mars hebben terwijl ze objectief eigenlijk weinig betekenen. Je kan grote winst maken en rijk worden door ze te kopen voor wat ze waard zijn en ze opnieuw te verkopen voor de prijs die ze denken waard te zijn. Maar dat is typisch aan politiek. Binnen de provincies wordt een harde strijd geleverd tussen diverse clans of stammen. Voormalige ex-belangers tegen ex-VLDers. Aanhangers van die ene kandidaat tegen een andere kandidaat van dezelfde partij. Sommigen gaan zelfs op de vuist met elkaar. In de provincie Antwerpen is dit het geval. Het gerucht gaat als een lopend vuurtje rond. De ene kandidaat overplakt de affiches van de andere kandidaat. Een kandidaat in Limburg die net na het afsluiten van de kieslijsten opkomt als onafhankelijke wordt door een echte LDDster op Facebook uitgemaakt voor kloothommel. Je leert al eens nieuwe scheldwoorden bij. 7. Hij verzamelt vijanden Dedecker schiet op iedereen: de vakbonden, de mutualiteiten, de andere partijen, het gerecht, de loge, de katholieke kerk, de islam, de Joden, het koningshuis. En hierbij vernoemen we aartsvijand Patrick Lefevere niet eens. Dedecker heeft weinig of geen objectieve bondgenoten. Alleen met voormalige VLDers is er telkens dat gemeenschappelijke verhaal van rancune. En sommige bedrijfsleiders zien wel wat in het neo-liberale verhaal van Dedecker. Erger nog is dat hij binnen zijn eigen partij een hoop vijanden gemaakt heeft. Provinciaal voorzitter van Limburg John Vrancken wordt in 2009 brutaal aan de kant geschoven om plaats te maken voor hoogleraar Lode Vereeck. Vrancken voelt zich geschoffeerd. Hij weet dat er binnen Limburg hard gebikkeld is om hem de gracht in te rijden en bewijst dit ook met e-mails. En hij weet ook dat hij wel degelijk over een machtsbasis beschikt in grote delen van die provincie. Bovendien is Vrancken een mandataris hij is op dat ogenblik nog steeds Vlaams parlementslid en kent op die manier toch iets van het politieke spel. Als Vrancken op de kieslijst bedankt wordt met een onverkiesbare plaats, geeft hij zijn ontslag. Wat heeft Dedecker hem bij de overstap precies beloofd? Op zijn website

121

schrijft Vrancken nu pittige stukken over LDD. Dedecker heeft er opnieuw een vijand bij. Ook de vorige voorzitter van Limburg, Guy Geens, lekt het dossier van de privdetective aan de pers. Zijn motivatie is wraak. Wellicht ook voor een verbroken belofte van Dedecker. De wrok van misnoegde ex-LDDers is een sluipend gif. De ergste vijanden zitten binnen een partij. Of hebben net ontslag genomen. De ergste vijanden, de ex-partijleden, zijn net zoals voormalige rokers: zij worden de hevigste anti-rokers. 8. Hoge heren en kersen Dedecker beschikt over uitzonderlijke kwaliteiten. Anders bereik je niet wat hij bereikt heeft. Zo eenvoudig is dat. Dat staat buiten kijf. Politiek inzicht en werkkracht bezit hij in niet geringe mate. Hij heeft op eigen kracht een partij uit de grond West-Vlaamse klei gestampt. Hij twijfelde nochtans. Hij wilde naar Spanje emigreren. Ook dat is Dedecker. Maar Dedecker moet het natuurlijk wel opnemen tegen gevestigde partijen die volgens hem over een oorlogsmachine beschikken. Als hij met Oostendenaar Bart Tommelein een praatje slaat vlak voor een interview in Thermae Palace, vertelt Dedecker hem dat de Open VLD een machine is. Uiteraard is Open VLD een machine. Ze hebben het geld en de middelen. Ik ben maar alleen foetert hij. Dedecker is natuurlijk niet alleen. Maar die uitspraak zegt alles. Het Vlaams Belang beschikt over interne informatie van LDD die gelekt wordt door LDDers. Dedecker slaat gemoedelijke praatjes in het West-Vlaams met Bruggeling Filip Dewinter vlak voor debatten waar ze allebei in optreden. Dedecker kan moeilijk zwijgen. Interne documenten afgedrukte e-mails, kladversies van brieven, vertrouwelijke notas worden in het Federale Parlement op het einde van de dag verzameld en opgehaald door personeel van de Kamer. In een vrij toegankelijke stapelplaats ligt zeer gevoelige informatie. Ik lees er probleemloos e-mails van kamerleden waarin de strategie van CdH over de asielzoekers wordt bepaald. Ik vind er vertrouwelijke memos opgesteld door de top van Groen. Er liggen onbetaalde facturen van partijmedewerkers. Een kladje van een ontslagbrief waarbij tegen de wettelijke regels gezondigd wordt, vind je er ook. En ik zie er zelfs een gebruikte agenda liggen van 2008 van een senator van SP.A Ook LDD vindt het niet nodig om gevoelige documenten te versnipperen. Alleen professional Kris Alpha 20 Daels heeft een dergelijk toestel in zijn bureau. De man weet, als voormalig undercover agent, natuurlijk wel wat hij doet. Volgens iemand is het e-mail systeem van LDD niet helemaal waterproof. Het is uiteraard zo dat elke goede hacker kan binnenbreken in nagenoeg elk e-mailsysteem. Toch blijkt het eenvoudiger dan gedacht. En Dedecker vermoedt dan weer dat hij wordt afgeluisterd. LDD speelt mee in een spel dat gespeeld wordt met en door de grote jongens. Niet alleen andere politieke partijen in Vlaanderen. Maar echt grote jongens. Belgische en buitenlandse inlichtingendiensten bijvoorbeeld. Dan moet je ook je speelgoed aanpassen aan dat spel. 9. De basis

122

In de loop van 2009 bouw ik een goed contact op met een gemeenteraadslid in een middelgrote Vlaamse stad. Hij is overgekomen naar LDD. De man kan ons interessante informatie geven in het dossier van de cross border lease van het riolenstelsel van deze stad. Gemeenten hebben hun riolen eerder verkocht aan Amerikaanse investeerders en daarna teruggekocht of gehuurd. Gemeenten zoals Sint-Niklaas verbranden hun vingers er aan. In 2009 moeten ze peperdure rekeningen betalen van gespecialiseerde advokaten en adviseurs. In de pers is het nauwelijks een voetnota waard. Op een bepaald ogenblik stopt de samenwerking met de man evenwel. Er zijn plaatselijke strubbelingen binnen de partij. Hij is ook al een jaartje ouder en stopt met politiek. Spijtig. Een dergelijke persoon is immers van vitaal belang bij de opbouw van de partij van onder uit. En dat is zeker zo omdat hij in de gemeenteraad zit. Redacteur Bart Eeckhout van De Morgen voelt op het verkiezingscongres van LDD in Antwerpen dat LDD geen echte ledenpartij is maar een kiesvereniging. Dedecker is woest op de man. Maar helemaal ongelijk heeft de redacteur niet. De partij roept alle hens aan dek om er voor te zorgen dat er toch maar voldoende mensen naar Antwerpen afzakken. Dedecker wil het congres zelfs even afblazen. Er zijn in het begin van de week voor het verkiezingscongres nog maar 128 officile inschrijvingen via de website van LDD. Ironisch detail: stand-upcomedian Raf Coppens mag het publiek in Antwerpen opwarmen. Toch is hij van plan links te stemmen. Ik vind dat het wat te rechts wordt vertelt hij aan De Standaard. Iemand signaleert me dat de timing van het congres opnieuw verkeerd is. Er wordt dezelfde fout als de vorige keer (2007) gemaakt. We zitten vlak in de periode van de communiefeesten. Die zondag hebben mensen misschien andere plannen. Een ander fractielid wijst op de vaststelling dat knopen niet snel genoeg doorgehakt worden. Vaak gaat het bovendien over vrij banale zaken zoals drukwerk. In de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 is nog een lange weg af te leggen. Er zijn bovendien nog veel witte plekken op de kaart waar LDD geen voet aan huis heeft. En erger: sommige waardevolle LDDers zoals in Keerbergen geven er ontgoocheld de brui aan en stappen over naar andere partijen waar volgens hen minder geruzied wordt. 10. Respect In de aanloop van de verkiezingen van 2009, maakt communicatietalent Jurgen Verstrepen een aantal filmpjes met een gebeten hond in de hoofdrol. Niet slecht gemaakt overigens. Op Youtube waar de filmpjes vandaag nog bekeken kunnen worden is de commentaar evenwel vernietigend. Over smaken kun je nu eenmaal niet twisten. In de filmpjes neemt de hond van Verstrepen wel een aantal krasse uitspraken in de bek. Zo heeft het beest het op een bepaald moment over onzen dikken en dubbeldekker Dedecker die er wat zenuwachtig bijloopt. Volgens de hond overigens volkomen normaal: peilingen, plakploegen, organisatie en 7 juni die dichterbij komt. Als ik Verstrepen aangeef dat de termen misschien wat denigrerend zijn voor de voorzitter van de partij, zeker als je ze op een openbaar medium zoals Youtube gebruikt, verdedigt hij zich door te stellen dat niet hij maar zijn hond deze woorden in de mond, excuseer bek, neemt. Van een tsjeventruc gesproken.

123

Stel u voor dat bij de Open VLD een lid van het partijkader zich in dergelijke bewoordingen zich uitlaten over Bart Somers of tijdelijk voorzitter Guy Verhofstadt. Het blauwe kot zou te klein zijn.En dan is er Boudewijn Bouckaert nog die zich aansluit bij een groepje op Facebook om Rob Van de Velde buiten te kegelen. Ook op dat vlak is er bij LDD nog een lange weg af te leggen. Vraag is natuurlijk of iedereen deze weg wel wil bewandelen. Rebellen blijven nu eenmaal rebellen. Respect wil evenwel niet zeggen dat iedereen Dedecker naar de mond moet praten. Zo zijn er binnen de partij al meer dan genoeg. Een vertrouweling merkt op dat er te weinig LDDers zijn die Jean-Marie tegen de haren durven in te strijken. Ook zijn zoon Dimitri Dedecker geeft iets gelijkaardigs mee in een interview aan Walter Pauli van De Morgen. De advocaat Dimitri Dedecker verklaart dat zijn vader niet makkelijk wijkt maar wel respect kan opbrengen voor mensen die hem tegenspreken. Ook zoon Dedecker merkt overigens op dat er te weinig mensen binnen de partij dat effectief doen. Hij noemt de namen van een tweetal mensen. Maar dat is niet genoeg signaleert hij tegelijk. Vreemd genoeg zou dat volgens Dimitri Dedecker zelfs de redding van de partij en van JeanMarie zelf zijn. Zoon Dedecker was evenwel niet aanwezig toen een parlementslid kritische vragen durfde te stellen bij het interview van Dedecker met Jol De Ceulaer in Knack. Dedecker ontplofte zowaar. En op een partijbestuur zal hij een kritisch kaderlid toeroepen dat hij hem niet meer herkent. Die persoon vond de uitspraken van Dedecker over Brussel en het Midden-Oosten niet gepast. Dedecker vindt dat hij hem eveneens afvalt. Terloops, mijn allereerste gesprek met Dedecker ging ook over de problematiek van het Midden-Oosten. We verschillen fundamenteel van mening. Dat bleek al overduidelijk tijdens dat eerste gesprek. Het heeft Dedecker niet belet om met mij in zee te gaan. We zoeken vrijdenkers vertelde hij. Ik voel dat dit aspect bij LDD nu helemaal weg is. Alleen de jaknikkers zijn overgebleven. Besluit Ook het boek Politieke onderhandelingen van Leo Goovaerts bevat een SWOT-analyse over Lijst Dedecker (zie tabel hieronder). Het boek werd geschreven voor de federale verkiezingen van 2007. Lijst Dedecker is dan nauwelijks enkele maanden jong. Dedecker richt LDD immers op begin 2007. (S)W(O)T-analyse LDD Bedreigingen Uiteenvallen van de partij Het niet kunnen inlossen van de in de nieuwe partij gestelde verwachtingen Boezemt traditionele partijen angst in Mokerslagen van andere partijen Gebrek aan snelheid in realiseren politieke Zwakke punten Geen regeringservaring Geen gestructureerd partijbestuur Onduidelijk en niet-gestructureerd programma Niet nodig voor de vorming van de federale regering Succes gebaseerd op het boegbeeld

124

partij Free rider-syndroom rond LDD

DEDECKER (1-mans partij) Scholing politiek personeel

Bron: gewijzigd overgenomen uit Leo Goovaerts, Politieke onderhandelingen, p.112, Auxis. Volgens Goovaerts zijn er op dat ogenblik minstens 6 bedreigingen voor LDD. Als eerste noemt hij het uiteenvallen van de partij. Dat is ondertussen niet gebeurd. Integendeel. LDD heeft bewezen dat ze al twee verkiezingen aankan: 2007 en 2009. ROSSEM van Jean-Pierre Van Rossem verbrokkelde voor een tweede mogelijke verkiezingstest voor deze partij. Dat LDD de in de nieuwe partij gestelde verwachtingen niet kan inlossen is een tweede bedreiging. Hier wordt het iets vervelender voor LDD. Sommige kiezers die in 2007 voor LDD stemden, zullen wellicht die indruk hebben. Het probleem met hoge verwachtingen is immers dat je nadien makkelijk ontgoocheld kan worden. LDD heeft bij de Vlaamse verkiezingen van 2009 nieuwe kiezers gewonnen. Maar er zijn ook een pak oude kiezers van 2007 opnieuw weg. Naar N-VA bijvoorbeeld. Dat LDD de traditionele partijen angst inboezemt, beschouwt Goovaerts als een (derde) bedreiging. Op het eerste zicht lijkt dit vreemd. Want Dedecker zal zelf stellen dat hij meer dan 10 % van de Vlaamse stemmen wil omdat op die manier de traditionele partijen weten dat ze bang moeten zijn van LDD. Toch heeft Goovaerts gelijk. Doordat de tradtionele partijen zoals CD&V en Open VLD wel degelijk bang zijn van LDD de helft van de stemmen komt ook van deze partijen richten ze hun pijlen op LDD. Meestal weet Dedecker dat nadeel handig om te buigen in een voordeel. Hij speelt de slachtofferrol met verve. Sommigen noemen hem een Calimero. Maar in de privdetectivezaak en de overstap van Vijnck kon dit niet. Bedreiging nummer 4 is dat LDD mokerslagen van andere partijen zal krijgen. Het zal een profetische voorspelling zijn van Goovaerts. De aanvallen tegen LDD in het voorjaar van 2009 kwamen inderdaad zeer hard aan. De voorlaatste bedreiging is dat Goovaerts inschat dat er iets zal schorten aan de snelheid in het realiseren van (de) politieke partij. Dat valt eigenlijk best mee. Op die ruim twee jaar tijd staat LDD er. Er is nu zelfs een volwaardige fractie van 8 parlementsleden in het Vlaams Parlement. Binnen de partij werd wel gehoopt op het dubbele. De kunst zal er wel in bestaan een echte fractie te smeden. Er ontstaat dus eigenlijk een nieuwe bedreiging: deze 8 mensen zullen gedurende 5 jaar met elkaar moeten samenwerken. Ze zullen allen in het nieuws willen komen. Willen scoren. Dat is onmogelijk. En dan is er Dedecker zelf nog die de voortrekkersrol zal willen blijven spelen. Ook in het Vlaams parlement. Dat hij bij de eedaflegging van de nieuwe LDDers even op de publiekstribune verschijnt, om een oogje in het zeil te houden, is dan ook een duidelijk signaal. Deze fractie evenwel tot een hecht team op Vlaams niveau smeden zal een titanenklus worden. Een eerste schot voor de boeg werd alvast gegeven door Jurgen Verstrepen die naast het lijsttrekkerschap greep. Hij vond dat Dedecker met Vereeck een risisco nam.

125

Bovendien zullen alle Vlaamse parlementsleden van LDD zich willen profileren misschien ten koste van de partij. Een ander schot voor de boeg werd alvast gegeven door Marc Vanden Bussche (plaats 3 in West-Vlaanderen en verkozen als Vlaams parlementslid). Vanden Bussche is ook burgemeester van Koksijde. Hij valt enkele dagen na 7 juni op door een keuring voor kustrijwielen of gocarts te willen invoeren. Een verhuurder van dergelijke gocarts is woest: Als ze onze stiel kapot willen maken, zijn ze op de goede weg reageert hij in Het Nieuwsblad. Iemand binnen de fractie stelt zich de terechte vraag of dit voorstel wel kadert binnen de LDD-filosofie. Tot slot vindt auteur LeoGoovaerts ook het free rider-syndroom rond LDD gevaarlijk. Het begrip komt uit de economie en betekent dat je van een openbare dienst gebruik maakt zonder je bijdrage ervoor te willen betalen. Een free rider is dus een profiteur. Het is correct dat LDD heel wat goudzoekers aantrok toen de peilingen in het voorjaar van 2009 zeer goed waren. Velen dachten bij LDD een graantje van het mogelijke succes te kunnen meepikken met 16 % van de Vlaamse stemmen. De opdracht van Dedecker werd plots om de nitwits uit het parlement te houden. Vandaar ook zijn tweede bedenking als de peilingen wat tegenvallen. Leo Goovaerts somt ook zes zwakke punten van LDD op. Nogmaals, hij doet dat net nadat LDD in 2007 is opgericht. Het voordeel is wel dat hij Dedecker vanuit zijn tijd bij de liberalen redelijk goed kent en op dat moment bovendien waardeert getuige zijn lovende opdracht in het boek. Twee jaar later is zijn waardering al iets minder zo blijkt uit een gesprek. Dedecker heeft geen regeringservaring. Maar dat is geen zwak punt. LDD is immers een typische oppositiepartij die net moet aankaarten wat er misloopt bij de regering. Er is ook geen gestructureerd partijbestuur noteert Goovaert. Dat blijft zelfs vandaag nog een zwak punt. De uithaal van Kamerlid Van de Velde in De Standaard gaat in wezen daar over. Ivan Sabbe zit (te) vaak in het buitenland. Toch moet net hij de partij structureren. Quod non. Fractiesecretaris Jan van Brussel doet wat hij kan om de fractie te stroomlijnen. Van Brussel is hyperintelligent en een workaholic. Hij verricht uitstekend werk. Hij doet me steevast denken aan een jongleur die tegelijk 6 ballen in de lucht wil houden. Maar ook hij blijft maar een mens met slechts 24 uur per dag in zijn agenda. En bovendien heeft hij de neiging om de menselijke kant van het hele gebeuren wat te verwaarlozen. Een typische kenmerk van dergelijke personen overigens. Slechts een keer zal hij de schouders ophalen en stellen dat hij geen kleuterjuffrouw is als er weer eens een incident is bij de lijstvorming. Anders is hij professioneel en leidt hij de fractie met vaste hand. Een derde zwakke punt is op dat moment in 2007 een onduidelijk en nietgestructureerd programma. In de aanloop van de verkiezingen van 2009 wordt hard gewerkt aan het Vlaamse programma. LDD beschikt over talentvolle en intelligente jonge mensen die hieraan meeschrijven. Het programma zal in het voorjaar van Oostende worden voorgesteld. Tegelijk is er het abc van LDD een boekje waarin kernbegrippen staan die het programma van LDD moeten verduidelijken. Het boekje zet bij sommige parlementsleden wel kwaad bloed omdat een aantal lemmas niet eens opgenomen zijn. Reclamemaker Wim Schamp is natuurlijk niet de meest objectieve persoon als het over LDD gaat. De man heeft een conflict met Dedecker aangaande het logo van LDD. Toch heeft hij gelijk als hij stelt dat dat boekje eigenlijk wegggooid geld is: de meeste

126

mensen lezen dit volgens hem niet eens. In het stemhokje denken ze primitief. Als ze op 7 juni de keuze moeten maken, is de perceptie de realiteit. Een programmamaker van een bekende radiozender houdt wel van de inhoud van LDD. Toch zal hij op Bart De Wever stemmen omdat net hij die laatste week geloofwaardig overkomt. Die laatste week van de verkiezingen is LDD trouwens volledig uit het beeld verdwenen. De allerbelangrijkste week in de verkiezingsstrijd nota bene. Te vroeg gepiekt dus. Het zal een van de punten worden die goed geanalyseerd moeten worden. Een vierde zwakke punt van LDD in 2007 is volgens Goovaert dat de partij niet nodig is voor de vorming van de federale regering. Ook in 2009 is LDD op Vlaams niveau niet nodig. Even verschijnt het bericht voor de verkiezingen dat LDD en NVA samen in een regering stappen. Er is een akkoord tussen beide partijen: Samen uit, samen thuis. Dedecker doet het terecht af als onzin. Een intimus weet dat Dedecker hierover niets heeft onderhandeld. Piet Desl vergelijkt het met kleiduifschieten door de pers. De strategie van LDD is net om N-VA aan te vallen als ze in de regering zitten. Als Dedecker een korte ontmoeting heeft met formateur Kris Peeters, zegt Dedecker dat N-VA in de Vlaamse regering opgenomen moet worden. Peeters antwoordt hem lachend dat hij op die manier beter oppositie kan voeren. Neen, die gemiste regeringsdeelname is zeker geen zwak punt. Alleen ziet Dedecker zijn gewilde ministerspost steeds verder van zich af verdwijnen. Vraag is dan of hij zich in de toekomst blijvend zal kunnen opladen. Een voorlaatste zwak punt is dan weer wel pertinent. Goovaert beseft op dat moment dat het succes van LDD teveel gebaseerd is op het boegbeeld Dedecker. Ruim twee jaar later is dat nog steeds het geval. De partij zit in een catch 22-situatie gevangen. Dedecker weet dat hij anderen ruim baan zal moeten geven als hij de partij wil laten uitgroeien tot een stabiele kracht. Tegelijk kan hij de partij moeilijk uit handen geven. LDD is van mij, roept hij Jo Claus aan telefoon luid toe. Als de partij effectief van naam verandert, kan dit een symbolisch signaal zijn van Dedecker dat hij echt meer wil zijn dan een eenmansformatie. Tot slot stipt de auteur ook aan dat de scholing van het politiek personeel te wensen over laat. Op een jaar tijd heb ik zelf veel geleerd over het politieke bestel. Dus dat valt goed mee. Maar het is correct dat het op sommige vlakken beter kan. Als een medewerkster voor advies bij het Vlaams Belang te rade gaat, is dit eigenlijk een blamage voor LDD. Vooral omdat die kennis eerder aanwezig was.

127

Belangrijke gebeurtenissen bij LDD in de aanloop naar 7 juni: de krantenkoppen op een rij 2008 1 juli: LDD wil met VB besturen (Knack) 20 augustus: Brigitte Grouwels: Dedecker gooit Brusselse Vlamingen te grabbel (Knack) 28 oktober: Dedecker: Ik heb nu al een schandaal klaarliggen voor de verkiezingen van 2009 (Humo) 2009 13 januari: Gino De Craemer van N-VA naar LDD: overstap rijt wonde open (DS) Jean-Marie, de patroonheilige van propere politici? (GvA) Te koop: Lijst Dedecker (P-Magazine) 14 januari: Onbekende biedt 111.450 euro voor Lijst Dedecker (GvA) 17 januari: Lijst Dedecker wordt derde grootste (16,3 %) (HLN) 19 januari: LDD zal incontournable zijn na de regionale verkiezingen (DS) 20 januari: Dedecker op zijn hoede voor zelfgenoegzaamheid (De Morgen) 21 januari: Derk Jan Eppink wellicht bij LDD (DM) 29 januari: Derk Jan Eppink: de troefkaart van Dedecker voor Europa (De Tijd) 30 januari: Derk Jan Eppink bij LDD (De Morgen) 2 februari: gerechtelijk onderzoek naar Brugs gemeenteraadslid LDD (De Morgen) 4 februari: LDD ziet zich al in regering (De Morgen) Dedecker: Ik zou graag besturen zonder links (Knack) 11 februari: Jo Claus: Jean-Marie was naef (Knack) 12 februari: Dedecker zet kritisch partijlid buiten (De Morgen) 13 februari: Anne De Baetzelier komt op voor Lijst Dedecker (De morgen) Klacht LDD: nieuw onderzoek naar Remostort (GvA) 14 febrauri: Jo Claus staat op 2 bij de verliezers (DS) 16 februari: LDD is een krabbenmand (De Standaard) 18 februari: 79 % van de stemmers vindt het onterecht dat Dedecker Claus uit de partij gezet heeft (Knack) 25 februari: Dedecker kan zich geen fouten meer veroorloven (Knack) 6 maart: LDD haalt nog 11,8 % van de stemmen (peiling DS/VRT) 7 maart: Lijst Dedecker lijkt over hoogtepunt heen (DS) 18 maart: Aernoudt naar LDD? (Knack) 19 maart: Piet Desl: ethisch ben ik links (brusselnieuws.be) 20 maart: vertrouwen in Belgische politiek historisch laag (De Morgen) 26 maart: dokter Luc Beaucourt op Lijst Dedecker (De Tijd) LDD zoekt Antwerpse lijsttrekker (DS) 27 maart: John Vrancken weg bij LDD (Belga) Beaucourt toch niet naar LDD (Belga) 28 maart: Zit Dedecker in Milaan met de blonde van K3? (GvA) Beaucourt blaast vroegtijdig de aftocht bij LDD (De Morgen)

128

30 maart: Verstrepen trekt toch Antwerpse lijst (DS Online) 31 maart: Opdracht: hou de nitwits uit het parlement (De Morgen) Mathias Daneels en Moniek Denhaen bij Phara (vrt) 1 april; Jurgen Verstrepen ontdekt Joodse afkomst (1 april grap) 4 april: Jean-Pierre Van Rossem: Dedecker is een hypocriet (DS) 7 april : Ulla Werbrouck tweede op lijst LDD (GvA) 8 april: Paul Schietekat verlaat LDD (De Morgen) 11 april: Dedecker staat bij op 1 bij de verliezers (De Standaard) Open oorlog bij LDD (interview Van de Velde) (DS) 14 april: De vuile was van LDD (HLN) Dedecker: Ik heb mijn macht gebruikt (DS) 15 april: Hoe ziet u LDD? (DS Online; 1126 stemmen) Een jonge partij met groeipijnen (21,58 %) Een eenmansbeweging die al over haar hoogtepunt is (78,42 %) Jean-Marie Dedecker razend om schandaalboek (De buffel) (GvA) 17 april: Guy Geens lekt het rapport van de privdetective Mission impossible bij Lijst Dedecker (DM) 18 april: jager Dedecker wordt zelf opgejaagd (De Standaard) 19 april: de partijvoorzitters branden Dedecker in De Zevende Dag collectief af 20 april: Dedecker riskeert vervolging in zaak van privdetective (De morgen) Iedereen tegen Dedecker (HLN) Vijnck kondigt overstap van LDD naar Open VLD aan (Belga) 21 april: nieuwe aanval op Dedecker (boek De Buffel) (GvA) ging Dedecker uit de bocht toen hij een privdetective inhuurde? ja: 71 % (De Persgroep) 22 april: Jol De Ceulaer pleit voor een cordon sanitaire rond LDD (Knack) 23 april: overstap Dirk Vijnck kost Dedecker 250.000 euro (HLN) Privdetective beheerst eerste verkiezingsdebat (HLN) 25 april: Dedecker: En toch heb ik gelijk (HLN) 28 april: De schandalen van Jean-Marie Dedecker (2) (Humo) Een demagoog, een mestkever, een tafelspringer en een opportunist Raf Sauvillier over Dedecker (P-Magazine) 29 april: Stekker uit LDD-fractie (DS) 30 april: De Gucht legt klacht neer wegens laster 2 mei: gerecht onderzoekt Dedeckers detective (De Tijd) Kopstuk Lijst Dedecker hielp bij twee frauduleuze faillissementen (DM) 3 mei: LDD is geld kwijt (DS) 4 mei: LDD-kopstuk (Van de Velde) ontkent fraude 5 mei: Dirk Vijnck keert terug naar LDD 6 mei: Somers loog over Vijnck (Nieuwsblad) De man (Vijnck) die zijn kop niet meer vertoont (DS) 7 mei: Somers door het stof (De Standaard) Dedecker vist naar ex-VBer (De Morgen) 8 mei: Dedecker heropent de aanval: ook De Gucht ronselde LDDers (Niuewsblad) 9 mei: Exit Somers, enter Van Mechelen (De Morgen) Dedecker even sterk als Peeters (HLN)

129

LDD haalt 18 zitjes in het Vlaams parlement (HLN) De Gucht: Geen LDDers geronseld (GvA) 12 mei: affaire Vijnck haalt Open VLD onderuit (DS) Regeren met Dedecker? (DS) 13 mei: acteur Guy Van Sande afgewezen door Dedecker (Nieuwsblad) onderzoek naar laster tegen De Gucht (HLN) SP.a heradement even dankzij Dirk Vijnck (GvA) 15 mei: Vijnck terug bij papa Dedecker in parlement (DS) Verse broodjes! (Nieuwsblad) 16 mei: ex-broodjesman Dirk Vijnck (LDD) is ook ex-klusjesman (HLN) 17 mei: verkiezingscongres LDD Antwerpen 18 mei: LDD wil weg van schandaalsfeer (Nieuwsblad) Moddercatch kost Dedecker stemmen (Nieuwsblad) LDD haalt nog 10,5 % van de stemmen in de peiling (DS/VRT) 23 mei: Alleen Verstrepen mag Dedecker tegenspreken (23 mei) Eddie Box (LDD) naar rechtbank voor gesjoemel (HLN) 29 mei: debat De Gucht versus Dedecker in De keien van de Wetsraat (vrt) LDD en N-VA hebben voorakkoord (Nieuwsblad) 30 mei: angst voor een overwinning in mineur (De Tijd) 3 juni: de zaak Vijnck is een van de uitschieters van een makke campagne (Nieuwsblad) 7 juni:LDD behaalt 8 zetels in het Vlaams Parlement met 7,7 % van de stemmen en 1 zetel in het EP 9 juni: De Baetzelier: democratisch kan je dit niet noemen (Nieuwsblad) 10 juni: Dirk Vijnck: LDD liet me aan mijn lot over (De Morgen) 12 juni: Dedecker gunt Verstrepen leiding LDD-fractie niet (Nieuwsblad) LDD zoekt een heel klein beetje vrede (GvA) 13 juni: Jurgen Verstrepen staat bij op 3 bij de verliezers in DS 14 juni: De uitzending Rechts marcheert van Panorama wordt uitgezonden (Canvas) 23 juni: het detectiveverhaal van Dedecker; we dalen neer in de slangekuil; hallucinante nieuwe wending (Dag Allemaal) 30 juni: de 8 Vlaamse parlementsleden van LDD leggen de eed af; Verstrepen staat er volgens De Standaard bij als verschoppeling 2 juli: Anne De Baetzelier wordt genoemd als ondervoorzitster van LDD

130