Professional Documents
Culture Documents
35 jaar De Beukers
Samenstelling
Jacqueline van Dijk - Voorthuijzen
Jaap van der Spek
3
Colofon
Onderzoek, tekst en samenstelling
Jacqueline van Dijk - Voorthuijzen
Jaap van der Spek
Vormgeving
Jaap van der Spek
Foto’s
Uit het bezit van particulieren, de verzamelingen van J. Bouwes en het Waterlands Archief
en de archieven van Gymnastiekvereniging De Beukers
Druk
Drukkerij Keizer & Van Straten, Edam
Uitgave
Deze uitgave is tot stand gekomen ter gelegenheid van het 125-jarig bestaan van georgani-
seerde Gym in Edam en het 35-jarig bestaan van Gymnastiekvereniging De Beukers.
4
Inhoudsopgave
Colofon .................................................................................................................................................... 4
Voorwoord ............................................................................................................................................... 7
1. De FL Jahn beweging
Het eerste turnen in Duitsland ................................................................................................................. 9
Toestellen en scholing ........................................................................................................................... 10
2. Beginjaren van de FL Jahn
Oprichting .............................................................................................................................................. 11
De officiële FL Jahn ............................................................................................................................... 13
Het 25-jarig bestaan in 1905 ................................................................................................................. 18
Het 30-jarig bestaan in 1910 ................................................................................................................. 20
Verenigingsturnen ................................................................................................................................. 20
Normaal leven in moeilijke tijden ........................................................................................................... 21
Eerste Wereldoorlog en Watersnood van 1916 ..................................................................................... 23
Het feest in 1920 ................................................................................................................................... 24
Gymkhana race ..................................................................................................................................... 25
3. De periode 1930 tot de oprichting Don Bosco
Het feest in 1930 ................................................................................................................................... 29
De oorlog ............................................................................................................................................... 33
AV FL Jahn ............................................................................................................................................ 34
4. Don Bosco
Oprichting .............................................................................................................................................. 37
Samenwerking met St. Mauritius ........................................................................................................... 37
5. FL Jahn, de periode tussen 1950 en 1970
Acro-Jahns ............................................................................................................................................ 37
Onrust .................................................................................................................................................... 37
Turnkring Purmerend en Omstreken ..................................................................................................... 39
Kleuterafdeling ...................................................................................................................................... 43
6. De Beukers
Oprichting .............................................................................................................................................. 45
Interview W.K. Bouwes en R. de Boer - van Ammers ........................................................................... 49
De jaren 1980-1990 ............................................................................................................................... 52
Interview Cis Conijn ............................................................................................................................... 53
Kampioen aan het woord (John Karregat) ............................................................................................ 56
Jeugdraad ............................................................................................................................................. 57
Strandwandeling .................................................................................................................................... 58
Gymstuif en STEV ................................................................................................................................. 59
10 Jaar selectie ..................................................................................................................................... 60
De jaren 1990 en verder ........................................................................................................................ 60
Interview Zusjes De Beukers ................................................................................................................. 63
7. Epiloog
Epiloog .................................................................................................................................................. 67
8. Bijlagen
Kampioenen door de jaren heen ........................................................................................................... 68
Bestuursleden door de jaren heen ........................................................................................................ 74
Trainers door de jaren heen .................................................................................................................. 81
Jeugdraad door de jaren heen .............................................................................................................. 83
Ledenaantallen door de jaren heen ....................................................................................................... 84
Lijst van Ereleden en Leden van Verdienste ......................................................................................... 85
Geraadpleegde literatuur ....................................................................................................................... 86
Index .....................................................................................................................................87
5
Dankwoord
Graag zou ik een woord van dank willen uitbrengen aan de huidige voorzitter van gymnas-
tiekvereniging De Beukers, Jaap van der Spek, zonder wie dit jubileumboekje niet tot stand
had kunnen komen. Er komt heel wat meer bij kijken bij het maken van een dergelijk boekje
dan men voor mogelijk houdt. Technisch gezien is dit werkelijk een bereklus! Gelukkig heeft
Jaap al eerder ervaring opgedaan bij het maken van het boekje ter gelegenheid van het
150-jarig bestaan van de gereformeerde kerk. Er waren dagen bij dat hij tot 2 uur ’s nachts
bezig was met dit boekje! Ook het korte tijdsbestek waarin dit plaatsvond was daaraan de-
bet.
Ook voor mijzelf was het afzien in de periode voordat dit boekje klaar was, mijn huis leek
wel een archief. En dan het werk voorafgaande aan de tentoonstelling, het uitgeven van
het boekje en de bijkomende zaken. Zo werd tussentijds de oude prijzenkast weer opnieuw
opgeknapt met behulp van man, dochter en schoonmoeder (de weduwe van oud-voorzitter
en directeur Henk van Dijk), werd de “Leeuw” die vroeger op het vaandel stond weer gere-
pareerd en schoongemaakt en werden de vele oude medailles opgepoetst. Ook in het be-
zoeken van de vele oud-leden en aanverwanten van de vereniging voor bruikbaar materiaal
ging veel tijd zitten en dat naast een 30-urige werkweek! Gelukkig is dit dankbaar werk en
is voor de toekomst veel veiliggesteld en gedigitaliseerd. We hebben dan ook besloten om
na het jubileum met de tentoonstelling, het archief in handen te geven van het Waterlands
Archief.
Met dank aan mijn gezin en schoonmoeder Ciska van Dijk, voor het geduld dat ze met mij
en De Beukers hadden, wens ik U veel leesplezier toe en hoop dat wij U allen een beeld
hebben kunnen doen schetsen van de periode 1880 – 2005, van 125 jaar Gym in Edam!
6
Voorwoord
Een vereniging met een rijke geschiedenis. Als je door alle stukken bladert en 125 jaar ge-
schiedenis in je opsnuift, dan besef je pas wat een bevlogenheid onze voorouders moeten
hebben gehad. Natuurlijk, TV en computer bestonden nog niet, maar de werkweek kende in
die tijd 6 dagen, die niet bepaald van 9 tot 5 duurden.
Veel initiatief is gekomen uit de lokale middenstand die er, jaar in jaar uit, voor gezorgd heeft
dat de Gym in Edam bleef bestaan. Bijzondere inspanningen van de families Bouwes, Beu-
kers, van Dijk, Oosterbeek, Schardam en Wester wekken ontzag bij je op, vooral als je ziet
dat deze families de vereniging werkelijk jaren bestuurd en getraind hebben. Natuurlijk doe
je mensen te kort met het noemen van deze families, maar wees getroost, de andere fami-
lies staan in het boekje ook genoemd.
Een bijzonder woord van dank bij de samenstelling van dit boekje is voor Jacqueline van
Dijk - Voorthuijzen. Het verzamelen van alle spullen uit alle hoeken van de vereniging is al
een prestatie; de manier waarop zij met geduld en onafhoudend doorzettingsvermogen door
alle gegevens heeft gespit, grenst aan het onmogelijke. Zeker als u beseft dat pas in maart
2005 is begonnen met het onderzoek, dat begin mei klaar moest zijn.
Een bijzonder woord is er tevens voor alle sponsors, waarbij vooral het enthousiasme opviel
om mee te doen dit jubileumboekje tot een succes te maken. Leuk is bijvoorbeeld het ver-
haal van drukkerij Keizer & van Straten. De huidige directeur was ook op zoek naar de roots
van zijn bedrijf. Nu bleek dat de vereniging FL Jahn destijds al haar drukwerk door Keizer
& van Straten liet doen, waarbij we zelfs nog advertenties konden laten zien van drukkerij
H.Smit, die even later overgenomen werd door Keizer & van Straten...
Ik wens iedereen veel leesplezier en hoop dat de energie die in dit boekje is gestoken over-
loopt in uw leesplezier. Zodat deze energie vrijkomt voor de komende gymjaren in Edam.
Geschiedenis als springplank naar de toekomst.
7
8
1. De FL Jahn beweging
De periode vóór de FL Jahn in Edam
Turnen, of met een nog mooier woord lichaamscultuur, is zo oud als de mensheid
zelf. Al tijdens de oude beschavingen van India en China, kenden de mensen oefe-
ningen en bewegingen om zich lenig en fit te houden. Het waren de oude Grieken
die als eerste wedstrijden gingen houden en dus regels moesten verzinnen.
Uit die tijd stamt ook het paard, een turn- rich Ludwig Jahn”, ontwierp zelf (op postpa-
toestel dat nog steeds gebruikt wordt. pier) de oefeningen. Deze oefeningen waren
De Grieken gebruikten een houten paard bedoeld om zelfdiscipline en een betere
om hun soldaten te leren snel op en af te lichamelijke conditie te krijgen. Hij vond
stijgen. Al gauw kregen ze in de gaten, kracht en behendigheid het belangrijkste.
dat het ook
leuk was om Een ander doel van hem was om de jonge-
er overheen te ren, door lichamelijke oefening, tijdens de
springen of er tijd van de “Napolitaanse oorlogen” (dus de
andere oefe- oorlogen die Napoleon de Grote begon) een
ningen op te Duits gevoel te geven.
doen.
In Berlijn opende hij in 1811 zijn eerst Turn-
Toen echter school (in het Duits Turnplatz). Hier werd
• De oude Grieken.
eerst de in- les gegeven in de buitenlucht. In 1819 werd
vloed van de Grieken afnam en later ook het verboden turnoefeningen openlijk uit te
het Rijk van de Romeinen ineenstortte, voeren. Men zag het turnen als een gevaar
werd de gymnastiek (van het Griekse voor de staat. Dit omdat men het turnen in
woord gymnasium = oefenruimte) als de open lucht zag als zedeloos (de mannen
sport snel vergeten. hadden voor die tijd natuurlijk weinig kleren
aan, zodat je hun hele lichaam kon zien door
Het eerste turnen in Duitsland de turnkleren). Tot aan het jaar 1842 kon er
Pas in het begin van de 18e eeuw (dus weer buiten de turnhallen geturnd worden.
vlak na het jaar 1700) kwam het turnen Rond deze tijd schreef hij zijn eerste en
in Duitsland. Men “turnde” met en zonder enige boek over het turnen: “Der Deutsche
toestellen. De bedenker van het turnen Turnkunst” (de Duitse turnkunst).
zoals wij het kennen, turnvader “Friede-
• Turnen begin
1700 bij het
kunstmatige
paard. Later
werd de kop er
vanaf gehaald,
omdat dit niet
erg praktisch
bleek.
9
Omdat er meer binnen dan buiten werd deration European Gymnastics) die later in
geturnd werd in hoog tempo gewerkt aan 1921 omgedoopt werd in het F.I.G (Federa-
het ontwikkelen van turntoestellen. Tus- tion of International Gymnastics).
sen 1811 en 1842 werden alle toestellen In 1898 werd in Rusland de eerste “turn-
bedacht die wij nu kennen; brug, paard, school” geopend. Ondanks dat er alleen
ringen, rekstok... gymnastiek werd gegeven (Duitse methode
Johann Guts Muths (1759-1839) schreef met toestellen), werd het toch een school
het eerste turnboek: “Gymnastiek voor genoemd.
de jeugd” met hierin uitgelegd hoe er ge-
turnd moest worden. Toestellen en scholing
• Friedrich Ludwig Job Friedrick (1778-1852) is degene die de
Jahn (1778-1852) met turnvereniging heeft uitgevonden. Hij noem-
charismatische uitstra- de dit “Turnverein”. Hij is ook degene die in
ling, waardoor hij veel
1812 de turntoestellen heeft bedacht:
volgelingen kreeg.
Bij de stich-
tingsverga-
dering was er
strijd over de
naam van de
Vereniging.
Velen konden
zich er absoluut
niet mee vereni-
gen de nieuwe
vereniging te
noemen naar
iemand, wiens
naam ze nu
• De originele oprichtingstekst uit de krant (1880):
„Gaarne vestigen wij de aandacht der lezers op de
vereniging „Friedrich Ludwig Jahn” donderdag 27 mei
alhier opgericht. Zij stelt zich ten doel beoefening en
uitbreiding der gymnastiek. Wij twijfelen niet of velen
zullen haar met ingenomenheid begroeten, doordron-
gen van het hooge nut der gymnastiek in onzen tijd: een
tijd, waarin de verdeeling van den arbeid de eenzijdig-
heid der lichamelijke ontwikkeling zoo jammerlijk in de
hand werkt, waarin zoovelen door hun dagelijksche
werkzaamheden tegen wil en dank hun lichaam te kort
doen, hunne gezondheid ondermijnen!”.
11
12
• Een foto uit 1890 met de hele FL Jahn. Geheel rechts Directeur Jan Bouwes, 5e van links achter Frans Beukers
voor het eerst van hun leven hoorden en
die bovendien een bijzonder “onhandige”
naam droeg, want wie krijgt het in zijn
hoofd om tegen zijn huisgenoten te zeg-
gen: ”Ik ga naar Friedrich Ludwig Jahn”.
Veel vlotter gaat het
Opmerkelijk om te zeggen: ”ik ga
De heer Willem Jaco- naar Hercules of naar
bus Bouwes vraagt Volharding of naar
het woord. Hij zegt nog wat anders”.
dat hij het van den Evenwel, de meer-
heer van de Weerdt
derheid besliste ten
(voorwerker) die
steeds zoo van orde gunste van de grote
spreekt, niet zeer Duitse pedagoog,
ordelijk vindt dat hij, de baanbreker voor
wanneer iemand met de tot zijn tijd op de • Rond 1900 - atletiek was een vast onderdeel van de
hem over de gym- scholen totaal ver- gymnastiek. Let vooral op de alternatieve landings-
plaats...
nastiek spreekt en waarloosde lichaams-
daarover met hem oefeningen. De officiële FL Jahn
in eenige punten Over de tijd tussen Uit de notulen van de bestuurlijke vergade-
verschilt, hem be-
1880 en 1886 is wei- ringen ná 1886 blijkt dat men in de jaren er-
dreigt met de woor-
den: ”Houdt je mond nig bekend. Notulen voor al wel structuur probeerde aan te bren-
of ik geef je met den werden nog niet ge- gen in het verenigingsleven. Huishoudelijke
pantoffel”. De heer maakt en de FL Jahn reglementen van bijna militaristische aard
van de Weerdt werd als rechtspersoon gaven aan wat wel en niet mocht binnen
hierna op een buiten- bestond nog niet. de “Jahn”. Je kon niet zomaar lid worden.
gewone vergadering Ten eerste moest je de leeftijd van achttien
geroyeerd als lid. De vereniging groeit, bereikt hebben, ten tweede, maar ze-
de leden willen een ker zo belangrijk, moest men
echte vereniging. In 1886 wordt Konink- met minstens driekwart van
lijke Goedkeuring aangevraagd en ge- de stemmen goedgekeurd
kregen bij Koningin Wilhelmina. Vanaf dit worden door de ballotage-
tijdstip worden ook notulen bijgehouden. commissie.
Daardoor weten we over de periode ná Pas daarna was men lid.
1886 meer dan daarvoor. In die tijd was het derhalve
een hele eer als men lid
was van de vereniging.
14
Het ledenaantal in demonstratie tijdens een
Opmerkelijk die jaren liep terug en landbouwtentoonstelling
Tijdens een be-
tijdens de ledenver- met feesten.
stuursvergadering
vraagt de heer S.de gadering van 1897
Boer het woord. Hij wordt serieus over- In 1899 vond wederom
geeft te kennen dat wogen de vereniging een gedenkwaardig feit
het wenselijk zou op te heffen! Het plaats. Er werd een da-
zijn een straat te totaal aantal leden mesafdeling opgericht,
leggen van de poort bedroeg in de win- die de eerste periode
tot de deur in het ter van 1896/1897 onder de naam “Wilhel-
gymnastieklokaal, slechts 5. mina” door het leven ging. Dat de vereniging
omdat op bedoelde
In verband met het nog niet op alle vlakken revolutionair bezig
plaats de zindelijk-
heid bij nat weer veel geringe aantal leden was blijkt wel uit de jaarvergadering van
te wenschen over- wordt besloten geen 1899. Het voorstel om de heren voortaan
laat (=modderig). De uitvoering te geven met korte broek uit te rusten wordt streng
voorzitter is van me- en de contributie voor verworpen. Overigens haalde het voorstel
ning met de uitvoe- dat jaar te schrappen. tot het dragen van rode sokken het wel. Ook
ring van dit plan nog Bij de vergadering ethiek heeft haar grenzen...
niet te moeten begin- is ook een verslag-
nen, maar eerst eens gever aanwezig van Het uitje dat jaar had een sportief karakter.
af te wachten totdat
het Noordhollandsch Er werd besloten een wandeltocht te maken
de groote regenbak
geheel klaar is. Weekblad. langs Edam, Kwadijk, Midden-Beemster,
Purmerend en weer terug naar Edam.
In 1889 vinden de
Kroningsfeesten plaats ter gelegenheid Vergaderingen vonden vanaf 1899 plaats in
van het 40-jarig regeringsjubileum van het Heerenlogement. Vanaf deze tijd begint
Koning Willem III. De meeste Edammers de bloeiperiode van de FL Jahn. Athleten-
vinden in de FL Jahn bij uitstek de moge- club “Volharding” uit Edam sluit zich als
lijkheid om wat te doen op dit feest. Het onderafdeling aan bij de Jahn . In program-
ledental groeit enorm: men vindt leiding maboekjes en ook op foto’s zie je dat vanaf
voor de adspiranten en de “normale” 1900 de gymnastiek en de atletiek samen-
leden komen ook massaal. Per avond smelten.
wel 35 tot 40 leden, waardoor de accom-
modatie al snel te klein wordt. Er wordt
besloten tot een nieuw wit tenue, wat de
leden zelf moeten aanschaffen. Daar-
naast moeten leden ook het reglement
aanschaffen voor 10 cent. Als zij bedan-
ken als lid mogen ze het dan wel houden.
15
• Het 20-jarig bestaan in 1900: De hele FL Jahn op de foto voor de voormalige Teekenschool.
Waar het zo goed ging met de vereniging, zo Na wijzigingen in het reglement wordt in
tumultueus ging het met het bestuur. Op de 1905 opnieuw Koninklijke Goedkeuring
jaarvergadering van 1900 stapt voorzitter en aangevraagd en verkregen. Deze goedkeu-
directeur J. Houtman op en wordt vervangen ring had dezelfde waarde als de inschrijving
door dhr. Veneman. bij de Kamer van Koophandel zoals dat nu
Ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan gebruikelijk is.
van de vereniging wordt besloten een foto te Kennelijk bestond in die tijd ook een andere
laten maken van alle leden. Op de foto hier- mannenturnvereniging in Edam. De mannen
boven, gemaakt voor de toenmalige Teeken- van “Eendracht”, onder aanvoering van Ko
school, is het resultaat. Opmerkelijk genoeg Beukers, eerder gestopt bij de FL Jahn, vra-
ontbreekt de damesafdeling. gen aan het bestuur of zij werktuigen kunnen
huren van de FL Jahn. Het bestuur is echter
De FL Jahn was Koningsgezind. In 1901 ziet onverbiddelijk: “Nee” is het antwoord.
men in het huwelijk van Koningin Wilhelmina
en Prins Hendrik een kans om een uitvoe- Of het kwam doordat de vereniging lande-
ring te geven. Op 7 februari vindt dit plaats. lijke bekendheid genoot of dat iemand ken-
Ook in Baarn wordt een demonstratie “vrije nissen had in Den Haag is onbekend. Feit
oefening” gegeven. is wel dat de FL Jahn uit Edam uitgenodigd
In datzelfde jaar ontvangt de NGV, destijds wordt door de gymnastiek- en schermver-
de bond, een subsidie van 2500 gulden van eniging “Oranje” uit Den Haag om deel te
de regering. Het geeft aan dat de gymnas- nemen aan een wedstrijd ter gelegenheid
tiek niet alleen in Edam, maar in heel Neder- van het 15-jarig bestaan van die vereniging.
land gedragen werd. Reiskosten werden vergoed.
Wegens zijn verdienstelijke leiding wordt Het tenue blijft een doorlopende bron van
voorzitter Veneman gegratificeerd. De hoog- inspiratie. Op de jaarvergadering wordt de
te van de gratificatie hangt af van het bedrag samenstelling wederom aangepast. Vanaf
in kas. Ook in die tijd werd op de kleintjes nu is de samenstelling als volgt: een lange
gelet. witte broek, tricot met de naam FL Jahn,
een gordel van groen fluweel, een pet met
16
opdruk NGV en gym- merend en Omstreken
Opmerkelijk schoenen. opgericht. Later ont-
Oude tijden kennen
stond hieruit het Rayon
andere termen. Zo
werd in 1900 overge- Een bijzonder feit Zaanstreek-Waterland,
gaan tot de aanschaf wat de aandacht nu nog steeds actief
van een kokosmat en trekt in 1905 is de in het organiseren van
een gieter. Dhr. Wolff aansluiting van de wedstrijden voor de
wordt aangewezen vereniging bij de selectie.
als begieter. In 1901 Nederlandse Atletiek
volgt J.Teengs hem Unie. Hiermee werd Leuk om te vermelden is
op. De kokosmat werd de aanzet gegeven de contributie uit die tijd. Zo betaalde een lid
toen ipv de zandbak
tot extra aandacht fl.4 en adspirantleden fl.2 per jaar. Dona-
gebruikt bij het ver-
springen, water uit voor de Atletiektak teurs werden Kunstlievende leden genoemd.
de gieter maakte het binnen de vereni- Zij betaalden fl.1,50 per jaar, maar mochten
kokos zacht en voor- ging. Later werden voor dat bedrag wel gratis naar de jaarlijkse
kwam een te harde in Edam landelijke uitvoering komen kijken.
landing. kampioenschappen
atletiek gehouden. De Burgemeester vond dat de bestuursleden
erg hard hun best deden in 1907 en gunde
Aandacht was er natuurlijk ook voor de ze een verzetje. Hij schonk het bestuur fl.15
verdere ontwikkeling van de gymnas- “om eens gezellig bij elkaar te zitten”.
tiekafdeling. Onder leiding van de heer
Eco Banning werd de Turnkring Pur- Uiteindelijk in 1908 sluit de mannengymver-
eniging “Eendracht” zich aan als onderafde-
ling van de FL Jahn. Voorlopig blijven be-
stuur en leiding intact. Wel moet “Eendracht”
25% afdragen van de inkomsten ten be-
hoeve van het gebruik van de werktuigen...
Afgevaardigden van de mannengymvereni-
ging worden C. Luning en Jakobus Ferdi-
nandus Beukers (Ko, de latere voorwerker
(assistent)).
“Waarde Turnmakker,
In 1905 wordt groots uitgepakt. Op 27 en 28 mei van dat jaar wordt Edam in beslag
genomen door gymnasten en zijn er feesten en (toneel)uitvoeringen. Dit alles ter
promotie van de “stelselmatige ontwikkeling der spieren in het menschelijk li-
chaam”.
Voorzitter H. van Brederode en Directeur uit het feit dat de dames- en herenturners
Veneman hadden hun zaakjes goed voor apart door de feestcommissie werden ver-
elkaar. Een feestcommissie, bestaande welkomd in het Heerenlogement. Na een
uit Burgemeester H.J. Calkoen en een optocht door Edam, die liep van de Matthijs
13-tal leden, zette het feest groots op. Er Tinxgracht, Prinsenstraat, Torenstraat, Voor-
bestond een Terrein-commissie, er waren straat, (beiden nu bekend onder de naam
Commissarissen van Orde benoemd, 2 Lingerzijde), Groot Westerbuiten, Schepen-
mensen bezetten de Telcommissie en makersdijk, Doelland, Bult, Spuistraat, Prin-
“turnleeraar” J.H.Luiting uit Amsterdam senstraat weer terug naar het Klooster aan
was benoemd tot officieel verslaggever. de Matthijs Tinxgracht, naar het feestterrein
bij de “Hoornschen Jaagweg”, volgde om 3
Op zater- uur ‘s namiddags de uitvoering.
dag 27 mei Dat alles netjes moest verlopen was dui-
startte het delijk. Op een kaartje in het programma-
festijn met boekje stond hoe de veldindeling was en in
een optreden welke groepen men ingedeeld was. “Gedu-
van de adspi- rende den optocht zij een ieder aanbevo-
ranten op de len zich flink te gedragen, goede houding
Kaasmarkt. aan te nemen, en in geen geval zijn plaats
De prijsuit-
reiking vond
plaats in het
Damhotel. ‘s
Avonds om 8
uur volgde de
jaarlijkse uit-
voering in het
Heerenlogement,
destijds gevestigd aan de Matthijs
Tinxgracht tussen de school en de oude
boerderij, waar Herman Schilder zijn
Nissangarage had en nu huizen worden
gebouwd.
“Dertig jaar bestaan! Welk mooi deel van ‘t leven, U vloei den heilwensch tegen:
“Blijf op Uw turnerbaan”, ”Nog lang tot veler zegen”. Zo begon het feestboekje in
1910. Nog het gevoel van het succes in 1905 in het hoofd, pakte men in 1910 we-
derom groots uit.
Met praktisch dezelfde feestcommissie helpt bij de organisatie van de wedstrijden.
als in 1905 werd het evenement nog pro- Ook de muziek wordt niet vergeten. De Ger-
fessioneler aangepakt. Het aantal com- mania-Kapel onder leiding van Directeur H.
Künzer geeft het geheel een muzikale
omlijsting.
Om een idee te krijgen van de groot-
schaligheid, waarmee dit evenement
was opgezet, een kleine opsomming
van de “werktuigen”. Op het terrein
aan de Jaagweg stonden 18 bruggen,
9 paarden, 13 rekstokken en 2 paar
ringen. Er waren zitplaatsen geregeld
en aan de kopse kant stond een vaan-
delrek, waar iedere deelnemende ver-
eniging haar vaandels in kon stoppen.
In een tijd waarin vervoer over de weg
niet of nauwelijks bestond, werden
• “De eere-voorzitter, de heer J. Korthals Altes, lid der Prov. alle toestellen van heinde en verre
Staten van Noord-Holland te Heemstede, spreekt de turners aangevoerd. Eerst per boot, later ook
toe. Van de boven op de stellage staanden is de heer Korthals per trein
Altes de meest linksche, naast-achter hem de voorzitter van “F.L.
Jahn”, de heer Banning, naast dien op den voorgrond de heer
Heine, voorzitter Ned. Gymnastiekverbond en naast-achter dezen Verenigingsturnen
de heer Teengs, hoofdleider van het feest, en eere-lid van de Naast de “Persoonlijke” onderdelen
F.L.Jahn”. bestond er ditmaal ook een onderdeel
missies steeg; er kwam nog een Logies- Vereenigingsturnen. Onderdelen daarvan
commissie en een Commissie voor de zijn “Slagbal met Vrijplaatsen”, “Vuistbal”,
Finantiën (spelling is correct) bij en een “Paardgroepen”, en “Halter Oefeningen”. Bij
heuse Buffet-Commissie werd
ingesteld.
20
Normaal leven
Na de feesten in 1910
keren de normale tijden
weer terug.
Directeur Veneman
stopt per 1 januari
1911 na 10 jaar ac-
tieve dienst voor de
vereniging. Hij wordt
benoemd tot Erelid en
opgevolgd door dhr.
Ploeger, leraar middel-
baar onderwijs gym-
nastiek te Amsterdam
tegen een salaris van
• 1910: “Evenals in den regel een der fraaiste nummers van gymnastiekwedstrijden,
de kranige turners om hunne vaandels geschaard, te zien langsschrijden”. fl.150 per jaar. Om het
dreigende tekort op
de dames verder nog “Staafoefeningen te vangen wordt besloten de contributie te
en “Vrije Knotsoefeningen”. verhogen naar fl.6 voor leden en fl.2,50 voor
De tram reed 6 extra ritten naar Amster- adspiranten.
dam. In Kwadijk kon worden overgestapt Nadat de heer Banning in 1911 als voorzit-
op de trein naar Hoorn. “Om een gere- ter is opgestapt en geëerd, neemt J.de Boer
gelden dienst te verzekeren, worden de Jzn de touwtjes in handen. Het is de heer
vereenigingen verzocht de Directie der de Boer die de vereniging door de moeilijke
T.N.H.T.M. (Tweede Noord-Hollandsche jaren van de Oorlog en de Watersnood van
Tramweg Maatschappij) tijdig den trein 1916 leidt.
van hare heenreis en het aantal hare Ten gevolge van het vertrek van Directeur
deelnemende leden te melden, zoodat de Veneman en omdat geen opvolging gevon-
lengte der treinen geregeld en de dienst den kon worden, werd de damesafdeling
eventueel met booten versterkt kan wor- welke hij trainde, in 1912 opgeheven. Geluk-
den”. kig voor de vereniging duurt dit maar kort. In
1913 is een leider uit de adspirantenafdeling
De buffetten op het feestterrein waren bereid de dames te leiden.
geopend om de deelnemers
ter plaatse van alle gemak-
ken te voorzien. Prijzen:
Koffie fl.0,10, Natuurkwast
fl.0,10, Melk fl.0,07 en Pils
fl.0,15. De buffetten werden
verzorgd door Café Oost-
Indië, gevestigd aan de
Kaasmarkt, eigendom van
dhr. Oostveen.
• Het feest wordt opgesierd met een soort Russische dans. Dansen hoorde bij gymnastiek. Hier op een foto op
waarschijnlijk de Kaasmarkt, staand voor de Kaaswaag, naast Café Oost Indié.
22
een sportcomité gewenst zou zijn. Pas ook Edam heeft getroffen. Boeren mochten
veel later zou dit idee in praktijk gebracht hun vee in de hoger gelegen Grote Kerk
worden. stallen, maar ook op andere plaatsen zoch-
ten boeren uit de omtrek hun toevlucht, weg
Eerste Wereldoorlog en van het zoute water.
de Watersnood
Tussen 1914 en 1918 wordt weinig Evengoed worden in 1918 weer uitvoeringen
vergaderd en ligt het verenigingsleven gegeven; één in Edam op 30 november van
nagenoeg stil. Ten gevolge van de mobi- dat jaar en één in Monnickendam bij gym-
lisatie, waardoor veel nastiekvereniging Brinio, onder auspiciën
Opmerkelijk Edammers gestatio- van Turnkring Purmerend en Omstreken.
Een term in die tijd
neerd werden langs
was: ”Ik schenk mijn In 1919 worden voor het eerst 3 dames
medaille aan het de zuid-grens van
benoemd in het bestuur: mw. G. Leyen, mw.
vaandel”. Pas na- Nederland, was bijna
dat wij de originele geen leiding aanwe- G. Stöve en mw. M. Lucassen. Deze dames
leeuwenkop van de zig en hadden men- zijn hard nodig omdat het 40-jarig jubileum
vaandelstok zagen sen andere zaken op stapel staat en men druk met de voorbe-
begrepen we het. aan hun hoofd. reidingen bezig is. Het feest zal twee dagen
Medailles werden Ook de Directeur, de duren, de huur van het terrein is fl.100. En-
aan haakjes aan de heer van der Linde, is kele leiders worden op atletiek leiderschaps-
kop opgehangen, om cursussen gestuurd te Zaandam. Besloten
gemobiliseerd. Tijde-
zo trots door de stra- wordt dat de afdeling korfbal ook meedoet
ten te kunnen para- lijk wordt een sol-
daat, dhr J.Schenk, en de heer J.Schardam wordt benoemd tot
deren!
gelegerd op het Fort Captain. Samen met de vele prijzen die men
Edam, aangesteld als Directeur zodat al vanaf 1891 had gewonnen en met ver-
een aantal lessen toch doorgang kan trouwen kijkend naar de komende feesten
vinden. Tijdens de jaarvergadering van in 1920 werd er een prijzenkast in elkaar
1916 wordt de heer Schenk benoemd tot getimmerd door de gebroeders Beukers.
Eere-lid van de vereniging.
• Bij het 30-jarig bestaan in 1910: uiterst rechts Tijmen bij ‘t Vuur.
23
Het feest in 1920
Ook het 40-jarig bestaan van de vereniging werd gevierd. In 1920 werd samenge-
werkt met het Koninklijk Nederlandsch Gymnastiek Verbond, het Gewest Noord-
Holland, Turnkring Purmerend en Omstreken, maar ook met de Nederlandsche
Athletiek Unie en de Noord-Hollandsche Athletiek-Bond.
• Voor het feest in 1920 ging de hele vereniging op de foto. Slechts één exemplaar van het tenue is bewaard geble-
ven. Op de foto uiterst rechts Potgiesser, de lange man in het midden Jan de Boer Jzn, links van hem J.G. Ooster-
beek, rechts van de Boer Jan Dikken, 2e van links Frans Beukers.
Onder leiding van Eere-Voorzitter H. van Deelnemers
Brederode uit Zaandam en Voorzitter J. Op de deelnemerslijst kwamen in die tijd op
de Boer Jzn werd een enorm groot feest- het onderdeel Atletiek uit: Cor Jongert, Jac.
comité opgericht, bestaand uit wel 41 Worp Rz, J. Kluft, Jc. Worp Pzn, Jan van Nif-
mannen en vrouwen. Ook het Eere-Co- trik, Piet A. Aberkrom, A.Ton, Klaas Wester,
mité mocht er zijn: dertien mensen onder P.Jongert, Tr. Op ‘t Land, A. Groot, A.Tuyn en
wie Jac. Korthals-Altes, Burgemeester W. Kortus.
H.J. Calkoen, Th.C.P.M. Kolfschoten, C.J. Jammer genoeg zijn de uitslagen uit die tijd
Eeltink en kapitein Tuinman. niet bewaard gebleven.
Speciaal ter gelegenheid van dit feest, Het programma op de Eere-Avond bestond
wat drie dagen duurde, werd op de Kaas- uit “Vrije Oefeningen”, “Klassikaal lage
markt een “Kermesse d’ete” gehouden brug”, “Springriet-oefeningen”, “Hooge brug”,
(zomerkermis), met als bijzonderheid Jo- “Staafzwaaien”, Staaf-oefeningen” en “Trem-
han Sipkema’s Auto-Caroussel Noblesse. plin-Paard”. Na afloop was er een Bal-Cham-
pêtre in het Heerenlogement. Ook werd
24
• Touwtrekwedstrijden in 1920 door de “Olympische Ploeg”. In de voorrondes in Utrecht tegen de politie sportver-
eniging Achilles uit Arnhem eindigden ze als tweede. De nummers één, Achilles, gingen mee naar de Olympische
Spelen dat jaar in Antwerpen en werden uiteindelijk tweede. Aan het touw vlnr Klaas Wester, Tijmen Bij ‘t Vuur, Jan
van Niftrik, Piet Jongert, Wouter Dekker, Cees Slegt, Bart de Boer en Cor Jongert. Henk van der Goot (links) Ko
Kater en Jaap Bij ‘t Vuur (niet op de foto) moedigen hen aan.
in het Damhotel een revue ten tonele van de leukste was de “Gymkhana-Race”.
gebracht, waarin een aantal FL Jahn co- Hieronder staat hoe de race officieel moest
ryfeeën optraden. Het stuk speelde zich worden uitgevoerd.
ludiek af op het “Ministerie van Vrouwe-
lijke Zaken” en heette “Kees van Edam”. De Gymkhana-race
Prijs 1e rang: fl1,65 met inbegrip van (ploegen 4 man). Baan 100 M.
Stedelijke Belasting. Starten met een pollepel in de hand, waarop
een ei, 10 M. hardloopen, dan het nemen
De zondag was ingeruimd voor de van 4 hindernissen, hoog 40 c.M. en 3 M.
Vereenigings- en de Persoonlijke wed- van elkaar, (wie het ei laat vallen of een latje
strijden. Een van de onderdelen van de afwerpt, moet het weer oprapen). Daarna 8
Vereenigingswedstrijden waren de Slin- M. hardloopen, ei in een bloempot leggen
gerbalwedstrijden met, voor de besten, en pollepel aan een paaltje ophangen, 10 M.
een “demi-finale”. De Persoonlijke wed- hardloopen, kruipen door een zwevende ton
strijden bestonden van ongeveer l M, 9 M. hardloopen, onder
Opmerkelijk voor de dames uit de een zeil, ongeveer groot 12m2, doorkruipen,
Omdat de burge- onderdelen stokoefe- 25 M. hardloopen, loopen over een zweven-
meester in 1920 ningen, vrije oefe- de boegspriet; lang 4 M. (aan het begin en
een vrijwillige brand- ning, evenwichtslat,
in het midden
weer wilde oprich-
barren en 2 paard- ondersteund),
ten, verzocht hij de
oefeningen. Voor afkomen ach-
sportverenigingen in
Edam leden aan te de heren stond de ter een latje,
werven. Er zijn 24 staafoefening op het achter het
mensen nodig; deze programma evenals eindpunt van
zouden de eerdaags hoog- en laagbrug, den spriet en
te verwachten motor- laagrek, paard hoog, 20 c.M. hoog
brandspuit bedienen paard voltige en vrije geplaatst,
onder leiding van het oefening. • Toegangsbewijs voor het feest in
daarna de
bestaande Brand- 1920. Het kaartje hierboven heeft
baan uit- een verhaal. De eigenaar kon niet
weer Officierscorps.
In het programma- loopen. komen door omstandigheden en
De verenigingen krij-
gen gemeentesubsi- boekje uit 1920 kom probeerde dmv een emotievolle
je soms vreemde briefwisseling zijn geld terug te
die voor het aanleve- krijgen. De briefwisseling deelt de
ren van leden. zaken tegen. Eén uitkomst niet met ons.
25
vereniging zelf worden aangeschaft, was dit
in 1920 duidelijk niet zo. De echt zilveren
medailles werden welwillend toegezegd door
o.a. H.M.Koningin Wilhelmina, Z.K.H. den
Prins der Nederlanden Hendrik, maar ook de
lokale middenstand liet zich niet onbetuigd.
Zo stelde de Vereenigde Touwfabrieken, de
dames der Strikjes-Commissie, Voetbalclub
EVC, maar ook het Corps Officieren medail-
les ter beschikking.
Aan alles werd gedacht: vermeldenswaard is
dat onder het kopje “Opgave voor Roomsch-
Katholieken” het schema van de Heilige Mis-
sen in de Parochiekerk aan de Voorhaven
wordt aangegeven.
Bondslied
Het is tijdens het etentje na afloop van de
maandag dat het enige echte FL Jahn bonds-
turnlied gestalte krijgt. Op de menukaart in
het Damhotel, waar men kon kiezen tussen
Witte soep, een Kalfscroquet of een Tarbot-
Siersaus vooraf, stond het hieronder vermel-
de Turnlied afgedrukt.
In het onderzoek wat geleid heeft tot de tot-
standkoming van dit boekje is veel gespro-
Verenigingen ken met oud FL Jahners. Telkens als men de
De meeste van de ons omliggende ver- tekst van dit lied zag, begon men spontaan
enigingen bestonden rond 1920 al. NEA mee te zingen. Niet zachtjes, nee uit volle
Volharding (nu Gymnet), Hercules Mid- borst, en beleefde men weer de trotse tijd
den-Beemster, Brinio Monnickendam, van weleer, toen de gymnastiek in Edam een
Olympia Oosthuizen, Hercules Middelie, zo vooraanstaande plaats innam.
Turnlust Alkmaar, DOS Amsterdam en
Sparta Broek in Waterland zijn enkele
voorbeelden daarvan.
Medailles
Waar tegenwoordig medailles door de
26
Hoewel het de ac-
Opmerkelijk tieve atletiekleden
De Directeur gaat
wel voor de wind
een leiderscur-
sus geven voor de gaat in de jaren 20,
voorturn(st)ers: “op- in Hilversum wordt
dat de voorturn(st)ers de estafetteploeg
in staat zullen zijn van de heren 5e,
het Rijksdiploma bestaat de commis-
“sportleider” en “lei- sie atletiek binnen het
der lichaamsoefenin- bestuur nog maar uit
gen” te kunnen be- twee leden. Er vindt
machtigen. Op een
een stemming in het
vraag wat hiervoor
geleerd moet worden bestuur plaats en
antwoord hij: “ana- de commissie wordt
tomie, physiologie, weer uitgebreid met
gymnastiek aan en mevr. A. Tuyn, mevr.
zonder toestellen en A. Groot en dhr. J.
openluchtspelen. De Schardam. Dat het
lessen zullen wor- bestuurlijk wat blijft
den gegeven in een rommelen binnen de
schoollokaal aan de
atletiekpoot, blijkt uit
Breestraat, waar hij
de beschikking heeft de opheffing van de
over een school- hele commissie het
bord en het theore- jaar erop, waarna • 1923, Bouke de Boer poseert trots voor de camera en
tische gedeelte zal opnieuw een com- toont zijn collectie medailles.
behandelen. Het is missie, in een ander veen definitief van de baan is. De beslissing
noodzakelijk dat de jasje gestoken, opge-
blijkt een rancuneuze achtergrond te heb-
voorturn(st)ers we- richt wordt, bestaan-
tenschappelijk on- de uit de voorzitter,
ben: tijdens een eerdere vergadering werd
derlegd zijn”. een halve ruit gebroken (er wordt niet bij ver-
de directeur, 2 heren- teld hoe...?), maar door de caféhouder wordt
en 1 dameslid, t.w. fl.9,30 in rekening gebracht, het bedrag voor
Mej. A. M. Groot, Jan Schardam en Klaas een hele ruit!
Wester.
Verder blijkt uit de notulen dat het verga- Na de onderlinge wedstrijden wordt een
deren in Café Oost-Indië van dhr. Oost- bal gehouden. De verloting tijdens het bal
wordt door de Burgemeester “zeer stellig
verboden”. De loterij was bestemd voor het
nieuwe damesvaandel. Men besluit de vlag
dan maar zelf te maken en in 1922 wordt ter
vergadering een modelvlag goedgekeurd.
Door mej. N. de Boer wordt het nieuwe
vaandel het jaar daarna aan het bestuur
overhandigd. In latere notulen wordt mel-
ding gemaakt van heftige slijtage van het
damesvaandel en zodoende wordt deze in
1958 weer vervangen. Dit vaandel is heden
ten dage nog steeds in ons bezit en pronkt
nog immer tijdens de wedstrijden van “De
• Het na de vaardigheidsproef in 1921 behaalde di- Beukers” aan de wand van sporthal “Het
ploma voor de afgelegde ”Vaardigheidsproef” in “den 2e
Bolwerck”.
graad” door Klaas Wester.
27
“Op raad van de dokter” besluit J. de nieuwe gymnastieklokaal (1925) moet op
Boer Jzn. na de vele jaren vanaf 1911 voorschrift van B & W fl. 25,- per jaar kosten
af te zien van het voorzitterschap van plus per lid per jaar fl. 0,25 en per adsp. lid
de vereniging. Als dank voor zijn inzet per jaar fl. 0,15 plus de kosten voor vuur,
en kunde wordt hij later benoemd tot licht en schoonhouden. Het lokaal wordt niet
“adviserend bestuurslid” en in 1922 tot ingewijd met een officiële opening maar met
Erelid. Zijn opvolger wordt dhr. R. Vene- een openbare les, op 27 mei 1925.
man, voorheen al actief als voorzitter en
directeur. In de tijd dat hij voorzitter van 1925, Het jaar waarin de voorbereidingen
de vereniging was staat hij vanaf het jaar voor de Olympische Spelen in Amsterdam in
1923 als ziek gemeld op de presentielijst. volle gang waren. Niet bekend is of een vrij-
Er wordt echter geen nieuwe voorzitter willige dan wel een verplichte bijdrage van
benoemd. In 1925 wordt in verband met de sportclubs in Nederland werd gevraagd.
zijn ‘ernstige ziekte’ geen “groote sport- In ieder geval werd door de penningmeester
vertoning” gehouden, maar is er sprake van FL Jahn een bedrag overgemaakt van fl.
van een klein onderling feestje. In 1926 25,- aan het Nederlands Olympisch Comité.
wordt melding gemaakt van zijn over- Waarvan acte !
lijden; hij wordt door de leden van de
gymvereniging naar zijn laatste rustplaats Het ging in deze tijd toch veelal om bezui-
gedragen. nigen. Uit meerdere notulen blijkt dat het
de vereniging niet voor de wind gaat op het
Gymlokalen financiële vlak. In 1921 wordt EVC gevraagd
Belangrijk in de jaren twintig is dat men de huurprijs voor het sportterrein te verla-
uit moest kijken naar een ander onderko- gen. Toentertijd waren de velden van EVC
men voor de gymnastiekafdeling van de nog gelegen waar nu het huidige industrie-
vereniging. Door B & W wordt gevraagd gebied ligt langs de E10 (nu N247). Verder
een plan in te dienen ter inrichting van wordt een kas gevormd i.v.m. de komende
twee lokalen van de Openbare Lagere bondsfeesten. Minimaal wordt een bijdrage
school, om hier gymnastieklokalen van gevraagd van fl.0,20 per week. In 1922
te maken. “Ons tegenwoordige lokaal wordt een plaatijzeren tent aangeschaft voor
moeten we volgend jaar missen in ver- op het sportterrein, de kosten hiervoor wor-
band met de oprichting van de Ambacht- den gedekt door het uitgeven van renteloze
school”, zegt de voorzitter verontrust. Er aandelen à fl.1,- per stuk en door vrijwillige
zou op de plek van de Lagere Techni- bijdragen. De clubliefde moest wel groot zijn
sche School volgens deze notulen een want voor de feestavond van de vereniging
gymnastieklokaal gestaan hebben. Het wordt een bijdrage van 20 cent per lid per
week gevraagd. In 1928 wordt
de nood echt hoog want om
de kas te spekken komt er een
heuse donateursactie. Er werd
een propagandacommissie
benoemd. Verder lukt het dit
jaar toch om de huur van het
sportterrein te verlagen tot fl.
50,- per jaar. Om te overleven
werd verder de contributie ook
nog verhoogd.
• 1925: Staand vlnr Bouke de Boer, Directeur Bram Prins, Wijnand Visser,
dhr. Stöve en Marie de Boer. Zittend, vlnr Cees de Boer, Leentje Ent, Bets
Roskam en Jan Miedema tijdens atletiekwedstrijden.
28
3. De jaren van 1930 tot de oprichting van Don Bosco
De jaren 30 worden gekenmerkt door de overgang naar een nieuwe tijd. Bestuurs-
leden die vanaf de oprichting betrokken waren bij de vereniging, zoals Banning,
vooral de verenigingstrouwe J.G.Oosterbeek, eerst secretaris, later voorzitter en
ook schoenmaker Dikken, maken plaats voor een nieuwe lichting.
Ook Frans Beukers, op onderstaande nodigen, in combinatie met het uitbreken van
foto nog te zien, eerst actief als voorwer- de oorlog in 1940, heeft er toe geleid dat een
ker, treedt eind jaren veertig terug uit de periode van betrekkelijke rust aanbreekt.
vereniging. Hij heeft lange tijd deel uitge-
maakt van het bestuur in de rol van com- Echter het feest rond het 50-jarig jubileum
missaris, en aan het aantal keren dat hij mocht er zijn! Zaterdag 7 juni 1930 werd de
genoemd wordt in commissies is te zien “NoordHolland’s Adspirantendag” gehouden.
dat hij een zeer actieve rol had binnen de In de leeftijdscategorie 12 tot en met 17
vereniging. jaar (jonger werd in die tijd nog als onver-
antwoord betiteld) traden bij de jongens en
Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan meisjes 10 verenigingen aan met in totaal
van de FL Jahn wordt een feest gevierd, ca 120 deelnemers. Onderdelen: een Atle-
wat tevens een van de laatste grote eve- tiek-Driekamp bestaande uit 80m hardlo-
nementen is geworden in het bestaan pen, verspringen en kogelstoten (3kg) voor
van de FL Jahn. Waarschijnlijk door het de jongens van 12 tot en met 14 jaar. De
wegvallen van de grote motor achter de oudere jongens moesten 100m hardlopen
feesten, de heer J.G.Oosterbeek die stad en ook nog “slingerbalverwerpen” (kogel-
en land aanschreef om iedereen uit te slingeren). Bij de meisjes liepen de jongsten
• Het bestuur in 1930: vlnr Jan Dikken, Oosterbeek jr, Klaas Wester, Rem de Boer-van Ammers, Frans Beukers,
Wous de Boer-Lammes, Oosterbeek sr. en Jan Schardam.
29
30
• De vereniging voor het stadhuis op de Dam, met het bestuur in het midden: penningmeester Jan Dikken, voorzitter J.G. Oosterbeek en vice-voorzitter Klaas Wester.
60m hard en moest naast het verspringen de Boer, S.M. de Boer, B. de Ruiter, G. Bij ‘t
worden balgeworpen. De oudere meisjes Vuur, M. Hulst, W.K. Bouwes en G.K. Schar-
liepen 80m hard, sprongen ver en deden dam. Bij de dames doet L. Kootstra mee.
aan “grensbalverwerpen”. Na de estafet-
teloop volgden dan ‘s middags de turnon- Het feest werd besloten met een “Groote Al-
derdelen. gemeene Uitvoering” onder leiding van Bram
Prins. Met veel vlagvertoon op het Damplein,
Bij de route van de afmars met optocht waarbij “Klaroengeschal en Carillonbespe-
door Edam wordt voor het eerst de ling” de plechtige herdenking van het Gou-
Lingerzijde genoemd. Kennelijk zijn de den Jubileum de deelnemers ten dele valt.
Torenstraat en Voorstraat tussen 1920 en Na de opmars en optocht, waarbij de dames
1930 hernoemd. een andere route volgden dan de heren,
werd een demonstratie gegeven door de
Op het Damplein volgde na de prijsuitrei- besten van de FL Jahn. Ook werden andere
king een Concert, aangeboden door het verenigingen uitgenodigd om demonstraties
Christelijk Harmoniegezelschap “Nut en te geven. Zo geven de dames van Aspasia
Genoegen”. uit Rotterdam een Dansdemonstratie en is
Natuurlijk werd afgesloten op de traditi- DOS uit Amsterdam aanwezig op de brug.
onele manier, of zoals het in die tijd ge-
zegd werd “Na afloop Groot Bal”. De dag wordt traditioneel besloten met
een opvoering van de Revue “Hoera,
Op zondag volgden de Persoonlijke wed- wij jubileeren”, met Watt en 1/2 Watt in
strijden en later in de middag om 2 uur de hoofdrol, gevolgd door een Bal in het
de Vereenigings Gymnastiekwedstrijden. Heerenlogement.
Bijzonder is dat op geen van de deelne-
merslijsten van deze Begin jaren 30 vergaat het de gymnas-
Opmerkelijk wedstrijden deelne- tiekvereniging niet al te best. Zoals reeds
Waar de plaatsen 1, mers van de FL Jahn vermeld worden creatieve oplossingen ge-
2 en 3 tegenwoordig zijn te vinden. zocht om het hoofd boven water te houden.
synoniem staan voor De Afsluitdijk sluit in 1932 de Zuiderzee af,
goud, zilver en brons,
Atletiek waardoor werkeloosheid ontstaat binnen
was dit aan het begin
van de 20e eeuw niet Uit de stukken rond onze van onder andere visserij afhankelijke
zo. De eerste plaats 1930 komt het beeld gemeenschap. Om de vissers te herscholen
werd vergezeld door naar voren dat de wordt de Ambachtschool gebouwd in Edam.
een dikke zilveren vereniging meer een Vermeld wordt verder dat de lage opbrengst
medaille, vaak ter Atletiekvereniging van de landbouwproducten een zwaar stem-
beschikking gesteld was dan een Gym- pel drukt op de inkomens van de mensen.
door Hare Majes- nastiekvereniging.
teit de Koningin. De Binnen de vereniging wordt het bestuur
Het aantal deelne-
tweede plaats was
mers wat meedeed van de damesafdeling in 1932 opgeheven,
een kleinere uitvoe-
ring, maar wel van aan de Atletiekonder- waardoor de dames nu onder het algemeen
(echt) zilver. De der- delen was groter dan bestuur vallen.
de plaats bestond uit het aantal Gymnas-
een bronzen medail- ten. Onder de deel- Was het jaarsalaris van de direkteur fl.500,-
le. Naast medailles nemers aan de “Pro- (plus twee vakantieweken), in 1932 wordt
werden ook verguld vinciale en Nationale een salariskorting van fl.50,- ingevoerd. Ook
zilveren medailles Atletiekwedstrijden”, is er sprake van een huurverhoging voor
geschonken evenals het in die tijd gebruikte gymnastieklokaal,
vinden we bekende
een zilveren lauwer-
Edammers als de opgelegd door de Gedeputeerde Staten.
tak of een geëmail-
leerd kruis. heren J. de Boer, B. Er was geen sprake van dat dit opgebracht
kon worden. De gemeente stond pal ach-
31
• De optocht in 1930 met fanfare vanaf het feestterrein langs de Hoornsche Jaagweg door Edam naar het
Damplein. Op de foto Bouke de Boer als Vaandeldrager schuin achter de laatste muzikant. Bouke was kampioen
en mocht daardoor het vaandel dragen, een bijzonder grote eer.
ter haar sportvereniging en zorgde door minder talent aan sport moeten kunnen
krachtig optreden dat dit snel weer van doen. In 1932 wordt dit een feit: De afdeling
de baan was. Waarschijnlijk als gevolg Edam van de arbeiderssportbond is een feit,
van de recessie zijn er plannen om een dit “omdat andere vereenigingen teveel aan
Arbeiderssportbond op te richten. Men ‘sterrenkweekerij’ deden”.
vindt dat ook mensen krap bij kas of met
33
De vereniging trekt zich in de oorlog betrekkelijk weinig aan van de bezetting. Het
gymnastisch leven draait normaal door en men lijkt zich meer druk te maken om
een contributieverhoging dan om het leed dat de oorlog Nederland brengt. Ook de
foto’s geven een soortgelijk beeld.
Hij wordt opgevolgd door dhr. Wim Uitentuis.
Overmars is samen met Tieman hoofdleider
van de vereniging en men maakt zich zorgen
over het aantal herenleden. Ook het aantal
adspiranten loopt terug en in 1945 over-
weegt men de jaarlijkse uitvoering af te ge-
lasten. Echter na het aflopen van de oorlog
in mei ‘45 stelt men op de jaarvergadering
in juli voor om het 65-jarig jubileum te vieren
met een Algemene Uitvoering.
Atletiek: de AV FL Jahn
Tijdens de jaarvergadering van 1945 gebeurt
nog een ander belangrijk feit. Het bestuur
legt aan de vergadering voor een aparte
atletiekafdeling op te richten. In een speciale
vergadering op 21 juni 1945 wordt de oprich-
ting van de Athletiekvereniging FL Jahn een
feit. De leden van de Athletiekvereniging mo-
gen het embleem van de Gymnastiekvereni-
ging blijven gebruiken, men is er zelfs trots
op als dit embleem in gebruik blijft!
• Een diploma uit de tijd dat de FL Jahn 2 ambities had,
de Gymnastiek en de Athletiek. Hier het diploma van
mw. Thea Kuik uit 1943. De vereniging telt in 1948 207 adspiranten,
49 volwassen leden en 49 donateurs.
Op de vergadering van 12 oktober 1943 Het 70-jarig bestaan van de vereniging
wordt de contributie vastgesteld op in 1950 wordt als vanouds gevierd: een
fl.10.20 per jaar. Een heel bedrag, voor ere-avond, verenigingswedstrijden en een
die tijd. Stil wordt gestaan bij dhr. J.G. feestavond, verdeeld over 3 dagen. Er wordt
Oosterbeek die na een Revue opgevoerd genaamd “Triomf”
Opmerkelijk een ziekte in ‘43 met Gymnastische onderdelen. Dat er groots
Om aan geld te ko- overlijdt. Het aan-
werd uitgepakt blijkt wel uit het aantal deel-
men voor de aan- tal leden overstijgt
schaf van werktui- de 300, echter een
nemers: 60 medewerkenden en 80 cos-
gen (toestellen) had groot gedeelte ervan tuums.
men iets slims be-
is “Kunstlievend lid” Men was bij Turnkring Purmerend en Om-
dacht. Voor de aan-
schaf van een brug (donateur). Het be- streken actief betrokken.
in 1950 à fl.500 werd stuur geeft aan graag Per jaar werden 2 per-
besloten 200 aande- meer turnende leden sonen aangewezen
len uit te brengen die te willen zien. om de vergade-
verkocht werden in
ringen van de
Edam. Op deze ma- Frans Beukers, jaren
nier betaalde ieder-
Turnkring te
actief in het bestuur bezoeken en
een een beetje mee als Commissaris,
aan de brug en kon om zitting te ne-
maar ook als voor- men in het bestuur.
hij worden aange-
schaft. werker (tegenwoordig
assistent) overlijdt.
34
4. Oprichting van Don Bosco in 1946
Doordat de FL Jahn zich steeds meer ontwikkelde als vrij of pro-
testants, vond Mw. van Baar, vrouw van de toenmalige Burge-
meester van Baar, het hoog tijd voor een vereniging ten behoeve
van het Katholieke gedeelte van de bevolking.
uit Volendam) was de eerste
leider evenals Ko Tol en Theo
Buijs. Dhr. Tieman gaf destijds les aan zowel
Don Boso als aan de leden van de FL Jahn.
Ook werd later veel samengewerkt met Mau-
ritius.
Bestuursleden waren o.a. Lenie Breed,
Cis Conijn, Joke Conijn (secretaris) en Piet
Conijn (voorzitter).
Don Bosco was niet aangesloten bij de Turn-
kring Purmerend & Omstreken, maar bij de
Amsterdamse Turnkring. Onbekend is of dit
• Optreden tijdens het 10-jarig jubileum in RITO
wegens geloofsovertuiging is gedaan of dat
In 1941 doen de dames Witte en Som- er een bepaalde aversie tegen de FL Jahn
broek, beide onderwijzeres aan de bestond.
Agnesschool te Edam, aan FL Jahn het
verzoek gymnastiektoestellen aan ze te De Katholieke gymbeweging had ook aparte
verhuren, om met een aantal R.K. dames bonden en kranten. Uit die tijd:
de gymnastiek te beoefenen. Dit wordt NKGV • Nederlands Katholiek Gym Verbond
toegestaan voor één gulden per avond. “De Nieuwe Dag” • Katholieke krant uit Am-
Mw. Sombroek is een tante van Cis sterdam die ook wel wedstrijden uitschreef
Conijn. Dit zou heel goed de voor- en RKTA • Rooms Katholieke Turn Afdeling.
lo-
per
van Don Bosco kunnen zijn, maar in
de loop van de oorlog is dit stil komen te
liggen. Na de oorlog is het Mw. van Baar,
vrouw van de toenmalige burgemeester,
die werd gevraagd door de Rooms Ka-
• Vlnr achterste rij: Harry Oudejans, ?, ?, ?, ?, Hennie
tholieke gemeenschap om een katholieke Molenaar (Pap), ?. 2e rij vlnr: Harry de Koning, Dorus
gymvereniging op te richten. Eeltink, Ber Eeltink, Sjaak Kunst, Cor de Koning. 3e rij:
?, Marcel de Kok, Ton Conijn, Jan Eeltink, Harry Wiefe-
Trainers uit de beginjaren van Don Bosco rink. Liggend: Jauke Deen en Kees Eeltink. Naast Harry
Oudejans staan 3 schipperskinderen die op de Konings-
werden eerst vooral “geleend” van de hoeve woonden, wat destijds een internaat was. Dit is
geloofsgenoten uit Volendam, de St. goed te zien aan de kleding: op Harry na, dragen ze
Mauritius. Jo de Boer (bekende drogist allemaal een hemd en de “schipperskippen” niet.
35
• Op de foto van het 10-jarig jubileum van Don Bosco in de Rito,
staat een meisje met de vlag: Vera Wolke - Conijn, ons Lid van
Verdienste! Dit is een nichtje van Cis Conijn en de zus van o.a. Ton
en Piet Conijn (van de melkboer).
• Boven vlnr Wil Visser, Vera Conijn, Marijke
Tensen, Margriet van Rijn, onder vlnr Mari-
anne Langkemper, ?, Anne Günther, Hanny
van Dijk en Hennie Tieman.
• Marijke Tensen in
handstand. Het lukt
haar waarschijnlijk nu
niet meer...
• Deze zelfgemaakte
emblemen zijn vervaardigd • Bij het vaantje van het Bevrijdingsfeest 1965 zat een be-
door Cis Conijn zelf! Ze geleidend schrijven: “Onder dankzegging voor de door U
was toen de enige met verleende medewerking bij de voorbereiding en op de dag
een naaimachine die dat van de viering van de Bevrijdingsfeesten op 5 mei 1965
kon: ze heeft er ruim 200 doe ik U hierbij als aandenken een vaantje toekomen.”
moeten maken! Namens het comité, D.(Dirk) Beets
36
5. FL Jahn, de periode tussen 1950 en 1970
De notulen in 1950 geven aan dat de naam van de Atletiekver-
eniging AV FL Jahn veranderd is in AV Edam. Uit de overleve-
ring blijkt dat dit is gedaan omdat men het zat was om steeds
weer uit de omroepinstallatie bij een wedstrijd te horen of “de
heer F.L. Jahn aan de start wil verschijnen”.
Om het gat in de vereniging als het bestuur besluit om in 1952
begroting van 1950 geen grote uitvoering te geven wegens het
te dichten besloot gebrek aan oefenen door de leden. De heer
men een verloting te De Lange wordt ontslagen als Directeur, we-
houden. Samenwer- gens zijn weigering verder aan de uitvoering
king werd gezocht te werken. Uiteindelijk wordt als alternatief
met de AV Edam een Cabaret-avond voorgesteld.
en de RKGV Don Echter met onrust in de vereniging maakt
Bosco. Echter FL dit ook een discussie los, immers de Acro-
• Henk van Dijk en Cees
Uitentuis, turnhelden in de Jahn is “verboden Jahns, een aantal FL Jahners die zich
jaren 50. vrucht” voor Don bezig houden met acrobatische oefeningen,
Bosco en zo wordt behoorden niet tot de echte Gymnasten en
met de verloting alleen samengewerkt men gunde hen het benodigde geld voor de
met AV Edam. Toch vinden er wel uitvoe- uitvoering niet. Er wordt besloten eerst met
ringen plaats samen met Don Bosco. Zo de afdeling Acro Jahns te overleggen om te
wordt er in de muziektent bij het Klooster trachten de uitvoering door te laten gaan.
een optreden verzorgd met FL Jahn, Don Aldus gebeurt.
Bosco en de Fanfare-capel. Tijdens de
uitvoering verbazen de Edammers zich Onrust
over het feit “dat gymnastiek zo mooi kan De onrust binnen de vereniging blijft bestaan
zijn”. en Mej. T. Smit en dhr. Wim Uitentuis leggen
In 1951
richt Turn-
kring Pur-
merend en
Omstreken
een Keur-
korps op
en vraagt
de FL Jahn
of bij de
dames
belangstel-
ling be-
staat. Men
reageert en-
thousiast.
Acro-Jahn
Grote
problemen
ontstaan • Toppers met hoog aanzien: vlnr achter Theo Bos, Piet Tol, Henk van Dijk, Joop Bos, Cees
binnen de Uitentuis, zittend Gré de Vries, Loek Scheers, Lies Visser, Rie Bouwes, Bep Duif en Gré Klein.
37
ken: dhr. Cees Luit. Ook de Secretaris, dhr.
Jan Schardam wordt vervangen door Cees
Uitentuis.
39
als zij, met open doek, lang moeten wachten
voordat zij hun nummer, een groepsdans,
kunnen brengen omdat de bewuste gram-
mofoon nog niet is gevonden.
40
zaal lieten genieten van fraaie turnsport Vries uit Edam de technische kant van het
door hun oefening aan het nummer hoog- geheel.
brug. Verder bracht de heer C. Uitentuis Er wordt de Kring grote bloei toegewenst
nog een vrije oefening en leidde Rem de en er wordt ook nog melding gemaakt van
• Met z’n allen op de Dam in 1955, ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan. Links Cees Uitentuis.
41
• Vlnr staand: Nelleke Schip-
pers, Tineke Mus, 6 meisjes uit
Middelie en Purmerend, Elly
Gorter, Lida Kraay, Ellen Bij ‘t
Vuur, ?, ?, Lia Vijzelaar, Jolanda
de Boer, Nelly Vijzelaar.
Zittens vlnr: ?, Gerda ten Hage,
Janneke Bennink, Mickey
Hogenhuis, ?, Marijke Peters,
Willy Huisbrink, Gridy Porsius,
Josée Menzo, Joke Leupen,
Geery Vlasbloem en Erika
Kühnemann.
Jaren 1950-1970
Na de sportieve carrière van Henk van
Dijk neemt hij de voorzittershamer in
1956 over van dhr. Siem Buis. Het is dhr.
van Dijk die uiteindelijk in 1970 de eerste
• Vlnr staand .. Helmig, Chris de Graaf, Alex de Vries,
voorzitter wordt van De Beukers, nadat Ruud Peters, Volkert-Jan Koehoorn, Simon Molenaar.
hij eerst ruim 14 jaar voorzitter was van Zittend vlnr Peter Bierdrager, Wim Pauw, Cor Uitentuis,
de FL Jahn. Jan Pauw, Henk de Ruyter, Henk de Graaf.
komen!
Dat de Turnmeesters streng konden zijn Een maand later in januari 1960 blijkt dat
is op te maken uit de stukken in 1959. dhr. van Riessen net even té streng is.
Leider dhr. J. van Riessen wordt tijdens Tijdens een speciaal voor dit doel uitge-
de rondvraag van de jaarvergadering in schreven speciale ledenvergadering wordt
het Damhotel publiekelijk gevraagd of de dhr. van Riessen met algemene stemmen
lessen wat minder streng kunnen zijn. ontslag gegeven. Voorzitter Van Dijk wordt
Hij geeft aan dat dit inderdaad wel eens door de vergadering gevraagd zijn plaats in
het geval is geweest, maar, zo besluit hij, te nemen. Met 30 tegen 1 besluit men om
dan moeten de dames ook maar op tijd dhr. van Dijk tot leider te
benoemen. De voorzitter
komt nog met de vraag of
er geen bezwaar bestaat
tegen de combinatie van
de functie van leider en
42
• Vlnr staand ?, Nel Uitentuis,
Marjoke Bij ‘t Vuur, Lida Postdijk,
Esther de Hart, Ada Doornbal,
Nellianne Nagtegaal, Lida van
Heusden, Gonneke Uitentuis,
Jannie Doornebal.
Midden vlnr Roelien Slot, ?,
Mary Ras, Janneke Griek,
Fonny Kooy.
Zittend voor vlnr Janneke de
Roos, Jopie de Roos, Ans Ver-
hagen, Inge de Waal, ... Klein,
Mia Bouwes.
voorzitter, maar de aanwezigen zien hier geven aan dit nieuwe fenomeen.
geen bezwaar in, ze juichen het zelfs toe. Op de eerste les al melden zich 22 nieuwe-
Deze dubbelfunctie bekleedt dhr. Henk lingen aan.
van Dijk jaren achtereen.
De jaren staan in het teken van een verdere
Wegens gebrek aan financiële middelen samenwerking met Don Bosco. Winnaars in
wordt het 80-jarig jubileum in 1960 niet die tijd van de wisselbokaal: Peuters Marion
gevierd, men laat het voorbij gaan. Bos, meisjes 6, 7 en 8 jaar - 1e Jannie de
Roos, 2e Anneke Molenaar, 9 tm 12 jaar 1e
De eerst jaren van het decennium ‘60- Annie Bark, 2e Martje de Roos, 12 tm 16
’70 verlopen rustig. Wedstrijden worden jaar 1e Trineke de Haan, 2e Betty Postdijk
bezocht, waarvan de meeste in de open en 16 jaar en ouder 1e Hermina Grumböck
lucht, met vervoer per fiets. De vereniging en 2e Irene de Heer. Bij de jongens 7 t/m 12
verjongt in de leden: de gym vanaf 6 jaar jaar Cor Uitentuis, 2e Jan Pauw.
is ontdekt.
Een probleem doet zich voor met de
leiding, er worden advertenties geplaatst
in het Turnblad, maar het wil niet vlotten.
Aafke Hulskemper wordt in 1965 aange-
nomen voor de zaterdag.
Kleuterafdeling
Na de grote vakantie van 1965 begint
men met gym voor kleuters. Middels een
circulaire, die in Edam huis-aan-huis
wordt bezorgd, wordt ruchtbaarheid ge-
• Het afscheid van Henk van Dijk als Directeur in 1965.
43
• Staand vlnr Lida Leek, Wil Por-
sius, Paula de Boer, Ron Porsius,
.. van der Veen, Stijnie van der
Veen.
Midden vlnr Sandra van Poel-
geest, Jetty Vink.
Midden onder vlnr Trineke de
Haan, Marleen Dal, Marian
Carbaat, Joke Kraay, Jacqueline
Koning, Wil Klaassens, “Ma”
Franke-Wester.
Op de voorgrond vlnr Riekie
Havik en Lenie Gorter.
Opening door den heer H. van Dijk, voorzitter van F.L. Jahn, waarna deze overging tot ontbinding
van de vereniging F.L. Jahn. Hierna deed mevr. C. Conijn – Günther als voorzitster van Don Bosco
hetzelfde met haar vereniging. Den heer van Dijk stelde vervolgens aan de vergadering voor, het
voorlopige bestuur als volgt:
H. van Dijk Voorzitter
F.M. Conijn – Günther Secretaresse
M.K. Eeltink Penningmeester
G.M. Günther – Tjeertes Vice-voorzitter
W. Schenk – Janssens 2e Secretaresse
R. de Boer – van Ammers 2e Penningmeesteresse
N. Wessels – van Drunen Commissaresse
J. Pletincks – Boontje Commissaresse
Dit bestuur werd met algemene stemmen gekozen voor 1 jaar, zodat er volgend jaar ’n officiële
stemming zal plaats hebben. Na dit officiële gedeelte kwam de nieuw te kiezen naam van de
vereniging op tafel, “De Beukers” , en wel op voorstel van de beide besturen. Hij werd door
allen goedgekeurd, alhoewel het erelid den heer W. Bouwes graag had gezien dat de namen van
de beide verenigingen voort zou blijven bestaan als bijvoorbeeld “Jahn Bosco”. Dit hebben de
beide besturen niet gewild, om zodoende geheel en al opnieuw te beginnen, dus ook met ’n geheel
nieuwe naam “De Beukers”. Deze naam is symbolisch en historisch, daar het tweelingbroers
waren die veel voor gymsport in Edam betekend hebben.
Rondvraag volgde met ’n vraag van mevr. Porte – Ent, naar de kleur van de pakjes der nieuwe
vereniging. Mej. Tiny Visser vroeg om wat veranderingen in de lesindeling. Mevr. Franke – Wester
vroeg aandacht voor het gymkamp van 1-8 augustus te Beekbergen.
45
nieuw embleem op voor op het gympakje.
Tevens wordt door de heren Bouwes en
Schardam en mevrouw Rem de Boer een
oude prijzenkast aangeboden. De kast is
oorspronkelijk nog gemaakt door een van de
broers Beukers. Het is deze kast die in april
van dit jubileumjaar (2005) door de zoon van
de eerste voorzitter van “De Beukers”, Hans
van Dijk, weer opnieuw is gerestaureerd.
Bestuurlijk vinden er wisselingen plaats:
voorzitter wordt Cis Conijn en Rie van den
• De nieuwe vlag na de oprichting in 1970. Wie op de
Eeckhout secretaris. Dhr. Jan Schardam
details let ziet dat de turner op 2 elementen staat, sym-
bolies FL Jahn en Don Bosco voorstellend, een goed komt in 1976 te overlijden. Mw. de Boer-van
fundament voor de vereniging. Ammers krijgt een KNGV-insigne, voor 50
kinderen gaan ze naar het Dolfinarium in jaar lidmaatschap (1977).
Harderwijk. Er is een “keep fit” groep voor de heren.
Deze groep wordt vanaf 1978 een gemeng-
In 1971 telt de vereniging 248
jeugdleden, 87 dames en 9 heren,
dus 344 totaal! De club bruist van
de activiteiten: genoemd worden
de Springkampioenschappen in
De Rijp. Er is een gymkamp voor
de jeugd in Beekbergen, er wordt
deelgenomen aan de optocht op
Koninginnedag. In augustus is er
een uitje voor de jeugd naar de
kinderboerderij in de Flevohof en
in oktober wordt een strandwande-
ling georganiseerd. Verder wordt
een brug aangeschaft, tweede-
hands van de gymvereniging van
Schermerhorn. Mw. de Boer-van
Ammers moet haar actieve loop-
baan op doktersadvies besluiten,
vermeld wordt in de notulen dat
het een ongelukje bij het gymmen
betrof. Zij was 55 jaar lid en wordt
benoemd tot lid van verdienste.
Ten gevolge van andere wetgeving • Een evenement in de Seinpaal in 1985 ter gelegenheid van het
schrijft de vereniging zich in juni afscheid van tante Cis.
1979 in bij de Kamer van Koophan-
del. Voor die tijd moest Koninklijke Goed- het Damhotel en een fototentoonstelling.
keuring worden aangevraagd om als Bij deze gelegenheid kregen alle leden een
rechtspersoon te mogen functioneren. speciaal bedrukt donkerblauw T-shirt uitge-
reikt. De kinderen worden getrakteerd op
Door het grote aantal leden kampt de een zakje snoep met een sticker.
vereniging met een trainerstekort. Er
wordt “leentje buur” gespeeld met de St. Ter gelegenheid van voorgenoemd jubileum
Mauritius met als gevolg dat Johan Mo- werd in 1980 een dubbelinterview gehouden
lenaar en Jan-Willem Legemaat starten met 2 coryfeeën uit de gelederen van de FL
met lesgeven. Jan-Willem “huren” we Jahn, maar ook binnen De Beukers komen
zelfs een tijdje van Mauritius. Jan-Willem hun namen veelvuldig voor. Nog lang blijft
gaf meteen 11 uur les. “de bakker van de Graaf Willem”, dhr. Wil
Bouwes betrokken en reikt jaarlijks zijn WK
Op 13 juni 1980 werd het gegeven Bouwesbeker uit aan de winnaar.
“100 jaar Gym in Edam” en het 10-jarig Het interview geeft een beeld van het doen
bestaan van De Beukers gevierd met en laten van de vereniging en de plaats die
gymdemonstraties op het podium van gym had in hun leven. Daarom hebben we
het complete interview
geplaatst.
• Tijdens de EVC-Bouwdag
geeft De Beukers een de-
monstratie van haar kunnen
op de Dam. Rechts voor
schiet Pieter de Jong nog
net weg.
48
Interview met Hr Bouwes en Mw de Boer in 1980 tgv 100 jaar Gym in Edam
(NNC van 28 mei 1980 door Janny Boelens-Boss)
EDAM-VOLENDAM — Het is 100 jaar verwoed sportman en vooral hij heeft de eer-
geleden, dat in Edam de eerste gymnas- ste stoot gegeven tot het oprichten van de
tiekvereniging werd opgericht: F.L. Jahn. vereniging. Van hem is bekend dat hij tot op
Vanzelfsprekend alleen voor „heren”, zeer hoge leeftijd nog intensief met turnen
vrouwen kwamen er nog lang niet aan bezig was
te pas. Dat gebeurde pas 30 jaar later,
heel schuchter en heel zedig. In 1970 „Hij moet toen toch al een eind in de zeven-
fuseerde Jahn met de in 1946 opgerichte tig zijn geweest”, herinnert zich de heer W.K,
R.K. gymclub Don Bosco. Sindsdien Bouwes (één van de twee ereleden van F.L.
heet de Edamse gymclub „De Beukers”, Jahn) „ik zie het nog als de dag van gisteren.
genoemd naar de tweeling Frans en Ko Als we de buikdraai op het lage rek deden,
Beukers die destijds zeer geijverd heb- moest hij zich op het laatst aan de stang
ben voor „de gym van Edam”. Hoewel vasthouden omdat hij last van duizeligheid
kreeg. Frans gymde praktisch tot zijn laatste
adem”.
50
Bloeitijd Zij vertelt daarvan: „Ik was op die binnen-
Directeur Tieman heeft de vereniging door plaats met Klazien Franke-Wester en we
de oorlogsjaren heengeholpen. Hem is FL konden onze ogen niet geloven toen we die
Jahn grote dank verschuldigd. Het peil, kostbare kast daar in die toestand zagen
speciaal van de dames, werd in die tijd zelfs staan. Het was haast niet te geloven. De al-
nog opgevoerd. Daar er in die tijd niet veel lereerste medailles waren er zelfs nog bij, de
plezierigs te beleven viel, bloeide FL Jahn eerste stamt al uit 1893 toen de herenploeg
als nooit tevoren met maar liefst 350 leden. een derde prijs behaalde in een verenigings-
Zijn opvolgers waren de heren De Lange, De wedstrijd in Amsterdam. Je snapt dat wij al-
Vries en de heer H. van Dijk. les mee naar huis hebben genomen en alles
keurig opgepoetst. De kast zelf lag zowat uit
De behuizing van FL Jahn is een hoofd- elkaar, maar die is door Wil Bouwes opge-
stuk apart. Het gymnastieklokaal stond in knapt en voorzien van de nieuwe naam, na
het begin op de plaats van het tegenwoor- de fusie, „De Beukers”.
dige postkantoor. Toen dit kantoor gebouwd
moest worden, moest FL Jahn verhuizen Erelid
naar een zolder van een huis aan de Voor- Mevrouw Rem de Boer-Van Ammers is al
haven, vlak bij de vroegere melkfabriek. Ook lid van de Edamse gym vanaf 1927: „Ik was
dat werd op een gegeven ogenblik verleden toen pas getrouwd, daarom weet ik dat nog
tijd en weer moest naar een ander onderko- zo goed”. Ze heeft altijd keihard voor de ver-
men gezocht worden. Deze werd gevonden eniging gewerkt, minstens 35 jaar lang als
in de Grote Kerkstraat waarachter de toen- penningmeesteresse. Met algemene stem-
malige tekenschool een gebouw, geschikt men van de aanwezige leden werd mevrouw
voor het uitoefenen van gymnastiek, werd De Boer op 16 april jl. als erelid benoemd
ingericht. van „De Beukers”, een onderscheiding die
Tenslotte kwam een gemeentelijk lokaal haar meer dan toekomt. Eigenlijk is ze uniek:
bij de Dam tot stand dat al gauw aan geen ze is 54 jaar lid van de gymnastiek Edam,
enkele voorwaarde meer voldeed en zoals eerst van FL Jahn en later, na de fusie met
de heer M. van Dijk intertijd schreef: “De de R.K. gymnastiekvereniging Don Bosco,
toestand in dit lokaal is hopeloos te noe- van De Beukers. Nog steeds is ze actief en
men en in deze tijd een bespotting voor een gymt met haar 79 jaren nog iedere week,
gemeente die twee turnverenigingen van soms zelfs twee keer. Aan haar is goed te
betekenis bezit (FL Jahn en Don Bosco, zien hoe een gezonde geest in een gezond
red.) In 1960 werd het gymlokaal volkomen lichaam huist.
vernieuwd, waarvoor burgemeester F.J.J.M.
Boelens een geweldig stuk werk heeft ver- Zelf zegt ze: „Gym is een deel van mijn
zet. leven, ik kan me niet voorstellen hoe het
er zonder zou zijn. Aan de toestellen ga ik
Geschiedenis niet meer, maar al het andere doe ik iedere
FL Jahn heeft een grote geschiedenis achter week gewoon mee. Donderdags ga ik naar
zich met grote demonstraties en wedstrij- de huisvrouwengym en als ik even tijd heb,
den met deelnemers uit het gehele land. De woensdagavond naar de gewone gym”.
prijzenkast en de herinnering aan grootse
evenementen zijn hiervan stille getuigen. Dit interview is gehouden in 1980, ter gele-
Redster van deze prijzenkast is mevrouw genheid van het toenmalige 100-jarige jubi-
Rem de Boer-van Ammers. Zij vond de kast leum. De heer Bouwes is op 19 maart 1998
met een schat aan onder-scheidingen ver- op 95-jarige leeftijd overleden. Mw Rem de
scheidene jaren terug op de binnenplaats Boer-van Ammers is een jaar later op 30 ok-
van het toenmalige RITO, hij stond daar, tober 1999 op 98-jarige leeftijd overleden.
volkomen vergeten, in weer in wind.
51
De jaren 1980-1990
Jan-Willem Legemaat, Rie Bogaard en Bea van Leeuwen hebben spreektijd bij wet-
houder Veerman over nieuwe toestellen. Dit heeft effect: enige tijd later komt er een
beklede(!) evenwichtsbalk.
Mw. Nel Wessels-van Drunen (in 1982), De vertrouwde Damzaal werd in 1981 ver-
mw. Rie Bogaard, mw. Vera Wolke-Conijn ruild voor de gymzaal aan de Langemeer-
(beiden 1986) en mw. Josée Menzo straat.
(1987) treden af en worden Lid van Ver- In 1986 mocht het bestuur een wensenlijst
dienste. In 1985 treedt mw. Cis Conijn- bij de gemeente indienen wat betreft de
Günther af na 38 jaar in het bestuur van toestellen en de plaatsen bepalen voor de
eerst Don Bosco en later De Beukers grondpotten voor de nieuw te bouwen sport-
zitting te hebben gehad. Zij wilde de 40 hal Het Bolwerck.
jaar niet vol maken, omdat zij geen “toe- De vereniging bereikte halverwege deze pe-
standen” wilde. Die kreeg “tante” Cis tóch riode het hoogste ledenaantal ooit van bijna
op 17 maart, met een groots opgezette 400, door de opkomst van aerobics, onder
manifestatie in sporthal De Seinpaal, leiding van Cor Dorsman, wat 70 extra leden
waar alle leden iets voor haar hadden opleverde.
ingestudeerd en zij ook nog een onder-
scheiding van de Turnbond in ontvangst 1988 is een gedenkwaardig jaar: Erelid W.K.
mocht nemen. Tevens werd zij benoemd Bouwes bezorgt de vereniging maar liefst
tot Erelid van De Beukers. 200 nieuwe donateurs door huis-aan-huis in
oud-Edam te gaan.
In 1981 komt Sieuwert Oost het trainers- De ledenadministratie komt in handen van
corps versterken als selectietrainer bij fam. van Raaij door het plotseling overlijden
de jongens. In 1988 stopt Sieuwert met van “mevrouw Beukers” mw. Gé Nibbering-
lesgeven en komt hij in het bestuur als de Graaf.
penningmeester.
Het clubblad gaat van start, de contributie
Voor het eerst in de geschiedenis lukt het wordt, i.p.v. maandelijks nu per kwartaal ge-
leden van De Beukers Nederlands Kam- ïnd per giro, de strandwandelingen worden
pioen te worden: John Karregat (1983),
Wilfred Vrind (1986), Gerard Breed
(1992, 1995). Vervolg op pagina 57
• Jan-Willem Legemaat
spreekt de dames toe.
52
Interview met Cis Conijn
De bewogen jaren van Tante Cis (Teun Beets)
Op audiëntie bij mevrouw Francisca Maria Conijn-Günther, “éminence grise” van
de gymnastiekbeweging in Edam, betekent koffie met een koekje bij Tante Cis, een
onderhoudend avondje herinneringen ophalen aan vervlogen jaren. De jaren van
de wederopbouw en een periode van saamhorigheid in een hechte gemeenschap,
waarbij respect voor sociale normen en waarden een vanzelfsprekend gegeven
waren.
“Je had vroeger natuurlijk twee vereni- ik meer een atletiekmens! Ik hield van hoog-
gingen. Het is allemaal begonnen met FL springen en verspringen, dat soort dingen.
Jahn, één van de oudste verenigingen Een jaar na de oprichting ben ik bestuurs-
van Edam, opgericht in 1880. Een neu- lid geworden, met als taak de zorg voor de
trale vereniging, niet gebonden aan poli- materialen. Later werd ik penningmeester en
tiek of geloofsovertuiging. FL Jahn was in 1950 ben ik gevraagd om de voorzitters-
de rijke vereniging van de Edamse ge- hamer over te nemen. Don Bosco was geen
goede klasse, met veel aanzien, waarvan rijke vereniging. Het bestuur moest vinding-
de leden ook altijd onberispelijk gekleed rijk zijn om de eindjes aan elkaar te knopen.
gingen. Kort na de Tweede Wereldoorlog, In die tijd zamelden we geld in door het plak-
in 1946, werd Don Bosco opgericht door ken van zegeltjes van het wasmiddel Persil.
mevrouw Van Baar, de echtgenote van Ik ben toen ook begonnen met lesgeven aan
burgemeester Van Baar. De eerste voor- de jeugd. Dat spaarde dan weer de kosten
zitter was Cor Wieferink. Don Bosco was voor een trainer uit. Later heb ik wel de no-
een katholieke vereniging. Ik was toen dige cursussen gevolgd, eerst om te assis-
achttien jaar oud en ben vanaf het begin teren en later ook om zelfstandig trainingen
actief lid geweest. Ik was wel fanatiek, te kunnen geven. Ook heb ik nog jurycursus-
maar meer op verenigingsniveau. Ik ben sen gedaan. De trainers uit de beginperi-
nooit een topper geweest. Eigenlijk was ode waren mannen uit Volendam. Bekende
namen als Jo de Boer, de drogist, Theo Buijs
en Co Tol. Dat kwam mede door de goede
verstandhouding die wij altijd hebben gehad
met Mauritius. De keurploeg van Mauritius
kwam ook vaak naar Edam als er demon-
straties werden gegeven op het Damplein.”
54
• Even nakijken hoe de balkoefening ging: vlnr Sieuwert Oost, Cindy
van Bruggen, Jan Zwarthoed, Sandra Krougman, Monique Rinses
55
Kampioen aan het woord: John Karregat
John Karregat is in 1983 de eerste van één van de Nederlandse Kampioenen die
De Beukers gekend heeft, samen met Gerard Breed (1992 en 1995) en Wilfred Vrind
(1986). Omdat de successtory van John het beste uit de bron kan komen hebben
we hem gevraagd zijn verhaal met ons te delen.
John vertelt: “Op mijn zesde jaar lag mijn naar een hoger niveau te brengen. Sieuwert
voetbaltenue al klaar omdat iedereen Oost had al naamsbekendheid in Papendal
eigenlijk op voetbal ging. Een paar vrien- met de resultaten van de oudere jongens en
den vroegen of ik ook een keer mee wilde was gewoon een hele goede trainer. Bijna
met gym, gewoon 1 keer in de week voor de hele selectie ging mee naar De Beukers
de lol als recreant. Na een paar keer in Edam, waar we héél goed werden ontvan-
kwam Sieuwert Oost eens kijken of er gen door het toenmalige bestuur.
nog wat talent rondliep in de gymzaal aan
de Julianaweg in Volendam. In die tijd Nadat de een na de ander er mee stopte
stond ik meer op mijn handen dan op mijn bleef ik min of meer alleen over. Met Regio-
voeten, dus al gauw werd ik er uitgepikt. trainingen in Alkmaar, Hoorn en opnieuw
Samen met Arjan, Hans en Peter Bakker, Papendal, de Nederlandse Kampioen-
Terry Bond, Jacco Molenaar, Jan Zwart- schappen, Interlands tegen o.a. Duitsland,
hoed, Gerard Zwarthoed, Martin Elsemul- Engeland en Denemarken werd steeds de
der en Theo Handgraaf. Na een paar jaar naam van De Beukers genoemd, wat weer
werd onze trainer min of meer gevraagd prachtig gevonden werd door het toenmalige
op te stappen en werd ons een andere bestuur.
trainer toebedeeld. We hadden goede
resultaten bereikt en kwamen in beeld bij In die tijd trainde ik 6 keer in de week 3 uur
de KNGV om te gaan trainen op Papen- per dag in de Langemeerstraat en kwamen
dal in Arnhem. Toch stonden we voor de er steeds meer bij. Jan Mantel, Ivo de Vos
keus om óf bij St.Mauritius te blijven óf uit Bovenkarspel, Theo Handgraaf wilde
met onze trainer mee te gaan, die zich weer eens wat doen, evenals Ruud Her-
al die jaren belangeloos inzette om ons troys, Dirk Versluis en Enno ?, uitkomend
voor NEA Volharding uit Purmerend, Sandra
Krougman en Monique Rinses uit Purme-
rend, Nico Veerman, Louis Oudhuis, Kees
Beets uit Volendam en Martin Elsemulder,
die de sport nog steeds niet de rug kon toe-
keren uit Amsterdam.
Met Regio-wedstrijden tegen o.a. de gebroe-
ders Klinkhamer en Theo, Martin en ik op
de Nederlandse Kampioenschappen wer-
den goede resultaten geboekt. Van 6 naar 4
naar 2 keer in de week kwam er einde aan
de sport waar ik érg veel plezier aan heb
beleefd en begaf ik me op m’n 18e op de
arbeidsmarkt.
Jeugdraad
In maart 1991 wordt de Jeugdraad door
ondermeer Mathieu Voorthuijzen, Teun van
Etten, Cindy van Bruggen, John Breed, An-
neke v.d. Drift en Wilfred Vrind opgericht als
kweekvijver voor het bestuur en het trainers-
corps en om de jeugd meer bij de vereniging
te betrekken. Verder konden zij op deze
manier zelf activiteiten gaan organiseren.
Het begon allemaal met een wekelijkse ves-
tingloop op zaterdag, verjaardagskaarten,
• De huidige jeugdraad, vlnr Suzan Rinkel, Chantal
Konijn, Chris Reijers en Jantien Rinkel.
Zomerkamp en het Sinterklaasfeest.
wordt de Turnkring Purmerend en Om- In de loop der jaren hebben diverse jeugd-
streken na de fusie van het KNGV met leden in het bestuur gezeten. De Jeugdraad
de Katholieke Bond hernoemd tot Rayon organiseert activiteiten, naast de normale
Zuid van de Regio Noord Holland Noord. gymlessen voor de jeugdleden van De Beu-
kers. Een aantal activiteiten komen elk jaar
De jubilea-feesten van De Beukers zijn weer terug: bowlen, kanovaren en eieren
minder uitbundig dan die van de FL Jahn. rapen met Pasen. Vooral het laatste is bijna
Toch wordt het 20-jarig bestaan in ‘90 een traditie geworden in Edam. De kinderen
uitbundig gevierd. Er wordt een Record- zoeken eieren die door de Paashaas zijn
kermis, een clownsduo, demonstratie verstopt. Maar ook oud-hollandse spelletjes
en feestavond georganiseerd. Alle leden staan op het programma: eieren vangen,
kregen als aandenken witte sportsokken met ei-op-lepel hardlopen en vele andere
met het Beukersembleem. leuke dingen.
• De Jeugdraad in 2002 tijdens het “eieren zoeken” op 2e Paasdag op het EVC terrein.
57
Topaccomodatie acties brengen bijna fl.1.000 gulden op. De
De roep naar een, op een topselectie af- vrije oefeningvloer uit het Bolwerck wordt
gestemde accomodatie met vaste toestel- verplaatst naar de Gymstuif en zo eist de
len, wordt groter. Om dit samen met St. nieuwe hal haar bestaansrecht op.
Mauritius op te zetten neemt Piet Reijers
in 1995 de voorzittershamer over van Strandwandeling
Bea van Leeuwen-Slot. Mw. van Leeu- De Strandwandeling wordt in 2005 alweer
wen wordt Erelid gemaakt en ontvangt voor de 16e keer gehouden en wordt al ja-
de zilveren broche van verdienste van de ren met enthousiasme georganiseerd door
KNGB. Piet kon zo deelnemen in de com- Frieda Voorthuijzen. Met ca 30 dames uit
missie die zich bezighield met de ontwik- Volendam aangevuld met leden van De
keling van de latere Gymstuif. Zie ook het Beukers, maar ook aanverwanten, reist
artikel over de Gymstuif. een bus vol naar Bergen, om vandaar een
strandwandeling te maken naar Egmond. In
In 1996 treedt Maaike van Reede af. Zij Egmond aangekomen wordt gezellig over
wordt Lid van Verdienste en ontvangt de de markt gekeuveld en eens per 5 jaar zelfs
Gouden Broche van Verdienste van de koffie met gebak genuttigd. Daarna gaat de
KNGB. reis dan weer huiswaarts.
Bijzonder is de strandwandeling van 1995,
Na jaren van actieve arbeid, eerst als het bestuur haalt ter gelegenheid van het
Penningmeester, maar ook met zeer vele 25-jarig bestaan de hand over het hart en
andere activiteiten voor de FL Jahn en betaalt de hele trip. Dit heeft tot gevolg dat
de strandwandeling zo druk wordt bezocht
dat zelfs 2 bussen nodig zijn! Ons ben ‘Ol-
landers...
Tijdens het 25-jarig bestaan krijgt iedereen
een Beukersmok. De Jeugd strijdt een Zes-
kamp.
• De selectie tijdens de LOS-cup in 2002. Achter de trainers Jack van der Made, Sandra Siebeling (nu Rein), Cindy
van Bruggen en Hubert Vrind. Staand vlnr Giorgio Petrovic, Richard van der Made, Renee Hilgersom, Janneke
Besseling, Rivka Nieuwenhuizen, Coco Nijhof, Francien Velzeboer, Shanna Baas. Zittend vlnr Jette Mul, Marina
Molenaar, Lisa van der Spek, Sophie Vane, Lotte Vleeschhouwer, Yoran Petrovic, ?, ? en Joey van Dijken.
60
lijk Oefenstof Systeem, waarbij kinderen Beukers had op dat moment een nieuwe
volgens een door de KNGU ontwikkeld hoofdtrainer nodig. Ik stelde voor dat ik het
systeem trainen en een aantal standaard wel wilde overnemen en dat vond het be-
oefeningen doen tijdens de wedstrijden). stuur een goed idee, en zo kwam een droom
Vereniging St. Mauritius biedt het hoog- uit.
ste niveau, NWS (Nationale Wedstrijd
Sport) en TOP-sport en daardoor kunnen In 1997 begon ik met mijn eerste groepje.
kinderen met talent toch hun eigen per- Deze meisjes deden het zo goed zodat ik
soonlijke ambitie waarmaken. gelijk mijn eerste Nederlands Kampioen-
schap mocht beleven en dat was voor mij
Sandra Rein kijkt terug: een hele eer. Sabine Spiegelberg werd op
“In de afgelopen 10 jaar heb ik al heel dit NK 5e en Dewy Stoop werd 34e.
veel leuke momenten mogen meemaken
bij De Beukers. In 1995 werd mij door Een paar jaar later kwam Cindy van Brug-
Mathieu Voorthuijzen en Marcel Nowee gen mij assisteren en in dit zelfde jaar (2001)
gevraagd of ik Elly Moonen wilde assiste- behaalde Coco Nijhof ook het NK waar zij
ren bij het lesgeven van de de D-lijn. als 31e eindigde.
Na dit twee jaar te hebben gedaan gaf 2003 was ook een heel goed jaar voor de
trainster Elly Moonen aan, aan het einde selectie van De Beukers. Zo werden diverse
van het seizoen ermee te stoppen. De medailles behaald op het LOS-niveau (D-
Vervolg op pagina 63
• Supermarktketen DEEN sponsort de jeugd van onze vereniging. Als tegenprestatie geven onze jeugdleden een
demonstratie voor de winkel aan de William Pontstraat.
61
lijn). Sanne Zwarthoed en Renee Hilger- kinderen. Ontslag van de trainster volgt en
som werden respectievelijk 24e en 31e. een nieuwe trainster word aangesteld. Se-
De dag voor dit NK ging ik trouwen. Alle dertdien zit het aantal weer in de lift.
meisjes van de selectie hadden zich
verzameld voor het Stadhuis, wat voor Omdat selectie en recreatie door de twee
ons een hele grote verrassing was. Onze verschillende lokaties elkaar bijna nooit
trouwdag werd mede dankzij de selectie zien, wordt besloten om het Clubkampioen-
een groot feest! Aan het einde van dat schap om de LOS-cup (selectie) en de W.K.
seizoen stopten er een aantal meisjes, Bouwesbeker (recreatie) in 2004 tegelijker-
waar ik in 1997 voor het eerst mee was tijd in het Bolwerck te houden. Dit is een
begonnen. Ook dit hoort er natuurlijk bij al groot succes. De samenvoeging geeft een
vond ik dit wel heel jammer. Toch komen echt clubgevoel. Besloten wordt dit voortaan
er gelukkig elk jaar weer nieuwe talentjes standaard te doen.
voor terug.
Nadat lang minder aandacht werd besteed
Tevens zijn er in de afgelopen 10 jaar aan de clubkleding, daar waar dat bij de FL
heel veel Edamse turntalenten over- Jahn als een rode draad door de geschiede-
gegaan naar St.Mauritius om daar hun nis heen liep, wordt medio 2004 besloten
talenten verder te ontwikkelen. Dit waren de hele vereniging in het nieuw te steken.
o.a. Denise Groot, Francien Velzeboer, De pakjes worden genaaid door Sandra
Tamara van Dijk, Irene Schut, Samantha Roskam en worden eind 2004 samen met
van Dijken, Sandy Schat en Sophie de trainingspakken voor selectie, leiding en
Koning. Samantha en Sophie zijn nog bestuur uitgereikt. Dit alles is mogelijk door
steeds actief op het hoogste Topsport- een gift van € 2.500,-- van een anonieme
niveau, Sandy in de NWS1 en Irene is sponsor.
nog actief in het LOS. In 2004 zijn Sanne
Zwarthoed en Lisa van der Spek ook In 2005 wordt het 35-jarig jubileum van De
overgegaan om in de NWS2 competitie Beukers én 125 jaar Gym in Edam groots
te gaan deelnemen. gevierd. De Clubkampioenschappen en een
feest worden over 2 dagen gevierd. Ter gele-
Elk jaar was er ook even tijd voor ont- genheid van dit jubileum wordt dit jubileum-
spanning. Zo zijn we in een vakantie twee boek gepubliceerd en een programmaboekje
keer naar Haarlem geweest om daar te zoals dat in de tijden van weleer te doen
trainen in een grote ingerichte turnhal. gebruikelijk was.
Op de bowlingbaan in Volendam zijn aar-
dig wat kegels omgegooid en als hoogte- Recreatieturnen
punt zijn we in 2002 naar Speelparadijs Ook het recreatieturnen ontwikkelde zich in
Balorig geweest, wat een groot succes de laatste 5 jaren. Het vinden van goede lei-
was. ding blijft een probleem en staat telkens op
de agenda van het bestuur. De relatie goede
Met een goed gevoel kijk ik terug op de leiding en het aantal leden is overduidelijk en
afgelopen 10 jaar en hoop dat er nog een goede graadmeter. Pas in 2004 beschikt
heel veel jaren bijkomen.” de vereniging wederom over een aantal
getalenteerde trainers die de recreatie naar
De moderne tijd een hoger niveau brengen.
Het ledental zakt in 2003 naar een diep-
tepunt binnen De Beukers periode. De Leidster Chantal Konijn (groep 6-12 jaar)
vereniging telt op dat moment 185 leden. vertelt: “Wat is er de afgelopen vijf jaren bij
Dit was te wijten aan de mindere kwaliteit de groepen waarbij ik assisteer en les geef
van de leiding binnen de groepen jongste
Vervolg op pagina 65
62
Interview met Frieda Voorthuijzen en Erika Overmars
De zusjes Beukers (door Teun Beets)
Het is 1958 als de oudste van de twee digde je ook je vereniging bij deze wedstrijden.
zusjes Kühnemann haar eerste schre- Ik ben vervolgens in 1985 in het bestuur geko-
den zet in de gymzaal op het Damplein. men als voorzitter van de Technische Commis-
Wie kon bevroeden dat dit meisje, Frieda sie. Erika is daar twee jaar later bijgekomen
geheten, later samen met haar zus Erika als algemeen lid.” Erika vult aan: “Ik ben een
een grote rol zou gaan spelen in de historie soort van manus-van-alles. Als Frieda met
van Gymnastiekvereniging De Beukers? haar commissie een toernooi organiseert regel
Frieda Voorthuijzen (54) en Erika Overmars ik de medailles en assisteer ik bij allerlei an-
(52) worden soms ook wel gekscherend de dere activiteiten.” Naast de bezigheden die het
zusjes Beukers genoemd. bestuurslidmaatschap en het jureren met zich
meebrengen begonnen de dames ook met het
“Wij komen uit de tak van FL Jahn. Ik ben geven van trainingen. Eerst als assistentes of
op mijn zevende invalster van de aangestelde trainers en train-
begonnen onder sters, maar na het volgen van de nodige cur-
leiding van de sussen mochten zij ook officieel voor de groep
heer Rem de Vries gaan staan. Erika is zelfs gediplomeerd om
en later heb ik ook les te kunnen geven aan selectiegroepen. “We
trainingen van doen veel samen.” verklaart Erika. “Op een
Henk van Dijk ge- gegeven moment hadden we de hele jeugd
volgd. Bij FL Jahn onder ons beheer! Vijftien jaar geleden heb
• Frieda Voorthuijzen-Kühne- moest alles er al- ik de kleuters overgenomen en later kwamen
mann en zus Erika Overmars- tijd keurig uitzien. daar ook de peuters bij. Weer wat later ben
Kühnemann. Bij uitvoeringen ik ook de jongens training gaan geven. Kort
moest je altijd een net wit jurkje aan.”, weet geleden ben ik gestopt met de jeugd en heb ik
Frieda nog goed. Erika had in de begin- mij toegelegd op ouderengym. Ik geef bijvoor-
jaren van haar gymloopbaan regelmatig beeld een uur countryline-dansen, dat is lek-
last van haar rug en zat dientengevolge ker bewegen op muziek. Het mooie daarvan
ook een tijdje op “heilgymnastiek”, het- is dat het niet leeftijdsgebonden is en ook niet
geen tegenwoordig Mensendiecktherapie partner-gebonden. Het is heel gezellig maar
genoemd wordt. “Ik weet nog wel dat we af en toe gaat het er fanatiek aan toe.” Na het
vroeger naar Kringbijeenkomsten gingen in uurtje van Erika neemt Frieda de zaal over om
Purmerend. We hadden dan speciale oefe- leiding te geven aan achtereenvolgens een
ningen gedaan en op een groot veld werd dames- en een herentrimgroep. Frieda: “In de
een soort van mini-gymnaestrada uitge- winter blijven we met de groepjes binnen in
voerd, samen met de jeugd van alle andere het zaaltje aan de Langemeerstraat, maar in
verenigingen uit de regio.” de zomer doen we vaak een rondje vesting,
inclusief tijdmeting. Als afsluiter van het uurtje
Ten tijde van de fusie van FL Jahn met gaan de heren vaak volleyballen en doen de
Don Bosco waren de zusjes nog jong. Ze dames een rustige cooling down. Het is een
waren net van de selectie overgestapt naar leuk zaaltje, maar wat we eigenlijk missen is
de trimgroep in de Langemeerstraat. Eind een keukentje of een kleine kantine, waar we
jaren zeventig beginnen de dames met het even een kopje koffie kunnen zetten of even
volgen van jurycursussen en doen ze hun gezellig nazitten. Ieder jaar organiseren we
intrede in de organisatie van de vereniging. een Strandwandeling. Dan organiseren wij een
Frieda: “Dat jureren hebben we twintig jaar bus en rijden we naar Bergen, vanwaar we
gedaan, van 1980 tot 2000. En ik mag wel een wandeling van ongeveer zeven kilome-
zeggen dat we op hoog niveau gejureerd ter maken langs de kust naar Egmond, waar
hebben. Er zijn namelijk ook gradaties op dan altijd een braderie is die avond. Voorheen
jureringgebied. We hebben heel Noord-Hol- deden wij met een afvaardiging van onze trim-
land afgereisd. Bovendien vertegenwoor- groepen ook altijd mee met het Bedrijfsvolley-
63
baltoernooi, maar daar zijn we mee gestopt evenement in het seizoen, naast de wedstrij-
omdat het niveauverschil op een gegeven den om de Mw. Molenaar-Springtrofee. Ieder
moment te groot werd en we telkens de seizoen organiseert onze vereniging ook altijd
zaal uit werden gemept.” een regiowedstrijd op L.O.S.-niveau in sport-
hal Het Bolwerck. Bij ons is L.O.S. het hoogste
Frieda en Erika hebben het nu al druk niveau, vroeger noemde men het ook wel de
met de organisatie van het jubileumfeest. C- en D-lijn. De selectieleden trainen maxi-
Normaal wordt het toernooi om de W.K. maal zeven uur per week. Als we talenten
Bouwes-wisselbeker aan het eind van het hebben die een hoger niveau aankunnen en
seizoen georganiseerd, maar vanwege bereid zijn meer uren te trainen, schuiven we
het feestweekeinde wordt dit mini-toernooi hen door naar Mauritius.” Erika is trots op veel
voor de recreanten van De Beukers nu op van haar voormalige pupillen. “Veel kampioe-
vrijdag 10 juni afgewerkt. Daarnaast vindt nen van Mauritius hebben hun vooropleiding
er ook een actieve reünie plaats met oud- bij mij gehad. Dat is natuurlijk wel leuk!”
selectieleden. Frieda: “Het toernooi om
de W.K. Bouwes-beker is altijd een vast
• Daniëlle Hazebroek
tijdens een demonstratie
van de Peuters in 2004.
• Sanne Zwarthoed
op het onderdeel
Sprong, hier tij-
dens de clubkam-
pioenschappen
voor de selectie
om de LOS-cup.
64
Vervolg van pagina 62 kinderen die op een gegeven moment naar
mijn groep doorstromen over een lange tijd.
allemaal gebeurd? Natuurlijk gaan en ko-
men er nieuwe kinderen. De leiding van Elk jaar wordt een aantal meiden van de
de gymuren wisselt soms ook wel eens. vrijdagmiddag gevraagd om bij de selectie
Ondertussen ben ik al vijf jaar als leidster te komen. De groepen worden dan weer wat
bij de “De Beukers”, waarvan in de eerste kleiner, maar gelukkig blijven er het gehele
drie jaar als assistent van Erika Over- jaar nieuwe kinderen komen en groeien de
mars. Daarvoor turnde ik namelijk zelf bij groepen zo weer. Ik hoop dat de meiden die
de vereniging. naar de selectie gaan het er naar hun zin
Ondertussen geef ik nu hebben en dat we nog veel van ze mogen
al twee jaar les aan de horen op turngebied!
meisjes op de vrijdagmid- Bij het eerste uur van de vrijdag ben ik bezig
dag (6-12jr) en ik vind met de beginselen van het toestelturnen en
het nog steeds leuk om bij het tweede en derde uur bouw ik daar
te doen. Lekker bezig verder op door. Na een tijdje zie je echt dat
zijn met de kinderen en ze wat leren. Het de kinderen er in groeien en dat ze ook al
liefst een heleboel onderdelen, maar één echt dingen goed kunnen uitvoeren. Is altijd
uur is altijd zo weinig en is ook zo voorbij. heel leuk om te zien! Zo lang ik het met mijn
In 2004 heb ik een aantal keren de les- opleiding kan regelen dat ik vrijdagmiddag
sen van de peuters en kleuters overge- vrij heb, blijf ik lesgeven bij deze groep. Een
nomen en sinds dit seizoen (2004-2005) paar maanden geleden heb ik mijn diploma
help ik altijd bij de peuters. De peuters gehaald voor het lesgeven aan de recreatie-
van de woensdaggroep zijn nog heel lief. groepen!”
In het begin durven die nog niet zo veel
en zijn ze verlegen. Het is dan leuk om ze
hierover heen te helpen en te zien dat ze
het erg leuk vinden. Tenslotte zijn dit de
• Het bestuur in 2005: vlnr Jaap van der Spek, Frieda Voorthuijzen, Tonia Reijers-Masseling, Jacqueline van Dijk-
Voorthuijzen, Sieuwert Oost en Erika Overmars.
65
Het nieuwe millennium Dit kan alleen als er mensen zijn die iets
In het nieuwe millennium aangekomen, te bieden hebben, de trainers en er men-
staat ons als bestuur een nieuwe taak te sen zijn die het leuk vinden een grandiose
wachten. Bouwen op het fundament van hobby te hebben bij Gymnastiekvereiging De
ervaring en geschiedenis om de vereni- Beukers! Dit gaat niet allemaal vanzelf, toen
ging klaar te maken voor de toekomst. niet en nu niet, je moet er iets voor doen. De
Met ambitie spreken wij de hoop uit om trainers en het bestuur heten iedereen van
het feest op de Dam weer in ere te her- harte welkom. Of het een bestuurlijke taak
stellen. Niet alleen om meer mensen te betreft of dat er gewoon lekker moet worden
laten genieten van de kunsten van onze getrimd. Misschien omdat het fantastisch is
gymnasten. om met je Peuter lekker wat te DOEN.
Want we zitten rotsvast verankerd in onze Wij zijn ondernemend, al 125 jaar lang.
gemeenschap die Edam heet. Bijna ieder
meisje, maar ook veel jongens hebben
ooit op gym gezeten, en dat kunnen U ook?
maar weinig verenigingen zeggen. Vraag
maar eens in je omgeving.
• Het trainerkorps in 2005: vlnr boven Karin Uijlenhoed, Krista Jongsma, Chantal Konijn, Daniëlle Hazebroek, Sieu-
wert Oost, Sandra Rein. Beneden vlnr Mirjam van Vlaanderen, Erika Overmars en Kristy Scholte.
66
6. Epiloog
Daar waar het in het verleden een grote Wij hopen echter een beeld gegeven te heb-
eer was om te mogen mee doen met de ben van de Gymnastiekbeweging in Edam,
Gymnastiekvereniging en sprake was een beweging met een bijna mythische
van een Keurcorps, heeft de gymnastiek achtergrond, die in de praktijk veel kleiner in
tegenwoordig in onze gemeenschap een ledenaantallen is geweest, dan je op grond
gelijk plaatsje gekregen als de atletiek, de van de verhalen zou verwachten.
voetbal of de volleybal. Om de vereniging
draaiend te houden worden er campag- Echter de Gym in Edam leeft nog steeds en
nes gehouden en mogen er proeflessen is weer springlevend. Door nieuwe trainers
worden genomen. en enthousiaste bestuursleden houden wij
het vuur warm en spreken wij de hoop uit dat
Ook is in de loop der jaren de doelgroep Gymnastiek nog lang zal blijven bestaan.
veranderd. Waar begin 1900 de jeugd
bestond uit kinderen (adspiranten) van 12
tot 17 jaar, is juist deze groep tegenwoor- Het gedachtengoed van de oude Friedrich
dig moeilijk te bereiken. Momenteel begin Ludwig Jahn leeft voort of zoals onze voor-
je al op 2-jarige leeftijd met gymmen, al- vaderen het al zeiden:
hoewel het spelelement in deze leeftijds-
categorie de boventoon voert. “Een goede tuinman besteedt zijn zorgen
aan den geheelen tuin, zouden wij dan voor
125 Jaar geschiedenis is bijna niet sa- ons llichaam minder doen? Want beweging
men te vatten in een boekje van deze nemen moge de gezondheid onderhou-
omvang. Daarvoor is er teveel materiaal den, zij kweekt dit niet aan. Dat doet alleen
voorhanden en teveel informatie aanwe- een stelselmatige oefening van ons heele
zig. lichaam, juist dat dus, wat de gymnastiek
Ook is de tijdspanne voor de totstand- beoogt. MENS SANA IN CORPORE SANO.
koming van dit boekje daarvoor te kort Een gezonde geest in een gezond lichaam”.
geweest.
67
Bijlage 1 Kampioenen door de jaren heen
Nederlandse Kampioenen
1983 John Karregat 1e Nederlands kampioenschap 3b
1986 Wilfred Vrind 1e Nederlands kampioenschap 6b
1992 Gerard Breed 1e Nederlands kampioenschap 2c
1995 Gerard Breed 1e Nederlands kampioenschap 1c
73
Bijlage 2 Besturen door de jaren heen
Datum Functie Naam
74
Penningm Hr. C. Lammes Penningm Hr. Jan Dikken
Leden Hr. A.N.T.Teengs, hr. Jac.Teengs, 1914 Voorz Hr. J. de Boer Jzn.
hr. C.de Boer, hr. A.Keijzer, hr. 2e Voorz Hr. West ten Hoope
Jb.Houtman, hr. J.Wolff, hr. Jan Secr Hr. J. G. Oosterbeek
Bouwes, hr. Scheper, hr. P.Tuijn 2e Secr Hr. T. Bij ‘t Vuur
1906 Voorz Hr. R. Veneman / hr E. A. Penningm Hr. Jan Dikken
Banning 1915 Voorz Hr. J. de Boer Jzn.
2e Voorz Hr. E. A. Banning / hr. P. Tuyn 2e Voorz Hr. West ten Hoope
Secr Hr. J. G. Oosterbeek Secr Hr. J. G. Oosterbeek
2e Secr Hr. J. Wolff 2e Secr Hr. T. Bij ‘t Vuur
Penningm Hr. C. Lammes / Hr. D. Teengs Penningm Hr. Jan Dikken
1907 Voorz Dhr E. A. Banning 1916 Voorz Hr. J. de Boer Jzn.
2e Voorz Hr. A. J. de Koning / Hr. J. de Boer 2e Voorz Hr. West ten Hoope
Jzn. Secr Hr. J. G. Oosterbeek
Secr Hr. J. G. Oosterbeek 2e Secr Hr. T. Bij ‘t Vuur
2e Secr Hr. West ten Hoope Penningm Hr. Jan Dikken
Penningm Hr. J. L. Teengs
1908 Voorz Dhr E. A. Banning
2e Voorz Hr. J. de Boer Jzn.
1916 Kon. Goedkeuring en
Secr Hr. J. G. Oosterbeek 9 juni Oprichting
2e Secr Hr. West ten Hoope
Penningm Hr. J. L. Teengs
“EDAM’S SPORTCOMITÉ”
1909 Voorz Dhr E. A. Banning
2e Voorz Hr. J. de Boer Jzn. 1916 Feestprogramma
Secr Hr. J. G. Oosterbeek
20 aug Athletiekwedstrijden
2e Secr Hr. W. A. Kwantes
EDAM’S SPORTCOMITÉ
Penningm Hr. J. L. Teengs
Voorz Hr. G. van Wijk
Secr Hr. J.G. Oosterbeek
1910 Jubileum 30-jarig bestaan Penningm Hr. J. de Boer Jz.
Voorz Hr. Eelco A. Banning Vice - Voorz Hr. J.T. Banning
Eere - voorz Hr. H. van Brederode Vice - Secr Hr. D.N.Th. Teengs
Secr Hr. J. G. Oosterbeek Tech Comm Hr. H.N. van Leeuwen, hr.
Penningm Hr. J. L. Teengs J.Schenke, hr. J.G.Oosterbeek
Vice - voorz Hr. J. de Boer Jzn. 1917 Voorz Hr. J. de Boer Jzn.
2e Secr Hr. W. A. Kwantes 2e Voorz Hr. West ten Hoope
Directeur Hr. R. Veneman Secr Hr. J. G. Oosterbeek
Feestcom. 2e Secr Hr. T. Bij ‘t Vuur
Eere - voorz Hr. J. Korthal-Altes, lid der prov. Penningm Hr. Jan Dikken
Staten te Heemstede 1918 Voorz Hr. J. de Boer Jzn.
Voorz Hr. Eeelco A. Banning 2e Voorz Hr. West ten Hoope
Secr Hr. J. G. Oosterbeek Secr Hr. J. G. Oosterbeek
Penningm. Hr. J. L. Teengs 2e Secr Hr. T. Bij ‘t Vuur
Leden Hr. R.Veneman, hr. A.N.T.Teengs, Penningm Hr. Jan Dikken
hr. H.J.Meijer, hr. W.P.Costerus Pz., Comm van de werktuigen Hr. Jb. Hartog
hr. Jan Bouwes Kz, hr. Jac.Teengs, 1919 Voorz Hr. J. de Boer Jzn.
hr. Frans Beukers, hr. J.de Boer Jz., 2e Voorz Hr. West ten Hoope
hr. W.A.Kwantes, hr. W.Ten Hoope, Secr Hr. J. G. Oosterbeek
hr. D.Houwing, hr. J.de Boer Hz. 2e Secr Hr. T. Bij ‘t Vuur
1911 Voorz Hr. J. de Boer Jzn. Penningm Hr. Jan Dikken
2e Voorz Hr. D. Houwing / Hr. W. Kwantes Lid Mej. G. Leyen, Mej. G. Stöve,
Secr Hr. J. G. Oosterbeek Mej. M. Lucassen
2e Secr Hr. T. Bij ‘t Vuur
Penningm Hr. J. L. Teengs
1912 Voorz Hr. J. de Boer Jzn.
1920 Jubileum 40-jarig bestaan
22-23-24 mei Eere-Voorz Hr.H.v Brede-
2e Voorz Hr. W. Kwantes / Hr. West ten
rode Zaandam
Hoope
Voorz J. Jzn. De Boer
Secr Hr. J. G. Oosterbeek
Secr Hr. J. G. Oosterbeek
2e Secr Hr. T. Bij ‘t Vuur
Penningm Hr. Jan Dikken
Penningm Hr. J. L. Teengs / Hr. Jan Dikken
2e Voorz Hr. W. ten Hoope
1913 Voorz Hr. J. de Boer Jzn.
2e Secr Hr. Tijmen Bij ‘t Vuur
2e Voorz Hr. West ten Hoope
Comm Hr. Jb. Hartog
Secr Hr. J. G. Oosterbeek
Comm.esse Mej. G.M. Leijen, Mej. M. Lucas-
2e Secr Hr. T. Bij ‘t Vuur
75
sen, Mej. G. Stöve 1928 Voorz Hr. J. G. Oosterbeek
Eere-Comité Hr. Th. C. P. M. Kolfschoten, hr. 2e Voorz Hr. Klaas Wester
Jac. Korthals Altes, hr. H. J. Cal- Secr Hr. W. K. Bouwes
koen, hr. C. J. Eeltink, hr. J. Leijen, 2e Secr Mej. Leentje Ent
Kapitein Tuinman, hr. W. Noothoven Penningm Hr. Jan Dikken
van Goor, hr. P. de Grient Dreux, hr. 1929 Voorz Hr. J. G. Oosterbeek
J. E. van Niftrik, hr. C. Schagen, dr. 2e Voorz Hr. Klaas Wester
J. van der Molen, hr. J.W. Groot, hr. Secr Hr. W. K. Bouwes
B. Demmer 2e Secr Mej. Leentje Ent
1921 Voorz Hr. J. de Boer Jzn. Penningm Hr. Jan Dikken
Secr Hr. J. G. Oosterbeek
Penningm Hr. Jan Dikken / Hr. J. Stöve
Lid Mej. Kortus
1930 Jubileum 50-jarig bestaan
7-8-9 juni Voorz Hr. J. G. Oosterbeek
Athletiekcie Mej. A. M. Groot, hr. Jan Schardam,
Vice - Voorz Hr. Klaas Wester
hr. Klaas Wester, hr. J. van Niftrik,
Secr Hr. Jan Schardam
Mej. Ali Tuyn
Penningm Hr. Jan Dikken
1922 Voorz Hr. R. Veneman
2e Secr Hr. Wil K.Bouwes Jz.
2e Voorz Hr. West ten Hoope
Comm Hr. Frans Beukers
Secr Hr. J. Stöve
Commissaresse Mw. A.Groot, B. Roskam
2e Secr Hr. T. Bij ‘t Vuur
Eere-Comite Burg.v Edam, Vz hr. Th.C.P.M.
Penningm Hr. Jan Dikken
Kolfschoten, hr. Jan Bouwes, hr.
Comm vd werktuigen Hr. Ariën Ton
Jac. Houtman, hr. J. Schenke, hr.
Lid Mej. G. Leyen, Mej. Ali Tuyn, Mej.
J.Jz. de Boer, Voorz v h KNGV Mr.
A. M. Groot, Hr. Jan Schardam
N. Groenewegen, Secr v h KNGV
Voorz Atl.cie Hr. West ten Hoope
hr. L. J. A. van Ekeren, Wethouder v
Secr Atl.cie Hr. Klaas Wester
Edam Hr. J.Jz.Plas
1923 Voorz Hr. R. Veneman
1931 Voorz Hr. J. G. Oosterbeek
2e Voorz Hr. West ten Hoope
2e Voorz Hr. Klaas Wester
Secr Hr. J. Stöve / Hr. H. A. F. Visser
Secr Hr. Jan Schardam
2e Secr Hr. T. Bij ‘t Vuur
2e Secr Hr. W. K. Bouwes
Penningm Hr. Jan Dikken
Penningm Hr. Jan Dikken
Lid Hr. West ten Hoope, hr.Klaas Wes-
Comm Hr. Frans Beukers, Mej. A. Groot,
ter, mej. G. Leyen, mej. N. de Boer,
Mej. Bets Roskam, Mej R. van Am-
mej. A. M. Groot
mers
1924 Voorz Hr. R. Veneman
Lid Mevr. Wous de Boer - Lammes
2e Voorz Hr. West ten Hoope
1932 Voorz Hr. J. G. Oosterbeek Jr.
Secr Hr. H. A. F. Visser
2e Voorz Hr. Klaas Wester
2e Secr Hr. T. Bij ‘t Vuur
Secr Hr. Jan Schardam
Penningm Hr. Jan Dikken
2e Secr Mej. G. de Jong
Lid Hr. Klaas Wester, mej. G. Leyen
Penningm Hr. Jan Dikken
mej. A. M. Groot
Comm Mej R. van Ammers
Voorwerkers Hr. Bouke de Boer, hr. Jan Schar-
Tech.cie Mej. Nini Riepma, hr.Nico Bouwes,
dam, mej. Wous Lammes, mej. N.
Hr. A. Meulenboek, Hr. Jan Schar-
de Boer
dam, Hr. Gerrit Bij ‘t Vuur
1925 Voorz Hr. R. Veneman
1933 Voorz Hr. J. G. Oosterbeek Jr.
2e Voorz Hr. West ten Hoope
2e Voorz Hr. Klaas Wester
Secr Hr. H. A. F. Visser
Secr Hr. Jan Schardam
2e Secr Hr. T. Bij ‘t Vuur
2e Secr Mej. L. Stapel
Penningm Hr. Jan Dikken
Penningm Hr. Jan Dikken
1926 Voorz Hr.R.Veneman /
Comm Mevr. R. de Boer- van Ammers
Hr.J.G.Oosterbeek
Lid Hr. Frans Beukers
2e Voorz Hr. Klaas Wester
1934 Voorz Hr. J. G. Oosterbeek Jr.
Secr Hr. H. A. F. Visser
2e Voorz Hr. Klaas Wester
2e Secr Hr. T. Bij ‘t Vuur / Mej. Leentje Ent
Secr Hr. Jan Schardam
Penningm Hr. Jan Dikken
2e Secr Mej. L. Stapel
Comm Mej. Ali Tuyn, Mej. Bets Roskam
Penningm Hr. Jan Dikken
Voorwerkers Hr. Jan Schardam, Hr. T. Slegt
2e Penningm Mevr. R. de Boer- van Ammers
1927 Voorz Hr. J. G. Oosterbeek
Comm Hr. Frans Beukers
2e Voorz Hr. Klaas Wester
1935 Voorz Hr. J. G. Oosterbeek Jr.
Secr Hr. W. K. Bouwes
2e Voorz Hr. Klaas Wester / Mevr. Blokdijk
2e Secr Mej. Leentje Ent
Secr Hr. Jan Schardam
Penningm Hr. Jan Dikken
2e Secr Mej. L. Stapel
Comm Hr. Beukers, mej. Ali Stöve - Tuyn
Penningm Mevr. R. de Boer- van Ammers
76
Comm Hr. Frans Beukers, hr. W. K. Comm Wil Uitentuis, Hr. Wim Uitentuis
Bouwes
1946 Oprichting
1936 Voorz Hr. J. G. Oosterbeek Jr.
2e Voorz Mevr. Blokdijk / Hr. Klaas van Ingen
Secr
2e Secr
Hr. Jan Schardam
Mej. L. Stapel / Hr. W. Menzo
“Don Bosco”
Penningm Mevr. R. de Boer - van Ammers door Mw. van Baar
Comm Hr. Frans Beukers, hr. W. K.
(vrouw Burgemeester)
Bouwes
Directeur Jo de Boer
1937 Voorz Hr. J. G. Oosterbeek Jr.
1947/1948 Voorz Hr. Klaas van Ingen
2e Voorz Hr. Klaas van Ingen
2e Voorz Hr. Wil K.Bouwes
Secr Hr. Jan Schardam
Secr Hr. Jan Schardam
2e Secr Hr. W. Menzo
2e Secr Mej. Janny de Geer
Penningm Mevr. R. de Boer - van Ammers
Penningm Mw. Rem de Boer - van Ammers
Comm Hr. Frans Beukers, Hr. W. K.
Comm Hr. Wil Uitentuis, Mej. T. Smit
Bouwes
1949 Voorz Hr. Klaas van Ingen
1938 Voorz Hr. J. G. Oosterbeek Jr.
2e Voorz Hr. Wil K.Bouwes
2e Voorz Hr. Klaas van Ingen
Secr Hr. Jan Schardam
Secr Hr. Jan Schardam
2e Secr Mw. C. Smits - de Vries
2e Secr Hr. W. Menzo
Penningm Mw. Rem de Boer - van Ammers
Penningm Mevr. R. de Boer - van Ammers
Comm Hr. Cees Uitentuis, Mej. T. Smit
Comm Hr. Frans Beukers, hr. W. K.
1950 Voorz Hr. Klaas van Ingen
Bouwes
2e Voorz Wil K.Bouwes
1939 Voorz Hr. J. G. Oosterbeek Jr.
Secr Hr. Jan Schardam
2e Voorz Hr. Klaas van Ingen
2e Secr Hr. Cees Uitentuis
Secr Hr. Jan Schardam
Penningm Mw. Rem de Boer - van Ammers
2e Secr Hr. W. Menzo / Mej. Janny Buiten-
Comm Mej T. Smit, Mej. Neuteboom
huis
1951 Voorz Hr. Cees Luit
Penningm Mevr. R. de Boer - van Ammers
2e Voorz Hr. Wil K.Bouwes
Comm Hr. Frans Beukers, hr. W. K.
Secr Hr. Cees Uitentuis
Bouwes
2e Secr Mej. Thea Kuik
1940 Voorz Hr. J. G. Oosterbeek Jr.
Penningm Mw. Rem de Boer - van Ammers
2e Voorz Hr. Klaas van Ingen / Hr. W. K.
Comm Mw. Trien Tuttel-de Boer, Mej. Neu-
Bouwes
teboom
Secr Hr. Jan Schardam
1952 Voorz Hr. Siem Buis
2e Secr Mej. Janny Buitenhuis
2e Voorz Hr. Rens Bonten
Penningm Mevr. R. de Boer - van Ammers
Secr Hr. Cees Uitentuis
Comm Hr. E. Uitentuis
2e Secr Mej. Thea Kuik
1941 Voorz Hr. J. G. Oosterbeek Jr.
Penningm Mw. Rem de Boer - van Ammers
2e Voorz Hr. W. K. Bouwes
Comm Mw. Trien Tuttel-de Boer, Mej. Nel
Secr Hr. Jan Schardam
Schardam
2e Secr Mej.Janny Buitenhuis / Mej.Mies
1953 Voorz Hr. Siem Buis
Gorter
2e Voorz Mw. Trien Tuttel - de Boer
Penningm Mevr. R. de Boer - van Ammers
Secr Hr. Cees Uitentuis
Comm Hr. C. Has
2e Secr Mej. Nel Schardam
1942 Voorz Hr. J. G. Oosterbeek Jr.
Penningm Mw. Thea Bonten - Kuik
2e Voorz Hr. W. K. Bouwes
2e Penningm Mw. Lies Neuteboom - van Twisk
Secr Hr. Jan Schardam
Comm Hr. Jan Molenaar
2e Secr Mej. Mies Gorter/ Hr. W. Uitentuis
1954 Voorz Hr. Siem Buis
Penningm Mevr. R. de Boer - van Ammers
2e Voorz Mw. Trien Tuttel - de Boer
Comm Hr. E. Uitentuis, Hr. Frans Beukers
Secr Hr. Cees Uitentuis
1943 Voorz Hr. Wil K.Bouwes
2e Secr Mw. Ton
Secr Hr. Jan Schardam
Penningm Mw. Lies Neuteboom - van Twisk
1943 Voorz Hr. Cees Luit
2e Penningm Mw. Rem de Boer - van Ammers
20 aug 2e Voorz Hr. Wil K.Bouwes
Comm Hr. Jan Molenaar
Secr Hr. Jan Schardam
1955 Voorz Hr. Siem Buis
Penningm Mw. Rem de Boer - van Ammers
2e Voorz Mw. Trien Tuttel - de Boer
Comm Hr. Frans Beukers
Secr Hr. Cees Uitentuis
1944/45 Voorz Hr. Cees Luit
2e Secr Mw. Ton
2e Voorz Hr. Wil K.Bouwes
Penningm Mw. Lies Neuteboom - van Twisk
Secr Hr. Jan Schardam
2e Penningm Mw. Rem de Boer - van Ammers
2e Secr Mw. Mies Gorter
Comm Hr. Henk van Dijk
Penningm Mw. Rem de Boer - van Ammers
1956 Voorz Hr. Henk van Dijk
77
2e Voorz Mw. Map Beets 1973 Voorz Hr. Klaas Buwalda
Secr Hr. Cees Uitentuis 2e Voorzi Hr. C. Kras
2e Secr P(?). Reidinga Secr Mw. Cis Conijn - Günther
Penningm Mw. Lies Neuteboom - van Twisk Penningm Mej. Vera Conijn
2e Penningm Mw. Rem de Boer - van Ammers 2e Penningm Mw. Rie van den Eeckhout
Comm Mw. Ton - Dullemon Lid Mw. Rem de Boer - van Ammers
1957 Voorz Hr. Henk van Dijk Comm Mw. Nel Wessels - van Drunen,
Secr Hr. Siem Jonker Mej. Josée Menzo
Penningm Mw. Lies Neuteboom - van Twisk Lid + TC Mej. Irene Budding
Lid Mw. Rem de Boer - van Ammers, 1974 Voorz Mw. Cis Conijn - Günther
Mw. Ton - Dullemond, Mej. G. Mole- 2e Voorz Dhr. C. Kras
naar, Mw. Klazien Franke - Wester Secr Mw. Rie van den Eeckhout
1958-1960 Voorz Hr. Henk van Dijk 2e Secr Mej. Josée Menzo
Secr Mw. F. van Dijk - de Groot Penningm Mej. Vera Conijn
Penningm Mw. Neuteboom - van Twisk 2e Penningm Mej. Irene Budding
Lid Mw. Rem de Boer - van Ammers, Lid Mw. Rem de Boer - van Ammers,
Mw. Ali Nordmann - Kluft, Mej. G. Mw. Gé Nibbering - de Graaf
Molenaar, Mw. Klazien Franke - Comm Mw. Nel Wessels - van Drunen
Wester 1975 Voorz Mw. Cis Conijn - Günther
1962/1963 Voorz Hr. Henk van Dijk 2e Voorz Hr. C. Kras
Secr Mw. Fon van Dijk - de Groot Secr Mw. Van den Eeckhout - Bogaard
Penningm Mej. A. Schardam 2e Secr + TC Mw. Josée Menzo
Lid Mw. Ali Nordmann - Kluft, Mw. Penningm Mw. Budding - van de Vaart
Medik - Molenaar, Mw. Franke 2e Penningm Mw. Vera Wolke - Conijn
- Wester, Mw. Rem de Boer - van Lid Mw. Rem de Boer - van Ammers,
Ammers Mw. N. Wessels - van Drunen, Mw.
1963 Voorz Hr. Henk van Dijk Gé Nibbering - de Graaf
24 okt Penningm Mw. Lies Neuteboom - van Twisk 1977 Voorz Mw. Cis Conijn - Günther
Secr Mej. Annie Schardam 2e Voorz Hr. C. Kras
Mw. G. Medik - Molenaar Secr Mw. Van den Eeckhout - Bogaard
Mw. Klazien Franke - Wester 2e Secr + TC Mw. Josée Menzo
1963-1966 Voorz Hr. Henk van Dijk Penningm Mw. Vera Wolke - Conijn
Secr Mej. Annie Schardam 2e Penningm Mw. B. van Leeuwen - Slot
Lid Mw. Rem de Boer - van Ammers,
78
2e Penningm Mw. Gé Nibbering - de Graaf 1995/1996 Voorz Hr. Piet Reijers
Lid + TC Mw. Josée Menzo, Mw. Vera Wolke Secr Mw. Tonia Reijers - Masseling
- Conijn, Mw. Maaike van Reede Penningm Hr. Sieuwert Oost
- Hille (Informcorrespondente) Lid + TC Mw. Frieda Voorthuijzen, Mw. Erika
Comm Mw. Rem De Boer - van Ammers Overmars, Mw. Maaike van Reede
1982-1984 Voorz Mw. Cis Conijn - Günther 1997 Voorz Hr. Piet Reijers
2e Voorz + TC Hr. Wil Dedters Secr Mw. Tonia Reijers - Masseling
Secr Mw. Van de Eeckhout - Bogaard Penningm Hr. Sieuwert Oost
2e Secr Mw. Tonia Masseling Lid + TC Mw. Frieda Voorthuijzen, Mw. Erika
Penningm Mw. B. van Leeuwen - Slot Overmars, Mw. Maaike van Reede
2e Penningm Mw. G. Nibbering - de Graaf Lid Hr. Gerard Breed, Mw. Dineke
Lid + TC Mw. Josée Menzo, Mw. Vera Wolke Burghouts
- Conijn, Mw. Maaike van Reede 1998-2000 Voorz Hr. Piet Reijers
- Hille Secr Mw. Tonia Reijers - Masseling
1985 Voorz Mw. Cis Conijn - Günther Penningm Hr. Sieuwert Oost
Secr Mw. Tonia Reijers - Masseling Lid + TC Mw. Frieda Voorthuijzen, Mw. Erika
Penningm Mw. Bea van Leeuwen - Slot Overmars, Mw. Dineke Burghouts,
Lid + TC Mw. Josée Menzo, Mw. Vera Wolke Gerard Breed
- Conijn, Mw. Maaile van Reede 2001 Voorz Hr. Jaap van der Spek
- Hille, Mw. Frieda Voorthuijzen Secr Mw. Tonia Reijers - Masseling
1986 Voorz Hr. Cor van Bruggen Penningm Hr. Sieuwert Oost
2e Voorz Hr. Wil Dedters Lid + TC Mw. Frieda Voorthuijzen, Mw. Erika
Secr Mw. Van de Eeckhout - Bogaard Overmars, Hr. Gerard Breed, Mw.
2e Secr Mw. Vera Wolke - Conijn Cécylle Harmsen, Mw. Loes Siemer
Penningm Mw. Bea van Leeuwen - Slot 2002 Voorz Hr. Jaap van der Spek
Lid + TC Mw. Maaike van Reede - Hille, Mw. Secretaris Mw. Tonia Reijers - Masseling
Frieda Voorthuijzen, Mw. G. Nibbe- Penningm Hr. Sieuwert Oost
ring - de Graaf Lid + TC Mw. Frieda Voorthuijzen, Mw. Erika
1987 Voorz Hr. Wil Dedters Overmars, Hr. Gerard Breed, Mw.
Secr Mw. Tonia Reijers - Masseling Jacqueline van Dijk - Voorthuijzen
2e Secr Mw. Erika Overmars v.a. september
Penningm Mw. Bea van Leeuwen - Slot 2003 Voorz Hr. Jaap van der Spek
Lid Mw. Frieda Voorthuijzen (TC), Hr. Secretaris Mw. Tonia Reijers - Masseling
Alex de Graaf, Mw. G. Nibbering Penningm Hr. Sieuwert Oost
- de Graaf, Mw. Maaike van Reede Lid + TC Mw. Frieda Voorthuijzen, Mw. Erika
- Hille, Hr. Piet Reijers, Mw. Dora Overmars, Hr. Gerard Breed, Mw.
van Bruggen Jacqueline van Dijk - Voorthuijzen
1988 Voorz Hr. Wil Dedters 2004-05 Voorz Hr. Jaap van der Spek
Secr Mw. Tonia Reijers - Masseling Secretaris Mw. Tonia Reijers - Masseling
2e Secr Mw. Erika Overmars Penningm Hr. Sieuwert Oost
Penningm Mw. Bea van Leeuwen - Slot Lid + TC Mw. Frieda Voorthuijzen, Mw. Erika
Lid + TC Mw. Frieda Voorthuijzen, Hr. Alex Overmars, Mw. Jacqueline van Dijk
de Graaf, Mw. Van Raaij, Mw. - Voorthuijzen
Maaike van Reede - Hille, Hr. Piet
Reijers
1989 Voorz Mw. Bea van Leeuwen-Slot
Secr Mw. Tonia Reijers - Masseling
2e Secr Mw. Erika Overmars
Penningm Hr. Sieuwert Oost
Lid + TC Mw. Frieda Voorthuijzen, Hr. Alex
de Graaf, Mw. Van Raaij, Mw. Maai-
ke van Reede - Hille, Piet Reijers
1990 Voorz Mw. Bea van Leeuwen-Slot
Secr Mw. Tonia Reijers - Masseling
2e Secr Mw. Erika Overmars
Penningm Hr. Sieuwert Oost
Lid + TC Mw. Frieda Voorthuijzen, Hr. Piet
Reijers t/m mei, Mw. Van Raaij t/m
mei
1991-94 Voorz Mw. Bea van Leeuwen-Slot
Secr Mw. Tonia Reijers-Masseling
Penningm Hr. Sieuwert Oost
Lid + TC Mw. Frieda Voorthuijzen, Mw. Erika
Overmars
79
80
Bijlage 3 Trainers door de jaren heen
81
Trainers door de jaren heen
82
Bijlage 4 De Jeugdraad door de jaren heen
1991 1998
Teun van Etten voorzitter Gerard Breed voorzitter
Cindy van Bruggen secretaris Nienke Jongh Visscher secretaris
Mathieu Voorthuijzen penningen John Breed penningen
Marleen Ettema lid Bart Legemaat
John Breed lid Nina de Graaf apr gestopt
Anneke v.d. Drift lid Lianne Scholte
Wilfred Vrind lid Steffan van Gerve april
Kristy Scholte
1992
Mathieu Voorthuijzen 1999
Bart Legemaat Steffan van Gerve voorzitter
John Breed Suzan Rinkel secretaris
Gerard Breed John Breed penningen
Teun van Etten Liaanne Scholte
Marleen Ettema Kristy Scholte
Anneke v.d. Drift Jantien Rinkel
1993 2000
Gerard Breed Steffan van Gerve voorzitter
John Breed Suzan Rinkel secretaris
Anneke v.d. Drift John Breed penningen
Coen Weber
Bart Legemaat 2001
Steffan van Gerve voorzitter
1994 Jantien Rinkel secretaris
Gerard Breed voorzitter Suzan Rinkel penningen
Bart Legemaat secretaris
John Breed penningen 2002
Coen Weber Steffan van Gerve voorzitter
Nienke Jongh Visscher half ‘94 Jantien Rinkel secretaris
Nina de Graaf eind ‘94 Suzan Rinkel penningen
1995 2003
Gerard Breed voorzitter Suzan Rinkel voor+penn
Bart Legemaat secretaris Jantien Rinkel secretaris
John Breed penningen Chantal Konijn dec “93
Coen Weber tot okt. Chris Reijers dec “93
Nienke Jongh Visscher
Nina de Graaf 2004
Lianne Scholte okt-95 Suzan Rinkel voor+penn
Jantien Rinkel secretaris
1996 Chantal Konijn
Gerard Breed voorzitter Chris Reijers
Nienke Jongh Visscher secretaris
John Breed penningen 2005
Bart Legemaat Suzan Rinkel voor+penn
Nina de Graaf Jantien Rinkel secretaris
Lianne Scholte Chantal Konijn
Chris Reijers
1997
Gerard Breed voorzitter
Nienke Jongh Visscher secretaris
John Breed penningen
Bart Legemaat
Nina de Graaf
Lianne Scholte
83
Bijlage 6 Ledenaantallen door de jaren heen
Jaar Mannen Adspiranten Dames Meisjes Totaal Kunstlievende leden
Jongens Donateurs
1890 20 20
1897 5 5
1906 30 40 6 15 91 65
1907 23 25 6 20 74 64
1908 23 40 8 16 87 60
1909 35 30 9 12 86 75
1910 35 40 8 12 95 50
1911 25 30 10 18 83 50
1912 25 12 15 27 79 50
1913 25 24 26 20 95 45
1918 10 50 20 28 108 40
1970 315
1986 400
1991 259
1992 265
1993 258
1995 260
1996 267
1997 291
1998 284
1999 264
2000 244
2001 212
2004 185
2005 200
84
Bijlage 5 Ereleden en Leden van Verdienste
Ere Leden
Santwijk, G. van Groningen FL Jahn 1887
Teengs, Jac Amsterdam FL Jahn 1904
Bouwes, Jan Edam FL Jahn 1905
Decker, J Zaandam FL Jahn 1905
Houtman, Jac. Amsterdam FL Jahn 1905
Banning, Eco Edam FL Jahn 1911
Veneman, J Amsterdam FL Jahn 1911
Schenke, J Amsterdam FL Jahn 1916
Boer, Jan.Jz de Edam FL Jahn 1922
Boer, J.G Edam FL Jahn 1930
Oosterbeek, J.G. Edam FL Jahn 1931
Dikken, Jan Edam FL Jahn 1934
Beukers, Frans Edam FL Jahn 1940
Beukers, Ko Edam FL Jahn 1940
Smit, T. Mej. Edam FL Jahn 1950
Schardam, Jan Edam FL Jahn 1952
Bouwes, Wil K. Edam FL Jahn 1954
Boer - van Ammers, Mw.Rem de Edam De Beukers 1977
Conijn - Günther, Mw.Cis Edam De Beukers 1985
Leeuwen - Slot, Mw.Bea van Edam De Beukers 1994
Ere-voorzitter
Brederode, H. van Edam FL Jahn 1889
Definitie
Ere-leden - Om tot Erelid benoemd te kunnen worden, moet men zich op een buitengewone wijze verdienstelijk
hebben gemaakt jegens de vereniging. De voordracht tot benoeming geschiedt door het bestuur. De benoeming
geschiedt slechts bij meerderheid van stemmen tijdens de jaarvergadering.
Leden van Verdienste - Om tot Lid van Verdienste benoemd te kunnen worden, moet men lid of oud-lid zijn van
de vereniging en zich zeer verdienstelijk hebben gemaakt jegens de vereniging. De voordracht tot benoeming ge-
schiedt door het bestuur. De benoeming geschiedt slechts bij meerderheid van stemmen tijdens de jaarvergadering.
85
Bijlage 7 Geraadpleegde literatuur
• Reglement van de Gymnastiek-Vereeniging “Friedrich Ludwig Jahn” te Edam 7 juni 1883.
• Statuten en Huishoudelijk Reglement der Gymnastiek-Vereeniging “Friedrich Ludwig Jahn”
te Edam 9 mei 1900.
• Officiëele Feestgids der viering van het 25-jarig bestaan der vereeniging 27 en 28 mei
1905.
• Officiele Feestgids der viering van het 30-jarig bestaan van de vereeniging 4 en 5 juni 1910
• Algemeene Vrije Oefeningen, Algemeene Stokoefeningen en “Wedstrijdbepalingen” der
Turnfeesten 28 en 29 mei 1910.
• Programma, “Technisch Gedeelte” 4 en 5 juni 1910.
• Feestprogramma van de Athlekiekwedstrijden van zondag 20 augustus 1916
• Officiëele Feestgids der viering van het 40-jarig bestaan der vereeniging 22, 23 en 24 mei
1920.
• Opvoering van “Het Ministerie van Vrouwelijke Zaken en de revue “Kees van Edam” 27 mei
1920
• Menukaart van het feest in 1920 met het FL Jahn turnlied.
• Feestgids 1930 tgv het 50-jarig bestaan op 7, 8 en 9 juni 1930.
• Hoera, wij Jubileren, Revue in 2 bedrijven 7 en 9 juni 1930.
• Gymnastische Show Revue TRIOMF tgv 75-jarig bestaan in 1955.
• Notulenboek 11 nov 1886 - 10 nov 1898.
• Notulenboek 11 mei 1899 - 7 okt 1920.
• Notulenboek 22 april 1921 - 12 okt 1942.
• Notulenboek 12 okt 1942 - 28 dec 1959.
• Notulenboek 1951/52 - 1966/67.
• Notulenboek 20 febr 1970 - 6 mei 1976.
• Notulen in mappen 1976 - 2005.
• Jaarverslagenboek 1951 tot 1967.
• Artikel Noord-Hollandsch Weekblad 27 mei 1880 iz oprichting FL Jahn.
• Artikel Noord-Hollandse Courant iz 75-jarig jubileum FL Jahn.
• Artikel Noord-Hollandse Courant dd 16 april 1956 iz 50 jaar Turnkring Purmerend en Om-
streken.
• Internet
• Molens van Edam, historische reek Edam 1999 door drs.D.M.Bunskoeke.
• Historisch fotoboekje van oud-Edam door Jan Bouwes.
86
Index
90