Professional Documents
Culture Documents
Negerleider
al
16
jaar
verbannen
op
Robben-eiland
Mandela
Sinda jfaren
straf nal
is de tot levenslange verdordeelde leider van de African National Congress Nelson Mandela de vergeten
vergeten
(Van onze correspondent
gevangenisstraf
in
man
Karl Breyer
in
Zuidafrikaanse
gedachte aan deze man zestien jaar op Robben-eiland gevangen zit nog steeds bij Kaapstad voort De bekende schrijver Al Paton vergelijkt (,,Cry the beloved country de thans 62 jaar oude Mandela met de vroegere ANC-leider Albert Luthuli en met professor Z K Mathews De kleurlingschrijver lingschrijver Adam Small vraagt in een open brief aan Zuidafrikas ministerpresident president P W Botha om met de gevangene vangene te spreken ,,ook al weet niemand mand of Nelson Mandela wel de juiste leider is en bereid is om met de regering
leeft de die nu
al
politiek
Johannesburg
uitspraken
dela mogen verschijnen
en
in
man in de Zuidafrikaanse politiek Zijn foto mag volgens de Zuidafrikaanse gevangenis wet in dit land niet gepubliceerd worden Ook de
redevoeringen van
geen enkel Zufda
elson
kaans
Toch
omver
werpen In zwarte ogen daarentegen Mandela het symbool van alles waarnaar hij sinds jaren streeft les mensenrechten zeggenschap in zaken van dit land burgerrechten en vrijheid
wil
entegen
is
gesprekspartnere zullen behoren die met de regering in een zogenaamd ,,statenberaad tenberaad zullen onderhandelen Volgens gens The Citizen zou de regering- Botha al bepaalde zwarte leiders gekozen hebben
ben De actie voor de vrijlating van Nelson Mandela werd op 9 maart door de hoof d red acteur van het zondagsblad ,,The Post begonnen Percy Qoboza en vrijwel onmiddellijk door de Engelse pers gesteund Inmiddels werd een petitie tie door meer dan 22 mensen ondertekend In een tekend enquete die door het in Johannesburg dagblad ,,The Star werd gehouden was een grote meerderheid heid der blanken voor de vrijlating Zelfs Afrjkaans sprekende mensen waren ren met 36 procent ervoor 44 procent van hen kwamen tot de overtuiging dat dit vroeger of later toch door de regering gedaan moet worden Onder de Engelssprekende sprekende blanken waren 63 > procent voor de vrijlating De meeste zondagsbladen bladen steunden met eigen reportages en hoof d art ikelen de actie van Qoboza die vroeger hoofdredacteur van de verboden boden bladen The World en Sunday World was Het blad Sunday Exprrss schreef weliswaar ,, Nelson ManH is geen engel Zijn veroordeling was geen misgreep van de justitie Maar er zijn thans menselijke redenen om hem te laten ten gaan Mandela studeerde aan de Nelson universiteit van de Witwatersrand toen Lumbede hij hier met Walter Sisulu Anton bede en Oliver Tambo de jeugdliga van de ANC oprichtte Dat was in 1944 De
jeugdliga had van het begin een meer radicaal standpunt en werkte zeer nauw samen met de , .South African Indian
heid
de
zo staat in ,,Beeld
te
lezen en
hoofdredacteur H
Grosskopf
schrijft onder
Congress en de Zuidafrikaanse Communistische de munistische Partij In 1950 werd verboden en communistische partij Mandela de organiseerde eerste gemene staking als protest In 1952
algemene
tepraten
De leider van de blanke oppositie dr Progressieve Federale Partij Van Zijl-Slabbert meent dat de voorwaarde waarde voor een gesprek ,,het neerleggen gen van de wapens is fnaar dat dan de stap door de regering-Botha gedaan moet worden En zelfs het nationaal gezinde ,,Beeld heeft andere zinde dagblad opvattingen dan de Zuidafrikaanse minister nister van politie Louis le Grange die dezer dagen zei dat de pogingen voor de vrijlating van Nelson Mandela niets anders ders zijn dan acties van radicale elementen menten zoals bisschop Desmond Tutu
de en dr
dezelfde uitgave een teken in ,,Het zou fout zijn om de Tutus en de Motlanas lanas te zien als de uiterste extremisten Zij zijn dit niet In Soweto zijn heel wat extremere standpunten te vinden Toch is thans wel vrijwel zeker dat de jZuidafrikaanse regering er niet aan denkt Dm Nelson Mandela vrij te laten Daarmee staat ook vast dat hij dus niet zal deelnemen aan de constitutionele gesprekken over de toekomst van Zuiddoor de minister-president Botha gepland zijn Volgens het goed ingelichte blad The Citizen beschouwt de regering-Botha Mandela niet als een politieke gevangene en dat hij zijn levenslange venslange gevangenisstraf zal moeten uitzitten ondanks de tegenwoordige agitatie Mandela ,,gecoordineerde wordt gezien als een misdadiger die rechtmatig door een gerechtshof wegens zijn criminele daden werd veroordeeld De regering-Bothaoverweegt of zij op de acties voor de vrijlating van deze man zal reageren Indien dit gebeurt zal dit in de vorm van een verklaring over de gehele Mandela-affaire zijn en op een tijdstip dat de autoriteiten het beste past Dit betekent met zekerheid dat
die
werd hij voor het eerst veroordeeld De bereikte zijn activiteit van de ANC eerste hoogtepunt met het aanvaarden van de ,,Freedomcharter op 26 juni 1955 in Kliptown in Transvaal Vijf jaar later na de bloedige en dramatische werd gebeurtenissen in Sharpeville *
de
ANC verboden
Advocaat
|
Afrika
Nthato Motlana
.Oproermaker
zo Het komt op je standpunt aan staat in dit blad te lezen ,,Gezien door de ogen van sommige blanken is Nelson Mandela niets anders dan een oproermaker maker een saboteur iemand die de regering gering van dit land op onwettige wijze
Nelson Mandela die tot dan toe een praktijk als advocaat in Johannesburg begon zijn ondergrondse had gehad strijd Hij werd lid van de militaire organisatie ganisatie van de ANC die zich ,,Speer van de natie noemde en organiseerde de eerste bewapende acties In augustus 1962 werd Mandela gearresteerd en in 1963 in het opzienbarende Rivoniaproces proces met Sisulu Govan Mbeki Dennis nis Goldberg en anderen tot levenslange gevangenisstrafveroordeeld wegens pogingen gingen om met geweld de bestaande regering gering omver te werpen De zwarte leden den van de organisatie werden naar Robben-eiland gebracht Goldberg zit nog steeds in de gevangenis van Pretoria
ria
vrijlatings-actie Percy Qoboza is thans met de tings-actie vcx Ntlson Mandela begon nen Hij zegt dat zijn enige doel is om de ,,lont aan het Zuidufrikuanse kruitvat voordat lift te laat iK uit te trappen Alan Pa ton doet een beroep op de menseiijkheid seiijkheid van de nationale politici en zegt dat zestien jaar in de gevangenis genoeg zijn Hij vraagt in een open brief aan premier Botha om met Mandela te spreken over de toekomxt van hun meenschappelijk land en een nieuw hoofdstuk in de geschiedenin te begin het nen en in dagblad I waarschuwt de zwarte journalist Nathan Molope nog eens ,,Men kan zeggen of denken wat men wil maar Mandela leelt vcwrt in de hoofden en de verbeelding van de zwarte metwcn Dnar is dan ook nauwelijks iemand Alleen die de vrijlatingsactic niet sleunt leen de leider van Inkatha-organisatie Zoeloes van de hootdrnan (iatsha Buthelezi noemde de a een bixinerung aanmatigond h theatraal en rung
gemeenschappelijk
Mandela
andere
en de
matigond
en zei dat
wt-llitht het
legeriovergestelde
vergestelde wordt bereikl namelijk dat de dour van do gevangenis op Robbeneiland eiland voorgoed dicht blijtt Als min de reactie in het dagblad The Citizen leest blijkt dit thans inderdaad het geval te
zijn
pleinen en bruggen naar hem genoemd Vorige rige maand zonden televisiestations siestations uit 60 landen een concert uit het Londense Wembleystadion Regeringsleiders bleystadion uit ders parlementariers en tiegroepen eisen zijn onvoorwaardelijke waardelijke vrijlating en op 18 juli zijn 70ste verjaardag op
traten
zijn
actiegroepen
Nelson
jaar
in
Mandela gevangems
al
25
en
Hiervoor het kweken van bloemen voor heeft hij de beschikking enige over gehalveerde oliedrums
drums
Kranten
Daarnaast genoeg voor
lijke politieke lijk
is
een
gevangene
de Wit
in
correspondent
Johannesburg
eindigt er in Londen om die reden den een solidariteitsmars van 1000 kilometer die een maand
geinformeerd over wat er in Zuidafrika en daarbuiten gebeurt Dagelijks ontvangt hij beurt
een Engelsen en een Afrikaanstalig Zuidafrikaanse lig krant terwijl hij ook de
geleden in Glasgow aanving Nelson Mandela is met de 25 jaar gevangenisstraf die hij middels heeft uitgezeten - onder meer samen met de niet minder belangrijke Walter Sisulu en
inmiddels
afrikaanse zondagskranten krijgt Een tijd lang was hij abonneerd op enige Britse kranten ten zoals de Guardian en de Observer server alsmede het Amerikaanse
se weekblad Time maar het is onduidelijk of hij die nu nog ontvangt vangt Nelson Mandela beschikt ook over kleurentelevisie en een over een radio maar daarop kan slechts locale FM-zenders hij ontvangen Tevens kan hij via het ministerie van Justitie boeken
geabonneerd
Achmed
ment
ging
is
Kathrada
zijn
op
dit
moment
de
bekendste persoon
politieke
vanwege
die overtuiging
wordt vastgehouden
Daar
nagenoeg de hele behalve le wereld van overtuigd ve natuurlijk het blanke derheidsbewind in Pretoria dat gewoon hem als een misdadiger beschouwt hebben geen politieke ,,Wij
in ieder geval
minderheidsbewind
ken
de
gevangenen
heeft de
Zuidafrikaanse
kaanse president P Botha herhaaldelijk verklaard ,,Mandela dela en al die anderen die internationaal nationaal voor politieke gevangenen genen worden uitgemaakt zijn overtreders van de wet Mandela
la is niet tot
rechten De rekeningen daarvoor voor worden door zijn advocaat Ayob in Johannesburg betaald is Ook de bezoekregeling streng gereglementeerd Als hij maandag op zijn zevenstigste verjaardag van
tend
op tot 15 09 zijn in de
ochtend
hele familie
levenslang
zijn
veroordeeld
deeld
vanweg
politieke
overtuiging maar omdat hij in 1962 illegaal het land verliet omdat hij lid was van een verboden omdat den organisatie het ANC dat hij sympathiseerde met de Zuidafrikaanse eveneens verboden kaanse Kommunistische Partij en vooral omdat hij zich had belast last met het organiseren van een militaire vleugel van het ANC Umkhonto we Sizwe De internationale aandacht voor Mandela - er werd de afgelopen lopen weken zelfs gesproken Mandela-manie over een is gezien het gegeven dat hij al 25 gevangen zit en er nog maar
bezoek krijgt is dat een unicum cum Normaliter heeft hij recht op 30 bezoeken van 40 minuten per jaar waarbij twee personen
tegelijk aanwezig
kunnen
zijn
regelmatige bezoeken zijn trouwens zijn lotgenoten uitgesloten Verkeerde hij tot 1985 in het gezelschap van Sisulu Motsaeledi lu Mbeki Kathrada
die
di
Van
en
Mhlaba
na
zijn
operatie
Nelson
Er staan
de
en
op
in dit
aantal
Mandela
voor
weinig personen zijn die hem in levende lijve hebben gezien of gesproken opzienbarend Geen andere politieke strijder in de recente geschiedenis zelfs niet de legendarische Che Guevara heeft soortgelijke emoties opgeroepen roepen Ondanks alle repressieve acties ties van de regering-Botha kan er ook in Zuidafrika zelf gesproken ken worden van een Mandelamanie manie Ook daar worden er straten ten pleinen en universiteiten illegaal weliswaar met zijn
daar omgedoopt ook wordt zijn naam bijna dagelijks
tijd dat hij tot levenslang werd veroordeeeld Hoewel het boek vorig jaar door de ringscensuur werd vrijgegeven meent het ministerie voor
moet men ook te rade gaan bij het niet overvloedige materiaal dat dateert uit de periode riode voor zijn levenslange
moet hij speciale toestemming vragen om hem te ontmoeten en toestetnmingen deze worden maar zelden gegeven Ook zijn advocaten hebben de afgelopen twee jaar slechts als kunnen spreken vriend met hem
ken dus tijdens de officiele bezoektijden zoektijden Daar staat tegenover een aantal prominente dat personen onder wie het parlementslid
veroordeling
regeringscensuur
gevangeniswezen
uiteindelijke
proces
vangeniswezen
dat
personen
zitten ; Zo is er ook sprake van een bescheiden scheiden pelgrimage naar het Indische restatfrant Kapitans Cafe in het centrum van Johannesburg nesburg Hier aan tafeltje 9 zaten ten Nelson Mandela en de huidige
\,
die
in
de
gevangenis
onder meer in Freedom No easy way to Mary Benson heeft een boeiende ograjfie aver hem geschreven en yerder hebben famjiieleden Mandela (zijn vrienden van vrouw Winnie zijn dochter Zenzi zi Helen Joseph Govan Mebeki en Ntatho Motlana advocaat tijden Ismael Ayob gezette op gebundeld
een deel van
de
de
biograjfie
Bethell en de Wei missie van Wijze Mannen degelijk langdurig met Mandela
lord Gemenebestcommissie
ge
ANC-president
Oliver
in
ballingschap
persoonlijke
gelicht
omstandigheden
naam
schap
jaar
Tambo
ruim
35
gescandeerd bij concerten andere neelvoorstellingen of geengageerde ontmoetingen en de gevestigde pers kan evenmin om zijn persoon heen hoe moeilijk lijk dat ook is in een land waar altijd als staatsvijand hij nog nummer een wordt beschouwd
toneelvoorstellingen
geleden dagelijks te lunchen chen De eigenaar van van dit restaurantje vertelt niet zonder trots dat om die reden tafeltje 9 elke dag besproken is Krantenartikelen artikelen uit heel de wereld met
fotos van dit dit tafeltje illustreren
nen
deze personen toch tot een aardig en soms verrassend beeld van Mandela en de situatie waaronder leidden
Gesprekken met
der hij in Pollsmoor wordt vastgehouden gehouden Zo weten maar weinigen gen dat hij inmiddels spierwit haar heeft en door zijn gezondsheidsmanie
Voorbeelden
Van deze aanwezigheid Zuidafrikaanse dagelijkse zijn talrijke voorbeelden
ven Zo loopt er op
dit in het
leven
te
geven
moment
een proces in Johannesburg tussen sen het departement van gevangeniswezen geniswezen en de uitgever en redacteur dacteur van het boek The Fifty Peoples Dit boek bevat een
indrukwekkende
fotos die uit de
hoeveelheid
vijftig
Deze symptomen van legendevorming zondsheidsmanie (hij staat elke ochtend op 4 uur op en werkt vorming hebben voor een deel te maken met het feit dat er maar vervolgens twee uur lang op een hometrainer oefeningen die weinig bekend is over Mandelas Over situatie op dit moment worden afgewisseld met trainingen wat hij denkt over het apartheidsconflict gen voor zijn meest favoriete heidsconflict nu over de gewapende sport boksen is hij een krachtige en pende strijd van het ANC ge gezonde zelfs tengere man over de internationale druk op geworden Zuidafrika Om nog maar niet te Sinds een prostaatoperatie in spreken over de geringe informatie 1985 wordt Mandela gescheiden matie die beschikbaar is over gehouden van zijn mede-politieke
het gen leven
slyt
kennis met de Zuidafrikaanse minister van Justitie Kobie Coetsee die hij zo willen hardnekkige nekkige geruchten - daarna nog eens zou heeft ontmoet Hij daarvoor per auto naar Coetsees sees huis in de stad onder de Tafelberg felberg zijn overgebracht Tenslotte kan Nelson Mandela la elke week een brief versturen en ontvangen die wel gecensureerd zijn reerd worden en die op hoogst 800 woorden mogen bevatten vatten Daarnaast kan hij nog eens twaalf kersten en nieuwjaarskaarten jaarskaarten verzenden of via de gevangenis-postbus tegemoet
-
zien Het
len
valt daarom
te
betwijfelen
maar een van de verjaarskaarten zal circa 40 lezen die hem deze week via zijn familie in Zuidafrika door derlandse sympathisanten en gestuurd medestrijders zijn
of hij ook
Nederlandse
Want
een
jaren
zoals in het
dat
in de
ke
gevangenen
In
de
ziekenhuisafdeling
huisafdeling
heeft hij de twee kamers
-
van
Pollsmoor
genis
Drum
Wat
zijn
gedachten
en
overstelpen met sympathiebetuigingen dat zal de Zuidafrikaanse apartheidsoverheid overheid beslist te ver gaan
Van onze
correspondent
JOHANNESBURG
heeft tijdens zijn de strijd tegen
Nelson
Mandela
eerste toespraak als vrij man opgeroepen de apartheid te verscherpen Mandela sprak gisteren na 27 jaar gevangenschap een menigte van mensen toe die naar het centrum van Kaapstad waren 50 ren getrokken om zijn vrijlatingte vieren Gefeest werd er ook in talloze steden in de wereld In Amsterdam gingen honderden mensen de straat op en het Leidse Plein werd gisteren voor een dag omgedoopt in Nelson Mandelaplein die de secretaris "We hebben te lang op onze vrijheid uit een verklaring ris van het ANC Pallo Jordan moeten wachten aldus de heid gisteren in Harare de hoofdstad 71-jarige Mandela van het bordes van Zimbabwe heeft uitgegeven van het stadhuis in Kaapstad ongeregeldheden gisteren "We kunnen nu niet langer wachten Bij voor het stadhuis in Kaapstad zijn is Het nu tijd om ten de strijdop vier mensen omgekomen De rellen alle fronten te intensiveren Hij len begonnen toen een groep jonge riep de blanke bevolkingop zich strijd zwarten die wachtte op ANC-leider aan te sluiten bij de der Mandela ongeduldigwerd en stem Mandelas was helder en met stenen en flessen begon te krachtig De menigte luisterde gooien naar de politie Ook werden zeer aandachtignaar zijn 20 minuten den winkelsgeplunderd Na enkele nuten durende rede hem alleen gescandeerd le waarschuwingsschoten vuurden onderbrekend met een viva den agenten gericht op de menigte deerd te Mandela die zijn eerste nacht in vrijheid heeft doorgebrachtin Doden het huis van aartsbischop Tutu in Kaapstad zei vanmorgen tijdens In de provincie Natal vielen dat een ontmoeting twaalf doden bij botsingen tussen een persconferentie en het aanhangers van de zwarte conservatieve moeting tussen de regering ANC de eerste stap is op weg naar vatieve Inkatha-beweging en een oplossing van de crisis in aanhangers van het Verenigd Democratisch een Zuid-Afrika Mandela was zich mocratisch Front (UDF ANC-vleugel In Ciskei werden bewust van de blanke angst voor politie drie mensen gedood toen de zwarte overheersing "Maar het ANC zal een oplossing vinden tie het vuur opende op stenen waarmee blank en zwart kunnen jongeren gooiende leven aldus Mandela president stappen die prees de Hij dent Frederik De Klerk een integer man Blank en zwart dansen hand in ger had gezet "Hij is verder hand in Soweto na de vrijlating gegaan dan enig ander leider van van de Victor Verstergevangenis Nelsonen Winnie Mandela begroeten bijdepoort de vrijewereld de Nationale Partij om de toestand van Mandela (Foto AFP stand in Zuid-Afrika te normaliseren
seren oppositie Hij herhaaldede eis van de voiledig positie om de noodtoestand dig op te heffen en alle politieke gevangenenvrij te laten Pas dan kon er worden onderhandeld
(Fotos
Bijdrage
Het Afrikaans Nationaal Congres gres (ANC heeft de vrijlatingvan zijn leider Nelson Mandela toegejuicht juichten een bijdrage voor onderhandelingen handelingen genoemd Dat blijkt
Inwoners
van Soweto
die er
enorme menigte
De
ANC-voorman
dreigen te worden platgedrukt tegen de hekken van het Orlando-voetbalstadion dat gisteren veel te klein bleek voor de naar later bleek tevergeefs wachtte op de thuiskomst van Nelson Mandela In hetgedrang vielen honderden gewonden had besloten zijn thuiskomst een dag uit te stellen Zie ook pagina 5 en 7 (Foto
SOWETO - De zwarte leider Nelson Mandela heeft gisteren in Soccer City het grootste voetbalstadion in zuidelijk Afrika meer dan 100 uitgelaten inwoners van de zwarte miljoenenstad Soweto weto opgeroepen zich "gedisciplineerd te gedragen Eveneens vroeg hij hen de strijd op alle fronten voort te zetten om een eind te maken "aan de hel van apartheid
Minister
tie
Gerrit
Viljoen
van
reactie
Hervormingen
liet in eerste
van de regering na Mandelas vrijlating weten dat Pretoria "bijzonder zonder bemoedigd is door de uitlatingen latingen van de ANC-leider De regering is vooral te spreken over Mandelas oproep de resten van de apartheid op te ruimen en alle stemrecht van woners Zuid-Afrika recht te geven
inwoners
Pretoria kan echter de roep om voortzetting van de sancties niet waarderen en ook het idee van Mandela om de mijnen en grote industrieen in het land te nationaliseren naliseren is niet goed gevallen Viyoen riep het ANC (Afrikaans Nationaal Congres op de socialistische listische economische zienswijze die overal in de wereld in diskrediet diet is geraakt op te geven Sinds de vrijlating van Nelson
Mandela
op zondag
zijn
bij
ernsti-
in de Zuidafrikaanse rellen provincie Natal minstens 50 mensen Vooral sen om het leven gekomen Indiers in de havenstad Durban worden in toenemende mate door aldus kranten zwarten aangevallen ten en ooggetuigen Sinds 1986 zijn in het gebied al doden gevallen meer dan 2 Er werd voornamelijk gevochten tussen aanhangers van het ANC en leden van de Inkatha-beweging ging de politieke organisatie van Zulu-leider Mangosuthu Buthelezi Maar steeds vaker vormen Indiers zi diers het doelwit van geweldplegingen gingen berichtte De krant Natal Witness richtte gisteren over groeiende anti-Indische gevoelens in de dorpen pen rond Durban de stad met het grootste aantal inwoners van Aziatische atische afkomst In een week tijd werden vier keer Indiers aangevallen vallen door groepen zwarten ernstige
ge
Mandela hemSisulu
Nelson Soweto
Mandela met
zijn vrouw
Winnie
in
de
tuin van
hun
huis
in
(Foto
is
Het vrijkomen van Nelson Mandela en het opheffen van het verbod op het ANC betekenen een overwinning van het verzet in Zuid-Afrika Duidelijk is ook dat met het vrijlaten van Nelson
Mandela
de
is
afgeschaft
Mandela
en fief
ANC
Wijven
onze
steun
venfienen
Op dit historisch moment in de strijd tegen apartheid roepen wij de inwoners van Groningen op hun solidariteit en betrokkenheidmet die strijd te tonen door samen met ons deze overwinning in Huize Maas (vanaf 20 uur te vieren op 16 februari a TOEGANG VRIJ Als uiting van
Dit
onze vreugde
cadeau
Detainees
Parents Support
in
Committee gevangen
ons
Deze organisatie
zijn
Zuid-Afrika
dit
Uw bijdrage aan
cadeau kunt
storten op
rekeningnr
(giro
Rabobank
80
32
.93
bank
Voor informatie
Groningen
Kleine Kromme Elleboog 20 9712 BS Groningen
Tegen
Friedeke Hendriks
Apartheid
050-132076
(Bert Giskes
of
Groningen
Beerta
Raad
van
Kerken
RUG
Winnie
Hoogezand-Sappemeer
Pekela
Oosterbroek
Scheemda Veendam
Werkgroep
Stop
Zuidelijk
Afrika
Apartheid
CPN
Groen
ANC
Projectkoppeling Prov Groningen Steungroep Zwarte Zuid Afrikanen Derde Wereld Centrum
Somafco
PvdA
Abva
Gewest
Groningen
Noord
regio
SAAG
Mofoneti
Nan-Di
FNV-district PCO-district
Noord Noord
Een
GVB-bus metANC-vlag
(Foto
Sjors
Visscher Vervo
niet onbetuigd
in
Van
GRONINGEN
gen doet mee
wappert aan
ANC
zal
de feestvreugde rond de vrijlating aan het feestgedruis van Mandela Sinds vanwege de vrijlating van ANC maandag leider Nelson Mandela afgelopen Huize Maas is vrijdagavond zondag vond het toneel van een groots opgezette gezette manifestatie waarbij een aantal leden van het ANC en wethouder Vondervoort het woord zullen voeren De overkoepelende instantie van alle anti-apartheidsorganisaties
ties in
vlag
blijven sieren
de stad
ningen
seert
tegen
het
festijn De stichting aantal Groningse bands bereid gevonden om het feest te komen opluisteren Niet alleen anti-apartheidsorganisaties ganisaties roeren zich Ook het heeft een
Omstreeks middernacht
los
brak
in
Huize Maas
het
feestgewoel echt
Han
de
Graaf
Van
GRONINGEN
vijfhonderd gisteravond
acte
gaven presence
twaalf uur hadden ook andere organisaties de mogelijklheid lijklheid om hun zegje te doen Wethouder Tonnie van der
Maas
ter
Vondervoort
het
kwam
namens
spreekt van een doorslaand succes "Voor twaalven waren we alle folders die we bij de
feestvreugde stadsbestuur de vreugde opluisteren Namens stelde 5000 de gemeente zij gulden beschikbaar voor de ganisatie van het feest en het
organisatie
inganguitdeelden
ganguitdeelden
al kwijt
Nel-
"Groningen
Voordat ook Giskes zich in het feestgedruis begaf wilde hij eerst nog even stil staan bij alles wat er in Zuid-Afrika nog "Ondanks niet bereikt is Giskes danks de vrijlating van Mandela dela blijft het ANC onze steun verdienen Druk op de Zuidblijft Afrikaanse regering noodzakelijk zeker nu de moeilijke tijden van langdurige
ge
tegen apartheid geld in voor het Detainees Parents Support Committee Deze ganisatie zet zich middels het zoeken van de publiciteit en het financieren van de juridische sche bijstand in voor kinderen
in
organisatie
de
gevangenis
in
Zuid-Afrika
ka
Omstreeks
middernacht
onderhandelingen
aanbreken
anti-apartheidsorganisaties
ken De Groninger partheidsorganisaties roepen dan ook iedereen op om zich hiervoor actief in te zetten
brak eindelijk het echte feestgewoel gewoel los Wat de sprekers eerder op de avond niet lukte kreeg kaar
de
elkaar
tijd
waren
van de vloer
de plaatsen in Nederland gevierd maar het grootste feest brak zonder twijfel uit in Amsterdam sterdam Naar schatting tienduizend "Er is iets onherroepelijks gebeurd duizend mensen vormden een er is geen weg beurd terug uitgelaten en soms zelfs uitzinnige meer ook niet voor de blanke nige massa op het Leidseplein minderheid zei de voorzitter tijdelijk omgedoopt in het Nelson van het Comite Welkom Mandela son Mandelaplein De sfeer had la de hoogleraar en gewezen iets weg van de inhuldiging van CDA-Tweede Kamerlid Bob een winnend voetbalteam Goudswaard Zijn ANC-strijdkreet Ook in Haarlem kwamen zon kreet Amandla werd door duizenden 500 mensen de straat op voor zenden overgenomen regen en storm een eind aan het De meeste borden en spandoeken In Groningen feest maakten ken die s middags in elkaar waren werd de ANC-vlag op het stadhuis ren geknutseld lagen toen al maar kwamen huis gehesen netjes gebundeld in bakfietsen slechts enkele mensen af op een wachten op de tocht huiswaarts te bijeenkomst op de Grote Markt waarts Volgende week kunnen In Amsterdam daarentegen wanneer werden de politieke meningsverschillen ze weer van pas komen Mandelafeesten opnieuw verschillen even aan de kant geschoven neer de nieuw losbarsten op Amsterdams schoven "Vandaag vieren we dams grootsteuitgaansplein feest en morgen zien we wel wat
ANC-feest
de
in
Mandela
Amsterdam
zal moediging en ondersteuning
"waar dat nodig is ook kritiek "antiapartheidsstad uitgenodigd naar de worden uitgeoefend "We moeten apartheidsstad Arnhem te komen ten de tegenstanders van De men Namens de Arnhemse gemeenteraad Klerk niet de wind in de zeilen meenteraad hees wethouder geven waarschuwde de minister D van de Meeberg gistermiddag nister om half twee de vlag van het Het is zeker ANC bij het plaatselijke stadhuis ker niet verleden tijd De komende huis Datzelfde gebeurde even mende onderhandelingen tussen later bij de brug over de Rijn die blank en zwart over de toekomst de naam van Nelson Mandela van Zuid-Afrika zullen "heel draagt moeilijk worden verwacht Van Minister Van den Broek van den Broek Succes van die Buitenlandse Zaken reageerde derhandelingen is alleen mogelijk gisteren blij maar ook bezorgd lijk "door nooit te denken in de geweldsoplossingen De stappen van president De richting van Klerk verdienen de steun van de gen Nederlandse regering zei Van De minister wil geen radicale aanmoediging den Broek gisteren Naast aanwijzigingen in het Nederlandse
gemeente Arnhem
sanctie-beleid tegen Zuid-Afrika ka Met instemming van de Kamer mer heeft Van den Broek wel versoepeld visumbeleid het Verder wordt bekeken of de culturele turele betrekkingenmet ZuidAfrika in beperkte mate kunnen worden hersteld CDA-woordvoerder De Hoop Scheffer zei te hopen dat "Mandela dela en De Klerk maximale terughoudendheid betrachten De CDAer is er voorstander van dat een EG-delegatie een bezoek aan Zuid-Afrika brengt "ora de temperatuur van het water te voelen PvdA-Kamerlid Herfkens beklemtoonde klemtoondenog eens dat de Nederlandse derlandse sancties tegen Zuid-
onderhandelingen
Afrika overeind moeten blijven Zuidafrikaanse De regering heeft tot 1 april de tijd om een begin te maken met werkelijk de afschaffing van de apartheid Is er dan nog niets substantieels gebeurd dan moet het wetsvoorstel voorstel dat nieuwe investeringen gen in Zuid-Afrika verbiedt door het parlement worden behandeld handeld zeizij Weisglas (VVD wees op de "positieveuitlatingen van Mandela dela over de oprechtheid van De Klerk en put daar hoop uit voor de toekomst De ontwikkelingen moeten worden gestimuleerd verklaart de VVDer maar tegelijkertijd ZuidAfrika lijkertijd moet de Nederlandse regering druk blijvenuitoefenen autoriteiop de Zuidafrikaanse
wil
zei
burgemeester
meester Ed van Thijn die zaterdagavond dagavond al had verklaard "ontiegelijk vrijlating tiegelijk blij te zijn met de lating van de ANC-leider beheerst Het Leidseplein werd heerst door uitbundig dansende en zingende groepen mensen Tientallen orkestjes slagwerkers kers en spreekkoren zorgden voor een heksenketel van muziek ziek en lawaai Overal werden afbeeldingen van Mandela en ANC-vlaggen boven de menigte uitgedragen Het balkon van de schouwburg was behangen met zwart-groen-gele ANC-vlaggen Mandela Welkom stond op het grootste dundoek dat vanaf de Dam voor de tienduizend man sterke optocht uit naar het Leidseplein was gedragen Behalve georganiseerde actiegroepen tiegroepen die leuzen riepen als hell Shell to en Sancties nu waren het vooral vreugdekreten overheersten in die de kakofonie leven heersten Lang zal-die zong de menigte en ook Free Nelson mandela De uitzinnigste van alle feestgangers gangers was misschien wel Kumar mar Sandjay de afgevaardigde van het ANC Amsterdam in Mandela bleef hij Mandela tientallen malen achtereen met schorre stem en gebalde vuist in de microfoon brullen Een vrolijkechaos was het en geen keurig georganiseerde demonstratie "Amsterdammers monstratie wij vieren vandaag feest recht van ANC-leider Nelson Mandela op het Duizenden men sen vierden gisteren de vrijlating uit ons hart riep Van Thijn zijn A msterdam verzameldestadgenoten toe
Dat Mandela het gebruik van geweld ook gisteren "noodzakelijk lijk interpreteert noemde Weisglas als "een soort oproep Als de regering onredelijk geweld weld gebruikt dan reageert het ANC met geweld De Zuidafrikaanse ambassadeur deur in ons land Nothnagel zei "verheugd te zijn Het land is volgens Nothnagel nu op weg naar een nieuwe politieke toekomst komst De toestand in Zuid-Afrika
is op het moment "plofbaar meent Nothnagel Hij heeft er vertrouwenin dat Mandela "als heel belangrijke en dynamische
ka
figuur zijn rol zal spelen in de onderhandelingen over een nieuw Zuid-Afrika Voor de "aftakeling takeling van de apartheid zijn sanctiemaatregelen de internationale maatregelen niet meer nodig verklaarde hij Volgens Sietse Bosgra van het
Komitee Zuidelijk Afrika zijn de veranderingen in Zuid-Afrika vooral tot stand gekomen door
op het
binnenenen buitenlandse druk De Nederlandse apartheidsregime derlandse sancties zulllen nog gehandhaafd jaar "minstens een haafd moeten blijven afhankelijk lijk van de snelheid van de hervormingen vormingen in Zuid-Afrika
de
tot
MandelapleinomgedooptcLeidseplein in
<Fnto A
NP
De vereniging lagere overheden den tegen apartheid (LOTA heeft Mandela eveneens een licitatiebrief gezonden LOTA wil tevens van de ANC-leider weten wat hij vindt van de economische nomische sancties on vraagt aan Mandela of hij vindt dat ook lagore gore overheden daarin oen rol moeten spolon
felicitatiebrief
WELKOM
aanvoering van Ed van Thijn Sietse Bosschra en zelfs Ruud Gullit er het comitee is opge!"Welkom Nelson Mandela [richt Zijn deze lieden dan verge,nder ten dat
Mandela gevangenis
gezeten
en
steeds een van grootste communisten van deze jaardbol is Overal waar maar een commuJnistiach systeem ineenstort lopen Maar waarom Ed -wij te juichen iSietse en andere linkse lieden nu Jjuist in Zuid-Afrika het commumisme misme ondersteunen is voor mij Jeen raadsel Ik ben in ieder geval dat burgemeester van de *blij "Hoogeveen het hoofd nuchter |houdt en geen ANC-vlag op het
gemeentehuis ^Hoogeveen
laat
wapperen
E
RUSSCHEN
gAAPSTAD De tekst van de ije eerste toespraak die jwarte leider Nelson Manjela man in als jela vrij
gaapstadhield na 27 jaar in luidde als de gevangenis
die
Maar
gevaren van een publiekfiguur zijn beloften niet nakomt als organisatie baserenwij
ons beleid en onze strategie op de harde realiteitwaarmee wij te maken hebben En de realiteitis dat wij nog steeds lijden onder het regering beleid van de Nationalistische gering
nze strijdheeft een beslissend send moment bereikt Wij roepen onze mensen op dit moment te grijpen zodat het mocratiseringsproces snel en
democratiseringsproces
, ,
de
jijnleven in
ononderbrokenvoortgaatWij hebben al te lang gewacht op onze vrijheid Wij kunnen niet langer wachten Nu is het tijd de stryd te intensiveren op alle fronten Onze inspanningennu te laten verslappen
pen
ties
ga wil
ik
duidelijk
zou een fout zijn die generaties na ons ons niet zouden kunnen van Soweto Met massale vreugdedansen wordt de vrijlating van Mandela beg roet door de bevolking (Foto
een : glechte
i i
op dit moment comi paar voorlopige wil geven Ik zal pas nientaren aflegj gnvolledigereverklaring
j i
nen vergeven De vrijheid die aan de horizon gloort zou ons moeten aanmoedigen gen onze inspanningente verdubbelen belen Alleendoor gedisciplineerde de massale actie kan de overwinning ning worden binnengehaald blanke Wij doen een beroepop onze ke landgenotenzich bij ons aan te sluiten bij het vormen van een nieuw Zuid-AfrikaDe vrijheidsbeweging beweging is een politiek thuis ook
Kurietdemeerderheid vande Zuidafrikanenzwart en blank in ; iiatapartheid geen toekomst heeft Er moet een eind aan wori ijen gemaaktdoor onze eigen beslissende massale actie om vreDe ) fleenveiligheidoptebouwen campagne van verzet en ; massale andere actiesvan onze organisavolk kan alleen uitmoni ; tfeenons
: i i i i
den in de
fle
; De vernietigingdie
j
onssubcontinent
een beroepop de gemeenschap international meenschap de campagne het apartheidsbewind te isoleren voort te zetten Nu de sancties opheffenJbetekent het gevaar lopen
f
rij doen
; sen van
mijn volk is het gezinslewn wn uit elkaar gerukt Miljoenen Zflndakloos en werkloos Onze ligt in puin en onze tconomie ien8enzijn verwikkeldin politie-
! festrijd
)at
1960 onze toevlucht vlucht namen tot de gewapende pende strijd met de vorwij in
uit in
: .
iingvan de militaire tak van het Onderhandelingen over het ontmantelen ANC Umkhonto we Sizwe was mantelen van apartheid zullen den zuiver defensieve actie tegen overweldigende Hetgeweld van apartheid De facardiede zich moeten richten op de weldigende eis van voor ons volk ardiede gewapende strijdnoodikelyk een democratisch niet-raciaal ikelyk maakte bestaat ook nu een eenheidvormend Zuid-Afrika tog Wy hebben geen keuze dan ka doortegaan Er moet een einde komen aan het een kliWij hopen dat spoedig blanke monopolieop politieke bevorwordt dat maatgeschapen macht en er moet een fundamenderjijk is voor een via
iende
3c
Afrikais de enige weg naar vrede en raciale harmonie Tot slot wil ik terugkomen op mijn eigen woorden die in sprak komen van tele herstructurering tijdens mijn proces in 1964 Die onze politieke en economische zijn vandaag nog net zo waar als systemen om er voor te zorgendat toen Ik citeer "Ik heb gevochten de ongelijkheden van apartheid tegen blanke overheersing en ik worden aangepakt en dat onze gedemocratiseerd heb gevochtentegen zwarteoverheersing maatschappij grondigwordt gekoesterd Ik het ideaal mocratiseerd heb heersing van een democratische Gezegd moet worden dat mijnheer koesterd vrije maatschappij waarin iedereen De Klerk zelfeen integer man is fundamentele dereen samen woont in harmonie die zich scherp bewust is van de Kaapstad
(Foto
toen de oproerpolitie in Kaapstad het vuur opende op plunderaars Een zwarte Zuidafrikaanwerd neergeschoten deraars (Foto AP
en gelijke kansen heeft Het is een ideaal waarvoor ik hoop te leven en het hoop te bereiken Maar als het moet is het een ideaal waar-
voor
Ik
ik
bereid ben
te
sterven
Amandla (Macht
hoop dat u zich gedisciplineerd waarvoor zult verspf eiden en dat niemand
zal
van u iets zal doen dat anderen doen zeggen dat wij onze eigen mensen niet onder controle beb-
ben een loyaal en gedisciplineerd van het AfrikaansNationaal onaal Congres Ik ben het dan ook helemaaleens met al zijn strategieen en tactieken doelstellingen
neerd lid tieken De
land te
taak als het altijdis belangrijke geweest Green enkele individuele leiderkan deze enorme taak alleen leen aan Het is onze taak als leiders onze ^andpunten uiteen te zetten voor organisaties en de democrattsche (Size ttschestructuren te laten beslisftn ftn over de weg voorwaarts Wat lietreft de democratiein praktijk vbelik mij verplicht te zeggen dat een leidervan de beweging ieiftand is gekoftn iftandis die democratisch conferentie ftn op een nationale Dit is een beginsel dat zonderuitimdering
*?
imdering
den "~
nageleefd moet
wofden
/ mijn
had de
Tandaag wil ik u zeggen dat besprekingenmet de tot doel hebben gehad regering
politieke situatie in het zijn nog
onderhandelingen relf op geen enkel tijdstip handelingen ben begonnen over de toekomst van ons land behalve dat ik heb aangedrongen op een tussen het ANC en de ontmoeting
regering MynheerDe Klerk is verdergegaan gaan dan enig andere Nationalistische listische president door echte stappente zetten om de situatie te normaliseren Er moeten echter
nog meer stappenworden gedaan zoals omschreven in de verklaring
van Harare voordatonderhandelingen lingenover de voornaamste eisen van het volk kunnen beginnen Ik herhaal voor u onze oproeptot ohder andere de onmiddellijke ihtrekking van de noodtoestand de vrylating van alle en niet slechts enkele politieke gevangenen nen Alleen in zo een genormaliseerde seerdesituatie waarin vrije politieke mogelijkis zijn tieke activiteit *y in staat onze mensen te raadplegen plegen teneinde een mandaat te krygen
et volk moet geraadpleegd worden over de vraag wie onderhandelenen over
zal de
gen
Onderhandelingenkunnen
niet plaats vinden over de hoofden heen of achter de rug om van ons volk Wij gelovendat de toekomst van ons land alleen bepaald kan Worden door een lichaam dat mocratisch is gekozen op een
democratisch
basis nlet-raciale
odra de feestelijkheden in Zuid-Afrika wegens de vrijlating Nelson lating van ANC-leider son
dat
het
ANC
op
onrechtmatige
belangrijke
Mandela
voorbij zijn
zal
het
land zich geconfronteerd zien met de enorme uitdaging een einde te maken aan het apartheidssvsteem
Echte
voor
nu
manier probeert de rol van langrijke onderhandelaar voor de zwarte gemeenschap op te eisen sen Wei zei Buthelezi dat zowel aan de onderhandelingstafel hij als Mandela handelingstafel plaats zouden
heidssvsteem
Door onze redactie buitenland zwarte als blanke leiders ders in Zuid-Afrika zijn het erover over eens dat een belangrijk tijdperk in het land tot een einde komt Maar voor het werkelijk zover zal zijn zal volgens velen hindernissen nog een groot aantal Zowel
sen vele conflicten
nemen
een
als
er
besprekingen
over
Ofschoon president F de Klerk voor Zuidafrikaanse begrippen grippen grote hervormingen heeft aangekondigd voelen veel blanken er niets voor hun macht uit handen te geven Politieke waarnemers hebben gezegd dat de steun voor De Klerk onzeker is en dat hij snel en beslist te werk moet gaan De oppositie voerende Conservatieve ve Party probeert al enige tijd verkiezingen af te dwingen om
zo
de regering
omver
te
kunnen
Regeringsleiders zijn bezorgd over eventuele gewelddadige extreemrechtse van dadige reacties rechtse groeperingen en heidsfunctionarissen zetten zich terroristische schrap voor mogelijke
sche aanslagen hebben gezegd
werpen
veiligheidsfunctionarissen
Waarnemers
een
militaire
coup niet uit te sluiten maar de regering houdt vol nog steeds de volledige steun van de strijdkrachten krachten te hebben De Klerk lykt echter een weg geen te zijn die ingeslagen Zijn terugkeer meer toelaat beslissing Mandela vrij te laten en het verbod op vele zwarte positiegroeperingen op te heffen
fen ten heeft veel
oppositiegroeperingen
blanken
en zwarten
Klerk beloofde dat de regering "een nieuw stelsel vinden sel proberen te zou waarbij de politieke uitsluiting van de 28 miljoen zwarten in het land zou kunnen worden beeindigd zei tegen een digd Wei hij van de zwarte heerschappij meerderheid te zijn In een nieuverrast De
democratic met een partijensysteem zouden plaatsvinden vinden Een zwarte die beweging hoogstwaarschijnlijk niet aan dergelijke onderhandelingen zou deelnemen is het Pan Afrikaanse die net kaanse Congres (PAC als het ANC in 1960 werd verboden den en eerder deze maand weer werd gelegaliseerd Het PAC is zelfbeschikkingsrecht van voorstander voor zwarten en kingsrecht in Zuidvindt dat de blanken # Nelson Mandela poseerde twee dagen voor zijn vrijlating met de Afrika een te grote rol spelen in (Foto EPA Zuidafrikaansepresident De Klerk groeperingen die verbonden zijn we grondwet zou in ieder geval menlijk doel toe werken en dat met het ANC Volgens hen zouden de bescherming van "de rechten kan alleen worden bereikt via onderhandelingen den er pas van bevolkingsgroepen moeten een niet-raciale gemeenschap en met de regering moeten worden worden opgenomen om te verzekeren niet in een samenlevin waarin gevoerd als deze bereid zou zijn keren dat de blanken in een toekomstige blanken een bevoorrechte politieke de macht over te dragen komstige zwarte zwaarste voor tieke behandeling eisen zo zei De opgave heerschappij niet volledig worden onder de Nelson Mandela onlangs in een Mandela zal zijn de jeugd ervan voet worden gelopen verklaring die door de Zuidafrikaanse te overtuigen dat geweld niet te kaanse Persvereniging werd De regering maakte al eerder enige oplossing is Zwarte jongeren publiceerd "Zolang mijn mensen bekend een aantal wetten zoals ren zijn opgegroeid met leuzen sen nog geen politieke economische en hebben als .vrijheid of dood die van gescheiden woonoorden sche en sociale gelijkwaardigheid voor blanken en zwarten te zullen regelmatig gevechten met de politie len behouden Ofschoon de overheid heid hebben bereikt kunnen wij Voor en zal het litie geleverd haar heeft geweigerd aldus heid de strijd nog niet staken dan ook moeilijk te aanvaarden standpunt over een toekomstige de ANC-leider zijn dat hun doel via onderhandelingen grondwet bekend te maken hebben Volgens sommige zwarte militanten delingen kan worden bereikt regeringsfunctionarissen ben tanten en een kleine marxistisch Mandela vervult inmiddels tisch georienteerde partij van van de Nationale Partij al gezegd geen formele rol meer bij het zegd een voorstander te zijn van zwarte conservatieven heeft het ANC en zijn toekomstige rol in een kanton-sySteem waarbij alle ANC zich aan de regering verkocht deze organisatie is dus ook onzeker eigen kocht door in te stemmen met ker De voorzitter van het ANC le bevolkingsgroepen hun Ieder onderhandelingen De meest kanton zouden krijgen Oliver Tambo is momenteel vloedrijke zwarte die kritisch kanton zou zeggenschap krijgen herstellende van een beroerte en tegenover over staat is interne aangelegenheden het ANC zal mogelijk later dit jaar worden en de gebieden zouden samen Mangosuthu leider Buthelezi den vervangen Het is echter een van de Inkatha-beweging een federatie vormen die toezicht waarschijnlijk dat Mandela zijn zicht zou moeten houden op economische vrij conservatieve Zulu-organisatie plaats zal innemen Wei wordt nomische samenwerking en andere satie die beweert 1 miljoen leden Mandela zodanig gerespecteerd den te hebben In de nu al twee dere nationale kwesties in de zwarte gemeenschap dat systeem Critici noemen dit jaar durende strijd tussen aanhangers geen enkele zwarte leider ooit "apartheid in een ander jasje en hangers van de Inkatha en het een kwaad woord over hem heeft het ANC en andere oppositiegroeperingen ANC in de provincie Natal zijn gezegd Zijn belangrijkste taak groeperingen hebben dan ook al zeker 2 mensen gedood zal dan ook waarschijnlijk zijn Buthelezi noemt zich een fervent gezegd niets anders dan volledige alle zwarte groeperingen op een vent tegenstander van ge democratie te zullen accepteren het lijn te krijgen een opgave waaraan teren apartheidssysteem en een oude aan hij zijn handen al meer dan zegt "We moeten naar een gezavol zal hebben vriend van Mandela maar gezamenlijk
meerpartijensysteem gepubliceerd invloedrijke ,
onwaarschijnlijk
nieuwe
in
Bophuthatswana laat
er
geen
twijfel over
'EPA
Triomfantelijke
intocht
van
Mandela
JOHANNESBURG
is
in
batho
Bophuthatswana
hoeveel meestal ook in dit stadion maar zelden voor meer dan een handjevol toehoorders die meestal verplicht waren de
ANC-leider gisteren
illustreerden
hatswana
campagne
willen
van het thuisland Bophuthatswana als Naar een bevrijder ingehaald schatting 30
den
de
steun er is voor de ANC-leider en zijn partij in het voormalige eenpartij-staatje dat nu door ambassadeur de Zuidafrikaanse
bijeenkomst
mensen
hitte
hadden
moordende
getrotseerd
deur Walt
stadion van
de
hoofdstad
Van der functionaris van ontwikkelingsbank de Zuidafrikaanse lingsbank Mkgoro wordt bestuurd stuurd
in
Mmabatho
een
in
en
toespraak de plunderingen waardoor tijdens de opstand voor tientallen miljoenen guldens dens schade is aangericht Hij
Mmabatho
Mangope
hield
zijn
de
bijeenkomsten
Mandelas binnenkomst ontketende komsten van ketende een explosie van gejuich mocratische ook nadat hij zijn juich die stadion ereronde in het enorme dion had gemaakt nog minutenlang Zijn naam tenlang aanhield gescandeerd werd luidkeels toen Mandela de voornamelijk jeugdige aanhangers begroette met een in de lucht gestoken
vuist
Christendemocratische
voeren ondanks jullie gerechtvaardigde grieven vaardigde een oogstte geweldige Hij optreden ovatie toen het hij van het thuislandleger tegen leden van de neo-nazistische Afrikaner Weerstandbeweging prees Het leger had de AWBers die tijdens de opstand Mangope te hulp waren gekomen aframmeling gegeven
men
ven
een
Partij
(CDP
Bophut-
aldus
Mandela
Bophuthatswana
Het was de eerste keer dat ANC-leider een ANC-manifestatie festatie kon toespreken in het voormalige thuisland dat vorige ge week het toneel was van een revolutie president De van Lucas Bophuthatswana Mangope werd zaterdag door de Zuidafrikaanse regering afgezet gezet nadat de bevolking in opstand was gekomen tegen zijn bewind Mangope had het ANC verboden boden campagne te voeren in zijn thuisland voor eerste de democratische verkiezingen die eind april in Zuid-Afrika gehouden worden Hij verzette
de
opkomst
Mandelas
zijn
supporters
in
Mmabatho
'EPA
de
verkiezingsoverwinningvan
het
ANC
'AFP
Madiba
Van onze correspondent
Peter van Nuijsenburg
president
Madiba gesproken Madiba
de
Amandla
naam
aangesproken
viva
schouders
fles op
Mandela
Martha wat
Ze er
viva
in te
meestal niet veel goeds maar willen ze handen schudden en delen ze je mee dat ze "o zo
nu
menigte
op
rijden
remmen
en
vliegen
Mkize komt naar me toe en geeft me een fles bier "Drink broeder het is feest Ach ik ben zo
trots
Ik en
SOWETO
Martha
president Ze stond met duizenden andere dere feestgangers in Orlando vlakbij het huis waar Nelson
is
stemd
heb nu
op
de
Madiba
gestemd
hij
Mandela
1962 woonde Ze neemt de fles weer van me over en zegt "Ik werk in het J van kenhuis de afdeling op zuster Badenhorst We houden van elkaar
is
kruispunt komt een grote groep jongens en meisjes aangedanst Ze dragen posters met het portret van Mandela mee en hebben zich tegen de avondkou gehuld in de ANCbanieren Als ze het groepje verslaggevers ziet vormen ze een kring en beginnen om hen heen te dansen President president Het president wordt begeleid met een ritmisch misch handgeklap Een groep jongeren in Soweto voorspelt
gelukkig
De
zijn
bier
"Kom
het laatste
moment
feest
gesprekken worden even onderbroken als een ambulance ce met loeiende sirene door de straat scheurt en vervolgens met dezelfde geestdrift voortgezet Een tweede ambulance gezet stuift voorbij en ik moet opzij springen om niet geraakt te worden Dat is reden voor grote te hilariteit Ook als een derde ambulance gierend de bocht neemt is nog niemand nieuws-
verder door de We lopen straat en ruiken plotseling de stank van brandend rubber Er klinken schoten Mensen rennen nen de tuinen van huizen in Honderd meter verderop is een
sommigen oploopje De mensen gen in ochtendjas en nachthemd hemd zijn toeschouwers van een van de vermakelijkheden
waar
Soweto
berucht
om
is
piepend en knarsend door Het gaat regelmatig de bocht mis en dat verklaart de aanwezigheid zigheid van de ambulances Ik loop samen met Ismael naar de auto Die staat terug geen driehonderd meter nog verder geparkeerd en tijdens deze korte wandeling schud ik minstens driehonderd handen "Dat is nog niets zegt Ismael "Je moet hier volgende week als Madiba dinsdag komen bedigd wordt Dan zul je wat
gen
meemaken
Het
elf
uur
en
Soweto
viert dat Nelson Mandela de eerste zwarte president van Zuid-Afrika is geworden Overal
al
in
stad
branden de vreugdevuren en klinken de rijden vreugdesalvos Autos luid toeterend door de straten Vuisten worden in een gebaar van triomf uit de portierraampjes pjes gestoken Door de straten schalt het luid gescandeerde
hannesburg
Mandela
JOHANNESBURG
-
redelijk
wedergeboorte
succesvol
daarop
als
op
president
laatste tien jaar aanleiding tot
de
De
en
kinderen overspoelde
volstrekt die deze instellingen op strekt niet op de toevloed waren ren berekend Toch was deze
huizen aangesloten
dat
meest
verbeten
gevechten
methode
de
volgens deskundigen
President Mandela
zelf
had
deze honderd dagen als eerste ijkpunt voor de veranderingen aangemerkt Er was veel vooruitgang
beste manier om het probleem bleem aan te pakken Als het aan de staf van ziekenhuizen en klinieken was overgelaten
niet slecht is weegt het in de verste verte toch niet op tegen de problemen Buitenlandse blemen van dit moment tenlandse investeringen waarop
de regering zoveel hoop had gevestigd zijn nauwelijks gekomen op
Hoewel
allemaal
rond de apartheid is geweest en waaronder zeker twee generaties ties zwarte kinderen zeer weinig nig tot absoluut niets hebben geleerd
om
er
uitgang al waren er ook enorme me tegenvallers Morgen de honderdste dag kondigt Mandela dela in een toespraak verdere stappen aan
In juni kregen alle staatsziekenhuizen kenhuizen en -klinieken de opdracht dracht om zwangere vrouwen en kinderen gratis te behandelen len Een stroom van moeders
was
komen
Wat plannen voor huisvesting er bijna is ting betreft nog niets gebeurd Met een geschat aantal van zes miljoen daklozen zen gaat het om een nijpend
niet echt te verwachten voordat er rust heerst aan het arbeidsfront en dat moment lijkt nog erg ver
Ze
zijn ook
weg Aan het onderwij sfront is nog helemaal niets gebeurd De minister nieuwe Sibusigo wordt als uitermate zelfs mensen aan de uiterste probleem Eskom de gedeeltelijk Bhengu lijk zwak beschouwd Er is nog geprivatiseerde elektriciteitsmaatschappij rechterzijde van het politieke hebben hem intussen geen enkele verandering aangebracht spectrum teitsmaatschappij heeft sinds de verkiezingen ongeveer gebracht in een systeem dat de sen met enthousiasme begroet
Mandelas belangrijkste verrichting richting is echter ondanks dit alles de manier waarop hij er in zijn eerste honderd dagen in is geslaagd om nog meer dan al tijdens de verkiezingen het geval was in brede lagen als leider te worden geaccepteerd Veel blanken en naar verluidt
TRIOMFTOCHT
DOOR
AMSTERDAMSE
GRACHTEN
kaanse Ajaxieden Bennie McCartey en Aaron Mokoena pese landen ' gpd
de
eerste
stop
op zijn afscheidsreisdoor
Europese
Kok
Den Haag
-
Mandela
we
love
you
Mandela heeft gelijk de lachers op zijn hand als hij opmerkt dat mensen tegenwoordig woordig naar hem komen kijken "om te zien wat die man van 80 zal zeggen Om vervolgens een vurig pleidooi te houden waarom Nederland "dat in de strijd tegen gen de apartheid in de frontlinie meevocht vocht Zuid-Afrika moet blijven helpen van de naweeen van bij het overwinnen de apartheid Met investeringen en door te zorgen dat het handelsakkoord met de NieuwenhoMandela EU er eindelijk komt (gpd
Hand in hand lopen ze over Mandela verklaart op zijn beurt samen premier Kok en president met zijn vrouw opnieuw "overdonderd Mandela van alle kanten toegejuicht te zijn door het warme welkom dat hij in Breed lachend komen ze na een wandeltocht Nederland heeft gekregen
de
rode loper
tocht
tussen op
de de
dranghekken
over
het
wordt over de Bijlmerramp Dat verandert als de politie dranghekken ken langs de looproute gaat zetten Alle aandacht gaat naar de aankomst van de held van Afrika Als Mandela begeleid
Belangstellenden persconferentie aan door de voorzitters van de Eerste en Het uitbundig enthousiasme dat van de Terwijl marechaussees bij de ingang Kamer Tweede eindelijk zijn entree eerste dag van het bezoek van Mandela van de Tweede Kamer nog even de ontvangst maakt in de oude zaal van de Tweede Kamer afstraalde verbleekt deze tweede dag de mer barsten de parlementariers in langdurig vangst doornemen drommen aan belangstellenden geen seconde ondanks de formele overkant van het Binnenhof durig applaus Het is een "baie groot sprekingen lenden samen voor het televisietoestel voorrecht dat Mandela Nederland bezoekt "We love you zegt Kok ongekend hartelijk waarop te zien is hoe in de Eerste Kamer zoekt voor hij deze zomer aftreedt zegt oud-minister Sorgdrager ondervraagd telijk tegen de Zuid-Afrikaanse president Kamervoorzitter Jeltje van NieuwenhoBinnenhof
besprekingen
COMMENTAAR
AFSCHEID
MANDELA
et
is
zonder
twijfel een
de
Zuid-Afrikaanse president
Nelson Mandela bezig is Nederland en de Scandinavische landen waar hij na ons op bezoek gaat zullen het uiterste doen om hun hoge gast eer
te
bewijzen
ook
Daarbij
is
het zelfs
nietuitgesloten
gesloten dat
ten behoeve
van
de
zwakke economie
ontwikkelingsgeld
te
land
illustreert
investeringen
leveren
is
de
apartheid
te
De
nog steeds
voor een
groot
kleiner vooral
geworden
de
het
kielzog
van
die
stagnatie op het
kampt
Mandela
voornaamste oorzaak
voor
het
worstelt
namelijk
de
onduidelijk
of de
zo
is
gegroeid Het
de
is
niet
ondenkbaar
king er nu
was
maandat
blanke
bevolking
merkt
of vermoord meet
worden
Ook
sche
wekken
ons
blanke werelddeel
eenmaal
publiciteit en
al is
slachtoffers
Mandela
van
nauwelijks
in
geslaagd om
de
gigantische
natuurlijk
problemen
alle
tuurlijk
zijn
hij verdient in
Wie
de
beste jaren
gevangene
zon
en vervolgens
staatis
tegemoet
voormalige
te
cipiers met
bij
verzoenende houding
een
moet
Die
treden hoort
de
houding voorkomen
gecombineerd met
heeft
D tot
is
onontkoombaar
persoonlijk
soonlijk natie
charisma
nu
het
economische inzichten
lastige vragen Zijn vermoedelijke
ki
niet erg
ramp in de verdeelde hem graag vergeven dat zijn Daarom kanhij bij de tijd zijn antwoorden
te
toe een
gevenop
opvolger
Al
de
huidige vice-president
Mbeki
Mandela
dela
verdient
bij
westen