JOODS ACTUEEL

Nieuws, duiding & achtergrond uit binnen- & buitenland

Voorheen Belgisch Israëlitisch Weekblad
Nr. 6 - 28 juni 2007 - tamuz 5767

niEuWsTE ZoMErTrEnD
surfkamp voor
modern-orthodoxe tieners
 4,60 • verschijnt maandelijks • Afgiftekantoor Antwerpen 1

NOG IN DIt NuMMeR:

explosieve situatie in Gaza
excuses van Het laatste Nieuws
VRt Berichtgeving over het Midden-Oosten
Heart to Heart - de joodse hulplijn van Antwerpen
jOODS Actueel
cOlOFON
VOORWOORD
Yves leterme is dé man van het moment. Met meer dan 800.000 voorkeurstemmen
joods Actueel brengt nieuws, staat hij dan ook op de eerste plaats om de volgende premier van België te worden.
duiding en achtergrond uit binnen- Dat leterme ook voor de joodse gemeenschap een goede premier zal zijn staat buiten
en buitenland. kijf. De huidige Minister-president is dan ook een trouwe vriend en supporter van de
joodse gemeenschap. tijdens zijn regeerperiode heeft de Vlaamse Gemeenschap ook
Adres: uitgebreid steun verleend aan het joods Museum van deportatie en verzet. In April
lange leemstraat 174, 2018 was leterme trouwens de centrale spreker bij de plechtigheid ter herdenking van de
Antwerpen, België. Holocaust en de opstand van het getto van Warschau, die in Antwerpen plaatsvond.
telefoon : +32 3 233 70 94 laten we hopen dat leterme verder gaat op het elan van Guy Verhofstadt die de op-
Fax :+32 3 230 80 64 richting van de SOMA onderzoekscommissie bewerkstelligde en voor het eerst in
email : naam van de staat excuses aanbood voor de betrokkenheid van de Belgische autori-
redactie@joodsactueel.be
teiten bij de deportatie van joden tijdens de tweede Wereldoorlog. Hij deed dit maar
Internet:
www.joodsactueel.be liefst driemaal: in 2002 naar aanleiding van zestig jaar deportatie van joden uit België,
BtW nummer: in 2005 bij Yad Vashem in jeruzalem vóór de internationale gemeenschap en vorige
Be 0885 218 733 maand na de bekendmaking van het SOMA rapport.
Bankrekening Fortis
001-5076830-23 uit het diepgaand interview dat Yves leterme toestond aan joods Actueel, enkele
maanden geleden, kunnen we meer te weten te komen over zijn standpunten over
Algemeen Directeur: onderwerpen als racisme, verdraagzaamheid, kerk en staat en het Midden-Oosten. Ik
terry Davids verzamelde voor u de belangrijkste uitspraken van het interview, leest u even mee:
Hoofdredacteur:
Michael Zevi Freilich - Mijn bezoek aan het vernietigingskamp in Auschwitz heeft een verpletterende indruk
Erevoorzitter: op mij nagelaten. De holocaust geldt voor mij niet alleen als bewijs van het gevaar van
louis Davids totalitaire regimes maar ook als ultieme consequentie van racisme en discriminatie. We
ondersteunen trouwens voluit de pedagogische werking en de schoolprojecten van de
Administratie:
Auschwitzstichting
Sigrid Smulders
- Wat bijvoorbeeld in Beringen is gebeurd, kan niet. Nooit ofte nimmer, één keer is één keer
Medewerkers: te veel. Maar laten we ervan uitgaan, zoals een Joodse vader op de televisie zei, dat dit ook
Rabbijn Dr. R. evers, Dr. Rudi Roth, niet meer zal gebeuren.
Dr. Henri jakubowicz, Max Schick, - Scheiding van kerk en staat betekent geenszins dat de religies zich niet zouden mogen
Guido joris, Frans van den Brande, uitspreken over maatschappelijk-politieke thema’s en hun ethische principes in het pu-
Aaron Malinksy, Hélène Maier, bliek debat niet mogen inbrengen. De rol van de godsdiensten als morele instanties en
jeremie Ryckner, Vivi Salamon, aanbrengers van waarden en normen is in deze tijd van grote onzekerheid en normverva-
Yves van de Steen, Roland lipshits, ging meer dan ooit belangrijk.
jossi Parnas en medewerkers in - Ik verwelkom elk initiatief dat alle facetten van de nazi vervolging haarfijn blootlegt. Als
de VS, canada, Israël, Rusland en we zoveel nadruk leggen op herinneringseducatie is het belangrijk dat we de jeugd infor-
het VK. meren over hoe precies zulke grootschalige misdaden hebben kunnen gebeuren.
- Wat te doen met de kwestie Iran: Ik denk dat de recente gebeurtenissen op de internatio-
foto’s:
nale scène genoeg zeggen. Andere dossiers tonen ons echter dat de militaire optie ook niet
jonathan Rykner, Stefansky, GPO,
Belga, IDF, BauBau, H&Y. de gewenste resultaten oplevert.
- Ik ben ten zeerste ongerust over de situatie in de Palestijnse gebieden en
Hoofd Publiciteit: meen dat een definitieve vredesregeling maar mogelijk is door overleg,
terry Davids via een politiek proces en niet via wapengeweld. Maar zolang Hezbol-
Israël publiciteit: Ronen taieb lah en Hamas geen dergelijke regeling willen uitwerken, het bestaans-
recht van Israël blijven ontkennen en evenmin het gebruik van geweld
Abonnement: en terrorisme willen afzweren, blijft dergelijke oefening ten zeerste hy-
België: 44 euro per jaar pothetisch.
europa: 60 euro per jaar
Rest van de wereld: Of ons land thans een uigesproken pro-Israël koers zal varen zo-
80 euro per jaar als dat in Nederland het geval is, (daar zijn ook christen-demo-
craten aan de macht), valt nog af te wachten. Veel zal natuurlijk
een publicatie van Actualia bvba.
afhangen van de coalitie die gevormd zal worden en welke par-
Verschijnt maandelijks behalve in
tijen er zullen bijhoren. Maar een sterke personaliteit weet zijn
Augustus.
verantwoordelijkheden op te nemen en laat zich niet leiden
Verantwoordelijke uitgever: door anderen. We wensen leterme alvast proficiat met zijn
thérèse Davids overwinning en veel succes in het runnen van de volgende
federale regering.
© Niets uit deze publicatie mag worden
overgenomen zonder schriftelijke toelating
van de redactie Michael Zevi Freilich

jOODS Actueel 3

inhoud
VOORWOORD
BinnEnlAnD
NIeuWSBeRIcHteN
SANt’eGIDIO IN ISRAËl
eXcuSeS lAAtSte NIeuWS
eXPOSItIe SjOel MOleNBeeK
cultuRele AGeNDA
FAMIlIeBeRIcHteN
OVeRPeINZINGeN
FOtOWeDStRIjD WINNAARS
DIAlOOG IN ANtWeRPeN
HeARt tO HeARt
MeDIA ONDeR De lOeP
BuiTEnlAnD En isrAEl
NIeuWSBeRIcHteN BuIteNlAND
De SItuAtIe IN GAZA
NIeuWSBeRIcHteN ISRAËl
MIlItAIRe OeFeNINGeN
le MÉRIDIeN DODe Zee
c u lT u u r E n V r i J E T i J D
BeteKeNIS VAN De BAR-MItZVAH
SPROKKelS uIt Het FIlMFeStIVAl
jOODS MuSeuM VAN BeRlIjN
MODeRN-ORtHODOXe SuRFKAMP
KOOKRuBRIeK, PAStA PeStO
SPORt
RuBRIeK RAcHel DRANGeR
s T E u n J o o D s Ac T u E E l !!
Abonneer u nu en krijg het magazine
elke maand in de bus
E n B E s PA A r 1 0 %
oP DE WinkElPriJs
contacteer de redactie op 03 233 70 94??
of redactie@joodsactueel.be
4 jOODS Actueel
BINNeNlAND
3 Geen joodse verkozenen
in parlement
Ondanks de goede resultaten van de drie joodse kandidaten op de verschillende
lijsten voor de federale verkiezingen, werd geen van hen herverkozen. Meester
4-7 claude Marinower, die in Antwerpen op de kamerlijst van de Open VlD stond,
haalde net geen 8,000 stemmen. Voor Marinower was dit bijna een verdubbe-
8 ling van zijn persoonlijke score sinds de vorige verkiezing. Maar omdat zijn partij
11 slecht scoorde, was dat niet genoeg om verkozen te worden.
12-13 In Brussel kon Viviane teitelbaum op de kamerlijst van de MR met haar 4,500
stemmen ook niet hoog genoeg scoren om verkozen te worden. charles Brotchy
14
die op de senaatslijst stond, behaalde bijna 32,000 stemmen hetgeen toch een
15 pak is maar net niet genoeg om in de Senaat te geraken.
15 claude Marinower plaatste volgend bericht op zijn website:
16 Bijnà 8000 maal bedankt!
Dank voor het gestelde vertrouwen in de partij en in mij. Een verlengd verblijf in de
17 Kamer zat er evenwel spijtig genoeg niet in, ondanks de mooie persoonlijke score van
7977 voorkeurstemmen. OpenVLD is tijdens de stembusslag achteruitgegaan, een
18-19
verlies van twee zetels in de Kieskring Antwerpen is het gevolg.
20-23 Ik wens de verkozen partijgenoten veel succes toe in het parlement en ik dank de col-
lega's fractieleden voor de prettige samenwerking. Ook dank aan de medewerkers
van de fractie en het personeel van het parlement.
Ik zeg u evenwel allerminst vaarwel. Ik blijf uw belangen en de partij vertegenwoordi-
gen in Antwerpen (in de gemeenteraad nvdr.) en zal dat morgen met minstens even-
veel gedrevenheid doen als de voorbije jaren.
24-25
Claude
26-27
28-31
32-33
talrijke joodse Bijzitters
34
36-37
38-39
40-41
42-43
44
46-49
50
??
In tegenstelling tot de gemeenteraadsverkiezingen van oktober (toen die dag
samenviel met een joodse feestdag) konden orthodoxe joden hun taak als
bijzitter zonder probleem uitvoeren op 10 juni. er waren naar schatting rond
de 75 à 100 joodse bijzitters in de stad Antwerpen. Op de foto alvast één van
hen die zijn taak met plezier vervulde, de heer Asher Ollech.
Pianorecital damescomité
van de Shomre Hadas
Het damescomité van de joodse
gemeente Shomre Hadas, heeft
ter gelegenheid van de 40-ste
verjaardag van Jom Jerushalayim
(Jeruzalem Dag) een optreden
georganiseerd met Antwerps
pianovirtuoos Aaron Wajnberg.
De 19-jarige Wajnberg bracht
het opgekomen publiek in ver-
voering met zijn feestelijk pro-
gramma waaronder stukken van
Cesar Franck, Chopin en de we-
reldberoemde Rhapsody in Blue
van Gerschwin
Opperrabbijn van de gemeente,
Rav Lieberman, hield een korte
rede waarin hij het belang van
het heilig land en de stad Jeruza-
lem uiteenzette.
Aaron Wajnberg werd geboren in
1988 in een Antwerpse muzikan-
"Haatpropaganda brengt
geen vrede”
In ‘De Standaard’ blijft Mia Door-
naert’ stilstaan bij de veertigste
verjaardag van de Zesdaagse Oor-
log waarin Israël in juni 1967 on-
der meer de Westelijke Jordaan-
oever en de Gazastrook bezette.
Onder de titel ‘Haatpropaganda
brengt geen vrede’ herinnert
Doornaert er aan dat de annexa-
tie het product was van de onaf-
hankelijkheidsoorlog in 1948. De
Arabische Liga aanvaardde toen
niet dat de Verenigde Naties het
resterende mandaatgebied Pales-
tina verdeelden in een Israëlische
en een Palestijnse staat. Egypte,
Syrië en Jordanië ontketenden
een oorlog maar Israël liet zich
niet in zee drijven.
De journaliste wijst er op dat toen
al de Palestijnen, wier toegewe-
zen staat verdween, het kind van
de rekening waren. Bovendien
werden er honderdenduizenden
van hen uit Israël weggelokt door
de Arabische landen. Ze zouden
na de oorlog zegevierend met de
Arabische overwinnaars naar hun
huizen terugkeren. Het liep an-
Inwoners Sderot te gast
in België
tenfamilie. Hij was amper 5 jaar
oud toen hij zijn eerste piano-
concert gaf in kasteel Steytelinck
in Wilrijk. Op twaalfjarige leeftijd
sleepte Aaron al verschillende
muziekprijzen in de wacht en kon
daarna vervroegd beginnen aan
het Koninklijk Conservatorium
in Antwerpen. Hij is ondertussen
een graag geziene gast op con-
certen in binnen- en buitenland,
zowel in kamermuziekverband
als met symfonisch orkest.
Organisatrice van de avond, Vlnr: Diane Keyser van het FJO en inwoners van de stad Georges
voorzitster van de inrichtende Adjedj, David Mamou, Avi Kadoch en Miri Levin.
vereniging Simone Wenger, ver-
klaarde dat het damescomité
“fier kan terugblikken op een ui-
terst geslaagde avond. Vooral de
aanwezigheid van een groot aan-
tal jongeren maakte de avond tot
een succes”, aldus nog Wenger. n
ders af. Vredespartners bleven uit
en de Arabische wereld weigerde
het bestaansrecht zelf van Israël
te erkennen. Er waren vele aanwezigen waaronder de Israëlische Ambassadeur
van Israël (links) Yehudi Kinar.
Voorts schrijft Doornaert dat oor-
Op dinsdag 5 juni organiseerde het Forum Der Joodse Organisa-
log niets oplost en dat het argu-
ties en de Israëlische Ambassade een bijeenkomst in de Antwerpse
ment dat Israël een vredespolitiek
Romi Goldmuntz zaal met enkele inwoners van de Israëlische stad
had moeten voeren niet opgaat.
Sderot. Ze kwamen er vertellen over hun leven in de stad die dage-
“Daarbij wordt te vaak vergeten
lijkse raketbeschietingen vanuit Gaza moet ondergaan. Sprekers
dat een land partners nodig heeft
waren Miri Levin, Avi Kadoch, David Mamou en Georges Adjedj. De
voor een vredespolitiek”.
bedoeling was ook om hun verhaal in de pers te laten horen. Na de
conferentie volgde een vraag en antwoord sessie. De dag voordien
Om te besluiten halen wij nog
gaven ze een gelijkaardige presentatie voor een Franstalig publiek
even volgend citaat uit de lezens-
in Brussel.
waardige beschouwingen van
Mia Doornaert aan:
“In Europa zijn het ‘antizionisme’  ( .,1'(5(1 9$1
'
AIRPORT SERVICE
en een als antizionisme vermomd ,65$(/ =,-1 9225
antisemitisme agressief in opmars, COLLI EXPRESS 8 +('(1 ((1
mede tengevolge van een coalitie BUSINESS TRAVEL %(=25*'+(,'
tussen gauchisten die na de val IN EUROPE 02*(=,-+(722.
,1 '( 72(.2067 %/,-9(1 %,-
van het communisme een nieuw 8: 8,7(567( :,/6%(6&+,.
geloof zochten, en islamisten. Dat
verbond infiltreert met groot suc- “SAMY” .,1* '225 '( :,=2 (1 '(
67$$7,65$(/$/6(5)*(1$0(
ces in ngo’s, vakbonden en de aca- 7(%(12(0(1
demische wereld, zoals onlangs Geerts Marcel Tel. (03) 235 42 24 9RRULQOLFKWLQJHQWHO
nog in Groot-Brittanië bleek [bij de Moldovitalaan 25 GSM (0475) 98 78 36 0HYU(VWKHU/LSV]\F 
academische boycot acties tegen 9150 Kruibeke (0475) 98 78 39 :L]R$QWZHUSHQ 
Fax: (03) 271 22 46 :L]R%UXVVHO 
Israëlische universiteiten, red.].” n
jOODS Actueel 
 BINNENLAND

Met de shloishim (12 Tamuz 5767)

Herinneringen bij het heengaan van een

uitzonderlijke personaliteit Reb Gedalia HIRSCH
‘Alav Hashalom’
D o o r P r o f. A . J . M a l i n s k y
Ondanks de langdurige ziekte en verergerde situatie van Reb Geda-
lia Hirsch z”l, sloeg het bericht van zijn overlijden bij velen in als een
donderslag bij klare hemel. Daar hij een hoogstaand man was met
buitengewoon veel overlevingskracht, geduld en spitsvondigheid,
hoopten velen tevergeefs dat
deze attributen hem ook nu zou-
den bijstaan.
Rosemary Jarenlang was ‘Reb Gedalia’ zoals
hij bekend was, een prominent
lid van de joodse gemeenschap
Er zijn veel retouchewinkels van Antwerpen. Hij was bij tal-
in Antwerpen maar slechts rijke publieke aangelegenhe-
één vakman-kleermaker den en debatten aanwezig en
zetelde jaren als lid in de raad
Rosemary van beheer van de Israëlitische
Gemeente Shomre Hadas. Zij die
hem kenden, waren steeds on-
Isabellalei 32 der de indruk van zijn oprecht-
tel. 03 293 01 14 heid en eerlijkheid, zijn doelge-
richte aanpak, zijn gratie en zijn
gezond verstand.
Reb Gedalia zocht geen voorwendsels
of excuses, doelgericht en recht door
zee was zijn aanpak, bijna altijd sloeg
hij spijkers met koppen. Hij was het
voorbeeld van een militant en van een gedreven publiek figuur.
Vanaf zijn prille jeugd groeide Reb Gedalia op in een wereld van To-
rah. Hij bracht vele jaren door in Jeshives waaruit hij een vracht wijs-
heid en inzicht meebracht, doch de kern van zijn geest en mentale
veerkracht kwamen tot uiting tijdens de Shoa. Hij schreef twee fasci-
nerende boeken over zijn ervaringen tijdens die vreselijke jaren. Deze
boeken getuigen van een grote hoeveelheid levenswijsheid, diep
inzicht en grote vindingrijkheid. Ze vertegenwoordigen dan ook een
schat van levenswijsheid en persoonlijke ervaringen.
Zijn huis was een ontmoetingsplaats en een oord van ondersteuning
voor al wie hulp nodig had in onze stad. De hartelijkheid en mensen-
liefde die dit huis uitstraalde, bracht afstammelingen voort, die hun
vaders traditie voortzetten met een doelgerichte, menselijke aanpak,
vol genegenheid, verheven gevoelens, Torah and Jiras-Shomayim. Al-
dus zetten zijn waarde kinderen en familie zijn ‘gouden weg’ voort in
de wereld der levenden. n

EEN BRICO WINKEL IN HET CENTRUM

VAN DE STAD.
Goed nieuws voor de doe-het-zelvers:
Vanaf woensdag 18 Juli kan men dagelijks terecht
in de nieuwe Brico aan de Quellinstraat 21-23.

Tijdens de openingsdagen genieten de klanten

van een korting van 10% en de houders van
een Brico discount kaart van 15%.

De winkel heeft een oppervlakte van 1245m2.

Is open tot 20 uur

en op zon-en feestdagen tot 18 uur.

Brico biedt uw de volgende diensten aan:

• Verhuur professionele toestellen
• Glas en hout versnijden
• Verfmachine
• Parking naast de ingang Frankrijklei
• Thuislevering
• Brico discount kaart

 jOODS Actueel
 BINNeNlAND
Verslag van Barones Hilde Kieboom over haar reis naar Israël
Op 29 mei organiseerde de loge Mala Zimetbaum van B'nai B'rith
Antwerpen een avond met Barones Hilde Kieboom, voorzitster van
Sant’egidio Antwerpen. De twee humanitaire organisaties hebben al
jaren een nauwe band, “hun treffen is dat van mensen die zich inzet-
ten voor een betere wereld” aldus B’nai B’rith.
In zijn openingstoespraak verklaarde voorzitter Dr. René trau dat het
‘hartverwarmend’ was te zien hoe evangelische christenen zich inzet-
ten voor Israël en de herinnering aan de Shoa levendig te houden. Hij
hekelde ook het feit dat bij de Shoa-herdenking op 8 mei in Antwer-
pen, geen enkele spreker de link legde tussen de Shoa en het heilig
land.
In haar toespraak lichtte Barones Kieboom eerst de werking van de
Sant'egidiogemeenschap toe, een christelijke groep idealisten die
nauwe banden met Israël promoot en ijvert voor een betere ver-
standhouding tussen de diverse culturen en godsdiensten. jaarlijks
organiseert Sant'egido, die trouwens actief is in meer dan 70 landen,
ook een fakkeltocht door de joodse buurt van Antwerpen ter nage-
dachtenis van de holocaust.
Barones Kieboom vervolgde met het relaas van haar laatste reis naar
het heilig land, dat ze ditmaal al voor de vierde keer bezocht. De reis
was in de eerste plaats een pelgrimtocht, maar in jeruzalem bezocht
ze met een delegatie ook het Opperrabbinaat waar de groep door
Opperrabbijn Metzger onthaald werd. “U bent zoals het Meer van
Tiberias, dat het water van de Jordaan opneemt en doorgeeft: u bent
De groep van Sant Egidio op bezoek bij het Opperrabbinaat
8 jOODS Actueel
De boomplantingsceremonie in het “Woud der Naties”
goed want u hebt een cultuur van geven”, waren de woorden die de
Rabbijn voor de groep veil had.
Bij het holocaustmemoriaal "Yad Vashem", mocht de delegatie 5 bo-
men planten in de "tuin der Volkeren", een hele eer aldus de Baro-
nes. Bij hun bezoek aan de Klaagmuur viel het volgens haar vooral op
hoe talrijk de jeugd aanwezig was. Ze concludeerde haar bespreking
met een verklaring dat het christelijk geloof ervoor ijvert dat Israël
opnieuw het land van de joden wordt.
Na de toespraak volgde een vraag- en antwoordsessie met de aan-
wezigen. Hierin werden enkele pertinente vragen gesteld over het
Vaticaans concilie. Kieboom verklaarde dat er geen weg terug was na
Vaticanum II waarin onherroepelijk wordt gesteld dat de joden geen
schuld treft in de dood van jezus.
Op een vraag over de houding van de kerk t.o.v. de vervolging van
christenen in Arabische landen legde de Barones uit dat het belang-
rijk was de verschillende gemeenschappen ervan te overtuigen in
harmonie te leven.
Het slotwoord werd gehouden door oud-voorzitter leo Schumer. Hij
benadrukte dat slechts door een persoonlijk bezoek aan Israël men
de situatie in het Midden-Oosten correct kan beoordelen, door alles
in een juist historisch en politieke context te plaatsen.
Tekst: Henri Wimmer, Michael Freilich
Barones Hilde Kieboom op de foto met voorzitter Dr.
Trau en gewezen voorzitter Schumer.
Excuses van Het Laatste Nieuws/De Nieuwe Gazet
Ziehier de briefwisseling met de krant Het Laatste Nieuws omtrent een aanslepend probleem
dat wij bij die krant aankaartten.
Weet dat ikzelf en wij als redactie, het verschijnen van de toevoe-
Geachte heer Van Der Kelen, ging "jood(s) of joden" bij welke naam dan ook, ten zeerste afkeuren.
Aan de hand van onze redactie zal volgend opiniestuk verschij- Behalve natuurlijk in artikels die specifiek over joodse onder-
nen in de eerstkomende uitgave van Joods Actueel (28 Juni 2007). werpen zouden gaan. We begrijpen ten volle dat de vermelding
Graag uw reactie indien mogelijk. "jood" of “joods" in gerechtsverslaggeving dubbel verwerpelijk
 Met vriendelijke groet, en onaanvaardbaar is.
 Michael Freilich Ten gevolge van uw mail, heb ik onmiddellijk de nodige richtlijnen
 Hoofdredacteur gegeven om dergelijke toestanden in de toekomst te verbieden.
Opinie! Indien u of iemand anders in de toekomst toch nog dergelijke
Antisemitisme blijft ‘Laatste Nieuws/ Nieuwe Gazet” bezoe- ongepaste toevoegingen zou ontdekken in de krant, aarzel dan
delen. aub niet om me dadelijk daarop te wijzen. Want, ook al is er nu
Nog maar in onze vorige uitgave hebben wij Kristof Aerts van een absoluut verbod uitgevaardigd, toch dreigt zoiets vaak niet
‘Het Laatste Nieuws/De Nieuwe Gazet’ de levieten gelezen we- iedereen te bereiken of bij niet iedereen te blijven hangen. En ze-
gens zijn gewoonte om bij een veroordeling van een joodse per- ker jonge journalisten begrijpen niet altijd ten volle de toestand
soon, diens geloof er in de krant bij te vermelden. Blijkbaar kan en doen vaak, te goeder trouw en zonder er al te veel bij na te
hij deze afkeurenswaardige gewoonte niet laten - of gaat het nu denken, dingen die erg fout zijn (zonder dat ze het eigenlijk echt
om een collega die zich verschuilt achter de afkorting KAV? beseffen).
Dit bleek nogmaals uit een kort verslag van een proces tegen drie Ik hoop dat u gelooft dat wij als krant en als redactie er écht niet
Amerikanen die er in slaagden in een paar weken tijd 30.000 euro op uit zijn de joodse gemeenschap, het joodse geloof of de joden
buit te maken met kredietkaarten. Ook hier werd bijgevoegd dat enige imagoschade te berokkenen. Wij hebben bijzonder veel
het om joden gaat. Doch, dit laatste toevoegen heeft geen en- respect voor het jodendom en de joodse gemeenschap.
kele nieuwsmeerwaarde en helpt slechts een verkeerd stigma te Bij deze wil ik me dan ook heel oprecht verontschuldigen in naam
creëren, namelijk joden zijn fraudeurs. Inmiddels blijven wij ons van onze redactie en van de (veelal jonge) redacteurs die in het
afvragen waarom de uitgevers van het blad deze antisemitische verleden de fouten begingen waaraan u en uw medegelovigen
uitspattingen blijven dulden. Joods Actueel zal dit aanslepend zich terecht stoorden en storen.
probleem aankaarten met het Forum der Joodse Organisaties en En, echt waar, licht mij aub in indien dergelijke zaken nog zouden
het centrum tegen racisme. Indien nodig zullen we zelf juridische opduiken in onze krant.  Hoogachtend,
stappen ondernemen tegen het dagblad. Trop is teveel! Hans Deridder
adjunct-hoofdredacteur
Het Laatste Nieuws/De Nieuwe Gazet
Antwoord van Luc Van Der Kelen, in naam van de hoofdredactie  
Na dit bemoedigend antwoord schreven wij volgende mail terug.
Geachte heer,
Wij verontschuldigen ons voor deze vermelding in de krant, die
Geachte heer Deridder,
er inderdaad in het geheel niet toe doet. De redactie is er zich ten
Geachte heer Van der Kelen,
zeerste van bewust, dat iedere stigmatisering van bevolkings-
groepen moet worden vermeden. 
Hartelijk dank voor uw antwoord en de richtlijnen die u de redactie
De betrokken redacteur wordt van uw klacht op de hoogte ge-
hebt doorgegeven.
bracht. Onze centrale redactie zal alle auteurs wijzen op deze
Zoals u weet heeft het joodse volk in Europa een moeilijke ge-
problematiek en haar eindredactie vragen erop toe te zien dat
schiedenis achter de rug. Waakzaamheid is derhalve geboden en
dergelijke vermeldingen niet meer achteloos doorheen de kwa-
het is voor ons altijd opletten voor een heropflakkering van anti-
liteitscontrole geraken. 
joodse gevoelens. Soms is dit te wijten aan onwetendheid of een
Gelieve dit gebeuren niet te beschouwen als kwade trouw. Dat is
ongevoeligheid maar soms is er ook kwaad opzet in het spel. Het
het geenszins. In opdracht van de hoofdredactie
verheugt ons te leren dat dit laatste hier niet het geval is.
Luc Van der Kelen
Joods Actueel streeft naar vriendschap, verdraagzaamheid en vre-
de tussen de verschillende religies en culturen en wij weten dat
Antwoord van Hans Deridder, adjunct-hoofdredacteur
eenzelfde sentiment ook heerst bij Het Laatste Nieuws/ De Nieuwe
Gazet. Wij waarderen ten zeerste dat u erop zult letten dat dit be-
Geachte heer hoofdredacteur,
treurenswaardig gebeuren zich niet zal herhalen in uw – ook in
Eerder toevallig ben ik in het bezit gekomen van de mail die u
joodse middens – zeer gewaardeerd dagblad.
stuurde naar editorialist Luc Van der Kelen in verband met ver-
meend antisemitisme binnen de redactie van Het Laatste Nieuws/
Met collegiale groeten,
De Nieuwe Gazet.
Begrijp, mijnheer Freilich, dat ik echt niet op de hoogte was van
Michael Freilich Louis Davids
het bestaan van dit probleem. Ik heb het ontdekt dankzij uw vraag
Hoofdredacteur Erevoorzitter
om commentaar bij uw opiniestuk.

jOODS Actueel 11
 BINNeNlAND

tentoonstelling
"De sjoel in Molenbeek" in het
joods Museum van Brussel
D o o r o n Z E co r r E s P o n D E n T G u i D o J o r i s
Het joods Museum van Brussel is een relatief jong museum. Het
museum was een voortvloeisel van twee gelegenheidstentoonstel-
lingen. In 1979 was er een eerste tentoonstelling naar aanleiding van
het 150-jarig bestaan van België. Deze tentoonstelling werd georga-
niseerd met als thema "de geschiedenis en kunst van het Belgische
jodendom". twee jaar later werd er in samenwerking met het joods
Historisch museum van Amsterdam weer een gelegenheidstentoon-
stelling georganiseerd over het leven en werk van charlotte Salomon.
Deze twee tentoonstellingen vormden de aanzet voor de oprichting
van het huidige joods Museum te Brussel in 1983. Het museum Het jodendom heeft sinds mensenheugenis geijverd voor studie,
bevindt zich in een statig herenhuis op nummer 21 van de Minie- voor het samenbrengen en uitwisselen van kennis. Van de therapeu-
menstraat, kort bij het justitiepaleis. Op korte tijd wist het museum ten uit de oudheid die in de wijken van Alexandrië rondliepen tot de
zich een opmerkelijke plaats te verwerven temidden van de andere jonge studenten aan de yeshivah (talmoedschool) in Brooklyn …
stadsmusea in het Brusselse. Dat komt omdat men naast een perma- er werd door mannen en vrouwen uit zeer uiteenlopende kringen
nente tentoonstelling steeds bijzonder actief is met het organiseren een brede waaier aan ontmoetings- en contactplaatsen gecreëerd.
van tijdelijke tentoonstellingen. Dit dynamisch beleid maakt het mu- In Brussel is één van deze plaatsen voor gebed, studie en ontmoe-
seum bijzonder geschikt voor een herhaald bezoek. De actuele ten- tingen de Beth Israël sjoel (kleine synagoge huis van Israël). De sjoel
toonstelling over "de sjoel in Molenbeek" is daarvan een voorbeeld. werd opgericht in 1946, toen het joodse gemeenschapsleven zich
weer ging organiseren. Ze was gevestigd aan de Houzeau de lehai-
joods Actueel verzamelde over deze tentoonstelling voor u de estraat in Sint-jans-Molenbeek. Het was een bescheiden en intiem
onderstaande informatie via het perscentrum van het museum. gebedshuis, het had een grote emotionele en symbolische betekenis.
toen het in 2004 werd gesloten, werden het meubilair en alle ere-
dienstvoorwerpen aan het joods Museum van België toevertrouwd.

De Beth Israël sjoel is vandaag in het museum weer in haar oorspron-

kelijke staat heropgebouwd. Hij vormt het middelpunt van een ten-
toonstelling van de hand van de kunstenaar christian Israel, als een
kleurrijk traject vol ontdekkingen en verrassingen. Dit traject loopt
langs de geschiedenis van de joden in Molenbeek en vertelt onder
meer het levensverhaal van enkele leden van de sjoel, beginnend bij
hun plaats van geboorte in Oost-europa en eindigend bij hun vesti-
ging in Brussel.

De geschiedenis van de joodse aanwezigheid in

Brussel in een notendop
Brussel kende al een joodse aanwezigheid vanaf de dertiende eeuw.
Dit kan gestaafd worden met verscheidene documenten. Hoogst-
waarschijnlijk verbleven de joodse Brusselaars in de buurt van het
eerste gravenkasteel. Deze verblijfplaats had beslist een strategisch
karakter want op die manier waren ze in de onmiddellijke omgeving
van de graaf die optrad als hun officiële beschermer.
uit deze tijd stam-
men de Brusselse
namen van de
"jodenbruggen
over de Zenne" ,
de jodenpoel, de

Bar Mitzvah bij de

familie Kilimnik,
oprichters van
de synagoge in
De heropgebouwde synagoge Molenbeek.

j
12 OODS Actueel
jodenstraat en de jodentrappen. Stuk voor stuk plaatsnamen die zich
situeren in de buurt van het gravenkasteel op de Koudenberg. (Op
wandelafstand van het koninklijk paleis) In een akte uit 1334 staat
ZOMER IN TOSCANIE
een inwoner van de Greepstraat in Brussel centrum omschreven als Hotel Gemini **** Casola d’Elsa
Abraham de jood .
toch bleven de joden in Brussel evenmin gespaard van antisemiti-
(Sienna)
sche incidenten, net als dat in de andere Vlaamse steden het geval
hotel in
was zoals in Antwerpen, Mechelen, leuven of Sint-truiden. In Brus-
sel werd tijdens de pestepidemie een groot aantal joden vermoord middeleeuws
op de vooravond van "Allerheiligen 1939" door de flagellanten en dorpje op een
andere illuminaten. Vergelijkbaar met wat er in de Duitse stad Mainz heuvel tussen
gebeurde waar deze godsdienstige dwepers, die halfnaakt over straat
liepen en zichzelf met zwepen op hun rug sloegen, de ganse joodse Sienna
gemeenschap om het leven brachten. en Florence
In de daarop volgende eeuwen is er geen tastbaar spoor meer
van joden in de ganse provincie Brabant. In de 19de eeuw werd * Kosher lemahadrin onder toezicht van
het centraal Israëlitisch consistorie van België geïnstalleerd en
werd een aanvang gemaakt met de bouw van de Grote syna-
rabbijn Shainfeld- Bnei Brak
goge van Brussel. De synagoge kreeg als meest bekende gele- * Buitenzwembad en jacuzzi
genheidsbezoekers Karl Marx en Albert einstein over de vloer. * Prachtige tuin
* Volpension
tickets : 5 euRO
(tarief met korting: 3 euRO) * Dagelijkse excursies
De tentoonstelling loopt nog tot het einde van het jaar.
joods museum Brussel, Kosher holidays met Eli en Yair Danzig
Miniemenstraat 21, 1000 Brussel tel. 02.512.19.63
Tel: 00 972 97484846
Tip van de redactie: je kan het museum gratis bezoeken elke eerste zon-
dag van de maand, ook gratis voor schoolgroepen na reservatie. n e-mail: info@kosherholidays.net
www. kosherholidays.net

rEisBurEAu WEinBErG TrAVEl Centrale

Hovenierstraat 37 - 2018 Antwerpen Koninklijke Vereniging voor Joodse Weldadigheid

Zoekt voor spoedige indiensttreding FAMILIEVAKANTIE

een m/v als koerier
- vlot, beleefd en accuraat VILLA ALTOL
- in het bezit van rijbewijs B
Kandidaten voor deze functie bij voorkeur woonachtig
VAN 29 JULI
te Antwerpen of omgeving. Wij bieden een degelijk T/M 21 AUGUSTUS ‘07
vergoedingspakket met extra-legale voordelen.
Meer info bekom je door je sollicitatie door te sturen naar INSCHRIJVINGEN EN INFO :
info@weinberg-travel.com 0473/51.11.61

jOODS Actueel 13
 BINNENLAND

CULTURELE AGENDA Amazing Silver

SEPTEMBER 925 sterling zilveren geschenken
Zondag 2 september: Dag van het Joods Erfgoed -Provincie Antwer- Bar Mitzva en Weddinglijsten
pen, georganiseerd door B’nai B’rith Antwerpen in samenwerking Geschenkbonnen
met Provincie Antwerpen

Donderdag 6 september: vanaf 20:30 in de Bais Rachel zaal, Lamori-

niérestraat 26. Chinese Auction Satmar (enkel voor heren)

Zondag 9 september: vanaf 15:00 in de Bais Rachel zaal , Lamoriniè-

restraat 26. Chinese Auction Satmar.

Dinsdag 18 september 2007- Bij Mevr. Lilly Stern: Antoon v. Dijckstraat VAKKUNDIGE HERSTELLINGEN EN POLIEREN
2 te Antwerpen. Matan Beseter- open house party. SOUVENIRS VOOR SIMCHAS
Open: zo: 10.00-19.00 - Ma-do: 14.00-20.00
OKTOBER
Vrij: tot 1 uur voor shabbes - Eveneens op afspraak
Dinsdag 16 oktober: om 12.30 in het Romi Goldmuntz centrum : lunch
van de Wizo HADAD BROS
Exclusive SilverWare
Zondag 21 oktober : om 20 uur in de feestzaal van de Yavne School Prachtige Italiaanse collectie
Lamorinièrestraat 150 , jaarlijkse Herdenkingsplechtigheid Mala Zi-
metbaum georganiseerd door B’nai B’rith Alain Wirtheimer
Isabellalei 73 • Tel: 03 239 94 18 – 0475 52 07 10
Zondag 28 oktober van 9.15 tot 20.00 uur in het Provinciehuis, Konin-
gin Elisabethlaan 20-22, Antwerpen. “FORUM van de Kinderen van de
Shoah” georganiseerd door het FORUM der Joodse Organisaties. De Heer en Mevr. L. Davids
De Heer en Mevr. A. Lipshits De Heer en Mevr. J. Rosenberg
NOVEMBER Melden met vreugde de verloving van hun kinderen
Zondag 25 november : om 14 uur in het Romi Goldmuntz Centrum. AVI en TSIPI
Jaarlijks Bridgetornooi “Challenge André Lemaitre” van de Wizo. Isabellalei 41 Sao Paulo
Antwerpen Brazilië
Februari- 2008
Zondag 24 februari: om 20 uur gala avond in het Romi Goldmuntz
Dhr. en Mevr. L. Davids,
Centrum, georganiseerd door Keren Hayesod- Verenigde Israël Actie.
Gerald en Terry Freilich
Zevi ,Nechama en Gavi Freilich
Melden met grote vreugde de geboorte van hun achterkleinzoon,
kleinzoon, zoon en broertje
Anne Mindel: Nerviërsstraat 22 - 2018 Antwerpen
Diëtiste-voedingsdeskundige
St.Vincentiusstraat 24A Gerald en Terry Freilich                                  Zevi en Nechama Freilich
Tel. 0475/70.10.80 Danken hun goede vriend Dr. Roger Rappaport
voor zijn goede raad en toewijding

ANTWERP PORT AUTHORITY Tel. +32 3 205 20 11 Fax: +32 3 205 20 20 info@haven.antwerpen.be

j
14 OODS Actueel
Volgende uitgave van joods actueel : D o n D E r D AG 19 J u l i
Indien U een mededeling wil laten verschijnen in deze gratis rubriek ,
gelieve de redactie te contacteren.
fA M i l i E B E r i c H T E n
GEBoorTEn
Zoon bij de heer en mevrouw GElB-TAuB
Zoon bij de heer en mevrouw HoPsTEin-sinGEr
Dochter bij de heer en mevrouw GuTfrEunD- ZAnGEr
Dochter bij de heer en mevrouw sTrEnGEr- sHA’Ar yAsHuV
Dochter bij de heer en mevrouw ElBAuM-HErsHTik
Dochter bij de heer en mevrouw iroM-MEyEr
Dochter bij de heer en mevrouw klAGsBAlD-MArElus
Dochter bij de heer en mevrouw TEff-lErcH
Zoon bij de heer en mevrouw WEiss-foGEl
Zoon bij de heer en mevrouw foGEl-GolDBErG
Zoon bij de heer en mevrouw frEilicH-BlocH
Zoon bij de heer en mevrouw MAnTEl-WAcHssTock
Dochter bij de heer en mevrouw PorusH-sonnEnfElD
Dochter bij de heer en mevrouw silBErMAn-JunGEr
V E r loV i n G E n
shira WErnEr, Quinten Matsijslei 37 en Dan ADlEr (londen)
sara TEiTElBAuM, Antoon van Dijckstraat 21a en Boruch lAnDAu (jeruzalem)
Tzvia roGoVsky (New York) en Eli WEiss, Belgiëlei 194
Esther rATA (Manchester) en chaim TAuB, Van leriusstraat 51
rachel rosEnBlATT, Belgiëlei 124 en kalman frEuDEnBErGEr (jeruzalem)
Zissel Brisk (Monsey) en yehuda GrinfElD, Millistraat 47
Minky fElDMAn, Belgiëlei 148 en yeshaja koHn (Gateshead)
Miriam JunGEr, Mercatorstraat 100 en Alter HoniG (londen)
Debbie sTErn, Belgiëlei 152 en noach WEissBrAun (londen)
Branele Gross, charlottalei 35 en Moishi rAPPAPorT (Zürich)
correctie : Per vergissing hebben we in de vorige editie vermeld
dat orli DAuM verloofd was in plaats van yael DAuM
BA r M i Ts VA
30/06 : Michaël, zoon van de heer en mevrouw GolDBErG, Hagedoornlaan 3
14/07 : raphael, zoon van de heer en mevrouw rABBi, Rubenslei 1
oVErPEinZinGEn
D o o r lo u i s D AV i D s
Spijtig
Neen, ik heb geen lidkaart van ‘Open VlD’.
Ook niet van een andere politieke partij. Maar
zulks neemt niet weg dat ik oprecht betreur,
dat Volksvertegenwoordiger claude Marino-
wer niet werd herkozen.
Zeker, er zijn ook andere parlementsleden
– gelukkig maar – die hun ogen niet sluiten
voor de belangen van hun joodse landge-
noten. Maar de inzet van Marinower voor
het welzijn van de joodse gemeenschap, is
zonder meer uitzonderlijk te noemen. Geen
enkele joodse voorganger in het parlement
kan daarop prat gaan. Bij antisemitische uit-
wassen liet hij steeds zijn stem horen. Niet
enkel in het parlement of in de Antwerpse ge-
meenteraad waar hij ook in zetelt, maar ook
op radio, televisie en in de media liet hij zijn
stem horen. Op dat gebied liet hij zich door
niemand beïnvloeden, hetgeen hem siert.
Ook wanneer Israël in sommige media ten
onrechte werd aangevallen, greep claude in.
Zijn retorisch talent was opvallend.
Gelukkig blijft Marinower gemeenteraadslid
van Antwerpen, waar de joodse gemeen-
schap, zoals in het verleden, op hem kan blij-
ven rekenen. Ik neem deze gelegenheid te
baat om hem namens al mijn geloofsgenoten
hartelijk te danken voor hetgeen hij heeft ge-
daan en voor hetgeen hij nog zal doen.
l.

HuWEliJkEn
Zondag 1 juli:
Tamara DAuM,
Antoon Van Dijckstraat 38 en
yudi Ziss ( jeruzalem)
s T E r f G E VA l l En
Mevrouw lea
sPEAkEr-PErlBErGEr,
98 jaar, Belgiëlei 59
De heer Avraham lErnEr,
74 jaar, Van Den Nestlei 25
De heer Menachem BiTTErMAn,
88 jaar, Rubenslei 19
De heer Herbert kEllnEr,
86 jaar, Mechelsesteenweg 200
De voorzitter Dr. rené Trau,
het voltallig bestuur,
de broeders en zusters van B’nai B’rith
Antwerpen “loge Mala Zimetbaum”
melden u met groot verdriet het
heengaan van hun geliefde
ere-Vice Voorzitter
Herbert kEllnEr
Wij bieden aan zijn echtgenote en aan
zijn familie onze innigste deelneming
in hun diepe smart.

jOODS Actueel 1
 BINNeNlAND

Fotowedstrijd joods Actueel

De winnaar van onze fotowedstrijd is l. Verbeeck die ons volgende foto en bijhorende tekst toestuurde.
Geachte redactie,

Ik sta regelmatig met een ‘’info-

stand’’ met het goede en positieve
nieuws over Israël, op feest- en
jaarmarkten. Dit uit Bijbelse over-
tuiging en ook vooral om de nega-
tieve berichten die de media ons
voorhouden een beetje recht te
zetten. Op een van deze markten
‘’Posse leest’’ is bijgevoegde foto
genomen. Met deze foto wil ik
meedoen aan de fotowedstrijd in-
gericht door ‘’Joods Actueel’’.

Met de meeste achting,

Verbeeck L.
2811 Leest

De winnaar krijgt binnen enkele weken 2 vliegtuigtickets in de

bus. Hij mag dan zelf een Skyeurope bestemming uitkiezen van-
uit Brussel waaronder Praag, Wenen of Boedapest. Proficiat en
doe zo voort!

Hieronder volgt een kleine greep van de andere foto’s die de

redactie bereikten – bedankt aan iedereen die meedeed.

Een Pidyon Ha’Ben Modderbad bij de Dode Zee Bezoek aan een Synagoge in Frankrijk Joodse Hoeden in Antwerpen

Protest vóór de Knesset Bij de Klaagmuur Zaka op tournee in Nederland Poerim in Antwerpen

j
1 OODS Actueel
Interlevensbeschouwelijke Dialoog
Officieel Gelanceerd
d o o r o n ze co r r e s p o n de n t F r a n s L . Va n de n b r a n de

14-15 juni: Academische zitting voetspoor van de VN werd in 1996 een wereldnetwerk opgestart voor
de verenigde godsdiensten. Het zou een breed forum worden waar
en interlevensbeschouwelijke symfonie alle grote tradities en spirituele bewegingen zich als missie stelden:
Anno 2007 is Vlaanderen een groot multinationaal en multi-levens-
"Het stimuleren van duurzame religieuze samenwerking, het beëindigen
beschouwelijk dorp geworden. Wie hieraan twijfelt, komt van een an-
van religieus geweld, het creëren van culturen van vrede, gerechtigheid
dere planeet of wil die dynamische diversiteit niet onder ogen zien.
en heling voor de aarde en alle levende wezens." In 2000 werd United
Eén ding is zeker: onvermijdelijk leidt "samenleven" tot spanningen,
Religions Initiative (URI) als NGO erkend binnen de VN.
misverstanden, vooroordelen, angsten, omdat de "vreemde" invloe-
BZN had zich aangeboden als gastheer voor de URI Global Council
den een uitdaging zijn. Tegelijk opent dit samenleven deuren naar
2007. Op 14 juni werd de interreligieuze conferentie gehouden, ge-
een nieuwe toekomst en schept het onvermoede kansen tot verrij-
volgd door een academische zitting, op 15 juni werden alle leden van
kende intermenselijke ontmoetingen.
beide vergaderingen ontvangen op het Antwerpse Stadhuis, waar
schepen Philip Heylen een bijzonder opgemerkte toespraak hield.
In Vlaanderen, en zeer concreet in Antwerpen, ontstonden de laatste
jaren enkele bijzonder goede initiatieven om de diversiteit van de sa-
Van joodse zijde is Aharon Malinsky officieel vertegenwoordiger in
menleving positief in de schijnwerpers te plaatsen. Zo werkte WIDA
het VPiD.
(Werkgroep voor Interlevensbeschouwelijke Dialoog Antwerpen)
reeds jaren aan ontmoetingen en dialogen tussen de verschillende
Interessante websites voor verdere informatie en contacten zijn:
godsdiensten en levensbeschouwingen.
Vlaams Partnership Interlevensbeschouwelijke Dialoog:
www.bzn.vpid.be
De Bond Zonder Naam wil nu al deze initiatieven ondersteunen en
United Religions Initiative: www.uri.org
een hoopvol perspectief bieden voor jong en oud. Ze lanceerde
World Conference for Religion and Peace België: www.wcrp.be
daarom het Vlaams Partnership voor de Interlevensbeschouwelijke
Coördinator VPiD : Prakash Goossens, Prakash.goossens@bzn.be
Dialoog (VPiD).
Voorzitter URI Europa: Patrick Hanjoul, patrick.hanjoul@bzn.be
Dit VPiD wil enerzijds de lokale interlevensbe-
schouwelijke initiatieven over heel Vlaanderen
zichtbaarheid geven en anderzijds eigen acties
ondernemen, zo werd duidelijk bij de officiële
lancering van het VPiD in de Universiteit Ant-
werpen. De conferentie en de academische
zitting hadden als onderwerp: Globally con-
nected, locally rooted; Challenges and barriers for
an interfaith dialogue. Het was een gezamenlijk
project van het Universitair Centrum Sint-Igna-
tius Antwerpen (UCSIA), de Bond zonder Naam
(BZN), het VPiD, de United Religions Initiative
Europe (URI Europe) en het World Conference
for Religion and Peace (WCRP).

BZN gastheer voor de URI

Global Council 2007
Sinds 1997 gaat de aandacht van de Bond Zon-
der Naam naar het wereldwijde United Religi-
ons Initiative. Dit is een initiatief van bisschop
Bill Swing van Californië. Hij werd in 1994 door
de Verenigde Naties in New York gevraagd een
interreligieuze dienst te organiseren in de Saint
Grace Cathedral van San Francisco, naar aanlei-
ding van de 50ste verjaardag van het Handvest
van de VN. Bij de voorbereiding stelde hij zich
de vraag waarom al decennia lang naast het
begrip "Verenigde Naties" niet iets bestond als
"Verenigde Godsdiensten". Deze vraag werd
openlijk gesteld in San Francisco en getoetst
bij religieuze leiders over heel de wereld. In het

jOODS Actueel 17
 Een gesprek met
Heart to Heart
de joodse
hulplijn
van Antwerpen
Door Daniel Werner

j
18 OODS Actueel
I
k probeer al langer een interview te versieren met Aaron Lerch,
de supervisor van de in Antwerpen gevestigde joodse vereniging
Heart to Heart. De organisatie runt een telefonische hulplijn voor
mensen die over hun problemen willen spreken en tracht ze te hel-
pen.
Vorige week kreeg ik dan een telefoontje van de man zelf. Hij liet me
weten dat hij in zijn drukke dagschema de tijd heeft gevonden om
mijn vragen voor Joods Actueel te beantwoorden.
Joods Actueel: Wat is Heart to Heart en welke functie vervult ze in
onze maatschappij?
Heart to Heart is een organisatie die telefonische bijstand biedt aan
leden van de joodse gemeenschap. Die bijstand kan verschillende
vormen aannemen, afhankelijk van het probleem.
Het leven bestaat nu eenmaal uit pieken en dalen waarbij iedereen
eens de behoefte kan hebben aan een luisterend oor. Door soci-
ale en culturele aspecten eigen aan onze gemeenschap is het soms
beter een probleem in discretie en anonimiteit te bespreken. Soms
is een luisterend oor bieden op zich al een oplossing voor het pro-
bleem. Het bespreken van een moeilijke kwestie met een toegewijde
vrijwilliger die medeleven toont is vaak de sleutel tot het probleem.
Onze vrijwilligers zijn een groep mensen (zowel mannen als vrouwen)
die vol toewijding en overtuiging klaarstaan met raad en daad. Zoals
de naam het insinueert gaat het bij Heart to Heart om een dialoog
- een dialoog gevoerd van hart tot hart!
Joods Actueel: hoe is Heart to Heart tot stand gekomen?
Problemen maken nu eenmaal deel uit van onze samenleving en het
is aan ons om de beslissing te nemen - gaan we ze negeren, of gaan
we ze oplossen. Onze gemeenschap kent heel wat mensen die zich
door de aard van hun activiteiten bezighouden met emotionele as-
pecten; rabbijnen, lesgevers, jeugdleiders of gewoon mensen die,
door de zachte aard van hun karakter en hun gave om mensen een
gevoel van behaaglijkheid en vertrouwen te geven, als praatpaal voor
allerlei problemen fungeren. Het zijn die personen, die niet altijd de
tijd en de middelen hebben om de mensen in kwestie een adequate
begeleiding te geven, die samen Heart to Heart hebben opgericht.
Een organisatie waarbij iedereen terecht kan en waarbij alles be-
spreekbaar is.
Joods Actueel: Wie zijn de hulpverleners en wat zijn hun beschik-
bare middelen?
Alle hulpverleners werken op vrijwillige basis. Ongeveer een jaar ge-
leden werd een oproep gelanceerd voor vrijwilligers. Door de grote
opkomst moest er een selectie gebeuren - die geschiedde op basis
van de aanleg van de vrijwilligers, hun talenkennis, toewijding en ze-
ker ook hun discretie. Debbie Grosz, een Israëlische psychologe, be-
kend om haar brede waaier van kennis omtrent slachtofferhulp was
verantwoordelijk voor de initiatie, coördinatie en vorming van de vrij-
willigers. In Israël leidt zij trouwens al jaren een gelijkaardig initiatief.
Van onze hulpverleners verwachten wij dat zij in staat zijn om in de
eerste plaats actief te luisteren, de mensen niet te beoordelen en
ten alle tijde objectief en oprecht te blijven. In veel gevallen is het
bieden van een luisterend oor op zich al een halve oplossing. Doch,
onze hulpverleners zijn ook opgeleid om samen met de beller de pro-
blemen stap voor stap te bespreken, waarbij ze samen een passende
oplossing vinden. Met de tijd hebben we ook een uitgebreid systeem
ontwikkeld wanneer telefonische hulp niet volstaat, de beller wordt
dan doorverwezen naar professionele hulp.
Het gezegde "de beste werknemer is een vrijwilliger" is voor onze or-
ganisatie zeker van toepassing. Urenlang naast een telefoontoestel
zitten om mensen te helpen, doet men niet tegen een financiële ver-
goeding, maar uit pure naastenliefde. Het is die toewijding en lief-
dadigheid die hen naar Heart to Heart heeft gebracht terwijl hun
bron van motivatie de drijfveer is die de organisatie dag in dag
uit voortstuwt.
Joods Actueel: U had het net over discretie, blijkbaar is die van
groot belang voor jullie?
Discretie en anonimiteit zijn de sleutelwoorden waarrond onze or-
ganisatie draait. De eerste capaciteit waarover onze hulpverleners
moeten beschikken is discretie. Men mag niet uit het oog verliezen
dat het uiteindelijk draait om een organisatie vóór en dóór de Joodse
gemeenschap - een hechte gemeenschap waar iedereen elkaar kent.
Sinds onze oprichting heeft zich nooit een incident voorgedaan waar-
bij onze geloofwaardigheid in het gedrang kwam. Ik sta er dan ook
persoonlijk op de anonimiteit van onze medewerkers en de gevoerde
telefoongesprekken te garanderen.
Joods Actueel: “Door en voor de Joodse gemeenschap”- bedoelt
u daarmee dat HTH alleen Joodse hulpverleners heeft?
Wij zijn een hulplijn, met als eerste prioriteit mensen te helpen - reli-
gie en afkomst zijn hierbij van minder belang. Gezien de anonimiteit
van onze bellers is het vaak onmogelijk om dit soort details te achter-
halen en vanuit psychologisch standpunt doet het er meestal niet toe.
Onze hulpverlening is wel toegespitst op de joodse beller.
Het is daarom dat wij van onze hulpverleners wel verwachtten dat
zij joods zijn. Uit onze ervaring blijkt dat een joodse hulpverlener in
veel gevallen van essentieel belang is voor het oplossen van proble-
men. Door de culturele verschillen kunnen sommige problemen als
onoverkomelijk bestempeld worden door een lid van de gemeen-
schap, terwijl hetzelfde probleem door een buitenstaander als de
gewoonste zaak van de wereld wordt beschouwd. Daarbij, om een
algemene hulplijn te bellen en heel de joodse traditie, cultuur, wetge-
ving en sociale omgang uit de doeken te doen blijft voor veel mensen
de drempel te hoog.
Joods Actueel: nu de taak van HTH duidelijk is, rest mij nog één
belangrijke vraag - boeken jullie succes?
Verwachten dat er geen problemen meer zijn is een utopie. Ons suc-
ces kan worden gemeten door het aantal mensen die in ons geloven
en ons bellen als er zich problemen voordoen. Concrete voorbeelden
over problemen die wij in goede banen hebben kunnen leiden, kan ik
u omwille van de anonimiteit van onze bellers niet geven. Ik kan wel
vaststellen dat sinds de activering van de hulplijn het aantal telefoon-
gesprekken met de dag toeneemt. Nog een maatstaf voor het suc-
ces is dat bellers vaak vragen om doorverbonden te worden met de
persoon waarmee het initiële contact gebeurde (daarbij gebruiken ze
de codenaam waarmee hij of zij zich identificeert naar de beller toe).
Het is ontroerend om te zien hoe een paar telefoongesprekken een
intense verbondenheid tussen mensen kan teweegbrengen en hen
daadwerkelijk over hun problemen heen kunnen helpen.
Heart to Heart:
Telefonische hulplijn 03 232 22 27
Van zondag tot donderdag
van 10u tot 12u en van 20u tot 22u.
Mannelijke operator,
donderdag van 22.15 tot 23.15
jOODS Actueel 19
 BINNENLAND

Media Onder De Loep

VRT Berichtgeving over het Midden-Oosten en Israël
Onpartijdigheid en objectiviteit: (n)iets van gemerkt?
D o o r S AVA SOR D A

j
20 OODS Actueel
In het vorige nummer van Joods Actueel bracht deze rubriek, ‘Media
onder de loep’ aan het licht hoe weinig informatie de VRT zijn kijkers
biedt over de Joodse cultuur, Joodse feestdagen en over de Holocaust.
Niettegenstaande dat de onwetendheid daarover bijzonder groot is
en de informatieve rol van de VRT hier perfect op kan inspelen. In dit
artikel bekijken we vooral hoe de nieuwsdienst van de openbare om-
roep het Midden-Oosten en Israël verslaat.
Juist voor het ter perse gaan kregen wij uiteindelijk toch nog een ant-
woord van de VRT op de meest prangende vragen die we in het vo-
rige nummer stelden. Wij zouden over het hoofd gezien hebben dat
er ook nog een andere Joodse feestdag, namelijk het Loofhuttenfeest,
in het nieuws kwam. Dat klopt, maar dat kwam omdat de gemeente-
raadsverkiezingen toen plaatsvonden, waardoor diepgelovige Joden
een probleem hadden om die dag te gaan stemmen. Zo kwam ook
Shavoeot aan bod op de VRT-teletekst en de internetsite, omdat op
die feestdag de synagoge van Genève uitbrandde. Dat feit was dan
wel niet belangrijk genoeg om ook het TV-journaal te halen. Kunnen
we daaruit niet afleiden dat de aspecten van de Joodse cultuur vooral
aan bod komen als er zich problemen voordoen?
Natuurlijk moet de VRT-nieuwsdienst geen “goed-nieuws-show” zijn,
maar we zouden toch mogen verwachten dat de informatie er in een
geest van politieke en ideologische onpartijdigheid wordt aangebo-
den en dat hierbij elke vorm van
discriminatie geweerd wordt,
zoals voorgeschreven wordt in
het mediadecreet.
Oppassen met woordgebruik.
Topjournalist Siegfried Bracke
tijdens een duidingsprogramma
op 13 december 2006: “De 25.000
joden in Iran zijn de grootste
kolonie in een moslimland“. Is
elke joodse gemeenschap bui-
ten Israël, al dan niet binnen de
grenzen van 1967, een kolonie?
Bovendien wordt de staat Israël
zelf door sommige rabiate anti-
zionisten een koloniale macht
genoemd. Als je die redenering
doortrekt zijn alle joden overal ter wereld dan ook kolonisten. Noch-
tans is het een vaststaand feit dat er meer dan drieduizend jaar lang
ononderbroken een joodse aanwezigheid in Iran was: dus meer dan
duizend jaar vóór de geboorte van Mohammed, kolonisten avant la
lettre? Alvast een onzorgvuldige en foutieve woordkeuze van Sieg-
fried Bracke, die er zich als germanist nochtans graag op beroept dat
hij zich inspant om een correcte en duidelijke taal te hanteren.
Het slordige taalgebruik bij de Nieuwsdienst, dat we ook al opmerk-
ten in ons vorig artikel (Loslopende Konijnen vs. Shoahherdenking,
Joods Actueel, juni 2007) heeft bovendien maar al te vaak een discri-
minerende nasmaak. Een staaltje hiervan zagen we op 08/06/07 toen
VRT teletekst gewag maakte van een manifestatie waaraan deelna-
men “Veel Joden en Palestijnen, maar ook Belgen”...
Een grensgeval?
Op 12 juli van vorig jaar verscheen om 16:40 op teletekst volgend be-
richt: “In Libanon, in het grensgebied met Israël, heeft de Hezbollah-mi-
litie twee Israëlische soldaten ontvoerd.” Omdat dit niet strookte met
de berichtgeving van andere media, reageerden enkele kijkers. Daar-
op paste de VRT om 17:29 zijn tekst aan als volgt: “In Libanon heeft
de Hezbollah-militie twee Israëlische soldaten gevangen genomen.
Volgens de Libanese politie gebeurde dat op Libanees grondgebied.”
Daarbij werd ook vermeld dat dit volgens de Israëlische TV op Isra-
ëlisch grondgebied gebeurde maar op grond van welke overwegin-
gen velde de VRT-redactie hier een oordeel? Is de Israëlische TV als
bron minder geloofwaardig dan de ‘Libanese politie’? Er was (en is)
trouwens geen Libanese politie in het Zuiden van Libanon, want daar
heerst Hezbollah. Bovendien, zelfs de Libanese krant, L’Orient-Le Jour,
berichtte dat de aanval op Israëlisch grondgebied plaatsvond.
Tot slot wijzigde de VRT ook de terminologie van ‘ontvoering’ naar
‘gevangenneming’. De nuance is misschien klein, maar toch is het
duidelijk dat ontvoering negatief klinkt, terwijl gevangennemen een
internationaal aanvaarde oorlogshandeling is, die reguliere legers in
oorlogssituaties uitvoeren. Welke feiten of aanwijzingen deden de re-
dacteur besluiten om zijn tekst in die zin aan te passen?
Vrij en Vranck(x)?
VRT journalist en zelf benoemd Midden-Oostenexpert Rudy Vranckx
ziet zichzelf graag als een onafhankelijke onderzoeksjournalist, voort-
durend op zoek naar de ware feiten wars van elke vorm van beïnvloe-
ding. Tijdens het VRT programma «De 7de dag» op 10/09/06 legde hij
uit dat een onderzoeksjournalist alle feiten op een rijtje moet zetten
en daar een achterliggend pa-
troon moet in zoeken. Dat klinkt
mooi, maar bereikte hij deze res-
pectabele doelstellingen wel in
zijn oorlogsverslaggeving van-
uit Libanon?
Ter plaatse bracht hij verslag uit
van zijn ontmoeting met Abou
Jahjah en liet hij deze aan het
woord over de oorlogsvoering,
alhoewel het duidelijk was dat
de voormalige AEL voorman
absoluut niet in het oorlogsge-
bied vertoefde. Rechtstreekse
verslaggeving van “feiten” uit
de 2de hand dus... Communi-
catiewetenschappers noemen
dergelijke journalistieke onzorg-
vuldigheden “ruis”. Onze VRT correspondent, die zich steeds weert
vrijheid en onafhankelijkheid te bewaren, liet zich in Libanon echter
wel verleiden tot een door de Hezbollah georganiseerde rondleiding
in Zuid- Beiroet. In tegenstelling tot andere journalisten zoals Nic Ro-
bertson van CNN, merkte onze VRT onderzoeksjournalist daarbij niet
hoezeer hij hierbij gemanipuleerd werd. Hem werd duidelijke instruc-
ties gegeven van wat wel en niet gefilmd mocht worden, ook werden
hem ‘slachtoffers’ gepresenteerd om hun verhaal te doen en loeiende
ambulances getoond, perfecte beelden om zijn stuk te vervolledigen.
Vranckx kwam het achterliggend patroon zogezegd nooit op het
spoor... de Vlaamse kijker evenmin.
Klagen over een muur
Dat een staat het recht en de plicht heeft om zijn burgers en zijn ter-
ritorium te beschermen, daarover is iedereen het eens. Maar elke
poging van Israël om deze taak ook uit te voeren, wordt al te vaak
genadeloos in de grond geboord. Een uitspraak van Phara de Aguirre
(februari 2005) spreekt in dit verband boekdelen. Toen minister Ma-
rino Keulen in “Terzake” aan de kijkers uitlegde dat imams in hun pre-
ken de aanslagen van moslimterroristen moesten veroordelen, was
jOODS Actueel 21
 BINNENLAND

de reactie van Phara: ”Moeten rabbijnen dan de bouw van de muur
in Israël ook niet veroordelen?” Als je zelfmoordterrorisme over een-
zelfde kam scheert als het bouwen van een verdedigingsmuur, dan zit
je op dezelfde golflengte als de verantwoordelijken van Pax Christi en
11.11.11, die de zelfmoordaanslagen een “fait divers” noemen, en ben
je mijlen verwijderd van enige onpartijdigheid.
‘De andere zijde klaagt ook’, het eeuwige argument.
“We krijgen ook klachten van de Arabische zijde”, zo luidt het stan-
daard antwoord van de VRT als we hen op fouten in bepaalde pro-
gramma’s of op een eenzijdige aanpak wijzen. Alsof het feit dat ande-
ren ook klagen de aangeklaagde fouten teniet doet. Rechtzettingen
is ook een ander pijnpunt. Denken we maar aan de beeldmanipulatie
tijdens de oorlog in Libanon afgelopen zomer, de “Reutersgate” af-
faire. Ander voorbeeld was de vermeende toename van het risico op
kanker door de aanwezigheid van verarmd uranium in de munitie die
Israël gebruikte. Ook hierover nooit een rechtzetting gehoord of ge-
lezen van de VRT.
Maar het moet gezegd, soms verzaakt de nationale zender niet aan
haar plicht en durft ze voor haar fouten uitkomen. Eind november
2006 wijdde de VRT een uitzending aan het boek van Omar Nasiri, “In
het hart van Al-Qaida, mijn leven als een spion”, waarin hij zijn weder-
varen als infiltrant bij Al Qaida vertelt. Na een grondig onderzoek van
ESISC, een organisatie die gespecialiseerd is in terrorisme en veiligheid,
onder leiding van Claude Moniquet bleek het hele verhaal verzonnen.
Tegen de gewoonte in kwam de VRT later met een rechtzetting.
Niet alle vluchtelingen tellen mee.
De “Naqba” is bij de VRT een jaarlijks terugkerend item. Naqba, bete-
kent letterlijk catastrofe en staat bij de Arabieren voor de stichting
van Israël in 1948. Door de oorlog die de Arabische landen hierop
ontketenden, ontstond het vluchtelingenprobleem dat tot vandaag
de kern van het conflict blijft. Dat er in Arabische landen ook massale
joodse vluchtelingenstromen op gang kwamen met honderdduizen-
den mensen, komt men bij de VRT ook nooit te weten. Ook de kriti-
sche vraagstelling waarom één groep vluchtelingen onderdak vindt
in één staat terwijl de andere geen onderdak kan vinden in 20 landen,
blijft onbeantwoord. Want geen enkele Arabische staat heeft ooit iets
ondernomen om die vluchtelingen te integreren, wat nochtans vol-
gens de Conventie van Genève (1951) had moeten gebeuren.
Hamas en Fatah. Dus eerst een interpretatie en daarna de feiten!
Een zeldzame keer dat we van de VRT een antwoord kregen op onze
interpellaties luidde dit als volgt: “Bovendien: neutraliteit is iets wat
niet bestaat. Daar zijn al heel dikke boeken over geschreven zonder
resultaat. Wij streven onpartijdigheid na en objectiviteit, maar dat be-
tekent niét dat we op elk moment iedereen proberen te muilkorven
met een repliek van de tegenpartij. Ons publiek is rijper en (hopelijk)
verdraagzamer dan dat.“
Wij vinden evenmin dat iedereen op elk moment moet onderbroken
worden met een repliek van de tegenpartij. Maar het kan niet dat één
partij over-kritisch wordt benaderd, terwijl de andere partij met de
fluwelen handschoenen wordt aangepakt. Breng ons een zo volledig
mogelijk verslag van de feiten en geef mogelijke interpretatiekaders
zodat de nodige conclusies kunnen getrokken worden met kennis
van zaken. Wij denken dat het publiek daar rijp voor is. Genuanceerde
standpunten kunnen bovendien de verdraagzaamheid alleen maar in
de hand werken.
Getekend,
Savasorda.
Savasorda is het pseudoniem van een kleine groep medewerkers van
Joods Actueel die de media onder de loep nemen. Savasorda ( “Hoofd van
de wacht”) was een Joods-Spaanse geleerde, volledige naam Abraham
bar Hiyya Ha-Nasi, leefde in Barcelona en was DE persoon die voor het
eerst de volledige oplossingen van de tweede-graadsvergelijkingen naar
Europa bracht. Hij vervolledigde daardoor de werken van de griek Diop-
hantes en vooral van de Oezbeek al-Chwarizmi die de negatieve wortels,
reeds bekend door de Hindoes, zelf niet ontdekt had. n

De rol van de journalist

Afscheidnemend Britse premier Tony Blair uitte onlangs zijn onge-
noegen over de moderne journalistiek, die volgens hem zijn brug-
functie tussen de politiek en de burger niet meer naar behoren ver-
vult. Blair pleitte voor een gedegen berichtgeving met ruimte voor
nuance en reflectie. Naar alle waarschijnlijkheid zal de toespraak van
Blair worden afgedaan als een poging van een verbitterde politicus
om de eigen fouten af te wentelen op de media. Toch raakt hij de
kern van de zaak, ook bij ons en dit zowel voor de binnenlandse als
de buitenlandse berichtgeving. Natuurlijk moet een journalist meer
zijn dan een doorgeefluik voor weetjes en moet hij commentaar en
interpretatiekaders aanbieden. Maar de grondslag daarvan moet ge-
leverd worden door een relaas van de feiten, waarbij alle elementen
aan bod moeten komen. Wij hebben de indruk dat de nieuwsdienst
van de VRT al te vaak commentaar geeft en dan de feiten zo selecteert
dat het eigen gelijk bewezen wordt. Een ‘self-fulfilling prophecy’ heet
dat. Een verslaggeving over interne twisten in Gaza volgde dezelfde
werkwijze. “Ter Zake” (14/06/07) begon met de vermelding dat Gaza
een gevangenis was (waar uiteraard Israël verantwoordelijk voor zou
zijn). Daarna pas kwam het relaas van de bloedige machtsstrijd tussen

j
22 OODS Actueel
 BUITENLAND
Nieuw joods centrum voor
Azerbeidjaan
Israëlische magnaat en financier van het project Lev Leviev bij de
steenlegging. In het midden, de vrouw van president Aliyeva.
Tijdens een plechtigheid vond in de hoofdstad van Azerbeidjaan
de eerste steenlegging plaats van een nieuw Chabad onderwijs-
complex.
De Azerbeidjaanse presidentsechtgenote, Mehriban Aliyeva
en promotor van het project, miljardair Lev Leviev, legden de
hoeksteen van het nieuwe gebouw en bekeken daarna samen
de bouwplannen van het complex. De bouwgrond van 15.000
vierkante meter werd door, Ilham Aliyev, de president van Azer-
beidjaan, ter beschikking gesteld. Naast klaslokalen, auditoria,
laboratoria, bibliotheken, gymnasiums en slaapgelegenheden
zal het Centrum ook een twee verdiepingen tellende synagoge
omvatten. De synagoge wordt het "spirituele hart" van het Cha-
bad Ohr Avner-onderwijscentrum dat opleidingsmogelijkheden
wil bieden aan meer dan 1.000 studenten. In de omgeving van
het centrum worden bomen aangeplant. Voorts is er voorzien in
de aanleg van een openluchtstadion en een kunstmatig meer in
de vorm van een davidsster. De gebeurtenis kreeg bijzonder veel
aandacht in de Azerbeidjaanse nationale media. n
Paspoort Eichmann
gevonden
In een Argentijns archief is bij toeval het paspoort gevonden van de
beruchte nazimisdadiger Adolf Eichmann. De Duitser gebruikte het
document om in 1950 Argentinië binnen te komen. Eichmann kreeg
het paspoort, dat nog in goede staat is, van het Rode Kruis in Genève.
Het is inmiddels in bezit van het Holocaust Museum in Buenos Aires,
maakte het instituut dinsdag bekend. Eichmann was één van de ar-
chitecten van de vernietiging van de joden in concentratiekampen
tijdens de Tweede Wereldoorlog. Israëlische geheim agenten wisten
hem op te sporen en ontvoerden hem naar Israël, hij werd daar in
1962 geëxecuteerd. n
j
24 OODS Actueel
Poetin schenkt maandsalaris
aan joods museum
Tijdens een ontmoeting tussen opperrabbijn van Rusland, Berl Lazar,
en de Russische President Poetin, kwam het onderwerp van een joods
museum ter sprake. "Dat is een goed idee”, zei Poetin. “En als eerste
stap zal ik een maandsalaris van mijn eigen loon storten in het oprich-
tingsfonds van het museum.”
Het Kremlin kon niet meteen meedelen hoe hoog Poetin's maande-
lijkse inkomen is, maar volgens de media zou het naar schatting gaan
om een bedrag van 70.000 roebel, omgerekend 2.000 euro. “Ik denk
dat velen dit project willen steunen omdat het vrede en harmonie tussen
religies promoot. Het illustreert ook de kracht van onze multi-ethnische
en multi-religieuze samenleving", aldus Poetin aan de rabbijn tijdens
hun ontmoeting in de presidentiële residentie Novo-Ogaryovo aan
de rand van Moskou.
De Russische autoriteiten en mensenrechtenactivisten zijn gealar-
meerd door de toenemende raciale en ethnische spanningen van de
afgelopen jaren. Tientallen mensen in Rusland kwamen om of werden
verwond bij racistische aanslagen. Berl Lazar liet Poetin weten dat
een "Russisch Joods Museum - Museum van de Verdraagzaamheid"
als waarschuwing zou moeten dienen voor een terugkeer naar het
verleden. "Op dit ogenblik zijn er mensen die de geschiedenis wil-
len herschrijven en het museum kan tonen wat er in werkelijkheid
gebeurd is", aldus Lazar. Nadat verschillende emigratiegolven door
de Sovjetautoriteiten werden bemoeilijkt, kwam tijdens de eerste ja-
ren na het ineenstorten van de Sovjet-Unie en de daarmee gepaard
gaande instabiliteit de emigratie in een hogere versnelling terecht.
De joodse gemeenschap in Rusland is inmiddels afgeslankt tot één
miljoen mensen. Onder de Russische joden zijn er talrijke prominente
figuren op het gebied van wetenschap, geneeskunde, cultuur en on-
derwijs. n
RUBENSLEI 20
2018 ANTWERPEN
TEL. 03 - 226 07 33 trau@new-vision.be
FAX. 03 - 232 83 43 www.new-vision.be
Nieuwe biografie over Pius XII
verwerpt antisemitische Antisemitisme in het
beschuldigingen Rode Leger
ROME - De be- Joseph Pearce van ‘De Standaard” had enige tijd geleden
schuldiging aan een vraaggesprek met Catherine Merridale over haar boek
het adres van ‘Ivans oorlog’, over het werkelijk gezicht van de soldaten
"Wereldoorlog II - van het Rode Leger. Op de vraag waarom er zoveel racisme
paus" Pius XII, die en antisemitisme was in het Rode Leger, antwoordde Mer-
stelt dat hij een an- ridale: “Ik was niet verrast door de afkeer die de Europese Rus-
tisemiet was die de sen koesterden tegenover de Aziaten. Al in de jaren dertig was
Holocaust door de het staatspolitiek om op hen neer te kijken. Maar het antisemi-
vingers zag, is een tisme heeft me diep geschokt. Zestig jaar na de oorlog zijn de
"lasterlijke over- haatgevoelens nog altijd aanwezig. Joden, vinden ze, hebben
levering" en kan het communisme in Rusland gevestigd. En omdat het bureau-
niet ondersteund craten waren en intellectuelen die niet in de frontlinie hebben
worden met histo- gestreden verdienen ze slechts verachting. Opvattingen die
rische documen- nergens op slaan, maar die hardnekkig de ronde blijven doen.
ten. Althans dat Hoogst onsmakelijk.” n
is de stelling van
de auteur van een
nieuwe biografie.
Het werk werd
geschreven door
de Italiaanse jour-
Massagraf met lichamen van
nalist Andrea Tor-
nielli. Hij is daar-
Joden in Oekraïne gevonden
I
mee aan zijn vierde n het zuiden van Oekraïne is een massagraf aangetroffen met daar-
boek over Pius XII in de vermoedelijke overblijfselen van duizenden Joden die door
toe. De biografie de nazi’s werden vermoord. Dat heeft een woordvoerder van de
verscheen  enkele weken nadat het Vaticaan stappen ondernam om plaatselijke joodse gemeenschap dinsdag bekendgemaakt.
Pius heilig te verklaren, een initiatief dat bij een aantal joodse mensen
voor de nodige irritatie zorgt. Werklieden stuitten op het massagraf bij graafwerkzaamheden in het
Sommige Joden beschuldigen Pius, die paus was van 1939 tot 1985, dorp Gvozdavka-1, waar een nieuw gasleidingsstelsel wordt aange-
van onverschilligheid ten aanzien van de Holocaust en van stilzwij- legd. Gvozdavka-1 ligt niet ver van Odessa. Volgens de woordvoer-
gen tegenover  Hitler. Zijn aanhangers beschouwen hem echter als der van de joodse ge-
een heilig man die, achter de schermen, wel degelijk Joden doorheen meenschap stond in
gans Europa geholpen heeft. de buurt van het dorp
"Dit is een leugenachtige legende die bovendien op een hardnekkige vanaf november 1941
manier blijft verder leven. Pius XII  is zo de bliksemafleider geworden een concentratiekamp,
voor het veronderstelde gebrek aan verantwoordelijkheidszin van de en werden daar onge-
katholieke kerk in die periode", aldus Tornielli. Tornielli, journalist bij veer vijfduizend Joden
het dagblad "Il Giornali" gaf aan zijn uitgebreide biografie (650 pagi- vermoord.
na's) als titel: "Pius XII, Eugenio Pacelli, een man op de troon van Sint
Petrus". De Holocaust had een
In zijn boek citeert Tornielli nieuwe documenten uit het archief van verwoestende uit-
de familie Pacelli die aantonen dat Eugenio als middelbare school- werking op de joodse
student nauwe vriendschapsbanden onderhield met een joodse klas- bevolking van Oe-
genoot, Guido Mendes. Hij hielp later als kardinaal en als Vaticaans kraïne. In september
staatssecretaris de familie Mendes ontkomen naar Zwitserland. De 1941 executeerden de
familie kon vandaar uit naar Israël afreizen aldus de biografie. De Anti- nazi’s in twee dagen
Defamation League heeft Paus Benedictus verzocht om het proces tijd zo’n 34.000 Joden
tot heiligverklaring te verdagen tot na  het openen van de Vaticaanse bij een ravijn even bui-
Tweede Wereldoorlogarchieven. Tornielli's laatste boek, gepubliceerd ten de hoofdstad Kiev.
door Mondadori, bevat ook uittreksels van brieven die de toekom- Het ravijn, Babi Yar,
stige paus in het begin van de jaren dertig naar familieleden schreef. geldt nog altijd als
Op dat ogenblik was hij ambassadeur van het Vaticaan in Duitsland. belangrijk symbool
In zijn brieven beschrijft hij  zijn ongerustheid over de opkomst van van de Holocaust in
Hitler. n Oekraïne. n

jOODS Actueel 25
 ISRAel
Israël, Fatahland en Hamastan:
De nieuwe drie-staten oplossing?
D o o r M AX s c H i c k
Hamas is vastberaden een fundamentalistische staat te creëren zoals in Iran en Saoedi-Arabië
E
uropa bekijkt de inter-Palestijnse slachtpartij en reageert ge-
schokt. Palestijnen die elkaar van de 15de verdieping de dood
in gooien, kerken vernielen, Bijbels verbranden, en Palestijnse
patiënten (die bij een rivaliserende groep horen) in ziekenhuizen
met kogels doorzeven. Hoe kunnen Palestijnen zich op zo’n afschu-
welijke manier gedragen tegenover elkaar luidt de vraag?
Dat Palestijnse zelfmoordenaars bommen met spijkers tussen
joodse vrouwen en kinderen laten ontploffen om zoveel mogelijk
dood en terreur te zaaien, baart europa blijkbaar minder zorgen.
Maar wanneer Palestijnen iets dergelijks tegenover hun eigen
mensen orchestreren, dan pas wordt er geschokt gereageerd. In
het Midden-Oosten verhaal was het toch zo, dat de Israëli’s de
genadeloze bezetters en onderdrukkers waren, terwijl de arme
Palestijnen slechts een eigen staat wensten, om er in vrede te
kunnen leven? europa had beter moeten weten: een volk dat zijn
eigen kinderen met bommen om hun middel de dood in jaagt,
kan uiteraard slechts op dezelfde manier met haar eigen mensen
omgaan.
toen Hamas in januari 2000 duidelijk afgetekend de Palestijnse
verkiezingen won, was het duidelijk, dat de reeds zware dobber,
die een Israëlisch-Palestijnse vrede belichaamt, een nog veel zwaar-
dere dobber zou worden. Vrede leek verder verwijderd dan ooit,
en dat is het ook. jarenlang hadden Arafat en zijn Fatah-trawanten
zich schuldig gemaakt aan corruptie en uitbuiting van de miserie
van hun eigen volk. Arafat stond als 9de rijkste persoon ter wereld
geregistreerd, en gaf daarmee zelfs de koningin van engeland het
nakijken.
De miljarden die versluisd zijn naar diverse Zwitserse banken had-
den zijn onderdanen ietwat hoop kunnen geven op een betere toe-
komst, maar dat bleek duidelijk minder belangrijk. De Palestijnen
hebben hem afgestraft, om uiteindelijk van de regen in de drup
j
2 OODS Actueel
te geraken. europa schortte even de geldelijke hulp op, maar toen
de Palestijnen dit omzeilden door een schijnregering van nationale
eenheid te vormen met de Fatah, ging de geldkraan weer open als
nooit tevoren. Ondertussen is die “eenheid” veranderd in een re-
gelrechte burgeroorlog, met Hamas als (voorlopige) overwinnaar.
Indien de Fatah- beweging van president Mahmoed Abbas nog de
schijn gaf van naar vrede te streven, schonk Hamas direct klare wijn.
Geen vrede met Israël, geen erkenning van Israël, en geen toege-
vingen aan Israël, kortom, een gelijkaardige verklaring als die van
Khartoem in 1967. Ook toen, na de verpletterende nederlaag van
de Zesdaagse oorlog, had de Arabische liga dezelfde drie principes
uitgeroepen. Maar Hamas gaat verder. Véél verder...
Hamas, sharia en iran
Hamas is niet van plan een democratische, vrije staat Palestina te
stichten, laat staan, een staat die met zijn joodse buur in vrede
wil leven. Na een week van hevige gevechten met Abbas’ Fatah-
beweging en wederzijdse moord- en lynchpartijen, op een manier
waar de Palestijnen het patent op blijken te hebben, verkregen
de Hamas-milities controle over Gaza. Abbas en de zijnen hebben
zich op de Westelijke jordaanoever teruggetrokken, en de rest is
naar egypte gevlucht. Hamas heeft nooit onder stoelen of ban-
ken gestoken dat Palestina een theocratische staat moet en zal
worden.
een Staat waar geen plaats is voor democratie, en waar fundamen-
talistische Moslims met de Sharia-scepter zullen zwaaien. een staat,
waar slechts plaats is voor vrome Moslims. De 2,500 christelijke Pales-
tijnen in Gaza waren reeds lang gereduceerd tot het Dhimmi-statuut
(Dhimmi betekent zoveel als de Moslimversie van “untermensch” bij
de Nazi’s ) maar de leiding van Hamas heeft de Gaza-christenen dui-
delijk laten verstaan, dat ze zich aan zeer harde tijden en veranderin-
gen moeten verwachten, en dat elke poging van proselietisering van
de lokale bevolking onmiddellijk met de dood bestraft zal worden.
Alcohol wordt verboden, en ook niet-Moslim vrouwen zullen enkel den met Arabische pogingen tot de vernietiging van Israël. Het ge-
gesluierd op straat getolereerd worden, aldus Sheik Abu Saqer, leider loof dat de stichting van een Palestijnse staat hieraan verandering
van de Jihadiya Salafiya, die er een extreem Moslim gedachtegoed zal brengen is even utopisch als het vinden van een gigantische
op na houdt, en recentelijk een militaire tak geopend heeft. Kortom, petroleumbron in het Antwerpse Stadspark. Israël van zijn kant
de Sharia zal de enige wet zijn, waarmee in elk geval dit deel van de zal geen Hamastan aan zijn westelijke grens dulden, en er bestaan
Palestijnse regio in de voetstappen treedt van Saoedi-Arabië en Iran. reeds speculaties (aldus de Sunday Times) over een eventueel plan
Het is interessant op te merken, dat het Vaticaan reeds jarenlang een van de nieuwe minister van Defensie Ehud Barak om Gaza bin-
afwijzende vinger naar Israël uitsteekt omwille van de bezetting van nen enkele weken binnen te vallen, en definitief met Hamas af te
Palestijns gebied, terwijl de Paus geen woord rept over de onderdruk- rekenen.
king van zijn eigen Christelijke kudde door diezelfde Palestijnen. Sinds
jaren ontvluchten Christelijke Palestijnen hun land om in Amerika of Waar geen speculatie over bestaat, is dat Iran met de Hezbollah
andere verre oorden hun heil en overleving te zoeken. in het Noorden, en Hamas in het Westen, nu een dubbel poten-
tieel front met Israël heeft. Geen front met een regelmatig leger,
En nu? maar een horde zelfmoordterroristen, uitgerust met meer en
De “sancties” bleven niet uit: de geldelijke hulp aan Gaza werd ver- meer gesofistikeerde wapens, en een steeds extremer Moslim-ge-
dubbeld, terwijl de inwoners blijven verhongeren, daar al het geld dachtegoed. Benjamin Netanyahu heeft het passend uitgedrukt:
naar wapens of in de zakken van hun leiders gaat. Het is inderdaad “Waar Israël zich unilateraal terugtrekt, neemt terrorisme haar
zo dat er een zware humanitaire catastrofe loert, maar beweren plaats in...” n
dat Israël de toegang tot Gaza blokkeert is onjuist. Hamas heeft de
grens met Egypte in handen, (een van de voorwaarden voor vrede
was altijd, dat de Palestijnen geen grens mochten hebben met
een ander Arabisch land, en dit om wel zeer relevante redenen...)
Olmert maakt “gebaar van goede wil”
Israël laat op korte termijn 250 Palestijnse gevangenen vrij.
waardoor humanitaire hulp een veilige doorgang moet krijgen
Het gaat om leden van de Fatah-partij van de Palestijnse pre-
via dat land, en de veiligheid moet verzekerd worden door
sident Abbas. Voorwaarde is dat zij geen bloed aan hun han-
Egypte en Hamas. Waarom zou Israël hulp moeten verlenen aan
den hebben en een verklaring ondertekenen dat ze geen
degenen die hen dagelijks met raketten bestoken, en onophou-
geweld meer zullen gebruiken. Olmert maakte dit bekend
delijk pogingen ondernemen om zelfmoordterroristen te laten in-
in de Egyptische badplaats Sharm-el-Sheikh. Hij voerde daar
filtreren? Van welk land werd ooit zoiets verwacht? Waarom moet
gesprekken met Palestijnse president Abbas, Jordaanse Ko-
er altijd met twee maten en twee gewichten gewerkt worden als
ning Hoessein en de Egyptische president Moebarak.
het om Israël gaat? Belangrijk is nu in elk geval de topografische
verandering.
Het is niet zo dat de Palestijnen hun land in twee delen opgesplitst
hebben. Nee, het is evident dat we hier met twee soorten mensen
te maken hebben: Hamas, helemaal aan de andere kant van de bar-
rière, en Fatah, waarmee we “zaken” kunnen doen, tenminste, dat
denken het Westen en sommige naïeve Israëli’s, vooral uit de linkse
hoek. De Amerikanen en Israël zijn nu druk bezig om Fatah te be-
wapenen. Maar de weerslag zou Israël wel eens zeer duur kunnen
komen te staan. Laten we niet vergeten, dat Abbas tot op heden
nooit een vinger heeft durven uitsteken tegen Hamas, en ook altijd
gezworen heeft dat nooit te doen. Met zijn 40.000 gewapende sol-
daten had hij het pleit gemakkelijk kunnen beslechten met een Fa-
tah overwinning; hij heeft echter gekozen daar van af te zien. Het in
Europa alom aanvaarde idee dat Fatah gematigd is, is een fabeltje:
hun milities zijn nog recentelijk verwikkeld geweest in aanvallen
op Israël, en al vertaalt Abbas zijn wil tot vernietiging van Israël op
een manier, aangepast voor westerse consumptie, de wil daartoe
is en blijft er. Maar de Amerikanen, eens in een gat, blijven verder
graven.
Zo was het in Vietnam, zo is het in Irak, en zo zou het wel eens kun-
nen zijn in deze burgeroorlog: Washington bewapent Fatah, maar
indien Hamas ooit de Westbank in handen krijgt, zal dat eveneens
gelden voor de aan hun geleverde Amerikaanse en Israëlische wa-
pens. Reden voor deze Westerse manier van handelen is het na-
ïeve geloof, dat de tweestaten oplossing dé manier is om vrede te
bereiken. Feitelijk bestaat dit idee reeds sinds 1922, toen de Brit-
ten drievierde van het Palestijns mandaatgebied aan de Arabieren
schonken om in het overgebleven gedeelte de Joden een thuisland
te bezorgen. Hierdoor werd het Hasjemitisch Koninkrijk van Trans-
Jordanië opgericht. Jordanië is dus de feitelijke Arabische staat
Palestina. Sindsdien werden talloze pogingen ondernomen om tot
een tweestaten oplossing te geraken, die enkel beantwoord wer-

jOODS Actueel 27
 ISRAel
Shimon Peres
nieuwe
president
van Israël
Shimon Peres is aangesteld tot nieuwe president van Israël.
Hij volgt Moshe Katsav op, die was opgestapt na beschuldi-
gingen van seksueel misbruik. Peres haalde het in de verkie-
zingsronde in de Knesset van tegenkandidaten Reuven Rivlin
en colette Avital.
De post van president is een ceremoniële functie in Israël
en wordt gegeven als eerbetoon aan een prominent politi-
cus of politieke denker van het land. Aan de functie is dan
ook een groot prestige verbonden. In 2000 was Peres ook al
kandidaat-president, maar hij moest toen de duimen leggen
voor de tot dan vrij onbekende Moshe Katzav. Het was een
gevoelige nederlaag voor Peres, één van de zwaarste neder-
lagen van de vele die hij in zijn langdurige politieke carrière
te incasseren kreeg.
Na zijn overwinning begaf Peres zich naar de Klaagmuur om
een gebed op te zeggen. De presidentsfunctie duurt 7 jaar.
Peres zou dus tot zijn 90-ste president kunnen zijn. Na zijn
verkiezing hield Peres een toespraak waarin hij zei het als zijn
nieuwe taak te zien Israëls verdeelde samenleving bijeen te
brengen. een president moet zich niet met politiek en par-
tijen bezighouden, zei hij, maar 'dat wat ons bindt met krach-
tige stem naar voren brengen'.
De nu 83-jarige Shimon Peres speelt al sinds 1959 mee op
het politieke toneel in Israël. Hij bekleedde verschillende be-
langrijke ministerposten, zoals Defensie, Financiën en Buiten-
landse Zaken. In de jaren 70 werd hij voor het eerst premier.
In de jaren 80 en 90 werd hij nog verschillende keren eerste
Minister. In 1994 kreeg hij de Nobelprijs voor de Vrede samen
met de Palestijnse leider Yassar Arafat en toenmalig Israëlisch
premier Yitzhak Rabin voor de Oslo-akkoorden.
Shimon Peres
wordt gefeliciteerd
met zijn benoe-
ming tot President
door partijgenoot
Ehud Olmert
j
28 OODS Actueel
Shimon Peres komt
een dankgebed
opzeggen aan de
klaagmuur na zijn
benoeming.
Barak benoemd tot nieuwe
minister van Defensie
ehud Barak, die eerder deze maand de verkiezingen won voor het
voorzitterschap van de Arbeiderspartij, is iets later ook benoemd
geworden tot minister van Defensie. Amir Peretz, die de functie
voordien bekleedde, heeft na de bekendmaking van de Winograd
conclusies al laten weten een andere ministerpost te ambiëren. uit-
eindelijk kreeg hij echter geen andere ministerpost en heeft op en-
kele weken tijd zowel zijn ministerfunctie als het voorzittersschap
van zijn partij kwijtgespeeld. Peretz wordt mede verantwoordelijk
gesteld voor het ‘falen’ van het leger tijdens de oorlog tegen de
Hezbollah. Bij zijn aanstelling in Mei 2006 werden al serieuze vraag-
tekens geplaatst bij zijn kandidatuur. Peretz was jarenlang hoofd
van de nationale vakbond. Hij heeft geen militaire achtergrond,
hetgeen in een land als Israël toch primordiaal is voor deze functie.
ehud Barak van zijn kant heeft een lange militaire loopbaan achter
de rug en is nog steeds de meest gedecoreerde militair ooit van Is-
raël. Bij een oorlog is hij dus de geknipte man om analyses te maken
en troepen te leiden.
Peilingen
een peiling van Israëls grootste krant, Yedioth Acharonoth (wat zo-
veel betekent als het laatste nieuws), voorspelde dat, indien verkie-
zingen vandaag zouden worden gehouden, de Arbeiderspartij 29
zetels zou halen onder Barak. Dat zijn er 10 meer dan de huidige
19 zetels. De likudpartij onder Benjamin Netanyahu zou nog beter
presteren en de huidige 12 zetels bijna verdrievoudigen tot maar
liefst 30. De stijgende trend van likud in de peilingen begon al een
jaar geleden en heeft Netanyahu vooral te danken aan zijn harde
lijn en het falen van Olmert tijdens de oorlog. De Kadima-partij van
de huidige premier zou volgens de peilingen een tegenovergesteld
effect tonen en zakken van 29 tot 11 zetels. n
Israël lanceert nieuwe satelliet De Israëlische
Israël heeft eerder deze maand van zeventig centimeter tonen. premier Olmert
een spionagesatelliet gelanceerd. De kunstmaan moet minstens bezocht vorige
Het hoofd van het ruimtevaart- vier jaar blijven functioneren. week Het Witte
programma van het Israëlische De satelliet, die 30 kilo weegt en Huis. Na een
ministerie van defensie, Haim 2,30 meter lang is, gaat de gege- gesprek van en-
Eshed, zei dat de kunstmaan ont- vens aanvullen die een oudere kele uren tus-
wikkelingen in Iran in de gaten kunstmaan, de Ofek-5, levert. De sen Olmert en
kan houden. Israël vermoedt dat informatie zal worden gedeeld de Amerikaanse
Iran werkt aan een kernwapen met de Verenigde Staten. Enkele President Bush
en beschouwt het land als zijn dagen na de lancering stroom- heeft deze laat-
grootste strategische bedreiging. den de eerste beelden al binnen. ste verklaard dat
Volgens de Israëlische radio kan Die zouden beter zijn dan ver- de veiligheid van
de Ofek-7 satelliet voorwerpen hoopt. n de staat Israel
hem na aan het
hart ligt. Er zou een tienjarig plan opgesteld worden dat de ver-
Ontvoering soldaat mislukt dere militaire steun aan Israël bevestigd. Belangrijkste gespreks-
onderwerp was de toestand in Gaza en hoe premier Abbas van
Gewapende Palestijnen nabij de Gazastrook slaagden er niet in Fatah te steunen. n
een Israëlische soldaat te ontvoeren. Gewapende Palestijnen
konden de zwaarbewaakte grens van Gaza oversteken. Hiervoor
maakten ze gebruik van een witte jeep voorzien van televisie- en
persemblemen. Maar door de alertheid van de Israëlische solda-
Eenzijdig rapport verworpen
ten kon een ontvoering worden voorkomen. Er volgde wel een Israël verwerpt de beschuldigingen die Amnesty International in haar
twee uur durend schietgevecht. Een van de terroristen werd door jongste rapport uit naar aanleiding van vier decennia bezetting van
de militairen doodgeschoten. de Palestijnse gebieden.
Internationale journalistenverenigingen uitten hierover felle kri- Het Israëlische ministerie van Justitie stelt dat in het rapport van
tiek op de Palestijnen. Volgens de journalisten wordt door dit soort de mensenrechtenorganisatie 'systematisch fouten staan', dat het
trucs het werk voor hen steeds gevaarlijker. Ook de Palestijnse 'feitelijke en wettelijke onduidelijkheden' bevat, en dat het 'im-
Vereniging van Journalisten bracht in Gaza een verklaring uit met moreel' is. Israël verwijt de groep ook dat er in het rapport slechts
een scherpe veroordeling. Geen enkele journalist in Gaza wilde beperkt melding wordt gemaakt van 'Palestijnse terreurdaden'.
echter ten persoonlijke titel spreken, uit angst voor represailles. Shimon Peres, de nieuwe president van Israel, stelt in een reactie dat
Legerwoordvoerster majoor Avital Leibovitch sprak van cynisch de Palestijnen zelf verantwoordelijk zijn voor hun lot. 'De problemen
misbruik van de bescherming die de journalist tijdens zijn werk die door de veiligheidsgrens zijn ontstaan, zijn het gevolg van de tweede
geniet. n Intifada en de vele bussen met Palestijnse zelfmoordactivisten', zei Peres
op de Israëlische openbare radio. n

Juni 1967 en 2007 - 40 jaar na de bevrijding van Jeruzalem

jOODS Actueel 29
 ISRAel

In jeruzalem vond dit jaar de omstreden Pride parade plaats, een doorn in het oog van de orthodoxe gemeenschap. Zo’n 3500 mensen namen
deel aan de parade. een forse politiemacht was op de been om alles in goede banen te leiden. Met 7.000 politieagenten waren er dubbel zoveel
ordehandhavers dan deelnemers. De orthodoxe gemeenschap had de hele week lang tegendemonstraties voorzien waaraan tienduizenden
deelnamen. In hevige schermutselingen met de politie raakten zowel agenten als demonstranten gewond. Zo’n 100 chassidische joden wer-
den gearresteerd, één van hen had zelfs een zelfgemaakte bom op zak.

j
30 OODS Actueel
Groot-Brittannië stelt
gezamenlijke academische Eventjes lachen
conferentie voor joodse humor
De Britse regering stelt voor om als gastheer op te treden voor een
conferentie van Britse, Israëlische en Palestijnse academici die gehou- Na bijna een halve eeuw te zijn verbonden in een duurzaam
den zou worden in het VK. De regering wil hiermee een signaal geven huwelijk, gaat hij dood, en niet zo lang daarna verschijnt
dat ze niet wil weten van een boycotactie die gericht is tegen Israë- ook zij in de hemel.
lische academici, zoals de wijd bekritiseerde oproep van de unie van
de Britse universiteiten vorige maand. Daar boven vindt zij haar man, ze vliegt hem in de armen en
roept: "liefste, wat een geluk jou hier te vinden!!!”
Dit nieuws maakte Brits onderwijsminister Bill Rammel eerder deze
maand bekend bij zijn bezoek aan Israël. Rammel had in Israël ont- De man kijkt verbijsterd op en zegt: "Gooi nou geen roet in
moetingen met zijn Israëlische ambtsgenoot Yuli tamir, minister van het eten! De afspraak was: “tot de dood ons scheidt”!!!
Buitenlandse Zaken tzipi livni, en minister voor Diaspora-aangele-
genheden Isaac Herzog. Hij ver-
klaarde hen ook dat zijn land er
alles aan doet om de boycotactie
tegen Israëlische academici te
pareren. Hij argumenteerde dat
een boycot juist die progressieve
stemmen in Israël zou raken die
als bruggenbouwers fungeren
en oproepen tot verzoening. Is-
aac Herzog noemde het bezoek
van Rammel uitermate belang-
rijk, en iets waar naar uitgekeken
werd na de beslissing tot boycot
van het u.c.u.

Oprah Winfrey trotseert kritiek

voor steun aan Israël
een belangengroep gevormd
door het YWMcA in oost-jeru-
zalem en de Palestijnse YMcA-
afdeling deelt in een brief geda-
teerd 8 juni mee erg geschokt
te zijn door de bereidheid van
Oprah Winfrey om Israël te be-
zoeken. De invloedrijke Oprah
Winfrey is één van de bekendste
talkshow gastvrouwen in Ame-
rika en werd deze maand door
Fortune Magazine benoemt tot
de meest invloedrijke media
persoonlijkheid van het jaar.

Het YMcA, vergelijkbaar met linkse groeperingen als 11.11.11 en

Oxfam bij ons, verklaarde dat Oprah net een imago heeft van ie-
mand die opkomt voor minderheden en dus de Palestijnse gebie-
den moest steunen, en niet Israël. In één van haar shows toonde
Oprah begrip voor de moeilijke levensomstandigheden waarin
Israëli’s moeten leven en verklaarde ze graag in te gaan op een
uitnodiging van elie Wiesel om Israël te bezoeken. joods Actueel
heeft slechts één raad voor Oprah, ‘Blijf zo doorgaan en volg de
weg van je hart, niet die van het YMcA of andere eenzijdige be-
langengroepen’.

jOODS Actueel 31
 ISRAel

Militaire oefeningen in Israël

Het Israëlische leger hield deze maand twee
grote militaire oefeningen, één in het noor-
den en de andere in het zuiden van het land.
Duizenden troepen, gesteund door tanks, he-
likopters en zware artillerie namen hier aan
deel. Het zal waarschijnlijk geen toeval zijn
dat het weldra de eerste verjaardag is van de
tweede libanon-oorlog. De militaire inlich-
tingsdienst waarschuwt al enkele maanden
voor een mogelijk conflict met Syrië. Het idee
doet de ronde dat na het succes van de Hez-
bollah, de Syriërs wel eens hun eigen aanval
kunnen lanceren om de Golan hoogte te her-
overen. De militaire oefening van deze maand
moest zo’n scenario voorstellen en eventuele
problemen blootstellen.

Door de grote concentratie troepen en de

nervositeit van Syrië verklaarde Israël duide-
lijk dat het om een oefening ging. Premier
Olmert zei o.m. dat een foute inschatting van
Syrië wel eens nieuwe vijandelijkheden zou
kunnen veroorzaken en verzekerde dat het
slechts om militaire maneuvers ging.

Aan het einde van de maand startte dan de

tweede militaire oefening, ditmaal in het zui-
den van Israël en samen met Amerikaanse
troepen. Hier ging het vooral om simulaties
van luchtaanvallen en vliegtuiggevechten.
Dat de crisis met Iran hier iets mee te maken
zou hebben, werd door het leger ontkend.
Volgens het leger was deze oefening al twee
jaar eerder gepland. Iran zegt dat de VS en Is-
raël samen plannen smeden om het land aan
te vallen.

j
32 OODS Actueel
jOODS Actueel 33
 ISRAel

HOtel
le MÉRIDIeN
DODe Zee

G
elegen in een complex van 12 hectare met luxueus aangelegde
tuinen biedt het Méridien hotel aan de Dode Zee rust en com-
fort in een unieke sfeer. Het hotel ligt op de laagste plek op
aarde en biedt een adembenemend uitzicht op de bergen. Het hotel
telt 600 ruime kamers in dit wereldbekend kuuroord. Het is makkelijk
te bereiken vanuit jeruzalem, slechts één uur rijden, en niet meer dan
tweeënhalf uur vanuit de internationale luchthaven Ben Gurion.

Gasten die verblijven op de 16de verdieping (business afdeling) heb-

ben vrije toegang tot de Private Business lounge waar heel de dag
versnaperingen ter beschikking zijn. Het hotel staat onder de vakkun-
dige leiding van de Fattal Hotel Management groep. Het hotel zorgt
goed voor haar gasten. Zo is er op elke kamer een kluis, een grote te-
levisie, een balkon, fruitmandjes, internet, een minibar, een badjas en
slippers en gratis kranten. Het eten in het hotel is gevarieerd en wordt
bereid door bekende chefs. Doch het belangrijkste blijft natuurlijk de
verwenningskuren en de spa. De Dode Zee is wereldberoemd om de
helende werking en de therapeutische kracht van het zeewater en de
mineralen.Het hotel biedt individuele programma’s onder supervisie
van speciaal hiervoor opgeleide vakmensen.

er is ook een huidarts aanwezig en ander medisch personeel voor

consultaties over fysiotherapie, acupunctuur en verschillende andere
behandelingen. Het hotel bevat o.a. een schoonheidscentrum, een
fitnesscomplex, zwavel- en Dode Zee mineraalbaden, een jacuzzi,
een sauna, tal van massages en modderbaden en een behandeling
met lichaamsmaskers. De spa omvat eveneens twee zwembaden,
een binnen- en een buitenbad met water van de Dode Zee. er zijn in
totaal 21 behandelingskamers waar gespecialiseerde therapeuten di-
eet en anti stress programma’s voorstellen, kruidenbehandelingen en
hydrotherapie uitvoeren en verschillende massages geven met het
gebruik van hot stones, modder, zeewier, aloe vera en chiatzio. Het
gebied van de Dode Zee biedt ook tal van andere attractiemogelijk-
heden aan. In de buurt kunnen de Vesting van Massada en de ruines
van het paleis van Herodes bezocht worden evenals de eeuwenoude
Qumran graven. n

j
34 OODS Actueel
 CULTUUR
PRAKTIJK, GESCHIEDENIS EN
BETEKENIS VAN DE BAR-MITZVAH
D o o r : Rabb i j n m r . d r s . R . E ve r s
Een Bar-mitzvah in de praktijk
Al jaren was Yossi bezig met zijn Bar-mitzvah. Hij droomde van
een grote berg cadeautjes maar daar moest hij
- achteraf gezien - wel ontzettend veel
voor doen. Zijn parsja - afdeling uit de
Tora - was `Wajechie', het laatste ver-
haal van Be­reesjiet (Genesis), over de
ontmoeting van vader Ja'akov met zijn
doodgewaande zoon Josef. Dit was zijn
parsja, omdat hij dertien jaar geleden
op donderdag vlak voor die bewuste
Sjabbat was geboren. Hij zou die dus in de
synagoge moeten voorzingen.
Het Hebreeuws beheerste hij goed, maar helaas was hij niet zo mu-
zikaal. Zijn oom Mosje, broer Richard, neef Natan, achterneef Izaak,
vriend Herman en diens broer Rafael probeerden allen hun uiterste
best om hem de toon- en lajnentekens bij te brengen. Drie maanden
voor zijn Bar-mitzvah ontstond ook bij Yossi's ouders lichte pa­niek. De
cadeau's waren reeds ingekocht, de zaal al gereserveerd, de catering
reeds aanbetaald doch de parsje bleek nog onvoldoende ingestu-
deerd. Het Tikkoen - een speciaal oefenboek, dat lijkt op een Tora-rol
- vertoonde ezelsoren en scheurde uit zijn band...
Zijn pak en zijn hoed waren al gekocht en direct nagekeken op
sja'atneez - verboden mengsels van wol en linnen. De das was van
zijde, want zo was dat gebruikelijk in de familie van Yossi. Zijn Talles
– talliet of gebedskleed - brach­ten zijn oom Bram en tante Miriam
mee uit Israël.
Het werd Yossi in de week vóór de Bar-mitzvah af en toe te zwaar.
Het werd hem “zwart voor de ogen”. Hij moest ook nog zijn droosje
- speech - uit zijn hoofd leren, als bewijs van zijn geleerdheid want
hij stamde uit een familie van Rabbijnen. Zijn zusters moesten hem
overho­ren. Met de moed der wanhoop lukte het hem om de negienot
- toontekens er in te stampen. Hij kende het bijna vlekkeloos. De don-
derdagavond voor de grote Sjabbat moest hij oefenen uit een echt
Sefer-Tora onder het toeziend oog van de Rabbijn. De generale repe-
titie verliep moeizaam maar dat voorspelde een goede performance
op het echte moment.
Direct na het proef-lajnen werd de se'oedat mitzvah, de verplichte
Bar-mitzvah maaltijd gehouden. Want op die dag was hij echt jarig.
Op de geboortedag wordt je echt Bar-mitzvah en daar hoort een
grote, feestelijke maaltijd bij. Want zodra je Bar-mitzvah bent, ben je
verplicht tot alle 613 ge- en verboden uit de Tora. Een grotere simcha
bestaat er niet voor een Joodse man.
Sjabbatochtend - het lajnen mag ook op een doordeweekse dag maar
wordt meestal op Sjabbat gedaan - stond hij vroeg op. Er zouden hon-
derden mensen naar sjoel komen. Het meeste maakte hij zich zorgen
of er vanuit de damessjoel wel voldoende snoep voor alle kinderen
gegooid zou worden. Want zo wordt deze simcha luister bijgezet. De
kleine kinderen in sjoel verzamelen het snoep en zo waren de gab-
ba’iem (kosters) zeker dat er geen rommel achterbleef in het G’dshuis.
j
36 OODS Actueel
De gebedsriemen, hét symbool van de Bar-Mitzva
Bron voor oproepen
De eerste schriftelijke bron voor het oproepen van een Bar-mitzvah
jongen voor de Tora, stamt uit de achtste eeuw. Rabbi Jehoeda Gaon
wordt daar vermeld omdat hij een speciale beracha (zegening) uit-
sprak van ‘baroech shepotrani’, geprezen is G'd, die mij vrijgesteld
heeft van straffen voor mijn zoon omdat hij nu volwassen is. Yossi
werd nu verantwoordelijk voor zijn eigen gedrag. De vader van Yossi
realiseerde zich echter dat hij dan wel formeel niet meer voor zijn
zoon verantwoordelijk was, maar dat hij nog lang niet van zijn opvoe­
ding af was.
Hoewel er in de geschreven Tora geen aanduiding te vinden is voor
het vieren van de Bar- of Bat-mitzvah, schrijft de Mondelinge Leer
(Misjna) in Pirkee Awot - Spreu­ken der Vaderen 5:25 - dat 'een dertien-
jarige verplicht wordt om alle mitzvot (ge­boden) in acht te nemen' .
Dat men reeds met dertien jaar en een dag ‘synagogaal’ meerderjarig
wordt, is een mondelinge traditie, waarvoor verder geen reden gege-
ven wordt (Responsa Rosj 16:1). Toch duiden de verschillende andere
termen voor Bar- of Bat-mitzvah, die de Talmoed her en der gebruikt,
zoals 'ben da'at' – iemand met verstand, op geestelijke rijping en li-
chamelijke volwassenheid. De eerste keer, dat de term Bar-mitzvah in
de joodse boeken voorkomt, is de Talmoed (B.T. Sanhedrien 84b).
De eerste Bar-mitzvah
De Midrasj (Bereesjiet Rabba 53:10) leert ons, dat historisch de eer-
ste Bar­-mitzvah gevierd werd door Abraham toen zijn zoon Jitschak
13 jaar werd 'op de dag dat hij gespeend werd' - hetgeen uitgelegd
wordt, dat hij losraakte van zijn jetser hara - slechte neiging. Hier ligt
al aangeduid, dat de Bar-mitzvah het om­slagpunt naar volwassen-
heid is: de ontwikkeling van de psychische kracht om je los te maken
van verkeerde invloeden.
Zoals een bruiloft
Wordt men automatisch Bar- of Bat-mitzvah of moet het speciaal ge-
vierd worden? De magi­sche kalenderdatum overschrijdt men vanzelf
- met of zonder feest - maar het is een oude joodse gewoonte om de
Bar-mitzvah bijna gelijk aan een 'chassene' - een bruiloft te vieren.
Daarom noemt men hem ook wel 'Chatan Bar-mitzvah', en vergelijkt
men de Bar-mitzvah met een bruidegom. Gelijk een huwelijk bete-
kent een Bar-mitzvah een belangrijke nieuwe levensfase. Volgens de
Zohar (mystiekleer) is het een dag van enorme simcha (vreugde), zo-
wel in de Hemel als hier op aarde. Eigenlijk zou een Bar­-mitzvah reeds
in het huwelijksbootje kunnen stappen, hetgeen vroeger ook wel ge-
daan werd - een vroeg huwelijk werd als ideaal beschouwd - maar is
tegen­woordig volstrekt ongebruikelijk.
Het getal dertien
Dertien is in het Jodendom alles behalve een ongeluksgetal. Het is
eerder het getal van G'ddelijke genade en de dertien geloofsprincipes
van Maimonides. De Tora wordt met dertien uitlegregels verklaard, de
Briet-mila (besnijdenis) is met dertien verbonden verklonken met het
joodse volk en in iedere tsietsiet - schouw­draad - zitten 8 draden en 5
knopen, samen weer 13. De namen van de Aartsva­ders en Aartsmoe-
ders tellen ieder tezamen 13 letters, Jakob had dertien kinderen en
in het Bet haMikdasj, de heilige Tempel, werden er dertien verschil-
lende vormen van ieder dienstvoor­werp gebruikt. Dertien is dus een
geluksgetal in het Jodendom en geen ongeluksgetal als in de wereld
om ons heen.
Tefillien
Uiterlijk zien we in sjoel niet veel verschil tussen vóór en na de Bar-
mitzvah, behalve met de Tefillien, de gebedsriemen met de zwarte
huisjes op het voorhoofd en de linkerarm waarin verschillende stukjes
perkament uit de Tora liggen. Sommige kinderen leggen geen Tefil-
lien voor de Bar-mitzvah en gaan omstreeks de Bar-mitzvah naar de
Rebbe om aldaar onder zijn auspiciën te beginnen met deze gewich-
tige mitzvah (gebod). In andere groeperingen beginnen de aanko-
mende Bar-mitszvah-boys reeds drie maanden van te voren Tefillien
te leggen, uiteraard eerst onder begeleiding van vader of Rabbijn.
Tefillien zijn van (koeie-)huid gemaakt, van dezelfde materie als waar-
van het mensenlichaam gemaakt is om te benadrukken, dat de bood-
schap van de Tefillien - als in een huidtransplantatie - één moet wor-
den met de mens. De Tefillien moeten zwart zijn: zwart verandert niet
zo gauw van kleur. Zo ook moet de joodse man of vrouw zijn/haar
identiteit niet opgeven.
Op de hoofdtefillien staan twee letters 'sjien', de ene met drie pootjes
en de ander met vier pootjes. De letter sjien is in getallenwaarde 300.
Twee sjiens zijn totaal 2 x 300=600. Sj-sj vormt het Hebreeuwse 'sjeesj'
of zes (6); samen met de zeven (4+3) pootjes komen we uit op 613,
het aantal ge- en verboden, dat de Bar- of Bat-mitzvah moet houden.
G’ds evenbeeld
Tefilien is de ultieme mitzvah die ons leert dat wij in G’ds evenbeeld
zijn geschapen:
Rav Ada zei in naam van Rabbi Jitschak: “Waar vinden we dat G’d Tefilien
draagt?” Er staat geschreven (Jesjaja 62:8): “G’d heeft gezworen bij Zijn
rechterhand en bij de arm van Zijn kracht.” Zijn rechterhand is de Tora zo-
als er geschreven staat (Deut. 33:2): “Vanuit zijn rechterhand kwam een
vuurwet voor hen.” De arm van zijn kracht is Tefilien zoals er geschreven
staat in de Psalmen (29:11): “G’d geeft kracht aan Zijn volk”. Maar waar
vinden we dat Tefilien Israëls kracht zijn? Omdat er geschreven staat
(Deut. 28:10): “En de volken van de aarde zullen zien dat G’ds naam op
u genoemd wordt en ze zullen bang zijn voor u.” De grote rabbi Eliezer
zei: “Dit slaat op de Tefilien van het hoofd.” Rabbi Nachman bar Jitschak
vroeg rabbi Chia bar Avin: “En wat staat er in de Tefilien van de Heer der
wereld?” Hij antwoordde dat G’ds Tefilien de vers uit I Kronieken 17:21
bevat: “Wie is als Uw volk Israël, één volk op aarde, die door G’d gelost
werd voor Hem als een volk om Zichzelf een naam te maken door grote
en indrukwekkende wonderen” (B.T. Berachot 6a).
Onze materiële Tefilien zijn een tegenhanger van de hemelse Tefilien.
In elk detail weerspiegelen ze G’ds spirituele Tefilien. Omdat ze lijken
op de Tefilien van Boven staan ze spiritueel de Hemelse Tefilien zeer
nabij. G’ds Tefilien vormen de kroon van de schepping. Ze staan op
een zeer verheven niveau. Wanneer een mens Tefilien draagt, verheft
hij zichzelf tot het hoogste spirituele niveau. Hij hecht zich aan G’d op
een wijze die zelfs meditatie niet kan bereiken. Als wij Tefilien dragen
en de betekenis ervan doorgronden, worden onze gedachten verhe-
ven tot het G’ddelijke. Zelfs een fysieke daad kan de mens tot grote
hoogte brengen. Het grootste goed dat G’d ons geboden heeft, is de
mogelijkheid Hem te benaderen en op Hem te lijken. Wanneer we
Tefilien dragen, projecteren we ons in dat G’ddelijke beeld, dat ook
Tefilien draagt. Wij imiteren het G’ddelijke. Daarom zijn er zo ontzet-
tend veel details bij de Tefilien. Elk detail in onze Tefilien heeft een
tegenhanger in de Hemelse Tefilien. Alleen maar mediteren op de be-
tekenis van Tefilien is te weinig. G’d vertelde Zijn profeet Jesjaja (55:9):
“Gelijk de hemelen hoger zijn dan de aarde, zo zijn Mijn wegen hoger
dan uw wegen, Mijn gedachten hoger dan uw gedachten.”
De knoop
Het doosje van de hoofd-Tefilien heeft vier kamers; in elke kamer zit
één van de afdelingen. Uit de Tefilien van het hoofd komen twee leren
riemen voort: naar rechts en naar links. Het zijn twee krachten die ope-
reren binnen G’ds Voorzienigheid: liefde en gestrengheid. G’ds liefde
is vrij maar zijn rechtvaardigheid wordt door het scheppingsdoel ge-
dicteerd. Het goede ontspruit uit G’ds liefde terwijl straf voortkomt uit
Zijn gestrengheid. Deze twee werkingen opereren samen om recht-
vaardigheid te creëren. Dit is de knoop van de hoofd-Tefilien. Mosjé
vroeg G’d om hem het doel van het leven te tonen (Exodus 33:18):
“U kunt Mijn gezicht niet aanschouwen, want een mens kan Mij niet
zien en blijven leven” (33:20). Toch zag Mosjé G’ds achterkant, het doel
wat aan Zijn rechtvaardigheid ten grondslag ligt. G’d zei tegen Mosjé:
“Ik zal je tonen waarom de goeden lijden en de kwaden zoveel suc-
ces hebben.” G’d toonde Mosjé de knoop van Zijn Tefilien. G’ds recht-
vaardigheid bestaat uit twee tegengestelde krachten: liefde en ge-
strengheid. De riemen van de Tefilien van het hoofd hangen voor het
lichaam, naar beneden. G’d stuurt de krachten van de geschiedenis,
tot in de kleinste details. De geschiedenis is uiteindelijk verbonden
met het doel van het joodse volk. G’d leidt de wereldgeschiedenis om
Zijn uiteindelijke doel met de schepping te bereiken. Dat is de uitein-
delijke les, die wij de Bar-mitzvah willen meegeven.
Rabbijn Evers studeerde fiscaal recht en klinische psychologie in Amster-
dam. In 1989 ontving hij rabbinale bevoegdheid (semichah) van tien
verschillende vooraanstaande autoriteiten, waaronder rabbijn Moshe
Halberstam (van Tzanz-Tschakave) van de Edah HaChareidis. Hij is thans
rabbijn van de Joodse gemeente van Rotterdam, en ook actief bij de jood-
se gemeenten van Amstedam en het NIK (de overkoepelende organisatie
van Joodse Gemeenten in Nederland). n
jOODS Actueel 37
 FIlM

JOODSE SpROKKELS UIT HET 60e

FILMFESTIVAL VAN CANNES
Door HEnri JAkuBoWicZ
zondering
de ...Israëli-
sche krant
Haaretz. Drie in elkaar gevlochten
verhalen van veelal ongelukkige
vrouwen in tel Aviv nemen een
vaak poëtische, soms dromerige,
maar steeds diep menselijke di-
mensie aan (uitgebreide bespre-
king in vorig nummer). Zijn ar-
tistieke en humane kwaliteiten
brachten “Meduzot” de prestigi-
euze caméra d’Or op, de prijs in
cannes voor de beste debuutfilm,
alle categorieën in acht genomen.
De prent werd verkozen boven 32
andere eerste films, waarvan som-
mige meedongen naar de Palme
d’Or. De twee regisseurs, etgar Ke-
ret en zijn vrouw Shira Geffen, zijn
beide succesvol in eigen land, hij
als schrijver van jeugdboeken, zij
Bikur Hatizmoret, het bezoek van de fanfare. in de theaterwereld. twee dagen
voor de grote prijsuitreiking had-

D
e steile opgang van de Israëlische cinema kreeg in deze ko- den zij al twee onderscheidingen ontvangen, in de sectie waarin hun
lommen al de nodige aandacht. trouwe lezers zullen dus aller- film ondergebracht was.
minst verbaasd hebben opgekeken naar de mooie resultaten
die behaald werden op het 60e festival van cannes. Opnieuw vielen ten einde het effect van cannes maximaal uit te buiten, beslisten de
Israëlische films in de prijzen, met fel begeerde en hoog ingeschatte verdelers van Meduzot om de film al eind juni uit te brengen in Israël
onderscheidingen. Zo ging de Fipresci-prijs, uitgereikt door de inter- en niet, zoals gepland, pas in de herfst. Voor Frankrijk (en België?) is
nationale filmkritiek, naar “Bikur Hatizmoret” (“Het bezoek van de september de streefdatum.
fanfare”). In zijn dankwoord op het grote podium merkte
regisseur eran Kolirin schuchter en geamuseerd op dat hij Als enige onder de drie Israëlische
voor het eerst een pak had aangetrokken sinds zijn Bar- films in cannes bleef “Tehilim”
mitzvah. Het optimistische, zij het naïeve verhaal van een onder de verwachtingen. Het is
toenadering tussen egyptische muzikanten en Israëlische gissen naar de ware intenties van
dorpsmensen (zie recensie in vorig nummer) bekoorde regisseur Nadjari met zijn verhaal,
ook het publiek in cannes, getuige een minutenlange Nadjari lijkt in de regie bijwijlen
staande ovatie na de vertoning. stuurloos, zonder oriëntatiezin.

De rechten van de film werden al vlug doorverkocht in de In de officiële selectie zaten een
VS voor 200.000 à 300.000 dollar, een recordbedrag voor paar andere films met een (kleine)
een Israëlische productie de voorbije tien jaar, ver boven joodse thematiek. Zo “A Mighty
de som betaald in 2005 voor “lalechet al ha’Mayim”, de Heart”, de nauwgezette weder-
succesfilm van eytan Fox. Ook de distributie in vele an- samenstelling van de ontvoering
dere landen, waaronder België, is verzekerd. en de onthoofding in Pakistan
van de Amerikaanse journalist
“Meduzot” (“Kwallen”), de laatste van de drie gepresen- Daniel Pearl, vijf jaar geleden.
teerde Israëlische films in cannes, bleek de kers op de Met een grote overtuiging en de
taart. Daags na de vertoning had het toonaangevende nodige soberheid vertolkt An-
Amerikaanse filmblad Variety volgende vleiende woorden gelina jolie zijn vrouw/weduwe
in petto: “Meduzot marks another triumph for Israël”. Waar- Regisseurs van Meduzot, de Israëlische Etgar Mariane, lange tijd balancerend
dering ook in andere publicaties, met als notabele uit- Keret en zijn vrouw Shira Geffen. tussen hoop en vrees. Net als Ma-

j
38 OODS Actueel
riane Pearl toen, was jolie zwanger tijdens de opnamen, een plus
voor de vereenzelviging. Over de Israëlische afkomst van Daniel
Pearl, even aangeraakt in de film, werd tijdens interviews daags later
een hartig woord gesproken. jolie en andere betrokkenen bij de film
ontkenden met klem het gerucht als zou de journalist wel degelijk
gewerkt hebben voor de Mossad.
terroristen staan centraal in “l’avocat de la terreur”, een docu-
mentaire over het bewogen leven en het dubieuze politieke enga-
gement van de Franse advocaat jacques Vergès. Zijn mediatieke
expositie dankt hij aan de indrukwekkende reeks bekende schurken
en andere onfrisse figuren die hij in zijn loopbaan verdedigde, on-
der hen carlos, Palestijnse vliegtuigkapers, Klaus Barbie, Milosevic
en even Saddam Hoessein.
een zelfingenomen Vergès komt uitgebreid aan het woord en blikt
met een sardonische glimlach glunderend terug op de juridische bij-
stand die hij zijn zo bijzondere cliënten gaf. Voor de bommenleggers
onder hen – de Algerijnen om de Fransen weg te jagen, de Baader
Meinhofleden in Duitsland, de Palestijnse terroristen – verheelt hij
zijn sympathieën niet, en een goed verstaander begrijpt tussen de
lijnen dat hij, vanuit zijn prille viscerale haat van elk kolonialisme en
zijn afkeer van het establishment, hun moordacties goedkeurt. Blijkt
in de film dat zijn Palestijnse contacten tot stand kwamen via een
goede vriend die de gewapende strijd tegen Israël mee financierde,
de rijke Zwitserse nazi François Genoud.
Dit antisemitische vaarwater krijgt verder weinig aandacht in de do-
cumentaire. Het leidt Vergès nochtans naar de banalisering van de
shoah tijdens het proces van Barbie en naar de verdediging van de
revisionistische schrijver Roger Garaudy. Op de vraag of hij ook Hit-
ler zou verdedigd hebben antwoordt de duivelse advocaat: “Ik zou
zelfs Bush verdedigen. Op één voorwaarde: dat hij schuldig pleit.” een
boutade? Nauwelijks.
Voor de volledigheid weze hier “Am Ende kommen Touristen” ver-
meld, een weinig overtuigende film over een jonge Duitser die zijn
burgerdienst kiest te volbrengen in Auschwitz, waar hij onder meer
een ouderling ontmoet, een ex-gevangene verbonden aan het Mu-
seum van de Deportatie. De commerciële uitbuiting van het oord
komt ter sprake, maar bij de jodenuitroeiing wordt nooit stilgestaan.
Vreemd.
Als belangrijk economisch onderdeel van het festival verloopt de
gigantische “Marché du Film”, waar meer dan 5.000 recente films
verhandeld worden, en 900 ervan een vertoning genieten in klei-
ne bioscoopzalen. Daaronder de Israëlische films “Beaufort” en
“Adama Meshuga’at”, beide bekroond op het laatste festival van
Berlijn, en verder “Aviva Ahuvati”, de kaskraker van het voorbije jaar
in Israël (350.000 kijkers), daar tevens verkozen tot beste film van
2006.
een terechte erkenning, want deze film brengt met brio het fijnzin-
nige verhaal van Aviva, een jongedame die persoonlijke ervaringen
neerpent en haar schrijftalenten laat toetsen door een erkende vak-
man. Zijn verrassende voorstel om haar mooie tekst uit te brengen
onder zijn bekende naam overrompelt Aviva. Haar anders bedaarde
natuur botst ook met het bruisende karakter van haar zuster, een vat
vol energie. Menselijke conflicten her en der, met finaal een gevoelig
portret van een weifelende vrouw.
Minder geslaagd is de Amerikaanse productie “A House Divided”,
in wereldpremière voorgesteld op dezelfde filmmarkt. De onmoge-
lijke liefde in het Beloofde land tussen een Amerikaanse jood en
een Pales-
tijnse medische
hulpverleenster mondt uit
in een bij momenten grotesk me-
lodrama. Deze avonturen van Romeo en
julia in het Midden-Oosten ontlokken dan
een ongewilde lach in plaats van de beoogde
traan. Wel vochtige ogen bij het bekijken van
“Der letzte Zug”, een Duits holocaustdrama,
over een van de laatste treinkonvooien naar Auschwitz, met daarin
een groep joden die in mensonterende omstandigheden moeten
overleven. Flashbacks toont ze in betere tijden, maar zelfs dan laat
de kwelling van het ogenblik de toeschouwer niet los.
In het aanbod een andere Duitste film over deze sombere periode,
“Die fälscher”, het onthutsende verhaal van de grootste geldver-
valsing uit de geschiedenis, door joodse gevangenen in een con-
centratiekamp bewerkstelligd op dwangbevel van de nazi’s. Ook te
bekijken was de documentaire over het leven van Simon Wiesen-
thal. Deze laatste twee films stonden op de affiche van de Berlinale
en werden in dit blad uitgebreid belicht (joods Actueel nummer 4).
cannes tijdens het festival is ook het uitgelezen platform om rucht-
baarheid te geven aan een ambitieus filmproject, al drijft het nog
op los zand. Op het dek van een luxueuze boot gezeten aan tafel
met zijn would-be hoofdacteur Gérard Depardieu had de Israëlische
producent en regisseur Menahem Golan de internationale pers op-
getrommeld. In een drukte van jewelste kondigde hij de nakende
verfilming aan van “le grand festival”, een bewerking van het boek
van Aharon Appelfeld “Badenheim 1939”. Plaats van het gebeuren
is dus Badenheim, een Oostenrijks vakantieoord dat zich in 1939
voorbereidt op het zomerseizoen. De bezoekers zijn joods en de
kleine drama's in het hotel maskeren een aanzwellende dreiging die
zij niet onder ogen durven zien.
Met de nazi’s als ongewenste gasten kent het jaarlijkse muziekfesti-
val een tragische afloop. Sceptici onder de Israëlische waarnemers
in cannes betwijfelden sterk de maakbaarheid van Golans plannen.
Het zou niet de eerste keer zijn dat hij met grote poeha tijdens het
festival een nieuwe film in het vooruitzicht stelt die uiteindelijk nooit
het daglicht ziet.
De voorbije jaren had hij eerst een grandioze bewerking klaarliggen
van “War and Peace”, het boek van tolstoï, met Hollywoodacteur jon
Voight (toen voor de gelegenheid overgevlogen naar cannes) in de
hoofdrol, en later de film “Operation Babylon”, over het platleggen
van de Iraakse kerncentrale Osirak door het Israëlische leger. Beide
projecten bleven in de schuiflade steken. De ster van de man is im-
mers al lang tanende, na zijn glorietijd begin jaren 90 toen hij aan
het hoofd stond van het machtige productiehuis cannon. In een
interview op het einde van het festival zette Gérard Depardieu zijn
activiteiten de komende tijd op een rijtje: hij noemde drie films, een
theaterstuk en liederen. “le grand festival” zat daar niet bij. Alsof
deze titel enkel en alleen cannes toebehoorde.
nnn
jOODS Actueel 3
 cultuuR & RelIGIe

HET JOODS MUSEUM VAN BERLIJN

EEN OPMERKELIJK KUNSTWERK
Door DAniEl WErnEr

Wat is architectuur?
Architectuur kan niet louter als kunst worden beschouwd, maar moet
ook functioneel zijn en hand in hand gaan met technieken en de ver-
eiste kennis van zaken. Anderzijds omvat architectuur meer dan al-
leen het technische aspect; architectuur moet in staat zijn bepaalde
emoties toe te laten en bepaalde gevoelens los te wrikken. Architec-
tuur moet een verhaal vertellen.
le corbusier, grondlegger van de moderne architectuur en een van
de meest invloedrijke architecten aller tijden, wist het als geen ander
te verwoorden:
Het ontwerp dat de tekentafel van libeskind verlaat gaat haast po-
etisch om met beide componenten. Het gebouw, met zijn bliksem-
schichtachtige vorm, waarin velen een opengebroken davidster
zien, kan worden beschouwd als een pijl, een levenslijn. een lijn die
symbool staat voor het joods leven in Berlijn. Op de centrale as van
de bliksemschicht bevinden zich leegstaande torens die visueel met
elkaar verbonden zijn. De onzichtbare lijn, gevormd door de opeen-
volging van die lege ruimtes, symboliseert dan weer het verlies van
joodse levens, de leegte veroorzaakt door de gruwelijkheden van de
tweede wereldoorlog. Het feit dat de gevel, de lijn, nergens onder-
broken wordt -de inkom is ondergronds- versterkt het symbolische

“Je past steen, hout en beton toe.

Met deze bouw je huizen en paleizen.
Dat is constructie.
Vernuft doet zijn intrede.
Maar opeens raak je mijn hart, je doet mij goed.
Ik ben blij en ik zeg:”dat is schoonheid”.
Dat is architectuur.
Kunst doet zijn intrede.”

een spraakmakend gebouw, dat de grenzen tussen architectuur, kunst,

sculptuur en techniek doet vervagen, is het joods Historisch museum
in Berlijn, van de hand van joodse architect Daniël libeskind (lodz,
12 mei 1946). Het gebouw overstijgt zijn functie; het doet meer dan
alleen onderdak bieden aan een uitgebreide collectie dat getuigt van
het bruisend joods leven in het vooroorlogse Berlijn: het gebouw in
zijn geheel vertelt een verhaal. Niet alleen de vorm en de toegepaste
materialen spreken boekdelen. Het is juist de leegte, het ontastbare,
die stille getuigen zijn van een verhaal te gruwelijk en onbegrijpelijk
om in woorden uit te drukken. een verhaal waaraan elk beeld tekort “Shalechet” het kunstwerk van Menashe Kadishman.
doet, een pleidooi waarvan de getuigenissen die we vandaag horen Het geluid van het stappen op de stalen gezichten hebben een diepere
alleen in onze ergste nachtmerries vage vormen aannemen. betekenis.

j
40 OODS Actueel

“De tuin der ballingschap” in het Musem van Berlijn. De massa van de
betonnen pijlers staan in schril contrast met de omhullende leemte.
karakter van het gebouw. Het gebouw wordt als het
ware een monument, een embleem van het joodse
leven in Berlijn, gaande van een levendige geschie-
denis tot een angstaanjagende leemte.
De vensters, die schijnbaar als willekeurige lijnele-
menten de zinken gevelvlakken doorboren, herber-
gen een veel diepere betekenis. Op een plattegrond
van Berlijn werden lijnen getekend die de plaatsen
waar het joods leven ooit plaatsvond, verbinden.
Die verbindinglijnen werden, onder de vorm van
vensters, op de gevel geprojecteerd.
De toegang tot het joods museum geschiedt via
het aanpalende museum van de Duitse geschiede-
nis. Dit om de onafscheidbaarheid tussen de joodse
en Duitse geschiedenis aan te geven. Via een trap
bereikt men een ondergrondse site, samengesteld
uit drie gangen; de As des Doods, de As van Balling-
schap en de As van de continuïteit.
De As van Ballingschap leidt naar een monument in
openlucht, dat samengesteld is uit een serie van be-
tonnen pijlers; de tuin van Ballingschap. De As des
Doods leidt naar een leegstaande toren, de Holo-
caust toren. De langste as, de As van de continuïteit,
doorboort de twee andere assen om uiteindelijk bo-
vengronds uit te monden en de bezoeker toelaat het
museum te ontdekken. Ook hier laat de symboliek
niets aan de verbeelding over. Na de Holocaust, na de
ballingschap en ondanks alle pogingen om de herin-
nering aan het joodse volk te doen verdwijnen, komt
de bezoeker in het museum terecht, waar de joodse
cultuur en geschiedenis in al zijn aspecten aan bod
komen. een van de lege ruimtes op de onderbroken
lijn, de herdenkingsleegte, werd gevuld met 10.000
stalen gezichten; een kunstwerk van de Israëlische
beeldhouwer en schilder Menashe Kadishman, ter
nagedachtenis van de Holocaust slachtoffers.
Bij hun doordocht door het museum mogen de
bezoekers over het kunstwerk heen stappen, waar-
door er een schrijnend geluid wordt geproduceerd
die de anders zwijgende, anonieme gezichten een
stem geeft. libeskind vindt “between the lines” een
passende naam voor zijn ontwerp. De twee lijnen;
de zigzaggende continue lijn, en de onderbroken
rechte lijn vertellen het verhaal van het joodse volk
doorheen de geschiedenis. Het joodse volk heeft
nooit een lange rechte weg kunnen volgen. Haar ge-
schiedenis kenmerkt zich door de vele aanpassingen
die ze in ballingschap heeft moeten ondernemen,
zigzaggend rond de meest gruwelijke hoofdstukken
in de menselijke geschiedenis. Dit pad mag dan niet
het gemakkelijkst te belopen zijn maar uiteindelijk is
dit de langere lijn, is dit de continue lijn die zich tot
in het oneindige uitstrekt.
Het voornaamste bewijs daarvoor is het feit dat, 50
jaar nadat Duitsland als ‘judenrein’ werd beschouwd,
een museum werd gebouwd als eerbetoon aan de
joodse slachtoffers en het joods patrimonium in
Berlijn. n
jOODS Actueel 41
 Vrije Tijd

Modern-orthodoxe tieners
gaan op surfkamp
Het surfkamp, de nieuwste modetrend in joodse spiritualiteit

j
42 OODS Actueel
N
og vóór 8u ’s morgens is de groep wakker, zodat de jongeren
het morgengebed kunnen doen. Rond 9.30u staan ze op Ve-
nice Beach, volledig aangekleed. Ze trotseren er de warme
golven van de Stille Oceaan, aan de kusten van Zuid-californië. tot de
middag zijn ze in de weer met hun surfplanken. Na de lunch krijgen
ze les over de geheimen van de oceaan. Ze volgen ook een cursus eer-
stehulpverlening en ze sporten samen. tegen het avondgebed zijn ze
weer thuis. Nadien praten ze over de Mishna en over de Pirkei Avot.
Overdag krijgen de jongeren surfles en in de avond wordt de bijbel
gestudeerd.
Welkom op een typische zonovergoten dag op het joe V. Surf camp.
Het programma, in koosjere endless Summer-stijl, duurt vijf weken.
Scholieren combineren er hun liefde voor het judaïsme met hun pas-
sie voor de oceaan.
Voor vele modern-orthodoxe deelnemers biedt het kamp de kans
een stukje spiritualiteit te ontdekken, al is het dan in een ongewoon
decor
Het is net dat wat Matthew Paneth, skateboarder en surfer, vorig jaar
ontdekte. “Ik leerde dat surfen een manier is om dichter bij God te
komen en om de natuur te appreciëren”, vertelt de student van de
Hebrew Academy van Nassau county, in uniondale.
Ari Soshtain en joe Voroba, twee vrienden uit long Island, kwamen
drie jaar geleden op het idee een surfkamp te organiseren. De twee
leerden elkaar in hun kindertijd kennen toen ze op zomerkamp za-
ten. Hun vriendschap werd nog sterker toen Ari begon te studeren
aan de Hebrew university. joe leerde Ari surfen. Voroba, een trotse
orthodoxe jood, was een gretige surfer. Hij vertoefde ook maanden
in Hawaï, Indonesië en op costa Rica om er de golven te bedwingen.
Voroba wilde de modern-orthodoxe joodse jongens, zoals hij er zelf
één was, aantonen dat surfen en het orthodoxe geloof elkaar niet so-
wieso uitsluiten. Het idee voor het surfkamp was geboren. “Kinderen
hebben meer nodig dan de Babylonische talmoed om trots te kun-
nen zijn op hun joodse geloof”, legt Soshtain uit. “Surfen is een onge-
lofelijke oefening. je beseft hoe nietig je bent in vergelijking met het
water en hoe de natuur in verbinding staat met spiritualiteit. De thora
blijft natuurlijk centraal staan, maar je moet jongeren naar buiten ha-
len om hen het binnenste te tonen.”
Het idee voor het surfkamp was nog niet meer dan een droom, toen
er in 2000 bij Voroba een ongeneeslijke tumor op de hersenstam
werd vastgesteld. De twee vrienden bleven verder praten over hun
gemeenschappelijke droom, zelfs toen Voroba al op de afdeling pal-
liatieve zorgen verbleef. In 2004, op Rosj Hashanah, overleed hij op
35-jarige leeftijd. Soshtain was vastbeslotener dan ooit om de droom
te realiseren, ter nagedachtenis van Voroba.
Voor deze zomer zit de deelnemerslijst aan het kamp helemaal vol,
maar inschrijven voor de editie van 2008 is al mogelijk. Het lesgeld be-
draagt 5.500 dollar. Aanvankelijk wilden ze het kamp laten doorgaan
op Hawaï, maar dan vonden ze de ideale joodse gemeenschap in los
Angeles. De organisatoren kunnen er huisjes huren voor de vijf weken
dat het kamp duurt, op wandelafstand zijn er synagoges bereikbaar
en de allerbeste stranden zoals Santa Monica, Huntington, Malibu en
Venice liggen niet veraf.
De organisatie verkreeg privé-vergunningen voor de stranden. Gedi-
plomeerde surfinstructeurs geven de cursussen. jongens en meisjes
krijgen les op een halve mijl van elkaar, met aparte tenten voor de
wetsuits en het andere materiaal.
er staan uitstapjes op het programma naar de universal Studios
en andere toeristische attracties in californië. Ook vissen en zand-
surfen in de duinen staan op de agenda. tijdens de Negen Da-
gen (van 16 tot 24 juli) blijven de deelnemers uit het water en
trekken ze naar het Yosemite National Park. Daar wandelen en
kamperen de jongeren en leren ze paardrijden. een betere jood
worden: dat is de achterliggende gedachte bij alle activiteiten
op het joe V. Surf camp, of het nu om surfen, om reanimatietech-
nieken of om voedingstips gaat. Zo wil de organisatie aantonen
dat judaïsme altijd en overal toepasbaar is.
“Veel schoolkinderen doen allerlei dingen omdat het nu eenmaal
moet, maar ze hebben weinig passie voor het judaïsme”, legt Soshtain
uit. “Wij tonen hen de schoonheid van ons geloof.”
Matthew Paneth hoorde over het kamp via rabbi Dov Silver. De rabbi
is actief in Madraigos, een organisatie in cedarhurst die activiteiten
organiseert voor kinderen die het risico lopen hun strenge levens-
stijl te verloochenen. Vóór het kamp was Paneth niet echt geïnteres-
seerd in surfen.
S k a t e b o a rd e n ,
dat vrij gelijkaar-
dig is, was zijn
ding. Maar de
boodschap van
Soshtain sloeg
echt in. “In vroe-
ger tijden deden
ook de rabbijnen
aan surfen vol-
gend de tamoed”,
vertelt de scho-
lier die vorig jaar
deelnam aan het
kamp. Hij vond Portret van een
het leuk om yoga surfende Rabbijn.
te leren en om
voedingstips te krijgen. Ook het wandelen was tof, maar alles verzonk
in het niets in vergelijking met het surfen zelf. “Niets is zo heerlijk als ’s
morgens opstaan om de golven te gaan bedwingen.”
Het kamp loopt van 9 juli tot 13 augustus, voor jongeren tussen 14
en 18 jaar.
Info op www.joevsurfcamp.com.
nnn
jOODS Actueel 43
 KOKeN

LEKKER KOSHER
Door ViVi sAlAMon

Wat maken we?

Pasta Pesto. een hoofdgerecht voor 4 of 6 personen.

ingrediënten: Hoe ga je te werk:

500 g pasta naar keuze Verwerk alle ingrediënten voor de pesto met de mesinzet van de
Voor de pesto: keukenmachine tot een niet te gladde saus. Meng de pesto door de
blaadjes van 50 g verse basilicum versgekookte en uitgelekte pasta. Dien onmiddellijk op, desgewenst
3-4 teentjes look (naar smaak) bestrooid met een beetje extra parmezaanse kaas en gegarneerd met
1/2 theelepel zout verse blaadjes basilicum. De pesto kan in een goed sluitend potje tot
5 eetlepels pistaches of lichtjes geroosterde pijnboompitten vier weken in de koelkast bewaard worden. Deze pesto is ook heel
225 ml olijfolie lekker bij geroosterd brood of met pita, of als beleg voor pizza in
50 g geraspte parmezaanse kaas plaats van de klassieke tomatensaus.

j
44 OODS Actueel
 SPOR t
SpORT
Door rolAnD (MoisHi) liPsHiTs
VoETBAl
real Madrid speelt tegen vredesploeg in israël
Op 19 juni speelde de wereldbekende voetbalploeg Real Madrid een
wedstrijd in Israël tegen de vredesploeg van het Peres center for
Peace. Het team bestaat uit Israëlische en Arabische spelers en dient
als voorbeeld voor verdraagzaamheid en samenwerking. Het cen-
trum is opgericht door Shimon Peres en strijdt voor een vreedzame
oplossing van het conflict tussen Israël en de Palestijnen.
Op de website van de Spaanse club stond volgend bericht: “Het is
heel belangrijk dat we hier kunnen spelen om vrede tussen Israëli’s
en Palestijnen te promoten”. Stervoetballer David Beckham was niet
aanwezig door meningsverschillen met het bestuur van zijn ploeg.
Sterren als Van Nistelrooy, Raul en Guti waren wel van de partij. De
match vond plaats twee dagen nadat Real in eigen land de titel ge-
wonnen had. De wedstrijd werd gespeeld in Ramat Gan voor 30.000
toeschouwers . Real Madrid won de match dankzij doelpunten van
Guti (4), Alvaro Negredo (3) en Raul.
israëlische competitie – rechtzetting juni
In de Israëlische competitie is Beitar jeruzalem kampioen geworden.
Beitar had 67 punten uit 33 wedstrijden en gaat dus naar de champi-
ons league. Maccabi Netanja was met 57 punten tweede ,vóór num-
mer drie Maccabi tel-Aviv met 54 punten. Hapoel tel-Aviv eindigde
6KDL%DU,ODQ
ZRUOGOHDGHULQ.RVKHUWRXUV
FDQDUUDQJHWRXUVIRUJURXSVDQG
LQGLYLGXDOVWR&KLQD-DSDQWKH
)DU(DVW,QGLD6RXWK$PHULFD
&DQDGDDQG$XVWUDOLD 1HZ=HD
ODQGXQGHUWKHNDVKUXWDXWKRULW\RI
5DEEL%HUHO6LPSVHU
3OHDVHWDNHDORRNDWRXUZHEVLWH
ZZZVKDLEDULODQFRP
IRUPRUHGHWDLOV
:HDUHDOVRSOHDVHGWRDQQRXQFHDQH[FLWLQJFUXLVHSURJUDP
IRUVXPPHU leek. Israël begon sterk en versierde twee kansen, maar Itzhaki en ta-
-XQH-XO\0HGLWHUUDQHDQFUXLVHRQWKH muz misten. Bernaus had nog een kansje voor Andorra, maar liet die
EUDQGQHZOX[XULRXV06&0XVLFD1DSOHV
3DOHUPR7XQLV3DOPDGH0DOORUFD%DUFHORQD 
*HQRD2SWLRQDO-HZLVKLQWHUHVWWRXUVDYDLODEOHLQ
3DOHUPR3DOPD %DUFHORQD
6SHFLDOJXHVWDUWLVW:RUOGUHQRZQHGFODVVLFDOVLQJHU &KD]DQ&ROLQ6FKDFKDW
-XO\$XJ%DOWLFFLWLHVFUXLVHRQWKHEHDXWLIXO06&/LULFD&RSHQKDJHQ
5DGD5LJD+HOVLQNL 6W3HWHUVEXUJ
2SWLRQDO-HZLVKLQWHUHVWWRXUVDYDLODEOHLQ5LJD+HOVLQNL 6W3HWHUVEXUJ
6FKRODULQUHVLGHQFHLV5DEEL6KORPR5LVNLQ
$SUHFUXLVH6KDEEDWSURJUDPLVDYDLODEOHLQ&RSHQKDJHQ
.RVKHUVXSHUYLVLRQ -HZLVKSURJUDPRQDOOFUXLVHVE\
5DEEL6WHZDUW 6XVLH:HLVV
)UHVK*RXUPHWJODWW.RVKHUPHDOVFRRNHG SUHSDUHGGDLO\RQERDUGE\
&KHI0DOFROP*UHHQ
-RLQWKHPRVWH[SHULHQFHG.RVKHUVWDIIRQWKHVHDV
vierde met eveneens 54 punten maar had 1 doelpunt minder dan tel
Aviv. De nummers elf, Ramat-Gan met 28 punten, en twaalf, Hapoel
Petah-tikva met 16 punten, degraderen naar tweede klasse.
chelsea strikt Ben Haim
De engelse voetbalploeg chelsea heeft Israëli tal Ben Haim aange-
trokken. De verdediger komt over van Bolton. Hij tekende bij chelsea
een contract voor vier seizoenen. chelsea had al sinds januari inte-
resse in de verdediger, maar slaagde er toen niet in hem binnen te
rijven. Ben Haim ligt nu tot juni 2011 onder contract bij chelsea en
zal ook deelnemen aan de tournee van de engelse club door Ame-
rika, gepland voor volgende maand. Ben Haim is nu samen met Ben
Shahar de tweede Israëli in de A-kern van chelsea .
Euro 2008
Op 2 juni speelde Israël tegen Macedonië. een lastige wedstrijd voor
Israël dat zonder sterspelers Benayoun en Ben Haim moest aantre-
den, beiden waren een match geschorst. Ondanks een doelpunt na
elf minuten van Itzhaki moest doelman Awat twee minuten later de
bal uit de netten halen na een doelpunt van Stojkov. eén minuut voor
rust kon colautti nog voor een voorsprong zorgen na een voorzet van
tal. In de tweede helft namen de Macedoniërs het heft in handen en
moest Ziv de bal van de lijn weghalen. In blessuretijd kwam dan bijna
de gelijkmaker, maar tasevski miste onbegrijpelijk.
Drie dagen later moest Israël voetballen tegen het dwergstaatje An-
dorra. Vóór de wedstrijd heeft het nog hevig geregend in Andorra
waardoor het veld meer op een modderpoel dan een voetbalveld
onbenut. Acht minuten voor het einde van de eerste helft gaf colautti
de bal door naar zijn aanvalsmaatje tamuz en die scoorde de 0-1. De
tweede helft was pas begonnen of Itzhaki had er 0-2 van kunnen ma-
ken, maar hij miste.
In de 53ste minuut gaf Itzhaki een perfecte voorzet naar spits colautti
en die kopte onhoudbaar binnen: 0-2. tien minuten vóór het einde
kreeg Andorra een strafschop toegekend, invaller Sanchez besloot
echter naast. Zo deed Israël wat het moest doen om zich te kwalifice-
ren voor het eK, beide wedstrijden winnen. In hun groep staat Israël
aan de leiding met 17 punten, en dat samen met Kroatië. Israël heeft
wel een voordeel dat het als enige al acht wedstrijden heeft gespeeld.
Rusland en engeland volgen met respectievelijk 15 en 14 punten.
&RQWDFWGHQQLV#VKDLEDULODQFRP7HO De volgende wedstrijd van Israël is in engeland, in het gloednieuw
0LFKHOLQHWUDQVOOR\GWUDYHO#\DKRRFRP²7HO Wembley stadion in londen. De wedstrijd wordt gespeeld op 8 sep-
tember.

j
4 OODS Actueel
EK -21 jarigen
De eerste wedstrijd werd in Heerenveen gespeeld tegen gastland
Nederland. Nederland begon sterk met kansen voor Babel en Vlaar.
In de 10de minuut was het zover, Ajacied Hedwiges Maduro scoorde
de 1-0 na een voorzet van Drenthe. Israël probeerde nog te scoren
voor de rust maar kreeg amper kansen. In de tweede helft scoorde
Shahar de spits van Chelsea bijna de gelijkmaker, maar hij vond doel-
man Waterman in zijn weg. Nederland dat de wedstrijd controleerde,
kreeg nog enkele kansen maar kon die niet benutten. Israël verloor
zo haar eerste wedstrijd en moest haar best doen niet verliezen van
België, om niet uitgeschakeld te worden. Tegen België, met bezoeker
en medewerker van Joods Actueel Aaron Malinski in de tribune, zag
het er in het begin goed uit.
De scheidsrechter trok na 18 minuten een tweede gele kaart voor
Fellaini. Na een kansje voor Vandenborre begon Israël op te zetten.
Doch, Shahar en Itzhaki toonden zich niet koelbloedig genoeg om te
scoren. In de tweede helft schoot Shahar de bal rakelings naast het
doel en schoot even later op de paal. Dan kwam België met een reu-
zenkans voor Mirrallas, maar hij besloot eveneens op de lat. En wat
Israël niet kon, kon België wel. In de 80ste minuut schoot Mirrallas de
opluchtende 1-0 binnen. Zo werd Israël nogal ongelukkig uitgescha-
keld. Er was nog wel de erewedstrijd tegen Portugal. Portugal, dat
wel nog kans maakt om door te stoten naar de halve finales, kwam
zeer zelfverzekerd voor de dag. In het eerste kwartier had Portugal
70% balbezit. Al kwam de eerste kans van de wedstrijd van Israëlische
zijde, doch doelman Ribeiro stopte het schot van Rafaelov. Seconden
later was er dan een reuzekans voor de Portugezen. Later kwam ster-
voetballer Nani in een rol. De Portugees miste drie open kansen, maar
toonde wel zijn fantastische dribbelprestaties. In de 37ste minuut
was het dan zover, Fernandes stelde een één-tweetje op met Nani en
maakte het mooi af: 0-1. De 0-2 viel in de 45ste minuut van Té na aan-
geven van Pereira. In de tweede helft kwam Portugal verder opzetten
en werd daarvoor beloond, eerst scoorde Veloso op een vrije trap in
de 49ste minuut gevolgd door Nani een minuut later. Die schoot van
op 20 meter een parel van een doelpunt. Zo eindigt een teleurstel-
lende campagne voor Israël dat nul punten behaalde.
TENNIS
Roland Garros
In Parijs begon op 27mei één van de vier Grand Slams van het jaar,
namelijk Roland Garros. Daar traden twee Israëlische spelers op bij de
dames: Shahar Peer en Tzipora Obziler. Shahar Peer kreeg in de eerste
ronde de Estse Kanepi voorgeschoteld. Peer toonde haar goeie tennis
en won gemakkelijk met 6-1,6-3. Obziler moest het opnemen tegen
de Hongaarse Czink.
Ze kende hierbij geen problemen en won vrij makkelijk met 6-3,6-4.
In de tweede ronde ging het minder goed voor Obziler die kansloos
verloor tegen de Russische Safina met 6-1,6-0. Peer nam het in de
tweede ronde op tegen de Roemeense Gallovits en won met 6-4,6-1.
In de derde ronde kreeg ze het al veel moeilijker tegen de Sloveense
Srebotnik. Peer won de eerste set gemakkelijk met 6-1, maar moest
buigen in de tweede set: 6-4. In de derde en beslissende set trok Peer
aan het langste eind 6-3. Dan moest ze het opnemen tegen een veel
moeilijkere brok, Svetlana Kuznetsova. Peer had geen antwoord op
de goeie en sterke slagen van de Russin en verloor met 6-4,6-3. In het
gemengd dubbel trad de Israëliër Andy Ram samen met de Franse
Nathalie Dechy. Ze stootten door tot de finale die ze uiteindelijk ook
wonnen, proficiat!
BASKETBAL
Israëlische competitie
Voor de 14de keer op rij en de 47ste keer in haar bestaan is Maccabi
Tel-Aviv kampioen geworden van Israël. Het was vechten voor Mac-
cabi die het moest opnemen tegen de nummer twee in de rangschik-
king Hapoel Jeruzalem. Hapoel was vanaf het begin de betere ploeg
en won het eerste kwart met 24-17. Hapoel ging door op haar elan en
stond aan de rust op voorsprong met 41-36. Het werd zelfs even 51-
38 maar Maccabi kon terugkomen tot op 3 punten (53-50). Toen Shas-
son nog vijf seconden voor tijd miste voor Maccabi dacht iedereen
dat het afgelopen was, maar het ongelooflijke gebeurde en Arnold
gooide 2 seconden voor tijd Maccabi naar winst en winnaar van het
kampioenschap.
Belgische competitie
In de Belgische competitie is Oostende voor de 12de keer in haar be-
staan en de 2de keer op rij kampioen geworden onder leiding van de
Israëlische coach Sharon Drucker. Na vier wedstrijden waar Bree en
Oostende 2 keer wonnen moest er een vijfde en beslissende match
gespeeld worden om uit te maken wie kampioen zou worden. Oost-
ende maakte Bree af met 100-77. Na de titelviering heeft Drucker zijn
contract verlengd met 1 jaar.
Maccabi België Nieuws
Door Daniel Beyers
Vorige maand vond een groot Maccabi familiefeest plaats voor alle
leden, spelers en supporters van Maccabi België. Het A-veld had
een facelift ondergaan: er was plaats gemaakt voor 4 "duiveltjes"
velden. Ouders en familie van de Maccabi spelertjes namen het
tegen elkaar op. 
Er waren liefst 16 teams.  Het kwam tot een finale tussen de Davri
Boys en de Avi Boys.  De uitslag was van geen belang, maar deze
activiteit was alleszins erg geslaagd. De duiveltjes (jonge voetbal-
lers van 6 tot 8 jaar) werden op het eind van de dag nog gehuldigd
omwille van hun mooie prestaties tijdens het voorbije seizoen. 
Een leuke dag, fijn gedaan, goede animatie.  En zeker voor herha-
ling vatbaar.
 
Maccabi 2006-2007: 8ste plaats in 2A
Het is nu uitkijken naar volgend voetbalseizoen 2007-2008.  De fa-
nions staan in dezelfde reeks als vorig jaar, namelijk Tweede Provin-
ciale A. Maccabi heeft enkele nieuwe spelers aangetrokken.  Met
Marc Noë als trainer moet deze groep het ver kunnen schoppen. 
jOODS Actueel 49
 GeZONDHeID
pRENATALE CONTROLE
D o o r r Ac H E l D r A n G E r
Iedere zwangere vrouw weet dat zij regelmatig op prenatale con-
trole moet gaan bij een gynaecoloog of verloskundige, bijvoorbeeld
de zelfstandig werkende vroedvrouw. De grote vraag is echter: hoe
vaak? De tweede vraag: moet er iedere keer een echo, ultrasound, ge-
maakt worden? In België gaan de zwangeren ongeveer 10 keer naar
de gynaecoloog. Daar bestaat een strak programma voor. De eerste
keer biedt de vrouw zich meestal aan na 6 weken zwangerschap. In
Zijn zoveel echografieën wel nodig?
engeland b.v. word je niet verwacht je voor 13 weken aan te bieden.
Waarom zou je? Zij zijn van mening dat er nog een miskraam op-
treden kan. Na 13 weken zou de zwangerschap stabiel moeten zijn.
De arts in het algemeen werkt curatief, d.w.z. hij geneest de zieken
met een behandeling en of goede raadgeving. De pediater, kinder-
arts, werkt behalve curatief ook preventief. Het toedienen van vaccins
aan de baby beschermt de baby in de toekomst voor ziektes, dit is
preventief.
Zijn zwangerschapscontroles curatief of preventief? Het vaststellen
van een goede start van de zwangerschap doet men op 6 weken door
middel van een echografie . Moet dat nou echt? Op 13 weken wordt
een echografie gemaakt, deze juich ik wel toe. Op 13 weken is het
kindje al volgroeid en zou men dus kunnen zien of het volmaakt is, of
G’d behoede niet goed gevormd is. Speciaal schenkt men de aandacht
aan de nekplooitest, deze kan tamelijk nauwkeurig de kans op een
kindje met het downsyndroom berekenen. Ook een open ruggetje
is dan duidelijk zichtbaar enz. Maar dan stelt zich de vraag: curatief of
preventief? Ik wil de echografie zeker niet bagatelliseren. Bij de bepa-
ling van de ligging van het kindje tegen het eind van de zwangerschap
is de echo zelfs heel belangrijk. ligt het kindje mooi met het hoofdje
naar beneden, dan plannen we een natuurlijke bevalling, bevindt zich
het kindje in stuitligging, dan is meestal een keizersnede geboden.
We kunnen op de echo ook de ligging van de placenta vaststellen. De
placenta of moederkoek is de voedingsbodem voor de baby. Die kan
zich op verschillende plaatsen in de baarmoeder vasthechten, maar
mag niet voor de baarmoedermond liggen, dan spreken we van een
geplande keizersnede. De echo vertelt ons o.a. het geslacht van het
kindje, of er meer dan één kindje verwacht wordt en de hoeveelheid
j
0 OODS Actueel
vruchtwater. tegen het einde van de zwanger-
schap zien we of de placenta nog geen calcifi-
catie plekken vertoont, d.w.z. de placenta-wer-
king is aan het afbouwen. Het belangrijkste is
dat we kunnen berekenen of het baby’tje volgens de vastgestelde
normen groeit. Bij groeiachterstand, op enkele uitzonderingen na, is
het meestal aanbevolen dat de aanstaande moeder extra rust krijgt.
Dit moet serieus genomen worden, ook al is het moeilijk voor de aan-
staande moeder die zich zelf goed voelt. een week rust, laat de baby
200 gram bijkomen, en dat is zeker de moeite waard!
De vraag stelt zich: zijn al die echo’s wel nodig? We spreken hier over
ongeveer 7 à 10 per zwangerschap. De mutualiteit vergoedt er drie,
tenzij, op medische indicatie de moeder beter gevolgd moet worden.
De gynaecologen schaffen zich de duurste machines aan, met de
nieuwste snufjes en dat moet de patient betalen. Hoe nieuwer en ge-
sofistikeerder de machines, hoe duurder een consultatie bij de dokter.
er is echter nog een vraag: zijn de stralen die op de baby geprojec-
teerd worden schadelijk voor de hersenen van het kindje? Waarom
zijn er tegenwoordig zoveel kinderen met leerproblemen, concentra-
tieproblemen, ADHD enz? er zijn studies lopend en het antwoord zal
wel ergens de komende 10 jaar bekend worden.
Weet u wat ik ook zo jammer vind van altijd maar de echo te gebrui-
ken? De gynaecoloog verliest helemaal het fingerspitzgefuhl, terwijl
dit bij dit vak zo belangrijk is.
laten we nog een ander belangrijk prenataal onderzoek
bespreken, nl de gewichtsbepaling van de aanstaande
moeder: een zwangere vrouw mag tussen de 9 à 12
kilo aankomen. Deze zijn verantwoord. We tellen
het gewicht van de baby, de placenta, het vrucht-
warer, een sterk vergrote baarmoeder, dubbele
bloedsomloop van moeder en baby, zwaar-
dere borsten, een laagje extra vet op de
heupen van moeder. Alles wat hierboven
aan gewicht bijkomt, noem ik in de les
die ik geef: Kleinblatt (naam van bekende
Antwerpse bakkerij nvdr.).
Volgende keer heb ik het over de verschillen-
de bloedtesten tijdens de zwangerschap
en het belang van urinecontroles bij
elk bezoek aan de gynaecoloog.
Rachel@doulasite.be
Prenatale controle gebeurt
ongeveer 10 keer in een
zwangerschap.