You are on page 1of 17

1 OKTOBER 2008 / www.erwinblom.

nl

HOE TECHNOLOGIE
Sarphatikade 11
ONDERWIJS BETER KAN 1017WV Amsterdam
info@thecrowds.nl

MAKEN www.thecrowds.nl

Hoe kunnen internet, games en de mobiel de klas


leuker en beter maken?

Door studenten actief te laten werken Ja, door de creativiteit van kinderen aan
aan de materie; dus niet alleen te spreken. Maar het hangt niet af van de
hoorcolleges en boeken, maar ook techniek. Te veel zie ik dat bv educatieve
interactief via internet, games en/of games wel de goede techniek
mobiel. (Docent HBO) gebruiken, maar dat het een slecht
ontwerp is zonder uitdaging en een
Omdat bijvoorbeeld internet dichter bij slechte gameplay. Dan worden
de belevingswereld kan staan van de concepten en technieken misbruikt om
student dan een boek of ander het onderwijs 'op te leuken'.
lesmateriaal, draagt het in ieder geval bij IMHO moet je technologie inzetten om
aan de intrinsieke motivatie van de lerenden producerend en samenwerkend
student. Een positieve intrinsieke te laten leren. Zorg voor goede
motivatie draagt al zeker voor de helft bij leerbelevingen. Leren moet je raken en
aan de studievoortgang van de student. technologie kan daarin een rol spelen.
(Docent HBO) (Uitgever)

Technologie maakt meer kennis buiten Samenwerken is hierin the key.


de klas beschikbaar. Leren kan buiten Opdrachten en teksten moeten zich De kracht van social media, de
een collegezaal verder gaan door bijv. verplaatsen van schriften en mappen kracht van een netwerk. Op
het aanbieden van interessante links naar online werkplekken waar men kan www.erwinblom.nl vulden binnen
naar websites. In games/virtuele samenwerken en elkaar kan inspireren. twee dagen 52 mensen een
netwerken geloof ik niet voor het HBO. Een online omgeving is veel vragenlijst in over technologie
Wel in sociale netwerken rondom de toegankelijker waardoor er ook veel in het onderwijs. Hier alle
school. Mits goed aangepakt. Zie meer mensen feedback kunnen geven. resultaten.
www.humedia.nl (Student HBO) (Student HBO)

[1]
interactie 2. De beste manier die ik ooit zag, is het hier op anticiperen. Daarnaast is het
organiseren van wedstrijden (liefst mogelijk om met internet en mobiel ook
Om een praktisch voorbeeld te geven: bij voor een groot publiek) die buiten school contact te houden met je
ons is in het algemeen genomen oplossinggericht denken (=creativiteit) leerlingen en zo een betere, individuele
geschiedenis geen geliefd vak. Als je stimuleren. Denk aan Robot Wars van aanpak te bieden. (Belangstellende)
geschiedenis verwerkt in een BBC, Brainiac, etc.. (Ouder)
computerspel kan het wel werken.
Ondersteunend
(Student WO) Door middel van ondersteuning via een
website kan een leerling zelf extra Wat mij betreft is het antwoord op deze
Ik denk dat het de manier van lesgeven ondersteuning verzorgen. Bijvoorbeeld vraag ja! Wel is een goed doordachte
kan verdiepen. En ik denk zelfs dat dat video's met extra uitleg bekijken. Ik vind didactiek belangrijk, helaas wordt
moet, als we onze kinderen willen het ook heel behulpzaam als ik via een techniek nog te veel als doel opzich
klaarstomen voor de toekomst. Verder is messageboard contact heb met ingezet. Het gebruik van een interactief
het een uitkomst voor adaptief en medestudenten. Al met al zorgt het er whiteboard is interessant maar voegt
creatief onderwijs. Een opstel hoeft niet voor dat het wat meer tweewegverkeer opzichzelf natuurlijk weinig interactie toe.
alleen een verhaaltje te zijn; een wordt. (Student WO) Ook de toepassing van web 2.0
spreekbeurt kan meer dan dat zijn, applicaties zoals Twitter maakt leren leuk.
Filmpjes, Powerpoint, sites, er is zoveel Een twitternetwerk van scholen en
meer mogelijk. (Ouder) Waarom nog printen? leerlingen zou een uitkomst kunnen zijn
Oudere generaties doen het, maar voor veel leerkrachten en leerlingen.
Door meer interactie, meer visuele jongeren leven nieuwe media. Waarom in (Consultant e-learning)
ondersteuning in uitleg, door decentraler vredesnaam een document uitprinten, in
werken en makkelijker samenwerken voor een mapje stoppen en in een postvak Techniek kan goed onderwijs
leerlingen. (Ouder) stoppen als je het ook zou kunnen ondersteunen. Er zijn vele voorbeelden, ik
uploaden? (Belangstellende) noem er één. Het maken van een
Ja, denk ik wel. Ik volg zelf op dit moment ‘mindmap’ met je klas is een uitstekende
een volledige online-cursus en ervaar de Technologie moet vooral ingezet worden werkvorm om een nieuw onderwerp te
verbondenheid met mensen uit grote om de communicatie tussen leerlingen en introduceren. Dat was echter altijd lastig
delen van de wereld als erg leerzaam. leraren te verbeteren. Bijvoorbeeld door (op een blackbord, maar ook op een
Voor HBO-studenten kan ik me van alles een sms (via Twitter) rond te sturen als het laptop met beamer). Met het digitale
voorstellen als leuk, zinvol enzovoort, eerste uur uitvalt. Of leer leerlingen schoolbord wordt die didactische
maar ik heb geen voorbeelden bij de samen te werken aan opdrachten via werkvorm uitstekend ondersteund.
hand. (Docent HBO) Google Docs. Of leraren die een leuke (Lerarenopleider wiskunde)
presentatie maken in plaats van de
Absoluut, volgens mij kan je kinderen standaard les. Leuke spelletjes kunnen Interessante vorm van herhalen, en
goed bereiken door middel van internet ook helpen bij het leren. Vrienden die veel oefenen in plaats van droge rijtjes
en spelletjes. Ook het opzoeken van Engelstalige games spelen, of online stampen. (Ouder)
vragen zonder dat er gelijk weer games, hebben een veel grotere
ranzigheid te voorschijn komt kan na mijn woordenschat dan mensen die dat niet Technologie kan taken voor docenten
idee zeer stimulerend werken. Ook denk doen. (Leerling gymnasium) automatiseren waardoor docenten zich
ik dat je kinderen makkelijker met de meer op het primaire onderwijs proces
computer om kan laten gaan als je er Je hebt toegang tot een bijna eindeloze kunnen richten. Zorgt voor een grotere
vroeg mee begint. Het is tenslotte de hoeveelheid data. (Ontwikkelaar e- toolkit van middelen en mogelijkheden
toekomst, bijna niks gaat meer zonder IT learning) om het onderwijs op maat vorm te geven.
of computers. Onderwijs bestaat uit Maakt het onderwijs diverser waardoor
informatieoverdracht en uit communicatie Een computergame zit eigenlijk altijd in het voor leerlingen minder eentonig
en samenwerking tussen mensen. de 'zone van de naaste ontwikkeling' en wordt en de leerling langer gemotiveerd
Het niet gebruiken van technologie, wat doet dit vele malen preciezer en sneller blijft. (Informatiespecialist
nog vaak gebeurt, gaat voorbij aan dan een leerkracht voor een hele groep hogeschool)
relevante ontwikkelingen overal om ons kinderen kan bijhouden. Internet zorgt
heen. Als onderwijs niet gebruik maakt voor directe informatie voor leerlingen en Ik denk zelf dat het onderwijs beter en
van technologie, verliest het de leerkrachten over tal van onderwerpen. leuker maakt. Dit heeft volgens mij vooral
verbinding met de praktijk, en kan Knutselopdracht nodig? Internet openen.. te maken met het feit dat zonder de
daarmee alleen maar slechter worden. Jezelf in een Leerhandicap verdiepen? nieuwe technologie school/onderwijs niet
(Docent HBO) Internet openen. (Ict-er basisschool) of onvoldoende aansluit bij de leefwereld
. en belevingswereld van de studenten/
Samenwerken Technologie stelt, net als in het leerlingen. (Projectleider)
bedrijfsleven, docenten in staat efficienter
Door samenwerken aan (digitale)
te werken. Het zorgt ervoor dat de focus
producten in projecten, met
nog meer kan liggen op het onderwijzen
gebruikmaking van video, Internet en
van kinderen. Daarnaast krijgen we in het
gratis beschikbare services daarop.
onderwijs te maken met een generatie
(Ouder) leerlingen die meer afhankelijk is van
technologie, maar er ook steeds beter
1. Technologie is niet synoniem met
mee kan omgaan. Het onderwijs moet
nieuwe media of het internet.

[2]
Weg met kilo’s aan boeken failures. Ik ga deze colleges op het web Onderwijs moet in de basis al goed zijn.
publiceren. Om een indruk te krijgen zie: Technologie is een instrument om te
- Aansluiting bij belevingswereld van de http://webcollege.hva.nl/mediasite/ beheersen. Als ik een decoupeerzaag in
jeugd. Catalog/ . mijn handen heb, betekent dat niet dat er
- Het flexibeler organiseren van De student kan dus zelf beslissen om het dadelijk een mooie kast staat. Ik moet
vraaggestuurd onderwijs op maat. college fysiek te volgen en/of thuis. met het apparaat overweg kunnen en
- Het ontsluiten van allerlei sociale Naast het publiceren van de colleges ga daarnaast ook de kennis hebben om een
aspecten van leren. (Beheerder ik dit medium ook onderwijskundig kast te maken.
onderwijsapplicaties ROC) inzetten. Om een voorbeeld te noemen; ik De meeste docenten beheersen het vak
ga de uitleg van een strategisch model van lesgeven\informatie overbrengen dan
Ja, m.n. in het VO wordt nog veel te voorafgaand aan een instructiecollege wel, maar als hij/zij staat te klungelen
weinig gedaan met ICT. In het PO is het al opnemen zonder publiek. Na publicatie is voor de klas met een beamer of niet weet
veel meer verankerd en in het BVE-veld is enkele dagen later het instructiecollege. hoe het progrmma werkt, dan zakt de
de inzet matig tot redelijk. M.n. VO zal En daarin wordt er, aan de hand van een interesse snel weg.
nog veel moeten doen aan nascholing praktijk probleem, gewerkt met dit model. Of onderwijs leuker moet zijn is een
van docenten die geen idee hebben hoe Dus technologie kan inderdaad onderwijs andere discussie en die laat ik hier graag
ICT het onderwijs leuker, aantrekkelijker, beter, consumentvriendelijker en leuker buiten. (Applicatiebeheerder ROC)
maar vooral ook praktischer zou kunnen maken! (Docent HBO)
maken. (Docent)
Sluit aan op lifestyle Meer zelf doen
- Leuker denk ik (vaak) wel.
- Beter is voor mij nog wel de vraag. Informatie over de workshop van te voren Leren ‘on the product’. Neem
- Als ik zie hoe iets simpels als WRTS beschikbaar maken via internet. bijvoorbeeld een scheerapparaat of een
(online woordenlijst-trainer) goed en leuk Informatie uitwisselen. Reflectie op wat er Senseo. Laat bedrijven een case maken
werkt: mooi! Aan de andere kant is een gebeurt. (Producent culturele van hun product waar anderen weer veel
digibord in een klas geen garantie voor programma's) van kunnen leren. (Ouder)
betere leerresultaten.
- Gevaar is dat gedachte is "het is Dat doen we al. Op internet maken we Uit alle evaluaties onder Philips
digitaal, dus beter". bijvoorbeeld gebruik van blogs. activiteiten in het onderwijs komt naar
- Mijn zoon moet nu elke maandag met 2 Studenten moeten allemaal blogs voren dat leerlingen 'meer zelf willen
rugzakken met 9 kilo boeken 10 km aanmaken om hun werk te presenteren. doen'. Technologie kan de interactiviteit
naar school fietsen. Het zou mooi zijn Alle huiswerk en extra curriculair werk en individualisering van het onderwijs
als die vracht verkleind kon worden, worden geplaatst op hun blogs. Scheelt bevorderen. (Ouder)
maar of (de huidige generatie van) een veel mailcontact en volle inboxen van
e-Reader of laptop daarvoor de docenten. We zijn nu bezig met het testen Technologie maakt het maken van
oplossing is, weet ik niet (want boeken van een mobile learning game kit verslagen en het onderzoeken van de
hebben nog hun specifieke voordeel) www.mlgk.nl Dat is nog best moeilijk, laatste uitvindingen makkelijker. (Student
(Ouder) maar het is in Beta. Games hebben we HBO)
ook getest. Serious Games op het gebied
Ja, door aan te sluiten bij de leerwereld van ondernemerschap. Alleen de kwaliteit Je kunt talloze dingen doen die het leren
van leerlingen en meer interactiviteit en is niet optimaal. Vaak nog in Beta. en/of oefenen leuker maken dmv digitale
variatie aan te brengen naast de reguliere (Manager HBO) middelen. (Leraar)
les. Daarnaast wordt door het gebruik van
ICT in het onderwijs het buitenschoolse Het kan het leuker maken door in te Doordat deze hulpmiddelen direct
leren gestimuleerd en zal de fysieke facespelen op de medialifestyles van aansluiten bij de belevingswereld van
to face lestijd kwalitatief beter kunnen jongeren. Je kunt jongeren hierdoor deze generatie. (Docent informatica)
worden. (Procescoordinator Onderwijs makkelijker in hun eigen taal aanspreken
en ICT ROC) en op plekken benaderen waar zij zich het * Vaststellen wat iemand kan door tests in
prettigst voelen. een e-omgeving
Door dwarsverbanden te leggen. Denk aan: * E-portfolio maken en op allerlei
Wiskunde niet om de wiskunde, muziek - Onderwijs aanbieden op sociale manieren aan competenties werken
niet om de muziek, maar alles aan elkaar netwerken * Via meerdere media op meerdere
knopen zoals je het in de natuur ook - Educatieve Games leervoorkeuren inspelen
tegen komt. Natuurlijk moeten - Onderwijs materiaal "branden" met * Na een classroomsessie via film, foto en
geisoleerde disciplines af en toe extra merken waardoor ze zich aangetrokken tekst continuiteit bieden en leren door te
nadruk krijgen, maar er wordt te veel in voelen laten gaan
silos les gegeven. (wat ik van vroeger - Onderwijs in virtuele werelden * Dagboek, blog, om leren een continu
weet) Met technologie kan je de aanbieden proces te laten zijn
dwarsverbanden tussen vakken faciliteren Doormiddel van technologie is onderwijs * Inspirerende films delen
en interesse en aandacht prikkelen. eenvoudiger interactief te maken. * Digitale internationale projecten
(Ouder) Jongeren van tegenwoordig hebben een (Opleider voor volwassenen)
laterale leerstijl (ipv lineair). Dmv .
technologie is hier beter op in te spelen.
Ik POD-cast sommige colleges. In (Projectmanager medialab HBO)
november start ik met een nieuwe
collegereeks van de module Brand

[3]
individueel niveau kan bv email / .
Laat de mobiel WEL gebruiken
microblog / wiki / screenreading er voor
Door technologie te gebruiken om niet zorgen dat minder vocale kinderen toch
alleen te faciliteren (wat nu bijna niet word een kans krijgen om zich te uiten.
gedaan) maar ook als platform om op te Tegelijkertijd kunnen leraren op andere
expirimenteren! (Leerling) manieren dan "in persoon" ondersteuning
bieden aan studenten en ouders.
Internet kan heel goed bijdragen bij In groepsprocessen kan technologie
verschillende vakken, denk aan zorgen voor meer cohesie in een groep,
geschiedenis, aardrijkskunde enz... betere samenwerking tussen kinderen,
(Ouder) ouders en docenten.
Verder vind ik dat kinderen thuis moeten
30 jaar geleden was mogen werken raken in de (on)mogelijkheden van
geweldig motiverend. Dat is niet echt (sociale) technologische ontwikkelingen.
veranderd, maar nu is het het geval Het is de wereld waar ze in leven en waar
omdat het past in de wereld van de ze na school in terecht komen. (Ouder)
leerling. Zijn/haar mobiel is heilig en
slechter te missen dan internet. Ze Handicaps wegnemen
ervaren het als heel verrassend als je die
dingen nu eens niet verbiedt, maar ze Beter, omdat het met nieuwe
aanspoort om ze juist te gebruiken in de technologieën makkelijker is om
lessen. Bijvoorbeeld als rekenmachine, onderwijs op maat aan te bieden, terwijl
timer, foto of videocamera, gps, je als docent wel gemakkelijk in de gaten
communicatie (sms, mms, spraak). kunt houden waar iedereen is, monitoren
Daarnaast: leerlingen kunnen e-mailen, is veel makkelijker.
msn-en, hebben een site op hyves en Verder denk ik dat onderwijs met of in
kunnen (beperkt) Googlen en kennen nieuwe technologieën gewoon nodig is,
Youtube. Mijn ervaring is dat ze wiki's en omdat het een kijk op de wereld biedt, en
web 2.0 toepassingen geweldig vinden, "feiten" vraagt die kritischer zijn dan
en graag bijleren. Met games heb ik (nog) wellicht 20 jaar terug. Er wordt van
weinig ervaring. (Leraar) leerlingen meer gevraagd op dat vlak. En
je kunt nu eenmaal niet iets leren zonder
Natuurlijk! Waarom kan je een taal ermee te werken.
uitsluitend uit een methode leren als er op (Ouder)
internet talloze interactieve oefeningen
bestaan waarin diverse mutimedia over Technologie kan handicaps van mensen
elkaar heen buitelen? Dan is de cd bij een een beetje wegwerken. Door die
methode Engels inmiddels archaisch te leermiddelen te gebruiken hebben
noemen. Een balans vinden tussen wat jongeren met een handicap een grotere
per se moet in contact-uren en wat kans in het leerproces te slagen. Het kan
zelfstandig kan, daarin ligt de uitdaging motiverend werken. Via games kunnen
voor de docent. Wat toch moet blijven is situaties nagespeeld worden en
het moment dat een docent zijn zodoende leren jongeren bepaalde
bevlogenheid en enthousiasme voor een vaardigheden of competenties.
vak laat zien, vertelt, voordoet enz. (Leerkracht speciaal onderwijs)
Daarvoor moet je elkaar zien op een
afgesproken plek en moment (= klas Absoluut, wij geloven wel dat het effect
+rooster). (ICTO adviseur) versterkt wordt als het een gedeelde
ervaring is. Zie ook
ICT maakt het onderwijs beter en leuker. http://www.ted.com/index.php/talks/
De Kinderen vinden het leuk om op sugata_mitra_shows_how_kids_teach_th
school en thuis met een PC te werken/ emselves.html
spelen. Variërend van spelletjes.nl tot Erg inspirerend! We merken duidelijk dat
educatieve spelen. Ook krijgt de oudste de leerervaring aanstekelijk werkt voor de
opdrachten om bijv. een vraag te leerlingen zodra elke leerling (al dan niet
bedenken waar hij het antwoord niet op in groepjes van 4) zelf invloed kan
weet, en op internet het antwoord te uitoefenen op het scherm. (Software /
zoeken. Google Earth is populair, al is het hardware fabrikant)
om wegen in onbekende landen te
bezoeken of om rond de Eiffeltoren te Gebruik maken van internet voor het
"vliegen". (Ouder) opzoeken van informatie of gegevens
vergelijken als bij een vak metingen oid
Ik vind dat de inzet van technologie er zijn verricht. Vele mogelijkheden (Leraar)
voor kan zorgen dat zowel op individueel
niveau, als in groepsprocessen het Fun leren is veel effectiever leren dan
onderwijs verbeterd kan worden. Op stampen. (Adviseur)

[4]
1 OKTOBER 2008 / www.erwinblom.nl

HOE TECHNOLOGIE
Sarphatikade 11
ONDERWIJS BETER KAN 1017WV Amsterdam
info@thecrowds.nl

MAKEN www.thecrowds.nl

Kun je een voorbeeld geven van een gelukt of een


mislukt project?

Gezamenlijk werken aan themablog of constructivisme (samenwerkend leren)


wiki. (Docent HBO) en dat hun leeromgeving nou juist daar
erg slecht in is.
Goed voorbeeld: gebruik web2.0 Goed voorbeeld: Gebruik van ‘digital
technieken (Google Docs etc.) bij storytelling’ waarbij leerlingen een
projectvoortgang. persoonlijk fotoverhaal maken met
Slecht voorbeeld: veel (hoge)scholen daarbij audio. Op die manier ontstaat er
zijn gebonden aan systemen als een grote betrokkenheid en een hoge
blackboard wat naar mijn mening niet als motivatie. Het leren wordt echt van de
systeem voor leermiddelen wordt leerlingen. (Uitgever)
ingezet maar veel te breed wordt
ingezet. (Docent HBO) Ik gebruik mijn eigen blog en Twitter om
mijn creatieve ideeen voor te leggen aan
Mislukt: docenten die denken dat derden. Dit zorgt ervoor dat mijn werk
Powerpoint de bom is. Sharepoint- van betere kwaliteit is, maar het zorgt er
mislukt. (Student HBO) ook voor dat mensen een blik hebben op
datgene wat er speelt binnen mijn De kracht van social media, de
Slecht gebruik: De vele leeromgevingen opleiding. kracht van een netwerk. Op
op scholen waarbij alleen de Na een college verzamelt onze klas alle www.erwinblom.nl vulden binnen
functionaliteit wordt gebruikt om PDF's aantekeningen in Evernote om er twee dagen 52 mensen een
en PPT's beschikbaar te stellen aan vervolgens een zo goed mogelijke vragenlijst in over technologie
leerlingen. Daarbij heb ik gezien dat het samenvatting van te maken. Ook delen in het onderwijs. Hier alle
concept van de leeromgeving vaak niet we notities van externe lessen en bijv. resultaten.
strookt met het leerconcept van de seminars. (Student HBO)
school. Komt een school er na 2 jaar
achter dat ze leren vanuit sociaal

[5]
Laat ze zelf ontdekken Vriendin werkt met It's learning >> per Mislukt gebruik is de gedwongen en te
vak/module/jaar kan een 'plein' worden snelle grootschalige invoering van ELO's
Mislukt weet ik niet, ik denk eerder dat er gemaakt waar alle relevante info terug te en portfolio systemen binnen het
nog niet ver genoeg of groot genoeg vinden is. Zij maakt presenaties in onderwijs. Waardoor het onderwijs zich
nagedacht is over de manieren waarop Powerpoint als ondersteuning tijdens aan de eisen van een systeem moet
lesgeven anders of aangepast kan. Goed lessen en zet die voorafgaand aan lessen aanpassen ipv een systeem gebruiken
gebruik zijn bijvoorbeeld de bijlessen in op It's learning. om het onderwijs daadwerkelijk te
het RATslag programma waarbij ouders Ook alle opdrachten, belangrijke data en ondersteunen.
thuis door kunnen blijven oefenen met de dergelijke staan online, Opdrachten Succesvolle voorbeelden zijn in mijn ogen
gegevens die ook op school gebruikt worden online ingeleverd. Enzovoort... voornamelijk de kleinschalige invoering
worden. Maar dit is nog lang niet ver (Belangstellende) door individuele docenten. En de
genoeg. Juist kinderen die op een andere toepassingen van ICT die men al niet
manier leren dan standaard verwacht Een goed voorbeeld vind ik eens meer als ICT bestempelt. Zo heb ik
wordt, denk aan hoog begaafde of Scholieren.com. Hier staan van bijna alle zelf ooit voor mijn opleiding een een
beelddenkende kinderen zouden hier veel boeken boekverslagen. Als leerling hoef bedrijfssimulatiegame moeten spelen.
mee kunnen. (Ouder) je werk wat al goed gedaan is niet nog Hierbij hebben wij geen enkel moment
een keer te doen en de stukken waar je stilgestaan dat dit een erg technische
Roosters op school worden gepubliceerd ontevreden over bent, maak je zelf. toepassing was. Zo moet een succesvolle
op site die door leerling gemaakt is (Leerling gymnasium) ICT toepassing ingezet worden.
omdat eigen site van school niet goed (Informatiespecialist hogeschool)
werkt. (Ouder) Goed: projecten die prikkelen, aanzetten
tot onderzoek. Meestal in de vorm van - Mislukt: "Corporatiebreed" invoeren van
Ik denk dat docenten die het zelf boeiend een werkstuk dat dan gezamenlijk in b.v. een ELO (Electronische Leer Omgeving).
vinden om nieuwe wegen in te slaan tot Google Docs wordt vormgegeven. - Goed: Grassroots niveau
mooie programma's komen. Maar het Fout: Pc aan, cd erin en afspelen maar. implementaties van relatief kleine ict
gaat om de didactische aanpak en niet (Ontwikkelaar e-learning) toepassingen.
om het instrument op zich. Wiki's, (Beheerder onderwijsapplicaties
Ning,YouTube (soms), Second Life enz. Goed gebruik: ROC)
zijn allemaal bruikbaar als je goed weet Kinderen in de bovenbouw van onze
wat je wilt bereiken en waarom deze school maken hun werkstukken op een
didactische aanpak daar geschikt voor is. Vage opdrachten
pc en gieten deze later in het jaar in een
(Docent HBO) Powerpoint presentatie. Mislukt gebruik in het VO: in de ELO een
Mislukt gebruik: Worddocument hangen met daarin alle
Een van m'n dochters wilde laatst weten Tijdens schoolkamp mochten kinderen cijfers die behaald zijn voor een bepaald
hoe wijn gemaakt werd, hebben we haar hun mobiel meenemen om bij heimwee vak, met daarin alle cijfers van de hele
laten opzoeken op Wikipedia. Dat vond naar huis te kunnen bellen. Kinderen klas voor iedereen uit die klas te zien.
ze super interessant om zelf ontdekt te maakten er een sport van om tijdens het Mislukt gebruik in het HBO:
hebben ipv dat wij vertelden wat we naar bed gaan foto's van elkaar te onoverzichtelijke ELO's: sharepoint naast
wisten. Wat een nadeel kan zijn is dat er maken. (Ict-er basisschool) Netschool, docenten die van beide niet
altijd weer zieke geesten zijn die op sites precies weten hoe het werkt, het
dingen zetten waar kinderen makkelijk overzicht kwijt zijn en maar wat
kunnen komen en daar hele ander Kleine stapjes aanrommelen.
bedoeling mee hebben. Op de basisschool van mijn Mislukt gebruik: onduidelijke
Slecht: de Sharepoint omgeving van de schoonmoeder zijn de Smartboards geformuleerde opdrachten in de ELO.
Hogeschool Utrecht. helemaal doorgevoerd. Deze maken de Leerlingen die via MSN erachter proberen
Zonder een herkenbaar beleid wat men er kinderen op vroege leeftijd al bekend met te komen wat die leraar nu bedoelt.
precies mee wil, wordt een techniek in het algemeen en de Leraar zelf die niet bereikbaar is (noch via
softwarepakket op docenten en educatieve mogelijkheden van internet in mail, noch via MSN, noch lijfelijk: "het
studenten losgelaten dat log en het bijzonder. staat in de ELO, gewoon doen wat daar
onoverzichtelijk is. Er zijn veel (Belangstellende) staat").
mogelijkheden, maar het gebruik is Vage opdrachten zonder duidelijk doel en
contra-intuïtief en visueel onaantrekkelijk. Goed gebruik: Tim Rylands, een aangeven wat er van de leerling verwacht
Docenten en studenten verdwalen er in leerkracht uit de UK die ICT perfect weet wordt: 'zoek iets over Parijs'.
en ontwijken het gebruik liever dan zich er te integreren in zijn les: http:// Goed gebruik: in de ELO is alles terug te
in te verdiepen. Waardeloos. (Docent www.timrylands.com/ (Consultant e- vinden wat in de les behandeld is en
HBO) learning) vooral ook: overzichtelijk geordend.
Goed gebruik: inzet van web 2.0 in MBO
Een geslaagd voorbeeld zijn dus video's Richt voor je verschillende vakken een (goed gebruik, goede implementatie
van colleges of met extra uitleg. Een publiek Netvibes account en en zet de mede dankzij project Kennisnet).
slecht voorbeeld is dat wij (bij de RUG) stof klaar voor je leerlingen. Ben helemaal (Docent)
verschillende systemen voor verbaasd dat met topo geen gebruik .
communicatie, cijfers, inschrijvingen en gemaakt van Vitural Earth of Google
vakinformatie hebben. Dat gaat wel ten Earth..... (Ouder)
koste van de overzichtelijkheid. (Student
WO)

[6]
Expert op afstand van twee lesuren gaan de leerlingen Goed: de mogelijkheid online te kunnen
programmeren in LINUX. Resultaat is een blijven oefenen voor Engels (grammatica
- Goed: genoemd WRTS computerspel dat ze eind van de les en vocabulaire) en dan vervolgens de
- Mislukt: heb ik uit ervaring geen gedownload krijgen op hun mobiel. aankomende deeltijdstudenten stukker
voorbeelden van, maar in de scholen (Ouder) beter zien scoren op de entreetoets.
waar ik bestuurder van was Niet goed: een ELO volgooien met
(Montessori-scholen) was ICT-gebruik Goed gebruik = het juist gebruik maken stencils die vervolgens worden uitgeprint.
ook gematigd (Ouder) van alle mogelijkheden. Zo kom je aan (ICTO adviseur)
alle informatie waar je naar opzoek bent
Goed gebruik is een ELO waarin door (Student HBO) Ingewikkelde software
zorgvuldige architectuur (weten wat je
met ICT wilt in je onderwijs) en het Een lerares Frans laat haar leerlingen een Minder goed gaat het op school met de
gebruik van alle mogelijkheden alles eenvoudig opgezet Second Life spelen, in stand van ICT, oude rammelende PC-tjes,
binnen één omgeving aanbiedt. het Frans. Er worden rollen verdeeld en geen electronische schoolborden.
Mislukt: geen implementatieplan, maar zo oefenen ze met herkenbare middelen. Daarnaast ook voorlichtingsavond gehad
blijven hangen in 1000 bloemen bloeien Frans spreken is moeilijk, maar minder over MSN en ge/misbruik en digitaal
en e.e.a niet ondersteunen, niet zorgen eng als je in de huid van je personage pesten. Incl. advies over internet thuis.
voor "dwingend" gebruik en kruipt. (Leraar) (Ouder)
professionalisering. (Procescoordinator
Onderwijs en ICT ROC) Wij werken nu met UMPC's in twee Nee, geen recent voorbeeld. Ik kan alleen
klassen., Na een week weten we al dat uit mijn eigen verleden putten. 1994,
Expert op afstand is een prachtig het werkt. (Docent informatica) Hogeschool van Utrecht, opleiding
voorbeeld. Zelf kan ik mij herinneren dat Communicatie. Het internet was net in
ik bij economieles met een simulator heb opkomst. Samen met wat medestudenten
gewerkt om de rijksbegroting op te
Geen vervaning van rapport zagen we de meerwaarde van met name
stellen. Dat was heel moeilijk, ik weet nu * Goed is leeromgeving voor en na email om met elkaar in contact te blijven
nog hoe leerzaam dat was. (Ouder) classroomsessie om voor te bereiden en en gezamenlijk opdrachten te maken. Ik
verder te leren woonde in Breda, anderen in Arnhem en
Gebruik: ik gebruik het zelf nog te weinig, * Digitaal portfolio is goed en leuk om te Utrecht. Dus email was ideaal om thuis te
zie wel bij de doelgroep dat ze het veel doen werken en toch samen te werken.
gebruiken. Het kan tot meer betekenis Vervangen van classroom en uitwisseling Ook voor het inleveren van tussentijdse
leiden als jongeren het ook voor culturele van meer dan kennis is volgens mij niet rapportages wilden we email gebruiken.
programma's gaan gebruiken. Ze zoeken door ict te vervangen. (Opleider voor Helaas....de docent zag dat niet zitten,
toch al veel op. (Producent culturele volwassenen) zag er een groot gemis in dat zoiets niet
programma's) in persoon werd afgeleverd en verplichtte
Op UvA heb ik een vak gevolgd van Rik ons uit de drie steden naar Utrecht te
De serious game. Niveau was te laag en Maes, die zette een Wiki in om leerlingen komen om een floppy in te leveren. Je
er zaten veel bugs in het programma. platform te bieden om open te delen waar begrijpt dat, rebels als we waren, we dat
(Manager HBO) ze mee bezig waren. Echter werd dit bijna dus niet hebben gedaan en de
niet gebruikt behalve door een zeer klein desbetreffende docent uiteindelijk zover
groepje. Volgens mij moet new media hebben gekregen toch onze rapportages
Een simulatiespel zoals Flightsimulator is
gebruikt worden op een manier waarop via email te ontvangen.
een zeer goed voorbeeld van een
technologie die leren leuk maakt, maar het ook leuk is en niet als vervanging van (Ouder)
ook goedkoop en effectief is. rapportage (want dan wordt het weer
saai, traditioneel, en verplicht). Goed vind ik dat zelfs bij de kleuters
(Projectmanager medialab HBO)
(Student WO) kinderen zo nu en dan taalspelletjes op
de computer kunnen doen. Slecht vind ik
Zowel goed als fout.
Zie vooral te weinig gebruik. het dat die software zo ingewikkeld is om
Flora, onwikkeld door het SLO, is een
op te starten dat de juf daar altijd bij moet
mooi pakket om kinderen zelfstandig met (Ouder)
helpen. En ik vind het raar dat er
talen te laten werken. De ene docent kon
nauwelijks gemonitord wordt wat een
de leerlingen met een klein klikje hier en De motivatie voor het vak
kind nu (precies) doet. Juist dat zou echt
daar, en vooral speicifieke vragen stellen, maatschappijleer is met sprongen
toegevoegde waarde kunnen hebben:
verder op weg helpen. De ander liep gestegen nadat ik mijn programma in
zelfstandig werken, maar wel dat de juf of
telkens weer vast op het programma Moodle heb uitgewerkt en aangevuld. Alle
meester precies kan zien wat je goed en
waardoor de leerling ook bleef steken. opdrachten, informatie, toetsen en
resultaten zijn er te vinden. Het geeft ze fout of onhandig doet. (Ouder)
(Applicatiebeheerder ROC)
rust in de PTA-waan dat ze er overzicht
hebben . Na wat tegensputteren leveren Goed gebruik: Selfcity van de Waag
Maak eigen computergame ze nu graag (en op alle tijden van de dag) Society. Zie Picnic Young. (Leerkracht
Goed gebruik. Trek erop uit ga kijken bij hun werk digitaal in en reageren spontaan speciaal onderwijs)
bedrijven en leer wat er speelt en bij komt op mijn response. Het werkt heel
bemoedigend als je ziet dat je leerlingen .
kijken. Ook leren wat de jobs inhouden
etc. (Ouder) zelfs in het weekend en in vakanties je
site bezoeken om oefeningen te maken!
Philips heeft een activiteit die heet "Bouw (Leraar)
je eigen game". In een gastles op school

[7]
Geen gesponsorde games
Een PowerPoint presentatie, in
WunderPoint ( WunderPoint is de
interactieve presentatie software van
WunderWorks) waarin basisschool
leerlingen gevraagd word om
verschillende stellingen in te nemen over
normen en waarden. De leerlingen
stemmen annoniem, bij de bespreking
van de vragen is de betrokkenheid van de
leerlingen enorm. Dit resulteert in een
enorm boeiende discussie.
Deze casus is het resultaat van een
samenwerking met http://www.sculpo.nl/
Ander goed voorbeeld:
Google Earth op het grote Whiteboard,
vervolgens een aantal leerlingen met zijn/
haar muis de provincie grenzen op de
kaart laten tekenen.(vier cursoren op het
scherm, elk met een eigen kleur) Het
overleg en de interactie die ontstaat is
geweldig om te zien. Helemaal wanneer
de docent de grenzen aanzet en direct
zichtbaar is waar wat goed en fout is
gegaan. (Software / hardware
fabrikant)

Goed gebruik: hartslag-gevens verwerken


en vervolgens opzoek gaan naar
bruikbare 'vergelijkingen' van (top)
sporters oid. Ook achtergrond informatie
over dit onderwerp is zeker op internet te
vinden. (Leraar)

Goed: Leren samenwerken in


bijvoorbeeld World of Warcraft
Nietgoed: gesponserde en gepushte
'trainingen' om vooral ook maar
loodgieter te worden... diep triest. Let
wel: het gaat niet om de technologie,
maar om het verhaal, de inhoud.
(Adviseur)

[8]
1 OKTOBER 2008 / www.erwinblom.nl

HOE TECHNOLOGIE
Sarphatikade 11
ONDERWIJS BETER KAN 1017WV Amsterdam
info@thecrowds.nl

MAKEN www.thecrowds.nl

Wat zijn de grootste obstakels die moeten worden


weggenomen?

Technische ondersteuning binnen onbekende. Iets nieuws op internet is in


onderwijs; simpel voorbeeld, binnen één de ogen van de docent vaak een nieuwe
van de HBO's waar ik werk is het intern mogelijkheid om plagiaat te plegen.
niet mogelijk om YouTube-filmpjes af te (Student HBO)
spelen! (Docent HBO)
Het feit dat niet iedereen een computer/
Veel nieuwe technieken vragen internet thuis tot zijn beschikking heeft,
aanpassing van de infrastructuur / het en dat computers ook voor scholen veel
ict-beleid. (Docent HBO) kosten. (Student WO)

Grof gezegd: docenten van 40 jaar en We moeten, denk ik, de manier waarop
ouder of mensen die zeggen "och die we tegen lesgeven en het huidige
kinderen die leren dat zo snel he" Of" materiaal aankijken nog eens onder de
dat kan ik toch helemaal niet" BAH loep leggen. De huidige structuur in het
(Student HBO) reguliere onderwijs leent zich niet om
adaptief met zulke kansen om te gaan.
- Gebrekkige kennis van docenten hoe Maar als we mee willen is het een must! De kracht van social media, de
ze didactisch gebruik kunnen maken van (Ouder) kracht van een netwerk. Op
technologie. www.erwinblom.nl vulden binnen
- Focus op techniek (bandbreedte, PC's, Kennis van leraren en personeel. twee dagen 52 mensen een
software). vragenlijst in over technologie
(Ouder)
- Geslotenheid educatieve uitgeverijen. in het onderwijs. Hier alle
resultaten.
(Uitgever)

Docenten keuren digitale vernieuwingen


vaak af vanwege een angst voor het

[9]
Hoger nivo docenten enzovoort op kunnen zetten. Maar er is - Angst en weerstand bij
bijna geen leraar die het gebruikt, democratisering van onderwijs,
Er zijn nog niet voldoende enthousiaste waardoor leerlingen er ook nooit kijken. middels sociale tools. (Beheerder
en getrainde docenten. De van bovenaf Daardoor is niemand op de hoogte van onderwijsapplicaties ROC)
gestuurde innovaties die vaak over die ene keer dat daar wel iets nuttigs
didactiek gaan zonder dat duidelijk is wordt geplaatst. (Leerling gymnasium) Nascholing docenten VO. Ontbreken van
waarom die aanpak de beste is voor die enthousiasmerende voorbeelden van
stof, inhoud, te verwerven kennis of
Betere hardware goed gebruik. (Docent)
vaardigheden. Geef docenten vrijheid om
met hun leerlingen en / of studenten te Aanjagers, motivators. - Genoeg middelen (geld) voor goede
onderzoeken wat werkt en wat niet. (Ontwikkelaar e-learning) voorzieningen op scholen: voor een (voor
(Docent HBO) mij onbekend deel van) de scholen is dit
Net als bij schaatsen geldt ... Tempo een probleem, maar ik hoor ook dat
Geef kinderen de mogelijkheid om meer maken is niet moeilijk, maar op tijd sommige scholen meer dan genoeg geld
stof via de computer te leren, maak dat remmen is de truc. Internet en andere ict hebben.
beschikbaar voor het internet zodat ze oplossingen implementeren is niet zo - Vaardigheden bij de docenten: bij te
thuis spelenderwijs kunnen oefenen. moeilijk meer tegenwoordig, maar hoe weinig docenten bestaat een voldoende
De meeste onderwijsinstellingen worden zorg je ervoor dat dingen niet uit de hand duidelijk beeld van de mogelijkheden. M.i.
geteisterd door een ambtenaren-instelling lopen en dat veiligheid gegarandeerd zijn er genoeg pogingen om goede
bij het personeel, en een doorgeslagen blijft. (Ict-er basisschool) voorbeelden te verspreiden, maar zijn
schaalvergroting en bureaucratie veel 'goede voorbeelden' lang niet zo
hogerop. Het bijscholen van leraren en het goed als de verspreiders denken,
Technologie ontwikkelt zich alsmaar ontbreken van budget voor goed waardoor bij mensen in het veld minder
sneller. Het gros van de materiaal zijn wel fikse obstakels. interesse ontstaat in bekijken van goede
onderwijsinstellingen is niet flexibel voorbeelden. Aan de andere kant zijn er
(Belangstellende)
genoeg om daar in mee te gaan. YouTube genoeg echt goede voorbeelden, die dan
bestaat net 3,5 jaar en is niet meer weg te verbazend weinig mensen bereiken.
Scholing van docenten,
denken. Nog maar pas geleden was Misschien gerelateerd: hebben (part-time
Ontwikkeling van goed ontworpen
mobiel internet een sprookje. De meeste werkende?) docenten wel genoeg tijd om
innovatieve educatieve software,
docenten herinneren zich een school zich nieuwe vaardigheden eigen te
Mediawijsheid bij docenten en leerlingen.
zonder e-mail nog heel goed. maken, op zoek te gaan naar leuke
(Consultant e-learning)
(Docent HBO) voorbeelden, om dat uit te proberen, de
Ik denk dat ‘4 in balans plus’ een goede slechte voorbeelden aan de kant te
- Meer budget voor goede hardware en schuiven etc? Want dat kost allemaal
tool is om te gebruiken bij inzet en
snelle Internetverbindingen best veel tijd.
implementatie van ICT in het onderwijs.
- Hoger ICT-kennisniveau van docenten - De snelle ontwikkelingen op gebied van
De focus moet dan liggen op ALLE
(ze schamen zich nu voor de techniek (hard, maar vooral ook (web 2)
peilers, vaak worden er aspecten
kennisachterstand met leerlingen) software) en ook inzichten in
vergeten. (Lerarenopleider wiskunde)
- Minder versnippering van vakken, voorwaarden voor succesvolle toepassing
waardoor meer projecttijd ontstaat maken dat je voor je gevoel denk ik in het
Er moet op middelbare scholen, lijkt mij,
(Ouder) veld al snel achter de muziek aanloopt ...
nog behoorlijk geinvesteerd worden in
hardware om overal internet beschikbaar Dan kun je ook denken: "ik wacht nog wel
Geld is de belangrijkste, maar even/doe het rustig aan, totdat het
te maken. (Ouder)
waarschijnlijk de hardnekkigste: allemaal in een wat volwassener
dwarsdenken toestaan. Dat is echter niet vaarwater/fase is gekomen"
Verbetering technische kennis en attitude
exclusief voor het onderwijs. Overheid en - De nog te vaak voorkomende
docenten en studenten.
bedrijven hebben er ook last van. paniekverhalen in de pers over wat ICT
Verbeteren kwaliteit hard- en software.
Innovatie vereist lef en fouten maken zou doen met onze jeugd helpen m.i.
Verbetering kwaliteit en effectiviteit ICT
zonder dat de kop eraf gaat door de ook niet echt (Ouder)
afdelingen. (Informatiespecialist
baas. (Ouder) -
hogeschool)
Dwingende moeters
Vaak technische zoals het onvermogen
verschillende systemen samen te voegen. Volgens mij is dat vooral de cultuur Grootste obstakel zijn de docenten zelf,
Verder is ook kennis bij de docenten vaak binnen onderwijs in Nederland. Ik merk zij zullen zichzelf meer moeten
een stuk minder dan bij de studenten en dat er een zekere gesapigheid en digitaliseren. Het mag niet meer goed
maken ze niet genoeg gebruik van loomheid is waardoor vernieuwen lastig gevonden worden dat docenten zelfs hun
bestaande mogelijkheden. wordt. Er zijn trekkers nodig die nieuwe mail niet lezen. Wij weigeren de zachte
Enige obstakels lijken mij de docenten, dingen durven te doen. Ik denk dat die erlokkers om te zetten in dwingende
willen/kunnen die nog mee met nieuwe nog te weinig zijn. (Projectleider) moeters. Daarnaast is ondersteuning
ontwikkelingen? (Belangstellende) (harde en zachte kant) van groot belang.
Ook uitgevers zouden meer met scholen
Kennis over technologie bij leraren. Mijn Cultuuromslag in denken in vraaggestuurde samenwerking moeten
school heeft nu een online portal (die - Cultuur omslag in denken op gebied van werken ipv duur PDFen van
zelfs voor mij behoorlijk ingewikkeld is) organiseren en onderwijs in het schoolboeken (Procescoordinator
waar leraren bijvoorbeeld algemeen. Onderwijs en ICT)
samenvattingen, aantekeningen, .

[10]
Passie voorop (Docent informatica) zelfs ook nog (ik ben 35) en is simpelweg
niet meer van deze tijd.
Docenten motiveren en vrijheid geven, Wil om te experimenteren. Als we die knop om kunnen draaien, het
het moet vanuit de passie om goed les te Goede, indringende evaluaties samen feit dat je ook middels digitale
geven komen. Docenten die wel willen, met gebruikers. communicatie allerlei emoties, prikkels en
maar niet weten hoe/wat moeten kunnen Doorzetten als het ook niet meteen een expressies kunt overbrengen, dan volgt
putten uit een soort van 'grabbelton' aan succes is. volgens mij de rest vanzelf (geld, training,
mogelijkheden, met wat begeleiding. Inspirerende gebruikers aan de slag zien middelen, curriculum) (Ouder)
(Ouder) en niet it-gedoe verhalen. (Opleider voor
volwassenen) Betere software, meer geld en beter
Professionele ondersteuning krijgen en opgeleide docenten. Alles dus eigenlijk...
extra tijd/uren. Gelukkig word ik Opleiden en betrokken krijgen van (Ouder)
ondersteund door een cameraman en
docenten. (Leerling)
iemand die de collegebeelden met de Het moet gemakkelijk inzetbaar zijn voor
slides en filmpjes publiceert. Zonder deze leerkrachten, ze moeten niet teveel zelf te
medewerking zou ik hier niet toe instaat Meer kennis bij beslissers hoeven doen. Methode boeken pakken ze
zijn. (Docent HBO) Kennis bij beslissers moet toenemen. ze ook zo uit de kast.
leven niet met deze technologieen dus Goede uitleg richting het management
Toegang tot internet verbeteren. denken ze er niet in en zullen deze dan over de mogelijkheden van internet en
Slimme vragen van studenten goed ook niet implementeren. (Ouder) technology in het onderwijs waardoor
faciliteren en begeleiden. (Producent angsten worden weggehaald. Nu zijn er
culturele programma's) Er is steeds sprake van kip of ei- veel verboden op Youtube en Second
situaties. Bijvoorbeeld leerkrachten willen Life. (Leerkracht speciaal onderwijs)
Goede versies van de mobile, of games. wel digitaal toetsen, maar willen dat de
Dus geen Beta loslaten op studenten. voorwaarde (beschikbaar lokaal met pc's) Bijdraaien of plaatsmaken
(Manager HBO) er eerst is. De inrichting van dit soort
voorzieningen laat op zich wachten De volledige adoptie van de techniek
- Vastgeroeste docenten omdat niemand aan geeft ze te willen door de docenten is essentieel voor het
- Beperkt aanbod hardware gebruiken. goed in zetten van technologie in het
- Traditionele toetsvormen Een ander belangrijk struikelblok is het onderwijs. De drempel dient laag te zijn,
(Projectmanager medialab HBO) digibetisme onder leerkrachten. Ze voelen plus de docent dient te allen tijden de
zich op dit gebied de mindere van controle kunnen terug nemen.
Geen nare updates / langzame inlog- leerlingen. Mijn ervaring is dat als ze er (Software / hardware fabrikant)
scripts / herstartende PC's / onbereikbare gewoon aan beginnen, ze nog leergieriger
ondersteuners(ICT-afdelingen met zijn dan leerlingen en er minstens Geld gebrek! De wil is er wel, maar de
helpdesken). evenveel plezier en motivatie aan hulpmiddelen zijn op vele scholen
Computers moeten simpel en eenvoudig beleven. (Leraar) schaars omdat er onvoldoende geld is
werken. om goed materiaal aan te schaffen.
Eigenlijk zoals een tv. Tijd, aandaacht, begeleiding van Helaas! (Leraar)
Aanzetten en een paar seconden later docenten die zich in willen zetten om hun
moeten ze werken. lesmaterialen en lessen geschikt te De onderwijzer moet bijdraaien of
Dat technologie saai zou zijn! maken voor e-learning. Kritsch zijn op plaatsmaken. Zijn klassieke kaders
(Ouder) jezelf als docent helpt daarbij. Creatief belemmeren vaak zijn functioneren. Als
zijn ook!."Kan die oefening op bladzijde 3 iets leuk is dan is het vast niet goed. net
Bekwame personeel in dienst van de echt alleen maar op die manier?" is zo'n als met eten.. gezond eten smaakt vies..
school (wellicht per regio?) die creatief en vraag. (ICTO adviseur) wat een onzin. Leuk kan een doel zijn
pro-actief zijn in het promoten onder volgens mij, maar het is in elk geval een
vakdocenten van de mogelijkheden van Met name de kosten van de ICT, maar belangrijk middel, een soort olie op de
technologie. Meer openheid voor IT ook het gebrek aan onderlinge synopsen. Motivatie hangt of staat bij
resources van buitenaf (vrees voor bijv. communicatie tussen scholen (bij ons een leuk en zinvol. Creeer toch eens een een
virussen is zeer hoog!). Uiteraard meer kleine verantwoorde montessorischool, uitdaging een challange waarbij je kunt
geld voor voorzieningen. die naar mijn gevoel niet met andere scoren.(Adviseur)
(Ouder) scholen spreekt om bijv. gezamelijk in te
kopen).
De docenten goeie bijscholing geven over Daarnaast weten de leerkrachten vaak
de mogelijkheden van internet en de niet heel veel van de ontwikkelingen op
nieuwste aparaten. ICT gebied en zouden ze daar ook
(Student HBO) bijscholing voor moeten krijgen. Ik weet
niet of dat geregeld wordt.
Gebrek aan kennis misschien, aan (Ouder)
ideeen, en waarschijnlijk aan middelen.
(Leraar) De denkwijze dat digitale communicatie
slechter, minder expressief, minder
Eigenzinnige systeembeheerders die persoonlijk is dan analoge communicatie.
bang zijn dat het netwerk gehackt wordt. Die denkwijze heerst bij "onze generatie"

[11]
1 OKTOBER 2008 / www.erwinblom.nl

HOE TECHNOLOGIE
Sarphatikade 11
ONDERWIJS BETER KAN 1017WV Amsterdam
info@thecrowds.nl

MAKEN www.thecrowds.nl

Welke klassieke onderwijs elementen moeten altijd


blijven bestaan?

Selectie studiemateriaal en begeleiding contact, overleg en praktijk- en


door docenten. (Docent HBO) creatiefonderwijs.
(Student HBO)
Contactmomenten met docenten/
coaches en studenten. In vragenlijsten Schrijven is iets dat we altijd moeten
onder studenten klaagt men vaak dat ze blijven leren, pen papier, heel belangrijk.
te weinig contacttijd hebben met Maar waarom het in klassieke vorm zou
docenten. Studenten willen méér les. moeten blijven bestaan. Ik vind het
(Docent HBO) huidige systeem niet iets om aan vast te
houden. Alleen de talige middenmoot
Docent vertelt klas luistert. Waarom? heeft hier baat bij, alles wat meer visueel
Iedereen herinnert docenten en dat is er onder of er boven komt valt buiten de
niet voor niets. Passie komt niet uit boot. (Ouder)
machines. Passie komt uit mensen. En
studenten en leerlingen moeten leren Stampen! Alleen weten waar iets te
luisteren. Gewoon kennis opnemen door vinden is niet genoeg. Feitenkennis blijft
te luisteren en te denken. Niet altijd door belangrijk. (Ouder)
dat ontdekken. De kracht van social media, de
(Student HBO) De docent / meester / juf als kracht van een netwerk. Op
inspirerende, enthousiasmerende, www.erwinblom.nl vulden binnen
- Verhalen vertellen > inspireert, twee dagen 52 mensen een
activerende leermeester. (Docent HBO)
motiveert en zorgt voor goed leereffect. vragenlijst in over technologie
- F2F meetings > goed om mensen te in het onderwijs. Hier alle
blijven zien en voelen. resultaten.
- Interactie tussen lerenden > van die
interactie leer je het meeste. (uitgever)

[12]
Leren omgaan met andere kinderen, verbeterd/veranderd met behulp van Slim afwisselen van geintegreerde en
samen iets kunnen maken. Handen techniek) (Consultant e-learning) geisoleerde ontwikkeling van disciplines.
arbeid :) Klassiek is vaak sterk geisoleerd. Dit heeft
Het belangrijkste is en blijft een goede Je moet niets weg gooien, de kracht zit zeker waarde, zolang ook de context voor
gepassioneerde docent en zijn of haar 'm in blended vormen van leren. Blended het 'meshen' in de hersenen maar
directe contact met de student of leerling. in de zin van f2f - op afstand, in de zin voldoende ontwikkeld wordt. (Dit hoef ik
Persoonlijk contact, betrokkenheid en van analoog - digitaal, etc. hier denk ik niet anders te verwoorden
oprechte interesse. Uiteindelijk vindt (Lerarenopleider wiskunde) toch??) (Ouder)
tussen die twee mensen het onderwijs
plaats en maakt het uiteindelijk niet meer Hoofdrekenen op de basisschool. Fysiek lesgeven; het voor de klas staan.
uit of dat met de nieuwste 2.0 applicaties (Ouder) Omdat kennisoverdracht niet altijd via de
gebeurt of met een lei en griffel. (Docent digitale weg mogelijk is. Daarnaast is de
HBO) Geen enkel element moet behouden school (en medestudenten) belangrijk
blijven. Er is geen enkel element dat voor de sociale ontwikkeling van de
Kennis bijbrengen behouden moet blijven als het verbeterd student. (Docent HBO)
kan worden.
Wel denk ik dat het IRL (In Real Life) Echte communicatie
Fundamentele kennis bijbrengen van taal component wat erg belangrijk is voor het
en wiskunde, geschiedenis en sociale proces van het onderwijs niet snel Verhaal overdracht.
samenleving. (Ouder) vervangen zal worden. Bevlogen docenten met passie voor een
(Informatiespecialist hogeschool) onderwerp.
Met kennis moet je kunnen omgaan. dat Echte communicatie.
betekent dat je ook zonder inzet van Groepsgewijze overdracht zal altijd een (Producent culturele programma's)
hulpmiddelen je je moet kunnen onderdeel moeten blijven van de
handhaven. Het is toch echt wel handig leerroute. Ook individuele 1 op 1 Hoorcolleges, boeken! Studenten moeten
als je kunt hoofdrekenen en weet waar overdracht moet blijven. (Projectleider) leren om rustig de tijd te nemen om een
Goes ligt. (Ouder) boek te lezen en te reflecteren. Ze zien
Mensen als element: nieuwe media als een vluchtig medium.
Genoeg face to face contact. - De verhalenverteller. Hun perceptie! (Manager HBO)
(Student WO) - De inspireerder. (Beheerder
Opvoedkundige element. Onderwijs moet
onderwijsapplicaties ROC)
Het contact met medeleerlingen en niet alleen maar kennis willen
-
leraren. Het lijkt mij vreselijk saai als ik overbrengen. Kennis en kunde kan voor
elke dag alleen maar via de computer les Mondelinge uitleg een groot deel d.m.v. technologien
zou krijgen en niets anders zou zien dan Mondelinge uitleg en instructie bij worden overgebracht. Zelfs normen en
mijn eigen slaapkamer. Het contact met sommige onderdelen. waarden kunnen via technologische
andere mensen is de leukste kant van Werken in een groep, lijfelijke elementen geleerd worden. Toch zal er
onderwijs. (Leerling gymnasium) aanwezigheid in een klaslokaal. Nu ik zelf persoonlijk contact moeten zijn tussen
in de rol van docent zit, ontdek ik dat we leraar en leerling om leerlingen op te
Domme tafels. Taal: de d en t. dit element onderschat hebben tot nu kunnen voeden. (Projectmanager
(Ontwikkelaar e-learning) toe. Het is belangrijk te ervaren hoe medialab HBO)
anderen met de stof omgaan en er met
Vertellen.. Een leerkracht moet een hen van gedachten over te kunnen Ben geen docent dus antwoord is een
passie uitstralen en de klas met zijn wisselen. Ze te kunnen voelen, horen, beetje bassaal: Het overdragen van
levenservaring tegemoet treden. Dat wekt ruiken en niet alleen maar virtueel te kennis. Het lijkt me dat het hier altijd om
vertrouwen, interesse en kan dan de ontmoeten. zal moeten blijven gaan.
leerlingen meenemen naar andere Een enthousiaste docent die leerlingen (Applicatiebeheerder ROC)
oorden. Naar het verleden bij weet te verleiden, ook in face-to-face
geschiedenisles, naar die ene situatie situaties. (Docent) Persoonlijke interactie tussen leerling en
waarbij kinderen die ene ruzie moesten docent zorgt voor positieve rolmodellen.
oplossen, naar de toekomst waar de De docent die goed kijkt waar een leerling Elke leerling heeft een andere leerstijl en
wereld er geheel anders uit gaat zien aan toe is en hem/haar helpt de juiste stof IT-based leermiddelen zijn niet voor alle
dankzij de moderne technologieën. beet te pakken als hij/zij dat zelf niet doet. leerlingen geschikt. Het groepsproces
(Ict-er basisschool) (Ouder) heeft ook impact op leerlingen - dus
letterlijk samen aan tafel zitten in de klas.
Handarbeid, gym en speelkwartier. We Altijd face to face, fysiek op school. Een (Ouder)
moeten ook op passen dat we de school heeft een sociale functie en
generaties na ons afvlakken. leerlingen moeten ergens bij horen. Dus Het klassikaal college geven.
(Belangstellende) gewoon in een klas met een docent erbij (Student HBO)
(voor).....
Face2face contact en groepswerk. Dit zijn ICT is een ondersteunend middel en mag De leraar in fysieke vorm. Communicatie
eigenschappen waardoor leerlingen leren geen doel op zich worden. face-to-face is wel even heel iets anders
dat functioneren binnen een sociale (Procescoordinator Onderwijs en ICT) dan op je toetsenbordje zitten kloppen.
context belangrijk is. (Kan wel worden Zelfs met camera's is het niet
vergelijkbaar. Lichaamstaal, stiltes etc

[13]
spelen een grote informatieve rol in de verder wel op de schop. (Leerkracht
communicatie. (Leraar) speciaal onderwijs)

De verhalenverteller De klas als fysieke ruimte. Elkaar fysiek


ontmoeten blijft belangrijk. De opstelling
Boeken. Wij hebben ook gewoon de in het lokaal zal wel anders kunnen
boeken gehandhaafd. Alles van een worden ingericht, meer in cirkels, gericht
beeldscherm lezen werkt nog steeds niet. op interactie onderling. (Software /
(Docent informatica) hardware fabrikant)
Een-op-een gesprekken door counselor.
Inspirerend verhaal live. Discussie met Boek en schrift
groepje. (Opleider voor volwassenen) Boek en schrift! (Leraar)

Alles omgooien elk jaar, en leerlingen heel Taal en rekenen.Basis historie. Zonder
erg uitdagen. En dan traditioneel taal geen verdere kennis. Zonder
onderwijs bieden om op terug te vallen. rekenenen kun je niet overleven (je hebt
Dan heeft het een doel, noodzaak vanuit ook geen idee van waarde ook lijkt me, of
de leerling. (Leerling) wisselgeld...) Historie geeft identiteit!
(Adviseur)
Onderlinge communicatie oog in oog.
(Ouder) .

Persoonlijk contact, je moet elkaar


"ontmoeten". Sociaal gedrag oefenen/
corrigeren, elkaar stimuleren. Digitaal
werken is nog vaak individueel. (Leraar)

De verhalenverteller, de docent die een


klas kan boeien. maar ook in groepen
'live' samenwerken, discussieren en
doen. (ICTO adviseur)

Punt één gaat het om onderwijs en de


interactie tussen leerkracht en leerlingen.
Het is mensen werk. Montessori's
principe was "help mij het zelf te doen".
Ik denk dat de interactie en stimulansen
van een leerkracht essentieel zijn. Elk
kind is anders en daar kan een leerkracht
op inspelen. Een computer nog niet. Een
computer kan ook geen liefde en begrip
geven en daar hebben kinderen/mensen
toch behoefte aan. (Ouder)

Vakantie :-)
Ondanks mijn pleidooi voor digitale
communicatie vind ik wel dat er
tegelijkertijd een evenwicht moet zijn
tussen digitale en analoge communicatie.
Een tweegesprek tussen docent en kind,
of docent en ouders kan worden
ondersteund door digitale middelen, maar
zeker bij serieuze zaken, denk ik dat een
gesprek aan tafel nog altijd wonderen kan
doen. (Ouder)

Als charisma van de leraar, empathie,


samenwerken etc klassieke elementen
zijn, dan die. Plakken en knippen is ook
belangrijk. En huppelen. (Ouder)

Persoonlijke aandacht moet blijven,


werken in groepen. Volgens mij mag het

[14]
1 OKTOBER 2008 / www.erwinblom.nl

HOE TECHNOLOGIE
Sarphatikade 11
ONDERWIJS BETER KAN 1017WV Amsterdam
info@thecrowds.nl

MAKEN www.thecrowds.nl

Wat vind je een mooi voorbeeld van de inzet van


technologie in het onderwijs?

Direct na colleges, materiaal digitaal En de andere links zou ik bij Kennisnet


beschikbaar stellen aan studenten (die opzoeken ;)
daar evt. ook op kunnen reageren). (Student HBO)
(Docent HBO)
Het gebruik van WebQuests; dit is een
SURFmedia: on-demand en live didactisch krachtige vorm waarbij
streaming mediadienst door en voor technologie op een eenvoudige manier
hoger onderwijs. De Mediatheek bevat wordt ingezet. Vrij snel te ontwikkelen en
een uitgebreide en goed doorzoekbare inspirerend voor leerlingen. Vb vind je op
collectie audiovisueel materiaal, verschillende plekken waaronder
opgebouwd door docenten, http://praktijkinbeeld.kennisnet.nl/
onderzoekers, studenten, Beeld en webquests (Uitgever)
Geluid, en meer…
Upload, stream en download audio- en Klassen zonder smart schoolborden
videobestanden in verschillende kunnen eigenlijk helemaal niet meer.
formaten. Waardeer de kwaliteit en Spreekbeurten moeten op zijn minst PPT
toepasbaarheid van het mediabestand kunnen zijn. Of een filmpje, zelfgemaakt.
voor jouw onderwijs, schrijf een review, Ik heb geen linkjes nee, maar dat is De kracht van social media, de
of voeg tags toe. En organiseer jouw wellicht ook omdat binnen de huidige kracht van een netwerk. Op
eigen en andermans mediabestanden in structuur de mogelijkheden nog niet www.erwinblom.nl vulden binnen
thematische collecties of categorieën. eens voor 1 tiende benut worden. twee dagen 52 mensen een
(Docent HBO) (Ouder) vragenlijst in over technologie
in het onderwijs. Hier alle
http://www.surfmedia.nl/Pages/ Mmmm, weet dat Google Apps gratis is resultaten.
Home.aspx voor scholen. Zou heel veel kunnen
www.humedia.nl betekenen denk ik. (Ouder)

[15]
Ik vind de digitale schoolborden echt een Ik vind de stap van de VO-Raad een sausagemachine (weblog: http://
stap in de goede richting. (Docent HBO) goede, waarbij leerlingen aangemoedigd janien.wordpress.com), precies160-
worden hun school aan te prijzen via project (www.precies160.nl =dichtvorm
http://www.cyberdam.nl filmpjes op www.blijfbijdeles.nl (waarbij gebaseerd op smsvorm), een wiki als
Een game-omgeving voor het hoger de filmpjes direct op YouTube schrijfaterlier (http://
onderwijs. In een virtuele stad spelen doorgeplaatst worden). Jammer dat het janien.wikispaces.com/) (Docent)
studenten scenario's waarin ze relevante daar (nog) niet echt los komt
casussen moeten oplossen. Nog in De school De Horizon (http:// Ik heb de demo's van hoe Johan Hof
ontwikkeling, maar op diverse plekken al www.dehorizon.net), met genoemde (school in Capelle ad Ijssel)en Tessa van
getest. Visueel niet heel bijzonder, maar Smartboards en goede online Zadelhoff (schoolnaam meen ik Grote
vanuit onderwijskundig perspectief heel aanwezigheid, hoewel, wat is goed? Beer) om gaan met digitale schoolborden
interessant. Men kijkt naar hoe de (Belangstellende) gezien, en dat ziet er wel indrukwekkend
beleving en narratieve structuur van uit. (Ouder)
games gebruikt kan worden om op Nogmaals:
innovatieve manieren onderwijs te geven. Goed gebruik: Tim Rylands, een De Grassroots van Kennisnet.
Onderwijs dat leuker en uitdagender is, leerkracht uit de UK die ICT perfect weet (www.grassroots.nl) Alle ROC's en AOC's
maar hopelijk ook beter en diepgaander. te integreren in zijn les: http:// die aangesloten zijn laten docenten
(Docent HBO) www.timrylands.com/ (Consultant e- projectjes indienen die beloond worden,
learning) daarna wordt het product gedeeld met de
Woordjes leren wereld.
Twee technologische ontwikkelingen die Ook Kennisnet (ICT op School) is een
Wat Michael Wesch doet met studenten ik de laatste tijd zelf met erg veel plezier voorbeeld van kennisdelen en stimuleren
is zeer vooruitstrevend! en resultaat gebruik zijn wiki's en van digitalisering van lesmateriaal.
Zie de introductie hier: http://twurl.nl/ weblogs. Wiki's om studenten samen te Veel edublogs zijn wat mij betreft ook een
0vrpbn laten werken aan (tekstgebaseerde) goed voorbeeld, kennisdelen en
Een 55m presentatie hier: http://twurl.nl/ eindproducten. Een wiki levert voor zowel stimuleren (Procescoordinator
h7insg de student als voor de begeleider erg veel Onderwijs en ICT)
voordeel op. Blogs ter vervanging van die
Het projectresultaat hier: http:// ellendige procesverslagen achteraf.
www.netvibes.com/ Blog en Twitter
Studenten houden hun leervorderingen
wesch#Digital_Ethnography PERMANENT bij op een blog, lezen bij Op de basisschool heb ik 'ns It's all in the
(Ouder) elkaar, reageren op elkaar en leren dus game (was ooit een tv programma) na
van elkaar. Klein aandachtspuntje: het gedaan. We gingen gamen op een groot
Omgevingen als It's learning en samenwerkingsproces evalueren op een scherm. Twee leerlingen speelden tegen
Blackboard dienen de leerling en weblog lukt niet, daar moet je als elkaar op een grote tv en de rest was aan
docenten, denk dat dat het belangrijkste begeleider een alternatief voor vinden. het aanmoedigen. Geen idee wat we er
is. Onderwijs geven en ontvangen (Lerarenopleider wiskunde) van geleerd hebben met z'n allen, maar
eenvoudiger maken, daar gaat zou het het was op zo'n moment wel beregezellig
om moeten gaan. (Belangstellende) Lees het blog van Margreet van de Berg! in de klas. (Ouder)
(Ouder)
Op mijn school wordt technologie naar Blogs. Ben ik nu bezig. Semi-realistische
mijn idee nog niet goed genoeg ingezet De verschillende Thinkquest wedstrijden. opdrachten. Zorgt ook voor online pr.
(zie portal verhaal). Maar http:// En bedrijfssimulatiegames voor Daarnaast Twitter ik ook met studenten.
www.wrts.nl/ vind ik wel een fantastische opleidingen management. Het is de eerste keer maar het gaat
site. Overal waar je internet hebt, kan je (Informatiespecialist hogeschool) redelijk goed. Geen volle inboxen voor
woordjes leren. Ook op mijn mobiele docenten en voor de studenten
telefoon werkt het, maar is het scherm Ik vind de aanwezigheid van enkele overzichtelijk. (Manager HBO)
wel onhandig. Als hier een mooie mobiele universiteiten in de US op iTunes wel een
applicatie van wordt gemaakt, die ook mooi voorbeeld. (Projectleider) The Mobile Learning Game Kid
offline werkt, zal het heel veel gebruikt www.mlgk.nl (Projectmanager
worden. (Leerling gymnasium) - Google apps medialab HBO)
- Magister studentadministratie. Niet
http://realtime.waag.org/ (ontwikkelaar e- zozeer voor het leren als wel de http://vevier.punt.nl/
learning) mogelijkheden die het biedt bij de Dit is het Franse virtuele leven voor
Bij ons op school staan we nog relatief in ondersteuning van begeleiden en volgen leerlingen. Eenvoudig, kost niet veel, is
de kinderschoenen in vergelijking wat voor docenten. www.schoolmaster.nl gemakkelijk gemaakt, maar je moet er
momenteel al mogelijk is. We gebruiken (Beheerder onderwijsapplicaties maar opkomen. (Leraar)
Google Apps als intranet en
ROC)
emailoplossing en elk teamlid heeft zijn
Ik vind ons project met de UMPC's in de
eigen online kalender. We schijnen
- Project van De Waag rondom brugklas een heel mooi project. De kids
daarmee al verder te zijn dan andere
geschiedenis van Amsterdam met inzet moeten al het huiswerk inleveren via de
basissscholen in onze omgeving.
van GPS-technologie. ELO.
(Ict-er basisschool) - Janien Benaets, docente Nederlands in (Docent informatica)
Antwerpen heeft verschrikkelijk veel
leuke projecten gedaan als: de Aantal commerciele leeromgevingen

[16]
Ik weet dat ROC´s en sommig HBO´s ver van een vierjarige heb ik me ook nog niet
zijn met leeromgevingen echt verdiept, overigens. (Ouder) .
TED-talks als inspirerende voorzetten
(opleider voor volwassenen) De wiki van de coolcat teacher uit
Kenniscafe was een leuke interactie Amerika.
tussen studenten, maar dat bestaat niet edublogs.org
meer helaas. (Leerling) www.yurls.net
Selfcity van de Waag: http://
Onderwijs op maat (Ouder) www.waag.org/project/selfcity
(Leerkracht speciaal onderwijs)
www.moodle.org (Leraar)

Smartboard. Niet zozeer het bord zelf als De interactieve whiteboard onafhankelijke
wel de wijze waarop het door een software kan van grote waarde zijn in het
enthousiaste school en docenten wordt onderwijs (http://www.easiteach.nl/
gebruikt. Mijn kind in groep 7 draait z'n pages/index.html)
hand niet om voor een Daarnaast geloof ik in de vele web2.0
powerpointpresentatie aan de groep met tools die vrij eenvoudig geintegreerd
een smartboard. (ICTO adviseur) kunnen worden in het onderwijs.
(Podcasting door een klas, ieder kind een
Electronische schoolborden (lagere prio). Netvibes/iGoogle pagina/ Google Forms
Wat ik mooi vind is dat de kinderen een voor inventarisatie / Docs voor
opdracht krijgen en het zelf mogen gaan werkstukken.)
opzoeken op Internet en verwoorden. De toepassing TeamPlayer wordt op dit
Ook heb ik het gevoel dat met computers moment ge upgrade naar een solide
spelenderwijs heel veel geleerd wordt. De versie 2, die in zijn geheel ook geschikt is
kinderenvinden het leuk, en ze steken er voor het onderwijs. Tevens ontwikkelen
wat van op. (Ouder) we een lite versie voor het thuisgebruik en
een versie voor in het bedrijfsleven. Op
Ik heb er nooit heel bewust naar gezocht, termijn zal dit internationaal worden
maar er zijn voldoende scholen en gelanceerd. (Software / hardware
klassen die weblogs inzetten om te producent)
communiceren met elkaar, over projecten
en wat ze de hele dag doen. Dat vind ik al Een game op de mobiel
een begin.
Ik kan me voorstellen dat er stapels Legotech bij ons in de brugklas. Een
voorbeelden zijn, ik ga er dan ook van uit schitterend project!
dat anderen die dit onderzoek invullen, je Dat geldt ook voor de CanSat-competitie.
daar ook uitstekend mee van dienst (Leraar)
kunnen zijn :-) (Ouder)
Een game op een mobile met gps over de
Volgens mij is nu juist het probleem dat er historie van je studenten stad.
ontzettend veel is, maar dat je niet goed Ik zeg: Maken maar! geen website nog
weet waar je nu terecht moet. Als moeder dus. (Adviseur)

• Met dank aan alle deelnemers voor het


Wat mag ik hiermee? invullen van de vragenlijst. De foto’s: THE CROWDS
Je mag teksten overnemen en in • http://www.flickr.com/photos/churl/
92463463/
een andere publicatie opnemen, Sarphatikade 11
• http://www.flickr.com/photos/
janeladeimagens/170838066/
mits je aan bronvermelding doet 1017 WV Amsterdam
• http://www.flickr.com/photos/mookio/
en verwijst naar de site waar dit 2813880293/ www.thecrowds.nl
• http://www.flickr.com/photos/
origineel is geplaatst:
phoenixdailyphoto/1782001450/
info@thecrowds.nl
www.erwinblom.nl • http://www.flickr.com/photos/athena/
352434214/

[17]

You might also like