You are on page 1of 68

EILANDGEBIED CURAQAO

Aan de Afdeling Secretarie van de


Eilandsraad van het Eilandgebied Curasao,
tav de Commissie Bezwaarschriften EOF
Ansinghstraat 1
Alhier

BESTUURSCOLLEGE

Datum

Contactpersoon

E-mail

Uw kenmerk

Ons nummer
29043848

17augustus2009
Uw brief d.d.
17-08-2009
Onderwerp
Advies concept-ambtsbericht Wechi

Zaaknummer
28070350

Aantal Bijlagen
1

Geachte Eilandsraad.
Hierbij biedt het Bestuurscollege van het Eilandgebied Curacao het concept-ambtsbericht betreffende een advies
opgesteld door de Afdeling AJZ en de DROV naar aanleiding van de 140 ingediende bez\vaarschrilten tegen het
ontwerp-ontwikkelingsplan Wechi.
In vermeld concept-ambtsbericht is het ambtelijk advies op de naar voren gebrachte bezwaarpunten opgenomen.
Het Bestuurscollege heeft dit concept-ambtsbericht op 26 juni 2009 geaccordeerd. Conform de vigerende procedure
wordt het concept-ambtsbericht nu aan de Eilandsraad aangeboden voor behandeling in de Commissie Bezwaarschriften EOF. De Commissie Bezwaarschriften EOF moet na de beliandeling hiervan advies uitbrengen aan de
Centrale Commissie die op haar beurt de EiJandsraad hieromtrent moet adviseren.
De Eilandsraad zal dan in een Openbare Eilandsraadsvergadering een besluit moeten nemen op elk van de 140 ingediende bezwaarschriften en vervolgens over de vaststelling van het ontwerp-ontwikkelingsplan Wechi op basis hiervan. Met het oog hierop is het van belang dat na behandeling in de Centrale Commissie de stukken aan de DROV en
AJZ worden aangeboden opdat de eerder genoemde concept-besluiten voor elk een van de 140 bezwaarschriften
kunnen worden opgesteld en aan de Eilandsraad aangeboden.

He, Bestuurscollege van het Eilandgebied Curacao,


De Gezaghebber,

132/2009

S.R.

Ambtsbericht over het

OntwerpOntwikkelingsplan Wechi
2006

DROV/AJZ, 2009

Ambtsbencht On^er(>Ontwikkeling5p!an Wechi

Werkwijze ambtelijke behandeling bezwaarschriften


Naar aanleiding van een verzoek daartoe van de DROV, heeft her Bestuurscollege op 10 mei 2006 besloten
de afdeling A] Z structured te betrekken bij de advisering van het Bestuurscollege over de onderhavige bezwaarschriften (nr. 06/19100). De rol van A|Z is in deze om de DROV te ondersteunen bij de athandeling
van deze bezwaarschrirtea Gezien de betrokkenheid van AJZ bij de opstelling van het ontwikkelingsplan
voor Wechi, de parricipatie in de diverse publieke sessies en de vele hiermee samenhangende juridische
aspecten, is de inbreng van AJZ naast de planologische inbreng van de DROV meer dan logisch. Er heeft
ter uitvoering \Tan het besluit van 1 0 mei 2006 steeds overleg plaatsgevonden tussen DROV en AJ Z. Het
handelt liier om medewerkers die reeds eerder betrokken \varen bij de informatie-avonden en later bij de
hoorzitting
Na de uitwerking van de relevante verslagen is door de DROV gestart met een inventarisarie van de ontvangen bezwaarschriften en de daarin opgenomen bezwaarpunten. Deze bezwaarschriften zijn vervolgens
in dusters gegroepeerd op basis \-an de min of meer gelijkluidende bezwaarpunten.
Er is overleg geweest tussen AJZ en DROV over het vraagstuk van de ontvankelijkheid. Vervolgens zijn de
bezwaarpunten doorgenomen en is daarover een standpunt bepaald. De mondelinge toelichtingen en opmerkingen geuit tijdens de hoorzitting zijn bij het opstellen van de adviezen meegenomen. Hierbij is eveneens gekeken naar de bestuurlijke standpunten die eerder ten aanzien van gelijkluidende bezwaarpunten zijn
ingenomen. Deze standpunten worden in de volgende paragraaf vermeld Daarna wordt ingegaan op de
bezwaren van de huidige procedure (biz. 1 1 ev.). Ook is gekeken naar de implicaries van de invoeringslands\rerordening Landsverordening Administratieve Rechtspraak (LAR) en de positie \Tan art 13, lid 3 van de
LGRO ten opzichte van art 12, lid 4, EROC voor de rechtsmiddelenverwijzing (dit komt terug bij de
conclusies van de ambtelijke bevindingen op biz. 30).

Voorgeschiedenis:
De in 2006 gestarte procedure om te komen tot een ontwikkelingsplan voor het gebied Wechi \nndt haar
oorsprong in het landsbesluit van 7/9/01 nr. 1 nr. 2905/J^\Z waarin de Gouverneur van de Nederlandse
Antillen heeft geoordedd over de bij hem ingediende beroepen tegen het toenmalige ontwerp-ontwikkelingsplan, het zgn. EOF \ran de vier wine vlekken van 1998, waarin ook voor Wechi een bestemrning was
opgenomen. In het bijzonder wordt op biz. 22. onder XXII van dit landsbesluit van 2001 gesteld:
* * I 'erkJtwrt dot de FAmdsraad mn het eilandgbied Cimqao met intichtneming van betgen owr de in dit kmdsbesh-dt
gwnden beroepen is oimvogen, een rtieuw bedidt dient te nemen ten cian^n mn de bestemrmng mn gebiedsckister Wecl.n..
tprake is mn een deglijke inlmtdelyke Ixbandeiing mn tungwenk b
Dit leidt er toe dat de destijds aangevToerde bezwaarpunten ook nu weer van belang zijn. In het direct hierna
volgende wordt daarom een samenvatting gege\ren van de desrijds in 1 998 aangevoerde bezwaarpunten,
alsmede de toenmalige ambtelijke adx-iezen.
Bezwaarvoerenden in 1998; procedure EOF van de vier witte vlekken inzake Wechi
Het gaat om de volgende bezwaar\Toerenden (PO\rO nrs):
98/1595
Jonckheer, H. T.
98/1635
Griffith - Nieuwenkamp, H. M.
98/1708
StichtingCarmabi
Griffith, A
98/1636
98/1769
Montauban,R.
98/1702
Oleana - Ubaghs, J.
98/1784
Stichringjoe Pinedo
98/1703
Marten- Sinnema, S. A.
98/1785
Pktaforma Otrabanda
98/98/1783/1860 Pietemella, M.
98/1749
Toppenberg,T.
98/1787
de Franca - Yen, van de, F.

-biz. 1-

Ontwerpplan Wechi

Weeber, V P.
IKP
Plataforma BandaTx>u
PabloJ.J.
Fundashon Defensa Ambiental

98/1788
98/1789
98/1792
98/1861

Groenevclt, M. E
Martinus,S.
Laurant, K. E.
Yisser,!.

Hieronder volgt ecn korte, puntsgewijze, samenvatting van deze bezwaarschriften en de bijbchorende
ambtelijke ad\iezen

Weergave bezwaren en bijbehorende ambtelijke adviezen procedure EOP van


de vier wife vlekken inzake Wechi *:
98/1595
* Er is onvoldocnde informatie aan de burger gcgeven tijdens de intbrmatieavond en in het ont\verpplan
voor \vat betreft Wechi. De bestemming is gegeven zonder onderliggend concreet plan. Er wordt verwezen
naar het masterplan von de FKP dat niet rer inzage lag.
* De indruk \vordt gewekt dat de overheid de burger systematise!! en bewust onwetcnd \vil houden terwijl
de overheid weet \vat de bedoeling is van de voorstellen. De burger voelt zich hierdoor oninondig
behandeld.
* LJit de pers is vemomen dat HsP 750 \voningen op Wechi \vil bou\ven en 2000 op Siberie/Fontcin. De
overheid moet als dwingende voorwaarde stellen dat voordat toestemming tot de bouw wordt vedeend, de
Weg naar Westpunt zodanig wordt aangepast dat de te verwachten verkeersstr(x>ni vlot kan worden verwerkt. Dat is nu niet het geval, de situarie is nu al gcvaarlijk. Er dient eerst een concreet plan te komen ter
reguleting van de \rerkeerssituatie conipleet met financieringsparagraaf voordat er sprake kan zijn van een
dergelijke niassale \voiiingbou\v:
* Als bewoner van Julianadorp wordt bez\v^iar gemaakt tegen de overkst die het gevolg zal zijn van de toegenomen verkeersdnik op de Weg naar Westpunt
* Uit het oogpimt van de volksgezondheid dient een onderzoek plaats te \inden aiar eveiituele gcvarcn
voor de volksgezondheid die voortvloeien uit bodemveroiitreiniging aangezien de huizen op Wechi naast
de landfill op Malpais komen te staan.

Ambtelijk advies:
:tc

De eerste t\vee punten \vT^rden samen behandeld Door de DROV is op de tvveede voorlidiringsavond
op 26/10/98 te Tern Kota uitgebreidere intbrmarie verschaft maar het bezvvaar was toen al ingediend. Het
masterplan kon op verzc>ek worden ingezien binnen de termijn van de ter inzage legging maar dat was voor
bezwaarvoerende niet mecr mogelijk Km \^ertrek. Dit gedeelte van dc bezwaarpunten is ongegrond.
* Elr is geen strategie van de overheid om burgers onwetcnd te houdea De inspraak- en participatieprocedures zijn wettelijk voorgesclircven. De overhcid heeft zich bij het nu ter inzage gclegde ontwerp-EOP
1998 gebaseerd op plan\*oc^rstellen om tot bestemmingen te k<^mea In het geval von Wechi zijn reeds bij
de vaststelling van het EOP (AB 1 995 nr. 36) door de ER in 1 995 argumenten van planologische aard gebruikt voor handliaving van de bestemming open land (concentratiestrategie, voldoende ruimte in het stedelijk woongebied \roor (volks)woningbouw). Echter, gelet op het oordeel van de Gouvrerneur dat het
landslxisluit 7/5/92 na 4 (waarmee x^njstelling van beLostingen voor 80 ha. wordt \rerleend) mee had moeten wegen is dat gedeelte nu als stedelijk woongebied bestemd, dus dat landsbesluit vormt de basis orn
tlians 80 ha. tot stedelijk woongebied te bestemmen. Het masterplan van de FKP is nog niet goedgekcurd
door de overheid en kan nog niet als uitgangspunt worden gelianteerd. Dit bezwaarpunt is ongegrond.
\~\krinj 'LS tie beivootrling mn t

- biz. 2 -

Ontwerpplan Wechi

* Over het derde punt wordt gesteld dat de noodzaak van de verbreding \ran dit deeltrace door DOW en
DROV al in 1984 is onderkend De hiermee gemoeide kosten zijn minimaal NA/. 50 mln.. Bij doorgang
van de geplande bebouwing van Wechi en Fontein zijn deze \vegvetbetetingen en aanpassingen des ce meer
noodzakelijk gezien de reeds bestaande knelpunten en hietin dient op zeer korte termijn te warden voorzien voordat de bebouwing aldaar gereed zal zijn. De hiertoe benodigde middelen zijn niet begroot. Dit
bezwaarpunt is gegrond.
* Over het vierde punt \vordt aangegeven dat er verkeersoverlast zal zijn zonder de genoemde verkeersaanpassingen als gevolg van de 1500 woningen te Wechi en 1000 te Fontein. De bestaande verkeersinfrastructuur is ontoercikend Dit bezwaarpunt is gegrond.
* Het laatste punt vergt nader onderzoek en kan mogelijk tot aanpassing van de locatie van de tebouwing
nopen. Er ontbreekt informatie om de bewaarpunten gegrond of ongegrond te kunnen verklaren. Het is
belangrijk om geen besluiten te nemen zonder de nodige nadere informatie o\rer de effecten van de landfill
op de eventuele toekomstige bebouwing te Wechi. Dit bezwaarpunt is onbeslist
98/1708
* Wechi is onderdeel van het habitat van de zeer bedreigde populatie van het Cura^aose \\itstaarthert dat op
Malpais en omgeving voorkomt. Er is sprake \ran significante habitatdestructie en fragmentatie van de gebieden op Curasao waar dit dier nog voorkomt Door de aanwezigheid van het dammenstelsel te Wechi en
Malpais gelden beide gebieden als belangrijke fourageergebieden voor het witstaarthert Door de gestage
uitbreiding van de landfill waarbij natuurlijke drainagepatronen ingrijpend gewijzigd zijn, is er reeds sprake
van emstige degradatie van de fourageermogelijkheden en habitatkwaliteit binnen Malpais en omstreken.
Addirioneel habitatverlies zal aanzienlijke achteruitgang en op langere duur het verdwijnen van de soort tot
gevolg hebben. Dit is niet acceptabel in het licht van de noodzaak tot behoud van de enige grote inheemse
zoogdiersoort en van het \vereldwijde streven naar behoud \nan biodiversiteit
* Het verzoek is Wechi tot conserveringsgebied te bestemmen
Ambtelijk advies:
* Wechi maakt deel uit van het habitat \ran het Cura^aose witstaarthert, dat in de afgelopen jaren zijn leefgebied heeft zien inperken. Wechi is door de aanwezigheid van het dammenstelsel een belangrijk fourageergebied voor dit dier. De landfill heeft de waterhuishouding in een groot gebied (Wechi en Malpais) danig
verstoord, waardoor er een emstige achteruitgang heeft plaatsgevonden van de fourageermogelijkheden en
de kwaliteit van het habitat voor het Cura^aose hert Daarmee is de waterhuishoudkundige betekenis van
Wechi van groot belang, zowel voor het behoud van een optimale arwateting van de box^nstrooms gelegen
omge\nng van Wechi (en dus voor het behoud van de leefbaarheid aldaar) als voor het behoud van de afwatering naar de benedenstrooms gelegen conser\reringsgebieden. Met deze natuur-wetenschappelijke en
landschappelijke waarden dient bij een e\rentuele stedelijke ontwikkeling van Wechi terdege rekening te
worden gehouden. Er warden valide argumenten aangevoerd. Het onderha\nge bezwaarschnft is gegrond
98/1769
* Een massale ontwikkeling met woningen (80 100 ha.) is niet acceptabel door de negatieve ecologische
ge\rolgen voor de hele omgeving van Zegu en Malpais, rijk met on\rervangbaar natuurlijk erfgoed
* Er is sprake van grote verstedelijking in de omgeving van Wechi (Gato, Souax 1 en 2, Seru Kandela, Juan
Hato en Zorg en DaT) waar spontane ontwikkeling heeft plaatsgevonden en de overheid de voorzieningen
voor heeft aan moeten leggen. Dit zijn ruim 2000 families. In Julianadorp wonen 300 families. Dat alles leidt
tot een voorzichtige schatting van 4600 voertuigen (2 per familie), die boven op de bestaande verkeersstroom komen op de Weg naar Westpunt Deze weg heeft nu al te weinig capaciteit j\ls op deze overbelaste inrrastructuur het plan voor Wechi wordt toegevoegd met naar schatting 100*3 tot 1500 families, dan
komen er nog eens 3000 voertuigen bij. Dit vereist de onmiddellijke verbreding van de wegen dat voorzich-

- biz. 3 -

Ontwerpplan Wechi

tiggeschatdoorDOWopNA/". 16mln. (totaandelandfill) totNA/'.40mln. kost (tot aan Daniel), gerekeiid zonder de kosten van onteigening mee te nemen (zo'n 5 tor 10 mln. meer).
t
De landfill in de nabijheid Icidt tot bodemverontreinigiiig, de uitstoot van \ieze lucht als de \vind draait; dit
leidt tot beperking van de leefkwalitcit van de toekomstige bewoners van WecliL
* De voorgenomen ontsluiting van Wechi via Julianadorp volgens het masterplan van de FKP uit 1994/
1998 is onacceptabel vanwege de beperkte capaciteit van de ParalleKveg en St. Michielsweg, dc veiligheid,
het rustige urbane karakter van de buurt
* De aankoop van W'echi bedroeg niet zoals beweerd wordt NA/. 6,5 mln. maar 1,5 mln. en de reden die
de Gouvemeur aandroeg om 80 ha. voor \voningbou\v te bestemmen, gaat niet op
* Gelet op de moeilijke sociaaleconomische situatie \ran het eiland, is een investcring voor uitbreiding van de
infrastructuur die noodzakelijk is om het plan voor Wechi uit te voeren niet gerechtvaardigd. Dit geld kan
beter besteed worden aan wijken die inirastrucruur ontberen en \vaar ernsrige soriale conflicten heersen en
\ran criminaliteit sprake is zoals Seru Foituna.
Ambtelijk advies:
* De \vaterhuishoudkundige tetekenis van Wechi Ls van groot belang voor behoud van de optimale afwatering van bovenstrooms (leefbaarheid) en Ixnedenstrooms gelegen gebieden (conserveringsgebieden).
Wechi is een groengebied waar het \vitstaarthert foerageert en \vater kan vinden. Er moet rekcning worden
gehouden met deze natuunvetenschappelijke en landschappelijke waarden bij een eventuele stedelijke ont\vikkeling. Met bezwaarpunt Ls gegrond
* De bebouwing bij Wechi volgens het masterplan van de FKP zal 1500 \voningcn opleveren; dat zijn
2(XX) extra voertuigen, dus een aanzienlijke verhoging van de reeds hoge belastingvan de \vegen. De noodzaak voor verbreding van het wegtracc al in 1984 is aangegeven docjr DRO\7 en DOVC \vat de hiermee gemoeide kosten xijn, en dat bij doorgang \Tan de gepbnde bebou\ving van Wechi deze wegverbeteringen en
aanpassingen des te meer noodzakelijk zijn gezien de reeds bestaande knelpunten en dat daarin t;p korte
termijn dient te worden \rx^rzien. Dit bezwaarpunt is gegrond.
* Het derde punt vergt nader (3nderz<^ek en kan mogelijk tot aanpassing \'an de locatie van de bebouwing
nopen Er ontbreekt inf<3rmarie om dit bewaarpunt gegrond of ongegrond te kunnen \-erklaren. Het Ls
belangrijk om geen besluiten te nemen zonder de nodige nadere informatie over de effecten van de landfill
op de evenaiele toekomstige bebouwing te Weclu Dit bezwaarpunt is onbeslist
* De geplande t^ntsluiring is opgenomen in het masterplan van de FKP maar dit is niet goedgekeurd en kin
niet als uitgangspunt worden genomen. Duidclijk is wel dat een dergelijke ontsluiring tot verdere congestie
\'an de at- en aanvoerwegen zal leiden. Het tastaande wcgenstelsel kan de huidige dagclijkse verkeerstromen niet aan, er is kingdurige filevorming tijdens de spitsuren. ^\lternarie\ren zijn nog niet onderzocht en
dus zijn de kosten ook niet bekend. Dit tazwaarpunt is ongegrond aangczien de ontsluiting van Wechi nog
een voorstel is. Gewrezen wordt op de nog dringender noodzaak van verbreding van di\"erse traces bij doorgang van Wedii en wat de liiermee ganoeide kosten zijn. Dit geld is niet begroot Daamaast moet rekening
worden gehouden met onderhoud en andere sociaalmaatschappelijke \rcx>rzieningen; ook liienroor van zijn
de kosten niet bekend en zijn de benodigde middclcn niet begroot
* De met de infrastructuur gemoeide uitgaven zijn gezien de in het ruimtelijk beleid centraal gestelde conccntrariestrategie in feite onwcnselijk. Daarbij komt dat de overheid niet beschikt over de hiermee gemoeide
middelen en dit gaat onder de huidige uiterst precaire financiele situatie ten koste van andere overheidsverantwoordelijkheden en verplichtingen. ,\ls de overheid niet over voldoende middelen beschikt voor financiering van de aanleg en het onderhoud van de noodzakelijke infrastructurele uitbreidingen \'66r de realisering van de stedelijke ontwikkeling van Wbchi voltooid is, zal deze stedelijke ontwikkeling van Wechi tot een
onevenredige druk (jp de omge\ing leiden het leefklimaat zal aantasten. Er doet zich dan in feite een onverant\vcx^rde ontwikkeling voot Dit gedeelte van de bewaarpunten is gegrond.
98/1784

- biz. 4 -

Ontwerpplan Wechi

* Er is onvoldoende iiiformatie aan de burger gegeven (mrL over de ontsluiring van Wechi en de rol van het
masterplan). Er kan geen bezw^aar gemaakt worden tegen het concept-masterplan van de FKP maar de
DROV gebruikt dat \vel in de voorlichtingskrant van September 1998. Het is voor bezwaarvoerenden
hietdoor moeilijker geworden een bezwaar in te dienen.
* Er warden vragen gesteld bij de maatschappelijke behoefte aan meet woningen. Ge\vezen wordt op de
leegstand van FKP woningen.
* Er is sprake van toegenomen emigratie van eilandgenoten uit de onderstand- en middenstandsgroepen.
Dit roept de vraag op of er wel een dermate gtote behoefte is aan woningen. Gevraagd wordt of mensen
die massaal vertrekken zich wel laten uitschrijven uit de bestanden van de FKR Dit moet onderzocht
wordea
* Gezien de precaire financiele siaiarie van EGG, leeft de bezorgdheid dat het plan slechts gedeeltelijk wordt
uitgevoerd. Dit zou rampzalig zijn voor de nu al verkeerstechnisch zeer onderdruk staand gedeelte van
Curacao. Gewezen wordt op de overbelaste wegen in [ulianadorp, Piscadera Berde en de Savaan en de
internarionale tendens om dergelijke wegen in woonwijken geheel of gedeeltelijk autovrij te maken, waar
het plan voor Wechi tegen ingaat De ParalleKveg is er niet op berekend om ontsluiting van Wechi te dienen.
* Er moet eerst een betere inrrastructuur worden aangelegd. Dat geldt ook voor de riolering De in het
masterplan van de FKP voorgenomen aansluiting op de riolering van Julianadorp is geen goede zaak een
bestaand systeem is niet zondermeer toereikend voor duizenden meer mensen. Dat geldt ook voor de
elecrriciteits- en watervoorziening en waterhuishouding Voor de waterhuishouding verwacht men rampzalige gevolgen want de twee runctionerende dammen geleiden het water afkomstig uit de omliggende wijken
oa. Souax, Gato en Julianadorpi
* Hoe is situering van woningbouw te rijmeii met een verantwoord milieutechnisch en gezondheidsteleid
omdat Wechi zal grenzen aan de vuilstortplaats van Malpak
* Heeft de overheid middelen voor de uitvoering van het plan? Gewezen wordt op de schuldenproblematiek en dat het niet bekend is dat er middelen zijn gereserveerd.
* De procedures zijn niet goed gevolgd waardoor de algemene beginselen van behoodijk bestuur zin geschonden. Het plan loopt inhoudelijk mank en het plan is onrechtmatig ten opzichte x^an de huidige
bewoners van de westkant von het eiland.
Ambtelijk advies:
* De informatie was wel beschikbaar, alles is volgens procedures verlopen (hoorzitting, ter inzage legging).
Dit bez\vaarpunt is ongegrond
* De status van het masterplan is voor betrokkenen niet duidelijk. De ER heeft in 1995 planologische argumenten gebruikt om de besternrning open Land te handhaven (concentrariestrategie, voldoende ruimte in
het stedelijk woongebied). Omdat de Gouvemeur oordeelde dat echter ook rekening gehouden had moeten worden met het Landsbesluit van 7/5/92 na 4, heeft 80 ha. de bestemming stedelijk woongebied gekregen. In de voorlichtingskrant had in feite moeten staan dat dat Landsbesluit de basis vormt
Het masterplan van de FKP is niet goedgekeurd door de overheid en kan niet als uitgangspunt genomen
worden. Dit bezwaarpunt is ongegrond
* Over het tweede en derde punt wordt gesteld dat in EOP staat dat er voldoende ruimte is in het stedelijk
woongebied van Willemstad voor de woningbehoefte de komende 10 jaar, ook voor volkswoningbouw
door de FKP Uit DROV onderzoeken is gebleken dat er sprake is van toegenomen leegstand. Nader
onderzoek is nodig naar de noodzaak voor opschoning van het FKP bestand vanwege de emigratie. Deze
bezwaarpunten zijn gegrond.
* Dit betreft de verkeersproblematiek - zie eerdere opmerkingen over noodzaak van de aanpak van de verkeersproblematiek. Dit bezwaarpunt is gegrond. Omdat de geplande ontsluiting \Ta de ParalleKveg nog een
voorstel is in het masterplan van de FKP, en dat masterplnn is niet goedgekeurd en niet als uitgangspunt
genomen kan worden, is dit bezwaarpunt ongegrond.

- biz. 5 -

Ontwerpplan Wechi

* Het grootste probleem bij stedelijke bebouwing van \Vechi is de voor/dening van, en het onderhoud aan,
de nodigc iiitrastructuur en andere sociaal-maatschappelijke voorzieningen aangezicn de kosten niet bckend
zijn en daarom nog niet zijn begroot Er is eerst onderzoek nodig naar de bestaande capaciteit van de infrastructurele voorzieningen van aangrenzende woonwijken. Er bestaat noggeen zicht op noodzakelijke aanpassingen en verbeteringen en de daarmee gemoeide kosten. Onder deze omstandighcden gaan de liierniee gemoeide uitgaven direct ten koste van andere overheidsverantwoordelijkheden en verplichtingen.
Ak de overheid niet over voldoende middelen beschikt voor aanleg en onderhoud van alle voorzieningen
v('xk realisering van de stedelijke ontwikkeling van Wechi voluxjid is, dan zal deze stedelijke ontwikkeling
ecn onevcnredige druk op de omgeving uitoefenen en het leefklimaat aantasten. In feite doet zich dan een
onverantwoorde ontwikkeling voor. Dit bezwaarpunt is gegrond,
* De \vaterhuishoudkimdige betekenis van \\echi is bij de FI<P bekend. Deze betekeris is groter geworden
door bebouwing bovenstrooms. Hier moet terdege rekening worden gehouden rnaar op \velke \vijze en
tegen welke kosten is nog niet bekend Dit bezwaarpunt is gegrond
* De kwestie \'an de landfill vergt nader onderzoek en bin mogelijk tot aanpassing van de locatie \'an dc
bebouwing nopea Er ontbreekt informatie om de bewaarpunten gegrond of ongegrond te kunnen verklaren. Het is belangrijk om gcen besluiten te nemen zonder de nodige nadere informatie over de effecten
von de Inndfill op de eventuele toekomstige bebouwing te \X-echi. Dit bezwaarpunt is onbeslist.
* Dit punt over de beschikbaarheid van middelen \rx>r uit\roering van het plan en de schuldenproblematick
sluit aan bij hetgeen bij het vierde punt wordt gesteld over de benodigde overheidsinvcsteringen in infrastructuur en socinnl-rnaatschappelijke voomeningen. Het is tiiet l^ekend of de FKP zelf voldoende middelen heeft voor de uitvoering van de plannen \ro<^r Weclii. Gewezen \\i>rdt op de schuldenlast \ran EGC. Dit
bezwaarpunt is gegrond.
98/1785
* Gewezen wordt op de leegstaande huizen in bestaande woon\vijken; een massaal huizcnbouxvprogramma Ls niet noodzakelijk. In lijn met het concentrariebeleid zou de overheid over moeten gaan tot woonverdichting in en tondom de stedelijke con^omerade in bestaande stadswijken en dorpskernen buiten de stad,
alvorens nieuwe woonwijken te creeren in bestaande groengebieden.
* Er is sprake \ran onnodige hoge kosten voot nieuwe \voon\vijkonavikkeling en een relatieve \-erwaarlozing
\^an de woonfunctie in de historische binnenstad. De ont\vikkeling van nieuwe woonwijken is kostbaar
(NA /". 40 rnln.). Dit bedrag kan aange\vend worden om bestaande woonkernen en stadswijken te revitaliseren, waardoor gebruik gemnakt kan worden von bestaande infrastructuur en een grotcre wDonverdichting
wordt bereikt ter ondersteuning van de nocxizakelijke sociale controle in bestaande wijken. Het is sociaaleconomisch beter om de woonfijnctie din Otroband% Punda, Scliarlcx) en Pietermaai te optimaliseren dan
Wechi en Fontein tot ontwikkeling te brengen.
* Veiligheid De politic is nu onvoldoende bij machte om de veiligheid te garanderen \-an de burgers. Met
een grotere spreiding van nieuwe woonwijken en economische kernen buiten de stad wordt deze caak
aanzienlijk \-erz\vaard en wordt de veiligheid nog problematischer. Onder verwijzing naar het concentratiebeleid stelt men dat er recht gedaan moet worden aim de sociaal-culturele noden \ran \rer\vaarloosde woonwijken en mn. de binnenstad, dat rcxitalisatie ^'an bestaande wijken tot meer veiligheid leidt door een betere
sociale controle en dat woonverdichting voor dc binnenstad een bittere noodzaak is.
^Zuinige zelfwerkzaamheid versus dure o\rerheidsbemoeienis. .Ms het beleid er toe leidt dat de eenheidsprijs
van een woning aanzienlijk hoger uitvalt dan wat dat gekost zou hebben bij zelfbouw dan wx^rdt de gemcenschap ncxieloos op kosten gejoagd. Die kosten kunnen Ijeter anngewend worden om de zelfwerkzaamheid \~aii de bewoners te stimulerea In plaats van Wcchi en Eontein tegen zeer hoge kosten te ontwikkelen, moet de overheid het nodige doen om eigen woningbou\v in bestaande woonwijken te bevorderen.

- biz. 6 -

Ontwerpplan Wechi

Ambtelijk advies:
* Er vindt een analyse plaats van de leegstand Daaruit wotdt geconcludeerd dat een herbezinning nodig is
voor een betere afstemming tussen vraag en aanbod op woningmarkt Dit omvat ook de lokalisering \ran
woningen en de aanpak van \voriingverbeteriiTg. Dit is in 1996 gedaan door voorstellen in lijn met de concentratiestrategie voor verdichting middels inbreidingsplannea Een ander traject is \vijkverbetering. Dit
bezwaarpunt is gegrond
* Dit betreft de verkeersproblematiek - zie votige redenering Gelet op de precaire financiele situarie van het
EGG moeten keuzes gemaakt \vonden en een keuze voor woningontwikkeling in de buitendistricten gaat in
tegen de concentratiestrategie \vaardoor dit ernstige gevolgen heeft \roor de mogelijkheden van stadsvernieuwing en wijkverbetering. Dit bezwaarpunt is gegrond.
* Een van de hoofddoelstellingen van het ruimtelijk beleid is de ontwikkeling van Willemstad tot een gebied
waanVi mensen prettig kunnen wonen en werken en een natuudijke omgeving waarin mensen kunncn
ontspannen en recrceren. Dit houdt verband met het streven tot behoud en verbetering van het leefklimaat
Veiligheid is een aspect van een gezond leefklimaat De concentratiestrategie dient hiertoe, Verdere feagmentarie leidt tot hogere kosten en ineffidentie door hogere verpkatsingsafstanden en een lager draagvlak
voor voorzieningen. Dit bezwaarpunt is gegrond.
* Dit betreft een voorstel voor het opzetten van een kredietlijn ter bevordering van de zelfbouw Dit heeft te
maken met belangrijke beleidslijnen van het ruimtelijk beleid De overheid dient een adequaat raamwerk
hiervoor te verschaffen. Aangezien wonen een integraal ondeideel is van het ruimtelijk beleid en gezien de
heersende sodaaleconornische en financiele siaiade is dit bezwaarpunt gegrond
98/1814; 98/1635; 98/1636; 98/1702; 98/1703; 98/1783/1860; 98/1787; 98/1788; 98/1789; 98/1792;
98/1861; 98/1786; 98/1813
* Onder venvijzing naar het besluit van de Gouverneur dat het beroep van de FKP gegrond dient te
worden verklaard gezien het landsbesluit van 7/5/92 tin 4, tekenen bez\vaar\roerenden hierbij aan dat er
geen planologische noch stedenbouwkundige argumenten zijn gebruikt, noch aanwezig zijn, om Wechi tot
stedelijk woongebied te bestemmen. Men zegt dat er een fbutieve interpretarie van het landsbesluit van
7/5/92 no. 4 en de achterliggende landsverordening heeft plaatsgevonden omdat de grondaankoop door
Wechi Real Estate geen investering is in de zin van de wet en gevoeglijk hebben noch Wechi Real Estate
noch de FKP aan de voorwaaiden voldaan die in de wet dienaangaande staan. Betrokkenen \Tagen zich at
in hoeverre het landsbesluit van 7/5/92 no. 4 rechtsgeldig is en nog gehonoreerd moet worden.
* De stedelijke ontwikkeling van Wechi zal ten koste gaan van de watervangfunctie van het gebied voor de
omgeving en de daar aanwezige natuurwaarden (leefgebied bina).
* Er is geen behoefte aan de ruimte voor (volks)\voningbouw omdat het stedelijk woongebied van Willemstad voldoende ruimte biedt Wbningbouw aldaar gaat tegen de concentrariestrategie in. Gewezen wordt
op de ingezakte onroerend goed markt en de toegenomen leegstand in particuliere en overheidsverkavelingsplannen, de hoge kosten van het bouwrijpmaken waardoor de te bouwen huizen erg duur zullen zijn,
terwijl er beter betaalbare altematie\'en zija Er is niet aangetoond dat de FKP Her betaalbare w^ningen kan
bouwen voor haar doelgroepen.
* De infrastructuur en de voorziening van water, elektriciteit, telefoon ed naar het gebied is onvoldoende.
De bestaande infrastmcturele knelpunten incL het onderhoud wx^rden door woningbouw te Wechi verergerd, zonder dit de overheid geld beschikbaar heeft voor oplossingen. De kosten van deze infrastructurele
en overige A-oorzieningen zijn niet meegenomen in de besluitvorming en cr is daartoe ook geen geld begroot De liiermee gemoeide uitgaven zullen ten koste gaan van andere dringende noden.
* Een stedelijke ontwikkeling van 80 ha. van Wechi strookt niet met een duurzame ontwikkeling \-an het
eiland, door de expansie van het stedelijk gebied en de verdere stimulering \ran de fragmentatie van \vxx>n\vijken, waardoor het stedelijk gebied wordt uitgehold De woon-werkafstanden zullen toenemen en de bestaande infrastructuur en sodaal-maatschappelijke voorzieningen worden niet efficient benut en \rerder zal

- biz. 7 -

Ontwerpplan Wechi

hct draagvlak voor deze en andere commerciele voorzieningen athemen. De leetbaarheid van de \voon\vijken in de omgeving zal athemen. Men houdt een pleidooi voor wijkvcrbctering (diverse scxdaal-maatschappelijke en finantied-economische argumenten) en stelt dat wijkverteteting cen ongekend potenrieel aan
huisvesting biedt en veel goedkoper is.
* Het verzoek is dat VC'echi tot open land bestemd blijft en cm ondcrzoek te doen naar de waarden van het
gebicd en de funcrie als watervanggebied Gepleit wordt voor Mioud \-an de w-aterhuishoudkundige runcrie bij cnige vorm van gebruik en bebouwing. Gestcld wordt dat niet zondermeer uitgegaan kan \vorden
van het masterplan van de FKR

Ambtelijk advies:
* De aankoop van de grond is inderdaad niet aan te merken als ecn ontwikkeling van de grond zoals bedoeld in de landsverordening ter bevordering van Grondontwikkeling. Sedert 1992 kon center ook niet aan
die voorwaarden voldaan w( >rden (>mdat de bestemming pen land dat sinds het voorbereidingsbesluit niet
toeliet Bezwaarvoerenden wijzen terecht op een discutabele redenering. Het I^andsbesluit van 7/5/92 na 4
is cchter nog steeds \ran kracht en had dus mee moeten wegen bij de toekenning van bestemmingen aan
Wechi bij de vaststelling van het EOP op 25/8/95. Dit bezw^iarpunt is ongegrond
* Dit betreft de waterhuishoudkundige betekenis van \Vechi. Zie votige redenering Dit bezwaarpunt is
gegrond.
* Dit heeft te maken met de leegstand en dat er voldoende kavcls zijn in het stedelijk woongebied volgens
het EOR Zie vorige redenering. Dit bezwaarpunt Is gegrond.
* Dit hceft te maken met de infrastructuur en de scxnaal-maatschappelijke voorzieningen en de precaire
financiele situatie \ran het EC]C. Zie vorige redenering. Dit bezwaorpimt is gegrond.
* Met pleidooi vcx>r \vijkverbetering is terecht Gelet op de kostcn die \'oort\Tloeien iiit Wechi en de concentrariestrategie en het beleid tot behoud van de leefkwaliteit in het bestaande stedelijk woongebied, is dit
bezwaarpunt gegrond.

98/1763;98/1749; 98/1762
^ De leegstand in Ixstaande \vrx)mvijken. Men beredeneert waarom er voldoende huizen zijn en dat er
sprake is van leegstand. Men zegt dan dat voordat o\rergegaan wordt tot het bouwen \-an meer huizen, ccrst
de leegstandsproblematiek aan moct \\orden gepakt. Uit buumverk blijkt dat leegstand in veel testaande
\\ijken leidt tot additionele problemen, minder sociale controle en vervuiling
* Bezuiniging en leefklimaat ,\angcge\ren wordt dat de overheid in 1995 op terechte gronden heeft geko^en voor de concentratiestrategie. Daar<3m stelt men \roor dat de NA /'. 40 mln. die nu alleen al nodig is
voor \rerbetering \*an de wegenaanleg, te bestemmen \-(X)r verbetering van bestaande \vijken en daar huizen
te bouwen \vaar al voorzieningen zijn. Dat is voor het toekomstig onderhoud economischer. Bovendien
wordt aan een ander beleidsuitgangspunt gestalte gege\ren: Iiet \Terbeteren van het \voon- en leefklimaat
* Werkgelegenheid en buurtparricipatie Het opknappen \^an bestaande buurten en huizen biedt minstens
zo zeer werkgelegenheid als het bou\ven van nieuwe Door inschakeling \-an jonge werklozen uit de buurt
w^rdt dan ook meer betrokkenheid en buurtparticipade en gemeenscliapszin gea'eeerd
Ambtelijk advies:
* Er vindt een analyse plaats \ran de leegstand. Daaruit wordt geconcludeerd dat een herbezinning nodig is
vcx^r een betere afstemming tussen \~raag en aanbod op woningmarkt Dit om\rat ook dc lokalisering van
woningen en de aanpak \Tan \vrjning\rerbetering. Dit is in 1996 gedaan door voorstellen in lijn met de concentratiestrategie voor verdichting middels inbreidingsplnnnen. Een ander traject is wijkverbetering. De
problemen door leegstand in bestaande wijken worden onderkend. Er is een cominissie ingesteld voor het
opzetten van ecn plan van aanpak voor het besmjden \'an illegale bou\v en illegale (xcuparie van domeingronden; deze iianpak is door het Bestuurscollege in 1998 geaccordeerd. Dit bezwaarpunt is gegrond

- biz. 8 -

Ontwerpplan Wechi

* Er zijn substantiele investeringen in de infrastructuur en gemeenscliapsvoorzieningen nodig. Zie vurige


redenering: de hiervoor benodigde gelden zijn niet begroot, er is sprake van een schuldenproblematiek en
er moetjen keuzes gemaakt worden. Dit bezwaarpunt is gegtond
* Het bezwaarpunt over werkgelegenheid en buurtparticipatie heeft geen direct verband met het ontwerpEOR Feit is dat er een goede balans gevondcn moet wotxien tussen nieu\vbouw en \voning- en wijkverbetering Dit bezwaarpunt is onbeslist

Samenvatting uiteindelijke ambtelijke bevindingen in 1998


Er worden terechte punten van zorg aangevoerd Geconstateerd kan \vorden dat onder de huidige omstandigheden, de finantieel uiterst precaire situatie van het Eilandgebied, hetgegeven dat de benodigde middelen voor de noodzakelijke uitbreiding en verbeteringen van de infrastructuur (tenminste N A /". 50 mln.) en
de overige noodzakelijke voorzieningen voor Wechi en Fontein niet begroot zijn, de hiermee gemoeide
overheidsuitgaven ten koste zullen gaan van andere eveneens dringende overheidsverantwoordelijkheden
en verpKchringen (Gato NA/. 2.374.1XX), Ser*i Kandela NA/. 1310.000, het ppp-project te Sapate a NAf.
870.000); dit onvedet andere wijken op het eiland met achterstallig onderhoud en/of een gebrek aan adequate infrastructuur en voorzieningen. Het gaat voor deze drie wijken alleen al om een bedrag van NA/.
4.554.000.) Er moet voorts rekening worden gehouden met de reactie van directoraat KEZ op het voorontwetp over de benodigde additionele capaciteit aan scholen Geconstateerd kan worden dat deze uitgaven gelet op de concentratiestrategie, onwenselijk zijn.
De daadwerkelijke realisering van de bestemming van WecH zal daarom evenwel aan voorwaarden moeten
worden verbonden \vil van een verantwoorde ont\vikkeling sprake kunnen zijn. Dit ter garandering van een
optimale ontsluiting van dit gebied, het voorkomen van onevenredige verkeersproblemen in dit deel \^an het
eiland en de directe omgeving \-an Wechi en ter veiligstelling van een optimaal leefklimaat in deze gebieden.
Uit oogpunt van behoorlijk bestuur zou het gebied Wechi voor een ontwikkelingsmogelijkheid dienen te
krijgen, namelijk voor de 80 ha. waarop de vriistelling van belasringen geldt conform het landsbesluit \ran
7/5/92 no. 4. Eien a^nsequentie hiervan is e\ren\vel dat er aanzienlijke overheidsin\resteringen vereist zijn,
waartoe de benodigde fondsen ontbreken en die in het EOF beleidsmatig niet nu zijn voorzien en die ook
tegen de concentratiestrategie ingaan, Hierbij komt dat deze overheidsinvestetingen ook onevenredig hoog
zullen zijn, terwijl die conform het ruimtelijk beleid effectiever in andere gebieden zouden dienen te worden
gepleegd
Zouden zowel het Bestuurscollege als de Eilandsraad uit oogpunt van behoorlijk bestuur wensen te besluiten over de vaststelling van de bestemming voor Wechi, dan stellen wij voor om in dit spedfieke geval de
bestemming aan voorwaarden te verbinden om aan de gegronde bezwaarpunten tegemoet te komen.
Wechi krijgt dan een voorwaardelijke l^estemming Dan dienen dan de volgende voorwaarden in ieder gex^al
te worden meegenomen:
a. dat voorafgaand aan de realisering van de bebouwing bij Wechi, een onderzoek zal plaatsvinden naar
de mogelijk te verwachten effecten van de landfill te Malpais op de toekomstige bebouwing van
Wechi, op basis waarvan de nodige maatregelen getroffen zullen worden en;
b. dat de noodzakelijke wegverbredingen aan het deeltracee KJ\ rotonde van Zegu en VX7eg naar
Westpunt - Tera Kora, inclusief de noodzakelijke aanpassingen aan de Jan Ncx^rduynweg en de Weg
naar Bullenbaai, gereed dienen te zijn bij de voltooiing \ran de bebouwing van Wechi, gezien de nu al
bestaande \-erkeersknelpunten.
c. dat een uitwerkingsplan wordt opgesteld, waarin de u^aterhuishoudkundige functie van Weclii voor
de bovenstrooms en benedenstrooms gelegen gebieden en de aanwezige natuurwetenschappelijke
en landschappelijke waarden zoveel mogelijk behouden blij\ren
d dat een nadere studie wordt gedaan naiir de kosten van de benodigde interne infrastructuur en
sodaal-maatschappelijke voorzieningen, de wijze van financiering hiervan door de FI<P en de beoog-

- biz. 9 -

Ontwerpplan Wechi

de doelgrocpen voor de hier te boiiwen \\oningen, opdat een rendabele planopzet gerealiseerd kan
wordcn en;
e. dat de ontsluiring van Wechi niet tot onevcnredige verkeersbelasting in aangrenzcnde woomvijken zal
leiden en dat een ontsluiring \~ia de Parallekveg niet \venselijk is, aangezien deze weg niet op de daardoor resulterende verkeersstroom bcrekend is.
Met stellen van deze voorwaarden is noodzakelijk, omdat als aan deze voorwaarden niet zou warden voldaan, er een chaorische situarie ontstaat, \vaann de verkeersproblematiek ten koste zal gaan van de leefbaarheid van Wechi en de wijdete omgeNing, de k\valiteitsbele\Tng \'an dK-etse toerisrische projecten en omdat
belangiijke onKvikkelingen en projecten in dit westclijk deel \'an Willemstad en Banda'bou slecht bereikbaar
zullen worden (te denken valt ondermecr aan de toeristische projecten op Banda*bou en Blauwbaai de
\rrije Zone van Hato en de daar mogelijke potenriele bedrijfs\'cstigingen, de luchthaven, de daardoor oplopende opslagkosten van de (lucht)lia\ren met alle consequenties daan-an voor de economische ontwikkeling
en de mogelijklieden voor het industrieterrein te VeerLs).
Het verdient o<^k daarom de voorkeur deze \roor\vaarden tc stellen omdat dK'erse bez\vTaarpuntcn QL gegrond zijn en op deze \vijze aan de bezwaren tegemoet kan worden gekomea Hiermee bcreikt de overheid
tevens een groter draagvlak \?oor de dix>r haar in dit verbaiid te nemen beslissingen.
In het navolgende wordt \rerder gegaan met de procedure van het ont\verp-ont\vikkelingsplan voor Wechi
2006.

- biz. 10 -

Ontwerpplan Wechi

Op voordracht van her Bestuurscollege van hct Eikndgebied Curasao:

Gelezen:
De bezwaarschnften van:
(nb. oiw^Lfotbe-yw-iarscfxiftenconform wlgwde wtmmeringS&nfawhikwdsnwd:
\
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44

Franca - van de Veil, ]. C. M. de


Didden-Passier,LP.M
Didden,M.W.JJ.
Kattl,E.
Franca,]. V. H., dc
Regina,L.
Rosalia-Rosano, G.
Daniels, D.
Fundashon Pro Souax
Federashon Otrobanda
Fernando, F.
Boots, C.J.M.
Men, H.
Macaie,P.R.enM.H.
Doest,R.H.
Schoester-Lesire, A.
Lesire-de Jongh,).
Philip, Ph.
MidddhotS.
NfuUet,P.,G.D.Ku\per,R.Wollgarten
The Art and Nature Inn
Sitalsing, A. D. en T. Sitalsing-Brugman
Kar, E. van de
Leslie, S. M. M.
Fundashon Joe Pinedoe
Russd,M.E.
Gilbert, A.
Prophet, H.
Rnmpersad-Salbagli, R.
Martis,R
Elizabeth, L
Elizabeth, M.
Valk,M.de
Amigu di Tera + Fund. Defensa ^\nibiental
Rosario,R,A.
Makcia, S. S.
Rosario, E.
lliijm, R. A. C.
Msdacia,T.E.
NLokcia, E.
Cordilk-Martina, E.
Rondei,I.J.
Russd,M.
Habat,R.

72 Piso,B.
73 Bhoedjan, A.
74 TjonSienKie-Yis,R-A.
75 Ije\'snei; B.
76 Henrietta, E. A.
77 Criens, S.
78 Roosje,CL.
79 WintetdaalC
80 Rosalia,S.
81 Jorgen,A.P.
82 Martina, S.N. A.
83 Martina, I. J.
84 Giistina, M. D.
85 Gustina, J.
86 Martina - Gustina,}. L. R. de L.
87 .\ntonio, V.
88 Brunken,M.
89 Martina, W.T.
90 Felida,M.
91 Zimmerman, M.
92 Rosalina,H.
93 Martina, R. P.
94 Josephina, J.).
95 Gerard, S.
96 St Carmabi
97 Costa Gomez, A. A. N. da
98 Costa Gomez-Foppe, D. M. da
99 Pors,LP.J.J.
100 Pors-da Costa Gomez, M.
101 Kobrossi,N.G
102 Didden,R
103 Rijnsburger - Schut, E.
104 Rijnsburger,).
105 Rijnsburger, Dick
106 Dongen,A.
107 Nieuw,A.M.
108 Noordhoek,Fam.P.
109 Martina, L.
110 Pnnopaal,V.
111 Martina-Martina,N.
112 Rosinda,S.
113 Roon, P.). van, en E. J. P. van Roon-Seketee
ll4Rojer,J.A.
115 Bosman,F.W.

-biz. 11-

Ontwerpplan Wechi

45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
CO
61
62
63
64
65
66
67
68
70
71

Speranza, R D.
Rosa,E.
Martina, R
Groot,U.de
Mounk,). enj. F. Mourik-Bijlhout
Mark, H. van der
Suslova, M.
Bemadina, |. M. F:.
Soemanta, B.
Ijourens, H. S.
Chundro, H. S.
Kramers, A. A. en M. M. A. I. Kramers - Grootens
Thuis - Larmonie, M.
Wamierdam, M. van
JansenJ.M.
Balenrin,).
Blanken, H. van
'Iluus,R.KM
Blom, S.
Lok,LJ.
Profeet,"M.
Korving, J.
Zijlstra, E.
Pliujm, P. M. v. d
Haren, K. P., \ran Haren - \r. d Heuvel, P. B., van
KooU-enW.

116 Overman, M. R.
117 Wit-Oldeman,M.de
118 WitJ.de
119 Pruis-Groot/r.A. J.
120 Palis,J.G.R.
121 Segers, S. A. A. N en A. F. Breur
122 Oost-Keyer, M. en B. J. Oost
123 Abebi,O.E.
124 NijvVM.de
125 Ruesink,G.J.
126 Spuijbroek, P. A.
127 Martina, Fam. F. F.
128 Matthes-Vos,H.
129 Matthes,R.
130 \Veerd, I. v/d
131 VViEemsc,S.
132 Schuringa,B.
133 Fund Adelanto Rooi Santu
134 Fimdashon Charo
135 Komishon Miiizenberg
136 Plataforma Bandi'Bou
137 Unidat di Bario Korsou
138 KoltE.
139 Resida,O.J.
1-K) Sdchting Uniek Curasao

alien \voonachrig daii wel gevestigd en/of domicilie gekozen hebbende op Curasao;

Overwegende ten aanzien van de ontvankelijkheid van de ingestelde


bezwaren:
De EROC ondcrscheidt twee categorieen bezwaarvt^erenden die de mogelijkheid hebben om re reageren
op een ont\veq>ont\\dkkelingspkn. De EROC stelt het volgende in artikel 1 1 lid 5 en 6.
lid 5: "7^77 Ixt ontiverp-ontivikJ^lin^splan kan ceniecier hinnen de in M / ^no&nde tenmjn mn dertig da$eti hijde FJLtndstwd scbnftelijke Iw-^ivt&vn indiemn.
lid 6: Tcgw de onhverp-bestemfflMgsi vonchriftm kitnnen idtskdtcnd beLwglMxtulett binmn de in lid / gmemde termtjn
tlertig dqgn hi/de liijawlsniad scLwifteli/ke
In de Memorie van Toelichting \*an de EROC \vordt venx>lgens nader aangcge\-Ten hoe de^e begrippeii
geihtcrpreteerd moeten worden:
"Eenieder kan met /djn bezwaren tegen het programmatisch deel \*an het (^nt\verp-ontwikkelingsplan terecht en niet verder dan bij de Eilandsraad Tegen de bindende ()nt\ven>besternming^roorschriften kiinnen
uitsluitend belonghebbendcn bij de Eikmdsraad bezwaar maken en daarna bij de Ck>uverneur beroep aantekenen.
Bclanghebbenden xijn zij die d(x>r de in de verotdening te omsclirijven maatregelen direct of indirect in
him zakelijke of pers<3onlijke belangen worden geraakt, waaronder mede begrepen reditspersonen die de
beharriging van het belong, dat door dc vorenbedoelde maatregel direct of indirect wordt geraakt, als doelstelling nastre\-en".

-biz. 12-

Ontwerpplan Wechi

Belanghebbende is dus in elk geval elke zakelijk gerechtigde die beweert, dat zijn belang direct of indirect
geschonden \vordt door het ontwerp-EOP. Mutatis mutandis geldt dat ook voor persoonlijke gerechtigden,
met dien verstande dat dat persoonlijk belang in enigermate getndividualiseerd is. Belanghebbenden zijn
voorts ook rechtspersonen belast met de behartiging van bepaalde specdfieke belangen die direct of indirect
door de beoogde maatregel geraakt worden. Het hele aspect van de ontvankelijkheid en de aanduiding van
belanghebbenden is uiteraard niet nieuw Er zijn inmiddels diverse procedures geweest \vaarbij consistent
invulling is gege\ren aan dit aspect In het verleden is steevast een ruime interpretatie van het begrip belanghebbenden gehanteerd ^\ls belanghebbenden zijn steeds beschouwd degenen die in of nabij een bepaalde
beoogde bestemming \vonen dan wel bezittingen hebben en zij die op basis van hun argumentatie aannemelijk kunnen maken dat zij direct dan wel indirect in hun belangen worden geraakt
Belangengroepen belast met de behartiging van aanverwante belangen worden ook als belanghebbenden
beschouwd.
Zoals eerder vermeld onderscheidt de EROC inzake bezwaarvoerenden de categorieen eenieder en belanghebl^enden. Zoals uit de Mernotie van Toelichring blijkt kan eenieder bezwaren indienen tegen het programmatisch deel van het ontvverp-ontvvikkelingsplan, terwijl belanghebbenden ook bezwaren kunnen
indienen tegen de onlAverp-besterniTiings\'oorschriften.
Een aandachtspunt in deze is dat het ontvverp-ont\vikkelingsplan voor Wechi zoals ter inzage gelegd in feite
geen eigen programmatisch gedeelte heeft Dit kan ook niet omdat dit als het ware een nog aan te vullen
onderdeel is van het Eilandelijk Ontwikkelingsplan dat in 1997 in werking is getreden. Uit dier voege
moeten bezwaren betreffende progmmmatische onderwerpen op basis van het programmatisch gedeelte
van het vigerende EOP worden getoetst
Voorheen zijn in voorgaande totstandkomingprocedures \ran het Eilandelijk Ontwikkelingsplan de volgende criteria toegepast ter bepaling van de ontvankelijkheid door het Besaiurscollege en de Eilandsraad
*of het bezwaarschrift betrekking had op het in behandeling zijnde ontwerp-ontwikkelingsplan
*of het tijdig was ingediend
*of het bij de juiste instantie \vas ingediend
*of men zich voldoende kenbaar had gemaakt door naam en adres op te ge\ren.
Deze criteria worden ook nu \veer toegepast Bij nadere beschouwing op basis van de hiergenoemde criteria blijkt dat alle bezwaarvoerenden op grond hiervan ontvankelijk zijn in hun bezwaat De bezwaar\*oerenden hebben zich zowel als belanghebbenden en als eenieder gekenmerkt in hun bezwaarschriften. Hun
bezwaren betreffen volgens hen het beleid en de besteiTimingsbepalingen. Slechts in 1 geval, nl nn 135,
moet worden vastgesteld dat de bezwaar\roerende, zijnde een organisatie, niet over de statuten beschikt
waarmee zij als belangenorganisatie zijn te kenmerken en bijgevolg zijn zij niet als belanghebbende te kenschetsen.

Overwegende ten aanzien van de gevolgde procedure bij de totstandkoming


van het ontwerp-EOP voor Wechi 2006
De onderhavige bezwaarprocedure wordt gevoerd in het kader van de Eilandsverordening Ruimtelijke
Ontwil^elingsplanning Cura^o (de EROC - ^\B. 1980 no. 6). Op grond van artikel 11 lid 1 van de EROC
moet een ontwerp-ontwikkelingsplan met bestemmings\roorschriften, dan wel het ontwerp van de bestemmingsvroorschriften, dertig dagen voor eenieder op het bestuurskantoor ter inzage worden gelegd
Conform deze bepaling is het ontwerp-ontvvikkelingsplan Wechi van 21 maart 2006 tot en met 19 april
2006 voor eenieder ter inzage gelegd ten kantore van de DROV aan de Plaza Horacio Hoyer 19.
In verband hiermee is op 4 april 2006 een druk l^ezochte iHforwatK-aivnd'vn. de aula van de Universiteit van

- biz. 13 -

Ontwerpplan Wechi

de Nederkmdse .Vntillen gehouden, waarbij her ontwerp ontwikkelingsplan is gepresenteerd en toegelicht


en aamvezigen in de gelegenheid zijn gesteld hun mening over het ontwerp-ontwikkelingsplan kenbaar te
maken.
Bij die gelegenheid was het Bestuurscollege vertegenwoordigd door ambtenaren van respectievelijk de afdeling AJZ, de DOW en de DROV Bij die gelegenheid heeft de FKP op specifieke uitnodiging van de
DROV een indicatie gegeven \ran hun planvoornemens voor het gebied WechL
Van deze informatie-avond is een verslag gemaakt dat als bijlage aan dit ambtsbericht is toegevoegd (zie
bijlage A).
Conform artikel 11 lid 5 van de EROC kan eenieder binnen de in lid 1 van artikel 11 genoemde termijn
van dertig dagen bij de Eilandsraad schriftelijke bezwaren indienen tegen het ont\verp-ont\\ikkelingsplan.
Confonn artikel 11 lid 6 van de EROC kunnen iiitsluitend belanghebbenden binnen de in lid 1 van artikel
11 genoemde termijn van dertig dagen bij de Eilandsraad schriftelijke bezwaren indienen tegen de ontwerpl:>esternming^cx>rsduiften.
Na afloop van de ter inzage leggingsperiode op 19 april 2006 bleken er 7^bezwaarschriften bij de Eilandsraad te zijn ingediend.
Conform artikel 11 lid 7 van de EROC stelt het Bestuurscollege, alvorcns de Eilandsraad over de vaststelling van het ontwerp-ontwikkelingsplan met bestarirningsvoorschnften danwel de on^err>besternmingsvoorschriften beslist, zij die tijdig bezwaren hebbcn ingediend in de gelegenheid hun bezwaren mondeling
toe te lichten, op een do<3r het Bestuurscollege te houden openbctn1 lmr^ittin<^ waan-an plaats en tijdsdp door
het Bestuurscollege zal warden bekendgemaakt Het Bestuurscollege dtx^t zich bijstaan door ter zake deskundigen.
De in lid 7 van artikel 11 van de EROC bedoelde hoorzitting wordt niet kter gehouden dan dertig dagen
nadat de termijn voor de indiening van bezwaren is verstreken.
In \rerband met het bovcnstaande Ls op 15 mei 2006 ten kantore van de Afdeling Secretarie van de pjlandsraad, te ,\nsingkstraat 1 Pietermaai, een hoorzitting gehouden waarin dn-erse personen namens zichzelf of
him <^>rganisaties him bezw^aarschrift hebben tcxgelicht
Daarvoor zijn alle bez\\-aanroerenden benaderd met de vraag of er behoefte bestond aan een toelichting
van de ingediende bezwaren. Degenen die interesse hebben getcx>nd zijn \'enrolgens gehoord in een publiekelijk kenbaar gemaakte hoorzitting. Bij die gelegenheid werd het Bestuurscollege vertegenwoordigd door
ambtenaren van de afdeling AJZ en de DRO\\
Nadat van zowel de inibrmatieavond als van de hoorzitting transcripties zijn gemaakt, zijn de respectievelijke verslagen (^pgesteld en aan het Bestuurscollege aangeboden ter kennisneming en voor aanbieding aan de
Eiilandsraad. Het verslag \'an de Iic^c^rzitting Ls van belong \roor de beoordeling van de bezwaarsdiriften. Dit
verslag is als bijlage aan dit ambtsbericht toegevoegd (zie bijlage B).
DC onderha\ige uitgebreide procedure is gevolgd doordat in het I ^ndsbcsluit dd. 7 September 2001 no 1.
no 2905/ JAZ ten aanzien \-an diverse indertijd ingediende bert^epen is geoordeeld dat deze gegrond waren
omdat de Eilandsraad niet inhoudelijk is ingegaan op eerder ingediende bezwaren tegen de bestemming
van het gebiedscluster Wechi inge\rolge artikel III van het EOP voor de vier witte vlekken, en is bepaald dat
de Eilandsraad van het Eilandgebied Curacao, met inachtneming \-an hetgeen over de in dit Landsbesluit
gegrond be\ronden beroepen is o\rervvogen, een nieuw besluit dient te nemen ten aanzien \ran het gebiedscluster Weclii, waarbij sprake is \"an een degelijke inhoudelijke behandeling van aangevoerde bezwaren (zie
dictum XXII).

-biz. 14-

Ontwerpplan Wechi

Weergave gegroepeerde bezwaarpunten2


Bezwaren van for rnele aard
1 . Het bezwaar richt zich tegen de voorgestelde invulling van de bestemming open land in geval
van Wechi. Volgens bezwaarvoerenden is de preliminaire vraag die gesreld dient te worden of Wechi
iiberliaupt dermate intensief bebouwd kan worden nadat het e\rentueel als open land is aangewezen?
Volgens bezwaarvoerenden kan dat niet als open land is Wechi automatisch bestemd voor reservering
voor mogelijke ontwikkelingen in de toekomst Men verwijst naar de doelmidemmsdrnjiing in het EOF en
stelt dat een dermate intensieve bebouwing zoals de FKP voorstelt, niet mogelijk is in een gebied met
deze bestemming. Gelet op de doeleindenomschrijving van art 1 2 van het EOP (lid 1), is er niet aangegeven dat 'momenteeP niet meer van toepassing zou zijn en is er geen dringende reden gegeven voor
verandering van dit doeL Er is ook geen reden gegeven om het doel tegengaan van spreiding van
bebouwing en infrastructuur te vedatea Het potenrieel van het concentradebeleid is verre \ran uitgeput
Gelet op lid 2 van art 12 blijkt neigens dat verstedelijking is toegestaan, al of niet als verkapte vorm van
open land, en er zijn nergens zwaarwegende redenen aangegeven om Wechi een afwijkende status te
geven.
De kern van waar het hier om gaat is of de juiste bestemming aan het gebied is gegeven gezien
de ontwikkeling die het ontwerp-ontwikkelingsplan voor Wechi mogelijk wil maken en of die
invulling van art. 12 van het EOP in geval van Wechi de juiste is.
Bezwaren van procediirele aard
2. De gevolgde procedure, de formuleting van de bestemrningsvoorwaarden en de bestemmingsvoonvaarden zijn in strijd met artikel 3 van de EROC omdat relevante zaken pas uitgezocht zullen worden nadat de bestemming is komen vast te staan. Het opleggen van voorwaarden aan de toekomstige grondgebruiker/ontwikkelaar om de in art 3 genoemde zaken uit te zoeken
nadat de bestemming is komen vast te staan gaat lijnrecht in tegen de bepalingen van art 3 van de
EROC. Slechts als onderzoek is gedaan naar alle fysische aspecten en onomstotelijk is vast komen te
staan dat er niet anders gehandeld kan worden dan door het bebouwen van het gebied, kan overgegaan
\vorden tot een weloverwogen bestemmingsbepaling. Zonder onderbouwing is het onderhavige
ontwikkelingsplan ongegrond
3. Het ontwerp-ontwikkelingsplan voor Wechi is incompleet en onrechtmatig. Conform art 4 lid 1
EROC dient een ontwikkelingsplan uit 4 delen te bestaan (a, b, c, en d). Er wordt geconstateerd dat art 4
lid 1 sub a en sub d ontbreken (resp. een samenvattend programma in hoofdlijnen, doelstellingen, beleidsaspecten en ochtlijnen, en een toelichting, tevens inhoudend een verslag van het aan het plan ten
grondslag liggend onderzoek). Er ontbreekt een programma ter onderbouwing van het ontwerp-ontwikkelingsplan waardoor onderbouwing van de bestemming ontbreekt Er is geen motivatie (a) waarom juist deze bestemming (wederom) wordt gegeven en (b) waarom de bedoelde stedelijke functies juist hier gerealiseerd moeten worden, \vaarbij de concentratiestrategie wordt doorbroken, wat
nog steeds de kern van het ruimtelijk beleid k De overheid valt terug op besluitvorming over de bestemming van Wechi in het verleden en de opdracht van de Gouvemeur dat de bestemming opnieuw in
procedure moet worden gebracht
4. Het ontbreken van garanties dat (a) de overheid zich op een professionele, transparante en onpartijdige wijze zal buigen over de evaluatie van de onderzoeken en (b) een correcte naleving van de \roorwaarden en \-an de bestemmingsbepalingen. Dit onder verwijzing naar het traject aangaande Wechi zoHierht/is tie heivoording nm de he^vcianvewndengvtendeels tuing

- biz. 1 5 -

Ontwerpplan Wechi

als doorlopen tot heden, waarbij de Eilandsraad heeft nagelaten inhoudelijk in te gaan op eerdere
bezwaren (onder verwijzing naar her landsbesluit van 2()()1).
Dit ook onidat
a. her de derde keer is dat voor Wechi een gelijksoortige besteimmng wotdt toegekend Cornier deugdelijks
b. er \vordt niet aangegeven Iw de omier^oekm -^ulkn mnkn beoordM door het Bestuurscollege, volgens
welke procedure en welke criteria en hoe l^elanghebbenden daarop invloed kunnen hebben
c. de voorwaarden bieden omvkloende -^eksrimd war een correcte l-Kktngenajiveging
d. de ofidef**peken Ixhbengeen tijdslbnkt
e. de door het Bestuurscollege \roor re stellen maatregelen moeren pas bij afronding van de bouw van
\\oningen beeindigd zijn, dit biedt dus^w?// Lmnwtom te iveten of en wanneerde nodig maatregkn -yilkn ^j/n
oetroffen, ook omdat de plannen oneindig lang in de tijd uilgesnieerd uitgevroerd kunnen \vorden. Her
is daardoor onduidelijk wanneer de problemen die ontstaan bij het uitblijvcn van maatregelen daadwerkelijk opgelost zullen zijn.
de bitrserb&figeen inspwak op degpedkeitring tun deplanmn mn FKP en him uifiwring
5. Het bezwaar dat niet is aangetoond (a) waarom het bestemde gedeelte 80 ha moet zijn en (b) wat
er met de rest gaat gebeuren dat een \vitte vlek blijit en waarom (c) het gebicd de \roorgestclde vorm
heeft, dat is ook op geen etikele \vijze onderbouwd
6. Het bezwaar dat de landschappelijke en natuurwetenschappelijke waarden van Wechi niet
veiligworden gesteld: Er onrbreken bij de voonvaarden de nodige onderzoeken die moeten iiange\-en hoe de landschappelijke en natuurlijke waarden veilig gesteld moeten worden. Verder dan de melding dat het moet gebeuren, reikt het onderwerp niet Dit biedt onvoldoende zekerheid dat dit zeer belangrijkc aandachtspunt voldoende aandacht krijgt Belanghebbenden krijgen hietover geen enkele duidelijklieid. Er is niet voorzien in een advies- en/of bezwarenprocedure na uiuroer van de diverse onderzoeken, hetgeen gezien de aanzienlijke natuurlijke waarde \"an het gebied en de waarden voor de eco
logische Ruicties van het totaalgebied \X/ecH-Groot St Michiel-Malpais, de geijkte democrarische weg
zou moeten zijn.
Bezwaren van inhoudelijke aard
Bezwaren gericht tegen de geringe aandacht voor wijkverbetering en de stelling van bezwaarvoerenden dat Wechi ten koste hiervan gaat:
7. Dit gebaseerd op de stalling van bezwaarvoerenden dat prioriteitstelling voor wijk\rerbetering gelet op
art 3 EROC en het concentratiebeleid noodzakelijk is:
a. Bezwaarvoerenden zijn van mening dat, mede met het oog op artikel 3 EROC en het concentratiebeleid vastgelegd in het EOF, de prioriteiten voor het gebruik van gemeenschapsgelden bij
wijkveibetering en sociale woningbouw binnen bestaande woonkernen moet liggen. Slechts
indien ondubbelzinnig kan worden aangetcx>nd dat binnen bestaande woonkernen onvoldoende
mogelijkheden bestaan, dient beleidsmatig te \\orden overwxjgen additionele woonwijken aan te leggen. Her Bestuurscollege wordt gewezen op de grote leegstand van woningen en her grote aantal
vrijstaande terreinen in het stedelijk gebied.
b. Het bezwaar dat het ontwikkelen van een nieuwe \voon\vijk door de FI<P dKrerse nadelen heeft
L dit onttrekt tiamLkbt, impunningn en tniddekn tun bestaande wlkswningMJketi \vaar\7an \rele (deels) in
slechte staat verkcren, zowel fysiek als scxiaaL De siruarie verslechrert met de dag en er is weinig
perspectief zeker als scliaarse middelen elders \vorden ingezet De ontsvikkeling van een nieuwe
\voonwijk doet ernstig tekort aan volkswijken waar bewoners al decennialang aandringen op \rerbetering van het woninglxrstand en de infrastrucTuur.
it dit leidt tot venvaarlozing \-an woningherstel, -bouw en een tekort aan gedegen infrastrucaiur en
dit leidr weer ror tenigulin sodale cotxsk. De \'oortgaande verslechtering zal zeker niet een halt

- biz. 16 -

Ontwerpplan Wechi

\\orden toegeroepen door het bouwen van nieuwe woonwijken.


iii dit leidt tot iwrien ontivMng mn besfaande mjkgn wat bij draagt aaii meer sociale ellende en het afnemend aantal be\voners vormt geen prikkel voor de overheid om daar alsnog in nieuwe sociale en
fysieke infrastructuur te voorzien. De keuze voor een nieuwe \vijk ontneemt bewoners van
bestaande volkswijken ieder perspectief op verbetering van hun leefomgeving Dit is een van de
vele uiteluitingsmechanismen waarmee een groot deel van de bevolking dagelijks kampt, terwijl de
overheidsdiensten dromen koesteren dat problemen bijna vanzelf verdwijnen in nieuwe woonwijken.
tv. dat het is gebleken dat het een lange tijd duurt voor een \vijk so
Bezwaren gericht op de economische nadelen van woningbouw te Wechi:
8. Volgens bezwaarvoerenden is niet nagegaan of Wechi in sociaal, finantieel-economisch en
verkeerstechnisch opzicht de meest juiste locatie is voor woningbouw ten opzichte van andere
mogelijke locaties (onder verwijzing hierbij naar hoofdstuk 6 van het EOP dat over dergelijk onderzoek rept). Slechts na een dergelijk onderzoekstraject is een bestemmingsbepaling voor Wechi voor stedelijke functies aan de orde. Het EOP stelt immers dat bij overheidsbestedingen goede ahvegingen gemaakt moeten worden. Het stedelijk gebied van Willemstad is economisch het belangrijkste. Efficienter
gebruik van de daar bestaande sociale en fysieke inrrastructuur is economisch te prefereren boven het
laten uitdijen van het stedelijk gebied dat nieuwe en hoge investeringen vereist in dergelijke infrastructuur. Een verantwoorde inzet van schaarse middelen is noodzakelijk
9. Het bezwaar dat de bovenwijkse kosten voor de beoogde ontwikkeling zeer hoog zijn en niet
zijn begroot en daardoor een aanslag zullen plegen op de openbare financier!, zonder dat een
afweging is gemaakt of de bestedingen op de juiste locatie geschieden. Dit terwijl wel zeker is
dat deze openbare bestedingen ten koste gaan van oa. de \vijkverbetering. Dit terwijl bekend is hoe slecht
de situatie is in vele bestaande verpauperde wijken en dat de overheid Her weinig tot geen gelden in investeert De openbare gelden voor Wechi gaan ten koste van wijkverbetering en woningbouw
waar het wel kan. Gelet op de financiele tekorten van de gemeenscliap betekent het besternmen van
schaarse middelen voor een nieuwe \vijk het onthouden van middelen aan de bestaande woonwijken. Er
is een groot potentieel voor nieuwbouw op leegstaande terreinen in het stedelijk gebied, ook door
woningherstel en gezien de leegstand Er is geen bemiddelingsmechanisme om deze in gebruik te
nemen, hoewel daar op is aangedrongen tijdens de informatieavond op 3/3/2005.
1 0. Het bezwaar dat ontwikkeling van Wechi ten koste gaat van het zoveel mogelijk intact laten
van landelijk gebied dat bijdraagt aan het toeastisch product en zodoende een economische waarde
heeft
Bezwaren tegen het ontwerp-ontwikkelingsplan Wechi op grond van het vastgestelde mimtelijk
beleid
1 1 . Er zijn mimteKjke bezwaren tegen het ont\verp-ont\vikkelingsplan op basis van een uitgebreid pleidooi
over de noodzaak van zorgvuldige planning van ruimtelijke elementen voor de leefbaarheid en het
\reiligstellen economische, sociale en ecologische functies.
1 2. Het bezwaar dat met deze bestemming van Wechi op grootse wijze wordt a%eweken van de
geest van het EOP. Het eerder vastgestelde beleid dreigt door onachtzaamheid en misv^ttingen over
ontwikkeling verloren te gaan. Ontwikkelen van Wechi buiten het stedelijk gebied betekent een breuk
met het concentratiebeleid en met het behoud van het landelijk deel als contramal van het
stedelijk gebied, dat zoveel mogelijk vrijgehouden moet worden van ontwikkelingen waardoor natuurlijke functies \rersterkt worden. Het concentratiebeleid is van belang vanwege de voor o\rerheid en particulieren stijgende kosten van infiastructuur en voorzieningen. Wechi betekent een keuze voor stijgende kosten voor zowel de overheid als voor particulieren. Dat in de omstandigheid waarbij de over-

- biz. 1 7 -

Ontwerpplan Wechi

held met torenhoge schulden at, de middenklasse krap in de middelen zit en kampt met hoge hypo
theekkosten en diire leningea De overheid sleurt de bevolking mee in een weinig doordacht beleid Her
voorgestelde ontwikkelingsplan Wechi gooit alle waardevolle elementen van her EOF door elkaar en
dreigt door de nagestreefde wanorde ook financiele wanorde te creeren voor de gemeenscliap. Het
verzoek is om terug te keren naar een beleid conform het EOP op straffe \-an financiele verliezen
voor overheid en particulieren die zich over een lange periode zullen uitstrekken (onderhond en andere
kosten voor s<xiale en fysieke infra). Indien buiten de meest efficiente infrastructure^ ruimte wordt
geinvesteerd, is er sprake van de terugkerende kosten van onderhoud die een langdurige onttrekking van alternatief aanwendbare middelen voor het stedelijk gebied betekenen.
13. Het bezwaar dat met Wechi afbreuk wordt gedaan aan het concentratiebeleid dat ook van
belang is voor de zorg voor het behoud van het landelijk karakter van het niet-verstedelijkt deel
van het eiland: het onwikkelingsplan Wechi doet daar ernstig afbreuk aan.
Bezwaren op grond van de ecologische, natuurwetenschappelijke en landschapp>elijke waarden
van Wechi
14. Het bezwaar dat de natuur van Curacao onder zware druk staat en dat een gezonde natuur
gebaat is bij grote aaneengesloten natuurgebieden. Een van de grotere bedreigingen voor de eilandelijke natuur is de voortschrijdende versnippering. Veel kleinere natuurgebieden hebben veel minder
waarde voor het voortbestaan van vele soorten dan enkcle grote gebieden. Veel bedreigde dieren
kunnen niet overleven als him liabitat te veel gefragmenteerd raakt en te klein wordt
15. Het bezwaar dat de uitwaaiering van stedelijke elementen (al dan niet legaal) in het landschap
zware druk op dc natuur uitoefent, hetgeen tot versnippering leidt met als gevolg een kleiner draagvlak voor de overleving van flora en fauna Het natuurbelang wordt in ernstige mate geschaad door
voortgaande inkrimping van groene gebieden zoals Weclu De keuze voor verbetering van het
woningenbestand en bouwen op \-njstaande kavcls binnen het stedelijk gebied zou dit groengebied
kunnen \iij\varen van vernietiging en aldus het natuurbelang dienen. Met die keuze wordt voldaan aan
de voorwaarden voor duurzame ontwikkcling, zijnde het tegemoetkomen aan verdergaandc sociale en
economische ontwikkcling en het yparen \ran groengebied.
16. Het bezwaar dat de fragmentatie op Curasao reeds dramatisch is en dat verdere fragmentatie
kost wat het kost vermeden moet worden. Deze gedachte is in het EOP opgenomen als een van de
argumenten voor de concentratiestrategie.
17. Het bezwaar dat het grootste gat in de natuur van het eiland gevormd wordt door Groot
Willemstad waardoor er 2 separate ecologische zones bestaan op het eiland (Banda'bou en Banda'
riba) en dat het beleid geiicht moet zijn op het wegnemen van barriercs tussen deze twee zones. Daardoor is het nood2akelijk om die gebieden te verbinden middels bufferzones en corridorgebieden wil de
eilandelijke natuur voldoende overle\ingskansen knjgen. Door ont\vikkeling van Wechi wordt het gat
tussen de oostelijke en westelijke ecologische zones alleen maar groter. Het aanleggen van een corridor
wordt praktisch onmogelijk Wbchi is een benodigde buffer tussen de verstedelijking van Groot Willemstad en de natuurgebieden Groot St Michiel en Malpais. Ontwikkeling van Wechi staat dus lijnrecht op
wat duurzame ontwikkeling zou moeten zijn, namelijk de uitwerking van een ecol(^ische hoofdstructuur gericht op het behoud van de belangrijkste natuurelementen en behoud van biodiversiteit
Elk modem Land ontwikkelt een dcugdelijk natuurbeleid waarbij een aaneenschakcling \-aii natuurgebieden en de bescherming ervan hoge paoriteit geniet Ook Wechi vormt een onmisbare schakel met de
gebieden Malpais, Meiberg, Piscadera en Rafael, etc in de ecologische hoofdstructuur (EHS).
18. Het bezwaar dat gezien de hoge natuurwaarde van het gebied, destructie van het gebied indruist tegen een beleid gericht op duurzame ontwikkeling. Ook moet rekening worden gehouden
met de hoge toeristische en recreatieve waarde van het gebied Het leven op Curaqio bestaat niet
alleen uit wonen en werken. \7cx)r het socialiseren, recreeren en ontspannen zijn ook parkgebieden

- biz. 18 -

Ontwerpplan Wechi

nodig. Dit kent Curasao niet. N&echi moet een parkgebied voor de woonwijken Souax, Gato, Mahuma
worden Behoud van Wechi betekent her terugdringen van fragmentatie en levert een belangrijke bijdrage aan een duurzame ontwikkeling (toerisme, recreatie).
19. Her bezwaar tegen de stelling van de overheid dat delen van Wechi een lage natuurwetenschappelijke waarde zouden hebben; dit \vordt bestreden. Voorts \vordt bij het hanteren van die
stelling geen rekening gehouden met het operationeel worden van de uitbreiding van de landfill en de
zeer sterke bedreiging hiervan voor het witstaarthert Wechi is een gebied met hoge natuurvvnarden en
een belangrijke ecologische en \vaterhuishoudkundige functie voor de stroomafwaarts gelegen gebieden
20. De stelling dat Wechi ondetdeel is van het natuurgebied waarbinnen ook Malpais en Groot
Sint Michiel vallen met diverse natuurlijke elementen, waaronder het endemische hert Voortdurende verkleining (bebouwing Groot Sint Michiel, landfill) van dit wijde natuurgebied verkleint het leefgebied van de bina en brengt hierdoor diens voortbestaan in gevaar. Dit geldt ook voor andere dieren
\vaamaar conform art 3 EROC onderzoekgedaan moet worden.
21. De stelling dat Curacao een van de slechts twee Caribische eilanden is \vaar het witstaarthert
sinds pre-Columbiaanse tijden voorkomt en dat de 133 ha. van Wechi onontbeerJijk zijn voor een
voldoende groot areaal voor de instandhouding van het hert in het gebied Wechi-Malpais . Verkleining
van het areaal met 80 ha. voor bebouwing zal het totale habitat doen afriemen tot onder de minimaal
noodzakelijke oppervlakte nodig voor een stabiele, levensvatbare populatie, Het opdelen van het hertengebied in te kleine delen zal uitsterven \ran deze unieke diersoort op termijn onvermijdelijk maken als
gevolg van inteelt en verarming van de voedselkeuze. Behoud van Wechi is noodzakelijk voor het
voortbestaan van het witstaarthert, een van de zeer weinige zoogdiersoorten van het eiland (dit is een
zgn. 'flagsliip species'). Dit is onacceptabel temeer daar Curasao bindende verplichtingen heeft voortkomend uit het Biodiversiteitsverdrag
22. De stelling dat Curacao op grond van het biodiversiteitsverdrag verplicht is alles te doen aan
het behoud van de biodiversiteit Diverse dieren kunnen niet overleven als hun habitat gefragmenteerd en te klein \vordt Wechi dient ongeschonden te blijven voor het voortbestaan van de hertenpopulatie in dit natuurgebied. Het Biodiversiteitsverdrag geldt ook voor de Nederlandse Antillen en dit schept
verplichtingen. Dit ondersteunt de wens van burgers om inheemse flora en fauna \-an overheidswege
te beschermen. Deze taak en de taken die het HOP voorschrijft dienen serieus genomen te \vorden uit
oogpunt van behoorJijk bestuur en een duurzame ont\vikkeling
23. De stelling dat de gemeenschap zich moet inzetten voor het behoud van de inheemse flora en
fauna en het bezwaar dat ontwikkeling van Wechi voorbij gaat aan de morele verplichting om
adequate omstandigheden te behouden of aan te leggen voor het behoud van inheemse flora
en fauna. Dit is ook een belangrijke doelstelling in het EOF (behoud en herstel van waardevolle
aatuurgebieden en van natuurlijke en culturele waarden is van groot belang voor de bevolking) en ontwikkeling van Wechi gaat voorbij aan deze verplichtingen en is dus onacceptabeL
24. De stelling dat een continue aanscherping van conserveringsprioriteiten deel dient te zijn van
beleidsvoering op het gebied van ruirntelijke ordening. Een van de uitgangspunten van het HOP is
de concentratiestrategie, mede met het oog op het behoud van natuurlijke waarden (landschappen)
ten behoeve van de ontwikkeling van het toenstisch product Het gebied heeft een grotere toegevoegde
waarde als groengebied in de directe nabijheid van de stad met extensieve recreatieve en toerisrische
ontwikkeling dan als een verstedelijkt gebied waarvan niet is aangetoond dat de noodzaak tot ontwikkeling bestaat Gezien de rapportages over leegstand, verpaupering \ran we*mwijken is het zinnig om zoals
de EROC reeds opdraagt onderzoek te doen naar waar de daadwerkclijke noden liggen voor een verantwoordelijke beleidsbepaling. Bebouwing van Wechi is in sttijd met de concentratiestrategie van
het EOP en is in stnjd met het behoud van waardevolle zaken (doelstelling EOF). Hoofdstuk 6 van
het EOP zegt dat bij overheidsbestedingen goede afwegingen gemaakt moeten worden. Het
bezwaar is dat in het onderhavige geval dat (het maken van die arweging) niet is aangetoond,

- biz. 19 -

Ontwerpplan Wechi

zeker gezien de hoge natuurwaarde en natuurlijke functies van het gebied.


25. De stelling dat Wechi fungeert als groot watervanggebied voor de wijde omgeving. Door het
gebied lopen diverse goed ontwikkelde rooieiistelsels die deel zijn van een stroomgebied van her afwateringssysteem dat uiteindelijk in de salina \7an St Michiel uitmondt Dit is een biologisch zeer actief
gebied (7(X) flamingo's); ook stroomopwaarts zijn ecologische functies aantoonbaar. In natte jaren blijit
in het zuidoostelijk deel van Wechi gedurende vele maanden een aanzienlijke hoeveelheid \vater bovengronds aanwezig door diverse dammensystemen. Hierdoor vindt aanvulling van het grondwater
plaats. Het onderha\nge gebied is tevens een habitat van vele vogels en andere organismen. Ontwikkeling van het gebied zal de afwateringsituatie aanzienlijkwijzigen; dat betekent een snellere afvoering van hemehvater met zonder uitzondering negatieve gevolgen voor natuur en bewoners
in stroomafwaarts geleden gebieden.
26. De waterafvoer \\ordt een zeer groot probleem en vereist veel grondverzet De kosten hicrvan en van
de infrastructuur zijn erg h(x>g. Men uit tot slot hierover bezorgdheid over het besteden van gelden uit
de openbare middelen die beter voor testaande \voonwijkcn bestemd kunnen wordea Ook op grond
hiervan vindt men de ontwikkeling van Wechi onaanvaardbaar.
De bczwaarvoerenden veizoeken de Eikndsraad op grond van de voorgaande bez\varen om:
I. stopzetting \'an de procedure en atzieii van de beoogde ontwikkeling van Wechi cq. het ontwerpontwikkelingsplan Weclii;
II. een nieuwe procedure starten \vaarbinnen het gebied tot conserveringsgebied \vx^rdt bestemd
dan wel om op grond van de beschrijving \-an open land, de bestaande kcnnis en het verder te \rerrichten onderzoek naar de natuunvaarden (de \vater\-angfunctie en natuurlijke elementeti) ce kiezen
voor een groene flmctie van Wechi voor Gr<x>t VC-'illeinstad, in het bijzondcr \rx)r de aanliggende
\vDon\\ijken. Een evenwicht tussen economische, scxdale en ecologische ontwikkeling kan met inbreiding en \vijkverbetering in het stedelijk gebied en het sparen van Wechi bereikt \\orden en zodoende bewustere stappen worden gezet naar een duurzame ontwikkeling van Curasao;
III. daarbij dan de correcte procedures te doorlopen;
I\'r. het belang van \\djkverbetering en -herstel te stelleti bo\'en verdere feitelijke expansie van het
urbane gebied terwijl het potenrieel \ran Groot Willemstad voor \voningbouw nog lang niet is uitgeput en het leggen van nadnik (^p verbetering \'an bestiande marginale \vijken;
V. het vereiste onderzoek zoals l^epaald in de EROC te kten uit\roeren;
VI. op een fundamaitele \vijze zich te verdiepen in de achtergronden van het EOF en te kiezen voor
een duurzame ontwikkeling en dit als toetssteen te lianteren voor de e\raluatie \-an ontwikkelingsplannen;
de naar voren gebrachte belangen nu wel zwaar mee laten wegen in de besluitvorming en -neming aangezien de onderha\Tge procedure immers is ingesteld omdat bij de votige bezwaar- en
beroepsprocedures di\rerse belangen niet serieus zijn genomen (onder \-erwijzing naar het oordeel
van de Gouvemeur in het landsbesluit 201)1). Het algemeen belang tc laten uitgaan bo\'en het particulier belang van de grondeigenaar/ontvvikkelaar en om \rerbetering en inbreiding \ran bestaande
\voon\vijken alle voorrang te \'erlenen.

- biz. 20 -

Ontwerpplan Wechi

Ambtelijk advies inzake de bezwaarpunten


Uit het voorgaaiide blijkt dat er 7 hoofdbezwaarpunten naar voren \vorden gebracht Dit zijn:
(1) de gevolgde procedure (a) en dan met name de mogelijkheid, zoals die volgt uit de huidige voorwaarden,
dat relevante onderzoeken pas plaatsvinden nadat de bestemming wordt vastgesteld en (b) het al dan
niet compleet zijn van het ter inzage gelegde ontwikkelingsplan;
(2) dat de voonvaarden, zoals die thans geformuleerd zijn, onvoldoende zekerheid bieden voor een correcte
belangenaiweging, ondermeer omdat de te verrichten deelonderzoeken geen rijdslimiet hebben, omdat
de voorgestelde maatregelen pas bij de beeindiging van eventuele bou\v te Wechi moeten zijn doorgevoerd, en omdat er garanties zijdens het EGC ontbreken voor een zorgvuldige omgang met de onderzoeksresultaten;
(3) dat de aandacht alleen uitgaat naar nieuwbouw en niet naar wijk- en woningverbetering, gekoppeld aan
de noodzaak van een verantwoorde inzet van de beperkte financiele middelen \-an de gemeenschap en
de hoge kosten gemoeid met het bebouwen van Wechi;
(4) dat de verkeersproblematiek in de omgeving van Wechi door de in het ter inzage gelegde ontwikkelingsplan voor dit gebied mogelijke gemaakte ontwikkeling, zal verergeren;
(5) dat er geen onderbouwing van de bestemming is gegevea noch van de oppervlakte van 80 ha, dat de
ontwikkeling van Wechi tegen het concentratiebeleid ingaat, dat evenmin bekend is \vat er met de rest
gaat gebeuren dat een witte vlek blijft en dat de voorgestelde vorm van het gebied ook niet onderbouwd
is;
(6) dat de belangrijke \vaterhuishoudkundige betekenis (wateropvang en -afvoer, rooien- en dammenstelsels) van Wechi voor een wijde omgeving (bovenstrooms- en benedenstrooms gelegen) onvoldoende
wordt gewaarborgd;
(7) dat de natuurwaarden van Wechi gekoppeld aan de functie (buffer en corridor) van het gebied in de ecologische hoofdstructuur van het eiland, en gelet op het Biodiversiteitsverdrag en het natuurplan, onvoldoende worden gewaarborgd
Er zal achtereenvolgens op deze zeven hoofdbezwaarpunten worden ingegaan.

(ad 1)

(a) degvolgdeprocedure en dan met name de mqgelijklxid, ^oals die volgmt de Imdige voorwaarden, dat
nkmnte onder^pekgnpasplaatsvinden midatde bestemming wordt vaslgesteld,

.\angaande dit bezwaarpunt kan worden opgemerkt dat in deze goed gelet moet worden op de vereiste te
betrachten materiele zorgvaildi^ieid in het kader van behoorlijk bestuut
De handelswijze die de overheid moet betrachten bij de totstandkoming \-an een ontwikkelingsplan is wettelijk vas^elegd in artt. 3 en 4 van de EROC (,\B 1980 nr. 6). ^^rtikel 3 van de EROC stelt dat ten behoeve
\^an een goede rvrirntelijke ontwikkeling in het eilandgebied en met het oog op de totstmdkoming van ontwikkelingsplannen, een onderzoek naar de bestaande toestand en naar mogelijke en wenselijke ontwikkeling
\-an het eilandgebied nodig is. Vervolgens wordt in artikel 3 gespedficeerd waar dit onderzoek betrekking
op heeft.
In de memotie van toelichting \vordt verduidclijkt dat het bedoelde uitgebreide onderzoek niet hoeft te
\vorden beperkt tot de genoemde onderwerpen en dat dit niet spedfiek gekoppeld hoeft te worden aan een
ontwikkelingsplan. De woorden ten Ixljoetv mn en met Ixt oog op duiden er op dat dergelijk onderzoek vooraf
moet gaan aan de bestemrningsbepaling. Deze onderzoeken zijn de grondslag van het ruimtelijk beleid en
de bijbehorende bestemmingen en de memorie \ran toelichting stelt daarom dat voor een goede ruimtelijke
ont\\dkkeling permanent algemeen en integraal onderzoek nodig k
Bij de opsteUing \-an het vigerend EOP is dat ook zo gedaan. Onderzoek nadat de bestemming is vastgesteld heeft niet zoveel zin Hierdoor zou immers niet vc^ldaan warden aan het motiveringsbeginsel dat aan-

- biz. 21 -

Ontwerpplan Wechi

geeft dat besluiten (ic de vaststelling van ecu ontwikkelingsplan) gedragen moet worden door de motiveting, dat de motivering kenbaar moet zijn, zeker gezien de nu ingebrachte bezwaren, en dat de motivering
gedaan wordt volgens de geldende rcchtsregels.
De voorwaarden in het huidige ontwerp-ontwikkelingsplan Wechi zijn opgenomen naar aanleiding van het
gestelde in het Landsbesluit no. 29< )5/)AZ van 7 September 2001, inhoudende dat uit het ackies van het
Bestuurscollege aan de Eilandsraad moet blijken dat een duidelijke afweging van bezwaren plaats moet
\inden (zie biz. 8 van dit landsbesluit). Het grote probleem bij de vaststelling van de bestemming van Wechi
door de Eilandsraad in 1999 was juist, \ide de conclude van de Gouverneur in het landsbesluit, dat dit niet
had plaatsge\"onden. De beslissing vervat in het Landsbesluit van 7 September 2001 was daarom ook dat
ten aanzien van de bestemming van Wechi de Eilandsraad een nieuw besluit diende te nemen waarbij
sprake \vas van een degelijke inhoudelijke behandeling van de ingediende bezwaren.
Het Landsbesluit van 2(X)1 bevat diverse aanwijzingen inzake de aange\roerde gtieven waaruit kan worden
opgemaakt dat zaken zoals de verkeersproblemariek, het rtx>ienstelsel en de eventuele bodemverontreini-ging en de invloed van de bodemgesteldheid, in acht moeten worden genomen ('loovendien kan niet
worden vastgcsteld dat het eilandgebied zal nakten om de nodige maatregelen te nemen om de verkeersproblemariek op te losscn"; "het is bekcnd dat in hetgebied Wechi een rooienstelsel voorkomt"; "een
onderzoek naar bijvoorl:>eeld e\Tentuele bodemverontreiniging en dc invkxxi \'an de bodemgesteldheid op
de verspreiding van mogelijke schadelijke stoffen kan waardevolle informarie opleveren die de invulling van
het bouwplan wezenlijk kan betn\'loeden").
In de ambtelijke advisering van de DR(3\7 in 1999 over de indertijd ingediende bezwaorschriften is reeds
aiindachtge\Taagd voor deze aspecten en bijgevolg is voorgestdd (^m ter tegemoetkoming aan de toen al
geuite bezxvaarpunten voorwaarden te stellen,
I .ater bij de opstelling van het ontwerp-ontwikkelingsplan Wechi dat thans in prrx:edure is, xijn deze \-oorwaarden wel opgenomen door het Bestuurscollege
Duidelijk is dat de procedure op bepaalde punten niet geheel \-olledig is geweest omdat de onderzocken ter
onderbou\ving \-an de l:>estemming niet v<x>rafgaand zijn uitgevoerd en bij de motivering geen relarie met
het beleid is gelegd. Dit is dus bijgevolg een gegrond l3ez\\7aarpunt

(ad 1)

(b) het d dun met cotnpket %jjn van het ter in^ag oelegle ontwikkelingsplan^

Dit vloeit voon uit het gegevcn dat deze procedure voor het ontwerpontuikkelingsplan Wechi feitelijk een
afirinding van het vigerend EiiLindelijk Ontwikkelingplan (, VB 1995 nr 36) inlioudt De consequentics van
deze procedure voor Wechi moeten daarom worden getoetst aan het in het HOP vastgelegde beleid.
Zoals bekend, is de bestemming van Wechi al jaren onderwerp van discussie, Bij de vaststelling van het
EOF in 1995 heeft de Eilandsraad een besluit genomen inzake de bestcrnming van WechL Bij de imverkingtreding van het EOP in 1997 is Wedii buiten het EOF gebleven op grc^nd \-an de in het Landsbesluit
van maart 1997 gegrond verklaarde beroepen, gcvolgd door het I ^indsbesluit no. 2905/JAZ van 7
September 2001.
Het traject om tot een bcstemining voor Wechi te geraken is sindsdien \rcx^rtgezet Zij \indt haar basis echter in het in 1995 vastgestelde EOP Dit EOP bevat een samenvattend programma in hootdlijnen (onderdeel A van het EOP), doelstellingen, beleidsaspectcn, richdijnen en een toelichting bevattend een verslag
\-aii het aan het plan ten grondslag liggend onderzoek etc, die (>ok voor Wechi gelden.
Dit is conform artikel 7 van de LGRO (PB 1976 na 195) en artikel 4 lid la van de EROC (,\B 1980 no. 6)
een samenvattend programma in hoofdlijnen, \vaaronder begrepen een toelichting van de doelstellingen,
beleidsaspecten en richdijnen waarop het ont\vikkelingsplan steunt. Het onUverp-ontwikkelingsplan Wechi
be\*at daarom geen eigen programmatisch gedeeke.
Het onftverpontwikkelingsplan voor Wechi is door deze koppeling met het \-igerende Eilandelijk Ont\vikkelingplan (,VB 1995 nr. 36) compleet; duidelijk is evenwel dat dit vrx^r belingliebbenden nader verduide-

- biz. 22 -

Ontwerpplan Wechi

lijkt moet worden.

(ad 2)

dat de ivonvaarden, ^oals die thansgejormuleerd sgfn, onvoldoende ^ketimd Irieden voor een comcte belangenctfwegng> ondermeer omdat de te verrichtm deelotiderzyeken geeti tijdslmiet hebben, omdat de voorgestelde maatr&gknpas Injde bemdigng mn eventiiele boiw te Wechi moelm yjn doorgevoerd, en omdat ergtranties
sjjdens fat EGC ontbreken voor een tyrgwMgt omgwg met de ondenyeksresidtaten;

Onder ad 1 b is uiteengezet hoe rot de gestelde voonvaarden is gekomen. Dit is gedaan op basis van de
aanwijzingen uit eerdere landstesluiten dat diverse in het vededen geuite bezwaar- en beroeppunten gegrond zijn verklaard, zodat door het stellen van deze vcxjrwaarden een modus bestaat om daaraan a priori
tegemoet te komen. Deze garantie moet daarom hard zijn.
In ditgeval zijn op basis van de eerdere bezwaren en beroepen pas later de onderlia\Tge voorwaarden ingevoegd. Er is echter niet concreet vastgesteld \vanneer hieraan voldaan moet zijn. Ook rijdens de informarieavonden, de hoorzitting en nu dus uit de bezwaren is gebleken dat er onduidelijkheid bestaat over de \\ijze
van de beoordeling van de onderzoeken die zijn opgenomen in de voorwaarden en het moment van uitvoering van e\Tentuele aeries die uit deze onderzoeken voortvloeien.
Zoals uit de Memorie van Toelichting van de EROC blijkt, is het in ieders belong om de beperkte ruimte
\vraaro\Ter \vij op Curasao beschikken, zo doelmatig mogelijk in te richten en te gebruikcn. Verderop \vnrdt
opgemerkt dat men overal begint in te zien welke grote sociale en economische belangen in het gedrang
dreigen te komen wanneer niet uiterst zorgvuldig \vordt omgegaan niet de gemeenschappelijke leefruimte
Laat men deze ontwikkeling aan zichzeif over dan bestaat het gevaar dat de sterkste krachten zich eenzijdig
doorzetten ten koste \^an de zwakkere. Hierdoor kan het leefrnilieu voor grote groepen van de bevolking
worden geschaad Gesteld \vordt verder dat beslissingen ten aanzien \-an de grond een bijzonder verre
draagwijdte hebben, dat ruimtelijke ontwikkeling inlioudt dat men de ontwikkeling zodanig probeert te
"sturen", dat niet alleen sociale en economische nadelen worden vermeden, maar ook in posirie\7e zin een
zo hoog mogelijk maatschappelijk rendement wordt bereikt Gesteld wordt verder dat een dergelijke ruimtelijke planning een benadering van het proces als een samenhangend geheel veronderstelt, zodat de uiteenlopende aanspraken op de grond zo goed mogelijk met elkaar in harmonic kunnen worden gebracht
De gestelde voorwaarden moeten in het licht \ran het bovengestelde afkomstig uit de Memorie van
Toelichting \ran de EROC worden bezien.
Inherent aan ruimtelijke planning is dat alles met alles samenhangt en dat stee\-ast rekening moet worden
gehouden met waarden, de belangen en leef- en \voonomstandigjieden van anderen. Dit noodzaakt tot een
degelijke belangenaRveging. Dat geldt zeker wanneer er sprake is \ran een eventuele ontxvikkeling van 1200
woningen in een gebied van 80 hectare met een functie voor onder meer de hemelwaterafvoer, gelegen
naast een landfill en aan een hoofdweg waar, getuige steeds vaker geuite klachten \ran burgers en instanries,
reeds verkeersproblemen bestaan.
Zoals reeds werd aangeduid, refereert het Landsbesluit uit 2001 al naar deze punten en heeft het Bestuurscollege in het voortraject \7an het onftverp-ontwikkeliiigsplan \Xechi, en w^el toen het conceptvooronnverpontwikkelingsplan Wechi aan het Bestuurscollege werd \roorgelegd ter goedkeuring, met deze voorwaarden
ingestemd
Duidelijk is dat de voorwaarden zodanig aangescherpt zullen moeten worden dat voor alle belanghebbenden a priori duidelijk wordt hoe de onderzoeken beoordeeld zullen worden zodat een correcte belangenaRveging kan plaatsvinden en garanties zijdens het EGC voor een zorgvuldige omgang met de onderzoeksresultaten worden geregeld (procedure en criteria, inspraakmogelijklieden) en binnen welke periode de
onderzoeken uitge\-oerd moeten zijn, zodat bekend is welke maatregelen verwacht kunnen worden. Daarbij

- biz. 23 -

Ontwerpplan Wechi

znl een tijdsplanning geformaliseerd moeten vvocden zodat de maatrcgelen zijn uitgevoerd alvorens de
bouvvplannen \vorden uitgevoerd. In elk geval is een afstcmrning in de rijd gewenst tussen e\"cntuele bouwplannen en de uit te voeren maatregelen om te garanderen dat de benodigde maatregelen tijdig tot stand
worderi gebracht

Conclusie
Het voorgaande leidt tot de aanbeveling om enkele voorwaarden als volgt aan te scherpen. Het geheel
overziende kan dc eerste voorwaardc gcliandliaafd blijven.
De tweede voor\vaarde:
(}pgemerkt moct worden dat vex >nvaarde 2 voor \vat betreft het moment van vcAvezenlijking ruimte biedt
voor onduidelijkheden. \'Tolgens deze voorwaarde rnoet dc noodzakelijke \vegverbreding aan het deeltrace
rotonde Zegu en de weg naar Wcstpunt tichting Tcra Kora gereed zijn bij voltooiing van de bebouwing.
Onduidelijk is evenwel hoc lang een eventuele bebouwing gaat duren en wanneer er sprake is \iui volt< xiiing van de bebouwing. Hierbij speelt ook het gestelde ondcr punt ad 1 op biz. 21 over de implicaties van art
3 van de EROC. Dit impliceert teitelijk ook onderzoek naar rclevante verkeersaspecten. Gelet op de nil al
nijpende problemiirick ter plaatse, zal de o\rerheid zich dus over dit puiit moeten buigen. De ontsluiting \-an
ccn gebied is immers een intcgraal onderdeel van de ruimtelijke planvonning
De hiertoe benodigde onderzoeken zullen dus eerst uitgevoerd moeten \\Drden; het gaat daarbij om een
onderzoek naar de huidige wegcncapaciteit, de te venvachten capaciteiten en intensitciten, t^pdat een \-erkeersplin kan \\nrden opgesteld waardoor additionele verkeersaRvikkeling op een \rerant\\'(^orde \\ijze
plaats\indt Dit omvat te\Tens een raming door DOW welk aantal extra \voningen te VC'echi tot een kririeke
o\Terschrijding\'an de relevante wegencapaciteit leidt, hoe\reel kosten met het treffen van de nodige maatregelen gemoeid zijn. Dit geld zal tijdig moeten worden begr(X>t door het Eilandgebied.
Dit leidt tot de volgende aanbeveling \xx^r aanpassing van de tweede voorwaarde:
tekst
2. De noodzakclijke \vegverbredingen aan het deeltrace rotonde Zegu en de weg naar Westpunt in de
richting Tera Kora gereed zijn bij de \roltooiing \ran
bebouwing te Weclii, gelet op de thans bestaande
knclpunten;
o

iwrstd
Gelet op de thans bestaande knelpuntcn is een
\-erkeersplan opgesteld en uitgevoerd, dat rekening
houdt met de te verwachten capaciteiten en intensiteiten opdat de additionele verkeersaRvikkeling op
een \-erantwoorde wijze plaatsvindt;

De derde voc^rwaarde:
Conform voor\vaarde 3a \ran de gestelde voonvaarden moct een aRvateringsplan opgesteld en uitgevoerd
worden teneinde de waterhuishoudkundige functie \'an Weclii voor de bovenstrooms- en benedenstrooms
gelegen gcbieden nabij Wechi te behouden, alsook om de aaiiwezige natuurwetenscliappelijke en landscliappelijke waiirden zo\reel mogelijk te consen-cren.
Hieruit blijkt dat voorwaarden zijn opgenomen \roc^r onderzoek en planvorming ter veiligstelling van landschiippelijke en natuurwaarden. Een aRvateringsplan veronderstelt (onderzoek naar alle rele\rante aspecten
dus ook de natuurvvctenschappelijke en landschappelijke waarden. Inherent aan dit arwatetingsplan is dat
ook aangegeven \\ordt \vat het uit\-oeringsschema is en de omvang en wijze \-an financiering van de hierin
opgenomen maatregelen. Dit zijn onmisbare elementen \ran zo'n plan.
Op grond van het voorgaande verdient het aanbe\^eling deze v<x>rwaarde conform de huidige tbrmulering
in tact te btcn.

- biz. 24 -

Ontwerpplan Wechi

De \ierde voorwaarde:
Belangrijk in deze is dat voorwaarde 4 stelt dat ter realisering van een rendabele planopzet een nadere studie
moet worden gedaan naar onder meer de kosten van de benodigde infrastructuur en maatschappelijke
voorzieningen en de \vijze van finandering daarvan door de FKP.
Gezien de precaire situarie van de overheidsfinanden is het noodzakelijk om \ran te \roren inzicht te ktijgen
in de hiermee gemoeide bovenwijkse kosten en de wijze van financiering hiervan. Het is daarom aanbevelenswaardig om de rendabele planopzet door een nadere studie naar onder meer de kosten van de benodigde inrrastructuur en maatschappelijke voorzieningen en de \vijze van financiering Hervan, in hetgoedkeuringsproces te incorporeren. Dit kan door in de voorwaarden de bepaling toe te voegen dat een eventuele pianopzet vergezeld moet zijn van een prognose van de hiermee samenhangende maatschappeliike
kosten, met daarbij een aanduiding van hoe deze kosten worden verdeeld en worden gefinanderd, van een
goedgekeurd investeringsschema en van een goedgekeurd overzicht van de finanderingsm<xlalitdten.
Dit leidt tot de volgende aanbeveling voor aanpassing van de vierde voorwaarde:
st

iwrstel

4. Ter realisering \ an een rendabele planopzet wordt 4: a. Ter realisering van een rendabele planopzet
er een nadere studie gedaan naar:
wordt er een nadere studie gedaan naar:
-de kosten van de benodigde interne inrrastructuur
- de kosten van de benodigde externe en interne
en maatschappelijke voorzieningen en de \vijze van
infrastructuur en maatschappelijke voorzieningen en
financiering daan^an door de FKP;
de \vijze van financiering daarvan door de FKP en
-de beoogde doelgroep(en) voor de te bouwen
de overheid;
woningen.
- de beoogde doelgroep(en) voor de te bouwen
woningen.
h de planopzet van de FKP client gepaard te gaan
met een door het Besaiurscollege van te voren
goedgekeurde prognose van de maatschappelijke
kosten, van de wijze van verdeling en financiering
hiervan, van een goedgekeurd investeringsschema
en van een goedgekeurd overzicht van de
finanderingsmodalitdten.
Ter afsluiting
Er moet terdege rekening worden gehouden met het fundamenteel recht van de burger op goed openbaar
bestuur. Dit omvat zorgvoildighdd bij het voorbereiden, inrichten en uitvoeren van beslissingen die burgers
raken. Middels een beroep op de Lands\rerordening Openbaarhdd van Bestuur kunnen burgers straks de
relevante documenten opvragen en voor zichzelf toetsen of de onderzoeken en toetsen die straks de basis
vormen voor bestuurlijke besluiten naar behoren zijn uitgevoerd.

(ad 3)

dat de aandacht alkm idtgiat naar nmnyboiw en met naar wjk- en womngwbetering, gkoppeld aan de
nood^aak van em imintwoorde in^et mn de beperkte finande'le nriddekn van degemeemchap en de /iq$e hasten
gmotid met fat beboiiwen mn Wedri;

Dit betreft het Isezwaar dat de aandacht alleen uitgaat naar nieu\vbouw en niet naar wijk- en \voningverbetering Dit bezwaarpunt is zeker gezien de toenemende aandacht van de overheid en van maatschappelijke
groeperingen voor de verbetering \"an het \won- en leefldimaat, de armoedebestrijding gegrond
In diverse recente belddsdocumenten van het EGC wordt de noodzaak van een goed woon- en leefklimaat als een basaal verdste beklemtoont (zie oa. het recente bestuursaccoord van het EGC, het vastgestdde Kaderbeleid Volkshuis\resting 2007 201 1 , de beleidsbegroting en het in voorbereiding zij nde meer-

- biz. 25 -

Ontwerpplan Wechi

jarenbeleidsplan van her EGQ. In hct Kadcrbeleid Volkshuisvesting \vordt expliciet vermeld dat "De overheid zal moetcn inspclen op deze voorkeur en het renoveren van bestaande woningen en de woonomge\ing moeten stimulerea[..] De overheid moet in vcrband met het bovenstaande met pnoriteit financiele
middelen beschikbaar stellen voor de verbetering van de leefomsmndigheden in onze wijken". Duidelijk
mag zijn dat de FKP als sociale woningbouwstichting hieon een belangrijke rol heeft. In het Bestuursacc< >ord \vordt bij het onderdeel voll^huisvesting gesteld dat wijkverbetering op een integrate wijze versneld
iiitgevoerd moet worden.
Diezelfde n<x>dzaak \vordt al jaren geuit door diverse maatschappelijke groeperingen, die continu wijzen op
het belong van een goed \voon- en leefklimaat voor een gezonde sodaal-cconomische ontwikkeling van
onze samenleving Op basis hiervan wordt in het Kaderbeleid Volkshuisvesting 2007 - 2011 gesteld dat een
zwaarder accent gelegd moet worden op \vijk- en woningverbetering. Daartoe moeten wijkverbeteringsplannen met de daarbij behorende financiering worden opgesteld en uitgevoerd.
Het is gezien het \-oorgaande van groot belang dat de o\rerheid de daad bi] het \voord voegt De invulling
van de bestemming van Wechi zal daarom gekoppeld dienen tc worden aan concrete plannen voor wijkverbetering van in ieder geval de omliggcndc wijken Souax, Gato en Juan Doininga Hierbij geldt dat een
cventuele ontwikkeling van VC'echi door de FKP gcfaseerd plaats zal moeten \inderL X'oor Juiin Domingo
en Souax zijn al plannen gemaakt die uitgevoerd moeten worden.
V(x~>r de \r(^lkshuis\resring is het nodig om voor een balans te zorgen tussen de \vijk\"erbetering en de sociale
\\T)ningbou\v Cielet op een gr<x)t aantal probleem\vijken (104 van de 270 wijken, census 2001) m(x;t onderkend worden dat het wijkvertaeringstempo moet worden opgevoerd. Het is echtergeen kwestie van of
of maar van en en. Sociale woningbouw bKjft gezien de wachtlijsten van dc FKP c\reneens een zorgtaak
\raii de overheid.
Het geval van Wechi is zoals cerder opgemcrkt een erferus uit het \-erleden, die hct EGC thans op een zo
correct mogclijke wijze moet afhandelen. Het is voorts a;mbevelingswaardig om, ter \?ergroring \ran de
concrerisering van de voornemens van het EGC ook op het gebied \-an \vijkverbetering, een pkmningsprogramma \rast te stellen vrxjr de verbetering \-an de omliggende wijken dat qua fasering \-an de iiitvoering
s\7nchroon lex >pt met de plannen \T( x >r een e\*entuete (^nt\vikkeling \ran Wechi; dit geldt met name dus \roor
de (^mringende wijken van Wechi (Souax, Juan Domingo, Gato).
Hct bezwaarpunt omvat te\-ens het vraagpunt of Weclii in sociaal, financieel-economisch en verkeerstechnisch opzicht de juiste \vr)ningbou\\iocatie is ten opzichte van andere looities. In deze is het nuttig om nogmaals te melden dat alle \-cr\\ikkclingen tx jndom Wechi een voorgescliiedenis cq. achtergrond hebben die
bepalend zijn voor het vooniemen om de onderhavige bestemming aan dit gebied te geven.
De stelling dat nagegaan mcxet worden of woningbouw te Wechi in sociaal, financieel-economisch en verkeerstcchnisch opzicht gerechtvaardigd is, onderstreept juist de rechtvaardiging van de gcstelde voorwaarden. Deze rechtvaardiging zal uit de uitkomsten van de in de voorwaarden geelste onderzoeken moeten
blijken.

(ad 4)

dat de wkeersproblematiek in de omgeiing iw? \ Vechi door de in het ter inyzge geiegde ontwikhtlingspkin voor
dit gebied mogelijk* gemcuikte onfwikkeiing, %al verergerett,

Dit betreft de zorg o\-er de geringe wegcapaciteit \*an de Weg naar Westpunt en het knooppunt Zcgu en
verdcr richring stad, die verder beperkt gaat \vr>rden door woningbouw te Wechi. Dit bezwaarpunt is, zeker
gezien de toenemende aandadit van de overheid en de toegenomen maatschappelijke aandacht voor, en
toegenomen noodzaak van, een betere \'er\roers- en \'erkeerssituatie, gegrond.
De overheid en de samenlexong is zich steeds meer bewust \ran de noodzaak \'an een betere vervoers- en

- biz. 26 -

Ontwerpplan Wechi

verkeerssituarie. Dat is daarom ook een van de prioriteicen in het in voorbeteiding zijnde meerjarenbeleidsplan van het EGG. Een goede vervoers- en verkeerssituatie is essenrieel voor de communicarie tussen alle
huishoudens en bedrijven op het aland. De verkeersinfrastructuur (het wcgenstelsel) staat momenteel in
diverse gebieden zwaar onder druk omdat de capaciteit van de verkeersinfrastructuur is achtetgebleven bij
de voortgaande verstedelijking. De Weg naar Westpunt kampt al jaren, getuige diverse aclviezen \Tan DOW
en de diverse verzoeken van bewoners en gebruikers van BandaTxxi, met het probleem \ran een te lage af\vikkelingscapaciteit in de spitsuren. Dit leidt tot een toename van de verkeersonveiligheid op deze weg en
zeer trage verkeersafwikkeling in de spitsuren. Dit geldt ook voor de traces van de Jan Noorduynweg,
Rooseveltweg en Churchillweg.
Voorts moet rekening \vorden gehouden recent goedgekeurde dan wel in ontwikkeling gebrachte woningbouwprojecten en toenstische projecten op BandaTx>u
De noodzaak voor de verbreding van het deeltrace van de KAE bij Mundo Nobo naar de rotonde te Zegu
evenals verbreding van de Weg naar Westpunt vanaf de rotonde Zegu naar Tera Kora, werd reeds in 1984
aangegeven door de DROV en DOW in de beleidsnota Verkeer en Vervoer Curacao (juli 1984). Volgens
informatie van DOW uit 1999 kostte dat toentertijd ten minste NA/. 28,1 mln., exclusiefde kosten voor
de nodige grondaankopen en zonder dat er voorzieningen worden getroffen voor de Jan Noorduynweg en
de Weg naar Bullenbaai, die als gevrolg \ran de verbreding van de Weg naar Westpunt tot nog grotere knelpunten zullen worden dan zij nu al zijn, en exclusief addirionele verkeersmaatregelen (verkeerslichten, invoeg- en voorsorteerstroken).
Bij dooigang -van de geplande bebouwing van Wechi worden deze wegverbeteringen en aanpassingen
urgenter gezien de liier reeds bestaande knelpunten. Hierin dient op zeer korte termijn te worden voorzien.
Voonvaarde 2 is hierop aangepast (zie biz. 24).

(ad 5)

datergeen ondetiwtmng van de bestemmingis gegeven, noch wn de oppervlakte van 80 ha, datde ontwkkekng van Wechi tegen Ixt concentratiebeleid ingxat, dat emimin bekend is wat er met de restgtatgebeitren dat
een wtfe vlek l&jften datde ivargesfeMe vorm van hetgebiedook niet onderboiwd is,

De beoogde bestemming van het onderhavig gebied was in het voorontwerp-EOP uit 1991 open land. Dit
op basis van de indertijd verrichte algemene onderzoeken en de bepaalde ruimtelijke strategie Dit is de
basis van waaruit verttokken wordt De huidige bestemming is niet sec open land, maar open land dat
onder voorwaarden voor woondoeleinden, rccreatieve doeleinden, facilitaire voorzieningen en dienstvedening ontwikkeld kan \\ordea
Indertijd is gekozen voor de bestemming open land omdat niet direct e\ident was dat op korte termijn gezien de te verwachten sociaal-economische ont\vikkelingen een noodzaak van woningbouw ter plaatse aantoonbaar \va& Deze noodzaak moet overigens nog steeds nader geconcretiseerd worden waarbij behalve
uitgaande \-an eventuele woningbehoefte ook rekening gehouden moet worden met fysieke en inrrastructurele aspecten en de kosten ervan. Vandaar dat de gestelde voonvaarden liier op inspelen.
De 80 hectare waarvan sprake is vindt liaar (x^rsprong in het Landsbesluit no. 902/J,\Z dd 6 maart 1997
\vaarin is bepaald dat inzake de bestemming van het onderhavig gebied door de Eilandsraad een nieuw
besluit genomen moest \\orden omdat het beroep \ran de FKP terzake gegrond was.
Dit beroep was indertijd gegrond bevonden aangezien bij Landsbesluit van 7 mei 1992 no. 4. door de toenmalige Landso\rerheid de lands\;rerordening ter bevordering van grondont\vikkeling op basis van een advies
van het Bestuurscollege van het Eilandgebied van toepassing \vas verklaard op 80 van de 135 hectare te
Wechi conform een eerder overlegde ontwikkelingsschets, Deze schets omvatte de 80 ha. \vaar\-oor middels bestuurlijke besluiten over de grondontwikkeling een bebouwingsmogelijkheid \vas geboden. Dit
Landsbesluit verwijst specifiek naar een perceel grond van 80 hectare zoals kadastraal aangege\ren in een
bijlage door de toenmalige Wechi Real Estate De erkenning indertijd in het Landsbesluit van 1997 inzake

- biz. 27 -

Ontwerpplan Wechi

dc beroepsscliriften tegen het EOP heeft de basis gelegd voor de onderha\nge afbakening en oppervlakte,
Dit is later voortgezet in hct relevante voorbereidingsbesluk voor de 4 witte vlekken van 22 juli 1998 en in
het ontwerp-EOP 4 witte vlekken dtt op 1 1 September 1999 door de Eilandsraad is vastgestcld en later per
I .andsbesluit van 7 September 2001 \veer ingetrokkcn werd. Hoewel dit Landsbesluit van 7 mei 1992 no. 4
in 2000 is ingetrokken, blijft overeind dat hiermee de oorsprong is gelegd van de afbakening van de 80 ha.
van het onderhavig gebied Het gestelde over een befouwingsmogelijkheid van 80 ha. is het enige aspect
van Wechi dat ooit formed door het Eilandgebied is goedgekeurd toen destijds de tax holiday werd goedgekeurd. .Vndere besluiten terzake bestaan er niet\randaar dat deze 80 hectare steeds de basis voor de planvorming intake Wechi is geweest. Fir is liier sprake van een voorgeschiedenis die tot bepaalde feiten in het
heden heeft geleid. De 80 hectare is hier eentje van. Er bestaat immers geen andere grondslag voor de begrenzing van het gebied. De oorsprong van de bestemmingsvlek van Wechi ligt liiermee das vast
Van belang is overigens dat deze 80 lia. nimmer door de FI<P is bet\\ist. De rest van het gebied dat niet is
opgenomen in die ontwikkelingsschets en dus ook niet in het huidige conceptontwikkelingsplan valt,
behoudt bijgevolg de bestemming open land.
Duidelijk is evenwel dat dit voor belanghebbenden verduidelijkt zal moeten worden.
Uit het voorgaande wordt tevens duidelijk dat de al eerdergenoemde onderzoeken c art 3 van de EROC
uitgevocrd dienen te worden om op beargumenteerde \vijze te kimnen bepalen wdk deel van Wechi voor
\velke doeleinden en in welkc mate zal worden gebruikt, hetgeen als onderlcgger zal fungeren voor een op
te stellen plan voor het gebied zodit duidelijk welk gedeelte binnen de 80 ha. uiteindelijk voor bebouwing
zal worden benut

(ad 6)

datde belangijke waterljit'ishoitdkimdige beteketiis (wat&ypMngefl afvoer* iwien- en datntnenstelsels) mn


Wechi voor een wjde omoeiwg (bomisft~oo/m- en benedensfrwmsglqgn) omvldoetide mrdt

Aangaande dit bez\vaarpimt kan opgemerkt \vorden dat nn al l^ekend is dat Wechi een zeer belangrijke
waterhuishoudkundige Ruictie heeft voor een groot boven- en benedenstrooms gelegen gebied Het voert
het water af dat iiit het noord - noordoostelijk verstedelijkt gebied afkomstig is (Souax e.a, Hato e.o.), naast
het volume dat in het gebied zelf opgevangen \vt)rdt, naar het zuidwestelijk gelegen gedeelte \ran Malpais en
SL Micliiel \ia een extensicf rrx^ienstelsel, bestaande uit een zestal grote rooien en een zestal dammen. Deze
functie van Wechi houdt cx>k in dat het door dit systeem opgevangen water van belang is voor de aanvulling van de grondwaterspiegel ter pLoatse, Gelet op het droge klimaat \Tan Curasao en het belang van zoet
water voor mens en natuur (specifieke habitats, refugia en corridorftmcrie van rooien voor fauna naar zee)
en de kwetsbaarheid voor bodemvcrvuiling van gebieden die deel uitmaken \-an het watervanggebied, de
problemen als gevolg van versterkte erosie door (jmlegging en kanalisering van natuurlijke rooien, alsmede
de verdroging die gaat optreden, is meer duidelijkheid nodig over het behoud en de \\7aarborging van de
waterhuishoudkundige Emeries van Wechi (waterop\-ang en afwatcring).
Tegemoetkoming aan dit bezwaarpunt dient te gebeuren door duidelijkheid over de te nemen maatregelen
om de aRvateringstuncties en -capaciteit van Wechi te behouden, de financiering daar\ran, en het vaststellen
\ran het moment van uitvoering van deze maattegelen, ahwcns met de bouvv wordt begonnen. Inherent aan
het afwateringsplan is een daarin iiitgewerkt uit\~(x;ringsschema en bijbehorende financiering \ran de te
nemen maatregelen en ingrepen. Dit Ls geregeld in de derde voonvaarde

(ad 7)

ckitde natwmvanrden mn Wedngkafpeld aan dejinictie (Infer en comdor) mn Ixtgebied in de ecologsche


boofdstntctiMr mn Iwt eiland, englet op fat Biodiversiteitsverdrqg en fat natwtrplan, onwldoende worden
gpwiarborgd.

- biz. 28 -

Ontwerpplan Wechi

Bekend is uit diverse intemationale en locale studies dat Wechi belangrijke natuur- en landschappelijke waarden heeft, zo\vel qua flora en fauna als in landschappelijk opzicht Deze \vaarden zijn van belang voor onze
samenleving en voor het toerisme.
Het Bestuurscollege heeft het conceptnatuurplan op 10/9/03 goedgekeurd en voor vaststelling naar de
Eilandsraad gestuurd In dit natuurplan wordt oa. melding gemaakt \*an de achteruitgang van de natuur op
het ciland door oa. afhame en fragmentatie en veranderingen in de hydrologie Een van de belangrijkste
hoofdlijnen van dit plan is de implementarie van een ecologische structuur op het eiland, bestaande uit kerngebieden, buffers en corridors. Het Koninkrijk der Nederianden heeft het Biodiversiteitsverdraggeratiiiceerd. Dit verdrag is op 5/6/92 gesloten en op 4/6/1999 in werking getreden voor de Nederlandse
.\ntillen. In de Landsverordening Grondslagen Natuurbeheer (PB. 1998 nr. 49 zoals gewijzigd) is dit dan
ook opgenomen \ia een systeem van dynamische doorverwijzing en wordt in art 14 gesteld dat de Eilandsraad zorg draagt voor oa. de bescherming van de biologische diversiteit, alsmede dat de eisen krachtens het
Biodiversiteitsverdrag \ran toepassing zijn.
Uitgangspunt voor de huidige concept-besternming zijn zoals vaker vermeld de al x'aker gcnomen besluiten
door het Bestuurscollege - en eilandsraadsbesluiten inzake de bestemming van Wechi (voorontwerp, ontwerp, vastgesteld EOF, EOP 4 \vitte vlekken). In het voorgaande bestuurlijk traject is nimmer sprake geweest van een mogelijke bestemming als conserveringsgebied Dit vanuit de overweging toenterrijd dat de
natuur\vetenschappelijke en landschappelijke waarden tiiet ondubbelzinnig zijn vastgesteld Onderkend
moet evenwel \vorden dat er natuurwetenschappelijke en landschappelijke waarden aanwezig zijn.
Spedfiek onderzoek zal nodig zijn ter bepaling waar wat, hoe en hoeveel bebouwd kan worden om terdege
met deze waarden rekening te houden. Dit is opgenomen in voorwaarde 3a. De uitkomst van het in voorwaarde 3a opgenomen onderzoek, dat moet leiden tot het afwateringsplan incL uitvoeringschema en de
financiering, kan als gevolg hebben dat bepaalde delen \^an Wechi binnen het kader van de vigerende
bestemming als een soort groengebied moeten worden behouden en beheerd Dit is een aspect dat bij de
planuitwerking moet worden ingevuld. .\anbevolen \vordt om in de planopzet ook als toetsingscriterium
op te nemen dat ecologische hoofdstructuren, zoals aangegeven in het door het Bestuurscollege in 2003
(10/9/03) goedgekeurde natuurplan, niet worden verbroken. Dit impliceert dat de grondeigenaar een verantwoordelijkheid heeft voor het behouden en beheren van ecologische hoofdstructuren zoals opgenomen
in het door het Bestuurcollege goedgekeurde natuurplan.

Ambtelijk eindadvies
Het traject betreffende de bestemming van Wechi loopt al cnige rijd en is inmiddels aan diverse besluiten
onderhevig geweest. Zo is in het Landsbesluit no. 1 dd 6/3/1997 op basis van gegrond verklaarde beroepen bepaald dat de Eilandsraad voor het gebiedscluster Wechi een nieuw besluit moest nemen. In vervolg
op voornoemd nieuw besluit van de Eilandsraad, genomen in September 1999, is in een ander Landsbesluit
no. 1 van 7/9/2001 bepaald dat de Eilandsraad nu op basis van een degelijke inhoudelijke behandelingx^an
de aangevoerde bezwaren wTederom \-oor de onderhavige gebiedscluster een nieuw besluit client te nemen
Het moge duidelijk zijn dat dit noopt tot uiterste zorgvoJdigJieid Het onderiia\nge advies is een conscienrieuze bijclrage daartoe. Hierbij zijn de standpunten uit 1998 op een consistente en consequente wijze in de
advisering meegenomen.
Ge2den het voorgaande, is er een aantal implicaties \roor de besluit\rorming over het ontw^erp-ontwikkelingsplan WechL In verband doarrnee wordt het \rolgende voorgesteld
I. De gt^ronde bezwaarpunten en de geconstateerde iniplicaties \-an het bepaalde in art 3 van de EROC
voor met name de voorwaarden 2,3 en 4, nopen tot aanpassing van het proces om tot een bestemming
te komen van WechL In dier voege, dat direct de nodige onderzoeken dienen te worden uitgevoerd
II. De aangevoerde bezwaarpunten inzake voorwaarde 2 nopen tot een aanpassing van voorwaarde 2 zoals
voorgesteld.

- biz. 29 -

Ontwerpplan Wechi

Dit is van belang, wil het proces om re komcn tot een bestemming voor Wechi, een 20 groot mogelijke
shgingskans hebben gclct op hiema volgende LAR-beroepsprocedure, Perspectieven diartoe zijn er bij een
Ix^stemming open kind die voorwaardelijk ontwikkeld kan worden, waarbij de nodige onderzoeken in dit
verband eerst uitsluitsel nioeten bieden.

Voortgang procedure
Dit ambtelijk eindidvies is aan het Bestuurscollege aangeboden ter goedkeuring. Na goedkeuring hiervan,
zal dit door de commissie bezwaarschriften EOF van de Eilandsraad bclwideld moeten worden, woama
dit naar de Centrale Commissie van de Eilandsraad gestuurd zal wordcn voor behandeling. Hiema zal een
openbare vergadering van de Eilandsraad plaats moeten \inden.
Het l^esluit van de Eilandsraad zal resiilteren in de \'aststelling van het ont\verp-ont\vikkelingsplan \-oor
Weclii en diis tot besluiten van de Eilandsraad op de ingediende bez\vaarschriftcn. Belanghebbendcn
konden op grond van de EROC \'crvolgens in bcroep gaan tegen deze beschikking op hun bezwaar door
de Eilandsraad Deze bcroepsgang is inmiddels geuijzigd

Rechtsmiddelenverwijzing
.\angaande de rechtsmiddelenvenvijzing, is het volgende \"an toepassing gelet op de in\-oeringslands\"crordening Lands\rerordening Adrninistratieve Rechtspraak (L^VR) en de posirie van art 13, lid 3 van de LGRO
ten opzichte van art 12, lid 4, EROQ het gegeven dit de LGRO de basisregeling is voor de EROC, maar
dat door de inv(^eringsregeling vim de L, VR art 1 3 lid 3 \"an de LGRO Ls ge\\ijzigd in de zin dat na de bez\varenprocedure, Ix^langhebbenden desgewenst in beroep kunnen gaiin bij het Gerecht in E^erste ,\anleg
Er dienen in de tuteindelijke beschikkingen op de bezwaren te wordcn voorzien in een verwijzing voor
indiening van l^eroep bij het GE,\. Dit zal als volgt worden getbrmuleerd
" L 'nor hekm^xbhenden (lie hij de hiLwdstiMd fi/dig l^mren Ixbben ingdknd t&gn fatontowp mn tie bestemmtigtwrycitiiften* st&d opgnrnd iwi art 13, derde lid tun de \ ^indswronlening Gmndskwen Rjdmtelijkt QntivikkeknvspLmmng (PR 1976
nr. / 95) tegm de l:%sdnkkmg iwi tk Yiilamivuad hinnen %es mken dan de dag mump de^e isggpm, beroep open bij Ixt
Gend.it in Eetyfe .-'\anieg nm de Nalerhindtf

- biz. 30 -

Ontwerpplan Wechi

Ambtsbencht OntwerpOnlwikkelingsplan Wechi

Noam
1

Franca - van de Va% J. C. M. de

2
3
4
5
6
7
8
9

Didden-Passier,LP.M
Didden,M.W.J.J.
Kaiel,E
Franca, J. V. H., de
Regina, L.
Rosalia-Rosano, G.
Daniels, D.
Fundashon Pro Soiiax

DROVnr.

belonghebbezwaargericht bende/eenPOVOnr.tegen
ieder

2006-15708
2006-15710
2006-15711
2006-15713
2006-15714
2006-15716
2006-16178
2006-16180

170/2006
171/2006
172/2006
173/2006
174/2006
175/2006
184/2006
185/2006

2006-16271

187/2006

10 Federashon Otrobaiida

goede ro, veikeer, gemeenschapsgelden,


natuur, procedureel,
inhoudelijk
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
wijkverbetering, gemeensdiapsgelden.
ruimtelijke ordening,
vericeer, direct belang,
natuur, procedureel
wijkveibetering, gemeenschapsgeldea

eenieder + belang
hebbende
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
belanghebbende

belanghebbende

direct belang, procedu-

2006-16272

188/2006 reel, inhoudelijk


goede ro, veikeer,
eenieder + belanggemeenschapsgelden, hebbende
natuur, procedureel,

2006-16274

189/2006 inhoudelijk

11 Fernando, F.

12 Boots, CJ.M.
13 Allen, H.

14 Macare,P.R.enM.H.
15 Doest,R.H.
16 Schoester-Lesire, A.

17
18
19
20

Lesire-de Jongh, J.
Philip, Ph.
Middefliof,S.
MuUer,P.,G.D.Kuyper,R.Wollgarten

21 The Ait and Nature Inn

22 Shaking, A. D. en T. Sitalsing-Bnjgman
23 Kar,Evande
24 Leslie, S.M.M.
25 Fundashon Joe Pinedoe
26 Russel,M.E
27 Gilbert, A.

28 Prophet H.
29 Rampersad-Salbagh, E
30 Martis,R.
31 ElizabetlxL
32 Elizabeth, M.

2006-16877
2006-16881
2006-16885

19/4A)6 idem
19/4/06 idem
19/4/06 idem

idem
idem
idem

2006-16887

19/4/06

idem

idem

2006-16890
2006-16891
2006-16892
2006-16893

19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06

idem
idem
idem
idem

idem
idem
idem
idem

2006-16894

19/4/06

idem

idem

2006-16895
2006-16896
2006-16897

19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06

idem
idem
idem
idem
idem

idem
idem
idem
idem
idem

19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06

idem
idem
idem
idem
idem
idem

idem
idem
idem
idem
idem
idem

19/4/06 idem

idem

2006-16898
2006-16899

2006-16900
2006-16901
2006-16902
2006-16903
2006-16905
2006-16906
2006-16908

-blz.31-

Ontwerpplan Wechi

Noam

DROVnr.

bdonghebbezwaargericht bende/eenPOVO nr.tegen


ieder

2006-16909
33 Valk,M.de
34 Amigu di Tera + Fund. Defensa Ambiental

19/4/06

2006-16910

19/4/06

2006-16911
2006-16913
2006-16914
2006-16915
2006-16916
2006-16917

19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06

2006-16918

19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06

35 Rosario, R. A.

36 Malaria, S. S.
37 Rosario, E.
38 Thijm,R.A.C.
39 Malaria, I.E.

40 Malaria, E.
41 Condilia-Martina, E.
42 Rondei,U-

43 RusseLM.
44 Habat,R.

45 Speranza R. D.
46 RosaE.
47 Martina R48 Groot,U.de

49 Mourik, J. en J. F. Moiirik-Bijlhout
50 Mark, H. van der
51 SuslovaM.
52 BemadinaJ.M.E.

53 Soemanta B.
54 LoLtrens, H. S.
55 Chundro,H.S.
56 Kilmers, A. A. en M. M. A. L Kramers
Grootens

57 Thiiis - Larmonie, M.
58 Warmetdam, M. van
59 JanseaJ.M.
60 Balentin, J.

61 Blanken, R van
62
63
64
65
66

Thills, R.F.M
Blon%S.
Lok,LJ.
Profeet,M.
Korving, J.

67 Zijlstra E.

2006-16919
2006-16920
2006-16921
2006-16922

2006-16923
2006-16924
2006-16925
2006-17135
2006-17137
2006-17139
2006-17140
2006-17142
2006-17143
2006-17145
2006-17148
2006-17153

2006-17156
2006-17159
2006-17161
2006-17167
2006-17169
2006-17172
2006-17181
2006-17211
2006-17213
2006-17217/
16357

-blz.32-

19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4A)6
19/4/06

19/4/06

idem
bedneiging natuurwaar- belanghebbende
den, wijkverbetering,
schaarse middelen, inbreideix procedureel,
bovenwijkse koslen,
watervang. inhoudelijk
eenieder+belanggoede ro, verkeer,
gemeenschapsgelden, hebbende -niet
natLiLir, pnxedLineel, expliriet, volgt uit
inhou
tekst
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
eenieder+belanghebbende
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem

19/4/06

19/4/06 idem
19/4/06 idem
19/4/06 idem
19/4/06 idem
19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06

idem
idem
idem

idem
idem
idem
idem

idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem

190/2006

Ontwerpplan Wechi

betanghebNoam

DROV nr.

beauaargericht bende/eenPOVO nrtegen


ieder
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem

86 Martina -Gustina,!. L.R.deL

2006-17254
2006-17255
2006-17256
2006-17257

87 Antonio, V.

2006-17258

88 Bamken,M.

2006-17259

89 Martina, W.T.
90 Felida,M
91 ZimmermaaM.

2006-17518
2006-17519

idem
idem
idem
idem
19/4/06 idem
19/4136 idem
19/4/06 idem
19/4/06 idem
19/4/06 idem
19/4/06 idem
19/4/06 idem
19/4/06 idem
19/4/06 idem
19/4/06 idem
19/4/06 idem
19/406 idem
19/406 idem
19/406 idem
19/406 idem
19/406 idem
19/406 idem
19/406 idem
19/406 idem

2006-17522

19/406

92 Rosalina,H.

2006-17526

93
94
95
96

2006-17527
2006-17530
2006-17534

19/4/06 idem
19/4/06 idem
19/406 idem
19/4A)6 idem
natuurwaaiden, conoentratiestrategie, pro19/406 ceduieel inhoudelijk
goede ro, veikeer, gemeenschapsgelden.
natuur, procedureel,
19/4/06 inhoudelijk
19/4/06 idem
19/406 idem
19/406 idem
19/406 idem
19/4/06 idem
19/406 idem

68 Pluijm,P.M.v.d
70 Haren,K.P.,van
Haren - v. d Heuvel, P. B., van
71 KooU.enW.
72 PLso,B.
73 Bhoedjan, A.
74 TjonSienKie-Vis,R-A.
75 Leysner, B.
76 Henrietta, E. A.
77 Criens, S.
78

Roosje,CL

79
80
81
82

Winterdaal,C
Rosalia, S.
Jorgen,A.P.
Martina,S.N.A.

83 Martina, I. J.

84 Gustina,M.D.
85 Gustina,!

Martina, R. P.
Josephina,J.J.
Gerard, S.
SLCarmabi

2006-17219
2006-17226
2006-17230
2006-17233

2006-17236
2006-17238
2006-17243
2006-17245
2006-17246
2006-17247
2006-17248
2006-17250
2006-17251
2006-17252

2006-17253

2006-17536
97 Costa Gomez. A. A. N. da

98 Costa Gomez-Foppe, D. M. da
99 PonsLP.J.J.
100 Pors-da Costa Gomez, M.
101 Kobrossi,N.G.
102Didden,R103 Rijasburger - Schut, E.
104 Rijnsburger, J.

105 Rijnsburger, Dick


106 Dongen, A
107Nieuw,AM.
108Noordhoek,Fam.P.

2006-17539
2006-17541
2006-17542

2006-17543
2006-17545
2006-17547
2006-17548
2006-17549
2006-17550
2006-17551
2006-17552
2006-17554

-blz.33-

19/406
19/4/06
19/4/06
19/4/06

19/406
19/406
19/406
19/406
19/4/06

idem

idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem

idem

idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem

idem
belanghebbende
eenieder+
belanghebbende
idem
idem

idem

idem
idem
idem
idem
idem

idem
idem

idem
idem

idem

idem
idem

idem

Ontwerpplan Wechi

Noam
109 Martina, L.
110 Principal, V.
111 Martina-Martina,N.
112Rosinda,S.
113 Roon, P. J. van, en E. J. P. van RoonSeketee
114Rojer,J.A.
115 Bosnian, F.W.
116 Overman, M.R.
117Wit-OldemaixM.de
118Wit,J.de
119Paiis-Groot,T.AJ.
120Pruis,J.G.R.
121 Segers, S. A. A. N en A. F. Breur
122 Oost-Keyer, M. en B. J. Oost
123 Abebi,O.E.
124Nijs,A.M.de
125Ruesink,G.J.
126 Spiiijbroek, P. A
127 Martina Fara F. F.
128Matthes-Vos,H.
129Manhes,R.
130Weerd,I.v/d
131 Willemse.S.
132 Schuringa,B.
133 Fund Adelanto Rooi Santu

134 Rmdashon Charo


135 Komishon Miiizenberg
136 Plataforma Banda'Bou
137 Unidatdi Bario Korsou
138Kolf,E

139Resida,O.J.
140 SuchtingUraek Curacao

bdanghebbezwaar gericht bende/eenDROVnr. POVOnr.tegen


ieder
2006-17329
2006-17516
2006-17517
2006-17531

19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06

2006-17555
2006-17556
2006-17557
2006-17558
2006-17564
2006-17566
2006-17568
2006-17571
2006-17572
2006*17573
2006-17574
2006-17575
2006-17578
2006-17579
2006-17580
2006-17581
2006-17583
2006-17589
2006-17608
2006-17609

19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06
19/4/06

2006-17610
2006-17611

19/4/06
19/4/06

2006-17612
2006-17613
2006-17614

19/4/06
19/4/06
19/4/06

2006-17615
2006-17616

19/4/06
19/4/06

2006-17617

19/4/06

-blz.34-

idem
idem
idem
idem
idem

idem
idem
idem
idem
idem

idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
idem
wijkverbetering, ge- belanghebbende
meenschapsgelden,
direct belang, procedureel, inhoudelijk
belanghebbende
idem
belanghebbende;
idem
geen statuten
idem
belanghebbende
belanghebbende
idem
goede ro, veikeer, ge- eenieder+ belangmeenschapsgeldea hebbende
natunr, proceduree!.
inhoudelijk
idem
idem
natiuirwaaiden, recrea- belangjiebbende
tiebehoefte

Ontwerpplan Wechi

Ambtsbericht OntwerpOntwikkelingsplan Wechi


Bijloge A: Verslog von de rnformotieavond dd 4/4/O6

- biz. 35 -

Ontwerpplan Wechi

INFORMATIE-AVOND

ONTWFRP ONTWIKKFI1NGSPI AN
*r

ft

DROV, 2007

nf t

\ f

,-1*^

?* *

-9

". =.-**

>. an *

'1 ".-if

-w/^ I

- -ml

It

"

Verslag van de

Informatieavond
Ontwikkelingsplan Wechi
2006
UNA
gehouden op 4/4/06

Samenstelling: afd. P&V, DROV, 2007

Informatie-avond Ontwerp-Ontwikkelingspian Wechi


UNA
UNA, Jan Nootduynweg, 4 april 2006
Sr.R.Karsdotp
Tur heden bon nochi i ban bini E intenshon di awe nochi ta pa nos duna informashon tokante e
destinashon di WechL Manera bosnan tur sa e destinashon di Wechi ta awor aki ter inzage fo'i dia 21 di
mart te dia 19 di aprel 20()6. Ta p'esei nos tin e anochi di infotmashon awor aki. Nos programa ta:
prome nos ta kuminsa ku un presentashon dor di sr. Jangp, ku ta nos kordinado di e Eilandelijk Ontwikkelingsplan; e ta duna informashon tokante e destinashoa Despues nos lo hana un presentashon
dor di FKP, ku ta un di e beLonghebbende, ku e kambio di destinashon di Wechi i despues nos lo duna
oportunidat pa bin ku preguntanan, rcmarkenan, ets.
Lagpmi introdusi prome nos penel; den penel tras di mesa tin di DROV: MiriamJonker, banda di dje
tin manera mi a bisa kaba Lionel Janga, banda di dje tin di DOW, sr. Merrilia, banda di dje di AJZ tin
snu Hiemcke anto ami mes ta Reinoudt Karsdorp, tambe di DROV.
Den sala nos tin tambe hende di FKP, ku ta sr. .Vrrindel i e direktor sr. Con. Bon, mi ta sugeri Lionel pa
kuminsi
Sr.L. Janga
Di mi parti tambe bonochi; Goede avond nan iedeteen Nos ta repasa un presentashon di power point;
mi ta splika aki aya sierto kos. Bosnan mes por lesa tambe kiko ta para riba e skrin. E ta un presentashon di e diserio di e plan pa desaroyo Wechi
Bia pasa nos a presenta e diseno preliminar, nos ta un rase mas aleu awor aki. DROV a kompone e
presentashoa Nos ta kuminsa ku indika e area atrobe riba un mapa historiko, e mapa di Werbata, nos
ta mini e area di Wechi i (Rustplaats, 1909), sigui pa un shot di e area for di Seru Manuel Kuiper te
Julianadorp. Pa bosnan mira kon e area ta plama den e valeL

_^
cu
13.
NU

o
Kontcnido.
Nos ta kuminsa ku un introdukshon. Nos ta bai bek algu den tempu; luego nos ta papia riba e
kontenido di e diseno, despues riba e prosedura, despues FKP ta bin ku nan parti di presenta-shon,
despues nos ta kaba ku prcgunta i remarke.
M ta kere hopi hende ta kordn ku ana pasa nos a presenta e diseno preliminar di e plan i awor a yega e
momento pa nos presenta e diseno. Ta bon pa mi para ketu u ratu aki nan; nos tin diferente fcse den e
proseso pa yega na un destinashoa Ta kuminsa ku un diseno preliminar (voorontwerp) despues tin e
diseno (ontwerp) pa despues pasa den e fase di e plan 6ha (vastgesteld plan) pa kaba ku e plan ku ta na
vigor (in werking getreden).
A Lis o menos seis ana pasa, na *99 den September, Konseho Insular a aproba e plan di desaroyo di
Korsou pa Wechi, Jan Kok/Punta Mateo, Fontein i Popo, e asina yarna EOP 4 \\itte \-lekkcn.
Despues ku Konseho Insular a aprr>ba esei tur esnan intercsa pot a apela serka Gou\*emeur.
R tempu ei diferente apelashon a \vordu entrcga i Gouvcmcur huntu ku un staf di dje di e hendenan di
DEPOS e tempu ei i tambe diJAZ a wak tur e apelashonnan i nan a yega na un desishon. A disidi den
e desishon di Ck>biemu Scntral di 7 di sepa.*mber 2(J}\ a base di e apelashoiinan risibi, ku den kaso di
Wechi mcstcr tuma un dcsuiihon di nobo. Di kon? Pasobra e tempu ei a husga ku Kc^nseho Insular no
a tmta c opheshonnan risibi anccriormente kua kontenido. E tempu ei ta'tin diferente opheshon ku a
\vordu entrcga i ora a bai liga despues a bin resulta ku no a bai in, no a train kontenido di e opheshonnan. A Ixise di esei a disidi ku no, mester ban bek i wak Wechi di nobo i a rekomenda mcsora ku
mcster tmta e < >pheshonnan ei dcbidamcnte den futuro. I H )r di e desishc jn a sali tnmbe dilanti ku un
desLshon ku ta'rin den pasado pa DIN holiday no ta konta mas. I isaki tnbata un toktor hopi importante
den pnsado den e prome prosedura di EOP. I tambe a bin dilanti indikashonnan kon mester sigui ku e
plan den futuro. Ku e diseno ku nos ta presenta awe n< >chi nos ta sigui ku e cnkargp ku nos a hana pa

Informatie-avond Ontwerp-Ontwikkelingsplan Wechi


UNA
ontwcrpplaa E plan mm disposishon di publiko for di 21 dimarttekul9diapreL Esei ke men ku e ta
disponibel na DROV pa tur hende ku ke, tuma nota di dje, per les'e i wake onto den e periodo ei esnan
ku tin interes, esnan ku ta hana ta nesesario por entrega opheshon na Eilandsraad Nos ta awor aid net
meimei di e periodo; awe ta di diesinku dia, e periodo ta kaba 19 di apreL Tene kuenta ku tin un par di
dia liber meimei ei pero nan ta konta den e 30 dianaa Unabes tin opheshonnan entrega, segun lei ta
bisa tin e posMidat pa splika e opheshon den un oudiensia publiko, den un hoorzitting.
Esei mester tuma luga denter di 30 dia despues ku e periodo di 21 di mart pa 19 di aprel ei kaba; ke men
di entre 19 di aprel pa 19 di mei lo tin un hoorzitting pa esnan ku ke bin splika nan opheshoa
Durante e periodo ku ta sigui senisioam lo mester konseha Gobiemu, BC riba e opheshonaon, kon
nan ta miranan anto e ora ei BC na su tumo ta bai konseha Konseho Insular (Eilandsraad). Eilandsraad
na su tumo e ora ei tin ku bai tuma un desishon; e tin nobenta (90) dia pa hasi esei pues nobenta (90)
dia despues ku e periodo di disposishon a kaba pero e por alargi e periodo ei te ku tres bia (3x) nobenta
(90) dia dependiendo di e kantidat di opheshon risibi of kompleksidat of otro kos. Pues tin un chens
einan ku por alargi pero na ocro banda ta posibel ku aid tres luna tin desishon riba Wechi di parti di
Eilandsraad. Unabes Eilandsraad disidi, e tin ku notifika tur esnan ku a entrega opheshon por eskrito
tokante nan desishon i alabes e tin ku buta e plan ku el a fiha na disposishon atrobe di publiko. Ta buta
e plan ku e ora ei ta fiha, disponibel pa tur hende tuma nota di dje pa nos bai den e fase di apelashon, e
fase di beroep. Einan a bin un entretantu algu adishonaL ^\ntes por a apela serka Gouvemeur pero
awor aki nos tin e LAR ku ta e Landsverordening Administratieve Rechtspraak, ku ta bisa ku por bai in
beroep, por apela na Korte den Prome Instansha (ke men di; bij het Gerecht in lc .\anleg), esei denter
di seis siman despues di e desishon di Eilandsraad E ora ei Korte mester bai wak e apelashonnan pa e
tuma un desishon; no tin un termino di tempu pa Korte.

_^
Co
^.
NJ

Unabes Korte disidi positive den kaso ku aserka korte, of ku Korte bisa: "Dal bai ku e plan", ta bai over
na e siguiente fase kaminda e ora ei BC ta proklama ku e plan ta na vigor. Ke men di e plan ta bira lei;
esei ta sali den un AB kaminda ta bisa dado momento ku entrante tal fecha tin un destinashon pa e area
ei; e ora ei atrobe ta buta e plan na disposishon di tur hende pero pa tempu indefini pa tumanota di dje.
Esei ta e prosedura ku lei ta preskribi. Mi ta kk di mi parti. Nos tin awor aki FKP, nos ta kontentu ku
nan r*ei pa duna sierto informashon, despues nos tin e parti di ptegunta i kontesta.
Danki pa boso atenshoa
Sf.A.Con(FKP)
Danki Lionel Srs. bonochi, goede avond
Manera Karsdorp a bisa kaba, mi nomber ta .\rthur Con, algemeen directeur di FKP. Nos ta akinan,
no pa bai muchu den detaye di e plan pasobra nos no tin un plan fiho ainda pero si nos ke kurninsa
konta algu di... Nee, nee, dan schakelen we over in het Nederiands. Tur hende ta komprende hulandesP Tin hende ku no ta komprende hulandcs? Nee, ok,... dan gaan we o\-er in het Nededands als er
geen bezwaar is.
Het is 7.0 met het plan VC'echL De TKP heeft het land gekocht xo'n 13 jaar geleden en we zitten nog
steeds met cen terrein dat we niet kunnen bebouxven maar we hebl^en daar alle respect vwr \vant we
xijn van ex )rdeel dat we de procedures rrux'tm rcspccteren en dat doen we dm rx )k.. Van de andere
kant is het zo dat we terreinen nodig hebl^ea Daarom hebben we het terrein in lc instantie gek(xht om
te Ixiuwen v< x >r de \*olkshuis\"csting \rxir het HGC. \( >lkshiris\'csting is gcen k\vcstic \~an r\pe woninUTLTL, het gaat om \voningen voor het volk \'an C^uracao in het a^cmeen, dus ook vcx^r de buren van
JulLin:idorp dat we ecn bcctje wiLcn uitbreidea Meneer Rupert is (X)k een inwoner vnnjuliaaadorp en
liij \vect alles van het plan dat gaat komcn en hij is de laatste die 7al xorgcn \-oor een wamkrerrnindcring \-an het (>nrrx:rcnd g( xxl in Julianadorp. Het Ls (x )k de Ixdoeling dat Rupert /elf het woord gaat

Informatie-avond Ontwerp-Ontwikkelingsplan Wechi


UNA
\vijzingen die \vij krijgen van de Overheid. In ieder geval hebben wij ons voorgenomen om aJle procedures en namvijzingen en considerades vanuit onze overheidsdiensten te respecteren. Daar is echt geen
twijfel aan, net zoals meneer Con net aangaE Wij hebben \vel de tnak als de \T-TV-instantie van de
Overbad om in ieder geval een contriburie te kveren aan her vedichten van de \voningnood op het
eiland en ik \veet zeker dat u (x>k wilt dat de andere personen op het eiland die nu slecht behuisd zijn is
ook in de gelegenheid worden gestdd om op een fatsoenlijke wijze te kunnen wonen.
Wat \ve Her gaan bouwen, moet eigenlijk dienen als een "asset generator" zodat \vij alle projecten die
\vij in tou\v hebben, kunnen tinancieren. Oit wordt geen "downscale project", het wordt in ieder geval
een project \vaarbij wij de woningen \villen verkopen en met die inkomsten en met die "assets" \villen
\vij onze medeburgers op Curacao helpen dat zij dan ook net als de meeste van ons die hier zitten op
een fatsoenlijke, wij zeggen hier op Curasao, desente, "decent" in het engels, fatsoenlijke wijze mogen
lex-en, Dat is eigenlijk de boodschap die \vij u vanavond \villen meegeven. Ik dank u.

Dhr. R Karsdorp
Meneer ^ \rrindel, bedankt Ik denk dat we nu over kunnen gaan tot de vraag- en opmerkingen-ronde
Daarbij is het belangrijk dat als je straks iets te vragen heeft, of iets op te merken heeft, u even uw naam
opgeeft want we nemen het op een cassettebandje op en het is voor het verslag later belangrijk dat we
weten wie wat gezegd heeft
Nogmaals, het is belangrijk om te weten dat, ondanks dat we de FKP in de gelegenheid hebben gesteld
om even hun presentatie Ge doen, er een verschil is tussen de rol van de FKP en die van ons.
De FKP is een belanghebbende die belang heeft bij het wijzigen van de bestemming en wij zijn overheidsinstantks die hier aan gewerkt hebbea Dus wij zitten in hele andere rollen maar ik vind het wel
goed voor de disaissie dat u ook vrij bent om de FKP vTagen te stellen en ik denk dat ze hun best
zullen doen voor zover ze dat kunnen om die vragen ook te beantwoorden. Dus ik wil het woord nu
aanugeven.

_.
oo
^.
NJ
O
O-

SfJ,Siuis
Bonochi.

Sr. K Karsdorp
Si, bonochl

Sr. J. Sluis.
Mi nomber ta Juny Sluis i mi ta aki nan den rcpresentashon di Fundashon Pro Souax. ^Mgun ana pasa,
nos tabata un di e oiganisashonnan ku a entrega un vcrweer, nos a bai den beroep serka Gobernador
anto nos ta un di esnan ku a hana rason den nos aJegashonnan i nos a keda warda. Despues nos a
cende algun eksponente sea poh'tiko of ambtclijk bisa ku lo bai traha kas tog den WechL ,\nto e nomber
ta Wcchi, no Weitje. Bon, nos a keda \varda i awe ntxhi m*a tende DRO\r ta trcse e \-oor\\-aardennan
pa por yega na e bestemming i nan ta depende di un plan di FKP. Ora I7KP a papiii, mi a kompronde
ku e plan di IHKP no t'ci,
Nos a forma un grupo den barb, nos tambe ta studiando c kaso iinto c kos ku nos tabata warda riba
dje ta c dos kosnan aki;
1) e plan pa nos wak ta kiko prcsis pasobra, 8() lia. ta hopo. Nos ci'rin gana di sa ta di kon fnester di
tantu tcreno asina.
2) K< )n rciilrnente ta bai hasi ku e a\va ku ta biilia di Hato, Souax bai VC'cchL Pcro ta net e kcmtestanan ei
mi no a liaiia den e presentasru >n, dus mi no tin nada pa liiba pa mi yrurx >nan mayan ku dioske.
Mi no sa si sea DROV 6t I;KP alsnog por duna mas informashon tantu riba e plan di I'KP komo riba

Informatie-avond Ontwerp-Ontwikkelingsplan Wechi


UNA
Kijk, in het verkden is gcblckcn dat wel degelijk inhoudelijk bezwaren gemaakt kunnen \vorden waarbij
de plannen nier doorgaan. Het is 20 dat met deze voorwaarden de overheid crop zal moetcn zicn dat
datgene, wat dus staat, dat dat nagekomen \v( >rdt door de FKP, door de ontwikkelaar, want de overheld gaat beoordelen of het aRvateringsplan \-oldoende is, etc. Dus de overheid heeft een bepaaide
speling daarbij. Maar in het verleden, dat blijkt nu ook bij Wechi, is gebleken dat het weldegelijk uitmaakt die bezwaren die ingediend worden. Hoewel her nog niet een technisch kompleet plan is.

Sr. A. Con
Pa kontesta e mener su prcgunta, awor aki nos no ta bai riba detaye di e plan pasobra pa FKP ta importance pa sa ku "iiberhaupt" nos por hana un kambio di e bestemming. Nos a \varda diestres ana kaba,
ke men nos no ta bai hinka eneigia den un plan asina ku ta kosta hopi sen; bo ta papiando di 80 ha., ke
men ta basta un par di mion pa nos bai'\verk uir" anto e voorbereidingskostennan tambe ta grandi.
Dus, di nos parti nos no ta bai traha un plan den dctaye pa aworo nos tende ku e no ta bai dor.

Sra. I. Hicmcke
E ta net andersom pasobra bo no por kambia bestemming di un barb, un wijk of un area si bo tin di
tene kuenta ku algun voorwaarden. Voorwaarden dienen te worden aangegeven voordat de bestemmingswijziging plaats vindt Niet achteraf!

Sr.L.Janga
E diskushon ta interesante. Nos tin dos nivel ku nos ta bezig kune. Nos ta be2dg ku destinashon di e
area, e bestemming, ki bestemming e tin ku hana. Aworaki no tin bestemming, e ta un witte vlek sin
bestemming i lokual nos ta bezig kune awor aki ta e proseso aki pa yega na un bestemming pa e area,
un destinashon. Banda di esei of despues di ese, tin e proseso di plan di parselashon den e kaso aki di
FKP. Esei ta otto un proseso.
A tdata nan si dor di wak e opheshonnan i bini ku kondishonnan ku lo mester tene kuenta kune. E
proseso ku nos ta bezig kune tin diferente aspekto. E tin e parti di kontenido, e tin e parti di prosedura.
Komunidat mester duna su opinion al respekto. Si e tin problema ku e prosedura e ta bis*e tambe.

Sr. H Karsdorp
Sra. Lcsire ta hasi un pregunta

Sra. S. Leslie
DC ben Solange Lcsire, voorzitter van Fundashonjoe Pinedo.
Welke giranties biedt de overheid, het Bestuurscollege, dat aan de voorwaarden genoemd in het ont\vtrp ontwikkelingsplan Wechi gedateerd 7 September 2001 ook zal worden voldaan en dat de belanghcbbenden daar\-an in kermis worden gesteld ah'orens met de uitvoering van het plan zal worden aangevangen?

Sf. R. Karsdoip
Nou, die \'oorwaarden worden nu duidelijk door de o\-erheid gesteld en ja, dan dcnk ik dat we tcxrh ccn
xeker vertrouwen in elkaar mcx.'tcn hcbben. U ^ult cxti zekcr vertrouvven in de ovcrheid mcx^tcn
hebl^en en de M<P Ls (X)k een overhcidsinstantie.

Sra. S. Lesire
Daar gaat het jiust c >m, diar gaat het ( )\TL

Sr. L. Janga
hh. 7 MM 22

_^
QJ
rs.
KJ
O

Informatie-avond Ontwerp-Ontwikkelingsplan Wechi


UNA
plan nos ta papiando di un ontoikkelingsplan, i eigenlijk nos ta papiando di un destinashon. Nos no ta
papiando di un kirichtingsplan dus nos no sa ainda unda e kayanan ta bini, presis kuantu kas ca bin.
Lokual si nos sa a base di e destinashon ta mas o menos kuantu kas por bai den e area ei pasobra e
dichthedennan ets., si ta mani na e destinashoa Dus nos sa si mas o menos kuantu kas ta posibel den e
area ei anto netamente ta p'esei nos a mar'e na sierto kondishonnan over ontsluiring, \\^terhuishouding
noem maar op, pero no tin un plan Mi ta kompronde e deseo hopi bon pa mira un inrichringsplan
pero e inrichtingsplan no fei, e no t'ei gewon. .\nto ta p'esei ku FKP awe nochi ta presence pa a habri e
posibilidat pa bin ku sierto komunikashon over di e plan, Pero nan no tin un plan.

SnL.Janga
Uwnaam....

Sr, F. Qcmencia
Franklin Clemencia. .\als ik goed begrepen heb, is het probleem begonnen toen de FKP een opeii land
heeft gekocht. Dat hadden ze niet moeten doen!

Sr. R Karsdorp
Nou, dat was op een moment dat die bestemming er nog niet was.

Sr. F. Clemencia

_^

Toen was er nog geen bestemming toen ze dat stuk land gekocht hebben van NV Real Estate, die het
ook van iemands anders had gekocht?.

cu
^
NJ

Sr.L.Janga

Er was nog geen vastgesteld EOP, op dat moment was er nog geen vastgesteld EOF met bestemmingea

Sr. F. Qemencia
Dus FKP had het land al?

Sr.L.Janga
Ja.
Sr. K Karsdorp
Ja, het gaat 7elfs nog een beerje verder dan dat. De FKP liad het land al en had zelfs van het Land al
een tax holiday gekregen om die grtxiden te kunnen ontwikkelen. Dus de FKP had van de overheid
7C\{ al een tax holiday gekregen om het land te kunnen ontwikkelea Dat was destijds ook een bez\\'aar
\-an de FKP toen daar op een gegeven moment een bestemming kwarn die geen rekening Held met
him wens tot ont\vikkclen.

Sr. F. Qcmencia
(3 ja, dan kan de I'KP hetxelfde doen als mcneer \Liiil, je krijgt toch geld!

Sr. L. Pors
Mi a mira un mapa na DROY ku ta difercnte. I<iko presis ta e iirea:' Mi no tin siguridat di esci. Un otro
pregunta ku mi ta kana kune Ixista tempu kaba, di kon 8() ha? I<iko ta e veranr\v(x)rding, kiko ta e pensamentu tras di HO ha, di kon e no ta dies, di kon e no ta bmtisinku? Pasobra den pasado ta'tin diferente
w/22

Informatie-avond Ontwerp-Ontwikkelingsplan Wechi


UNA
No, e no tin destinashon, pues si kualke hende bin ku kualke plan i nos tin ku tiocts e, nos no por toets e
naEOP.

Sra. [onvetstaanbaar]
Pero e por bai di open land dircktamcnte na stedelijk woongebied sin pasa otro destinashon, e no por
bira consen-eringsgebied kaba bira otro desrinashoa^

Sr. R. Karsdorp
Nee, nee., \\vor e ta hana su destinashon. N leskos ku destijds ora nos a kuminsa ku EOP pa Korsou,
no ta'tin niun destinashoa Ta despues tur tereno a hana un destinashon m.uv. de 4 \vitte vlekkea
Esaki ta un di e witte vlekkennan ku ta wordu yena aworaki ku un destinashon anto e proposishon ta
open land Ta'tin un posibilidat pa e wordu kambia pa b.v. stedelijk woongebied pasobra stedelijk
vvoongebied tambe ta dunabo oportunidat pa desaroy'e pa woningbouw pero bewust nos no a kambi'e pa stedelijk woongebied Nos a kambia pa open land paso ta hopi mas fasil pa mara sierto kondishon na e destinashon di open land Dus e ta duna nos un tiki mas posibilidat pa mara FKP na e
kondishonnan.

Sr.L.Janga
Na ^5 cempu ku Konseho Insular a aproba e EOP, a aproba open land pa WechL Esei ta ketu bai ta
wordu considera komo base, anto awor aki a bin kondishon ku ta dunele un otro koncenido.

Sr. L. Naiain
Tog mi ta sinri ku tin un rode lijn den henter e proseso pasobra mener Karsdorp a menshona fo'i
kurninsamentu ku FKP ta beLnnghebbende paso nan ke bestJenTmingsvvijziging, pero di otro banda aon
ta dono di e tereno tambe. Ke men komo dono di tereno ta detErmina eigenlijk kiko mestEr sosode ku
eareaei.
Na di dos luga mener Karsdorp a bisa ku nos mestEr tin un poko konfiansa den Gobiemu den e kaso
di EOP i su uitvoering. Awel ami no tine at all E ultimo sinku ananan nos a manda diferente bezwaarschrifiEn kontra konstrukshon den conserv^eringsgebied i te awe nos no a hana kontesta i e zendmastennan r^ei kaba i resientemente ta konstrui algu asina riba Seru Gracia. Nos a manda bezwaarschrift
nechi, desente i te awe no tin kontesta pero e kosnan ta kk kaba m'a kompronde. Dus hentEr sala sa ku
tur sorto di Gobiemu a start ku [onverstaanbaar] pasobra pa un proyekto asina nan ta buldoxer tur
aigumento kitanan fo'i mesa i mi tin sigur ku ta esei lo sosode paso mi ta mira e rode lijn Ida mi dilanti.
Esei ta mi remarke,

Sr. R. Spong
\ li nomber ta, mijn naam is Rob Spong, bewoner \'an Julianadorp. Ik heb cen paar \Tagea Ten caste:
\\Tit %roor een avond is \-ana\-ond eigenlijk, ccn v<x)dichtingsavond?

Sr. R. Karsdotp
I .'X.TI informatie-a\-ond
Sr. R. Sp>ong
Intotmatic-avond Ik heb <x>k Ix^repen dat de plannen op tatel liggen en dat \vij de kans licbbcn om
hkirtcgpn ccn bexwaar in tc diencn en dat loopt al vanaf maart

Sr. L. Janga
hh. II run22

Informatie-avoncl Ontwerp-Ontwikkelingsplan Wechi


UNA
We hcbben de FKP gevtnngd om con ptesentatie te geven om lets meer informatie to bieden. Het blijft
altijd een punt van discussie \vanneer je dit zou moeten doen. We hebben gemeend het vandaag te
moeten houdea
A lisschien kan dhr. Metcilia daar op het punt van de wegverbreding in gaan.
Het is good om voor ogen tc houden dat de vootwaarden aangevcn dat dit soort zaken nog uitgezocht
moeten \vonden en dat athankelijk van de uitkomst, het Bestuurscollege moet beslissen over go or no
go. Hetzelfde gey t voor het punt van voor \vie ga je bomven, het punt van de doelgroepen. Een degelijk onderzoek zal moeten uitwijzen of er behoefte is aan dit soort woningen, bij \vie etc.. Zo is getracht
om dieper in die materie door te dringea Dit soort avonden zijn bedoeld als communicatie met de
gcmeenschap \vaarbij de gemeensdiap van onze kant informatie krijgt die de gemeenschap zou kunnen gebruiken in wettelijk bepaalde procedures.
Conform de EROC kan de burger in dit soort processen inspreken. Ze kunnen bezwaren indienen en
daar moet serieus op gereageerd wordea Wij zitten hier vanavond om informarie te geven. U krijgt
informatie, u hoort hoe de procedure in mekaar at en u kunt als u dat wilt straks uw punt aan de
Eilandsraad \roorleggea Dat is de bedoeling. Ik zie dat meneer Mercilia nog kts \vil zeggen.
Sr. F. Meicilia
Boncxhi, mi nomber ta Mercilia di DOW.
Eigenlijk nos ta bezig ainda pa medio di onderzoeken pa nos wak si nos ta bai pa un verdubbeling. Ke
men dos bai dos bin of nos ta kis pa pone un ekstra rijstrook aserka, ke men, un rijstrook meimei pa
om de kilometer bo ta duna posibilidat pa pasa otro.
l<i ta e ptt)blema di e kaminda di Bandabou? Mainta ta e ora ku e ta edit druk, voor de rest di dia bai
kue e spits di atnrdi no tin hopi trafiko riba e kaminda. Ta solamente mainta, ke men, nos ta bezig ta
overweeg ainda ku nos ta pone un ekstra rijstrook pa por hasi e inhalen posibeL
Dhr. R Spong
Tot \vaar is dat?
Sr. F. Mercilia
Tot Teta Cora.
Dhr. H Spong
Is dat tot Grote Berg of Kleine Berg?
Sf. F. Mercilia

TotTeraCora
Sr, R. Spong
'Tot'lent Cora ok, en dat is met de j^dachtengungom cventueel ook dit plan te kunnen
vcrwL'zenlijken.
Sr. F. Meicilia
Ja, prccies.
Dhr. R> Spong
N lijn \-raag blij ft diLS dan (jvereind. Vv'aarr jm mex.it je dit plan gaan venvezailijken als je al een Ix-stnand
plan hebt op Icra (j'jra dat in de ijskast L^. \Kaarscliijnlijk heb jc daar jc vwrrxreidingskostcn om dit
1> >u\\iijp te maken ;il in de gn >nd en die zullcn \'ele malen lager xijn dan het geld dat hierin ^v'in\'estcetd

Informatie-avond Ontwerp-Ontwikkelingsplan Wechi


UNA
duizend woningcn, \vat voor Upe woningen zijn dat? Hoe groot zijn de kavels dus, dat moet je ook
weten.
Mw. I. Hiemcke
A leneer Janga heeft al gezegd, cr zijn verschillende fasen, en dit is dgenHjk ccn hele abstracte fase. Ik
Ix-grijp de problemen want er is nog geen plan en u kunt ook geen bezwaar maken tegen een plan of
tegen een woning; het is tegen de besternming, \tij abstract dus,
VC at krijg je? In een latere fase krijgt je een plan en dan krijgt je natuuiiijk dat er verguriningen verieend
rnoecen worden etc.; daar kunt u \vel bezwaar tegen makea Dat is dan weer een andere fase, hct is aan
elkaargekoppeld.

St. R> Karsdorp


Ik wou het woord even aan meneer Pors geven, maar voordat ik dat doe, wil ik ook nog even reageren
want uw vraag is best wel heel erg terecht Wat dat betreft is het wel goed om aan te geven dat er best
wel een leemte op dit moment in de wet zit We hebben nu ccn globaal EOP; dat geeft nu dus globale
bestemrrangen. lets is stedelijk woongebied of iets is open land en als het stedetijk woongebied is dan
betekent dat hcle globale dingen. b.v. kaveltjes van niet kleiner dan 500 m2 en dat soort hele algemene
richdijnen, hinderfactoren waar rekening mee moet worden gehouden, maar je \veet niet hoe het earit
gaat zien,
In een goed stuk ruimtelijke ordening zou je als burger inderdaad willen zien hoe het er nou steaks gaat
uitzien, hoe dat uitgewerkt gaat worden ZoYi besternming als die waar we nou over praten, hoe wordt
dat uitgewerkt? Hoe wordt dat in details geregeld? Dan praat je over wat wij noemen een uitwerkingsplan en de vorm van een uitwerkingsplan is iets dat wij zeer noodzakelijk vinden. Het is een instrument
dat moet komen en dient te volgen op het EOP, op de gjobale bescemmingen omdat als je daarmee
toch echt onvroldoende kan regelea Daar zit nog een omissie in de wet die om de een of andere reden
nog niet geregeld is. I^iten we daar even niet op ingaan. Er zijn voorstellen daar\roor gemaakt door AJZ
en door DROV. Maar dat proces duurt volgens ons ook te lang- U heeft volledig gelijk dat u graag een
planvorm zou \villen zien na deze gjobak vlek Dat is volledig terecht, alleen het is er nog niet en dat is
dus een probleem dat wij hebben. Dat ervaren wij als een groot probleem en het is voor de burger
inderdaad ook een groot probleem.
Sr. L. Pors
Ik wou eigenlijk c\ren reageren op het verhaal van meneer Karsdorp waar ik heel blij mee ben want de
\isie van de overheid, en het staat in het EOP ook mooi verwoord, is het concentratiebeleid En als ik
de uiteenzetting van dhr. Karsdorp goed begrijp, dan klopt de on^vikkeling van Wechi in principe niet
met het concentratiebeleid, want als ik dhr. Karsdorp goed begrijp, zou het beleid gericht moeten zijn
op wijkverbetering. Bekeken mcxt irnmers worden hoe je binnen bestaande woonwijken de infrastnictuur en de bcbouwingcn zo optimaal mogelijk tot ont\vikkcling kunt brengen in plaats van in een
randgebied
Dhr. R. Karsdorp
l^eeLs heeft u gL'lijk. Ik denk niet dat de kwesrie Her is een ( >f/of situarie. Ik denk dat het \~txl mcer een
en/en situatie k Wij zijn inderdaad een gpotc \'(x>rstander\-an \\Tik\xTbetering, zoveel mogelijk Ixhouden \vat je hebt, Ik hcb het net al uit^clegd Dit proces is heel erg afhankelijk van een helebx x.vl factnten.
.Ms do economic aantrekt en de Ixvolkinggrocit op een \rij di^istische manier dan zal je mcer grond
tv >dig liebbcn. Waar we \'anavond ( >vcr pratcii heeft erg \-ccl te maken met de pix xx-dure hicraan \( x >raf is gL'gaaii Het is niet vex jrtgekomen uit IXAVTJSIC keuzes op het moment dit je het I 'X )P bent gaan
maken Het heeft te maken met de procesgang, tbuten en bezwarcn en betrxpen die danrtegcn zijn ge-

_^
QJ
a.
NJ
o

Informatie-avond Ontwerp-Ontwikkelingsplan Wechi


UNA
en dan ga ik met meneer Spong mee. Hoeveel behoefte is er? Je kan zeggen als Curasao economisch
gaat groeien dan zijn er meer huizen nodig maar hoeveel is er in \verkelijkheid nodig?
En mijn tweede \taag was: "Is ook al een onderzoek gedaan naar die mogelijk te verwachtcn effecten
van de landfill als men gpat bouwcn in die rooien?" De vraag is voor de FKP.

Dhr. A. Con
Over de woningbehoefte kan ik zeggen dat ondanks het verminderen van de hoeveelheid mensen op
het eiland, we nu nog met een lijst van zo'n 5400 mensen ingeschreven voor een woning zitten. Je kunt
zeggen: "Hoe kan dat mogelijk zijn?" We hebben gemerkt dat de wrondichtheid, de bewonersdichtheid per woning is gegaan van 4,5 inwoners per woning naar 3 dus de huisbezetting is minder gewordea ,\an de ondere kant heb je dat 1400 van die 5400 mensen op zoek zijn naar een koopwoning en
Wechi biedt de mogelijkheid voor zo'n 1000, als je even kijkt 80 ha. en je rekent zo'n 6(X)m2 per kavel
dan komt je uit op zo'n 1200 woningen die we nodig hebben. Ik weet nkt of de vraag hiermee beantwoord is.
Mw. T. Ptuis
Dan heb ik nog een vraag.
Is in die opschoning die dan blijkbaar toch heeft plaats gevonden rekening gehouden met het tenomeen dat in het verleden ontzettend veel mensen die bij de FKP ingeschreven stonden en een woning
kregen, die woning onderhuren en vetvolgens naar elders vertrekken? Dan heb ik nog een andere
vraag voor het team van de DROV. Vorig jaar op 3 maart om precies te zijn, is hier een hoorzitting
ge\veest en is ons beloofd een verslag hiervan naar ons toe te sturen. Die hebben we tot op heden nkt
ontvangea Ik zag dat deze avond ook wordt opgenomen want ik zag iemand met een bandje lopen
Wordt dit ook opgenomen en krijgen \vij daar nog een verslag van?

_^
Do
12.
NJ
O

Dhf. L, Janga
Het wordt opgenomen en uitgewerkt en het is beschikbaar.
Het probleem is natuurlijk van naar wie moeten we sturer^ we hebben geen presentielijst of zo.

Dhr. A. Con
Even over die vtaag over de opschoning. We hebben een oveteenkomst met Nederland dat we kijken
naar de personen die hier uitgeschreven zijn, dat is ook deel van onze opschoning. Die kunnen niet
weer op de lijst van de FKP staan We zijn ook met een plan bezig om zelf de woningen te gaan bezoekea We zijn ons ervan bewust dat mensen onze woningen onderverhurea B.v. een onderstandtrekker
km een woning, waarvoot minder dan N A /. 50 - wordt betaald, verhuren voor N Ay". 3(30,- per
kamcr, dus dan krijgt je N A f. 900,- voor dezelfde woning en dat \inden wij niet fair.
Mw. S. van Rijn
Mijn aiam is Stella van Rija Ik ben inwonervan [ulianadorp. In het begin wcrd heel kort e\*cn de
v<x>rwflnrdcn die gcsteld worden aan de bestLTruTflngswijz^ng opgesomd en is ook verteld o\-er de
gescliiedcnis van het gebied en hoe het gekomcn is dat hier vanavond een infr)rmarie-a\rond is.
.Ms ik dat, als telaticve buitenstaander, probeert samen te vatten, zitten we hier omdat de I'KP jaren
gclcden een kat in de zak hccft gekocht en omdat later het EOP is gekomea Het idee Is nu om dat
gebied de begemming open land tc gevcn met een oprie dat het mogelijk belxmwd kan \\-orden en die
()prie is gekoxen omdat je dan mccr \-(x>r\\^irden kunt stellea Maar aLs je Her xit aLs mogclijke behnghebbende, dan zit je met CXTI probleem. De \Taag vcx^r mezclf Is, ben ik nou principieel tcgen elke
\'orm van lxlx>uwing \~an dat kind? Nee, denk ik, maar tegclijkertijd zijn aDe voorwaarden nog xo \~aag
en niet (Miderlx >uwd dat her m( x^ilijk te vatten is \vat precies < jnze kant idtkomt, xodat ik niet weet \vaarbl~. I

Informatie-avond OntwerpOntwikkelingsplan Wechi


UNA
is dat hcie gjobale bcstemmingen geeft aan het hek eiland waannee je geen details kunt regden. .\nn
deze \vitte vlek die een bestemming krijgt, binden \ve nu voorwaarden omdat er destijds bezwnren ?ijn
geweest met een bepaalde inhoud In fcite geven \ve voorwaarden aan die in feite bijna te ver gian voor
zo'n bestemming want je hebt dat nergens gedaan op dit schaalnivo. Dat is ook de reden dat er gekozen is voor de bestemming open land en niet stedelijk woongebied want dan had je daar helemaal geen
voorwaarden aan kunnen veibinden Er Ls dus hier heel duidelijk gezocht naar een soort win/win
solution waarbij wij trachten zo\-eel mogelijk tegemoet te komen aan de bezwaren die er destijds 2djn
geweest want de voorwaarden die daar nu liggen zijn gebaseerd op de bezwaren die er desrijds waren,
maar om aan de andere kant ook tegemoet te komen aan het gelijk dat de FKP op een gegpven
moment heeft gekregen in de procesgang.
Dhr.LJanga
Het plan moet tot stand komen, de bestemming moet zoals de EROC dat zegt in samenspraak met de
samenleving tot stand komea Op een gegeven moment zie je waar het bestuur voor staat De
gemeenschap moet dan daarop reageren. Dit is het proces waar we in zitten. In dat proces bent u nu
aan beurt .Ms u dingen vindt, moet u dat aan het bestuur laten weten.
Dhf.de Windt
Mijn naam is de Windt. Ikwileenkleineopmerkingplaatsen. In de jaren tussen 1969 -y75 is de overheid begonnen met de verbreding van de weg naar Bandabou Dat gebeurde door een Italiaanse
bouwmaatschappij die ook in Julianadorp heeft gewerkt Men heeft dat gedaan vooruidopend op de
ontvvikkeling van het gebied van Bandabou. De maatschappij is failliet gegaan, waama deze plannen
gelijk aan een heleboel plannen van DOW in de la zijn gpstopt Wat ik nu heb gehoord, is dat de overheid voorwaarden gaat stellen aan de FKP terwijl de overheid zelf niet aangeeft hoe en op welke wijze
het gebied al kant en klaar moet zijn voordat ze die toestemming geeft. Om nu te gaan praten over een
riolenngssysteem dat aangepast moet worden, komt raar over. Neem bij voorbeeld het ge\7al van de
marinehuizen bij Piscadera Berde die onder water zijn gelopen en waarbij deze mensen in een troep
hebben gewoond
Bij de supermarket in Jongbloed was een zelfde soort situatie. Wij hebben dit ook meegemaakt met
N luizcnberg. Mijn vraag is nu, wie is belanghebbende, de FKP? Dat is niet waar, de FKP is geen belanghebbende. De FKP zal moeten voldoen aan voorwaarden die bij vootbaat gesteld worden door
het eilandgebied en het eilandgebied moet zorgen dat aan deze voorwaarden kan worden voldaan en
dat heb ik niet gemerkr in heel deze discussie- of uidegavrond U zegt gewoon van: "Zij krijgen de gelegenheid om te bcxiwen, gegeven de bestemming". Kijk, dat ding moet kant en klaar ajn voordat we
een bestemming kunnen geven en dat heb ik niet gemerkt in jullie opnnerkingen vanavond
Dhr. L.Tanga
In het verlcden xijn buurtbexvoncrs \'an (ulLinadorp en Souax als bebnghebbcnden aangemerkt Wijk\-erenigingen, natuurgrcxpen dus het is niet alleen de FKP. .Ms ik weer tvcn kijk naar afwatering dan
staat duidelijk: **Fj: mcx.it een aRvateringspkn worden opgestcld en uitgevocrd om de \vnterhuishoudkundige funcrie van Wechi te bchouden". Het is dus iets mecr dan rcxiicn etc. Je moet een studie docn,
je m(x:t het zelfs als het zover komt, uitv<x:rcn maar er staat ook dat voordat tot ontwikkeling wordt
o\-eigegaan dit plan becxmleeld nvx:t \\T)iden. Dat is een vwrwaarde \-oor het goedkcurcn of afl\eurcn von het FKP-pkn cif het is een oanlciding vcxit de civerhcid cim additionele miiatrcgplcn te tdsen.
l"Xis je xict een richting waarin gedacht wordt wat toch heel wat mccr is dan het makcn \"an een nx)L
lOe I'l1^ is gesteld voor zcer zsvare vtx>rs\-aarden. Die \-oor\vaarden m(x:ten op een gcx?ie \\ijzc worden uitgevoerd; die \rcx)rwaarden zullcn straks bekend xijn en op een gegeven moment ria misschien
\\eer een rcaok ran de sarrxnleving kan je rrdsschien eindigen in het lx'bou\ven \-an Wechi Maar het
hh. 19 van 22

_^
QJ
^.
NJ
o

Informatie-avond OntwerpOntwikkelingsplan Wechi


UNA
met dcze voorwaarden belast Ze moeten hieraan \-oIdoen maar \vie gaat dat betalcn? Dat is dan mijn
lc vraag en ten 21-': \vat voor zekerheid hebben \vij dat die voorwaarden in stand blijven? Want als de
FKP hiertegen kan ageren en hier dus een bezwaar tegen in kan indienen, dan is de kans or dus dat ecn
of een aantal van deze voonvaarden uit het lijstje wotden weggehaald In hoeverre is er een kans dat de
FKP middels bezwaarscrinften \-an hun kant een of meeidere van deze dingen van tnfel kan vegen en
stel dat ze aUemaal in stand blijven. Wie gaat de onderzoeken betalen, \vie gaat dit doen, \vic gaat de
effecten van de landfill onderzoeken, hoe wotdt dit geconttoleerd, wie betaalt dit?
Dhr. R* Karsdotp
Een deel van die vragen kunnen \ve niet beantwoorden. Ik kan niet gaan koffiedik kijken en nu zcggen
wat de resultaten zijn van mogelijke bezwaren van de FKP of van andere belanghebbenden, Dat kan ik
echt niet gaan zitten invuDen vanavond

Mw. I. Hiemcke
Op een gegcven moment kunnen mensen uitkomen bij de rechter en die gaat natuurlijk objectief toetsen en de overheid heeft niet voor niemendal deze sttenge voorwaarden gesteld Dus het kan altijd dat
ze allemaal van tafel geveegd worden, maar u komt uiteindelijk bij de rechter terecht en dan mag je er
vanuit gaan dat je wel een objecrieve toetsing krijgt
Dhr. R. Karsdorp
Die voorwaarden zijn gesteld aan de FKP, dus de FKP dient daaraan te voldoen.

_^
cu

Mw. M. da Costa Gomez


Gesteld dat er een onderzoek wordt gedaan naar de efFecten van de landfill De FKP stopt een heleboel geld in dat onderzoek Dan blijkt dat de vervuiling emstig is en dat ontwikkeling waarschijnlijk onmogelijk is. Wat gebeurt er dan? Gaat het volk een claim krijgen van de kant van de FKP vanwege
gemaakte kosten en hoe \vetkt dat?
Dhr. K Karsdorp
Dat is nou juist toch wel weer het voordeel van dit soort publiekrechterlijke inspraakrondes. Het zijn
deze bezwarenrondes die dit soort zakcn duidelijk voor het voedicht brengen.

Mw. M. da Costa Gomez


Dan kom ik op het punt \vat ik eigenlijk al een hide tijd \vil \-ragen. Wie is de FKP? De FKP is een
\\x)ningbou\vsrichting \ran de ovethdd, \vaar zijn we mee bezig? Het is de overheid!

Dhr.L.Janga
Het is dc o\rcrheid maar ook de samenle\Tng, Het mooie \'an het EOP is dat de tntstandkoming
samen met dc sarnenkvTrig plaats \~indt \rtocger bepanlde de o\'erheki zelf \'an ok, dat komt daar te
stnan. Sinds we de I^IRCX^ hebben, moeten dit soc )tt processen plaatsvinden in (>\-crleg met de samenkrving. Je kan insprekcn en zoals mw. Hiemcke dat net zei, de zaak kan xelfs straks bij de rechter eindigen. Het ^iat ()m de aigumencen. De FKP heeft inderdoad ook rcchtcn, is (Xjk belangjiebbcnde, mcx^t
inderdoad of kan indeidaad cx)k op een gcgeven moment liaar stnndpunt naar voren brengcn, kan cr
/elfs misschien <x)k \-oor lobb\-en en xeg maar een zekcre acccptarie vcx>r knjgcrL \ bar conform de
Ixstaande tegelge\-ing in de F1ROC vcrankcrd, hcert de burger ookrechtvaniiispreken. In lc instance
wordt het don door de politick bckcken, d(X)r de I -jlandsraad )e hebt don de mogclijkheid \"an berrxp
bij de Gouvcmeur; een al \vat minder p< >litieke instaiirie. Jc kan nu <x>k naar de techter. ,\ls we daar
geen vertrc >uwen in hebben, \veet ik her f x >k niet meer.

^.
NJ
o

Relato di
Verslag van de

Oudiensia publiko diseno


plan di desaroyo Wechi
Hoorzitting
OntwerpOntwikkelingsplan Wechi
2006
gehouden op 15 mei 2006
Ansinghstraat #1

DROV, 2007

Samenstelling: afd. P&V, DROV, 2007

Verslag hoorzitting Ontwerp-Ontwikkelingsplan Wechi


Dhf.L.Janga
Beste mcnsen, gpede morgen.
Wij zijn vandaag hier samen voor de hoorzittingen over het ont\vcrp onftvikkdingsplan WechL (Conform art 1 llid 7 vim de liROC kunnen degenen die cen bezwaarschrift hebben ingediend, dat tijdens
een openbare hoocdtting mondeling toelichten
Her is vandaag de dag waarop we dat kunnen doca De bedoeHng is dat steaks de bezwaarvoerenden
voor de opnames hun naam en adres vermelden, aangeven tegen wclke onderdelen van het ontwerp
men bezwaar heeft en waarom en ook aangeven hoe aan het bezwaar tegemoct gekomen kan worden,
Wij zitten vandaag hier met een panel bestaande uit mw. Hiemcke van AJZ en mijn persoon Lionel
Janga van de DROV. We hebben een lijst van gegadigden voor vandaag. Ik zal ze even opnoemen
voor de volledi^ieid
We beginnen met Carmabi, meneer Pors en mw. ck Costa Gomez die als een geheel optreden; we
hadden dan mw. H. .Mien maar die is verhinderd, dus die komt niet meer, we hebben daarna Paul en
M. Macare; dan E. Malacia en T.E. Malacia; vervolgens Reginald Rosario; vervolgens Amigu di Tera
samen met Fundashon Defensa, \mbiental, Unidat di Barb, Fundashon Pro Souax, Federashon
Otrobanda, Charo, Komishon Muizenberg en Fundashon Adelanto Roi Santu; daama volgt R ITnijm;
ge\rolgd door Stkhting Uniek Ciim^ao en we eindigen met S. Lesire, Fundashon Joe Pinedo.
De bedoeling is dat gtoepen die een bezwaar hebben ingediend cen half uur krijgen om hun zaken toe
te lichten en indKiduen een kwartiet We beginnen met CarmabL Meneer Pors en mw. da Costa
Gomez, jullie hebben een half uur om je zaak toe te lichten. N leneer Pors, ik nodig u uit om het wooed
tenemen.
Dhr. L. Pors
Goede moigen. Ik zal eerst mijn Carmabi-petje opzetten. Om dat te doen heb ik een aantal kaarten
meegenomen om het bezwaar dat Carmabi ingediend heeft, toe te lichten en visueel IE maken
Carmabi is een orgpnisatie die zich bezig houdt met wetenschappdijke onderzoeken tbv \ran natuur,
natuurbeheer en natuurbescherming en ptaktisch natuurbeheer op verschillende gebieden op Curacao
en als zodanig staat deze otganisarie voor duurzaam gebruik van de natuuriijke hulpbronnen van het
eiland
De organisarie heeft gemeend bezwaar aan te tekenen tegen zowel het ontwerp-ontwikkelingsplan als
de bestemmingsvoorwaarden die daaraan zijn verbonden en de reden waarom zal ik aan de hand van
deze kaarten en andere argumenten toelichten.
Ik heb hier voor mij een kaartje van het gebied waar het om gaat geprojecteerd op de muur en via mijn
cursor is in rose aangegeven het gebied Wechi zoals wij het aan hebben getroffen op de ter inzage
gdegde kaart bij de DROV. Het valt dan op dat het gebied Wechi groter is dan het in rose aangegeven
gebied, dus er bevinden zich liier twee zones die wel binnen het gebied \'allen maar die niet in het
ont\\t:rp-ontwikkelingsplan mee zijn genomcn. Carmabi is in het vcrlcden geconrrontccrd gcworden
met het feit dat gesu^ereerd \v^rd dat de natuurvvaarden binnen dit gebied laag zouden zijn en dat een
van onze werknemers, John de Freitas, dat zou hebben aangegeven, VCIj zijn in onze documenten
gedoken en gublekcn is dat op gcen cnkcle uijze deze bewcting d(x^r c >ns is geuit Sterker nog, in het
\'crleden is het gebied Wechi aangegeven als een zeer bebngnjk natuurgcbied Het is meegenomen,
iilthans, het rwisysteem in dit gebied Wechi is meegenomen in de Monumentcn-im'encarisatie Curacao
van 1984/1985 en in al onze ad\iezcn xijn de nntuurvvnarden \-an dit gebied en de waarde van het
i^ebied aLs < >ndetdecl \-an het grt )ter geheel VC eclu, (jrrx )t St i\ lichiel en ,\ Lolpais constant < >nderstrcept
Waarom Ls dit i^ebied bebngrijk? ( )m twee vc x jmamc rcdenctx er xijn cen hclclx x_'l redcncn maiir in
icdcr ge\-al, binnen het gebied ligt een groot nx )isysteem; dit Ls op deze kaart aangege\'cn met blau\v.
Dit nxncTisystcem \\atcrt af \ia dit trajecr richring I .andhuis C^r. St Michicl en komt uiteindelijk binnen

hl

I ran 29

O)
NJ

Verslag hoorzitting Ontwerp-Ontwikkelingsplan Wechi


dat \vij die 80 (tachdg) ha. van Wechi inderdaad zouden laten ontwikkelen, dan zakken wij onder dat
minirnvim noodzakdijke areaal en dan hebben \ve in feite de ovedevingskansen van de Cura^aose
\vitstaarthert doen afriemen en eigenlijk gerninimaliseerd binnen deze zone, hetgeen Carmabi nict acceptabel \indt, cx>k gezien onze intemationale verannvoordelijkheden. Vran het witstaarthert kunncn we
deze cijfers gevcn, allcen, in dit gebied komen ettdijke andere soorten voor zo\vel qua vegetatk als diersoorten waarvan we dit soort cijfers nog niet eens hebben dus dat brengt met zich mee dat het goed is
het voorzichtigheidsprincipe toe ce passen. \roor het witstaarthert woidt het areaal te klein ingeval we
Wechi ontwikkelen. Wefficht is dat voor andete dieren- en plantensoorten ook het gevai
XX;e hebben een inventansatie gedaan in dit gebied; dit gebied is voor het grootste gedeclte te beritelen
als wat \vij genoemd hebben in de wetenschappelijke literatuur landschapstype deel \ier. Het is een diabaasvegetarie in \-rij ver ge\-otdeide staat \ran hersteL We hebben hier op Curasao eigenlijk nauwelijks
gcbieden met nog oorspionkelijke vegetarie maar dit gebied is op de schaal van 1 t/m 5 nummer vier
dat betekent dat het de hele goede kant opgaat Er lopen in dit gebied ook geen geiten meer tond en
wat wij daar ook aantroffen, is een \tij dichte bossage van diverse soorten die karakteristiek zijn voor
een gebied waar een vegetarie herstel heeft plaatsgevonden.
Zeldzame soorten hebben we danr kunnen aantreffea Ook qua vegetarie moeten wij dit gebied daarom betitelen als ecologisch zeer waardevoL De natuurwaarden zijn hoog. Het is niet zo dat dit gebied
bestaat uit stukken waar de natuurwaarden laag zouden zijn zoals in eerdere stukken van de ambtenarij
betiteld. Vandaar dat Girmabi de huidige bestemming als open land onacceptabel vindt
Daar komt bij dat wij de pixxedure als zodanig hebben bekeken en binnen de EROC is duidelijk aangegeven dat gped onderzoek noodzakelijk is alvorens tot bestemming over te gaan. Dat is aangegeven
o.a. in art 3 van de EROC. Art 4 stelt dat een ontwikkelingsplan vergezeld moet zijn van een aantal
ekmenten \vaaronder het onderzoek dat ten grondslag ligt aan de bestemmingsbepalingen. Binnen de
stukken die wij hebben mogen doorkijken bij de DROV, hebben wij dat niet aangetroffen. Het onderzoek is niet uitgevroetd en dat kan ons niet anders dan de condusie laten trekken dat de procedure volgens de EROC niet correct is en als zodanig dient Carmabi ook bezwaar in tegen de gevolgde ptocedure.
Nog e\rentjes het samenvattend kaartje van Wechi dat we hebben doorlopen en ik hou daar even een
kaart van delen van het EOF bij, met in het groen de conserveringsgebieden. Een van de grote problemen van Curasao is de ftagmentarie van de natuur. Deze fragmentatie is het meest duidelijk tussen het
oosten en het westen \ran het eiland
Dit is het gebied Wechi ^Ms dat groen zou worden dan zouden de kansen om het gat tussen oost en
west te overiappen iets beter worden.. Ms we dat gebied ook gaan ontwikkelen dan wordt het gat tussen
oost en west alleen maar grocer. Het is wetenschappelijk aangetoond dat fragmentatie een van de grotere problemen is vooral voor kleine eilanden waardoor dit dus ook in overweging dient te worden meegenomea Fragmentarie gaat in tegen duurzaam gebruik en het duurzaam hanteren van je natuurlijke
hulpbronnea Het ontwikkelen \-an Wechi zou de fragmentatie alleen maar doen vergroten. Dat verliaal, dat Ls mcegpnomen in een belddstuk wat door het Bestuurscollcge is grx;dgekeurd maar nog niet
is vastgesteld door de f-jlandsraad, maar ik wil het toch e\*en meenemca Het betreft het natuurbelcidsplan (^urac^ao \vnarbij in deze zone rondom het vliegveld en in de nabijheid van Wechi als achics wordt
meegegeven t >m te gaan zc x'kcn naar een mogelijkheid om dit gebied tot een corridor aan te wijxen.
I {en corridor waardoor t(x:h op de een of andere manier interacties tussen oost en west Curacao
ITK )gelijk gaat w< >rden.
Dit beleidsstreven, helaas nog niet in werkin^ is gebascerd (>p wetenschappelijke infi )rmatie en ;iLs zodanig denk ik dat de ovcrheid daar (X)k rekcning mee dient te houden. Het git tussen tx>st en west,
ccologisch gezien, gaat te groot worden aLs Wechi wordt ont\\ikkeld I^)ientengc\"olge resume-rend, Ls de
< >rgarisarie, de Snchting (Girmabi, \"an mening dat de huidige prrxxtJure dient te worden stopgezet,
xeker vanwcge het teit dat de prc x:cdure niet a )trect is en dat een nieuwe pn x:edure (>pgestart xal me x>
bk. 3 nut 29

-,
rD
isj

Verslag hoorzitting Ontwerp-Ontwikkelingsplan Wechi


dit stuk nntuurgcbied ontwikkeld zou worden; dan zou je vanaf Zegu eigenlijk t/m Grote Berg eigenlijk
niks mcer hebben om naar te kijken. Dat zou ik heel jammer \inden want het buitenland Bandabou
zou dan pas vanaf Grote Berg beginnen als er niet nog meer ont\vikkclingen op de agenda staan langs
deze mooie \veg.
De natuur staat onder zware druk en ik denk dat het heel belangrijk is dat ook onze overheid het belang
van de natuur niet alleen als ccn economische piper Km met het toerisme etc gaat zien maar ook als
ondetdeel van het \velzijn van het volk, als rustpunt voor het volk \vant dat is er nauwelijks meer. Het
\-olk heeft recreatie nodig, het volk hecft rust nodig en dc natuur is daarin een heel belangrijk punt Daar
\vil ik het bij laten.
Dhr.L.Janga.
Dank u m\v. da Costa Gomez en meneer Pors.
Ik \vil vtagen of jullie bereid zijn om wat jullie op papier hebben, kaartjes die nog niet aangeleverd zijn,
nog aan te leveren. Dat zou handig zijn voor straks als we naar de bezwaren kijken. Ik had zelfs \vat
vragen maar ik zal eerst m\v. Hiemcke \villcn iritnodigen indien zij vragen heeft die te stellen.
Mw. I. Hicmcke
Ja, ik heb een vraag nav. het verhaal van Carmabi, van de heer Pors van Carmabl
Misschien heb ik het niet goed begrepen, u zei in het begin iets over afwateringsplannen, de woningen
krijgen problemen, dat is de bewoning richring zuiden, richting St MichieP
Dhr.L.Pors
Sowieso, ik zal even de kaartjes terugjialen, so\vieso de personen die op dit moment in deze zone
\voonachrig zijn, dat zijn er niet zoveel maar er is wel een historisch landhuis met bijgebouwen. /\an de
andere kant moet ik zeggen dat we hier op het eiland, nog wel eens struikden over de afwateringsproblematiek.
^Vls ik b.v. kijk naar het Kabouterbos eo., dat is zo'n zone waar een rooisysteem op een gegeven
moment is gekanaliseerd in de woonwijken daaromheea Wij hebben gezien dat in de argelopen jaren
veel investeringen hebben moeten plaatsvinden om de a^^teringsproblernadek in juiste banen te leiden. Het eindresultaat van dit hde verhaal is dat we het hemeKvater versneld afvoeren richring zee
zonder dat men er iets mee doet en dat levcrt in die zone alleen maar verdroging van de bodem op. We
Laten het water niet mcer in de bodem penetreren, we geven het water niet meer de kans om het grond\vater aan te \\illen. Het is in feice een mes met twee kantjes, als het hier hard regent, dan valt binnen een
(1) dag eenderde van het jaargemiddelde. Dat water zoekt zijn weg naar zee en als dat niet op de juiste
manier wordt a%evoerd, levert dat problemen op voor de bewoners. Ik kan me voorstellen dat dat
voor de toekomsrige bewoners van Wechi een probleem zal kunnen gaan worden omdat eerlijk gezegd een aantal \vijken die o.a. d(X>r de FKP tot ontwikkeling zijn gtibracht dit soort problemen ook
kennea Ik nocm Muizenberg en zo.
Mw. I. Hiemcke.
Mag ik even een \taagje tussendoor stellen? Btxlcxlt u een \'erdrc^ingsprobleem of julst w^aterovedast?

Dhf.L.Pors
l^eide. '1 ijdcns een grotc tx^cnbui of rijdens die poar grotc trgenbuien zal er wateroverlast optreden en
gedurende de rest van het jaar vcidrnging omdat het water dat op dat moment van regenval overlast
vctwtTaakt, snel wegstrrx)tnt richting zee. Het \vater heeft een te hoge snelheid, het \\-ater komt met tc
grote hex:\-eelhcden d<x>r de gekanalLseerde nx>ien, kan buiten zijn oevers treden en met alle gp'olgen
van dicn. Dan /eg ik, het is een mes met twee kantjes, aan de ene kant rijdens de foses \'an grote rcgen\~al, watett)\rerLast, maar vanwcge het tut dat het vcrsneld wordt atge\Txird, op langere tcrmijn \rerdrobh. 5 ran 29

-,
rp
NO

Verslag hoorzitting Ontwerp-Ontwikkelingspian Wechi


sche diversiteit is hot ecn optimale keuze om verschillende populates in stand te houden Waar je \vellicht in de toekomst over zal kunncn gian denken, is over het uitwissden van individuen om de genetische diveisiteit van beide zones vers re houden, maar het is niet een goed idee om deze populatie in
fcite te cancelen en dat in een andere populatie te doen opnemen.

Dhr.L.Janga.
Ik neem aan dar u in uw bezvwiar cq. uw toelichring hebt uitgewerkt of spedfiek hebt nangcgeven wat
de gevolgen zullen zijn voor de andere delen van her grote groengebied Je zei in je belong dat het
cJgLTilijk over ecn gtoot groengebied handelt, bestaande uit Wechi, Malpais en Gr. St MichieL Heb je
uitgewerkt wat de gevolgen zullen zijn voor de rest van het groengebied, mocht Wechi ontvvikkeld
woolen?

Dhf.L.Pots.
NOLI, in ieder geval voor het witstaarthert heb ik de gevolgen uitge\veikt Het tweede punt is dat hele
vethaal over die tooien en dat kan ik even titeren Even kijken, ik zal het even voodezea
"In het zuidoosten van Wechi is gedurende vele maanden een aanzienlijk hoeveelheid water bovengronds aanwezig o.a. vanwege de aanwezigheid van een oude dammensysteera Dit water vult het
gcondwater aan en vormt een habitat voor vele vogels en andere ot^nismen en dat is heel belangrijk
want vogels en andere oiganismen hebben natuurlijk water nodig voor hun overleving'.
Opper\-rlakte\vater is binnen dit grotere groengebied ook aanwezig achcer de dam \ran Malpais en als
z(xlanig is gedurende de vochtige jaren dit gebied een heel belangdjke resource voor wafiervogels, \roor
de versdiillende eendensoorten en reigersoorten, Zoetwater, bovengtonds zoetwater is zeer schaars op
het eiland en alleen in grotere gebieden zoals bij Malpais en Muizenberg en Wechi te vinden; het zuidoostelijk gedeelte van Wechi is daar ook een van. Dus ook voor wat dat betreft, dus de overleving van
alledei soorten en niet in het minst de ttekvogels gedurcnde vooral natte jaren, is dit heel belangrijk.
De ontwikkeling v^an het gebkd Wechi, die 80 ha., zal de afwateongssituatie aanzienlijk wijz^a De
praktijk leert dat ontwikkeling leidt tot versnelling van de hemehvaterafvoer hetgeen in de stroomafwaarts gelegen gebieden, en dat zijn de aanli^ende groengebieden, negatieve gevolgen heeft voor de
natuur en de bexvoners aldaar. In dit geval is de natuur uit hoofde \-an mijn rol als vert^enwoordiger
van Carmabi heel belangrijk en dat is daarom een van de redenen waarom wij zeggen: ont\vikkeling
van Wechi is een slecht idee!

Dhf. L. Janga.
M\v. da Costa Gomez, u zei u bent bewonet van Julianadorp, u bent cbaiom liirect bebn^iebbende
maar u heeft dat niet \rerder uitgwerkt Wat is uw \iees als bewoner van Julianadorp?

Mw. M. da Costa Gomez.


Nou, ten cersce is de grtx)tste \Tees op dit moment, nou ja, er zijn \-eixMende grootste \Tezen maar ik
zal met de ecrste beginnen. Ten eerste, de verkeerssituatie. Op dit moment met al de projccten die
giande zijn op Bandabou en in de omgeving van Julianadorp woiden de reeds bestaande \\-^en emstig overbckist 1 'Jkc (xrhtcnd staan er grt)te files binnen Julianadorp op de weg naar VC^cstpunt, etc. In
het ont\verpM)nt\vikkclingspLon is aangcstipt dat hien^oor een oplossing mcK't komen maar ik zie niet
dat in de directe rt x:komst daaraan gc\\rerkt wordt < >m dat prr)bleem op te losscn, dat staat ook in mijn
IxAvnarschrift. Het feit dat de nocxlzakelijke \~erkeers\\ijzigingen op tlie \\t,igcn pas afgemaakt h(x,-\'cn
te zijn op het moment dat het project Wechi is afgerond Ls geen garantie dat dat inderdaad ^ebeurt
\\-ant het project Wechi, dat kan cttelijke jaren, rientallcn jaren durcn \-(x>rdat hetgccompletcerd k Dus
ik zie niet dat er (>p een prx:de manier met dit problecm om^cgaan wotdt of gaat \vorden, dat Ls eet^
Ten tweede, ik IXTI wat ik al zei een natuurmens en het feit dat VCechi op dit moment zo'n onvctst(X)rd
mtuurgcbied L^, le\'ert ook vex >r mij en dc bcwoneis von Julianadorp een Ixpaald genot op.' Ten ecrste

hh. 7 mn 29

-,
ro
i\j

Verslag hoorzitting Ontwerp-Ontwikkelingsplan Wechi


konseha Road pa Raad tuma un dcsLshoa Awe ta e intenshon pa mener duna un splikashon, pa mener
bedei e lokual ku mener tin i na final ora mener kaba nos ta hasi mener un par di pregunta.
Un pregunta asina aki no ta un pregunta ku awe nos ta bai atende, nos ta pidi komprenshon p'esei

Sr. E. Malaga*
K papel ku mi tin mi dilanti aki, nan a splikami ku nan a entreguele scrka DROV, serka e hendenan ku
lo atende e asunto aki, ke men lo mi bisa ku esaki mi opheshonnan ta konosi kaba serka e komishon.

Sr.LJanga.
Danki sr. \ lalacia. Tog un pregunta c ora ei pa sr. \ lakcia. For ta mi kolega Hiemcke tambe tin un
pregunta
Mener ta biba na Tera Cora m'a komprende. Nos ta papia di un desaroyo na Wechi un tiki mas pariba.
Ki ta mener su problema prinsipal ku e desaroyo eP Kiko ta e temor prinsipal ku mener tin si bin un
desaroyo un tiki mas pariba na Wechi?

St. E. Malacia.
Wei, mi kier a bisa ku no nesesariamente mi mester ta biba den e bisendario ei pa mi tin opheshonnan
pa ku e proyektn di Wechi Komo suidadano, no importa unda mi ta biba, mi por bisa wel ku e proyekto ei no ta asina saludabel se^in e ktiteriaran ku nos a buta den e formulario aid.

Sr.L.Janga.
Ingrid, had je nog vragen of opmerkingen?
I

r-i

Mw. I. Hiemcke.

--.

In het begin zei u dat er gezorgd moet worden voor de aRvatering of water maar ik heb het niet goed
begrepen of het over hetzelfde ging als hiervoor of had u het over Souax? Bedoelt u het water te Souax,
dat dan daar problemen ontstaat of elders?

ro
KJ

Sr. E. Malacia.
Nee, het is precies daar bij Wechi waar het water dat van Souax afkomt, de weg oversteekt en dan
belandt in Wechi. Het is een behoorlijke stroom water dat daar doorkruist en dat zou problemen
kunnen ople\-eren.

Sf.L.Janga.
Awor supongamos ku bin trabounan tckniko pa dil ku e problema, ta traha un par di roi grandi, ta
kanalisa e a\vu, e ora ei ketu bai mener tin problema ku e desaroyo?

Sr E. Malacia
Wel, tur loke ku nan a buta riba e papel aki mi ta eens kunele i m'a trese esaki komo adishonal riba e
papel aki nan.

Sr.L.Janga.
lion, e ora ei e ta klaro pa mi. Mi ta kere ku nos ta Ida e ora ei ku e parti di mener su splikashon. Mi ta
yama mcncr danki pa a bini.
I1!, intei\shon ta, m'a bisa aworci, ku senisioain ii\v<jr ta bai duna konseho rilxi e shenkuarenta opheshonnan ku a clrenta, un kantidat hopi grandi ku ditbvntc punto. Nan ta konseha liesaiurscollcge, e ora
ei l^estuurscollege mester konseha Konseho Insular, Konseho Insular mester ruma un desishon riba e
opheshonnan ku a drenta, e ora ci nan ta fiha e phn di desaroyo pa Wechi Kn tod<^ kaso nan mester
b!~ 9 mn 29

O
O

Verslag hoorzitting Ontwerp-Ontwikkelingsplan Wechi


elitario di Julianadorp ta permiti pa tur e tratiko aki pasa via diJuHanadorp bin sati despues di rotonde di
Zcgu Bibando kantu kaminda einan, nos tin fo'i 75 nos ta biba einan, bo ta mira kon e kanridat di outo
a krese. Ora nos a yega na 75 mi ta korda nos no ta'tin mag di bai traha te kantu kaminda, despues di
poko tempu Kodela e tempu ei, a pasa un hoogspanningskabel bou di tera- Nos di:tcN6, tende aki! Por
tabor, bai buta e kabel ci kantu di kaminda No no no, un por pasobta tin tin dubbdbaansweg gepland
eibounari", mi ta papiando di 75. Ora m'a bai buska drechi, m'a tende ku ta anos kaba e plannan ei tei
pero ku no, un tin sen Konsekuentemente a\vor akinan hopi hende ei bounan tin teteno ku nan no
por hasi nada kune pasobra:
1. nan no por bai kantu kaminda,
2. tin hoogspanningskabel ta kore bou di kaminda eibounan pasobra Gobiemu e tempu ei a bisa: "no,
mester traha kaminda pero te awe no tin sen pa trah'e".
.Xnto esei ta un otro problema ku mi ta mira tambe. I^istu simannan bo ta tende sifranan di begroting
di Eiland i di Land ku tur dos fclta dos, tres plaka pa nan hasi e begroting ei sluitend, anto mi ta bisa ta
unda nos ta bai saka tnntu plaka pa tur e infrastruktura ku nos lo tin ku bai traha ei bounan na Wechi?
Wak, mi tin tres ana ku ta bou di palu mi ta sinta i anto enteetantu tambe mi ta hopi riba kaya. Un tin un
bario ku bo ta bisa ku no tin buraku ku por konstrui kas? Masha tantu kas bo ta mira para bashi, mi ta
bisa: "ai Dios", nos ta bai traha un barb nobo ei bou kaminda tin masha tantu kaminda ku nos por a
traha kas. Kaminda nos kontratistanan chikitu por a liana un trabou pasobra si bai bin ku un proyekto
masal grandi asina aki natural atrobe ta e dos, tres kontratistanan ekstranhero grandinan ta nan ta bai
hana e trabou. Kontratista chikitu ta kai chiki atrobe.
Mi ta kai den ripitishon di hopi di e kosnan ku tin skirbi aki den. Un di e kosnan ku mi ta hasi sigur lastu
tempunan aki hopi ta kana den mondi. Mainta bo kana ei bounan diferente bia djadomingo tempran
asina, bo ta dal den un bina, eh, bo siman ta bon! Asina tambe tin mas di e fenomenonan aki den naturalesa ku bo ta topa ku atrobe nos ta bai destrui.
Ki dia ei mi ta bin for di eksterior, mi ta sinta den e sala di espera papiando ku un hende e ta bisami
t(
Bosnan di Carmabi"Mi di kune:' Warda, \varda, mi no ta traha pa Carmabi, mi ta yuda Carmabi". E
di: <Bosnan di Carmabi ku yen plannan
(pero e palabra ei si mi no ta, mi no ta ripiti loke el a
bisa), pero laga e hendenan traha. kas pasobra hende ta sin kas. Bosnan ta bio fokus riba yen pida pida
kos ku e hendenan no tin nesesidat di dje". Mi di kune: "Esei bo tin rason kompletamente, mi ta kere
bo tin rason". E behoefte di nos tur mester \vordu propiamente aangepakt pero nos tin ku mira mas
leu tambe. Nos tin ku mira mas leu ku awe i mayan Nos tin ku purba wak otro mayan Nos tin ku
purba wak nos netunan, si nos logra hana netunan i nos bisanetunan ta den ki Korsou nan lo tin ku
bfca? Un Korsou di asfalt ku piedra ku baranka kaminda un tin nada mas di naturalesa of nos por bisa
nos por konserva, rcserva nos naturaksa awor aid di tal forma ku aworo nos generashonnan ku ca bini
tambe por hasi uso di dje.
Ki mi hasi, sigui papia?

Sr.L.Janga
No tin mester, pero mag.

Sr. R. Rosario.
No, pasobra tur kos, mayoria di e kosnan ta buta segun mi hopi kla den c karta ku e ckspertonan a stcl
(jp i ku mi tambe m'tin e honor di firma. Den. korto asina mi no ta mira un punto mas ku mi ke a saka
ato awor akl

Sr.L.Janga.
Mi kc a punrra mi kolega Hiemckc si e tin prcgunta pa Sr. Rosario.
bi~. 11 /,/ 29

-,
rt)
r^o

Verslag hoorzitting Ontwerp-Ontwikkelingsplan Wechi


de ku a tende di bind. Nunka di su bida e no a mira un bina den naturalesa Serb, e bomber a keda
babuka di e gevoel di un bina para mas o menos un 2()m fo'i dje den e mondi ei
Djasabta nos ta kana patras den mondi, un kaminda di Sta. A lartha einan, masha tantu abeha, nos
tabata kanando ku dos mucha muhe di Hulanda, nan a spanta. E scnota ku tabata guia nos a bisa no,
no, nos ta kana, nos ta kana trankiL Nos a kana trankil, mas o menos un dies hende. Nos a kana trankil
pasa den un zwetm basta grandi di maribomba ku abeha. Dikoa^ Pasobra e bestianan no tnbata
agresivo, nan a bin pa nan bebe awa pasobra den e mondi band'i kas niun kaminda no ta'tin a\va i einan
si ta'tin a\vu Podise bo ta bisa, ki e ko'i kens ei? Pero e ta un kos bunita. Nos tur ku mira maribomba,
prome kos ku nos ta kue ta flit pa flit e abeha mesun kos,
Asina sr. Janga, esei ta sensashonnan ku bo ta hana den mondi. Mi ta kana ku Carmabi den Christoffel,
hopi bia ku muchanan di \ierde klas. Bo'n por imaginabo kosnan ku pa mi ta masha normal pero pa e
muchanan aki at all at all, nunka di nan bida nan no a tende, nan no a mira. <\nto no ca kos strario, tin
bia hasta yuana. Tin di e muchanan ei ku mira yuana, ei nan bida ta kla, si asina ei Ami ta bisa ku tin
asina tantu kos ku bo por topa den naturalesa, grandi i chikitu ku nos mescer di nos naturalesa

St. L. Janga.
Na otto banda bo ta tende hopi ku tin hopi hende ku mester di kas. FKP tin sinku mil hende inskribi
pa hana kas; hopi hende ta pidi tereno di Gobiemu pa traha kas. Mi sa ku senor a bisa awor ei ku tin
hopi buraku den bario kaminda bo por traha kas i tin basta kas para bashi pero bon, bo tin tambe e
ponensia ei ku tin hopi nesesidat di kas, Kon mener ta kere e solushon mester ta aparte di e burakunan
den e bario ei?
Sr. R. Rosario.
Wak, ami ta kere ku ta bon pa nos hana bista kiko berdat ta nos nesesidat di kas. Mi no tin informashon
kual tabata e delaster bia ku a hasi un cnkuesta serio pa wak e nesesidat di kas, te na unda nos a tene
kuenta ku e trek di Hulanda, maske ku el a baha. Te na unda nos a tene kuenta di e sorto kosnan asina
ei? Ta ki sorto di kas nan tin plania pa bai traha ei nan?
Ami no a hana dor ta ki sorto di kas nan ta bai traha ei bandanan. Bo ta tende middenstandswoningen
si, pero ta esei ta e hendenan ku ta ingeschreven asina tantu na FKP? Mi no sa, pues pa mi, mi ta kere
ku mester hasi un onderzoek hopi profundo pa wak berdat kiko ta e nesesidat di kas, anto ban proyektde pa e proksimo binti pa trinta ananan.

Sf.L. Janga.
Si sr. Rosario no tin nada mas, nos ta yama danki pa a bini
Kon kos ta sigui kana awor. NFa bisa aworei ku nos tin un kantidat di shenkuarenta bezwaarschrirt ku
diferente punto den dje ku mester bai duna konseho riba dje. Esei ta AJZ i DROV ta bai hasi. Ta
konseha Bestuurscollege, kende na su tumo ta konseha Eilandsraad ki desishon nan mester tuma.
FJlandsraad mester disidi riba tur e bezwaarcchrifennan i tambe ku nan ta 6ha e plan di Wechi si of no.
Si \-ega asina leu e ora ci tur esnan ku a entrcga un bezwnar den e ront aki, tin e opshon pa nan apela
serka un instarusha mas halta Tambe esnan ku no a entrega un opheshon pero ta hana tog sierto kos
ku a pasa ku aon no ta eens kune por apela den un siguiente fase. Tur esei ta, pa garantisa un mehor
partisipashon di komunidat tambe pa balansa mas mehor posibel tur c intcresnan riba mesa.
Nogmaals, masha danki i lo mi bisa, sigui \igila e proseso.
Sr. R, Rosario.
Sr. Janga, damanan, trmsha, rruisha danki tambe pa a risibimi i tendemL Danki.

Sr.L. Janga.
Shonrum, ln dia N< >s ta rcanuda c (>udiensia publiko t( >kante di e diseno di e plan di Wcclu

b/~ n ran 29

_.
ro
NJ

Verslag hoorzitting Ontwerp-Ontwikkelingsplan Wechi


strui asina intensi\-o. ELsei ta unu, onto mi tin un di dos punto, ok.
Sr.L. Janga.
Lagami tog kontesfe pa nos evita por ta mas konfohon E ptoposishon no ta open land sec, e ta open
land ku bou di kondLshon por desaroya pa urbanisashon Ke men di, e ta un bestemming kondishona.
Tin mas di e ehempelnan ei, onto ta bisa na dado momenta e bestemming basiko ta open land pero si
kumpli ku sierto kondishonnan e ora ei por bai desaroy'e, onto e por hasta resulta dcspues den kambio
di destinashon den otto direkshoa
Den e kaso aki e ta bisa ku si kumpli ku x-kondishon, ta un kuater kondishon ku tin di haber ku p.e. e
invcstigashon di e polushon, e problema di kaminda, ets, si den e kaso ei por permit! un desaroyo
urbano ku ta ensera konstrukshon di kas. Ke men, e no ta e artikulo open Land sec di EOP, e ta den e
kaso aki open land ku bou di kondishon lo por desaroya pa urbanisashon. Esei tog ta bon mi bis'e pa
nos ta "clear" onto ku nos por sigui

Sr. J. Sluis.
Ok, a\vor urabes ku mi ta konstata ku tin algun hurista huntu ku nos akinan den bosnan komishon, e
ora ei e pregunta. E destinashon ku sr. ptesidente ta papia di dje ei, e ta kubri pa e EOP, e ta eksisti
formalmente, ta un destinashon ku ta eksisti formalmence segun e EOP?
Sr.L. Janga.
Mi tin ku bisa ku no ta e intenshon pa nos kai den diskushon pero mi no ta "mind" pa duna un splikashon. Mi ta laga sra. Hiemcke aki ratu tambe duna un kontesta.
Ya kaba den e EOP tin sierto di destinashonnan asina aid. Mi no tin e mapa di EOP huntu kumi pero
tin p.e e area di Koraal Tabak ku tin e destinashon similar ku ta open land Einan tambe bou di sierto
kondishonnan a bisa ku por tin desaroyo. Tin tambe den e area di Bandabou, Harmonic ku ta hasta
conserveringsgebied ku bou di sierto kondishonnan por desaroyi Ke men di, tin un par di e destinashonnan asina ei ya kaba den e EOP. Den e lina ei a sigui aworaki ku e situashon di Wechi. Ke men di,
tin un formula ku ta wordu aplika ku ta bisa tin un destinashon aki, tin sierto kondishon pa ku un
desaroyo anto si kumpli ku e kondishonnan ei, e ta boltu bai den un otto destinashon.
Mi ke duna mi kolega Hiemcke tambe un chens pa duna un splikashon anto despues nos ta sigui.

Sr. J. Sluis.
Si, esei ta eksisti anto e ora ei no ta'tin rason pa hasie, por a ptopone pa e bira mesora stedelijk \voongebied Por ta e hurista por splika esei
Sra. I. Hiemcke.
U refereert net aan t^pen land en die kent bepaalde normen \vaarvan je zegt, nou, dat past niet in datgene \vat er nu gebeurt Zoals dhr. Janga zei, het is niet open land zonder meer, het is open land onder
voorwnaidcn dat er lxbou\ving mag pLiats\Tndcn en het smat ook in het EOP. Dus cr zijn al stxikken
land \rastgesteld of zelfs nog andere gebieden geen stcdelijke woongebicd, \vaarbij bebou\ving mogelijk
Ls. Ik kan me hcrinneren dat op de informatie-a\rond dhr. Janga dat ook heel goed heeft uitgelegd.
Hij zei als het stedclijk \v(X)ngebied is, of het later stedclijk woongebied \vordt, dan mag je veel mcer,
clin hebt je eigcnlijk niiu\velijks mogL-lijkheden om voorwaardcn te stellen
We hebben beuust voorgcsteld om dit open land te maken om t<xh meer mogplijkhedcn te hebben
om voonvaarden te stellen, stringente v(>or\vaardcn, en bij stedelijkc \voongebied kan dat niet De beLinghebbende, de 1 ;KP, \\ilt graag stedelijk gebied hebben als bestemming maar dat is bc\vust niet ppcLiiin. DILS geen stedclijk \v< x>ngebicd maar < ipen Land met \-oor\\-nardelijkc bebou\\ingsmogelijkliedei^
Sr.L. Janga
E kontesta ta bon, c ta hopi kompleto pero tog pa mi djis duna algu mas di intbrmashon. Tasina ku a
hk. 15 run 29

^
ro
ixj

Verslag hoorzitting Ontwerp-Ontwikkelingsplan Wechi


Carrrabi i rcprcsentantenan di N ledio Ambiente i di Souax. Tambe un bon siman.
Nos tn akinan pa un situashon ku nos ta bezig kune basta tempu.
Mi nomber ta Maruska Manuel, mi ta voorzitter di Federashon Otrobanda i huntu kumi mi tin mi
sekretario, ku ta sr. .Vrthur Curiel i penningrneester di Federashon Otrobanda, ku ta sr. Wiehart Juliana.
Manera m'a kuminsa bisa den pasado nos a papia over di Weitje. Tabata sr. Jopi Han; e tempu ei di
Phtaforma Otrobanda ku a bin ku nos opheshon. Mi ke bai direktamente sin tantu protnkol riba loke
bario di Otrobanda an sich ta opone pa loke ta e desaroyo ku lo mester bini na Wechi
Na momentu ku e diskushon aid a kuminsa\ tor di kabamentu di ananan ochenta pa kuminsa ananan
nobenta, basikamente den Otrobanda no ta'tin asina tantu kas di FKP. For di e tempu ei te ku a\vor

aid, nan ta bezig ku, \rubastraat i tambe Kurd di Shon FiL


Mi tin ku bisa ku tin un kantidat alarmante di kasnan di FKP ku ta desfunshonal a pesar ku e hendenan
ku ta biba aden, no tin hopi ana den nan. Imaginabo, diferente di e kasnan ku tin den Otrobanda ku ta
kasnan ku ta data di kasi dosshen ana pasa kaba, lamentablemente hopi bia ta den mehor kondishon ku
esunnan di FKP ku ultimo tempu a konstrui den bario di Otrobanda Mirando ku ke lanta un bario
nobo di Weitje, nos ta pensa dikon no ta restoura e lokualnan ku ya a traha? Den e estado ku nan ta,
basikamente tantu e material di e kasnan, e daknan, e bentananan, tur kos ku bo por imaginabo ku un
kas tin fisikamente, tin problema Di kon no ta ttaha na diechamentu di eseinan?
Tambe tin basta luga den Binnenstad, manera a ser propone den pasado den vlekkenplan ku nos a traha na '85, pa traha mas kas den Otrobanda pa trese ambiente den Otrobanda di bibienda ku por kombina ku un sentro di siudat Paso si nos \vak e siiranan awor aid, i mi por inklui den esaki Punda ku ta un
* 'gjiost town' * pasobra no tin habitants, nos ke sigur pa bini mas bibienda den Ottobanda. Pero mirando esnan ku a bini ultimo tempu, den ki estado nan ta, di kon no ta drechanan en bes di bai kuminsa
traha riba un otro bario?
Esaki no ta un identidat isola ku ta bai traha riba e kos akL Ta FKP ku basikamente tin di haber ku Gobiemu. No ta un invershonista ku ta bini bin traha un area gewon ser'e ku murayanan haltu ku x-kanridat di hende por biba einan of x-tipo di hende, sino ta algu ku ta FKP mes ku ta e mesun ku ta desaro
yando den Binnenstad i otro partinan di Korsou. Nos opheshon pa ku esaki ta ku nos ta kere ku e trabounan ku tin ku sigui den Otrobanda, tin ku kaba i drechamentu di e kasnan ku a wordu traha ku no
ta den bon estado mester tuma luga. Tin otro lugaman kaminda por traha kas i sigur no na Wechi
Basikamente esei ta e lokual ku nos ke a bai den dje.

Sr.L.Janga.
Bon, danki sra Manuel Ken ta sigui den e grupo? Sr. Narain?

Sr. L. Narain.
Bon dia tur hende. Mi tin algun anotashon akinan pero mi ta sali for di e punto di bista ku Gobiemu tin
nos karta di opheshon kaba. I xtke mi ke papia riba dje mas bien ta e konteksto pasobra nos tin problema ku tur kos ta wordu hinka den e ptosedura di EOP, kaminda loke mester ta na diskushon ta eigenlijk e manera ku nos ta bai desaroya Korsou
Nos tn hana ku akinan no tin un plan di desaroyo teal kaminda e KOP mescer forma e fundeshi espasial pa e desaroyo pero e sobra di e dcsaroyo no ta na dlskushon. Kada bcs ku un hende hana un idea tn
Inns e, bai Gobiemu, buska un permit, si e no kuadra ku HOP, EOP mester kambia Den e kaso aid ta
netamente esaki tn sososiendo. Un dono di teteno kc konstrui kas anto e ta pone preshon, e tin hopi
mckanismo idcologiko tamlx; pa logm esel Den e kaso aki un fout a wordu komete hopi ana pasa.
I ''KP a kumpra un tercno ku no ta tereno pa konstrtu kas, ta un tetcno manera mi a bisa kaba i hopi
kt >nc )si pa tur hnbitante di e ;irea, un rcreno di wnten'ang, waten-anj^cbied anto c awa n<) por bni (>tro
kiimiiida. Ke men, lo tin ku hnsi hopi kos pa pomp e awa pa e bai otro kaminda.
Tin un punto mas. H area iild ta pega ku \Villcmstnd si pero e no tn parti di Grrxrt \XlDernstad Mi
hh. 17 ran 29

-_
ro
NJ

Verslag hoorzitting Ontwerp-Ontwikkelingsplan Wechi


por hananan, ya nos por agreganan na c opheshon i anna nota di nan ora nos ta duna konseho. Ke
men di nan ta bon binL Di mi parti no ta problema pa bo tek i entregue despues. Mi no sa kon bosnan
ta mir'e. Ke men di, si bo ke entregue, bo ta duna nos un kopia anto despues bo ta tek e i mand'e alsnog pa nos pa nos but'e huntu ku e sobra stukkennan ku nos tin.
No tin mas hende pa papia di bosain grupo, no? No. Aanto e ora ei nos por pasa pa e parri di pregunta
di nos parri. Mi ke a puntra mi kolega Hiemcke si e tin pregunta.

Sra, Hiemcke.
Ik heb een vraag. Zowel m\v. Manuel als dhr. Narain hadden het erover dat de overheid beter ajn tijd
en aandacht kan besteden aan het opknappen van de FKP-woningen U had geen gege\rens en djters
om hoeveel het gaat in Otrobanda. Hebt u misschien daar een beeld van? i\ l\v. i\ lanuel zei dat ?dj daar
geen gegevens over had, als ik het goed begrijp, om hoeveel, \vat de aantallen zijn. Hebt u misschien
daar wel een beeld van om hoeveel \voningen het gaat?

Sf.L.Janga.
Djis pa mi agregp; mi tambe ta'tin un pregunta asina eL En berdat, lo ta bon si boso por indika un tiki
mas klaro pa nos ki ta e kapasidat ku Otrobanda lo por brinda pa mas habitante of mas kas.

Sra. M. Manuel
Nos a hasi un inventarisashon, mi ta kere boso por harVe tambe pero mi Vi tine huntu kumi awor aid, di
knsnan dekai den Otrobanda anto mi por bisa ku e situashon ta bastante alarrnante. No ta solamente
ku e kasnan ta dekai i that's it E kasnan dekai aki tin choleman ta biba aden Konsekuentemente, nan a
kima e monumentonan ei hopi bia. Nos ta'tin un kaso bastante ferfelu un par di tempu pasa ku tabata
Landhuis Kortijn, Nos a buska un manera ku nan por a sere. Awor aki e ta seta, e ta para anto segjn
tempu ta bai e ta venial tambe. Nan ta bastante i loke m'a bisa kaba, e kasnan mes eksistente ku a wordu trahd dor di FKP tambe, mester di un restourashon urgencemente a pesar ku nan no ta bieu.
Mi no sa debi na kiko. Nos a yega di kombersa den pasado komo Federashon ku sr. (jeorge, ku tabata
e direktor, tokante di e kondishon di e kasnan ei tantu pa loke ta toka e daknan, muraya di sker, bentananan ku ta, gewon, ta kai E kasnan ei hopi bia tin dos verdieping i bo ta mira ku e bentananan praktikamente ku bientu pasa nan ta kai riba hendenaa Mi ta kere ku e materialnan ei segur mester bira di un
otro tipo, e kantidat ta bastante, Lo mi wak pa boso risibi e inventarisashon ku nos a hasi No tabata en
partikular esei so, solamente kas, pero henter e irirrastruktura den Binnenstad di e ocho barionan, Tur
esei ta den mal estado.

Sr.L.Janga.
Had je nog meer vr^en? Nee.

Sf. L. Narain.
Fsei ta netamente c pregunta den nos karta di opheshon Unda e estudio profundo di c situashonnan
ront e isla aki ta? Ora bo kana den Groot Willemstad, mi ta hasie hopi axvendia pa mi kondishon, bo ta
spanta kuantu tereno bashi tin den stedelijk gebicd. .\nto kas bashi, kasnan neglisha tambe, tin bia kasnan di bon kalidat sin hende. Si c problema di kas ta dje grandi ei pa Gobiemu, di kon no ta konsentra
aba c asuntu ei pa bo sa ki bo ta bai hasi en bes di loke mi a senala kaba "e vlucht naar voren'? Ke men
iji, nos tin mesteT di un inventarisashi>n fijn rrupdg.
Otro punto ta loke e eks-bankero I Jo C-apriles a bisa algun iina pasa; 4<Ban kuminsa onteigen kas i terenc) den e stedelijk gebied". I1! tabata ke men e tempu ei vooral Schadoo, pero mi ta ampli'c i ku 'guts',
pasobra m'a kompronde ku nos mandatariorum no tin e 'guts' pa hasi esaki, pero si nan ta hana ku e
problema di bibienda ta dje grandi ei, nan mester hasi e kosnan ei Nan mester tuma e pasonan ei i mi
no ke papia di kas di H<P s(^, pero mas amplio. Tin pn^blema di bibienda, ban habi algu kune ftmda/;/-. 19 run 29

Verslag hoorzitting Ontwerp-Ontwikkelingsplan Wechi


nos on. Nos tin inventarisashon, raport ku nos a traha riba dje, pcro mi ta kere ku Gobiemu komo
esun interesa di traha e lokual ku nan ke traha einan, mcster tin un inventarisashon i kosnan kla pasobra
ta esei ta e problema manera sr. Narain a bisa a\vor ratu ei. E problcma basiko ku nos tin riba e pais aki
ta ku nos no ta plania anto ora no plania, e kosnan aki ta pasa. Danki.
Sr.L.Janga.
Sr. Sluis tambe ke a bisa iilgu?
Sr.J. Sluis.
Si, aunke ku e senora hurista no a puntrami, pero mi si ke a bisa ku igual ku e otro organisashonnan di
bario. Den nos karta di Fundashon Pro Souax, nos a menshona ku ta parse nos ku C^obicmu lo mester
hasi un investigashon met name riba e kantidat di kasnan bashi air kaminda no solamente den Souax,
pero tur otro kaminda tambe. Kantidat di kasnan den mal estado ku lo por wordu drecha, otro kasnan
ku por 'trekke na' ken ta nan dorio. Por hasi e tipo di ehersasionan ei, kumpra nan, drecha nan, asina ei
bo ta mantene, drecha barionan eksistente na luga di laga e 'puinhoop' ei, si bo por yam'e asina ei, i bai
traha un bario kompletamente nobo ku ta trese tur sorto di desbentaha manera nos a menshona den
nos karta pa e area di trafiko, etsNfa tira un pregunta a\vor ratu ei pa e huristanan reakshona, pero het komt neer, e ta bin bek riba e
asuntu ku de fokto, nos ta sinta huntu plania kon ta viola lei, pasobra pa loke ta e parti formal mi ta
kompronde bon loke sr. presidente a bisa, ku bo por tin un open land, ku bo ta bisa mi ta pone kondishon hasi mas kos kune, pero e mester ta kubri pa lei, sino nos ta bibando robes den e pais.
Bo ta traha lei, anto kaba buska manera kon lx> ta viofe, anto sigui bai hasi loke bo ke. Den e EOP ami
no a mira e open land kondishonal, e ta papia di open land sek i mi ta kere ku huristanan sa bon kiko ta
nifika sek, un tin nada mas para. Pero in ieder geval e loke mi ke a trese dilanti a\vor aki ta ku nos a pidi
pa Gobiemu hasi un inventarisashon prome ku bai traha un bario. Danld

__
H)
KJ

Sr.LJanga.
Mi no ta spera ku mi ta wordu kompronde robes, pero mi tin un pregunta kasi similar pa sr. Sluis
riba
un otro punto. Konsiente di e responsabilidat di Gobiemu, pero tog mi ke hasi e pregunta pa nos tine
registta i pa alsnog \vak kon nos ta atende ku sierto di kosnan asina eL A bin dilanti ku desaroyo di
Wechi no ta kumbini Souax, pasobra sennan ku tin pa drecha bario ta bira menos ora ku bai traha bario
nobo. A\vor mi sa, nogmaals mi ta bisa delanta, ku ta un tarea ku Gobiemu mester asumi esei ta, pero
boso tin un sierto bista komo barionan ku mester di yudansa, kiko ta e nesesidat ku tin pa drecha nos
barionan ku b \vordu perhudika si bai in\*etti e sennan ku ta skars den konstrukshon nobo?

Sf.J.Siuis.
Si, gustosamente mi ta kontesta c prcgunta el Mi ta kere ku sigur Gobiemu lo mester sa di ki forma
Gobiemu ta supose di traha. Dus si sali puntra NGO-nan, paso de fokto ta esei bo ta puntrami, ki nos
tin di hasi, anto ami lo ke bisabo, abo ta supose di sa kiko bo ta hast
Ok, lagami bin bek riba csci
Ami ta representa Fundashon Pro Souax. Dus un prcgunta asina ci, pa loke ta esei, nos lo por verwijs
na e.o. Unidat di Bario ku tin registra ncscsidatnan di kada bario. Pa loke tn Souax bo tin e situashon di e
Ixirio, tur hende konose su situashon, anto nos ta ban analisa kiko ta pasando ku SOULX, nos tur sa ochenta ana kaba. Mi ta kere ku sen< >r presidente ta un di e hendenan ku sigur sa kuantu bia nos oi^inLsashon a trese e problcmatika di Souax dilanti, anto ku nos a trese tambe nos < )pscrvashon tokante di e
cstilo ku C^obiemu ta pc^seshona su mes af en toe, manera un sierto politiko den flmshon ta bisa;
"I cnde un kos aki, tcrcno pri\-a ku kiko". Nos komo otganisashon ta bisa ta un komunidat tin, anto c
Gobicmu ta "supose" di sirbi intercs general di e komunidat ti .\nto un dado momento un t'asina
tampoko ku bo ta bLsa, tende: "T^snan ku ta biba riba tcreno priva di otrr) hende no tin ku p<iga belas-

bh. 21 run 29

Verslag hoorzitting Ontwerp-Ontwikkelingsplan Wechi


ku intetes general Ta esei e tin ku hasi, nada otto.
Nos por sinta na mesa ku Fundashon Kas Popular, pero oca bo sinta na mesa ta guera pasobra bo ta
bai bisa nan nan berdat i ora bo bisanan nan nan berdat, nan ta bisabo di bo anto e ora ei ta guera e kos
ei ta .Vnto e ora ei si Gobiemu ta meimei kaminda bo ta bisa: 'T^iga nos evita e kos ei". E mensahe ku
mester duna Fundashon Kas Popular ta ku: "Shonnan, basa riba aspektonan formal, bisa manera nos a
pone den nos karta inhoudelijk, pero tambe prosedural, nos no por traha asina tantu kas cinan, trah'e
otro kaminda, trah'e den e ambience di siudat, ers".
Sr. L. Janga.
E prosedura di Wechi ku nos ta bezig kune, sigur un dies ana kaba, ca manera den un patstdling i tin
algu den planologie ku yama onderhandelingsplanologie. A fa bin ku e punto ei pa nos \vak ku tin sierto
apertura. \Fa bis'e tambe, mi ta konsiente di e rol di Gobiemu, pero bo ta sinta akinan ku parridonan
kontra di otro i pa mi ta sinsero tambe, bo no ta hana nan na mesa.
Nos a invita FKP pa awe, pero nan no a bini i bo ta ripara ku un dado momento e diskushon no ta
yega na un konklushon. Ta p'esei m'a bin ku e pensamentu ei M ta konsiente di e rol di Gobiemu, nYa
bosifer'e na mi sistema pero ta yega un momento ku tin ku pensa tog riba otro opshonnan.
Sr. J. Sluis.
Mi ta di akuerdo ku serior presidente. Uniko kos ta ku nos ta'tin e oportunidat di a topa ku Fundashon
Kas Popular resientemente, anto senor presidente mes a guia e seshon ei, pero nan prome reakshon
tabata ku Fundashon Kas Popular tin un plan Despues nan a bisa ku nan no tin un plan. Bo no por
papia ku un hende ku sea e no tin un plan of e ta skonde su plan, bo ta kompronde?
Sr. L. Narain.
Si, en berdat e partidonan mester delibera ku otro. Mi ta propone pa Gobiemu skep Wechi pa "dear"e
ambiente, krea espasio pa deliberashon, sino ta keda un tenshon kontinuo. Loke a bin dilanti for di e
diferente barionan i nan oiganisashon ta duidelijk Nos ta eksigi un nivd mas haltu di gpbernashon. No
pa kada chinchan kos, bai konstrui kas, ets..
Den e kaso di Wechi aki ta bisa ta bezig pa dies ana kaba. Wei, tin bario ku mas ku binti ana ta warda
riba drechamentu di r*an situashoa M'a lesa taport di Rene Rotnet di ana T8 mi ke, 6679, kaminda ta
senala e problema di bibienda kaba i for di e dia ei no a hasi nada fundamentaJmente. Nos a hasi kos si,
nos a konstrui bario nobo i asina a kita e kurason di Willemstad Ke men di ku nos ta eksigi un investigashon profundo komo base pa maneho i esei nos ta eksigi di Gobiemu. Ke men un nivel mas haltu
pa nos bai solushona e problema di berdat i alabes spar e berde tambe di bo lugl Danld
Sr.LJanga.
Tin mas prcgunta di parti di e organisashonnan? Un hende mas ke a bisa algu di bosnan parti pn^me ku
nos klousura?
Sra. M. Manuel
Mi ke a yama danki pa e inteikambio aki, paso mi ta kcre ta importante ku ta duna nos e posibilidat di
p )r eksprcsa mas a fondo, a partc di e bezxvaarsclirift ku a wordu manda na boso. Mi ta kcre e punto
ku a bini dilanti ultimo aki mcstcr ta duidelijk.
Mi ta kere ku no ta kos di ba^ka problema ku p.e. ['TCP of Gobiemu of e bario. K kos ta muchu mas
proRmdo, e tin di haber ku hende. Nos ta repicscntando aki habitantenan spesifikunente di ()tn)banda ku ta un area Ixista grandi ku ta akapara ocho bario. l\ies pa nos ta sumamente importante kon un
bario tn liinkii den otro i kiko ta nos angustia, nos dokx E motil:>o ku a manda e bezvvaarschrift aki ta
pasobra nos ta liana ku e hende mester sintiele ln den su bario. Si tin awaseru, e hendenan ta den un
paniko a pesar ku nan ta den un kas nobo di FKP ku no tin mas ku dies ana.
bh. 2) r<t// 29

-.
ro
i\o

Verslag hoorzitting Ontwerp-Ontwikkelingsplan Wechi


Dhr.LJanga
Hot gaat om her adres van uw organisarie,
Dhr. T. van dcr Gicsscn.
We hebben in ons bezwaarschrift eigenlijk gereageerd vanuit de tweede instantie omdat Wechi geen
conserveringsgebied is. Ik wil nu eigenlijk onze reactie in eerste instantie gaan voorieggen en dat betreft
het behoud van het natuurgebied, dat is ons belangrijkste zorg. We vinden dat Wechi een natuutgebied
is dat eigenlijk zondermeer behouden moet worden. Dat is in onze visie een lange termijn denken.
Hetgeen \vat nu bedreigd is, is min of meer een kort tEtmijn denken, namelijk economische belangen,
korte termijn economische belangerL
Natuurgebied is in onze visie noodzakelijk om een hele hoop redenen. .\ls je natuurgebied weghaalt, is
dat onomkeerbaar. \\rij vinden ook dat het natuuigebied een natuudijke buffer vomit in een klein
eiland Dit houdt verband met zaken zools erosie gevoeligheid, leefbaarheid en leefkwaliteit Ik wil daar
even op ingaan. Toen ik 20 jaar geleden als voormalige buurtwerker hier kxvam, was het opvallend dat
er hier geen parken zijn. We hebben een aantal plaatsen dat \ve park noemen zoals het Wilhelminapark,
maar dat is een pleintje Dan hebben we nog speeltuinen en stranden die vrij toegankelijk zijn, die
nemen met het jaar af in vrije toegankelijkheid Recreatiegebieden of terreinen die vrij toegankelijk zijn
voor de bewonersgroep van zeker een 43%, die duizend gulden of minder inkomen per maand verclient, zijn er nauwelijks.
.Ms je gaat kijken naar het nut van een natuurgebied dan is dat behalve voor de bescherming van de
flora en de fauna ook van nut voor de bevolkingsgroep die daar meer gebruik van moet kunnen maken op een verantwoordelijke manier. Dat betekent dat het beheer veel beter geregeld moet worden. Ik
vind dat het beheersbeleid op dit eiland erg weinig effectief is. Carmabi krijgt te weinig gebieden in beheer, te weinig middelen om die verantwoordelijkheden uit te voeren en de dienst die verantwoordelijk
is voor veel gebieden, zou eens wat meer kunnen activeren om het beheer tot voldoening te maken.
ELlk gebied moet aandacht krijgen en dat gebeurt bij een heel hoop gebieden nog niet Ik zou daar best
een lijst van kunnen producerea
Ik vind het ook jammer dat een aankoopbeleid ontbreekt op dit eiland Door middd van een bidding
zou je een hele hoop gebieden die als natuurgebieden aangemerkt moeten worden, kunnen verwerven.
Wechi achten wij een soort natuurgebied en parkgebied voor Souax, Mahuma en voor Gato. Het is
essentieel dat elk buurt zijn parken en speeltuinen heeft, zijn recreari^ebieden om te kunnen sociaJisercn en om tot rust te komerL Dat ontbreekt praktisch in elk gebied en het verwondert mij eerlijk gpzegd
daarom ook niet dat criminaliteit onder de leeftjd van 20 jaar zo groot is. .Ms ik me zo rot zou vervelen,
zo weinig middelen zou hebben in die buurten, zou ik ook zwaar crirnineel zija Ik denk dat zoYi
natuurgebied essenrieel is voor met name Souax. Souax ontbeert ontzettend veel aan recrearie-mqgelijkhedcn en wat er nu dreigt te gebcurcn, is ptecies het tegenovergestelde De druk op zowel de buurt
ab de omliggende natuurgebieden wr^rdt enorm \-ethoogd door een extra woongebied toe te voegen.
Ik hex >p dat dat in de tcx'komst te vermijden \-alt dcx^r de anderen die een gesprek met de FKP iiebben, zodat het bouwen een andere trend krijgt dan op het pgenblik het geval Ls. Het bouwen is nu rccht
toe recht aan met als gevolg het ontbreken \-an elke sociak leek\vtditeit Alleen mcxt dat natuuriijk niet
met Wechi gebeuren want \vc ondersd-irijven de stelling \-an (^armabi volledig dat het gebied essenrieel
Ls voor de omliggende natuurgebieden.
Dat zie je als jc in die natuurgebieden dagelijks aan\vezig bent, narnclijk dat je heel sncl schade kan tcx^brengen, een schade <jp kleinc schaal die al snel op gnnc schnal omgezet kan worden. .Us je niet goed
(>mgaac met de waterhuishouding en midere xaken don zie je dat dit gebied schade lijdt Je ziet het wegvallen van do fl< )ra, te brede paden, n< x^m maar ()p. [ x /ijti een heel h< x >p v< K )tbeelden die aar^cven dat
ills je niet v( x >r/ichtig met de natuur (>mgaat; niet deskundig, het gebied \-anzelf\-crkleint, nfsterft of verslcchtert, Liar stoan aLs je xo'n heel nntuurgebied er omheen weg gaat lialen, dat gaat zeker ge\*olgen hel>
hh. 25 r<w 29

-,
^D
^o

Verslag hoorzitting Ontwerp-Ontwikkelingsplan Wechi


Om te begjnnen vertegenwoordig ik de lijst van menscn die al een bezwaarschnft hebben ingediend
Die hebben \vij de 17e of de 19e \-an de vorige maand aprilgczamenlijk ingediend Die lijst, die zal ik u
naderhand toesturen \\ant dat had ik u beloofd Ik zit dus hier als gemachtigde voor die mensen, en
(X)k voor mezel en voor Fundashon J oe Pinedo. U vraagt om een toeliehting van onze bezwaren, Wij
hebben een hele uitgebreid vicr pagina's tellende bezw-aarschrift ingediend en ik ben benieuwd op
welke punten u nog duidelijkheid zou \villen hebben.

Dhf. L. Janga.
U heeft de kans als u daar behoefte nan heeft, om te zeggen, ik \vil bepaaide dingen verduidelijken. Het
is aan u om te zeggen, ik heb een bezwaarschtift ingediend maar ik \vil op deze punten wat nadere
todichting of wat meer infotmatie geven. Het is aan u om u\v bezwaarschrift toe te lichten. Dat kunt u
Long doen of kort U bepaalt zelf hoe u van de gelegenheid gebruik maakt.
Mw. S. Lesire.
Ok Ren van de meest zwaarwegende punten die in het bezwaarschnft naar voten komt is, dat wij
momenteel een ontwerp-ont\vikkdingsplan hebben gezien waar \\ij bezxvaar op mogen makea Wij
mogen bezwaar maken, niet op het ontwerp /naar op in feite de verandering van een wine vlek in een
bestemming en dat was ons grootste bezv\Taar want je kunt geen bezwaar maken tegen iets wat nog niet
ingevuld is. Wij hebben meerdere kcren rijdens de a^elopen hoorzittingen te horen gekiegen dat er
nog geen echte invulling is, het is allemaal nog in de ontwerpfose. Wij zijn vooaiidopend op de eventuele in\Tjlling gaan kijken wat de implicaties op de hele omgeving zijn en dat hebben wij uitgel^d in een
aantal puntea Het zijn er heel wat Ik heb ze nu niet uit het hoofd want ik denk dat elke argument \\^t
je naar voren brengt wat niet in dat bezwaar staat, er een te veel is want wij hebben nog heel veel, wij
zijn erg rninitieus te werk gegaan. Dus \vat mij betreft hoeft dat geen toelichting meer te hebbea

-,

Dhr.L.JangiL

CD
NJ

Dat kan. Dan zijn wij heel erg snel klaar. Het is dan \vel handig als \vij alsnog de lijst van uw gemachtigden van u krijgt Ik weet niet of Hiemcke nog iets wil \Tagen,

Mw. I. Hiemcke.
.\Ueen een vraag over de personen die u vertegenwoordigt Die wonen allemaal in de omgeving? Wat is
hun belang? Dat zou ik \vfflen \veten.
Mw. S. Lesitc.
Het is zo dat wij een aantal mensen hebben gegroepeerd om het niet alleen voor onszelf maar ook om
de Eilandsraad iets makkelijker te maken. Wij hebben een lijst gemaakt van degenen die vanuit Julianadorp een bezwaar hadden \\illen maken en dat Ls gcvoegd bij de brief die wij geconcipieerd hebben.
Dat bezwaar hebben wij dus door hun ondertekend hier afgegeven en omdat het \'oor jullie misschien
<k nog een langoe hoortijd zou zijn ge\veest, hebben wij besloten om die mensen als een groep hier
te vcrtegcnwoordigen in de \-oan \-an mijn perscxin. 7Jj hebben mij gcmachtigd om dit \roor hun te
doen en die machtigingsbriei; dat is waar wij telefonisch over gehad hebben omdat de tijd te kort was,
zal ik in de loop van deze week aigeven bij de DRO\f. Of bij de Rilandsraad? U moet me zeggen waar
ik het m(x:t atgevcn.

Dhr. L. Janga.
lkstclv(X)rbijdeDROV.
Mw. S. Leslie.

BijdeDROV,ok.
M~. 27 nni 29

Verslag hoorzitting Ontwerp-Ontwikkelingsplan Wechi


Mw. S. Lcskc.
DC procedure is van belang omdat voor de mensen die bez\vaar aantekenen, niet 20 hoge kosten hieraan verbonden mogen worden omdat heel veel mensen niet de middelen hebben om bij het Gerecht
in lc aanleg in beroep te gaan. Met is een normale getechtelijke procedure, neem ik aan.
Mw. I. Hicmcke.
Ik /de in deze regeling niet dat er kosten verbonden zijn aan de procedure want het is geen crviele procedure.
Mw. S. Lesiie.
Ok, dat is het precks \vat ik \vilde \vetea
Dhf.L.Janga
Het 2al in elk geval straks gepubliceerd worden. In gpval een vastgesteld plan ter inzage wordt gelegd,
staat daarin ook hoe het verder moet met de beroepsprocedure.
Mw. S. Leslie.
Ik heb nog een heel dringend verzoek Het is steeds 20 geweest dat een of twee dagen voordat er een
hoorzitting plaatsvindt, er een ontzettend onduidelijk, erg weggemoffeld briefje ergens in de krant terecht komt en als je niet oplettend benr, dan loop je de karis hier overheen te kijken. Gelukkig hebben
wij een heel batterij mensen die ontzettend oplettend zijn zodat wij dat steeds op rijd detecteren. Ik \-ind
het niet erg leuk dat wij h.e.e.a. steeds op het laatste moment te horen krijgen en dan alles in het \verk
mcxiten stdlen om steeds weer aanwezig te zijn. Dus een heel dringend verzoek: '*Laat aub. al is het
maar vier dagen van te voren weten dat 20 iets gaat plaatsvinden en niet een dag van te voten".

Dht> L. Janga.

CD
ixj

Wij zullen uw suggestie meenemea Dank u.


Mw. S. Lesire.

Uookbedankt
Dhr. L. Janga.
Hkrmee kan ik de hoorzittingen van vandaag afeluitea Ik dank iedereen die hier gt^veest is. Wij hebben vrij veel gehoord, het is opgenomen, er komt een verslag van het een en ander, dat straks dient
\-oor degenen die adviezen moeten uitbrengen over de be2\vaarschriften en nogmaals, er komt een
heel trajett waarin mensen straks zullen horen van hoe en wat en hoe verder.
Nc^gmaals bedankt, ook aan de andcren die hier zijn blij\-en 2Jtten, en voor straks, bon aperit

bh. 29 ran 29

o
o

You might also like