You are on page 1of 41

jOODS Actueel

Nieuws, duiding & achtergrond uit binnen- & buitenland


Voorheen Belgisch Israëlitisch Weekblad
Juni 2007 - Sivan 5767

Toerismebijlage
nr. 5 • e 4,60 • verschijnt maandelijks • Afgiftekantoor Antwerpen 1

Joodse reizen en
vakantie Israël
Win 2 tickets
naar Wenen, Praag of
Boedapest met SkyEurope

• Foute prioriteiten
van de VRT nieuwsdienst
• Jeruzalem, Exclusief verslag:
40 jaar herenigd Israëlische premières
• Sarkozy, op het 60ste filmfestival
de nieuwe Napoleon ? van Cannes
jOODS Actueel
COLOFON
VOORWOORD
N
Joods Actueel brengt nieuws, og enkele dagen en het is zover, dan kunt U uw stem uitbrengen voor de
duiding en achtergrond uit binnen-
federale verkiezingen. De kandidaten doen er alles aan om uw aandacht te
en buitenland.
trekken. Joodse lezers – en zij die de joodse gemeenschap een warm hart
Adres: toedragen – beoordelen kandidaten vaak op specifieke criteria. Vooral belangrijk
Lange Leemstraat 174, 2018 is het standpunt van een partij of kandidaat over de culturele aspecten en de vaak
Antwerpen, België. unieke behoeften van de Joodse gemeenschap. Ik denk bijvoorbeeld aan de extra
Telefoon : +32 3 233 70 94 veiligheidsmaatregelen die soms nodig zijn, het recht op vrije meningsuiting zo-
Fax :+32 3 230 80 64 als het dragen van een keppeltje op openbare plaatsen en de erkenning van het
Email : onrecht dat Joden werd aangedaan, mede door ambtenaren van de staat, tijdens
redactie@joodsactueel.be WOII.
Internet:
www.joodsactueel.be Bij binnenlandse aangelegenheden zoals voorgenoemde, stellen we vast dat de
BTW nummer: standpunten tussen de partijen vaak slechts in kleine nuances verschillen. Waar de
BE 0885 218 733 meningen wel verder uit elkaar liggen is het buitenlands beleid en dan vooral ten
Bankrekening Fortis
aanzien van het Midden-Oosten. Een van de grootste ergernissen onder de leden
001-5076830-23
van de joodse gemeenschap is het feit dat Israël al te vaak en ten onterechte be-
Algemeen Directeur: schuldigd wordt. Het gelijkstellen van legitieme verdedigingsacties (denk aan het
Terry Davids veiligheidshek) met offensieve terreuracties van Hamas (zoals het opblazen van
Hoofdredacteur: bussen) is er voor velen teveel aan. Partijen en politici die zich hieraan bezondigen
Michael Zevi Freilich zullen de joodse stem onherroepelijk ergens anders naartoe zien gaan.
Ere-voorzitter:
Louis Davids Een ander aspect zijn het kleine aantal joodse kandidaten die op de kieslijsten
staan zoals Viviane Teitelbaum en Jacques Brotchi in Brussel en Claude Marino-
Administratie: wer in Vlaanderen. Statistisch gezien zou de joodse gemeenschap van België 1,14
Sigrid Smulders vertegenwoordiger mogen hebben in het parlement. Maar de werkelijkheid volgt
niet steeds de statistieken waardoor we wel eens zonder joodse vertegenwoordi-
Medewerkers: ging in het parlement kunnen uitkomen. Dat zou zonde zijn, aan u dus de keuze
Rabbijn Dr. R. Evers, Dr. Rudi Roth, om hier iets aan te doen.
Dr. Henri Jakubowicz, Max Schick,
Guido Joris, Frans van den Brande,
Aaron Malinksy, Hélène Maier, In de VS zien we een omgekeerde trend. In het Amerikaans Congres zetelen drie-
Jeremie Rickner, Vivi Salamon, ënveertig joden, of iets meer dan acht procent van de verkozenen. En dat terwijl
Yves van de Steen, Roland Lipshits, joden slechts twee procent uitmaken van de Amerikaanse bevolking. Laat u in
Jossi Parnas en medewerkers in ieder geval leiden door uw hoofd en uw hart. En mocht u toch de foute keuze ma-
de VS, Canada, Israël, Rusland en ken, dan kunt u het binnen vier jaar nog eens proberen.
het VK.

Foto’s: Andere onderwerpen die we in deze editie belichten zijn joods toerisme en reizen
Jonathan Rikner, Stefansky, GPO, naar Israël. Israël is een fantastische reisbestemming voor jong en oud. Voor religi-
Belga, IDF, BauBau, CIA Images. euze joden is het vooral een pluspunt dat kosjer eten overal beschik-
baar is en dat een ruim aantal kosjere restaurants voorhanden is.
Hoofd Publiciteit: Israël biedt voor elk wat wils, van sport, zee en strand tot kunst,
Terry Davids
cultuur en wandelingen in de prachtige natuur. Van de groene
Israël publiciteit: Ronen Taieb
Golanhoogte tot de pracht van de dorre Negev woestijn, heeft
Abonnement: dit klein landje, heel wat te bieden. De vakantieperiode komt er
België: 44 euro per jaar binnen enkele weken aan, hopelijk zal onze bijlage u op enkele
Europa: 60 euro per jaar leuke ideeën brengen. Vergeet vooral niet mee te doen aan onze
Rest van de wereld: unieke wedstrijd waarbij 2 vliegtuigtickets te winnen zijn van
80 euro per jaar SkyEurope.

Een publicatie van Actualia bvba. Alvast veel leesgenot


Verschijnt maandelijks behalve in
Augustus. Michael Zevi Freilich
Hoofdredacteur
Verantwoordelijke Uitgever:
Thérèse Davids.
© Niets uit deze publicatie mag worden
overgenomen zonder schriftelijke toelating
van de redactie

jOODS Actueel 
BINNENLAND
inhoud
Voorwoord  3 Vrijwillige Joodse Bijzitters
Een handvol orthodoxe joden heeft joodse gemeenschap niet wenst te ver-
zich vrijwillig gemeld om als bijzitter zaken aan de elementaire communau-
B I N N E N LA N D te fungeren voor de nationale verkie- taire principes en democratische waar-
Nieuwsberichten 4-7 zingen later deze maand. Ze deden den” verklaarde Kornfeld aan Joods
dat om aan te tonen dat de Joodse Actueel. Het initiatief komt er nadat bij
Bezoek rabbijnen 8
gemeenschap fier is deel uit te maken de lokale verkiezingen van vorig jaar
Erkentelijkheidceremonie van onze democratische staat. de Orthodoxe joden moesten stem-
Rechtvaardigen 9 Pinkhas Kornfeld, beheerder van de Is- men met een volmacht omdat net op
Herdenking slachtoffers Holocaust 10 raëlitische gemeente Machsike Hadas, die dag het Loofhuttenfeest viel. Ook
is een van de vrijwilligers die op zon- konden zij niet als bijzitter fungeren
Culturele agenda  12 dag 10 juni in zijn lokaal stemkantoor omdat de joodse wet op die dag het
Familieberichten 12-13 de procedure als bijzitter zal volgen. gebruik van computers en schrijfgerief
Overpeinzingen 13 “We tonen zo aan dat de orthodoxe niet toelaat. n
Gewillig België
Prof. Klener benoemd tot Baron
14
15
Aanslag verijdeld tegen joodse
Media onder de loep 16-18 school in 2004
Interview Marinower 18 Een aanslag tegen een belangrijke van het leger ter plaatse. Die blies het
joodse school in Antwerpen door pakje op, dat enkel wat kopjes, glazen
moslimterroristen werd op het laatste en kleine rommel bevatte, niets dat
B U I T E N LA N D nippertje vermeden in april 2004. Dit kon exploderen. In de jaren tachtig
Sarkozy, de nieuwe Napoleon 20-21 nieuws raakte pas deze maand bekend waren er verschillende terroristische
Nieuwsberichten 22 na de publicatie van een rapport over aanslagen in Antwerpen tegen o.a. een
moslimextremisme in ons land door joodse school, een synagoge en het di-
het Comité I. De politie en andere amantkwartier. Daarbij vielen een tien-
ISRAEL stadsdiensten vonden het opportuun tal gewonden en ook een aantal doden.
dit de hele tijd geheim te houden om
Nieuwsberichten 24-25 geen paniek te laten uitbreken bij de Andere conclusies van het rapport van
Jeruzalem 40 jaar herenigd 26-27 joodse bevolking van Antwerpen. De het Comité I is dat de inlichtingendien-
joodse bewakingsdienst Shmira hield sten in ons land nog altijd geen kwan-
toen ook doorgedreven 24-uur pa- titatieve analyse gemaakt hebben van
TO E R I S M E B I J LAG E trouilles in nauwe samenwerking met de islamistische radicalisering in ons
Toerisme Israël en wereld 29-42 de politie. De aanslag zou naar ver- land: ze weten dus niet hoe groot die
luidt verijdeld zijn geweest nadat een is en kennen de oorzaken en de evolu-
van de uitvoerders zijn mond voor- tie ervan niet. De veiligheidsdiensten
C U LT U U R E N R E LIGI E bij praatte, waardoor de informatie hebben er geen tijd en personeel voor.
via via tot bij de Shmira geraakte die Net daarom blijft de Shmira in Antwer-
Verslag filmfestival Cannes 43
de veiligheidsdiensten informeerde. pen actief met haar bewakings-, bevei-
Levensgevaar in de joodse wet 44-45 ligings- en sensibiliseringscampagnes.
Boekbesprekingen 46-47 Dat de spanningen hoog opliepen was Verder schat de staatsveiligheid het
ook duidelijk toen een maand later een aantal moslimextremisten op hooguit
verdacht pakje in de Lamorinierestraat 2% (8.000 personen) van de moslimbe-
ANDERE in Antwerpen ontdekt werd, op de volking (403.000 personen). Extremis-
stoep voor een joodse school. Om vijf ten zijn mensen die een extreem ge-
Gezondheid en Kookrubriek  48
uur ’s ochtends werd aan honderden dachtengoed volgen. Ze zijn dus niet
Postnatale depressie 49 bewoners gevraagd hun huizen te ver- te verwarren met terroristen die actief
Sport Israël en Maccabi Bridge 50 laten en kwam de ontmijningsdienst aanslagen plannen. n

S T E U N J OO D S AC T U E E L !!
MEDEDELING
In het kader van de projecten “Geef ze een gezicht” en “Transport XX” zoekt het
Abonneer u nu en krijg het magazine ?? Joods Museum van Deportatie en Verzet alle mogelijke informatie over:
elke maand in de bus - MAN Froïm, geboren op 23/03/1906 in Pradz
en bespa a r 1 0 % en
- MOND Aron, geboren op 01/10/1892 in Zolynia.
o p de w i n k e l pr i js
Contacteer de redactie op 03 233 70 94?? Deze twee personen werden gedeporteerd. Het zou kunnen dat zij hun depor-
of redactie@joodsactueel.be tatie overleefd hebben of van de trein gesprongen zijn.
Zich wenden tot: Laurence Schram – 015/290660 of laurence.schram@cicb.be

 jOODS Actueel
Medewerker Joods Actueel Joodse Prof gaat in Kosovo
krijgt Nationale titel voor de VN werken
D
e avontuurlijke Gentse de gebieden waar het nu slecht
De joodse Antwerpenaar en rechter Alain Bloch, ver- gaat, is zoiets nog altijd mogelijk
tevens medewerker van Joods trok eerder deze maand volgens mij.'
Actueel, Aaron Malinksy, werd naar Kosovo om er via de VN mee
eerder deze maand benoemd te werken aan de opbouw van Weet u eigenlijk wat u daar pre-
tot Commandeur in de Kroonor- het land. Professor Alain Bloch,, cies zal moeten doen?
de. Hij kreeg de onderscheiding van joodse afkomst is al jaren 'De functieomschrijving is nogal
samen met Priester Rik Hoet en voorzitter van de rechtbank van algemeen. Volgens de informa-
imam Jamal Maftouh. De drie eerste aanleg in Gent. Hij zal de tie die ik nu heb, zal ik een pro-
Antwerpenaars gingen met el- enige Belgische rechter zijn die cedure moeten uitwerken om
kaar in gesprek na de rellen die meewerkt aan het VN-project te bepalen welke zaken voor de
eind 2002 uitbraken in Borgerhout na de moord op een jonge is- UNMIK (United Nations Mission rechtbank moeten komen, moet
lamleerkracht. Met hun ‘trialooggesprekken’, proberen ze het sa-
menleven tussen de verschillende gemeenschappen in de Schelde-
stad te bevorderen. Hun gesprekken werden uitgegeven bij Lannoo
onder de titel ‘Trialoog. Hoopvolle gesprekken voor een angstige tijd’.
De drie werden in maart 2006 ook al ontvangen op het koninklijk
paleis in Brussel. n

Pius XII en de joden


Zoals we vorige maand berichtten, was de pauselijke nuntius in Israël,
mgr. Antonio Franco, aanvankelijk niet van plan de holocaustherden-
king in Yad Vashem bij te wonen. Het Vatikaan was ontstemd over
een bijschrift bij een foto van paus Pius XII in het museum waarop
te lezen staat: “Zelfs toen berichten over de moord op joden het Va-
tikaan bereikten, protesteerde de paus niet”. Het `Katholiek Nieuws-
blad‘ schreef hierover o.m.: “Eerder deze maand is het complete dossier
van meer dan drieduizend pagina’s over Pius XII overgedragen aan een
commissie die de inhoud gaat bestuderen. Het dossier toont aan dat de
’oorlogspaus’(1939-1958) de levens van duizenden joden heeft gered.
Ook van joodse zijde is daarover veel bevestiging ontvangen,maar Yad
Vashem houdt vooralsnog voet bij stuk”. Dat deze bewering van joodse
zijde werd bevestigd, is nieuw voor ons, dat hebben wij nooit ge-
hoord. Integendeel. n Joodse Rechter uit Gent Alain Bloch

Kristof Aerts blijft uiting geven aan


In Kosovo) en liet bij de selectie- ik advies geven over het naleven
procedure liefst 16 hooggekwali- van de mensenrechten, en moet

zijn antisemitische gevoelens


ficeerde kandidaten achter zich. ik lokale rechters opleiden.'

Net voor zijn vertrek stond hij U bent er ook van overtuigd dat
Vrijwel alle kranten hebben verslag uitgebracht over het proces tegen een interview toe aan de krant u daar zal aarden in die grote
leden van de familie Kaszirer in Antwerpen. Ze deden dat op objectie- ‘De Gentenaar’, waarvan we hier machinerie van de VN?
ve wijze, behalve ‘Het Laatste Nieuws’ en de ‘Nieuwe Gazet’. Daar heeft enkele hoogtepunten brengen. 'De VN zijn inderdaad “big busi-
Kristof Aerts het andermaal niet kunnen laten om te specifieren dat ness” geworden. Maar je maakt
het om joden gaat. Het is niet de eerste maal dat Aerts zich daaraan Waarom geeft een mens een dan ook deel uit van een uniek
bezondigt. Moest deze journalist telkens het geloof van de mensen comfortabele job als rechter proces. UNMIK is uniek in zijn
die voor de rechtbank verschijnen vermelden, zouden wij hem niets in België op voor een tijdelijke soort. Het is de eerste keer in de
verwijten. Maar het feit dat hij dat alleen doet wanneer het om jo- baan in het woelige Kosovo? geschiedenis dat de VN zo'n uit-
den gaat,toont duidelijk dat hij gedreven wordt door antisemitische 'Tja, ik had al tijdens mijn studen- gebreid mandaat hebben.' 'Voor
gevoelens. Wij hebben ons reeds meer dan eens afgevraagd waarom tentijd een zwak voor internatio- mij persoonlijk zal de aanpassing
de uitgevers van de betrokken kranten deze antisemietische uitspat- naal recht, en ik vind dat ik met ook wel vlot verlopen. Ik ga volle-
tingen dulden. deze nieuwe wending in mijn dig onbevangen naar daar. Over-
Tot onze niet geringe verbazing heeft 'De Morgen' zich aan het zelfde carrière een nuttig engagement al op de wereld zijn de mensen
euvel bezondigt. In het verslag over het proces van de gewezen bank aanga. We streven toch allemaal gelijk en overal zal je smeerlap-
Fischer, achtte de krant het nodig om te vermelden dat het een jood- naar een betere wereld? Het is pen vinden en mensen die zich
se onderneming was. n misschien naïef, maar zeker in voor anderen opofferen.' n

jOODS Actueel 
BINNENLAND

Het overlijden van raëlische kapitein Gur Shelef. Al


kwam Luik nog dichtbij een gelij-
zouden verlaten. Shivek stond
twee jaar lang aan de leiding.

Stefa Schweitzer z.l. ke stand, Antwerp hield stand en


won verdiend de wedstrijd. De
Blijkbaar zouden financiële rede-
nen een rol hebben gespeeld in
Nog geen maand jaren geleden, uiter- 1.500 Antwerpssupporters kon- de beslissing. In het maart-april
nadat haar man Ira aard samen met haar den tevreden huiswaarts keren. nummer van Joods Actueel ver-
Schweitzer het tij- echtgenoot, op za- Enkele dagen later raakte bekend scheen een uitgebreid interview
delijke met het eeu- terdagavond in haar dat Shivek en sterspeler Shelef met Arik Shivek. n
wige had verwisseld, woning aanbood aan de ploeg vanad volgend jaar
overleed zijn echt- een groep Israëlische
genote Stefa. Zoals
wij het reeds had-
oorlogsinvaliden. Er
waren daar enkele Zanger Avraham Fried komt
den geschreven, was
mevrouw Schweitzer
bijzonder onroerende
momenten bij die de naar Antwerpen
een dame met een gouden hart, aanwezigen niet vlug zullen ver- Een kwarteeuw aan de top. Dat viert de orthodoxe zanger Avra-
die veel leed heeft helpen ver- geten. Stefa Schweitzer was een ham Fried samen met u tijdens een concert op maandag 25 juni
zachten. Haar weldaden waren ‘aishes chajil’, een ideale vrouw om 19.30u in zaal Elckerlyc, Frankrijklei 85-87, georganiseerd
ontelbaar. Wanneer ze ergens wiens waarde ver boven parelen door de Yavneschool. De bejubelde zanger die op onnavolgbare
het zonnetje kon laten schijnen, uitstraalde. Het echtpaar had ook wijze eigen composities combineert met traditionele Chabad ni-
dan deed ze dat met overtui- een ‘Sefer Tora’ aangeboden aan gunim en joodse teksten en thema’s integreert in een bonte mix
ging en liefde. Zo herinneren het joodse rusthuis voor bejaar- van populaire muzikale stijlen, behoeft voor velen geen intro-
wij ons de receptie, die ze vele den. Ere haar nagedachtenis! n ductie. U weet wellicht dat u zich kan verwachten aan een wer-
velende show, kortom aan entertainment van de bovenste plank.
Israëlische basketbal trainer Misschien bent u echter minder vertrouwd met de organisator van
wint beker van België dit evenement: een school die zich, van peutertuin tot secundair,
door haar kleinschaligheid, haar familiale sfeer en haar leerling-
Shivek neemt tevens ontslag als Coach gericht onderwijs onderscheidt. Door de harmonieuze combina-
tie van een doorgedreven religieus programma en een kwalitatief
D o o r o n z e sp o rtco rresp o ndent hoogstaand profaan curriculum, slaagt Yavne erin evenwichtige
R o l a nd L i psh i ts . jongvolwassenen af te leveren die niet alleen zelfbewust hun jood-
Arik Shivek, de Israëlisch ster- Giants wonnen in de finale tegen se identiteit beleven, maar die eveneens degelijk voorbereid zijn
trainer van de Sanex Antwerp Luik met 70-64. Antwerp begon op postsecundaire studies en op de uitdagingen van een wereld in
Giants, won deze maand de be- nochtans slecht aan de wedstrijd constante evolutie. Ticketverkoop : ELMYR – Hoveniersstraat 30
ker van België in de nationale (4-10), maar kon terugslaan via 2018 Antwerpen - Tel. : 03/233.75.47 of 0472/22.30.49
basketcompetitie. De Antwerp Matela en de uitmuntende Is-

Amazing Silver Hebt u kleding te herstellen?


VWHUOLQJ]LOYHUHQJHVFKHQNHQ ÉÉN ADRES
%DU0LW]YDHQ:HGGLQJOLMVWHQ
*HVFKHQNERQQHQ

9$..81',*(+(567(//,1*(1(132/,(5(1 Isabellalei 22
(naast Doudy Domb)
6289(1,5692256,0&+$6
Tel. 03 281 01 31
2SHQ]R0DGR
9ULMWRWXXUYRRUVKDEEHV(YHQHHQVRSDIVSUDDN GSM: 0472 45 45 60
Goedkoop en vakkundig!
 +$'$'%526
 ([FOXVLYH6LOYHU:DUH eigen atelier ter plaatse
$ODLQ:LUWKHLPHU Verkorten €4 • Rits inzetten €5
,VDEHOODOHL‡7HO² Versmallen €5 enz...• Ook maatwerk
3UDFKWLJH,WDOLDDQVHFROOHFWLH

 jOODS Actueel
STANDPUNT .HUHQ+D\HVRG9HUHQLJGH,VUDHO$FWLH
1$/$7(19225'(
10 juni: Guy, Yves, Johan of 72(.20679$1,65$(/
misschien wel Elio of nog 2RNXNXQWLHWVJRHGVQDODWHQDDQGHWRHNRPVW
anderen? Aan u de keuze! YDQ,VUDHO/DDWRQ]HMDUHQODQJHHUYDULQJ
HQGHVNXQGLJKHLGLQXZYRRUGHHOZHUNHQ

B
innenkort mag de Belgi- niet is als wat sommige ver-
sche burger alweer eens zuurde klagers ons wel willen 8NXQWRPHHQSHUVRRQOLMNHQGLVFUHHWDGYLHV
van zich laten horen. Deze doen geloven. Houden zo! YUDJHQELMRQ]HPHGHZHUNHUV
keer op het federaal (=Belgisch)
niveau. Er moeten nieuwe afge- Alleen partijen die alle regels

vaardigden verkozen worden
voor het (federale) parlement
van de democratie respecteren
en dat in het verleden ook altijd .HUHQ+D\HVRG
(= Kamer van Volksvertegen-
woordigers en Senaat). Tijd
met woord en daad bewezen
hebben, zijn uw stem waard.
9HUHQLJGH,VUDHO$FWLH
dus om te reflecteren over de Ondemocratische avonturen 3RVWEDQN
voorbije regeerperiode en om hebben nog nooit ergens enige 
6FKXSVWUDDW$QWZHUSHQ
na te gaan welke wegen in de positieve bijdrage geleverd!
toekomst moeten bewandeld
worden. Waar ook angstvallig over ge- 7HOHIRRQ‡)D[
zwegen wordt in het verkie- DOORQOHY#NHUHQKD\HVRGEH
Het is verontrustend dat de in- zingsdebat is de buitenlandse
houdelijke standpunten van de politiek. Nochtans is België mo-
verschillende partijen zo wei- menteel verkozen als niet–per-
nig van elkaar verschillen en zo manent lid van de veiligheids-
vaag gehouden worden. Op die raad en dit tot eind 2008. Als
manier lijken de verkiezingen België ooit een rol wil spelen
geen keuze tussen verschil- op het buitenlandse vlak, dan
lende inhouden, maar eerder is het nu het gepaste moment.
tussen verschillende personen. Misschien toch nog eens best
Een trend die ook in andere nagaan wat het standpunt van
landen waar te nemen is. uw favoriete kandidaat / partij
is ten aanzien van Israël en het
Natuurlijk vloeit dit ook wel Midden–Oostenconflict vooral-
een beetje voort uit het feit dat eer u het bolletje rood kleurt of
de problemen in België niet al op het stemknopje drukt!
te groot zijn en dat ons demo-
cratisch systeem nog zo slecht Lieve Schacht

ANTWERP PORT AUTHORITY Tel. +32 3 205 20 11 Fax: +32 3 205 20 20 info@haven.antwerpen.be

jOODS Actueel 
BINNENLAND

Vooraanstaande Rabbijnen
Bezoeken Antwerpen
Voor het Orthodoxe jodendom in Antwerpen was het een drukke goge aan de Oostenstraat waar duizenden mensen samenkwamen.
maand met het bezoek van de Gerrer Rebbe en Rabbijn Steinman. Voor de vrouwen werden video projectieschermen geplaatst in een
Beiden zijn leidinggevende orthodoxe rabbijnen die wereldwijde be- aanpalende feestzaal en de kinderen konden de voordracht volgen op
kendheid genieten in joods-religieuze middens. Rabbijn Steinman, projectieschermen in de nabijgelegen school. Rabbijn Steinman werd
een voornaam Torah-geleerde hield een voordracht in de grote syna- vanuit Zaventem naar Antwerpen gebracht met een politie escorte.

Foto’s Stefansky
Erkentelijkheidceremonie Rechtvaardigen in Brussel
Regering erkent burgers die op gevaar voor eigen leven joden hebben gered.

D OO R O N Z E R E D AC T E U R T E R P LAAT S E , G U I D O J O R I S

BRUSSEL, 8 mei. Tijdens een plechtigheid verscheen ook bij ben ondergedoken, verborgen, toevallige plaats. Het Congressen-
korte maar indrukwekkende uitgeverij Meulenhof/Manteau hen hebben beschermd. Burgers paleis is in volle restauratie. Deze
plechtigheid bracht de Belgische het lijvige boek " Gewillig Bel- en verzetslieden, die op individu- plaats wordt in de nabije toekomst
regering een eerbetoon aan de gië" met het Somarapport over ele basis of via hun familie, via een plek waar duizenden men-
"Rechtvaardige Belgen" in aan- de Belgische overheid en de jo- scholen, kloosters of vanuit de ad- sen zullen voorbijkomen. Waar
wezigheid van nakomelingen denvervolging tijdens de tweede ministratie, de politie, rijkswacht duizenden mensen even zullen
van geredde joodse medebur- wereldoorlog. Een uitgebreid of gerecht aan Joden materiële en stilstaan. En om het symbool van
gers en hun helpers. De plechtig- verslag hierover vindt u elders in morele steun gaven. Met perma- deze plaats nog krachtiger te ma-
heid vond plaats in het Alberti- dit nummer. nent gevaar voor hun eigen leven. ken, zal ik samen met de minister
nepark aan de Kunstberg in het Met de dagelijkse kans om door de van Defensie een aanvraag bij de
hart van de hoofdstad. Samen Gedurende de luisterrijke ce- nazibezetter ontdekt te worden, stad Brussel indienen om van deze
met defensieminister André Fla- remonie kon je een sfeer van opgepakt en gefusilleerd. Mensen plaats, de Allée des Justes te maken.
haut onthulde de premier een dankbaarheid en respect voor voor wie het leven van een ander
gedenkplaat. de "Rechtvaardige landgenoten" belangrijker was dan het grote ri- Deze herdenkingsplaat staat ook
  proeven en dat bij alle aanwezi- sico dat ze zelf liepen. Zij hebben onder de Albertina, het geheugen
Het initiatief kwam van de Nati- gen. Een groep joodse schoolkin- het leven gered van zovele joodse van België. En ik wil dan ook de
onale Commissie van de Joodse deren uit Brussel die na afloop de mannen, vrouwen en kinderen. drie Gemeenschappen oproepen
Gemeenschap van België voor Nederlandstalige versie van de om de ellende van de Shoah, de
de Restitutie en van de Belgische talmoedtekst op de gedenkpla- Voor deze uitzonderlijke moed verantwoordelijkheid van zove-
regering. Daarom waren ook de ten hardop lazen, illustreerden werd de naam van 1442 Belgen als len, maar ook de moed van deze
voorzitters van kamer en senaat dit principe. "Rechtvaardige" gegraveerd in het mensen nog nadrukkelijker in het
Herman De Croo en Anne-Marie memoriaal van Yad Vashem. Naast onderwijs op te nemen. We moe-
Lizin  aanwezig. Premier Verhofstadt bood terecht zoveel andere moedige Belgen van ten immers aan elke generatie en
  opnieuw zijn verontschuldigin- wie we de naam nog niet of mis- aan elk kind steeds opnieuw weer
Meer dan zestig jaar na de feiten gen aan voor het onrecht dat schien nooit zullen kennen. Het duidelijk maken wat onze morele
bracht België dus hulde aan land- de joodse gemeenschap door zijn deze mensen, deze landgeno- opdracht is. Waar we als mensen
genoten die op gevaar van eigen de Belgische overheden werd ten die wij vandaag eer betonen. tot mensen toe verplicht zijn. Of
leven hun joodse medeburgers berokkend tijdens de bezetting Al deze "Rechtvaardigen" zijn im- zoals de Talmud zegt: "wie een
uit de klauwen van de nazibe- door nazi-Duitsland. mers een voorbeeld. Een voorbeeld leven redt, redt de hele wereld."
zetters wisten te redden. Er was voor iedereen. Zij zijn de gezichten
een bijzonder grote opkomst en De hoogtepunten van de speech van de boodschap dat we "in Ik nodig de minister van Defensie,
talrijk waren de genodigden die van premier Verhofstadt: naam van de tolerantie, geen en- bevoegd voor de Oorlogsslachtof-
geen zitplaats meer hadden. Een Alleen de nadruk leggen op fou- kele intolerantie mogen tolereren". fers, uit om de herdenkingsplaat te
groep mensen volgde de plech- ten en misstappen, is echter on- onthullen. En laat ons samen een
tigheid van op de hoger gelegen rechtvaardig voor zeer veel an- Daarom deze herdenkingsplaat. minuut van stilte in acht nemen,
weg buiten het park.   dere landgenoten. Belgen die wel Hier in het centrum van onze een minuut van eerbetoon.
  opgekomen zijn voor hun joodse hoofdstad. Hier op de Kunstberg  
Uitgerekend op de dag van deze medemens. Belgen die joden heb- in de Albertinatuin. Dit is geen

nnn

jOODS Actueel 
BINNENLAND

Vlaams minister Kris Peeters


hield het slotwoord.

Antwerpen herdenkt slachtoffers


holocaust
Het Forum der Joodse Organisaties heeft op 18 mei een herdenkings- Zes vooraanstaanden in de strijd tegen antisemitisme staken elk
plechtigheid gehouden ter nagedachtenis van de Holocaust en de een kaars aan voor de zes miljoen joden die omkwamen. Dat waren
gruwel van de nazi's. Dat gebeurde aan het monument ter nagedach- Andrée Geulen, Gouverneur Paulus, Françoise Audag, Philip Heylen,
tenis van de miljoenen holocaustslachtoffers in Antwerpen. Tal van Marc Gross en Pinchas Kornfeld.
prominenten waren aanwezig op de plechtigheid aan de hoek van de
Belgiëlei met de Mercatorstraat, waaronder gouverneur Paulus, minis- Fred Erdman, een ondergedoken kind en tevens oud-voorzitter van
ter Kris Peeters, SP.A-voorzitter Vande Lanotte, politiekorpschef Baele- de SP.A, herinnerde in zijn toespraak dat de lessen uit de geschiedenis
mans, burgemeester Janssens en tal van leden van het voormalige en niet vergeten mochten worden. Hij wees op de stijging van antisemi-
huidige schepencollege. Ook veel gewone (joodse) Antwerpenaren tische daden. “We moeten waakzaam zijn en blijven”, waarschuwde
en jongeren, zoals een klas van 15 uit het Schotense Sint-Michielscol- hij.
lege, volgden de plechtigheid.
Vlaams minister Kris Peeters hield het slotwoord:
De plechtigheid startte met het ontsteken van een kaars voor de Dit monument hier aan de Belgiëlei herinnert aan het feit dat meer dan
'Rechtvaardigen der Naties', mensen die zich met gevaar voor eigen 60 jaar geleden hier in Antwerpen duizenden burgers zijn gedeporteerd
leven tijdens de oorlog inzetten voor hun medemens, gevolgd door en vermoord, enkel en allen omdat zij joods waren. We mogen dan ook
enkele speeches. Claude Marinower herinnerde in zijn toespraak ie- nooit vergeten hoezeer de joodse bevolking van Antwerpen, en ook in de
dereen eraan dat de nazi’s 6 miljoen mensen ombrachten, “zeg maar rest van de wereld, tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft geleden. Daar-
héél huidig Vlaanderen”. Onder luid applaus verwierp hij ook de Ant- om is deze herdenking zo belangrijk. Zij herinnert er ons aan dat vrede en
werpse herdenking van VNV-leider Staf De Clerq. democratie zaken zijn waarvoor we moeten vechten. Zij het dan niet met
wapens maar met een open geest en respect voor elkaar.
Professor Julien Klener, voorzitter van het Israëlitisch Consistorie van
België en tevens ondergedoken kind tijdens de oorlog hield een ont- Thimothy Abraham van de Tachkemoni school bezegelde het mo-
roerende rede: “Dromen over hoe het anders had moeten lopen is het ment met een gedicht. De ceremonie werd afgesloten door opper-
onvruchtbaarste wat men kan doen, want zoals E. Levinas schreef “God voorzanger Muller met het Keil Malei Rahamim, het gebed voor de
schiep de wereld en de mens, Auschwitz”, m.a.w. geschiedenis is geen toe- doden.
val, het is een keuze, uw keuze.” nnn

j
10 OODS Actueel
BINNENLAND

CULTURELE AGENDA Volgende uitgave van joods actueel :


D o nderd ag 28 J U N I 2007
JUNI Indien U een mededeling wil laten verschijnen in deze gratis
Maandag 11 juni te 19 uur in het Romi Goldmuntz Centrum rubriek , gelieve de redactie te contacteren.
Fundraising-diner ten bate van Tikvatenoe
fa m i l i eber i chten
Zondag 24 juni te 20.00 uur in zaal Agoedah Israël, Isabellalei 93.
Voorstelling georganiseerd door Neshé Chessed. GEB OO RTEN
Maandag 25 juni te 19.30 uur in zaal Elckerlyc, Frankrijklei 85. Optre- Dochter bij de heer en mevrouw PUTTER-HOFFMAN
den Avraham Fried Dochter bij de heer en mevrouw FRENKEL-PLUCZENIK
Dochter bij de heer en mevrouw REISSMAN-ELYOVICH

Zoon bij de heer en mevrouw HOFFERT-KLAGSBALD
OKTOBER
Zoon bij de heer en mevrouw GRUNER-SHNITZER
Dinsdag 16 oktober te 12.30 uur in het Romi Goldmuntz Centrum. Dochter bij de heer en mevrouw WARHAFTIG-MULLER
Jaarlijkse lunch van Wizo Zoon bij de heer en mevrouw STERNBUCH-LIPSHUTZ
Zoon bij de heer en mevrouw GRUNBLAT-NUSSBAUM
Woensdag 24 oktober te 14 uur in zaal Benny Reich in het Romi Gold- Zoon bij de heer en mevrouw RABEINOU-FISCHLER
muntz Centrum. Thee-namiddag van de Centrale Zoon bij de heer en mevrouw GRUNWALD-WEBER
Dochter bij de heer en mevrouw EPSTEIN-RIFF
NOVEMBER
Zaterdag 10 november vanaf 20.30 uur in zaal Agoedah Israël, Isabel-
lalei 93. Thee Wiznits

Zondag 18 november tussen 11 uur en 18 uur in School Benoth Je-


rusalem. Bazaar Belz
DECEMBER
Zaterdag 8 december vanaf 20 uur in het Romi Goldmuntz Centrum.
CHANUKKAH PARTY georganiseerd door het Damescomité van de
Shomre Hadas.

STEFANSKY Te koop
prachtig
Foto en video tuinappartement
in het hartje van
Knokke-Zoute (naast minigolf )
Voor al uw feesten en met 3 slaapkamers,
evenementen, de meest 2 ondergrondse parkings,
professionele service 2 kelders
hogere prijsklasse
en beste prijzen.
tel notaris Leclef :
Bel: 0472-259 477 03-233 12 22
of 03-233 12 14

AIRPORT SERVICE
COLLI EXPRESS
BUSINESS TRAVEL
IN EUROPE

“SAMY”
Geerts Marcel Tel. (03) 235 42 24
Moldovitalaan 25 GSM (0475) 98 78 36
9150 Kruibeke (0475) 98 78 39
Fax: (03) 271 22 46

j
12 OODS Actueel
Dochter bij de heer en mevrouw STROH-DE VRIES
Dochter bij de heer en mevrouw BAMBERGER-ROTTENBERG
o verpe i n z i n g en
Zoon bij de heer en mevrouw GRUZMAN-ITZKOVITCH D OO R LO U I S D AV I D S
BA R MI TS VA
Haatspuierij
9/6: Oliver, zoon van de heer en mevrouw RUBENS
16/6: Joshua, zoon van de heer en mevrouw BERENBLIT Hoe een mens zich kan vergissen. U was altijd
23/6: Amit, zoon van de heer en mevrouw YEHOSHUA de mening toegedaan dat het sinds tientallen
jaren aanslepend Israëlisch-Palestijns conflict
V E RLOV IN GE N te wijten is aan de Palestijnen. Dat Hamas uit
is op de vernietiging van de Joodse Staat en
Sara BREUER (Londen) en Binjomin ICKOVITCH (Belgiëlei 15) dat het deze terroristische beweging is die
Feige WEIZER (New York) en Josef FRIEDMAN (Brialmontlei 43) een twee-staten oplossing kapot maakt. Wel-
Sima OLCHOV (Jeruzalem) en Effy BELZ (Belgiëlei 143) nu, beste lezers, u vergist zich. Het is Israël dat
Malka BLOCH (Zürich) en Avrohom KAHN (Belgiëlei 139) de schuld draagt van de aanslepende miserie.
Freida SCHREIBER (Van Diepenbeeckstraat 1) en Mordechai EHRENTREU Dat probeert Brigitte Herremans de lezers van
(Isabellalei 93) ‘De Standaard’ wijs te maken.
Sara KOWLER (Antoon Van Dijckstraat 17) en Chaim HOFFMAN
(Antoon Van Dijckstraat 84) Brigitte Hermans moet ik mijn lezers niet
Gitty POLLAK (Zurenborgstraat 37) en Aaron BENEDIKT (Londen) meer voorstellen. Ik heb reeds meermaals de
Rochmi ULLMAN (De Boeystraat 9) en Yoav ROSENFELD (Bnei Brak) degens met haar gekruist. Ze is medewerk-
Perry HAAS (Nerviërsstraat 25) en Yanky SHIMONOVITCH ster van ‘Broederlijk Delen’ en ‘Pax Christi
(Bnei Brak) Vlaanderen’ en blijft haar anti-Israëlische weg
Tamara MORSEL (Van Eycklei 2) en Ori EISENBERG (Bnei Brak)                      bewandelen. Indien men haar leugenachtige
Orly DAUM (Lamorinièrestraat 165) en Yoel KLEIN (Straatsburg) beweringen mag geloven, is Israël niet geïn-
Pnina FRIEDBERG, Van Eycklei 19 en Zorach Uri GROSS ( Bnei Brak)    teresseerd in een rechtvaardige en duurzame
Chani WACHSSTOCK, (Jacob Jordaensstraat 88)  en FALK ( Gateshead)    vrede, heeft Israël bij zijn oprichting 440 Pa-
lestijnse dorpen vernield en 750.000 Palestij-
nen verjaagd en toont de Joodse Staat niet de
H U W ELIJ KE N minste interesse voor een duurzame vrede.
Ook de Europese Unie krijgt van haar een
Donderdag 31 mei: veeg uit de pan omdat ze volgens Brigitte de
Chana WEINBERGER (Brooklyn-N.Y.) en Abraham MAJEROWITZ, kaart van Israël blijft trekken. Wanneer ik hier
Charlottalei, 60 nog aan toevoeg dat deze Palestijnse apostel
Dinsdag 19 juni: geen enkel afkeurend woord over de terreur-
Esti STEINMETZ (Brooklyn (N.Y.) en Baruch THALER, Lamorinièrestraat, 209 aanslagen in Israël uit haar pen laat vloeien,
Zondag 24 juni: weet men meteen welk vlees men met haar
Daphne MORSEL, Van Eycklei 2 en Chezki BRACHFELD, Prins Albertlei 22 in de kuip heeft.
Dinsdag 26 juni :
Chana GUIZ (Brussel) en Sami GRUMBACH (Straatsburg) Hetgeen mij bij dat alles verbaast is dat ‘De
Zondag 1 juli: Standaard’ deze misleidende haatspuierij
Tamara DAUM, Antoon Van Dijckstraat  38 en Yudi ZISS ( Jeruzalem) zonder commentaar laat verschijnen.

S T E R FG E VALLEN L.

Mevrouw Sonja MOSKAL-BLANES, 56 jaar, Groenenhoekstraat 23 (Berchem)


De heer Aron KOHN, 99 jaar, T. Roucourtstraat 2 (Berchem)
De heer Sigmund BAUMWOLL, 70 jaar, Deurnestraat 252 (Mortsel)
Mevrouw Steffa SCHWEITZER-BALIN, 86 jaar,
'( .,1'(5(1 9$1
Q. Matsijslei 19
,65$(/ =,-1 9225
Mevrouw Liba FRIEDMAN-HUS, 89 jaar,Lange He- 8 +('(1 ((1
rentalsestraat 18 %(=25*'+(,'
De heer Eliezer REICHER, 74 jaar, Rubenslei 8 02*(=,-+(722.
Mevrouw Galina Krivoruchko, 61 jaar, ,1 '( 72(.2067 %/,-9(1 %,-
Breughelstraat 2 8: 8,7(567( :,/6%(6&+,.
Mevrouw Chasia HOCHBERGER-FRIEDMAN, .,1* '225 '( :,=2 (1 '(
87 jaar, Plantin Moretuslei 58 67$$7,65$(/$/6(5)*(1$0(
7(%(12(0(1
De heer Naftoli SHAPIRA, 88 jaar,
Lange Herentalsestraat 54 9RRULQOLFKWLQJHQWHO
0HYU(VWKHU/LSV]\F 
De heer Gedalje HIRSCH, 87 jaar,
:L]R$QWZHUSHQ 
Bleekhofstraat 115 :L]R%UXVVHO 

jOODS Actueel 13
BINNENLAND

BELGIË ERKENT GEWILLIGE ROL


IN DEPORTATIE VAN JODEN TIJDENS W.O.II
Senaatsrapport "Gewillig België" te boek gesteld
D o o r F r a ns L . va n den B r a nde
Wat is een mens zonder geheu- 'België', waardoor het onderzoek in het bijzonder de Joden, zonder hoofdzaak omdat de Belgische
gen? Wat is een samenleving zon- zich toespitst op de overheden, enige nuance gelijk met 'agenten staat niet bereid was de rol van
der inzicht in zijn geschiedenis? de leidende kaders en het esta- van een subversieve propaganda' de eigen overheden kritisch te
Op deze vragen hebben demo- blishment. (139). onderzoeken. Het parlementair
cratie en samenleving hun recht debat over het rapport zal pas na
in de zoektocht naar achtergron- Overheden en administraties in Na mei 1940 gaan de overhe- de komende verkiezingen van 10
den, motivatie en tijdsbeeld. den over tot bestuurlijke samen- juni plaats hebben. In het onder-
Het gerenommeerde Studie- en werking met de bezetter. Dat zoek van het SOMA wordt ech-
Documentatiecentrum Oorlog wordt bepaald door een aantal ter niet het proces gemaakt van
en Hedendaagse Maatschappij factoren: de interpretatie van de de personen die de beschreven
(SOMA) kreeg van de Senaat de Belgische en internationale wet- overheidsinstellingen bevolkten,
opdracht een grondig historisch geving, bestuurlijke problemen schrijft Van Doorselaer in de inlei-
onderzoek te doen naar de gewil- als voedselvoorziening, econo- ding van het boek. Een historicus
lige medewerking van overheid mische problematiek gekop- is geen rechter.
en administratie aan de raciale peld aan grote werkloosheid,
politiek van de nazibezetter te- administratie desintegratie door Er was voorzien in de gelijktijdige
gen de Joodse bevolking. In fe- postverlating, materiële schade publicatie van het boek "Gewillig
bruari 2003 werd deze opdracht Eindredacteur Rudi Van Doorslaer en het enorme vluchtelingenpro- België" en de Franstalige "La Bel-
in een resolutie bekrachtigd in stelt het nieuwe boek voor. bleem. Zo escaleert vrij snel de gique docile". Maar bij de Frans-
de Senaat, de studiewerkzaam- politiek van het minste kwaad: talige uitgeverij zijn technische
heden gingen volop van start in heel Europa werden openlijk, hierdoor zouden echter onver- problemen opgetreden en er
2004. maar vaak ook op een subtiele mijdelijk toegevingen aan de be- wordt uitgekeken naar een ande-
manier medewerkend betrokken zetter gedaan moeten worden. re uitgever. Het Franstalige boek
Gewoonlijk gebeurt een derge- in een vijandige of afwijzende Zo ontstaat het 'verstandshuwe- zou in het najaar verschijnen en
lijke onderzoeksstudie onder houding tegenover hun Joodse lijk' tussen de Belgische leidende bijna 1500 blz. beslaan; of dit be-
de naam van één vorser die het medemensen. Bewust of onbe- en bestuurlijke elite en de Duitse tekent dat sommige in de Neder-
geheel samenbindt. Hier gaat wust werkten ze op een gewillige bezetter. Het onderzoek wijst ook landstalige uitgave weggelaten
het om een collectief werk van manier mee aan de raciale poli- uit dat er verschillen zijn tussen uitweidingen alsnog opgenomen
vier onderzoekers. Dit maakt tiek van de nazibezetter. Door de Antwerpen en Brussel, ook tus- zijn, is totdusver niet bekend.
het wetenschappelijk uniek. De alomtegenwoordige anti-joodse sen Vlaanderen en Wallonië, op
vorsers zijn: Rudi Van Doorslaer, maatregelen waren joden niet verschillende vlakken. Zo is met Gewillig België. Overheid en jo-
die instaat voor de eindredactie, meer gelijk aan andere mensen. archieven in Wallonië slordig om- denvervolging tijdens de Twee-
bijgestaan door Emmanuel De- Overheid en administratie, al ge- gegaan en zijn heel wat bronnen de Wereldoorlog.
bruyne, Frank Seberechts en Nico plaagd door de pijnlijke gevolgen – bijvoorbeeld na verhuizingen Auteurs: Rudi Van Doorslaer
Wouters. Ook Lieven Saerens van de bezetting, kozen in deze – “verloren gegaan”. (red.), Emmanuel Debruyne,
verleende zijn medewerking, on- voor de 'politiek van het minste Frank Seberechts en Nico Wou-
der meer in de proloog met een kwaad', zonder te beseffen hoe Voor België is de meest dramati- ters (m.m.v. Lieven Saerens)
bijdrage over de anti-joodse po- indringend de uiteindelijke ge- sche periode die van de lente en Uitgeverij Meulenhoff/Manteau,
litiek onder nazi-Duitsland (1933- volgen hiervan waren. Gewillig zomer 1942. Toen het dragen van 2007. ISBN 978 90 8542 102 3
1945). volgden ze, met mondjesmaat of de davidster verplicht werd en de Hard cover – 1184 blz., € 69,95
voluit, de bevelen op van de be- Joden in de zomer van 1942 mas-
Het lijvig rapport, dat aan de zetter. De gevolgen waren niet te saal werden weggevoerd, begon
Senaat werd overhandigd, ver- overzien. de maximale samenwerking in
schijnt nu in leesbare boekvorm, Brussel de eerste barsten te verto-
onder de titel “Gewillig België”. Het onderzoek wijst weliswaar uit nen. Een echte ommekeer kwam
De titel is bewust gekozen en dat in die periode antivreemde- er pas eind 1942, na de invoering
fungeert als gemene deler voor lingenhaat en antisemitisme als van de verplichte tewerkstelling
de houding van de overheden in een rode draad overal aanwezig in Duitsland. Inmiddels had in
bezet België enerzijds, in de vrije zijn. Uitspraken over de Joden Antwerpen de politie wel actief
wereld (Londen en de kolonie) door Leopold III in 1940 bewij- deelgenomen aan de razzia’s en
anderzijds. Hij bevat gradaties in zen hoe deze gedachten tot in werden meer dan 1200 Joden
tijd en plaats. Er staat niet 'Gewil- de hoogste overheden aanwezig wederrechtelijk aangehouden en
lige Belgen', maar 'Gewillig Bel- zijn. De koning beklaagt zich bij op transport gezet.
gië'. De term ‘Belgen’ zou te zeer Hubert Pierlot over de aanwezig-
verwijzen naar de hele Belgische heid van het aantal vluchtelingen Na de bezetting bleef de bestuur-
bevolking. Er is gekozen voor op het grondgebied. Hij stelt ze, lijke collaboratie ongestraft, in

j
14 OODS Actueel
Adelijke titel Baron toegekend aan Julien Klener Julien Klener

Voorzitter van het Centraal Israëlitisch Consistorie van België, prof. Dr. den vermeld, zijn eigen identiteit, eventueel de naam van zijn echtge-
Julien Klener, werd deze maand benoemd tot Baron. De toekenning note en tenslotte de elementen die het verlenen van de adelstand of
van deze adellijke titel is een grote eer voor Julien Klener, maar ook titel ondersteunen. Wanneer alle formaliteiten vervuld zijn worden de
voor de Joodse gemeenschap. adelbrieven 'gelicht' en krijgen de nieuwe edellieden een attest dat
Klener had voordien al twee nationale benoemingen gekregen, waar- hun bij de burgerlijke stand toelaat hun titel te laten vermelden op de
onder de onderscheiding Grootofficier in de kroonorde. Deze staat identiteitskaart en alle officiële stukken. Hetzelfde geldt voor eventu-
hoog op de lijst van de 26 verschillende nationale titels. Adellijke titels ele nakomelingen, indien de adeldom als erfelijke titel is verleend.
worden jaarlijks verleend aan een kleine groep mensen terwijl nati-
onale titels aan duizenden worden toegekend (onder meer aan alle Kosten
ambtenaren die meer dan 30 jaar werken). De adellijke titels zijn wettelijk beschermd en mogen enkel gedragen
In een reactie aan Joods Actueel verklaarde Klener dat deze erken- worden door wie ze rechtmatig op officiële stukken kan doen funge-
ning hem aanmoedigt zijn werk voort te zetten. ren. De adellijke titel geeft geen enkel wettelijk voorrecht. Het lichten
van de adelbrief geeft aanleiding tot kosten. Een adelbrief wordt ver-
Belgische Adel – een kleine achtergrond. sierd met een wapenschild en blazoen, de naam van de titelhouder
In België bloeit de adel nog steeds, de koning verleent adellijke titels, en een stamboom. Dit manuscript wordt uitgevoerd door een erkend
maar moet daarbij de zegen krijgen van Binnenlandse Zaken. Leden kalligraaf. Deze officiële documenten kunnen, afhankelijk van de ont-
van de Belgische Koninklijke Familie behoren niet tot de adelstand, ze werper en de kwaliteit van uitvoering, tussen de 500 en de 2500 euro
staan erboven (Res Publica, Carbonez-Fiers). kosten. Daar bovenop komen 750 euro registratierechten en 12 euro
In België kan men, net zoals in Groot-Brittannië, wegens verdienste kanselarij en zegelrechten. Bij een erfelijke titel wordt 750 euro extra
een adellijke titel verwerven. Dit is een regaal voorrecht. Een nuance: aangerekend voor ieder rechthebbend familielid. Als de adelbrief niet
men wordt in België niet in de adel "verheven", omdat iedere burger binnen een termijn van vijf jaar is gelicht, wordt de toekenning teniet
volgens de Belgische Grondwet gelijk is voor de wet. gedaan.
De bekendmaking van een benoeming betekent nog niet dat iemand
ook effectief in de adel is opgenomen. Hiervoor dient nog een pro- Mannelijke en vrouwelijke adellijke titels
cedure tot een goed einde te worden gebracht, waarbij de geadelde Alleen de adellijke titels - ridder - baron - burggraaf en graaf worden
een wapenschild en wapenspreuk voorstelt. Die worden dan opgeno- nog door de Koning toegekend. Voor de dames (meer en meer wor-
men in een patentbrief of 'open brief', die de biografische elementen den jaarlijks dames in de adelstand opgenomen, ongeacht of ze ge-
vermeldt die tot de adellijke gunst hebben geleid. Dit alles wordt in huwd zijn) is dit: barones - burggravin, gravin; er is geen vrouwelijke
een sierlijk document opgenomen, dat wordt voorzien van de hand- equivalent van de ridderstitel, in tegenstelling tot bijvoorbeeld in het
tekening van de minister van Buitenlandse Zaken en van de koning. Verenigd Koninkrijk (Dame). Derhalve is het laagste wat uitgegeven
Elke genomineerde moet een wapenschild hebben met een wapen- wordt barones. In België genieten edelvrouwen dus een positieve dis-
devies. Hij mag zijn wapen door een kunstenaar naar keuze laten ont- criminatie.
werpen of een bestaand familiewapen aanwenden. Voor het ontwerp
van het wapen dient een aantal directieven te worden gevolgd, met Erfelijkheid
name de wetmatigheden die eigen zijn aan de heraldiek wat betreft De adelijke titel gaat in de meeste gevallen niet over op de kinderen.
kleuren, symbolen, attributen, bekroning, etc. Men moet ook reke- Voormalig Eerste minister en minister van Buitenlandse Zaken graaf
ning houden met bestaande wapens die men uiteraard niet mag Pierre Harmel, kreeg dit voorrecht wel voor al zijn rechtstreekse man-
kopiëren. De voorstellen worden aan de goedkeuring onderworpen nelijke en vrouwelijke afstammelingen. Oud-premier Gaston Eyskens,
van de Raad van Adel en die kan weigeren of suggesties tot wijziging kreeg de titel van burggraaf met overdracht op de eerstgeborene.
en/of verbetering meedelen. Het komt ook voor dat de koning ermee instemt dat de titel niet aan de
oudste maar aan de tweede zoon wordt doorgegeven, bijvoorbeeld
Adelbrief als de oudste zoon priester wordt of naar het buitenland emigreert. Er
Pas als de Raad van de Adel en de titularis het eens zijn over het ont- bestaat ook een procedure om een adellijke titel verbeurd te verkla-
werp komt het op de adelbrief. Dit tweetalige document dat met de ren, met name bij wangedrag, hoogverraad of grove malversaties. Dat
hand geschreven wordt op perkament, bestaat uit een aantal pagina's gebeurde na de Tweede Wereldoorlog toen enkele adellijke families
met een mini stamboom waarop de ouders van de beneficiaris wor- wegens collaboratie hun titel verloren.

jOODS Actueel 15
BINNENLAND

Media Onder De Loep

Loslopende Konijnen vs.


Shoahherdenking

De foute prioriteiten
van de VRT nieuwsdienst
D OO R S AVA S O R D A

“Goede avond beste kijkers, we beginnen ons panorama met pro- Controle organen
gramma.” Met deze blooper ging de NIR op 31/10/1953 de ether in. Bij de Vlaamse Regulator voor de Media kan je terecht met je klachten
Een onschuldige verspreking wellicht als gevolg van de hooggespan- over de media. Specifieke klachten over de VRT als openbare omroep
nen zenuwen. In vergelijking met onze buurlanden hinkte België ho- kunnen ook aangekaart worden bij de Vlaamse ombudsdienst. De
peloos achterop bij het opstarten van de eerste televisie- uitzendin- Vlaamse ombudsman, de heer Bernard Hubeau, kan helaas niet veel
gen. De NIR, onze eerste staatsomroep werd later omgedoopt tot BRT, meer doen dan een analyse maken van de ingezonden klachten voor
en uiteindelijk tot VRT, en die is momenteel nog altijd de openbare zijn jaarverslag dat in het parlement beoordeeld wordt. Uiteindelijk
omroep van de Vlaamse Gemeenschap. ligt de eindverantwoordelijkheid bij de Vlaamse minister voor Media,
Geert Bourgeois (N-VA).
De VRT is volledig in de handen van de Vlaamse Gemeenschap en de
rechten en plichten ervan werden in het mediadecreet vastgelegd. Luidruchtige feesten
Van de Vlaamse Gemeenschap krijgt de VRT jaarlijks een belangrijke Zowat iedereen is het erover eens dat onwetendheid ten aanzien van
dotatie om deze vastgelegde verplichtingen na te komen. Het loont andere culturen leidt tot onbegrip, vooroordelen en onverdraagzaam-
dus de moeite om na te gaan of de kijker krijgt waar hij als belastings- heid. Vandaar de uitdrukkelijke verplichting in het omroepdecreet om
betaler recht op heeft... Of blijft onze nationale zender de vergissin- een bijdrage te leveren aan “de verdere ontwikkeling van de identiteit
gen opstapelen? en de diversiteit van de Vlaamse cultuur”. Feesten zijn sleutelmomen-
ten binnen de verschillende culturen en hebben bijgevolg een zekere
Maar eerst, enkele paragrafen uit het mediadecreet. nieuwswaarde.
Art. 6 § 2: Als openbare omroep heeft de VRT de opdracht een zo groot mo- Mediawatchers van Joods Actueel hebben nagegaan hoe de be-
gelijk aantal mediagebruikers te bereiken met een diversiteit aan hoogkwa- richtgeving over de joodse feesten aan bod kwam in de nieuws- en
litatieve programma’s die de belangstelling van de mediagebruikers wek- duidingsprogramma’s van de openbare omroep. Naast de nieuwsuit-
ken en eraan voldoen... De VRT moet via de programma’s bijdragen tot een zendingen op radio en TV werden ook “Ter zake”, “Panorama”, “Morgen
onafhankelijke, objectieve en pluralistische opinievorming in Vlaanderen. beter”, teletekst en de internetsite van de nieuwsdienst gevolgd.
Art. 23. § 1. De programma's van de nieuwsdienst moeten beantwoor- De resultaten waren verbluffend: zo kwam in 2006 en 2007 slechts
den aan de normen inzake journalistieke deontologie, zoals vastgelegd één keer een joodse feestdag aan bod in het TV-journaal. Enkel in het
in een deontologische code, en waarborgen de gangbare redactionele laatavondnieuws van 02/04/07 en in het nieuws van 13 uur (03/04/07)
onafhankelijkheid, zoals vastgelegd in een redactiestatuut. werd melding gemaakt van het joodse Pasen (Pesach). Dit bericht
Art. 111bis. § 1. In de programma's wordt elke vorm van discriminatie mocht blijkbaar de twee belangrijkste journaals van 19u en 20u niet
geweerd. De programmaopbouw verloopt zo dat hij geen aanleiding halen. Geen enkele andere joodse feestdag was voor de VRT het ver-
geeft tot discriminatie tussen de verschillende ideologische of filosofische melden waard: noch het joodse nieuwjaar, de grote verzoendag (Jom
strekkingen. Kippoer) of enig ander belangrijk feest. Feesten bij andere subcultu-
§ 2. De informatieprogramma's, de mededelingen en de programma's ren werden daarentegen wel uitvoerig belicht: we kregen onder meer
met een algemeen informatieve inslag, en alle informatieve programma- informatie over de ramadan, de hadj (= de jaarlijkse bedevaart naar
onderdelen, moeten in een geest van politieke en ideologische onpartij- Mekka), het offerfeest en het suikerfeest bij de moslims. Zelfs het Chi-
digheid worden verzorgd. nese nieuwjaar kwam naar jaarlijkse gewoonte aan bod. Na een mon-

j
16 OODS Actueel
delinge vraag hierover werd als excuus geopperd dat dit laatste zeer verband met de discussie over het Somarapport. Toen iemand de link
luidruchtig zijn en men er niet naast kan kijken. Niet de diepgang van naar het rapport wilde geven zodat de gebruikers ten minste de in-
een “religieus” feest is het criterium, wel de luidruchtigheid ervan. Een houd ervan konden raadplegen, werd deze verwijderd en reageerde
schriftelijke vraag aan de verantwoordelijke hoofdredacteur van het de moderator van het forum als volgt: “ik ga ervan uit dat de forumbe-
journaal, de heer Wim Willems, bleef onbeantwoord. zoekers met kennis van zaken spreken en geen meningen in het luchtle-
dige spuien“. Duidelijk? De VRT heeft er blijkbaar geen belang bij dat
Loslopende konijnen op de autosnelweg opinies geuit worden met echte kennis van zaken.
Eén van de belangrijkste dagen in het jaar voor de Joodse gemeen- De moderator van het VRT-internetforum doet zijn werk heel minu-
schap wereldwijd is «Jom ha Shoah», de dag waarop de uitroeiing van tieus en weert elke geposte bijdrage die buiten het onderwerp valt.
6 miljoen Joden door de Nazi’s en hun handlangers herdacht wordt. Toch werd volgende tekst op het forum toegelaten: “Israëli’s zijn de
Andere Belgische omroepen lieten dit jaar op 18 april in dit verband nieuwe nazi’s van vandaag, ze koloniseren gewoon verder. Dat lijkt ver-
de 2 minuten stilte in Israël zien en vermeldden het feit dat de Belgi- dacht veel op "lebensraum" van ene Adolf “. Alle ingezonden kritiek
sche Andrée Geulen in Jeruzalem in het bijzijn van verscheidene Bel- hierop werd wel onmiddellijk van de site verwijderd!
gische hoogwaardigheidsbekleders werd gehuldigd omdat, dank zij
haar inzet, meer dan 300 Joodse kinderen gered werden. Zij verkreeg De “Joodse lobby”
hierbij ook de titel van ereburgerschap van de staat Israël. Voor de VRT Misschien herinneren heel wat lezers zich ook nog de discussie tussen
had dit geen enkele nieuwswaarde. Phara de Aguirre en de VRT-correspondente in Washington, Greet De
Het nieuws op “Jom ha Shoah” (18/04/07) werd natuurlijk overscha- Keyzer, naar aanleiding van de Amerikaanse verkiezingen. Mevrouw
duwd door de schietpartij van een dolgedraaide student op de Vir- de Keyzer had het over de steun aan Bush vanwege verscheidene
ginia Tech University, een schokkende gebeurtenis waarvoor al het groeperingen waaronder ook sommige Amerikaanse christenen en
andere nieuws moest wijken. Zowat alle andere media in binnen- en joden. Met haar typische sluikse glimlach, kon mevrouw de Aguirre
buitenland brachten de daaropvolgende dagen het verhaal van de het niet laten om daarop te reageren met “de Amerikaanse Joden, dus!”.
Israëlische en holocaustoverlevende professor Liviu Librescu, die zijn Alweer toeval?
leven gaf om zijn studenten tegen de moordende kogels te bescher- De uitdrukking “Joodse lobby”, is nog steeds “salonfähig” bij de VRT,
men. De VRT vond deze heldendaad van professor Librescu een detail, hoewel men daar de jongste tijd erg bekommerd is om geen bevol-
het vermelden in de nieuwsberichten, op het internet of op teletekst kingsgroepen te stigmatiseren. Nochtans komt men met dit begrip
niet waard. Wel meldde de nieuwsdienst dezelfde dag op haar web- dicht in de buurt van wat in de “Protocollen van de Wijzen van Zion”
site en op teletekst dat in Hongarije een groot aantal losgebroken ko- en in “Mein Kampf” beschreven werd door de meest rabiate antise-
nijnen de autosnelweg van Boedapest naar Wenen blokkeerde. Een mieten van de vorige eeuw. Misschien is dit een blijvende invloed van
toch wel heel merkwaardige visie op de selectie van het nieuws dat de voormalige archivaris van de VRT, Lucas Vereertbrugghen alias Lu-
men verspreidt. Had men niet in september vorig jaar naar aanleiding cas Catherine? (zie “Joods Actueel N° 2”, Lucas Catherine ontmaskerd?).
van een aanval van Turkse jongeren op Joodse leeftijdsgenoten in Be- In zijn geschriften heeft Lucas Catherine het om de haverklap over de
ringen vastgesteld dat de Turkse jongeren de holocaust niet kenden “Joodse lobby” en dit wordt nog steeds gretig overgenomen in de pu-
en was dit geen mooi aanknopingspunt om dit euvel te verhelpen? blicaties van heel wat NGO’s en vooral van CODIP, de beste vrienden
van de N-VA van Minister Geert Bourgeois.
Positief nieuws over de Joden / Israël heeft geen nieuwswaarde?
Is de selectiviteit van de VRT over alles wat de Joodse gemeenschap De excuses van Verhofstadt over “Gewillig België” haalden het
aanbelangt toevallig? We denken het niet... Onlangs werd het Soma- VRT-nieuws niet!
rapport “Gewillig België”, dat de verantwoordelijkheid van de Belgi- Naar jaarlijkse gewoonte werd op 8 mei 2007 in Brussel de overwin-
sche overheden in de jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoor- ning van de democratie op het nazisme herdacht. ‘s Middags had
log onder de loep neemt, aan de senaat voorgesteld. “Morgen Beter” Premier Guy Verhofstadt een gedenkplaat onthuld voor de “Recht-
van de VRT wenste daar een uitzending over te maken. De redacteur vaardigen”, Belgische burgers, die Joden hebben geholpen tijdens de
nam contact op met de auteurs van het rapport, maar toen deze vroe- tweede wereldoorlog. Dat bericht kreeg amper 19 seconden op het
gen of de programmamakers dit lijvige werk al bestudeerd of zelfs ge- televisienieuws, 6 seconden minder dan de ontdekking van de nieu-
lezen hadden, bleek dat het debat niet over het dossier zelf zou gaan we supernova. Het was niet te lezen op teletekst en werd ook niet
maar wel over de rol van de “Joodse lobby” bij het opstellen ervan. vermeld op de VRT-nieuwssite. Toch waren er die dag geen konijnen
Indien de VRT wat elementair onderzoek had verricht dan hadden ontsnapt...
ze snel vernomen dat de inhoud van de studie al jaren bekend was
dank zij het oeuvre van professor Maxime Steinberg, waar de Soma
zich uitgebreid op gesteund heeft. De VRT had voor de bewuste uit-
zending ook Gie van den Berghe uitgenodigd, de man die zich in de
media ontpopt heeft als notoir tegenstander van de Shoahherden-
king en als “deskundige” in het beschuldigen van de Joden / Israël.
De schrijvers van het rapport weigerden onder die voorwaarden aan
het programma mee te werken. Uiteindelijk werden Mia Doornaert
en Claude Marinower uitgenodigd. In de discussie moest mediade-
skundige Gie van den Berghe het onderspit delven en heeft hij zich
onsterfelijk belachelijk gemaakt.

Gelezen op het VRT-internetforum:


“de Israëli’s zijn de nieuwe nazis”
Ook op het VRT-internetforum werd dezelfde politiek gehanteerd in

jOODS Actueel 17
BINNENLAND

Om er meer over te vernemen moest men naar de 2’25” of 145 secon- Binnen 60 jaar “De gewillige VRT”?
den van RTL kijken. Daar werd alles duidelijk uitgelegd en werd er ook Natuurlijk was ons media- onderzoek niet het meest volledige, daar
vermeld dat Verhofstadt opnieuw zijn excuses aanbood voor de rol hebben we dan ook de middelen niet voor. Toch kunnen we ons te-
van “Gewillig België”. Waren deze excuses misschien niet naar de zin recht afvragen of de VRT haar plichten op een correcte wijze vervult.
van de VRT redactie? Wat denkt bevoegd Minister Geert Bourgeois hierover? Het blijft
De RTBF en RTL waren de enige televisiezenders die ter plaatse aan- angstvallig stil uit die hoek. Nochtans lag hij bij andere gelegenheden
wezig waren. Nochtans heeft ook de VRT meestal een redacteur ter telkens op vinkenslag om de VRT te bekritiseren. Is hij een deel van de
plaatse, al te vaak om te melden dat er niets te melden valt... oplossing of een deel van het probleem? Werpt de hechte relatie van
Maar wanneer het om (positief ) nieuws in verband met Joden gaat, de N-VA met anti-Israëlische en anti-joodse organisaties een lange
is de VRT in geen velden of wegen te bespeuren! Acties om Israëli- schaduw over deze berichtgeving? Krijgen we binnen 60 jaar ook een
sche producten te boycotten, of de “fratsen” van Abou Jahjah komen boek over de “Gewillige VRT”?
meestal wel uitvoerig in beeld. Zo kreeg een “Paasmars tegen Israël” Vervolg in Joods Actueel N° 6 met een analyse van de eenzijdige VRT
van Leuven naar Brussel, ingericht door Oxfam, heel wat aandacht. Er berichtgeving over het Midden-Oosten conflict.
waren nauwelijks 50 betogers aanwezig!
Savasorda is het pseudoniem van een kleine groep medewerkers van
Ook op de herdenkingsplechtigheid van de Shoah in Antwerpen op Joods Actueel die de media onder de loep nemen. Savasorda ( “Hoofd
de vooravond van 8 mei blonk de VRT uit door haar afwezigheid. On- van de wacht”) was een Joods-Spaanse geleerde, volledige naam Abra-
danks de aangekondigde toespraak van Vlaams Minister Peeters, de ham bar Hiyya Ha-Nasi, leefde in Barcelona en was DE persoon die voor
aanwezigheid van onder meer Johan Vande Lanotte, de voorzitter van het eerst de volledige oplossingen van de tweede-graadsvergelijkingen
de SPa, Cathy Berx, ondervoorzitter van de CD&V, Patrick Janssens, de naar Europa bracht. Hij vervolledigde daardoor de werken van de griek
burgemeester van Antwerpen, Camille Paulus, de gouverneur van de Diophantes en vooral van de Oezbeek al-Chwarizmi die de negatieve
provincie,... Dit was immers maar een “stille” herdenking. wortels, reeds bekend door de Hindoes, zelf niet ontdekt had.

Vraaggesprek Claude Marinower Interpellatie jodenvervolging


Claude Marinower (Open VLD) was de laatste vier jaar Antwerps gemeenteraadslid en kamerlid Claude Marinower (Open
de enige volksvertegenwoordiger in het federaal par- VLD) eist een duidelijk signaal van het Antwerpse stadsbestuur over
lement. Ditmaal staat hij opnieuw als enige jood in de jodenvervolging. Hij interpelleerde het schepencollege hierom-
Vlaanderen op een kieslijst, meer bepaald in Antwer- trent eerder deze week. In tegenstelling tot Brussel en andere steden
pen. Joods Actueel stelde de politicus enkele vragen werkte het Antwerpse stadsbestuur en de politie actief mee aan de
hieromtrent: razzia’s volgens het recent gepubliceerd SOMA rapport.

Joods Actueel: U staat als enige jood op de “Het is aan het schepencollege om een reactie te formuleren. De
lijsten in Vlaanderen voor de komende Fede- joodse gemeenschap wacht op een duidelijk signaal”, verklaarde
rale Verkiezingen. Wat betekent dit voor U ? Marinower aan de krant Het Nieuwsblad. Hij benadrukte dat hij uit
Marinower: Als joodse Vlaming ben ik on- persoonlijke naam spreek en zich niet wenst te profileren als spreek-
getwijfeld gevoeliger voor materies die ei- buis van de slachtoffers.
gen zijn aan alle minderheden. Dit houdt Marinowers vader werd
concreet in dat ik me verder zal blijven in- zelf gedeporteerd maar
zetten tegen iedere vorm van uitsluiting, extremisme racisme en an- kon de kampen overle-
tisemitisme. Ik ben er immers van overtuigd dat verscheidenheid een ven.
verrijking is voor onze samenleving en dat verdraagzaamheid ons
eerder sterker dan zwakker maakt. De senaat drong intus-
sen aan op verder on-
Joods Actueel: Welke zijn de punten die u zal verdedigen eens u ver- derzoek naar de rol van
kozen bent en waarvan U nog werk wenst te maken. politici bij de jodenver-
Marinower: In de volgende legislatuur wil ik, indien verkozen, verder volging en hun carrière
blijven werken aan een modernere, snellere en efficiëntere justitie. nadien. “Of er een par-
Veiligheid voor iedere burger moet een prioriteit blijven. lementaire onderzoeks-
Anderzijds moeten de economische belangen van onze regio nog commissie moet ko-
sterker aan bod komen. De ondernemer, zowel in de haven als in de men? Van de holocaust
diamantsector, moet dankzij verdere administratieve vereenvoudi- is nog niet alles uitge-
ging en een gunstiger fiscaal klimaat, verder aangemoedigd worden. pluisd. Dat gebeurt best
nu, nu de slachtoffers
Joods Actueel: Is het belangrijk dat er een jood in het parlement ze- nog kunnen getuigen.
telt en waarom ? Want er blijven mensen
Marinower: Een parlementslid vertegenwoordigt alle burgers, niet deze genocide in twijfel
enkel diegene van de gemeenschap waartoe hij behoort. Dit neemt trekken”, besluit Marino-
niet weg dat een joodse stem een meerwaarde biedt in bepaalde de- wer.
batten. Dit is de afgelopen vier jaar meer dan eens gebleken. nnn

j
18 OODS Actueel
BUITENLAND

Sarkozy,
de nieuwe Napoleon ?
De Franse keizer Napoleon voerde als eerste gelijke rechten in voor de Jo- D o o r M ax S ch i c k
den van zijn land. Is Sarkozy de nieuwe Napoleon en zal er thans een meer
pro-Israël koers gevaren worden in de Franse politiek? Een analyse.

De afgetekende overwinning van immigrantenzoon Sarkozy in de


Franse presidentsverkiezingen is het resultaat van de publieke verwer-
ping van het langzame erosieproces dat reeds jaren aan de fundamen-
ten van de Vijfde Republiek knaagt. Zonder twijfel zijn de economische
onzekerheid en noodzaak aan verandering hier niet vreemd aan. Maar
Sarkozy’s succes is vooral ook het antwoord op een wanhopig pleidooi
vanwege de Europese volkeren, en de stille Franse meerderheid in het
bijzonder: “Roep een halt toe aan de toenemende terreur van de stads-
jihad”. Vanaf 1990 zijn de Franse grootsteden getuige van opkomende
radicaal-islamitische netwerken. Vanuit de Maghreb en andere Moslim-
landen promoten radicale imams en militanten de jihad in de steden
rond Parijs en andere grote bevolkingcentra. Tegen het einde van de
jaren ’90 zijn vele randsteden het toneel van machten, parallel aan die
van de staat volgens sommigen.
Dankzij de “Politique Arabe de la France”, opgezet door Charles De
Gaulle in de zestiger jaren, om de oliebronnen voor Frankrijk zeker
te stellen, kunnen lokale jihadi-netwerken onder de paraplu van de
Franse oliebelangen, Wahhabisme en Salafisme verspreiden. Elke tus-
senkomst vanwege de autoriteiten zou de relatie met de petroleum-
regimes kunnen “schaden”, en om de Franse economie te sparen, werd
daar dus massaal van afgezien door o.m. mensen als Chirac, die per-
soonlijk bevriend werd met leiders van de Arabische olie imperia. De
zwijgende meerderheid stond machteloos tegen het als paddestoelen
uit de grond schietend extremisme in de voorsteden. De combinatie
van buurten, gedomineerd door Imams, en terreurnetwerken was ex-
plosief. In de herfst van 2005 kwam de langverwachte explosie - als een
kaakslag in het gezicht van de Franse burger.

Het falen van de “low profile” politiek


Na de 11 September aanslagen in de Verenigde Staten, waren de
meeste Europese landen bevreesd dat hun hetzelfde lot zou zijn be-
schoren; hun angst veranderde in paniek, toen Madrid (11 Maart 2004)
en Londen (7 Juli 2005) getroffen werden door grootschalige terreur-
daden. Door samen met Duitsland (en België...) een anti-Amerikaanse
politiek aangaande Irak te prediken, dacht men de toorn van de Mos-
limterroristen te kunnen ontwijken. Het liep anders uit want noch Iran,
noch Syrië verdedigden de Franse belangen in de regio, integendeel.
In 2004 ging Syrië op jacht naar en vermoordde het gewezen premier
Rafiq Hariri, een persoonlijke vriend en partner van Chirac. Het fiasco
van de Franse pro-Arabische politiek was kompleet. Gekoppeld aan
anderhalve maand standsintifada, waarbij meer dan 10.000 auto’s in
vlammen waren opgegaan, bleek de maat vol voor de Franse burger.
Steeds luider klonk de roep naar een nieuwe nationale leider. En toen
kwam Sarkozy... Sarkozy bezoekt Yad Vashem.
Tenministe 57 leden van zijn familie
werden door de nazi’s vermoord.

j
20 OODS Actueel
Immigrantenzoon van Joodse origine zouden echter sommige van zijn vrienden dat wel kunnen, in zekere
Sarkwozy, zelf niet joods, heeft toch belangrijke joodse roots. Sarkozy’s mate. Ik denk hierbij aan de nauwe vriendschap die hij onderhoudt
moeder is een telg uit de Malach familie, een van de invloedrijkste Jood- met oud-premier Benjamin Netanyahu. Toen Sarkozy nog minister van
se families uit Saloniki (Griekenland). Deze familie belichaamt een fasci- Binnenlandse Zaken was, deelden zij veel van hun respectievelijke po-
nerende combinatie van heroïsme, overlevingsdrang en leiderschap. In litieke ideeën. Mocht Nethanyahu opnieuw aan het roer van Israël ko-
de 15de eeuw ontvluchtte de Malach (Engel in het Hebreeuws) familie men te staan, dan zou er wel eens een nieuwe Frans-Israëlische lente
de inquisitie, om zich eerst in de Franse Provence te vestigen, en 100 kunnen ontluiken. Maar tot die tijd zal Sarkozy zijn Midden-Oosten poli-
jaar later in Saloniki. Verschillende familieleden werden prominente tiek vooral richten op de aanwijzingen van Washington en de Europese
Zionistische leiders, actief op nationaal, cultureel, economisch en so- Unie.
ciaal gebied. Sarkozy’s grootvader Aron Malach, bijgenaamd Beniko,
werd in 1890 geboren; Zijn oom Moshe was een vermaard Rabbijn en Védrine ? Nee, toch maar Kouchner….
Zionist, die in 1898 “El Avenir”, het meest bekende Zionistische blad Even lekte het nieuws uit, dat Hubert Védrine minister van Buitenland-
van Griekenland oprichtte. Zijn neef Asher was een Grieks Senator die se Zaken zou worden. Védrine was onder het premierschap van Jospin
in 1912 mede het Technion oprichtte (de technologische universiteit voor Israël één van de ergste ministers van Buitenlandse Zaken ooit, al-
in Haifa) en later naar Israël emigreerde. Een andere neef van Beniko dus een Israëlisch woordvoerder. Op de website van Sarkozy regende
wordt de eerste Israëlische ambassadeur in Griekenland. Later worden het dreigingen van ontgoochelde Joden, die het over Sarkozy’s eerste
vele Joodse eigendommen door de Griekse regering aangeslagen, en “uitschuiver van formaat” hadden. Was het enkel een gerucht, of zat er
de Malach familie verspreidde zich over Frankrijk, Israël en Amerika. meer achter? Feit is, dat Védrine geen enkele post in de nieuwe regering
Eenmaal in Frankrijk, bekeert Benito zich tot het Katholicisme, om de bekleedt, en dat het Quai d’Orsay bestuurd zal worden door de Socia-
Frans-Christelijke Adèle Bouvier te kunnen huwen, en verandert zijn list met eveneens Joodse roots, Bernard Kouchner (zijn vader is Joods).
naam in Benedict. Adèle en Benedict krijgen 2 dochters, Susanne en Het is alleszins een interessante keuze, daar hij van het ministerie van
Andrée. Niettegenstaande zijn bekering, blijft Benedict dicht bij zijn Gezondheid komt, en weinig ervaring heeft met buitenlandse aangele-
Joodse familie, origine en cultuur. Zich bewust zijnde dat hij door de genheden, buiten “Artsen zonder grenzen”, waarvan hij mede-oprichter
Nazi’s nog als Jood gebrandmerkt staat, verbergt hij zich in Marcillac is geweest. Jammer genoeg heeft Israël weinig positieve ervaringen
la Croisille gedurende de Tweede Wereldoorlog. Uiteindelijk zijn 57 opgedaan met dergelijke “humanitaire” organisaties (denk maar aan
Malach familieleden vermoord door de Nazi’s. Andrée krijgt 3 zonen, Oxfam, Pax Christi of 11-11-11...) en daarnaast ook weinig plezier be-
Guillaume, Nicolas en François die, door een scheiding van hun ouders, leefd aan de Socialisten, toen die het voor het zeggen hadden.
grotendeels door grootvader Benedict worden opgevoed. Een speciale
band heeft altijd bestaan tussen Nicolas en Benedict, die hij als een va- Na de bekendmaking van de nominatie heeft de voorzitter van de Fran-
der beschouwde. Het is ook Benedict die de jonge Nicolas zijn politieke se Socialistische Partij, Kouchner uit de partij gegooid, een lot dat ie-
ideeën ingeeft. Benedict overlijdt in 1972, en Nicolas moet bloemen dere socialist, zetelend in de Sarkozy-regering, is beschoren. Het goede
en ijs verkopen, om zijn studies te kunnen bekostigen. Zijn fascinering nieuws is, dat er nu een socialist minder in de regering zit, en dit geldt
voor politiek maakt hem tot de jongste burgemeester van Neuilly-sur- zeker voor Israël. Ter conclusie, alhoewel Sarkozy altijd veel sympathie
Seine ooit. Hij staat nu op de trampoline van de Franse politieke scène. voor het Joodse volk heeft getoond, valt het af te wachten of deze sym-
De rest is geschiedenis. pathie een verlengstuk krijgt in de nieuwe Franse politiek t.o.v. Israël.

Sarkozy en Israël
Het zou overdreven optimistisch zijn te geloven, dat Sarkozy’s Joodse
familiebanden van invloed zouden zijn op zijn politiek ten aanzien van
Israël. Nochtans geloven velen dat zijn verkiezing een grote omme-
zwaai in de Franse Midden-Oosten politiek zal teweegbrengen. Niet-
tegenstaande het feit dat Sarkozy de eerste Franse president is die na
de oorlog geboren is, en een nieuwe dynamiek belichaamt na decades
van starre en “old guard” sterren als Chirac en Mitterrand, zijn er vol-
doende redenen om elke hoogstaande verwachting naar een drasti-
sche verandering in zijn Israël-politiek de grond in te boren.

Ten eerste zal Sarkozy het leeuwenaandeel van zijn tijd moeten steken
in het waarmaken van de zware interne beloften aan de Franse bevol-
king. De stagnerende economie, de sociale onrust, de werkloosheid Sarkozy in gesprek met Ehud Olmert. Het valt af te wachten
en de immigratieproblemen zullen het merendeel van zijn mandaat of de Franse politiek t.o.v. Israël zal veranderen.
opslokken. De resterende tijd voor buitenlandse zaken zal vooral ge-
bruikt worden om de Franse positie in de E.U. te versterken, terwijl hij
in zijn relatie tot de VS zich waarschijnlijk op minder glad ijs zal willen
begeven dan het explosieve Midden-Oosten dossier. Een andere reden
om overdreven optimisme te temperen, is dat de meeste leden van
het Quai d’Orsay (ministerie van Buitenlandse Zaken, red.) Israël eerder
zien als een destabilizerend element in de regio, dan als de eerste de-
mocratische barrière tegen het dreigend Islamitisch fundamentalisme.
Het te verwachten patroon is, dat Frankrijk van Israël toegevingen zal
eisen om een leefbare Palestijnse staat op te richten, die vreedzaam in
coëxistentie met Israël zou functioneren, hetgeen sowieso een utopie
is, zolang de terroristische horde van de Hamas aan de leiding staat. Ze
kunnen nog niet vreedzaam onder elkaar leven, laat staan met aarts-
vijand Israël... Sarkozy aan de klaagmuur tijdens een bezoek
Indien Sarkozy’s Joodse voorouders hem niet dichter bij Israël brengen, aan Israël.

jOODS Actueel 21
BUITENLAND

Grootse Israël-dag parade in New York


De jaarlijkse "Salute To Israël Parade" is de grootste pro-Israël bijeenkomst ter wereld en werd deze
maand in New York op 6 mei gevierd met een indrukwekkende stoet op Fifth Avenue in het centrum
van New York.
Vanaf het prille begin van de Salute To Israël-optocht in 1964 was het een publieke solidariteitsbetuiging voor
de Joodse staat. De parade geeft uitdrukking aan de eensgezindheid van de Amerikaans-joodse gemeenschap
ongeacht haar religieuze of politieke achtergronden. In de stoet stapten honderdduizend verklede deelnemers mee.
foto: Tsivi Freilich

Ze vertegenwoordigen openbare scholen, privéscholen, joodse organisaties, gemeenschapscentra en middelbare school-


orkesten. De majestueus ontworpen praalwagens werden gesponsord door bedrijven en joodse organisaties.
Het spektakel trok zoals elk jaar meer dat één miljoen toeschouwers. Het massale karakter van de parade maakt dit een uiterst
bijzondere gebeurtenis.

Edgar Bronfman treedt af te bedragen (er is sprake van anderhalf miljoen dollar) van de orga-
nisatie in eigen zak zou hebben gestoken. Bijzonderheden daarover
als president van het werden samengevat in een 200-pagina tellend rapport dat bij een
bijzondere bestuursvergadering werd voorgelezen. Binnen enkele
Joods Wereldcongres weken zal een nieuwe voorzitter worden gekozen, dat zal niet van
een leien dak lopen en er zijn meerdere kandidaten. Iedereen is het er
Conferentie in Brussel met Hillary Clinton afgelast over eens dat eerst maatregelen genomen moeten worden om her-
haling van financieel gesjoemel te vermijden. Ook wordt onderzocht
De geruchten over malversaties van Israël Singer, de voormalige voor- hoe men het door Singer verduisterde bedrag kan recupereren. Een
zitter van het Joods Wereldcongres (World Jewish Congress) blijven advocaat werd reeds ingeschakeld.
aanzwengelen. President van de organisatie, miljardair Edgar Bronf-
man, die de organisatie jarenlang financierde heeft nu ook ontslag Een conferentie van de WJC in Brussel, gepland voor begin juni, werd
genomen. Vooral omdat het eruit zag dat leden in de organisatie niet door de omstandigheden op het laatste nippertje afgelast. Aan de
blij waren dat diens zoon hem als president zou opvolgen. conferentie zouden gastsprekers zoals Hillary Clinton en Javier Solana
Vorige maand ontsloeg hij nog voorzitter Israël Singer omdat die gro- hebben deelgenomen. n

22 OODS j Actueel
ISRAEL

doden te betreuren. Honderden inwoners verlieten


hun huizen in de stad die vooral lage inkomens telt.
Premier Olmert bezocht onlangs het gebied samen
met defensieminister Amir Peretz. Ze verklaarden dat
offensieve acties door het leger zullen worden voort-
gezet zoals de ‘targeted killings’ die onlangs opnieuw
werden hervat.

Op internationaal vlak besteden de media bitter wei-


nig aandacht aan dit menselijk drama. Een belangrijke
militaire actie, zoals de herovering van Gaza, zit er niet
direct aan te komen. Olmert en Peretz zijn de lessen
van de Libanonoorlog nog niet vergeten. Want een

Raketregen op Sderot blijft overwinning in Gaza behalen zou betekenen dat er


een grootse invasie met tienduizenden grondtroepen
moet komen. Het aantal Israëlische doden hierbij zou
slachtoffers eisen vele malen hoger liggen dan dat nu het geval is. De
regering lijkt zich te hebben neergelegd bij het feit dat
De Israëlische stad Sderot blijft een oorlogszone. Dagelijks val- er niet al te veel tegen kan worden ondernomen. Ra-
len er tientallen Kassam raketten die door terroristen uit het na- ketinslagen zijn, net als verkeersongevallen, een deel
bijgelegen Gaza worden afgeschoten. Elke dag vallen er slacht- van het alledaags leven geworden. Een militaire inva-
offers, meestal gewonden maar om de paar dagen zijn er ook sie kan er volgens analisten pas komen nadat een Kas-
samraket een directe inslag en vele doden maakt.

Een maand na de voorlopige conclusies van het Wi-


nogradrapport zit de premier nog steeds stevig in het
zadel. Tzipi Livni, minister van Buitenlandse Zaken,
slaagde er niet in de premier van zijn troon te stoten
en zag haar coup mislukken. Eerst verklaarde ze dat
de premier moest opstappen - maar dan realiseerde
ze zich dat andere Kadima leden haar hierbij niet zou-
den volgen. Ze krabbelde dan maar terug uit vrees
haar ministerpost te verliezen. Zelf het goede voor-
beeld nemen en aftreden wou ze niet wat haar heel
wat politiek kapitaal kostte. Maar voor Olmert is de
lont daarmee nog niet uit het kruidvat. Aan het einde
van de zomer maakt het Winogradcomité haar eind-
conclusies bekend. Die kunnen zelfs nog harder zijn en
de premier zonder blikken of blozen aandringen af te
treden.

Belg wint prestigieuze prijs in Israël


D o o r o n z e red acteur i n Isr a ë l J e a n - M i che l R y k ner
De Wolfprijs wordt in Israël beschouwd als de lokale tegenhanger van de ten. Uitwisseling en samenwerking worden nu voorzien met het  insti-
Nobelprijs en geniet ook in de rest van de wereld aanzien. De Wolfprijs tuut Vulcani. Deze instelling ressorteert onder het Israëlische ministerie
geeft  erkenning aan wetenschappers en artiesten uit de hele wereld en van landbouw en ligt  in  de buurt van Tel Aviv. Het Vulcani-instituut is
huldigt hun inspanningen in het belang van de mensheid en in het ver- wereldvermaard voor het onderzoekswerk en de ontwikkelingen die er-
beteren van de betrekkingen tussen volkeren. Vanaf de eerste uitreiking uit voortvloeien.
in 1978 tot vandaag ontvingen 241 laureaten uit 21 landen deze prijs. Dr. Ricardo Wolf was uitvinder, diplomaat en filantroop en de oprichter 
Op 13 mei mochten 8 wetenschappers uit 5 landen en één Italiaanse van de Wolfstichting en van de prijs die zijn naam draagt. Hij werd gebo-
kunstenaar deze prestigieuze onderscheiding in ontvangst nemen in de ren in Duitsland en emigreerde voor de eerste wereldoorlog naar Cuba.
Knesset. De prijs werd uitgereikt door voorzitster van de Knesset Dalia It- In 1961 vestigde hij zich in Israël waar hij ambassadeur werd voor Fidel
zik, fungerend als waarnemend president, en de Israëlische minister van Castro tot het verbreken van de diplomatieke betrekkingen tussen bei-
onderwijs, Prof. Yuli Tamir. In de categorie landbouw werd  de Wolfprijs de landen 1973. Hij bleef in Israël tot aan zijn overlijden in 1981. De prijs
toegekend aan twee laureaten: Prof. Ronald L. Phillips uit de VS en Prof. bestaat,  naast de overhandiging van een certificaat,  uit een bedrag van
Michel Georges van de faculteit dierengeneeskunde aan de Belgische 100.000 dollar per discipline. De verschillende disciplines zijn landbouw,
universiteit van Luik. Prof. Michel Georges werd geboren in 1959 en is chemie, wiskunde, geneeskunde, fy-
daarmee één van de jongste winnaars ooit. Hij is hoogleraar moleculaire sica en kunst. Die laatste afwisselend
genetica en ontving de prijs omwille van het uitzonderlijk onderzoeks- architectuur, muziek, schilder- en
werk en de daarmee gepaard gaande resultaten van zijn team. Hij is ook beeldhouwkunst.
een wereldautoriteit op het gebied van de erfelijkheidsleer en de studie
van het dierlijk genoom. Mevrouw Danielle del Marmol, Belgisch
Michel Georges behaalde zijn doctoraat dierengeneeskunde aan de Uni- ambassadeur in Israël, organiseerde in
versiteit van Luik. Hij is sinds 1983 verbonden aan de ULB en geeft sedert haar verblijfplaats in Herzliah Pituah
enkele jaren colleges aan de Universiteit van Utah in de Verenigde Sta- een receptie ter ere van de winnaar.

j
24 OODS Actueel
Knessetlid verdacht Hamas TV predikt haat bij
van hoogverraad kinderen via Mickey Mouse-kloon
Hamas TV heeft een nieuw kinderprogramma waarin een Mickey
De Arabisch-Israëlische ex-par-
Mouse-kloon optreedt. Mickey praat echter niet over Pluto of Min-
lementariër Azmi Bishara wordt
nie Mouse. Hij praat over haat jegens Joden en Amerika. 'Farfur',
verdacht van hoogverraad in
zoals Mickey in het programma heet, heeft het zelfs over "totale
oorlogstijd en spionage. Hij zou
werelddominantie". In één van de recentste  afleveringen gilt het
tijdens de oorlog van de zomer
stripfiguurtje "Jij en ik leggen het fundament voor een wereld
van vorig jaar de Libanese Hez-
die geleid zal worden door Islamieten". "We zullen de Islamge-
bollah met militaire kennis ge-
meenschap herstellen in zijn vroegere glorie en Jeruzalem bevrij-
holpen hebben.
den, als Allah het wil, Irak bevrijden als Allah het wil, en we zullen
Bishara zou de Hezbollah militai-
alle moslimlanden die bezet zijn door moordenaars bevrijden".
re informatie toegespeeld heb-
Kinderen kunnen ook bellen naar het programma en gedichtjes op-
ben, onder meer door de exacte
zeggen.
locaties door te geven waar hun
lange-afstandsraketten insloe- Palestijnse minister van Informatie Mustafa Barghouti verklaarde dat
gen, aldus Shai. Hezbollah wist hij de serie van de televisie zou halen, vooral na grote internationale
de raketten op die manier steeds veroordeling van het programma. Hamas verklaarde echter het pro-
beter te richten. gramma voort te zetten wat inderdaad geschiedde.

Ook ontving Bishara honderdduizenden dollars aan contanten van-


uit een Arabisch geldwisselkantoor in Jeruzalem. Bishara, die Israël
onlangs in mysterieuze omstandigheden verliet, heeft alle beschul-
digingen ontkend en de politie verweten met een heksenjacht bezig
Graf van Herodus Ontdekt
Eén van Israël’s archeologische mysteries lijkt eindelijk opgelost.
te zijn. Hij heeft gezworen naar Israël te zullen terugkeren, waarop de
Professor Ehud Netzer van het Archeologische Instituut van de He-
politie zei dat zij dan met een arrestatiebevel klaar zal staan om hem
breeuwse Universiteit van Jeruzalem kondigde aan dat de tombe
in te rekenen. Als Bishara schuldig wordt bevonden aan het hem ten
van koning Herodus werd gevonden. Opgravingen gebeuren reeds
laste gelegde, zou hij in theorie de doodstraf kunnen krijgen. De laat-
sinds 1972 op de site van de Herodion, het majestueuze fort-paleis.
ste (en enige) keer dat in Israël een executie plaatsvond was in 1962,
Maar de tombe van Herodus zelf, die tot Koning van Judea werd be-
toen nazi-oorlogsmisdadiger Adolf Eichmann terechtgesteld werd.
noemd door de Romeinse Senaat in 37 V.C., werd pas deze maand
ontdekt. Toen de opgravingen van het paleis werden verplaatst naar
Syrië beschikt over de lagere delen van het fort in augustus 2006, slaagden professor
Ehud Netzer en zijn team erin de tombe te lokaliseren. De sarcofaag
ondergrondse lanceerbasis werd in stukken gehakt, waarschijnlijk tijdens de eerste revolte van
de Joden tegen de Romeinen in 66-72 van onze jaartelling.
voor raketten Herodus had een bijna grenzeloze autonomie in het land, en werd
Syrië heeft in het grootste geheim een belangrijke onderaardse één van de machtigste monarchen van het oostelijk deel van het
basis gebouwd om ballistische raketten af te vuren die Israël kun- Romeinse Rijk. Als aanbidder van de Grieks-Romeinse cultuur vat-
nen bereiken. Dat meldt de Israëlische krant Yediot Aharonot. te hij een groots bouwplan aan, met daarin de steden Cesarea en
"Het gaat om een enorm complex diep onder de grond. Het telt dertig Sebastia, en de forten van Herodion en Massada. Hij restaureerde
bunkers in gewapend beton, fabrieken waar raketten geproduceerd eveneens de joodse tempel in Jeruzalem. Ondanks al deze presta-
worden en laboratoria", aldus de krant, die de lokatie niet vermeldt. ties kreeg Herodus nooit de steun of het vertrouwen van zijn Joodse
Yediot wijst erop dat Israël in geval van een conflict met Syrië over een onderdanen. Op de foto hieronder, een luchtfoto van de Herodus
sterkere luchtmacht beschikt en dat Syrië daarom zijn arsenaal raketten site.
heeft uitgebreid en ze beschermt in een onderaards bunkercomplex.
Nog volgens Yediot bezit Syrië 200 Scuds-B, 60 Scuds-C en
een aantal Scuds-D, die een bereik hebben van 700 kilome-
ter en zijn aangeleverd door Noord-Korea, sommige met kern-
koppen die op een andere geheime basis zijn ondergebracht.
Iran zou volgens de krant recentelijk een honderdtal C-802-raketten
van Chinese makelij aan Syrië geleverd hebben. Een Israëlisch oor-
logsschip is vorige zomer beschadigd door een van die raketten die
tijdens de oorlog in Libanon werden afgevuurd door de Hezbollah.
In maart gaven Israëlische militaire en regeringsverantwoordelijken
aan dat ze zich zorgen maakten over Syrische voorbereidingen voor
een "beperkte oorlog" met Israël. Ze hadden het onder meer over een
systeem van versterkte tunnels dat Syrië zou gebouwd hebben na-
bij de Israëlische grens en over de plaatsing van duizenden korte-en
middellange afstandsraketten.

jOODS Actueel 25
ISRAEL

JERUZALEM 40 JAAR HERENIGD


Wie Israël zegt, zegt Jeruzalem. den resulteerden ten slotte in werd herdacht dat de stad 3000
En wie Jeruzalem zegt, zegt een oorlog met Egypte, Syrië, jaar bij Israël hoort en geen an-
Israël. Onlosmakelijk horen Jordanië en Irak. Het werd een der land of andere godsdienst er
Jeruzalem en Israël bij elkaar. zesdaagse veldtocht, die de ge- zijn rechten op kan laten gelden.
Begrijpelijk dat de vreugde zo hele wereld in ademloze span- Niet minder dan achthonderd
overweldigend groot was op ning hield. Binnen enkele dagen keer wordt Jeruzalem in de Bijbel
die dag in juni 1967 toen het waren de vijanden verslagen, het genoemd tegenover nul keer in
door Jordanië bezette deel van grondgebied van Israël breidde welk ander 'heilig boek' ook.
de stad werd bevrijd en binnen zich uit met de complete Sina- De geschiedenis van Jeruzalem
de grenzen kwam van Israël. ïwoestijn, het hartland Judea en is een bloedige, tot vandaag toe.
Jeruzalem was weer de ver- Samaria, de Golanhoogvlakte en Belegerd, verwoest, bezet, ver-
enigde, ondeelbare hoofdstad het ontbrekende deel van Jeru- brand, weer opgebouwd, vele
onder Joods bestuur. zalem. malen. De muren die de Oude
Stad nu omringen, dateren uit de
Veldtocht van zes dagen Lange geschiedenis zestiende eeuw.
Aan de bevrijding van Jeruzalem Zo is Jeruzalem sinds juni 1967 Maar ‘Jeruzalem zal blijven voort-
en andere cruciale delen van Is- weer een echte Joodse stad. Het bestaan op zijn eigen plaats, te
raël waren maanden van grote was in het achtste jaar van de re- Jeruzalem’ (Zach.12: 6). Het is de
spanning in het Midden-Oosten gering van Koning David dat de stad van de Messias, de komende
voorafgegaan. Dreigingen aan stad werd veroverd en Jeruzalem grote Koning van Israël.
alle grenzen van de kleine staat de hoofdstad werd van Israël.
Israël door vrijwel alle buurlan- Aan het eind van de vorige eeuw

JERUZALEM DE AFGELOPEN van Jeruzalem door het Israëli- de ondeelbare hoofdstad van de
40 JAAR sche leger bevrijd: Joodse solda- Joodse Staat Israël zijn.
ten huilen voor de Klaagmuur. 1977 - 19 november: President An-
1967 - 7 juni: Op de derde dag van De Israëlische regering geeft de war Sadat van Egypte bezoekt de
de Zesdaagse Oorlog (5-10 juni volgende formele verklaring uit: stad Jeruzalem, uitgenodigd door
1967), wordt het oude stadsdeel de verenigde stad Jeruzalem zal premier Menachem Begin, die in

j
26 OODS Actueel
juni 1977 de premier van Israël Staten van Tel Aviv naar Jeruzalem Aqsa-intifada’ te ontketenen, een met de bouw van wat een 350
was geworden. te verplaatsen. terroristische oorlog die al ge- kilometer lang hek moet worden,
1980 - 7 maart: De Veiligheidsraad 11 augustus: De EU verklaart dat pland was in de vroege zomer van ontworpen om de zelfmoordter-
van de VN veroordeelt in een reso- ze de feestelijkheden vanwege 2000. roristen buiten Israël te houden.
lutie de ‘nederzettingen’-politiek het 3000-jarig bestaan van Jeru- September: De islamitische Waqf, 2003 - 19 Augustus: Een zelf-
van Israël en eist een volledige zalem zal boycotten. verantwoordelijk voor de isla- moordterrorist doodt 19 mensen
ontruiming van alle Joodse dor- 21 augustus: Een lid van een is- mitische plekken in Jeruzalem, in de stadsbus in de drukke, gro-
pen en steden in de ‘bezette’ (Bij- lamitisch zelfmoordcommando sluit de Tempelberg af en, om de tendeels door orthodoxe Joden
belse) gebieden, met inbegrip van doodt 4 personen in een bus in nieuwbouw van ondergrondse bewoonde buurt van Mea Shea-
Jeruzalem. Jeruzalem en verwondt 106 per- moskeeën op deze plek te kun- rim in de Oude Stad van Jeruza-
30 juli: Het parlement van Israël sonen. Dit is het begin van ontel- nen voltooien, begint ze met de lem. De bus vervoerde mensen
neemt een nieuwe fundamentele bare Palestijnse aanslagen tegen verwijdering van ongeveer 13.000 die terugkwamen van een bezoek
wet voor Jeruzalem aan. Art.1 van Israël en haar Joodse inwoners. ton puin van de Tempelberg. De aan de Westelijke Muur. Onder de
deze wet verklaart dat „het ver- 4 september: Het begin van de bedoeling is om het hele terrein slachtoffers waren veel kinderen.
enigd Jeruzalem de hoofdstad feestelijkheden rond het 3000- van de Tempelberg te verande- 2004 – 11 november: PLO-leider
van Israël is”. Christenen van over jarig bestaan van Jeruzalem. Van ren in een exclusieve moslimplek Yasser Arafat sterft op 75-jarige
de gehele wereld richten de Inter- de 70 ambassadeurs die voor de door elk teken, overblijfsel en her- leeftijd in een Frans militair hospi-
nationale Christelijke Ambassade viering zijn uitgenodigd, komen innering aan haar Joodse verleden taal. Hij wordt in Ramallah begra-
in Jeruzalem op, als een getuige- er maar 17 opdagen. uit te wissen, met inbegrip van de ven en voor het graf wordt grond
nis van hun solidariteit met het 1996 - september: Een 2000 jaar archeologische vondsten die het gebruikt, afkomstig van de Tem-
Joodse volk en de staat Israël, met oude tunnel, aangelegd door de bewijs van dit verleden zijn. pelberg in Jeruzalem in de hoop
benadrukking van de Bijbelse Hasmoneeën rond 150 voor de 2001 - 17 oktober: De Israëlische dat Arafats doodskist een dezer
rechten die het Joodse volk heeft jaartelling, die als vluchtroute minister van Toerisme, Rechavam dagen daarheen gebracht zal kun-
op het ‘Beloofde Land’ en de stad diende van de westelijke muur Ze’evi, wordt met twee schoten nen worden. Voor zijn dood werd
Jeruzalem. van de Tempelberg naar het cen- door het hoofd in het Jeruzalem hij meer dan tweeënhalf jaar be-
1988 - 15 november: Het Palestijns trum van de stad, wordt voor het Hyatt hotel vermoord. Het is de perkt tot zijn verblijf in Ramallah.
Nationaal Congres in Tunis roept publiek geopend. Palestijnse rel- eerste liquidatie van een Israëli- 2005 - 15 maart: Een geheel ver-
de ‘onafhankelijke’ Palestijnse len volgen. sche minister. Het Popular Front nieuwd Holocaust Herdenkings-
staat met Jeruzalem als hoofdstad 1997 - PLO-!eider Arafat verklaart: for the Liberation of Palestine (een museum Yad Vashem wordt ge-
uit. „Er zal geen vrede in de regio ko- afdeling van Arafats PLO) eist de opend.
1990 - De senaat van de VS en het men voordat Jeruzalem aan haar verantwoordelijkheid voor de 2007 - februari: Er komt hevig
Huis van Afgevaardigden nemen rechtmatige eigenaren terug- aanslag op. Ze’evi werd in 1926 in protest uit Arabische hoek tegen
een resolutie aan die verklaart dat gegeven is en de hoofdstad van Jeruzalem geboren. werkzaamheden voor de aanleg
Jeruzalem de hoofdstad van Israël Palestina zal zijn. Jeruzalem is de 2002 - 19 juli: Negentien Israëli's van een nieuwe voetgangersbrug
is. sleutel tot vrede en oorlog in de worden gedood als een Arabische voor niet-islamitische bezoekers
1993 - 13 september: Staande voor regio.” Door zelfmoordcomman- zelfmoordterrorist zich opblaast aan de Tempelberg. Israël wordt
het Witte Huis, verklaart premier do’s worden tijdens twee aan- in een bus die net uit de buurt ervan beschuldigd de werkzaam-
Rabin Jeruzalem als de „histori- slagen 21 mensen in Jeruzalem van Gilo bij Jeruzalem vertrokken heden te misbruiken om de isla-
sche en eeuwige hoofdstad van gedood. was. De Israëlische hoofdstad is mitische moskees op de Tempel-
het Joodse volk”. Een ongedeeld 2000 - maart: Bij vredesbespre- het hoofddoel van islamitische berg te ondermijnen. Uiteindelijk
Jeruzalem staat onder het soeve- kingen met de Palestijnen biedt zelfmoordterroristen. Twee da- worden de werkzaamheden door
reine gezag van Israël. premier Ehud Barak de Palestijnen gen voor de aanslag begint Israël Israël opgeschort.
1994 - 26 januari: Israël’s premier de volledige autonomie aan over
Rabin bevestigt op een parle-
mentsbijeenkomst van de Euro-
enkele Arabische dorpen die met
Jeruzalem zijn vergroeid. Hoewel
Regen spelbreker
pese Unie te Straatsburg het recht
van christenen en moslims om
deze dorpen officieel niet binnen
de stadsgrenzen van Jeruzalem op Jeruzalemdag Parade
in vrijheid hun godsdienst uit te vallen, wordt het aanbod door Een onverwachte storm verstoorde dit jaar de feestelijkheden en
oefenen op hun heilige plaatsen velen gezien als een opdeling noodzaakten zelf het afgelasten van de officiële plechtigheden ter ge-
in Jeruzalem. Tevens wordt door van Jeruzalem. Het aanbod is het legenheid van Yom Yerushalayim.
Rabin benadrukt dat Jeruzalem meest verregaande aanbod ooit De inwoners van de stad waren getuige van enorme wolkbreuken en
als stad, onder Israëlisch bestuur, gedaan aan de Palestijnen, maar hagelbuien, zeker geen gebruikelijk zomerweer in Israël. Een groot
voor altijd één zal blijven. dezen zeggen het, bij monde van aantal straten stonden blank en werden voor het verkeer afgesloten.
10 mei: Sprekend in een moskee in Yasser Arafat, af. Tunnels nabij Maalei Adumim en Mount Scopus moesten vanwege
Johannesburg, Zuid-Afrika, roept 28 september: De partijleider van overstroming worden afgesloten. De hevige stortregens veroorzaak-
PLO-leider Arafat op tot een Isla- de Likoed, Ariel Sharon, brengt ten bovendien een verzakking op de belangrijkste verbindingsweg in
mitische jihad om “het meest hei- een bezoek aan de Tempelberg, de stad.
lige heiligdom van de moslims” te gaat op geen enkele wijze de Natanel Feldman, die in het oude stadsgedeelte was toen de storm
veroveren. moskee binnen en toch ontstaat opstak, vertelde dat de hoofdstraat volledig onder water liep. Me-
1995 - 8 mei: De voorzitters van de er een botsing tussen stenengooi- teoroloog Boaz Dayan verklaarde dat de storm het gevolg was van
beide Huizen van Afgevaardigden ende Palestijnen en Israëlische een zware koudefront die de stad passeerde. Het gevolg was ook dat
in de VS nemen een wet aan om troepen. De Palestijnse Autoriteit de temperaturen in Jeruzalem in slechts enkele uren tuimelden van 26
de ambassade van de Verenigde gebruikt het incident om de ‘Al naar 14 graden, aldus Dayan.

jOODS Actueel 27
ISRAEL

Kort Nieuws
m et m edewer k i n g va n Isr a ë l A k tuee l
Israël ruim 7 miljoen inwoners waarschuwd voor Israëlische meloenen die naar het land waren geëx-
Bij het 59-jarig bestaan van de staat Israël telt het land 7.150.000 inwo- porteerd. De meloenen zouden door Joden geïnfecteerd zijn met het
ners. Bijna negen keer zoveel inwoners als aan het begin van de staat, aids-virus. De Saudische minister van Binnenlandse Zaken ontkende
toen er 806.000 mensen woonden. Volgens het Israëlische Bureau voor later diverse malen dat het bericht juist was. Toch heeft het bericht veel
de Statistieken is 76% van de inwoner Joods, 20% Arabisch en 4% van stof doen opwaaien en werd het voorpaginanieuws in een van de grote
andere afkomst. Sinds vorig jaar werden er 148.000 kinderen geboren Arabische dagbladen.
en kwamen 18.400 nieuwe immigranten naar de Joodse staat. In 1948
was Tel Aviv de enige stad met meer dan 100.000 inwoners. Vandaag de Investeren in de zee
dag telt Israël vijf steden (Tel Aviv, Jeruzalem, Haifa, Tijdens een conferentie over ‘De zee als economische bron’ heeft Shimon
Rishon Letzion en Ashdod) met meer dan 200.000 inwoners. 44% van de Peres, vice-premier van Israël, een voorstel gedaan om te investeren in
Israëli's woont in de grote steden. kunstmatige eilanden voor de kust van Israël. Hij lichtte zijn voorstel als
volgt toe: “De staat Israël is heel smal in het midden. [...] Israël heeft on-
Noorwegen financiert Hamas geveer 60 miljard shekel in de gebieden (Judea, Samaria en Gaza, red.)
De wereldwijde boycot van de Palestijnse Autoriteit (PA) sinds Hamas geïnvesteerd. In plaats daarvan moeten we investeren in de zee en onze
in de regering zit, wordt door Noorwegen terzijde geschoven. Het is westelijke grens naar die kant uitbreiden met het creëren van kunstma-
daarmee het eerste land dat na de totstandkoming van een eenheidsre- tige eilanden.”
gering binnen de PA de hulp aan de PA hervat. Noorwegen gaat de PA
jaarlijks met 100 miljoen dollar ondersteunen. Rolstoelen voor Yad Sarah
In de jaren '70 leende een jonge leraar aan het middelbaar onderwijs in
Kwart Israëlische Arabieren ontkent Jeruzalem een ‘puffer’ van een buurman voor zijn zieke zoon. Toen hij ont-
dekte dat er een grote vraag was naar dergelijke apparaatjes, schafte hij
Holocaust zich er enkele aan zodat hij deze op zijn beurt ook kon uitlenen aan mensen
Een onderzoek van professor Sami Smooha aan de universiteit van Haifa
die deze tijdelijk nodig hadden. Toen de mensen dit ontdekten, lieten ze di-
toont aan dat zeker driekwart van de Arabische inwoners van Israël Isra-
verse hulpmiddelen bij hem achter die ze niet langer gebruikten, zodat hij
ël beschouwt als een racistische staat. Deze mening is veelal gebaseerd
deze ook weer kon uitlenen aan mensen die er behoefte aan hadden. Al snel
op traditionele antisemitische ideeën en heeft weinig te maken met een
stond zijn huis vol met krukken, rollators en zelfs rolstoelen.
nationalistische motivatie, blijkt uit het onderzoek. Dit zorgt er ook voor
De leraar in kwestie was Uri Lupolianski, de huidige burgemeester van
dat een op de vier Arabische Israëli’s de Holocaust ontkent.
Jeruzalem. Al snel werd zijn appartement te klein voor alle spullen. Met
geld dat hij van zijn vader kreeg, die vanwege zijn pensioen zijn winkel
Israëlische jeugd vreest holocaust verkocht, startte hij een non-profitorganisatie voor het uitlenen van me-
Een peiling onder jongeren in Israël wijst uit dat 37 procent van hen dische hulpmiddelen. Hij noemde de organisatie naar zijn grootmoeder,
denkt dat een nieuwe holocaust mogelijk is. Het gaat veelal om jongeren Sarah Lupolianski, die omkwam in de Holocaust: Yad Sarah. Het woord
die (achter)kleinkinderen zijn van overlevenden van de Holocaust. Van ‘Yad’ betekent ‘hand’, maar staat ook voor een gedenkteken.
de jongeren meent 6 procent dat een nieuwe holocaust ook werkelijk Nabij een plaatselijk ziekenhuis kreeg Yad Sarah ruimte aangeboden om
zal gebeuren. Het merendeel van de jongeren, 62 procent, denkt echter haar spullen op te slaan. Er werden extra spullen aangekocht en de prak-
dat het onmogelijk is dat de Holocaust zich zal herhalen. Het onderzoek tijk van Yad Sarah werd realiteit. Het idee van Yad Sarah werd enthousi-
werd uitgevoerd door de Anti-Defamation League onder ongeveer 500 ast ontvangen in Israël en het idee van Yad Sarah verspreidde zich snel.
jongeren tussen de vijftien en achttien jaar. Vrijwilligers begonnen over heel Israël afdelingen van Yad Sarah op te
zetten en al snel was de naam Yad Sarah een begrip in Israël.
Meer baby's in Israël dan in Europa Groei
Het gemiddelde aantal kinderen per vrouw is in Israël hoger dan in alle Het bleef echter niet bij de uitleen van medische hulpmiddelen. Vanuit
landen van Europa. In Israël krijgen vrouwen gemiddeld drie kinderen. de vrijwilligers van Yad Sarah kwamen allerlei ideeën om tot hulp te kun-
In vergelijking met Europese landen worden er ieder jaar per 1.000 in- nen zijn voor ouderen en mensen met een beperking. Vandaag de dag
woners 24 baby's geboren. In Europa ligt dat aantal rond de 10 baby's is Yad Sarah in Israël een organisatie met 6.000 vrijwilligers. Jaarlijks wor-
per 1.000 inwoners. De gegevens tonen aan dat Israël over het alge- den meer dan 380.000 mensen geholpen met de uitleen van medische
meen genomen een relatief jonge bevolking heeft. hulpmiddelen, thuishulp, rehabilitatiecentra, tandheelkundige hulp
voor ouderen, rechtsbijstand voor ouderen, transport voor gehandicap-
ten, een maaltijdendistributieprogramma en nog veel meer.
Hoge levensverwachting in Israël Rolstoelen
De levensverwachting van Israëli's is in vergelijking met Europa hoog. Tijdens de tweede Libanonoorlog, afgelopen zomer, liep de organisa-
Gemiddeld worden de Israëli's 80 jaar oud. Slechts enkele Europese tie tegen een tekort aan rolstoelen aan. Meer dan gebruikelijk deden
landen hebben een nog hogere levensverwachting. Dat zijn IJsland, 82 ouderen een beroep op Yad Sarah voor het lenen van een rolstoel. Veel
jaar, San Marino, 81,5 jaar, en Zwitserland, 80,5 jaar. In Nederland is de ouderen, die anders vooral thuis bleven, hadden middelen nodig om
gemiddelde levensverwachting 79 jaar. naar de schuilkelders te komen. Ook na de oorlog was de vraag groter
dan anders.
Nieuw antisemitisch sprookje Indien u deze organisatie wenst te steunen kan u terecht bij :
De inwoners van Saudi-Arabië ontvingen afgelopen maand een waar- Antwerp Friends of Yad Sarah, Consciencestraat 24-26
schuwings-sms op hun mobiele telefoon. Met het bericht werd ge- 2018 Antwerp Tel: 03 230 5621

j
28 OODS Actueel
TOERISME

Toerismebijlage
Joodse Reizen en vakantie Israël
Gan Hashlosha in Tel Aviv, een zwembad in een prachtig decor.

Zin in elke dag zon? Kies dan eens voor een vakantie in Israël! Of De kibboets, een collectieve landbouwnederzetting, is een unieke Is-
je nu een rondreis langs culturele en bijbelse bezienswaardigheden raëlische manier van samenleven. Alle bezittingen zijn gemeenschap-
zoekt, een zon- of duikvakantie aan de Rode Zee of een citybreak in pelijk eigendom van de bewoners. De leden ontvangen geen salaris,
Tel Aviv, Israël heeft het allemaal. maar in ruil voor hun werk voorziet de kibboets in hun behuizing, kle-
ding, medische verzorging, sociale voorzieningen en de opvoeding
Praktische info van hun kinderen. Een aantal kibboetsen exploiteert op hun terrein
een hotel of vakantiehuisjes. Op deze manier kan je de bijzondere
levensstijl zelf van dichtbij meemaken en een ontspannen vakantie
doorbrengen in een landelijke omgeving.
De meeste internationale en lokale autoverhuurbedrijven hebben
kantoren in de grote steden en op de luchthaven Ben-Gurion. Het
wordt aanbevolen om van tevoren een auto te reserveren.

Bevolking
Israël is een klein land, met
een zeer gevarieerde be-
volking. 82% van de ruim 6
miljoen inwoners is joods.
Ca. 16% van de bevolking
is Arabisch (voornamelijk
moslims). De overige 2% zijn
Christenen, Druzen en ande-
re minderheden. De afgelo-
pen jaren zijn tienduizenden
joden uit alle landen in Israël
Accommodatie komen wonen.
Israël heeft meer dan 300 hotels die een ruime keuze aan accommo-
datie bieden voor iedere smaak, doel en budget – van jeugdherber- Klimaat
gen tot de meest luxueuze 5-sterrenhotels. Israël heeft lange, warme en

TOERISME - 1 - 29
TOERISME

droge zomers (van april tot oktober) en milde winters (van november Dode Zee-rollen. Deze
tot maart). De hoger gelegen gebieden worden gekenmerkt door een zijn geschreven door
wat droger en koeler klimaat. Het zuiden kent een bijna te verwaarlo- leden van de joodse
zen hoeveelheid neerslag. In de woestijn kan de temperatuur gemak- sekte van de Essenen,
kelijk boven de 30 graden komen, maar door de lage luchtvochtig- die zich in de woestijn
heid voelt het nooit benauwd aan. hadden teruggetrok-
ken. De originele rol-
len zijn te bezichtigen
Steden en Regio’s in het Israel Museum
Dode Zee in Jeruzalem.
Op ongeveer tweeënhalf uur rijden van Eilat en slechts drie kwartier Koning Herodes liet
van Jeruzalem, ligt de Dode Zee. Dit natuurlijke wereldwonder, ruim op een 400 meter
400 meter beneden de zeespiegel, is het laagste punt ter aarde. De hoge rots de vesting
Dode Zee staat in de hele wereld bekend om zijn geneeskrachtige wa- Massada bouwen. Een
ter, dat zo zout is dat je er op kunt blijven drijven. Ook de mineralen enorm complex met
die hier worden gewonnen hebben gunstige eigenschappen voor de paleiszalen, baden,
gezondheid. Het is dan ook een bekend kuuroord en bijna alle hotels voorraadschuren en
hebben spa & beauty faciliteiten. ondergrondse water-
reservoirs.
Naast ontspanning, valt hier ook een heleboel actiefs te beleven. De Dode Zee
Want in tegenstelling tot wat de naam misschien doet vermoeden, Toen Jeruzalem in het jaar 70 verwoest werd door de Romeinen, ver-
herbergt de omgeving van Dode Zee ruïnes, grotten en watervallen, schansten ruim 900 joodse zeloten zich in het oude paleis van koning
waarlangs wandelroutes zijn uitgezet. Zo is de oase Ein Gedi een ge- Herodes. Na een belegering van enkele jaren door Romeinse soldaten,
liefde bestemming bij wandelaars. Dit natuurreservaat is het gehele vlak voor de verovering, pleegden de bewoners massaal zelfmoord.
jaar door groen, wat te danken is aan het warme woestijnklimaat en Voor veel joden is Massada het symbool van de onafhankelijke joodse
twee natuurlijke bronnen. Met een beetje geluk kom je een steenbok staat.Vanaf Massada heb je een prachtig uitzicht over de Dode Zee en
of bergmarmot tegen op je wandeltocht. de woestijn. Ein Bokek ligt in zuiden aan de Dode Zee. Hier vind je luxe
hotels en restaurants. Alle hotels hebben uitgebreide faciliteiten, va-
Aan de Dode Zee vind je twee belangrijke historische bezienswaar- riërend van modderbehandelingen en zoutwaterbaden tot discothe-
digheden: Qumran en Massada. In 1947 zijn in de grotten van Qum- ken en privé-stranden. Sommige hotels bieden speciale programma’s
ran tweeduizend jaar oude bijbelteksten gevonden, de zogenaamde voor de behandeling van huidziekten zoals psoriasis.

30 TOERISME - 2 -
is de westelijke muur van het complex waarop de Tweede Tempel
stond. Op vrijdagavond is het er druk met gelovigen die zich biddend
en zingend op de Shabbat voorbereiden.
Religieuze joden stoppen tussen de eeuwenoude stenen briefjes met
wensen, geklaag en dankzeggingen. De Kotel is vrij toegankelijk. Bij een
bezoek is echter hoofdbedekking verplicht, want de muur en het voor-
plein worden als een synagoge beschouwd. Naast het voorplein be-
vindt zich de ingang naar een tunnel die onder de Tempelberg loopt.
Ten oosten van de Oude Stad ligt de Olijfberg. Voor gelovige joden is
dit de plaats van waar de Messias de opgestane doden naar Jeruzalem
zal leiden. In het Hof van Gethsemane, onderaan de heuvel, staan nog
steeds mooie oude olijfbomen, waaraan de naam Olijfberg is ontleend.
Vanaf de berg heb je een prachtig uitzicht over de oude en de nieuwe
stad.

Jeruzalem
Jeruzalem (‘stad van de Vrede’) is het duizenden jaren oude centrum
van culturen, religies en heilige plaatsen. Heden en verleden gaan
hier hand in hand. Tevens is het de hoofdstad van Israël. Er heerst een
unieke sfeer in Jeruzalem en talloze pelgrims uit de hele wereld trek-
ken jaarlijks hier naar toe. De Oude Stad is een wirwar van straten,
stegen en markten. Dit gedeelte van Jeruzalem is omgeven door eeu-
wenoude muren en bestaat uit vier wijken: de Armeense, de Christe-
lijke, de Joodse en de Moslimwijk.

De wijk Mea Shearim wordt bewoond door ultraorthodoxe joden en


doet denken aan de 18e eeuwse joodse wijken van Oost-Europa. Res-
pecteer altijd de plaatselijke normen en waarden bij een bezoek aan
dit deel van Jeruzalem.
De Tempelberg is het plateau waar de Eerste en de Tweede Tempel
hebben gestaan. De laatste is in het jaar 70 door de Romeinen ver-
woest. Er staan nu twee moslimheiligdommen: de Rotskoepel en de
Al-Aqsa moskee. Volgens de Islamitische overlevering is dit de plek
waar Mohammed op zijn paard naar de hemel is gevlogen. Ook is het
de plek waar Abraham Isaak moest offeren.
In de oude stad kunnen ook de tunnels onder de belangrijkste be-
zienswaardigheden bezocht worden. Een indrukwekkende ervaring. Middellandse Zeekust
In het moderne, westelijke deel van Jeruzalem bevinden zich diverse De Middellandse Zeekust
bekende musea, zoals het Israël Museum, met de Dode Zee-rollen, en van Israël strekt zich uit van
Yad Vashem, de nationale ge- Ashkelon in het zuiden tot
denkplaats voor de slachtoffers aan Rosh Hanikra in het noor-
van de vervolgingen van de na- den en is zo’n 180 kilometer
zi’s. Zeer indrukwekkend is het lang. In het algemeen wordt
monument voor de kindslacht- de kustlijn gekenmerkt door
offers van de Holocaust en de brede zandstranden, terwijl
toegangsweg met bomen, die je in de steden gezellige
geplant zijn voor verzetstrijders wandelpromenades vindt.
uit allerlei landen. Vooral de boulevard van Tel
Aviv is bekend als een echte
flaneerboulevard, waar ie-
Een van de belangrijkste be- dereen samenkomt. Tel Aviv
zienswaardigheden in de Oude is de ‘sunny non-stop city’.
Stad is de Klaagmuur, de ‘Ko- Hier gaat het leven 24 uur
tel’, voor de joden de heiligste per dag door, 7 dagen per
plaats op aarde. De Klaagmuur week. Deze wereldstad is ge-

TOERISME - 3 - 31
TOERISME

legen direct aan de Middellandse Zee. Een ideale manier om de stad Baha’i-geloof. Vanuit de hele stad zie je de tempel liggen, en vanaf het
te leren kennen zijn de zogenaamde ‘orange’ routes. Ze omvatten alle uitgestrekte tuinencomplex op de heuvels heb je een prachtig uit-
hoogtepunten van Tel Aviv, zoals de Shalom Tower, het Tel Aviv Mu- zicht over de baai. Ook vind je in Haifa de grot van de profeet Eliah.
seum of Art en het Rabinplein. Net boven Haifa ligt Akko. Voor kruisvaarders was deze plaats de toe-
Met een schilderachtige artiestenwijk vol galerieën, clubs, cafés en gangspoort tot het Heilige Land. Tijdens hun 200-jarige verblijf heb-
restaurants mag Jaffa zeker niet overgeslagen worden. Regelmatig ben ze de stad omgebouwd tot een onneembare vesting en er tal van
zijn er (gratis) historische wandelingen door de wijk. indrukwekkende gebouwen gevestigd. Een van de hoogstandjes is
de ondergrondse grafkelder.

Ten noorden van Tel Aviv ligt Netanya met zijn brede strand. Hier kun Bij Rosh Hanikra, tegen de grens met Libanon, vind je spectaculaire
je luieren of actief bezig zijn met verschillende watersporten. Tevens rotspartijen. Met een kabelbaantje kun je tot aan het hoogste punt
zijn er langs de kust veel culturele en archeologische bezienswaar- komen. Het uitzicht hiervandaan over Israël, Libanon en de Middel-
digheden. landse Zee is spectaculair.
Een van de meest bekende hiervan is bij Caesarea. Vijfhonderd jaar
lang was dit de hoofdstad van de Romeinse provincie Judea. Hier vind
je enkele van Israël’s meest spectaculaire opgravingen, zoals de ruïnes
van het forum, het amfitheater, het hippodroom en het goed bewaard
gebleven aquaduct. ‘s zomers vinden in het amfitheater operavoor-
stellingen plaats, met de Middellandse Zee als natuurlijk decor.

De havenstad Haifa is bekend om de Baha’i-tempel met zijn beroemde


tuinen. In de tempel ligt het graf van de Bab, de grondlegger van het

32 TOERISME - 4 -
Galilea Met name de steden Tiberias en Safed zijn interessant. Tiberias is een
Galilea strekt zich uit van het midden van het land tot het noorden. van de heilige steden van het jodendom. Talloze rabbi’s liggen hier
Het is de tuin van Israël. Hier vind je wijngaarden, de rivier de Jordaan, begraven, en nog steeds vind je er veel joodse scholen. Safed is al
bossen en zelfs de hoogste berg van Israël, de Hermon. Galilea is met sinds de 15e eeuw een belangrijke joodse stad. Door de aanwezig-
name bekend om zijn culturele rijkdom. Overal in deze streek zijn heid van vele gevluchte joodse intellectuelen en geleerden kwam
culturele en historische bezienswaardigheden te vinden: forten uit hier de mystieke leer van de kabbala tot bloei. Tegenwoordig wonen
de tijd van de kruisvaarders, eeuwenoude synagogen en Romeinse er veel kunstenaars.
steden. Ook bovenal is Galilea bekend om de vele katholieke beziens- Dankzij de aanwezigheid van de Jordaan, wordt Galilea gekenmerkt
waardigheden. door veel groen, het hele jaar door. De regio leent zich dan ook bij
Het Nationaal Park Beth She’an wordt ook wel het Pompeï van Israël uitstek voor sportieve activiteiten, zoals mountainbiking, raften, kaya-
genoemd. In de oudheid was Beth She’an één van de belangrijkste kken, en klimmen. Ten noorden van Rosh Pina ligt het Hula-reservaat.
steden in het Midden-Oosten. Het Romeins theater is zeer indrukwek- Met name in het voor- en najaar houden veel vogels hier een adem-
kend. pauze op hun trektocht. Er zijn verschillende wandelroutes uitgezet.

TOERISME - 5 - 33
TOERISME

Bij de attractie Hamat Gader vind je mineraalrijke warmwaterbron- gen aan de Bedoeïenenmarkt. In de wijde omgeving van Beersheva
nen. En wie gewoon wil luieren, kan terecht op de oevers van het vind je vele nederzettingen van de Bedoeïenen, de oorspronkelijke
Meer van Galilea. Tiberias is de grootste stad aan het meer en telt dan bewoners van de woestijn. Uniek zijn de zwarte, van oliedoek en gei-
ook vele hotels en restaurants. tenhaar gemaakte tenten. In sommigen van deze tenten kun je ook
overnachten.
Mitzpe Ramon is de ‘hoofdstad’ van de Negev-woestijn. De stad ligt
naast de Machtesh Ramon, een veertig kilometer lange krater. Hier
lijkt het alsof de grond plotseling is weggezakt. Deze natuurlijke
krater, de grootste ter wereld, is dan ook een unieke geologisch ver-
schijnsel. Vanuit Mitzpe Ramon zijn excursies mogelijk, zowel te voet,
als per jeep. Ook kan je van de kraterwand abseilen.

Eilat
Eilat, gelegen in het allerzuidelijkste puntje, aan de Rode Zee, is de
meest populaire badplaats van Israël. Het contrast tussen de bergen
van de Negev-woestijn en de Rode Zee is uniek. Zo biedt het land-
schap van de Negev verrassende natuurverschijnselen met grillige
rotsformaties, verborgen wadi’s, zandduinen, ravijnen en kraters. De
temperatuur van de Rode Zee ligt het gehele jaar tussen de 20 en 25
graden.

Negev
Meer dan de helft van Israël bestaat uit woestijn. Het grootste deel
hiervan wordt gevormd door de Negev-woestijn in het zuiden. Deze
woestijn is geen droge dorre vlakte met zandduinen, maar een wis-
selend landschap vol grillige rotsen, bergen en valleien. Tegen de
schemering zorgen de kleuren voor een sprookjesachtige effect in de
woestijn. Excursies door de Negev zijn te voet, per jeep en zelfs op een
kameel te maken. Je kunt deze van tevoren boeken via een reisorga-
nisatie in België of ter plekke bij het hotel of de hostess.
In de Negev vind je diverse natuur- en archeologische parken. Vlakbij
de badplaats Eilat ligt het Timna Park. Een bijzondere attractie hier Door het woestijnklimaat en de watertemperatuur is Eilat een ideale
vormen Salomon’s Zuilen, rotsformaties van zo’n vijftig meter hoog, winterzonbestemming. Ook in de zomermaanden is het er aange-
waar zich eens de kopermijnen van Koning Salomon bevonden. An- naam door een zeebries en de droge woestijnlucht. Hoe fel de zon
dere archeologische bezienswaardigheden vind je bij Shivta, Mamshit ook schijnt, benauwd wordt het nooit. Ieder voor- en najaar vliegen
en Avdat. Deze bijna tweeduizend jaar oude steden werden gesticht miljoenen trekvogels tussen Europa en Afrika over Israël. Eilat is een
door de Nabateners, als steunpunten langs de Specerijenroute. Vlak- belangrijk rustpunt in de vogeltrek en dus ook een paradijs voor vo-
bij Avdat ligt het natuurpark. Ook in de Red Canyon, niet ver van Eilat, gelliefhebbers. Bij het Eilat Birdwatching Center is een beschermd vo-
kun je een mooie wandeltocht maken. Heel bijzonder is de bloeitijd in gelpark ontwikkeld. Te voet of per jeep word je door het park geleid.
de woestijn, in februari en maart. De Rode Zee, hier de Golf van Eilat genaamd, is beroemd om zijn hel-
In Beersheva, in het noorden van de Negev, kun je een bezoek bren- dere water en kleurrijke onderwaterwereld.

TOERISME - 7 - 35
TOERISME

Eilat is dan ook de ideale plek om te (leren) duiken. Wie liever droog Vanzelfsprekend biedt de Rode Zee de vakantieganger ook alle an-
blijft, maar toch van de onderwaterwereld wil genieten, moet een be- dere mogelijkheden voor het beoefenen van watersporten zoals sur-
zoek brengen aan de Underwater Observatory. Ook kun je hier met fen, scuba-diving, zeilen en parasailing. Motorboten, jetski’s en water-
een kleine onderzeeboot de koraalriffen verkennen en vissen bewon- fietsen zijn overal aan het strand te huur. Bij het Dolphin Reef kun je
deren, tot wel 60 meter onder water. snorkelen en duiken met dolfijnen.
Dankzij de ligging is Eilat ook een geschikt uitgangspunt voor interes-
sante excursies. Bijvoorbeeld naar Petra in Jordanië, de natuurparken
in de Negev of de Dode Zee. Jeruzalem ligt op ongeveer 3 uur rijden
van Eilat.

V
oor onze niet-joodse, christelijke lezers, biedt Israël ook heel
wat. Elk jaar komen honderdduizenden pelgrims van over de
hele wereld naar Israël om verschillende plaatsen te bezoe-
ken. Ze stimuleren hierbij de Israëlische economie en helpen
daardoor het land verder op te bouwen. Een van de hoogtepunten
tijdens hun verblijf is een bezoek aan Jeruzalem. Hier bevinden zich
enkele van de belangrijkste christelijke bezienswaardigheden: de Via
Dolorosa en de Heilig-Grafkerk.

De Via Dolorosa bestaat uit een reeks aaneensluitende straatjes in de


Oude Stad. Ze loopt van de Leeuwenpoort in de moslimwijk naar de
christelijke wijk en eindigt bij de Heilig-Grafkerk. Die is voor katho-
lieken de meest heilige plaats in Jeruzalem. Over verscheidene ver-
diepingen verspreid zijn er meer dan 30 kapelletjes. De kerk wordt
gedeeld door katholieken, Armeniërs, Grieks-orthodoxen, Syrische
Jakobieten, Kopten en Ethiopiërs. Wie er rondloopt, waant zich in een
labyrint.

Ten oosten van de stad ligt de Olijfberg. Onderaan de Olijfberg ligt


de Hof van Gethsemane. Hier staan nog steeds eeuwenoude olijfbo-
men. Vlakbij ligt de Russisch-Orthodoxe Kerk van Maria Magdalena,
bekend om zijn uivormige koepels. Vanaf de Olijfberg heb je een in-
drukwekkend uitzicht over de Oude Stad.

Ten zuiden van Jeruzalem ligt de Palestijnse plaats Bethlehem (‘Huis


van het Brood’). In 336 liet keizer Constantijn, de eerste christelijke
keizer van het Romeinse Rijk, boven de in de Bijbel beschreven plek
een kerk bouwen. De kruisvaarders maakten er een vesting van. Een
van de grootste trekpleisters is de jaarlijkse kerstnachtviering in deze
Geboortekerk.Naast Jeruzalem en Bethlehem is Nazareth het derde
christelijke pelgrimsoord voor katholieken. Hier woonden Jozef en
Maria.

36 TOERISME - 8 -
Zaventem aankomen. Deze mensen kunnen op verzoek, voor slechts
Wedstrijd - Win 2 tickets met SkyEurope 20 euro, met een limousineservice naar hun huis worden gebracht.
Voor diegenen die het mocht interesseren: sinds 30 maart vliegt Brus-
Joods Actueel biedt 2 retourtickets aan naar een SkyEurope sels Airlines vijf maal per week naar de Poolse stad Krakau. n
bestemming van uw keuze vertrekkend vanuit Zaventem.
Deelnemen aan de wedstrijd is simpel, stuur ons per email ALROV MAMILLA JERUSALEM HOTEL
uw leukste foto op met een joods thema. Dat kunnen fo- In het 19de eeuwse kwartier Mamilla van Jeruzalem, vlak buiten het
to’s zijn bij de klaagmuur, een upsherin of ander joods feest oude stadsgedeelte, opent begin 2008 een nieuw hotel met shop-
naar keuze. De redactie bekroont de winnende foto en pu- pingcenter, een initiatief van de Israëlische immobiliënmagnaat Al-
bliceert die in een van de volgende edities. Stuur uw foto per fred Akirov, die het concept toevertrouwde aan de Israëlisch-Cana-
email op voor 20 juni naar fotowedstrijd@joodsactueel.be dese architect Moshe Safdie.
De redactie behoudt het recht ingezonden foto’s te publiceren.
Safdie was erg precies met het minutieuze restaureren en integreren
van de gebouwen uit de 19de eeuw in het moderne complex dat 207
hotelkamers telt. De interieurs van de kamers reflecteren de antieke
en hedendaagse sfeer van Jeruzalem. Plasma schermen, cosmetica
uit de Dode Zee, enz. zullen de veeleisende gasten behagen, alsook
de fitness-faciliteiten, een dakterras en een spa.

Het reuze shoppingcenter zal koshere restaurants en bistrots tellen


Sheraton Tel-Aviv Hotel & Towers evenals sjieke kleding- en accessoirewinkels, kunstgaanderijen en
boekenwinkels. De bedoeling van Akirov voor het publiek is van de
De Sheratonketen, synoniem voor luxe en comfort, heeft ook hotels
oude stad van Jeruzalem opnieuw een trekpleister te maken, door er
in Israël. Haar Parel aan de kroon, Sheraton Tel-Aviv Hotel & Towers
een trendy, luxueus en high-tech centrum te openen, zowel voor de
pakt uit met een aantal vernieuwingen voor de kamers van de 4 Club
toeristen als voor de bewoners van Jeruzalem zelf. “Shoppen en hotel
Level verdiepingen, het grote restaurant en de feestzaal. Architecten
onder één dak in Jerusalem, is het grootse project, waarvan de eerste
en designers van internationale faam werden erbij gehaald om het
hotel nieuw leven in te blazen. De kamers van de Club Level, voor- winkels hun deuren openen na een royale “party” eind mei.” n
zien van grote ramen met zicht op de Middellandse Zee, kregen su-
percomfortabele bedden, een handig paneel voor het bedienen van Een gesprek met
functies zoals licht, airco, enz., een luxueuze badkamer, een Nespres-
so koffiezetmachine, een LCD-TV met een uitgebreid aantal kanalen,
Delta Airlines
en een Wi-Fi installatie. Het grote restaurant kreeg een open keuken, Joods Actueel had een gesprek met Oliver
zodat u de bereiding van uw maaltijd kunt volgen terwijl u geniet van Frey, de sympathieke manager van de Ame-
het zicht op zee en het heel bijzondere kunstlicht. De feestzaal biedt rikaanse luchtvaartmaatschappij Delta te
plaats aan 250 gasten en kan opgesplitst worden in twee locaties. Brussel. Frey vertelde wat meer over Delta
Sheraton Tel-Aviv: Airlines.
Tel.: 00 972 3 521 1033 - Sheraton-telaviv.co.il n Kunt u ons meer vertellen over Delta Airli-
nes?
Brussels Airlines verhoogt aantal Sinds 1991 vliegt Delta dagelijks vanuit
wekelijkse vluchten naar Israël Brussel naar JFK en Atlanta. Voor zij die in de
VS wonen zijn er dagelijks vluchten tussen Israël, New York en Atlanta.
Toen Brussels Airlines in 2002 startte met vijf wekelijkse vluch- Wij zijn er fier op dat onze luchtvaartmaatschappij de meest bestem-
ten vanuit Zaventem naar Israël, waren wij sceptisch. De vliegtui- mingen in de meeste landen heeft, meer dan om het even welke an-
gen vertrekken om 19 uur en de terugvlucht vindt plaats rond half
dere luchtvaartmaatschappij. Onze vliegtuigen beschikken over 174
twee ‘s morgens. Zal dat wel lukken? Zullen de mensen ‘s nachts
zitplaatsen in economyclass en 35 elitezetels; een superieure Business
willen vliegen? Welnu, wij hebben ons vergist, want het werd een
class.
succes. De vliegtuigen zijn dermate goed bezet, dat de maat-
Hoe ziet het er financieel uit en welke toekomstplannen heeft Delta
schappij nu al zes maal per week naar Tel Aviv vliegt, er rond Pa-
sen 5 extra vluchten werden ingezet en dat Brussels Airlines vanaf Airlines?
16 juli zelfs dagelijks een verbinding zal verzekeren naar Israël. Sinds de aanslagen op 9/11 raakte Delta zoals alle Amerikaanse lucht-
vaartmaatschappijen in financiële problemen. In 2005 werd zelfs een
faillissement gevreesd. Maar dankzij onze intensieve inspanningen en
Dit alles vernamen wij van een begrijpelijk tevreden Geert Sciot, vice- een grondige herstructurering kon Delta met trots op 30 april meede-
president externe communicatie. Tijdens zijn kort bezoek aan Ant- len dat ze weer stevig op haar beide voeten staat en de laatste vier
werpen hadden wij ook een gesprek met Robby Herskowicz, de uit kwartalen zelfs winst heeft gemaakt. Die dag werd ook het nieuwe
Antwerpen afkomstige Israëlische directeur van Brussels Airlines. Hij logo gelanceerd. De toekomst ziet er dus heel rooskleurig uit. Zeker
zei dat de maatschappij de mogelijkheid onderzoekt om tijdens de na de ingebruikname van zestig nieuwe routes in de laatste 18 maan-
wintermaanden een verbinding te creëren met Eilat, eventueel met den. Vanaf de zomer 2007 vliegt Delta naar Pisa, Dubai en Seoul.
tussenlandin in Tel Aviv. Er bestaan nog geen concrete plannen maar Waarom zou u onze lezers een trip naar de Verenigde Staten met
wij houden u op de hoogte. Delta aanraden?
Delta is bekend om de vriendelijkheid van het boordpersoneel en
Natuurlijk krijgt de reiziger op verzoek een koshere maaltijd aan houdt haar slogan: ‘A warm service from the heart’ hoog in het vaan-
boord. Maar er is nog meer: Brussels Airlines heeft ook gedacht aan del. De koshere maaltijden worden trouwens verzorgd door de firma
de uit Antwerpen afkomstige reizigers die in de vroege ochtend in Stogel uit Antwerpen. Vliegen met Delta, een aanrader! n

TOERISME - 11 - 39
TOERISME

Le Meridien Eilat, luxe en comfort aan de Rode ZeE


Voor een droomvakantie overgoten met zon, zee en strand is de bad- kamer met sofa en werk- eettafel en stoelen. Verder heeft elke suite een
stad Eilat, in het Zuiden van Israël al jaren een topbestemming. Het 5 groot balkon met zicht op strand en/of zee en een moderne badkamer.
sterren “boetiek hotel” Le Meridien Eilat is een van de toppers in Eilat en In tegenstelling tot andere hotels biedt een suite de bezoeker veel meer
biedt een ongelooflijk zicht op de golf van de Rode Zee. Het hotel werd plaats. De badkamers zijn stijlvol ingericht met gepolijst marmeren mu-
voltooid in 1999 en bestaat uit 245 luxe suites. Verder heeft het hotel ren, groot bad en douche en zelfs telefoon.
twee zwembaden, een grote tuin met privé strand en ligt het direct Een grotere, driekamer suite is eveneens verkrijgbaar (met twee slaap-
aan de Rode zee. Andere voorzieningen zijn een fitnesscenter met de kamers en een salon). Een perfecte optie voor families met kinderen. In
nieuwste apparatuur, twee sauna’s, een groot bubbelbad een wellness- de hoofdkamer kan de sofa tot bed worden omgevormd en dus kunnen
center en spa. Meer dan 20 verschillende soorten massages worden er tot 6 personen slapen. De grotere suite heeft natuurlijk een tweede
aangeboden en voor fitnessliefhebbers kan een persoonlijke trainer badkamer en is verder uitgerust met 3 TV’s, 4 telefoons en een zeer ruim
worden besteld. Vakantie gaat natuurlijk samen met lekker eten, en hier balkon (met 3 ligstoelen en enkele strandstoelen).
biedt Le Meridien Eilat haar gasten enkele excellente culinaire opties.
Het eten in het hotel is uiterst smakelijk en wordt in buffetvorm aange- Service
boden. Er is steeds ruime keuze en de grote eetkamer biedt zicht op het Le Meridien betekent luxe, comfort en de beste service. Van Tokyo tot
zwembad. Het Israëlisch ontbijt is omvangrijk en lunch en avondmaal Rome over New York en Moskou, de meer dan 130 luxe Le Meridien ho-
zijn elke avond gevarieerd. Verder is er het Retro restaurant dat klasse tels zijn te vinden in meer dan 56 landen in de hele wereld.
eten voorbereid en onder leiding staat van Eilats beste chefs. Het hotel in Eilat is natuurlijk volledig kosjer en het eten staat onder
toezicht van het rabbinaat. Ook is er een synagoge waar religieuze
Ouders met kinderen kunnen hun kroost achterlaten in de “Kids Club”, diensten plaatsvinden. Een Mashgiach is steeds aanwezig indien de be-
waar professionele oppassers instaan voor de animatie. Via TV in de ka- zoeker meer info wenst. Voormalig opperrabbijn van Israël, Rav Lau is
mer kunnen ouders op elk moment via het intern videosysteem van een graag geziene gast in het hotel.
het hotel de toestand van hun kinderen in de Kids Club controleren.
Het hotel ligt vlak naast Eilat’s grootste shoppingcenter, Mall HaYam. Service, vriendelijkheid en hulpvaardigheid van het personeel krijgen
De wagen nemen om zich te verplaatsen is dus niet nodig. Restaurants, allen hoge punten. “Het is in de service aan de bezoeker dat het hotel zich
tax free winkels, de promenade en watersportattracties bevinden zich wenst te onderscheiden van de andere hotels in Eilat” verklaarde marke-
allen op wandelafstand. ting verantwoordelijke Lihi Adrei aan Joods Actueel. Het is niet voor
niets dat Israëlische persoonlijkheden zoals politici, zangers en acteurs
Kamers steeds vaker Le Meridien Eilat kiezen als bestemming aan de Rode Zee.
Uniek aan het hotel is dat alle kamers ingericht zijn als suite. Een suite In een onlangs gevoerde enquête zegt 96% van de gasten zeer tevre-
voor twee personen bestaat uit een ruime slaapkamer en een aparte den te zijn over het hotel.

40 TOERISME - 12 -
FILM

Exclusief verslag uit het


60ste filmfestival van Cannes
D o o r o n z e co rresp o ndent ter p l a atse H enr i J a k ub o w i c z

Hoogdagen voor Israëlische Of, integendeel, belet zij de bladzijde om te draaien? Actrice Limor
Goldstein maakte op de persconferentie een parallel tussen haar rol

Cinema op de Croisette en de droevige actualiteit. “Niets knaagt meer dan de onzekerheid,


het ongewisse over iemands lot, zei ze, en bracht de drie ontvoerde
Met zijn verbale zin voor de rake formule, vaak verwoord als een one- Israëlische soldaten ter sprake.”
liner, vatte Woody Allen, bij zijn eerste bezoek aan het legendarische
filmfestival van Cannes in 2003, zijn indruk als volgt samen: « This is In een ander register, en in een competitie van iets minder allooi
a detour from reality ». En inderdaad, de uitgestalde praal en pracht (“Un Certain Regard”), liep “Bikur Hatizmoret” (Het bezoek van de
in een met zon overgoten droomdecor verlenen aan het gebeuren fanfare), een eerste film van de Israëliër Eran Kolirin. Uitgenodigd in
iets onwezenlijks, mijlenver verwijderd van de harde bodem der Israël om de inhuldiging van een Arabisch cultureel centrum op te
werkelijkheid. Europese landen met een lange filmtraditie, als Groot- luisteren, strijkt een Egyptisch muzikaal ensemble neer op de lucht-
Brittannië, Spanje en Italië, zagen zich dit jaar gepasseerd door het haven van Tel Aviv. De taalbarrière, een gebrekkige uitspraak van
selectiecomité, althans voor een plaats in de hoofdcompetitie. Des plaatsnamen en de afwezigheid ook van een ontvangstcomité, ma-
te opmerkelijker was de aanwezigheid van liefst drie Israëlische pro- ken dat het achtkoppige stel muzikanten verdwaalt, en terechtkomt
ducties, één in elke belangrijke categorie. in het afgelegen dorpje Beit Hatikva, en niet in de beoogde stad Petah
Tikva. Door de schaarste van het openbaar vervoer in dit piepkleine
Samen met ronkende namen meedingend naar de Gouden Palm, de oord moet het gezelschap ter plaatse overnachten. De gastvriende-
hoogste eer, stelde Raphaël Nadjari zijn film “Tehilim” voor. Een dra- lijkheid van de luttele bewoners, in het bijzonder de uitbaatster (Ronit
ma voltrekt zich in een gelovige joodse familie uit Jeruzalem, wan- Elkabetz) van een klein restaurant, komt de Egyptenaren tegemoet.
neer het gezinshoofd mysterieus verdwijnt vlak na een auto-ongeval. De aanvankelijk distante Arabieren, met aan hun hoofd de schuchter
Is hij gevlucht? Werd hij ontvoerd? De vraag komt verrassend niet ter ogende “generaal” (Sasson Gabaï, bekend van de recente Israëlische
sprake in het vervolg kaskraker “Aviva Ahouvati”), verliezen geleidelijk hun schroom en af-
van het verhaal. Hoe standelijkheid, in contact met hun warmhartige gastheren. Culturele
vrouw en kinderen vervreemding wederzijds staat een langzame toenadering niet in de
omgaan met het ver- weg, wanneer de raakvlakken de menselijke ziel eren, zo blijkt.
lies, daar gaat het in Deze naïeve voorstelling en consensuele blik, wars van politieke
de film om. De oudste geschillen en andere twistpunten, en dus vrij van elke polemiek, in
zoon, Menachem, een deze tijd van gespannen relaties tussen Egypte en Israël, komen over
tiener, is in de war, hij als een sympathieke vertelling, zonder meer. Het uitmuntende spel
voelt zich tekortge- van de acteurs – de zoals steeds voortreffelijke Ronit Elkabetz op kop
daan, in de steek ge- – geeft de nodige meerwaarde aan deze film.
laten, en zoekt naar
een spirituele verkla- Ook “Meduzot” (Kwallen”), de derde Israëlische film opgenomen in
ring voor de ellende. de officiële selectie van Cannes (hier in de “Semaine de la Critique”),
Bij hem borrelen dan neemt het evenmin te nauw met de werkelijkheid. “Vertellingen en
de religieuze opvoe- dromen zijn de enige reële dingen in deze fictieve wereld”, zei één van
ding door zijn vader de twee regisseurs ter introductie van de film. Drie verschillende ver-
op en de strikt gelo- halen, schijnbaar zonder onderling verband, doorkruisen elkaar in Tel
vige lijn aangehou- Aviv. Hier herbergt een arme dienster een op het strand verdwaald
den door zijn oom. vijfjarig meisje. Daar moet een pas getrouwd koppel zijn huwelijksreis
Menachem sleept zijn naar de Caraïben laten varen (de bruid brak een been op het trouw-
broertje David mee in feest, toen zij uit de gesloten toiletruimte sprong!). Elders huurt een
een inventieve gods- plichtbewuste zoon een Filippijnse verzorgster voor zijn geestesge-
dienstige uitweg voor stoorde moeder.
hun lijden. Hem werd immers onderwezen dat drie joodse pijlers het Al deze protagonisten laten zich aanvankelijk als kwallen meeslepen,
noodlot kunnen bezweren: de inkeer, het gebed en de vrijgevigheid. zonder controle over hun leven. Traumatische ervaringen uit een
Ten einde deze voorschriften in de praktijk om te zetten en zo de te- soms ver verleden verklaren voor een deel deze passiviteit. Anders
rugkeer van hun vader te helpen bewerkstelligen, haalt Menachem dan de holtedieren echter overwinnen sommige personages met de
uit een grote doos een hoop liturgische boeken, afdruksels van de tijd de tegenstroom. Goed gedoseerde tedere, absurde en komische
Psalmen (Tehilim). Met de hulp van David steekt hij in elk boek een momenten wisselen elkaar af, en de focus verplaatst zich met veel ge-
bankbiljet, afkomstig uit moeders spaarpot. Beide jongens verdelen mak van het ene tafereel naar het andere.
deze Tehilim op straat, met het verzoek aan de voorbijgangers om Als een kletsnatte rode draad loopt de symboliek van het water. De
voor de vermiste vader te bidden. blauwe zee, een zwaar lekkend plafond, de striemende regen, noem
maar op, vochtigheid troef. Voeg hierbij, op het einde, een prachtig
Het lijdt geen twijfel dat regisseur Nadjari de psychologie van de per- poëtische tekst, als afscheidsbrief bedoeld, over een schip ingeslo-
sonages centraal stelt, met de uiteenlopende reacties ten aanzien ten in een fles water. Menig ontroerde toeschouwer zal dan, met tra-
van een tragisch evenement als de verdwijning van een dierbaar ie- nende ogen, een eigen vloeibare bijdrage leveren. De mooiste, meest
mand. Maar het is gissen naar de intenties van Nadjari (zelf een ge- aangrijpende en intelligentste film van de drie, ongetwijfeld. Net voor
lovige Frans-Israëlische jood) met betrekking tot het religieuze luik. het ter perse gaan vernemen we dat de film de ‘gouden camera’ won,
En helpt de geloofsbelijdenis deze familie om uit het slop te raken? dat is de eerste plaats voor debuterende regisseurs. Proficiat!

jOODS Actueel 43
RELIGIE

Ook bij twijfel over levensgevaar mag op de Sabbat worden ingegrepen.

Levensgevaar
in de Joodse Wet
Vachai bahem – met de Tora zult u leven
D o o r : R a bb i jn R . E vers

I
n Devariem 30:19 komt een opmerkelijke passage voor: "Ik neem he- De Rabbijnen gaven hem raad. Een begeleider vroeg de Rabbijnen wie
den de hemel en de aarde tegen U tot getuige, het leven en de dood deze man ziek had gemaakt: "G 'd natuurlijk," was het antwoord. "Hoe
leg Ik U voor, de zegen en de vloek; kies het leven!" De Tora draagt kunnen jullie je dan mengen in Hemelse zaken?" vroeg hun begeleider.
ons op om het leven te kiezen hoewel ons vrije keus wordt gelaten. "Wat doe jij voor je brood?" luidde de wedervraag. "Ik ben landbouwer
De meeste verklaarders zien hierin een meer spirituele opdracht: "Kies van beroep," antwoordde de begeleider. "Zo," zeiden beide geleerden,
voor een werkelijk leven, een leven met geestelijke inhoud". Ondanks "G'd heeft jouw wijngaard geschapen en jij neemt je de vrijheid zijn
deze verheven gedachte bevat de geciteerde tekst ook een heel con- vruchten te plukken en het onkruid te wieden?" "Als ik mijn wijngaard
crete op­dracht, die bij nader inzien overigens niet zo eenvoudig zal blij- niet zou onderhouden, zou die niets meer produceren!". "Beste man, "
ken. Ons wordt medegedeeld onder alle omstandigheden het leven te antwoordden zij toen, "begrijp jij dan niet, dat net zoals de wijngaard
kiezen. Dat moge triviaal lijken, maar tegenwoordig, en met name in de niet kan groeien zonder de zorg van mensenhanden, ook de mens zich
medische praktijk, is deze levenskeuze een heet hangijzer. Van de zijde niet kan ontplooien zonder medi­sche zorg? De mens heeft bij tijd en
van de mens wordt een bewuste keuze verlangd. wijle medicijnen nodig en de boer uit onze parabel is de medicus, die
Ingrijpen moet zorg draagt voor de gezondheid van zijn medemens." Medisch ingrij-
Mogen we eigenlijk wel medisch ingrijpen als G´d ons een ziekte stuurt? pen is geboden, zelfs nolens-volens.
Aan het begin van de burgerlijke jaartelling wandelden Rabbi Jisjmaëel Ondeelbaarheid
en Rabbi Akiwa door de straten van Jeruzalem waar zij werden aange- Binnen de morele discipline van het Jodendom wordt het leven gezien
houden door een zieke man die hen vroeg hoe hij genezen kon worden. als iets ondeelbaars. Het leven is onmeetbaar, niet in rekenkundige

j
44 OODS Actueel
termen te vatten, iets van onschatbare en oneindige waarde. Iemand, tredingen, behalve afgodendienst, verboden intieme relaties en bloed
die nog maar kort te leven heeft, is niet 'minder waard' dan iemand, vergieten.
die menselijkerwijs gesproken nog een heel leven voor zich heeft. Het Wat heet gevaarlijk
Jodendom geeft onder normale omstandigheden geen criteria, waar Het Jodendom neemt al snel aan, dat een aandoening gevaarlijk kan
men de waarde van een mensenleven kan of mag afmeten, zoals maat- zijn. Gevaarlijk is iedere interne aandoening, vanaf de lippen naar bin-
schappelijke status, gezondheidstoestand of familieomstandigheden. nen - daar horen ook de tanden bij - zoals voor een ontsteking of ver-
Volgens de Talmoed is ook een terminale patiënt en zelfs degene, die wonding of iets dergelijks. Ook al is er geen specialist aanwezig om
in doodsstrijd verkeert, in elk opzicht als levend te beschouwen (chaj een professionele diagnose te stellen en ook al zegt de patiënt niets of
lechol dawar). Dit beginsel komt onder andere tot uiting in Misjna Joma vraagt hij nergens om, dan toch doet men alles wat men op een gewone
(VIII:7} "Als een bouwwerk op iemand neerstort, dan mag men, zelfs als werkdag voor hem ge­daan zou hebben. Maar als men de ziekte herkent
het twijfelachtig is of hij nog in leven is, de puinhoop boven hem op en weet dat men kan wachten met de behandeling tot na Shabbat, dan
Shabbat wegruimen." Het is volgens een Talmoedcommentaar op deze ontheiligt men Shabbat niet. Een lichte ongesteldheid is geen ziekte.
Misjna (B.T. Joma 85a) zelfs toegestaan de Shabbat te ontwijden om ie- Wie erge kiespijn heeft, zodat het zijn hele lichaam treft, mag een niet-
mand voor maar eventjes het leven te redden. Met andere woorden: Joodse tandarts vragen de tand of kies te trekken.
zelfs als het slachtoffer nog maar zeer korte tijd te leven heeft, ontheft Men mag Shabbat overtreden voor een wonde op de rug van de hand
levensredding van het strenge verbod om inbreuk te maken op de hei- of op de wreef van de voet. En ook voor iedere wond die ontstaat door
ligheid van de Shabbat. een ijzeren voorwerp, een ernstige zweer, voor wie een teek heeft in-
Fijn instrument geslikt of voor iemand die door een dolle hond is gebeten of door een
Het lichamelijke bestaan moet beschermd worden. Het lichaam is als ander dier, dat in het stof kruipt (zoals een slang), zelfs al bestaat er
een instrument in de hand van een kunstenaar of ambachtsman­. Het twijfel of het giftig is of niet. En ook voor iemand die zeer zware koorts
ambacht van diamantbewerker kan als voorbeeld dienen. Met de beste heeft, ontheiligt men de Shabbat maar veel voorko­mende koorts laat
wil van de wereld kan een diamantbewerker zijn taak niet naar beho- men behandelen door een niet-Jood. Als iemand pijn heeft in zijn beide
ren vervullen, indien hem geen geschikte werktuigen ter beschikking ogen, of als uit één ervan pus komt, of wanneer zij allebei druipen of
staan. Een defect in een instrument leidt ertoe, dat het product gebre- als er bloed uitkomt of als er een ander gevaar voor de ogen bestaat,
ken vertoont. Het lichaam is een zeer fijn instrument, waarmee de ziel ontheiligt men daarvoor Shabbat.
haar taak op aarde kan vervullen. Het lichaam moet perfect functione- Voor iemand die levensgevaarlijk ziek is, mag men slachten als hij vlees
ren wil de mens aan zijn doel beantwoorden. Het Hebreeuwse ­woord nodig heeft, ook al is er niet-kosjer vlees voor hem aanwezig. Men geeft
voor ziek zijn (choleh) betekent ook zwak zijn, wat inhoudt, dat de band hem niet het niet-koosjere vlees te eten, want wij vrezen, dat als hij te
tussen ziel en lichaam zwakker wordt met als gevolg, dat de mens min- weten zou komen dat wij hem niet-koosjer vlees geven, hij het zal over-
der in staat is zich te wijden aan hogere zaken. In verschillende kringen geven. Maar als er geen reden is te vrezen dat hij hiervan zal overgeven,
is men eraan gewend de mate­riële wereld als inferieur te beschouwen. bijvoorbeeld bij een kind of als iemand geestelijk gestoord is, dan geeft
Met name het lichaam wordt gezien als een zak beenderen, die als een men hem treife vlees en slacht men niet voor hem op Shabbat.
lastig substraat voor de ziel wordt ervaren; lastig omdat het de gees- Wie is arts
telijke ontplooiing bemoeilijkt en soms onmogelijk maakt. Het Joden- Wanneer iemand zegt dat hij de ziekte herkent, dat de zieke in levens-
dom gaat ervan uit, dat de materie in het algemeen en het lichaam in gevaar verkeert en er geen arts of specialist aanwezig is, die dat ont-
het bijzonder juist het brandpunt van de Schepping vormen.  kent, dan wordt hij geloofd en overtreedt men voor hem Shabbat. En
De Joodse voorschriften zelfs al is hij er niet zeker van, maar zegt hij dat het hem gevaarlijk lijkt,
Hoe wij omgaan met levensgevaar wordt tot in de details geregeld, zodat men voor de zieke de Shabbat moet overtreden, dan luistert men
een typisch kenmerk van onze ´wettische´ religie. De voorschriften van want bij twijfel over levensgevaar is men soepel en neemt men het ze-
Shabbat, zowel als alle overige mitsvot van de Tora, worden terzijde ge- kere voor het onze­kere. Wanneer een arts zegt dat de ziekte gevaarlijk is
schoven in geval van levens­gevaar; dit geldt ook voor een pasgeboren en een bepaal­de behandeling nodig is, en een andere arts zegt dat het
kind van een dag oud (zie Sj.A. J.D. 158 en Ch.M. 424). Wanneer de zieke niet nodig is, of als de zieke zelf zegt dat het niet nodig is, dan luisteren
zich tegen behandeling verzet, overreedt men hem om de behande- we naar de arts die zegt dat het wel nodig is. Wanneer de zieke zegt dat
ling toch te aanvaarden. Het is een ernstige zonde om zich te gedragen hij een bepaalde medische behandeling nodig heeft en een arts zegt
als een vrome dwaas, om zich niet te laten genezen wegens een of an- dat het niet nodig is, dan luisteren we naar de patiënt. Maar wanneer de
der verbod. Over zo iemand wordt gezegd (Bereesjiet 9:5): „Maar jullie arts zegt dat het de patiënt zal schaden, dan luisteren we naar de arts.
bloed, jullie leven zal ik opeisen". Iemand die zich haast om Shabbat te Wanneer een ervaren arts of iemand anders die er verstand van heeft,
ontheiligen voor een zieke in levens­gevaar, komt slechts lof toe. Ieder- zegt dat hoewel de patiënt nu niet in gevaar is, hij in gevaar kan komen
een, die Shabbat ontheiligd heeft voor een zieke in levensgevaar, ook al wanneer hij een bepaalde medische behan­deling niet krijgt, dan luis-
blijkt (achteraf) dat het niet nodig was, wordt be­loond. Als een dokter tert men naar de arts en ontheiligt men de Shabbat, ook al protesteert
bijvoorbeeld zegt: „Deze patiënt heeft een vijg nodig", tien mensen ho- de patiënt daartegen. Wanneer de arts zegt dat de patiënt zeker zal
ren dat, rennen weg, plukken een vijg en brengen die aan de zieke, dan sterven als hij de behandeling niet krijgt maar dat hij misschien in leven
zullen zij allen door G´d­ beloond worden, zelfs al geneest de patiënt al blijft als hij die wel krijgt, dan over­treedt men Shabbat eveneens. Het
na de eerste vijg. Jodendom beschermt het leven onder alle omstandigheden.
Het menselijk leven staat centraal in het Jodendom. Zelfs bij twijfelach-
tig levensgevaar is het geboden om daarvoor Shabbat te over­treden of Rabbijn Evers studeerde fiscaal recht en klinische psychologie in Am-
alle andere verboden uit de Tora. Niets is belangrijker dan het afwen- sterdam. In 1989 ontving hij rabbinale bevoegdheid (semichah) van
den van levensge­vaar. De Tora is alleen gegeven om er mee te leven, tien verschillende vooraanstaande autoriteiten, waaronder rabbijn
zoals er geschreven staat (Vajjikra 18:5) „En jullie zult Mijn instellingen Moshe Halberstam (van Tzanz-Tschakave) van de Edah HaChareidis.
en rechtsvoorschriften in acht nemen, dat de mens ze zal uitvoeren en Hij is thans rabbijn van de Joodse gemeente van Rotterdam, en ook
erdoor in leven blijft". De Geleerden in B.T. Sanhedrin 74a verklaren: „Je actief bij de joodse gemeenten van Amstedam en het NIK (de over-
zult erdoor leven maar er niet van dood­gaan." Dit geldt voor alle over- koepelende organisatie van Joodse Gemeenten in Nederland). n

jOODS Actueel 45
LITERATUUR

Hoop en geloof, twee lichtjes Gisella Perl, de gynaecologe, verplicht was elke geboorte aan te geven,
en dat elke moeder met haar pasgeborene het crematorium ingestuurd

in de duisternis werden nadat Mengele experimenten op hen uitvoerde. Ik begreep


pas dat ze mijn kind had omgebracht toen een SS-vrouw binnenstapte,
Edith Davidovici maakte als jonge twintiger de verschrikkin- vroeg wat er gebeurd was en Gisella antwoordde dat het kind dood was
gen van WOII en de concentratiekampen mee. Tegenwoor- maar dat ik binnenkort weer in staat zou zijn het werk te hervatten. Na de
dig woont ze in Antwerpen. Haar ervaringen schreef ze neer in oorlog is dokter Perl verdacht van collaboratie omdat ze de pasgebore-
een boek dat eerder deze maand in het Nederlands verscheen. nen ombracht, maar ze werd vrijgesproken door vele getuigen.
De pas getrouwde Edith woont tijdens de oorlog in Frankrijk met haar
familie. Ze worden verklikt en aangehouden door de militie. Dan begint Wat hield u overeind in deze vreselijke omstandigheden?
een lange lijdensweg, via het fort van Montluc en het verzamelkamp van Ik voelde dat mijn ouders in leven waren en dat ze voor mij aan het bid-
Drancy naar Auschwitz. Gelukkig voor Edith blijft ze steeds samen met den waren. Ik had ook ongelooflijk veel ‘emoena’, geloof in G’d. Ik kende
haar schoonzuster Eta. Ze sporen mekaar aan de moed niet op te geven. veel gebeden van buiten en die reciteerde ik constant. Mijn schoonzus-
Haar man, Eugène overleeft de deportatie niet. ter en ik ‘kochten’ vrijdag vaak een kaars die we in twee deelden, voor
de shabbat. De kaarsen verwarmden zozeer ons hart en brachten ons
Edith vertelt in haar boek over haar overlevingsstrijd in het con- zoveel hoop, dat we de honger niet meer voelden.
centratiekamp van Auschwitz. Edith is zwanger maar weet op mi-
raculeuze wijze te ontkomen aan alle selecties, tot ze moet beval- Had u een engelbewaarder?
len op 24 december 1944. In de ziekenboeg is slechts Gisella Perl Ja, G’d. En de kracht van de gebeden. Na de oorlog ging ik terug naar
aanwezig, een joodse gynaecologe. De bevalling verloopt moeizaam. huis. Het geluk van het terugzien is niet te beschrijven. Mijn vader zei
Het is een jongen van vier kilo, maar de dokter moet hem ombren- tegen mij: “Gitele, ik wist dat jij het zou halen’”
gen, anders worden moeder en kind naar het crematorium gestuurd.
Wat waren uw gevoelens ten opzichte van het hertrouwen?
Op 18 januari begint de zogenoemde dodenmars. Tegen die tijd is Edith Eerst weigerde ik. Eindelijk was ik vrij, en vrijheid is een zalig gevoel. Ik
van haar schoonzuster gescheiden en arriveert ze in Ravensbrück en later werkte en kon zo mijn familie steunen. Ik was niet bereid een nieuwe
in Neustadt. Ze weet alle gruwelijkheden te overleven en blijft in leven band met iemand aan te knopen… tenzij hij ook gedeporteerd was. Mijn
tot de bevrijding. Uiteindelijk zetten Amerikaanse soldaten haar op een ouders spoorden me aan ‘ja’ te zeggen, maar Salomon heeft toch twee
trein richting Parijs. Na de oorlog houdt Edith Davidovici lezingen over jaar moeten aandringen...
haar gebeurtenissen en schrijft ze een boek in het Frans. Dit jaar werd het
vertaald naar het Nederlands door de Antwerpse Perla Nager-Karniol. Heeft u er ooit aan gedacht het nummer dat op uw arm staat te ver-
Edith Davidovici, Leven na de Shoah, Uitgeverij C. de Vries-Brouwers. wijderen?
Nooit, en ik verberg het ook niet.

INTERVIEW Hoe staat u tegenover de Duitsers van de huidige generatie?


Ik vermijd ze liefst en zal nooit naar Duitsland of Oostenrijk reizen. G’d
heeft het goede en het kwaad geschapen, het mooie en het lelijke. De
Joods Actueel had een exclusief gesprek ene mens is de andere niet.
met Edith Davidovici in Antwerpen.
Waarom hebt u dit boek geschreven? U gaf lezingen in joodse en niet-joodse scholen?
Om deze tragische periode van de geschiedenis van het jodendom nooit Ja, maar ook in katholieke scholen. Voor de zusters was het belangrijk
te vergeten. dat iemand over geloof kwam spreken, al was dit het joods geloof. Het
Het heeft tientallen jaren geduurd vooraleer ik mijn afschuwelijke erva- christelijk publiek toont zich trouwens erg geïnteresseerd en getuigt van
ringen in woorden kon omzetten, maar vooral mijn kinderen hebben mij veel respect.
ertoe aangespoord dit te doen. Het was erg moeilijk. Terwijl ik schreef,
kon ik mij nauwelijks voorstellen dat ik deze gebeurtenissen heb onder- Jacques Chirac beloonde u met de ‘Légion d’Honneur’ (de hoogste
gaan. Ik voelde mij precies iemand anders. Mijn dochter Roselyne heeft Franse onderscheiding, red).
de tekst stiekem laten uitgeven en schonk mij het boek ter gelegenheid Aangezien ik talrijke lezingen gaf, kwam ik in aanmerking voor deze ere-
van mijn vijftigste huwelijksverjaardag. Mijn echtgenoot trachtte zijn titel. Op een dag viel een brief in de
herinneringen op te tekenen, maar werd te emotioneel, tranen liepen uit bus met de mededeling. Eerst dacht
zijn ogen zodra hij de pen nam. In de plaats heeft hij een sefer (religieus ik aan een grap, maar dat was het
boek) geschreven. niet.

Hoe werd u gearresteerd? Denkt u dat zulke gruwel in de


Wij waren tot de oorlog goed geïntegreerd in de maatschappij. In 1944 toekomst opnieuw mogelijk is?
woonden we in Lyon en kregen er valse identiteitspapieren. We werden Ik hoop van niet, maar we moeten
door de militie verklikt – zij kregen 50 Franse frank per Jood – en in het met zijn allen op onze hoede zijn.
fort van Montluc opgesloten. Het was de eerste keer van mijn leven dat ik
in een gevangenis zat. Ze duwden ons in een vrachtwagen met bestem- Bedankt voor dit gesprek.
ming Drancy. Van daaruit werden wij in een goederentrein opgehoopt,
zonder te weten wat er met ons ging gebeuren. Drie maanden voor dit Op zondag 3 juni houdt Edith
tragisch moment leek alles nog zo goed te gaan, ik was net met Eugène Davidovici een signeersessie van
getrouwd. haar boek in het Radisson SAS ho-
Wat was uw ergste belevenis in Auschwitz? tel te Antwerpen, Van Eycklei 34,
Mijn bevalling, die verliep erg zwaar. Ik had niet onmiddellijk door dat van 18.00 tot 19.30.

j
46 OODS Actueel
HANNE HELLEMANS keren. De verschillende strekkingen binnen de joodse gemeenschap
hebben zich georganiseerd. Er ontstaat een structuur van weeshui-

SCHIMMEN MET EEN STER zen en de overlevende joodse volwassenen beginnen zich langza-
merhand te settelen. Een en ander wijst erop dat de terugkeer van
de joodse kinderen niet geruisloos zal verlopen. De pogingen om een
Het bewogen verhaal van joodse ondergedoken kinderen tijdens
wettelijke regeling te treffen voor de oorlogsweeskinderen, draaien
de Tweede Wereldoorlog in België
op niets uit. De overheid heeft geen interesse. Het water is te diep.
De katholieken aanvaarden niet dat een joods kind per definitie de
Van de bijna vijfduizend joodse kinderen die vanuit België werden
joodse gemeenschap toebehoort.
gedeporteerd naar concentratiekampen, overleefden nog geen hon-
derd de Tweede Wereldoorlog. Om te ontsnappen aan die gruwel van
Ook de onenigheid binnen de Joodse organisaties is weinig verhef-
de concentratiekampen werden in België iets meer dan vijfduizend
fend en eveneens een bron van veel verdriet en ergernis. Beide orga-
joodse kinderen verborgen in schuilplaatsen. Het profiel van hun red-
nisaties hebben dus gefaald. De impact van de kinderkwestie op de
ders was zeer divers: van doorgewinterde verzetslui tot sociaal be-
joods-christelijke betrekkingen is gering. De zaak leidt tot de verzu-
wogen geestelijken. Het onderduiken verliep in België erg efficiënt.
ring van individuele relaties tussen joden en katholieken, maar ont-
De tijdelijke plaatsing van verzwakte stadskinderen op het platte-
spoort niet in nationale onrust zoals in Nederland, met de zaak Beek-
land bleek een ideale dekmantel voor de illegale reddingsoperaties.
man en Meljado of in Frankrijk met de Finalycase. Wij kennen onze
Voor de joodse kinderen was de schok groot. Van de ene dag op de
zaken Suzanne Gniwosh en de Wanda en Marc- Raphaël Weinberger
andere kwamen ze terecht in een vreemd milieu en kregen ze een
case. Dank zij de Belgische nuchterheid en de bereidheid tot com-
andere naam en een andere religie. Hun ware identiteit prijsgeven
promis tussen christenen en joden blijft de zaak alsnog een beperkt
kon niet, want het gevaar ontdekt te worden door de nazi's dreigde
impact hebben.
voortdurend. Het einde van de Tweede Wereldoorlog betekende voor
veel van de kinderen een nieuw drama: vaak keerden hun ouders niet
Meer dan de helft van de joodse kinderen die verborgen en onder-
terug uit de concentratiekampen. En inmiddels waren verscheidene
gedoken waren, overleefde de oorlog. Hierbij maakten vooral het
joodse kinderen gedoopt. Zowel de katholieke als joodse gemeen-
Joods Verdedigingscomité en het toenmalige Nationaal Werk voor
schap eiste hun zieltjes op. Deze jarenlange krachtmeting werd uit-
Kinderwelzijn zich verdienstelijk. Ook de katholieke wereld, in al zijn
gevochten boven de hoofden van de kinderen, die zelfs na de oorlog
geledingen, behalve misschien de top van de hiërarchie, verrichtte
geen onbezorgd leven werd gegund.
wonderen. Daarbij vallen vooral twee redders in soutane op: met
name Père Bruno van de Keizersbergabdij in Leuven en Abbé André,
R ecens i e – D o o r Y ves va n de S teen de parochiepriester in Namen. Men kan besluiten dat heel wat katho-
De uitgever heeft verschillende steken laten vallen bij de verzorging lieken tijdens de Tweede Wereldoorlog in de bres sprongen voor de
van dit prachtige boek. De foto op de voorzijde van de kaft, werd ge- joden. Het gaat om persoonlijke initiatieven van priesters en kloosters
put uit het documentatiemateriaal van het United States Holocaust die bereid waren dit risico te nemen. De titel van het boek “ Schim-
Memorial Museum. Waarom werd er, gezien het om Belgische proble- men met een ster”, stond in de sterren geschreven. Maar deze knappe
men gaat, geen beroep gedaan op de foto’s verzameld in de nieuw- vondst, die in de conclusie van Hanne Hellemans wordt uitgelegd,
ste Belgische tentoonstelling in Auschwitz? Het boek daarvan werd verklap ik niet.
prachtig uitgegeven op 7 mei 2006, door de goede zorgen van het
Joods Museum van Deportatie en Verzet. Waarom geen eer brengen Zelf had ik misschien in een voorwoord bij het boek de ontvoering
aan wie eer toekomt? van Edgardo Mortara, een joods kind dat in zijn eigen gezin heimelijk
gedoopt werd, en in Bologna in 1850 door toedoen van Paus Pius IX
Verder vind ik dat de auteur meer lof verdient dan haar op de achter- door de Inquisitie op schandelijke wijze werd gekidnapt, als uitgangs-
zijde van de kaft wordt toegemeten. Mevrouw Hellemans draagt met punt genomen. Deze groteske zaak leidde tot de tussenkomst van
haar boek, dat prachtig is geschreven, klaar en duidelijk is ingedeeld, Napoleon III, Mazzini, Garibaldi en de Rotschilds. Mortara werd echter
telkens voorzien is van een inleiding en een conclusie bij elk hoofd- nooit aan zijn joodse ouders teruggegeven. Sindsdien blijkt er dan
stuk, een verhelderend notenapparaat en een schitterende bibliogra- toch ook weer niet zoveel veranderd. Antisemitisme werd alleen jo-
fie bevat, sterk bij tot een beter inzicht in dit schrijnende verhaal van denafkeer, althans in de meeste
geholpen en ondergedoken joodse kinderen tijdens de Tweede We- gevallen.
reldoorlog. Het drama dat een deel van deze kinderen bij het einde Uiteindelijk wou ik de uitgever
van de oorlog overkomt, een strijd tussen bloedverwantschap én het er op wijzen dat er geen Vlaams
judaïsme enerzijds, en de affectieve banden met de katholieke pleeg- Holocaustmuseum te Gent be-
gezinnen die de kinderen op eigen houtje hebben laten dopen en ze staat. Dit is een vergissing, maar
nadien weigeren terug te geven aan hun werkelijke joodse familie doet niets af aan de verdiensten
en/ of gemeenschap anderzijds, wordt op een serene en objectieve van Hanne Hellemans, die een
wijze uitvoerig toegelicht. voortreffelijke historica is. Zij
verdient alle lof, temeer daar
De auteur verbaast er zich net zoals de lezer over, hoeveel religieuze haar boek niet alleen een schit-
hardnekkigheid en halsstarrigheid de katholieke gezinnen en hun cle- terend stukje geschiedschrijving
rici opbrengen om te weigeren de joodse kinderen rechtmatig terug is, maar ook omdat het leest als
te geven aan hun joodse familie of verwanten. De gehechtheid van de een thriller. Mevrouw Hellemans
pleegouders aan hun joodse adoptieve kinderen is hartverwarmend, gaat, voor wat mij betreft, een
maar verwordt nadien tot een hartverscheurende tragedie, waaraan schitterende carrière tegemoet.
door de toenmalige kranten, de katholieke hogere hiërarchie en een
volledig katholiek ingesteld gerecht, soms nog een lamentabele, be- Schimmen met een ster /
droevende en melodramatische noot wordt toegevoegd. Hanne Hellemans
Paperback - 296 blz. - € 19,95
In de tweede helft van 1945 werden alle voorzieningen getroffen om ISBN 978 90 223 1949 9
de onderduikkinderen naar de joodse gemeenschap te doen terug- Een uitgave van Manteau

jOODS Actueel 47
GEZONDHEID

Is het nuttigen van


aspartaam wel veilig?
D OO R H E L E N E MAI E R
Hoewel een beperkt gebruik van suiker bij mensen zonder overgewicht ganisme. Wanneer je energievrije zoetstoffen met mate gebruikt, zijn
geen probleem is, kunnen zoetstoffen een goed alternatief vormen in- deze volkomen veilig.
dien het gewicht op de weegschaal neiging toont tot stijging. Aspar-
taam is daar een voorbeeld van, net als sacharine en cyclamaat. Deze Voor iedere zoetstof heeft de EFSA een ADI-waarde (Aanvaardbare Da-
energievrije zoetstoffen zijn slechts in kleine hoeveelheden nodig. Ze gelijkse inname) per kilogram lichaamsgewicht bepaald. Dit is een vei-
zijn veel zoeter dan suiker en hebben geen invloed op het bloedsui- ligheidsgrens - en geen toxiciteitsgrens, zoals soms verkeerd geïnter-
kergehalte. preteerd wordt. In de praktijk betekent dit dat het dagelijks gebruik van
enkele 'zoetjes' in koffie, thee of yoghurt en enkele light-frisdranken
Wat is aspartaam? Aspartaam bestaat uit aminozuren, namelijk fenyl- geen enkel probleem vormt. Om de echte absorptie van aspartaam per
alanine en asparaginezuur. Dit zijn natuurlijke bestanddelen van eiwit- persoon te vergelijken met de ADI (= 40 mg/kg/dag), moet men deze
ten die we ook terugvinden in dagelijkse eetwaren als eieren, vis, melk- vermenigvuldigen met het lichaamsgewicht, bvb: iemand van 60 kg
producten en meer. Aspartaam wordt tegenwoordig in veel producten zou 60 x 40 mg = 2.400 mg/dag mogen gebruiken. Dit komt ongeveer
gebruikt zoals in frisdranken, zuivelproducten, snoep, en in farmaceuti- overeen met 600 zoetjes per dag, of zo’n 10 liter gashoudende dranken
sche producten zoals vitaminen en suikervrije hoestsiroop. met aspartaam. De deskundigen van de EFSA herinneren er trouwens
aan dat het gemiddeld gebruik van aspartaam in Europa ongeveer 10
Ook al publiceren de hoge Europese gezondheidsinstanties regelmatig mg/kg/dag bedraagt, wat aanzienlijk minder is dan de toegelaten da-
geruststellende berichten over de gebruiksveiligheid van aspartaam, gelijkse dosis.
toch blijven er nog altijd heel wat vooroordelen rond deze zoetstof. In
de jaren ‘80 werd aspartaam voor het eerst geautoriseerd in Europa. Na Bij kinderen (lager lichaamsgewicht) is de ADI sneller bereikt, en is het
verscheidene studies in de jaren tachtig werd in 1994 het gebruik ervan dan ook aangeraden om suikervrije dranken te beperken. Ook zwan-
door de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid veilig verklaard. In gere vrouwen letten best extra op. Personen die lijden aan de metaboli-
2002 bevestigde een Franse studie dit nogmaals. sche ziekte PKU (phenylketonurie) kunnen fenylalanine niet verwerken
en moeten aspartaam strikt vermijden.
Maar in 2005 bleek, uit een studie van het Ramazzini-Instituut in Ita-
lië, dat aspartaam het risico op sommige kankers bij knaagdieren kon
verhogen. Die bevindingen trokken de aandacht aan van de Euro- Nog vragen? Contacteer me gerust.
pese Autoriteit voor Voedselveiligheid. De EFSA voerde een grondige
(re)evaluatie uit van deze Italiaanse studie en stelde daarbij grote te- Helene Maier-Wajdenbaum
kortkomingen vast, die systematisch tot verkeerde interpretaties leid- Diëtiste-voedingsdeskundige
den. De EFSA concludeerde in 2006 dat aspartaam en zijn derivaten Tel 03 2325199 of 0485 505103
geen genotoxisch en/of kankerverwekkend effect hebben op het or- e-mail: helenwaw@hotmail.com

KOKEN
Lekker Kosher
D o o r v i v i S a l a m o n

400 g volvette roomkaas (cream Verdeel dit meng-


cheese) sel over de bodem
Wat maken we? 4 eieren van de springvorm
Romige Kaastaart 1 theelepel vanillearoma en bak 10 minuten op
met Witte Chocolade Hoe ga je te werk: 170°. Smelt ondertussen helft
Ingrediënten: Vet een springvorm van 24 cm in de chocolade en de slagroom m e t
voor de bodem: en bekleed de bodem met bakpa- au bain marie of in de microgolf kokend wa-
200 g boterkoekjes van de beste pier. (ca. 2 minuten op 600 Watt) en ter. Bak 1 uur in de op 180° voor-
kwaliteit (bvb. shortbread) Vouw een dubbel vel aluminium laat even afkoelen. Meng de verwarmde oven. Laat de taart
30 g gemalen amandelen folie rond de onder- en zijkanten kaas, eieren, vanillearoma en het 1-2 uren in de oven met lichtjes
2 lepels suiker van de vorm, om deze waterdicht chocolademengsel in de keuken- geopende deur afkoelen. Versier
1/8 theelepel amandelaroma te maken. Hak de koekjes fijn met machine tot een gladde massa desgewenst met 50 g geraspte
8 lepels gesmolten boter de mesinzet van de keukenma- en verdeel deze vulling over de witte chocolade. Bewaar tot het
Voor de vulling: chine. taartbodem. opdienen afgedekt in de koel-
400 g witte chocolade Meng de amandelen, suiker, Plaats de springvorm in een diepe kast.
275 ml slagroom amandelaroma en boter erdoor. ovenschotel en vul deze voor de Smakelijk!

j
48 OODS Actueel
Postnatale Depressie
D o o r R ache l D r a n g er

I
n mijn vorig artikeltje heb ik even het woord postnatale depressie teron toe te dienen gedurende en volgend op de bevalling. Dit zou
aangehaald, tegenwoordig zeggen we post partum depressie. We succes hebben. Dit is eigenlijk de meest geopperde theorie over PPD
hebben het dan over een vorm van depressiviteit na een bevalling. maar beantwoordt de vraag niet waarom sommige vrouwen wel en
PPD zoals in het vakjargon genoemd, kan tamelijk snel opkomen andere er geen last van hebben.
maar soms komt het pas maanden later tot uiting, bij het stoppen
van de borstvoeding bijvoorbeeld en dan is de herkenning van het Rabbi A. Twerski, ook een befaamd psycholoog, schrijft in een van
ziektebeeld veel moeilijker. zijn vele boeken, ‘”Getting up when you are down”, dat een aange-
past dieet PPD zou kunnen verhelpen. Mevr L. Bronner, psychologe in
Voor de duidelijkheid: we kennen ook de ‘zogenaamde’ babyblues, Antwerpen, heeft vastgesteld dat een postnatale depressie het meest
een fysiologisch verschijnsel. Veel vrouwen hebben na de bevalling voorkomt bij vrouwen die voor de geboorte een miskraam hebben
last van huildagen, meestal tussen dag 3 en 5 post partum. De jonge gehad en tamelijk snel daarna weer in verwachting waren. Ik ben mijn
moeder kan zonder aantoonbare reden in huilen uitbarsten, en is paar eigen lijstje PPD gevallen eens nagegaan en moet zeggen dat voor
dagen overgevoelig. Het zijn enkel de hormonen die zich op deze mij de theorie van Mevr L Bronner in alle gevallen opgaat.
manier uiten. De babyblues moeten wel op de 6de dag voorbij zijn. Hoe uit zich depressiviteit? De moeder verontschuldigt zich
”Post- partum –uitputting” komt ook voor. De moeder voelt zich erg vaak dat ze geen goede moeder zou zijn, of vraagt zich af of ze het
moe, heeft rust nodig, maar heeft vooral nood aan extra steun als ze kindje wel goed zou verzorgen. Het kan zijn dat de moeder zichzelf
terug thuis komt. Bij post partum uitputting kan de moeder haar pro- en haar baby verwaarloost. Het tegenovergestelde kan ook; door
blemen nog verwoorden en door reorganisatie en hulp in het huis- overdreven hygiëne. Zichzelf uithongeren of juist overdreven eten,of
houden kan men het probleem mee helpen oplossen. Er zijn jammer geen interesse tonen in het dagelijks gebeuren, veel huilen of ge-
genoeg veel moeders die denken dat ze ‘sterk moeten zijn’ en geen wone apathie zijn andere tekenen. Als de moeder suïcidaal verdrag
hulp willen vragen, laat staan aanvaarden. Hier is een belangrijke taak vertoont, “Ik wil dood, ik deug niet voor mijn kind”, of ze staat vaak
voor de heer des huizes weggelegd. voor een open raam, dan spreken we van een psychose, de zwaarste
vorm van depressiviteit.
Een depressie overkomt je, een depressie overvalt je, je glijdt erin weg
zonder dat je er zelf erg in hebt. Een vrouw die het zelf had meege- In elk geval is PPD een bedroevend gebeuren dat zo snel mogelijk
maakt zei mij: “Het is alsof er een zak over je hoofd zit, je leeft in het professionele hulp vereist. Er zijn al te veel leken onder ons die den-
luchtledige en het duurt een hele tijd voor je weer vrij kan ademen”. ken dat ze het probleem alleen kunnen oplossen. Ze praten op de
Het zijn de mensen uit je directe omgeving die dit moeten herkennen vrouwen in, ze moet zus doen, ze moet zo luisteren, we regelen dit
en professionele hulp zoeken. Post partum depressie wordt ook wel voor jou enz enz. Iemand die in een depressie zit, hoort niet eens wat
de ziekte van het verlies genoemd. De jonge vrouw was tot nu toe het er gezegd wordt. Ook al denk je dat je afspraken gemaakt hebt, ze
kind van haar moeder en nu is zij moeder van haar kind. Deze theorie weet het niet.
gaat alleen op bij een eerste kindje. Wel heb ik meegemaakt dat een
jonge moeder een paar weken voor de bevalling haar vader had ver- Valse schaamte is hier niet op haar plaats. Hoe sneller er hulp gezocht
loren. Ze kon niet blij zijn met haar nieuwe baby. Haar vader, waar ze wordt, hoe groter de kans om PPD te genezen. De gynaecoloog is
alle jaren zo “close” mee was geweest, overheerste haar gevoelens. hier niet de aangewezen arts, de huisarts eventueel als hij de zaak
De Britse arts Katherine Dalton heeft verschillende boeken geschre- goed inschat en geen slaappillen voorschrijft. In Zoersel is een spe-
ven rond dit thema. Zij stelt dat dit soort depressie teweeg gebracht ciaal ingerichte kliniek voor PPD onder leiding van Dr. Dockx, waar
wordt door de geweldige hormoonschommeling die zich na de beval- de moeder haar baby mag meenemen en dus tijdens de behandeling
ling voordoet. Het zwangerschapshormoon progesteron daalt en het toch in contact blijft met haar kindje. In Brussel staan Dr. Souiri en
hormoon oestrogeen komt op. Zij stelt voor het zwangerschapshor- Mendelevitz in het St. Erasmus ziekenhuis ook aan het hoofd van een
moon kunstmatig hoog te houden door verschillende doses proges- gespecialiseerde afdeling. n

jOODS Actueel 49
SPORT

Sport joods actueel


D o o r R o l a nd ( M o i sh i ) L i psh i ts

Tennis Het team ademt verbroedering uit. Aanvoerder Abbas Suan: "Dit is belangrijk
voor mij en voor alle Arabieren in Israël, en voor iedereen die gelooft in vrede
Berlijn en samenleven. Ik denk dat het voor het hele land belangrijk is om te zien hoe
Sahar Peer moest de koffers pakken na de tweede ronde. Ze won wel gemak- je vreedzaam samenleven in de praktijk kunt brengen."
kelijk de eerste ronde van thuisspeelster Gronefeld met 6-1, 6-2. In de tweede
ronde moest ze haar meerdere erkennen in de eveneens thuis spelende Mul- De club schreef historie door als eerste Palestijns-Arabische vereniging in de
ler, de Duitse won overtuigend met 6-2, 7-6. In het dubbelspel won ze de eer- Israëlische eredivisie te spelen en daarna door te dringen tot de prestigieuze
ste ronde aan de zijde van de Russische Safina tegen Peng/ Sromova met 6-3, UEFA Cup. Dit resultaat dwongen ze af door in 2004 de Israëlische beker te
7-6. In de tweede ronde werd het een walk-over voor Kuznetsova- Petrova, winnen. Pas na dat succes kreeg de club toestemming om een eigen stadion
omdat Peer/ Safina opgaven. te bouwen. Tot nu toe werden de thuiswedstrijden in het stadion van Mac-
Rome cabi Haifa gespeeld, zo’n dertig kilometer verderop. Met de plannen voor een
In de eerste ronde won Peer gemakkelijk van de Japanse Sugyama met 6-0, 6- nieuw stadion zijn de problemen voor Bnei Sakhnin echter nog niet opgelost.
2.In de tweede ronde werd ze al meteen uitgeschakeld door de Amerikaanse Manager Mazen Ganayem legt uit dat de club minder faciliteiten en geld heeft.
Serena Williams met twee keer 6-3. De andere clubs van de Israëlische competitie komen uit rijke steden en zitten
Ook in het dubbelspel ging Peer samen met collega Safina al direct onderuit in daardoor ruimer in de subsidies. Ook is het voor Bnei Sakhnin moeilijker om
de eerste ronde. Het duo verloor tegen Hantuchova/Petrova met 6-2, 6-4. sponsors te vinden. De financiële problemen leggen een grote druk op de ver-
eniging: er dreigt zelfs uitsluiting uit de eredivisie door de Israëlische voetbal-
bond. Om zo’n ramp te voorkomen wordt er in Sakhnin druk gecollecteerd en
Voetbal staan er collectebusjes in de winkels waar mensen hun wisselgeld in stoppen.
Euro 2008:
Op 2 juni speelt Israël tegen en in Macedonië. Macedonië dat op een vijfde Om de club bij te staan heeft de Nederlandse organisatie ROOD een lokale
plaats prijkt in de groep met zeven punten uit 6 wedstrijden kan het Israël nog supportersclub opgericht. Voorzitter Anja Smits: “We hebben inmiddels al
knap lastig maken. Israël, dat elf punten telt na 6 wedstrijden, zag ook hoe zo’n tweehonderd leden en zijn druk bezig meer bekendheid te geven aan de
Engeland thuis gelijk speelde tegen de Macedoniërs. Op 6 juni speelt Israël unieke vereniging. We gaan ook kijken hoe we in de toekomst financieel kun-
tegen Andorra. nen helpen want een lichtend voorbeeld als deze vereniging móet in stand
Israëlische competitie blijven."
Slechts enkele speeldagen voor het einde van het seizoen staat Maccabi Haifa
met 75 punten aan de leiding en is al virtueel kampioen. Achtervolger Hapoel De Nederlandse supportersvereniging van Bnei Sakhnin heeft een eigen web-
Tel Aviv is nummer twee met 59 punten en strijdt nog op de laatste speel- site: www.fcbneisakhnin.nl. Daar vind je veel meer informatie en heb je ook de
dag met Beitar Jeruzalem voor de tweede plaats. Beitar, dat nooit op zaterdag mogelijkheid om je – gratis – aan te melden als medesupporter.
speelt omwille van de ‘shabbat’, staat derde met 58 punten. De twee dichtste
achtervolgers, Maccabi Petah Tikva en Maccabi Tel Aviv, hebben geen kans
meer op de tweede plaats. Ze hebben allebei 44 punten. De laatst geplaatste,
Bnei Sachnin, heeft amper 25 punten en degradeert.
EK -21 jarigen:
Maccabi België Nieuws
Op 10 juni begint het grote toernooi in Nederland voor de min 21-jarigen. De D o o r D a n i e l B eyers
eerste wedstrijd wordt geopend in Heerenveen met het duel tussen Nederland
en Israël. Later op de avond wordt in Groningen het duel tussen Portugal en Een geslaagd jeugdtornooi
België gespeeld. Op 23 juni wordt de finale gespeeld in Nijmegem. De halve Eind vorige maand had op de Maccabi voetbalterreinen het
finalisten kwalificeren zich ook al direct voor de Olympische spelen in 2008. jeugdtornooi "de B&H Fischler memorial" plaats.  Tweehon-
derd spelertjes (duiveltjes en preminiemen) van verschil-
lende clubs gaven die dag het beste van zichzelf.  Ook de ou-

Voetbal en vrede
ders, ploegleiders en sympatisanten waren talrijk aanwezig om
het jonge geweld aan te moedigen.  Bovendien was de zon
van de partij, en was het aangenaam om buiten te vertoeven.  

ROOD richt Nederlandse


Ook de spelers van het eerste elftal waren aanwezig.  Zij hadden
met trainer Marc Noë een eerste bespreking over het volgende
seizoen. Dit seizoen haalde Maccabi een mooie achtste plaats in
supportersvereniging op tweede provinciale.  Volgend jaar willen zij minstens even goed
doen, een deelname aan de eindronde voor promotie lijkt haalbaar.
voor unieke De sportieve dag werd afgesloten met een duel tussen de ve-
teranen van Maccabi en de Berchem Bell Boys.  Het iets jongere

Palestijnse voetbalclub Maccabi won de wedstrijd met 2-0.  Bij de Bell Boys spelen wel
"echte" veteranen : Justin Wattelé (ex-Germinal) is met zijn78
Ondanks de recente ontruiming van de Gazastrook lijkt het Pa- jaar de ouderdomsdeken.  Verder ook Cois van Overmeire (ex-
Charleroi, 77 jaar).  Deze ploeg heeft ook heel wat eerste klas-
lestijns-Israelische conflict uitzichtloos. Al tientallen jaren sleept het
se ervaring in de gelederen: naast de reeds genoemden ook
zich van de ene catastrofe naar de andere, en het einde is nog lang niet in
Van de Sompel (ex-Beveren) en  Van Overloop (ex-Beerschot).
zicht. Toch zijn er bij alle ellende ook nog enkele lichtpuntjes te ontdek-
Voorzitter Haim Serror was zeer tevreden om zoveel mensen bijeen
ken. Bijvoorbeeld dat van voetbalclub FC Bnei Sakhnin.
te zien op de Maccabi sportvelden en hij was verheugd dat iedereen
was gekomen om zich op sportieve en gezonde manier uit te leven
Sakhnin is een 3500 jaar oude Palestijnse gemeenschap in Galilea, in het noor-
tijdens dit voetbalfeest. 
den van Israël. Het stadje telt 20.000 inwoners, en... een heel bijzondere voet-
balclub. FC Bnei Sakhnin herbergt joodse, christelijke en moslimspelers en is
daarmee een unieke club in de hoogste afdeling van de Israëlische competitie.

j
50 OODS Actueel

You might also like