You are on page 1of 32

Elektrisch tekenen

Vakinhoud:

Deel I: residentieel
 Elektrische schema’s leren lezen en tekenen
 AREI
 Oefeningen

Deel II: industrieel


 Industriële motorschakelingen
 Oefeningen

In het labo maken we gebruik van het programma


EPLAN:
Labo EPLAN
 Voor het labo EPLAN brengt IEDEREEN een
extern opslagmedium (USB stick/USB HD) mee!!!

 Zonder stick/HD is het niet mogelijk een project


binnen EPLAN op te slaan/openen!

 Om problemen te vermijden zorg je er vooraf


voor dat de driveletter van je USB opslagmedium
op “U” staat. Indien de driveletter samenvalt met
een gebruikte driveletter in het labo wordt de
hardware niet herkend. Het wijzigen van
driveletters is in het labo vergrendeld!
Wijzigen van Driveletter
 Deze computer, rechtsklikken.
 In het snelmenu kies je voor beheren
 Kies schijfbeheer
 Klik rechts op je verwisselbare schijf
 Stationsletter en paden wijzigen
 Kies voor de letter U aangezien deze
binnen school niet gebruikt is.
 Screenshots zie website
http://193.190.56.244/~rmeerman/login/Login_1BA/Elektrisch%20tekenen/Theorie%20PPS%20be
standen/Wijzigen%20stationsletter.pdf
Studiebegeleiding

 Oefeningen maken en voorbereiden


 Verbeteren en nazien van opgegeven
opdrachten (Permanente evaluatie)
 Controle afwezigheden
LES1

 Tekenen van elektrische schema’s


 Lichtschakelaars
 Elektriciteitsgebruik residentieel
 Opdracht (moet afgegeven worden bij
aanvang 2e oefenzitting)
1 Afspraken
 Om ervoor te zorgen dat elektrische
tekeningen universeel zijn en dus door
iedereen leesbaar, moeten we ons houden
aan een aantal regels. Deze regels zijn
vastgelegd in Normen.
Teken afspraken
1. Bij kruisen van leidingen:

 Bolletje op kruising: geeft een verbinding weer.


 Geen bolletje op kruising: draden kruisen
zonder verbinding.
Teken afspraken
2. Weergave van schakelaars en
contacten

Schakelaars en contacten worden steeds in


ruststand getekend, dit is dus spanningsloos
en onbediend.
Het contact wordt steeds zo getekend dat bij
bediening een beweging van links naar
rechts of van onder naar boven plaatsvindt.
1
S2
S1 S1
1 2
2
Teken afspraken
3. Oriëntatie van stroombanen

Stroombanen worden steeds van boven naar


beneden of van links naar rechts getekend. Geen
diagonale verbindingen.
Teken afspraken
4. Oriëntatie van schakelaars en contacten

Schakelaars worden steeds verticaal van boven


naar beneden of horizontaal van links naar
rechts getekend.

1
S2
S1 1 2
2
Teken afspraken
5. Meerpolige contacten

Meerpolige contacten die mechanisch met elkaar


verbonden zijn worden weergegeven met een
stippellijn.
2 4

1 3
Teken afspraken
6. Aftakkingen
Aftakkingen worden steeds gemaakt in aftakdozen
(opbouw) of inbouwdozen. In deze laatste worden ook de
schakelaars en stopcontacten geplaatst. Dozen waar
aftakkingen worden gemaakt duiden we steeds aan met
een stippellijn. Er worden NOOIT aftakkingen gemaakt
buiten deze dozen. Een opbouwdoos heeft standaard 7
ingangen
2 Indeling van de schema’s
Elektrische schema’s
beoogd doel tekenwijze

verklarende schema's uitvoerende schema's éénlijnig Vaste


meerlijnig losse

grondschema bedradingsschema
stroombaanschema leidingschema
aansluitschema
Grondschema of ééndraadschema
Stroombaanschema
L1

S14
2 4

E3 E4

N
Bedradingsschema
Leidingschema

4 5 3
3
3 3
E1 E2

S1 S2
Aansluitschema
Tekenwijze
 Eenlijnige tekenwijze
Twee of meer geleiders worden voorgesteld door
1 lijn. Hierbij wordt aangegeven:
- aantal geleiders
- L / N / PE d.m.v. symbolen

 Meerlijninge tekenwijze
Elke geleider wordt voorgesteld door 1 lijn.
Tekenwijze
 Vaste tekenwijze
Alle onderedelen van een component worden bij
elkaar getekend.
(bv bij een dubbelpolige schakelaar worden de 2 contacten
steeds naast elkaar getekend)

 Losse tekenwijze
onderdelen van een component worden los van
elkaar getekend om stroomkringen zoveel
mogelijk als rechte lijnen te tekenen.
(Bij de dubbelpolige schakelaar staan de contacten niet
naast elkaar maar krijgen dezelfde naamgeving. De
contacten moeten niet noodzakelijk op dezelfde pagina
worden getekend)
3 Bediening van schakelaars
 Bediening

drukken handbediend rol/stoot

 Bistabiel en monostabiel
4 Soorten schakelaars

Schakelaars voor residentiële toepassingen.


Soorten lichtschakelaars
 Enkelpolige schakelaar
gebruik: schakelen van verlichting in huis. Bediening kan
slechts van op 1 plaats

 Dubbelpolige schakelaar
gebruik: vroeger verplicht gebruik schakelen van verlichting
in vochtige ruimten, nu aanbeveling voor vochtige ruimten.

 Serieschakelaar of dubbele aansteking


gebruik: bediening van 2 lichtpunten met 1 schakelaar: 2
“halve” knopjes, dus plaatsbesparend.
Soorten lichtschakelaars
 Wisselschakelaar
gebruik: schakelen van verlichting in huis. Bediening op 2
plaatsen door gebruik te maken van 2 wisselschakelaars

 Kruisschakelaar
gebruik: schakelen van verlichting in huis. Bediening op 3
of meer plaatsen. Hiervoor wordt in de kring tussen de 2
wisselschakelaars 1 of meerdere kruisschakelaars
geplaatst.
Soorten lichtschakelaars
 Drukknop
Deze knop zal de verlichting niet direct schakelen zoals een
schakelaar. Na indrukken zal het contact terug openen
m.b.v. een veer (indien NO contact). Met een drukknop
geven we een signaal aan een teleruptor,
trappenhuisschakelaar, … om de verlichting te schakelen.

 Teleruptor/trappenhuisschakelaar
Bediening gebeurt door drukknoppen die allen in parallel
staan, de “schakkelaar” zit in de zekeringkast.
4.1 Enkelpolige schakelaar
Stroombaanschema bedradingschema leidingschema

L1 L1
N 3
1 2
PE
S1 3
2
E1
E1
1

E1 S1 S1
2
N
Enkelpolige schakelaar
Installatieschema

Het situatieschema bekomen we door in bovenstaand


schema de bedrading te verwijderen
4.2 Dubbelpolige schakelaar
Stroombaanschema bedradingschema leidingschema

L1 L1
N
1 PE
S13 3 4

2 3

E2 E2

4
E2
2 4
3 S13
N S13
1 3

fig.20 fig. 21
Dubbelpolige schakelaar
Installatieschema

Het situatieschema bekomen we door in bovenstaand


schema de bedrading te verwijderen
4.3 Serieschakelaar
Stroombaanschema bedradingschema leidingschema
L
L1 N
PE 3 3

1
4
S14
2 4 E
1 2 1 2

1 2 1 2
1
E3 E4

1 2 1 2
N 2 4
S S
E
Serieschakelaar
Installatieschema

Het situatieschema bekomen we door in bovenstaand


schema de bedrading te verwijderen

You might also like