Math Schoonhen

FLOS
 Inleiding.

Het vak constructies bestaat uit twee onderdelen, een theoriegedeelte en een
praktijkopdracht. De praktijkopdracht bestaat uit het ontwerpen van een brug.
Deze brug mag vervaardigd zijn van satéprikkers, rietjes, lijm, papier, karton,
visdraad en ijzergaren.

Dit zijn natuurlijk niet de meest voor de hand liggende bouwmaterialen, maar
met een beetje inventiviteit kun je met deze materialen de leukste constructies
c.q. bruggen bouwen.

De foto op de voorzijde laat Leonardo’s brug zien. Deze brug bestaat alleen uit
houten palen, er zijn géén verbindingsmaterialen zoals touw of spijkers
gebruikt. Het is dus mogelijk om met nog minder componenten te werken dan
de praktijkopdracht voorschrijft.

In het nu volgende ontwerp is gebruik gemaakt van satéprikkers, elastiek en

lijm. Er is gekozen voor een boogconstructie, een natuurlijke vorm die krachten
goed kan opvangen.

Figuur 1 De bouwgrondstoffen.

Figuur 2 Het brugtype.

Inhoudsopgave
 Bruggen Bouwen

Wat gaan we doen?

We gaan een brug bouwen van satéprikkers, elastiek en lijm. De vrije

overspanning moet 60 centimeter bedragen. De satéprikkers zijn amper 15
centimeter lang, te kort dus om een overspanning te maken van 60 centimeter.
Hier zal dus een verbinding voor bedacht moeten worden. Ook moet er
gekeken worden naar een type brugconstructie die het geheel de nodige
stijfheid geeft, zodat bij belasting de vervorming minimaal is. Het gewicht van
de gehele constructie is erg belangrijk omdat de constructie belast gaat worden
met een 10-voudige gewichtsbelasting. Het is dus zaak om een simpele, lichte
doch stabiele constructie te construeren.

De lijm is geen probleem, deze is in tal van soorten te verkrijgen. Wij kiezen
voor de goedkope alleslijm, voor onze constructie is dit meer als voldoende.

Verder moet zichtbaar gemaakt kunnen worden hoe de belasting van invloed is
op de constructie, met andere woorden hoe de brug reageert als hij belast
wordt. Dit is wat lastiger, de brug dient dan namelijk te vervormen als hij belast
wordt en bestaat er dus een kans dat de belasting de brug ontoelaatbaar zal
vervormen en de brug dus stuk gaat.

Figuur 3 Ingestorte brug door extern geweld.

Laten we gaan kijken hoe wij deze problemen gaan aanpakken.

Math Schoonhen FLOS

 Bruggen Bouwen

Oplossingen en alternatieven.

Allereerst kijken we naar de materialen die gebruikt gaan worden:

 De satéstokjes.

De satéstokjes kunnen zijn gemaakt van hout en van bamboe. Bamboe heeft de
voorkeur omdat het buigzamer is dan hout en het minder belastend is voor het
milieu, de bamboe groeit namelijk sneller dan bomen. De stokjes zijn 18
centimeter lang en ongeveer 3 millimeter dik.

 De elastiek

Dit bouwcomponent staat niet in de lijst van de te gebruiken materialen. Wij

wijken hiervan af omdat de constructie niet domweg van lijm aan elkaar moet
hangen. Bovendien laat het elastiek enige vervorming zien bij belasting, ook
een voorwaarde waaraan de constructie moet voldoen.

 De lijm

Hiervoor gebruiken wij een alleslijm. De lijm verbindt goed en is na droging

licht elastisch. Dit is nodig omdat de brugdelen gebogen moeten kunnen
worden na droging van de lijm

Welke brugvorm gaan we construeren?

De overspanning dient 60 centimeter te zijn. Een gewone plaatbrug is een

mogelijkheid, twee lange stokken van satéprikkers die aan elkaar verbonden
worden. Deze mogelijkheid zien wij echter niet als een constructie, hij is toch
wel wat kort door de bocht. Een vakwerkbrug is ook een optie, echter zijn er
veel verbindingen die een zwak punt kunnen vormen. De tuibrug kan ook, de
tuien kunnen mooi laten zien hoe de belasting wordt opgevangen. Uiteindelijk
kiezen wij toch voor een boogbrug. Een mooie constructie waar de
bouwmaterialen mooi tot hun recht komen. De “natuurlijke “ vorm van de
boog vangt belastingen goed op en de constructie heeft een ruim volume,
zodat het geheel goed te demonstreren is.

Math Schoonhen FLOS

 Bruggen Bouwen

De constructie.

We gaan nu kijken hoe wij de constructie gaan vormgeven. De satéprikkers

moeten aan elkaar verbonden worden zodat zij een overspanning kunnen
vormen van de gewenste 60 centimeter.

 Allereerst maken wij een kern van 10 satéprikkers. Wij brengen lijm aan
zodat deze kern niet uit elkaar valt als het elastiek wordt verwijderd.

Figuur 4 Tien satéprikkers gebundeld met elastiek.

 Als de lijm droog is nemen we 14 satéprikkers en schuiven die aan één

zijde onder het elastiek.

Figuur 5 Satéprikkers onder het elastiek schuiven.

Figuur 6 Het resultaat.

 Wij schuiven nu 5 elastiekjes op de prikkers en voegen een kern toe.

Figuur 7 Wij bereiken een lengte van 30 centimeter.

Math Schoonhen FLOS

 Bruggen Bouwen

 Wij herhalen deze handelingen tot we 6 kernen hebben verbonden. De

lengte wordt dan 108 centimeter. Hierna maken wij nog drie van deze
lengtes, in totaal dus vier bundels.
 Twee van deze bundels moeten de boog gaan vormen. Om ervoor te
zorgen dat de spanning in de bundels niet te groot wordt tijdens het
buigen leggen we de bundels in water.

Figuur 8 De structuur van het bamboe wordt weker.

 We gaan de boog vormen. De natte bundels worden op een mal

gespannen. Op de mal is een maatvoering aangebracht zodat uiteindelijk
de definitieve vorm van de boog verwezenlijkt wordt. De bundels dienen
nu een tijdje te drogen.

Figuur 9 De mal met horizontale en verticale maatvoering.

Figuur 10 De bundels worden met behulp van spijkers gefixeerd.

Math Schoonhen FLOS

 Bruggen Bouwen

 Na droging worden de twee rechte bundels ook op de mal bevestigd. Het

geheel wordt gefixeerd en er worden gaten geboord bij de
verbindingspunten. Tevens worden gaten geboord om de liggers en de
bogen met elkaar te verbinden.

Figuur 11 De brugdelen worden samen geboord. Zo liggen de gaten mooi in elkaars verlengde.

 De verbindingsstukken voor de bogen zijn 13 centimeter lang. De

verbindingsstukken van de liggers zijn 10 centimeter lang. Ze worden
gevormd door 6 op de gewenste maat geknipte prikkers met in het
midden één lange prikker. Het geheel wordt verlijmd.

Figuur 12 Het verbindingsstuk van de ligger en de boog.

 Hierna volgt de assemblage van de brug. Elke verbinding wordt verlijmd.

De verticale verbindingen tussen boog en ligger worden aangebracht.

Math Schoonhen FLOS

 Bruggen Bouwen

Figuur 13 De verbindingsstukken worden aangebracht. Een brug ontstaat.

Figuur 14 De verticale verbindingen worden aangebracht. De stijfheid van de brug

neemt toe.

Math Schoonhen FLOS

 Bruggen Bouwen

Figuur 15 De brug is bijna klaar. Nog enkele verbindingsstukken monteren.

Figuur 16 De brug "in functie ".

Math Schoonhen FLOS

 Bruggen Bouwen

We gaan de brug belasten.

Voordat we de brug gaan belasten, moet hij natuurlijk gewogen worden. Met
behulp van de keukenweegschaal stellen wij vast dat het gewicht 750 gram
bedraagt. De brug moet dus belast kunnen worden met een gewicht van 7500
gram oftewel 7,5 kilogram. Een behoorlijk gewicht voor een constructie van
satéprikkers, elastiek en lijm.

Wij vullen een emmer met 7,5 liter water. Om het gewicht goed te verdelen
over de brug leggen we een staaf over het wegdek en hangen de emmer
hieraan op.

Figuur 17 De testopstelling. Brug, gewichtsverdeler en haak.

Figuur 18 Belast met ruim 7,5 kg en de brug geeft geen krimp!

Math Schoonhen FLOS

 Bruggen Bouwen

De brug doorstaat de belastingtest goed, eigenlijk iets te goed. Om te zien dat

een brug bij belasting van vorm verandert, moet onze brug dit dan ook doen.
Wel kunnen we grafisch weergeven hoe het krachtenspel eruit ziet.

Figuur 19 De krachten worden weergegeven met witte pijlen.

Zoals je ziet heeft de boog de neiging om vlakker te gaan lopen. De verticale

verbindingen en de bevestiging van de ligger met de boog verhinderen dit. De
liggers worden niet alleen verticaal belast maar er ontstaat ook een horizontale
trekkracht in de ligger. De reactiekrachten in de oplegpunten tekenen we niet,
voor de constructie zijn ze niet van belang.

Het feit dat er geen deformatie optreedt bij belasting is natuurlijk jammer, de
enige manier om deformatie te laten zien is de brug maximaal te belasten. Dit
kan natuurlijk alleen uitgevoerd worden bij de demonstratie van de brug, het is
natuurlijk niet de bedoeling om een defecte brug in te leveren.

Math Schoonhen FLOS

 Bruggen Bouwen

Wat kan beter?

Bij het testen vallen enkele dingen op:

 Er zijn maar twee verticale verbindingen tussen liggers en bogen. Om de

krachten beter te verdelen voegen we nog acht verticale verbindingen
toe. De brug oogt dan ook wat massiever.
 De oplegpunten van de liggers moeten iets verlengd worden omdat de
uiteinden van de bogen iets verstevigd moeten worden. De extra fixatie
moet ervoor zorgen dat de bogen niet vlakker gaan liggen.
 Een wegdek van karton wordt aangebracht, dit geeft het geheel een
functioneler uiterlijk.

De volgende foto’s laten de brug zien in zijn uiteindelijke vorm.

Math Schoonhen FLOS