Beleggen

De grootbanken ontmaskerd: Robeco

abatco, kopte rekenmeester Bartjens van Het Financieele Dagblad een maand geleden, toen zijn krant onthulde dat Rabobank het fondsenhuis Robeco wil verkopen. Rabat is een germanisme voor korting. Enkele jaren terug had Rabo wel zes miljard euro voor Robeco kunnen krijgen. Nu de crisis woedt, is het concern hooguit anderhalf miljard waard. Maar Rabo heeft dringend geld nodig om haar balans te versterken. De half-Duitse woordgrap gold dus de eigenaar van Robeco. Zeker niet de particuliere beleggers die het Rotterdamse huis bedient. Dat blijkt uit Ontmaskerd, een recent verschenen boek van oud-ABN Amro-man Peter van der Slikke. Van der Slikke doet een boekje open over hoe de grote banken omgaan met die particuliere beleggers. Hoge kosten, lage rendementen dat is de moraal van zijn verhaal. De beurshausse van de jaren negentig maakte de banken net zo hebzuchtig als hun klanten. Tussen 1999 en 2003 verviervoudigden zij de beheerkosten van hun beleggingsfondsen, van 0,25 naar 1 procent van het ingelegde vermogen. Geen haan of klant die ernaar kraaide, die hielden genoeg over zolang de koersen bleven stijgen. Bankmedewerkers moesten beleggers zoveel mogelijk producten door de strot duwen. Van der Slikke is wel zo eerlijk ook zelf het boetekleed aan te trekken. Ik schaam mij er nu voor dat ik mij in dit proces heb laten meeslepen, schrijft hij.

Zes jaar geleden verliet hij ABN Amro en startte samen met Patrick Bontje de onafhankelijke vermogensbeheerder Topcapital. De twee beleggen het geld van hun klanten uitsluitend in ETFs, die automatisch een index of een ander mandje beursgenoteerde waarden volgen. Zulke trackers zijn veel goedkoper dan beleggingsfondsen. En die maken hun hogere kosten niet waar: slechts 20 procent doet het langdurig beter dan de markt, zo tonen talloze onderzoeken uitputtend aan. Neem Robeco, het oerfonds van het huis dat wereldwijd vier miljard euro belegt in large cap-aandelen. De kosten lijken relatief bescheiden: jaarlijks 1,12 procent van de inleg, plus lage transactiekosten doordat het fonds weinig handelt. Maar dat is niet het hele verhaal, zo blijkt uit het jaarverslag. In 2010 maakten de totale kosten van het fonds liefst 5,9 procent uit van het beleggingsrendement. En in 2011, dat eindigde met een beleggingsverlies, legden de totale kosten daar zelfs 19,7 procent bovenop. Robeco kon het verschil tussen de officile en werkelijke kosten deze week niet tijdig verklaren. Feit is dat het fonds in de periode 20022011 14,8 procent slechter presteerde dan zijn benchmark, de MSCI World Index, zo rekent Van der Slikke voor in zijn boek. O, o, Robeco. Ooit was dit concern d grote pionier en vernieuwer van het particuliere beleggen in Europa. Daarover volgende week meer. Joost Ramaer