You are on page 1of 28

T.

-=
I iU',]!--,r-^ll i lilUlt\

BOT]WBESCHRIJVING

HYBRIDE
KLASSE-A
EINDVERSTERKER
INHOTJD
Inleiding 4
schemaeindversterker 8
schemavoeding 10
behuizing ll,L2
onderdelenliist 13
montageeindversterkerprint t4
montagevan de verrnog€nsFET's 19
montagevoedingsprint 2L
kastmontage 22
bedrading 23
tekeningenbedrading 24
controle en metingen 25
gebruik 26
specificaties 27
printopdruk eindversterker 28
printopdruk voedingsprint 29

Dit ontwerp,printlay outs,tekeningenen tekstenkwamentot standmet mede-


werkingvan Paultvleijen Patick Nieuwenburg en MichielNoordermeer. We dan-
ken allemedewerkersvoor huninspanningen en npeite die tenslotteleiddentot
dit uiterstmuzikaleontwerp!

Copyright 1991 Audio & Techniek Rotterdam Holland.

Tekst,ontwerpen tekeningenin deze beschriivingziinbeschermddoorau-


Het is zonderde
modelbescherming.
teursrecht,octrooirechtrespectievelijk
toestemming
uitdrukkeliike van de niet
uitgever toegestaan tekstenen/of teke-
ningente copidren,danwel voor anderedoeleindente gebruiken,dan voor ei-
genhuishoudelijkgebruik.

A-25
Inleiding
door John van der Sluis

In 'High End" kringen staanbuizenweer volop in de belangstelling.AIs je eenaudiospeciaalzaakbinnenloopt


dan is het neusjevan de zalm aftijd eenbuizeninstallatie.Dezerevival van de ouderadiobuisbegint in sbeds
meer kringen door te dringen en natuurlijk ook in de hobby-zelfbouwsfeer.
Mijn eigenervaringenop dit gebieddaterenuit de 50er jaren. M mijn eerstekristalontvangersbouvde ik op 11-
jarige leeftiil mijn eerstebuizen-ontvangermet onderdelenvan de rommelmarkt w.o.eendirect verhitte 4-415
buis. Brom en ruis warenniet van de lucht, maar het werkteen beterdan wat ik daarvoorhad.Iater werd het
meer professioneel aangepakten ik heb bijv. de bekendeWilliamson-versterkergebanwden ook "Ultra-Lineai'
re" schakelingen.It{ade Philips uitgangstransformatoren kwam de fameuzeU-70-BN en zo experimenteerden
we allemaalmet uitgangstrafo'sen buizen.
Het vas eenleukeen avontuurlijketlid en de komst van echt stereomaaktehet nog spannender. Er bleveneen
paar problemen: fo1p1n, ruis en slijtage!Vooralde eindbuizenwarenkwetsbaaren de ingangsbuizenhaddenlast
van mikrofonie.
En toenkwam de transistor."Solid Stab'noemdenwe dat in het begin.De Statewasmisschienwel leuk, maar
Solidwashet geenszins. Om dehaverklapwarende (germanium)transistorendefect.Ik liet specialetransisto-
ren overvliege'nuit Amerik\ rl-lraar ook dat wasgeenonverdeeldsucoes.Bovendienwasde ruis nog ergerdan
met buizen!Met het silicium als basismateriaalft/-196t) werdallesbetrurwbaarderen ruisarmer.Labr met de
komst van de plastictransistorenwerd het nog goedkoopook. De buis?Wblactrbn er om. Dat wasietsvoor ou-
deren,die uit nostalgielievernaarde'warme'klank van notenhouEnkistjesluisterden.Eengoe& buizenwr-
sterftcrhaaldemet moeite2% verrorming, terwi! wij, de Solid State jongcns,al op minder dan 0,01%zabn.
De freqnentiekarakteristiekvan eenbuizenversterterwasvErrEvan 'lineaal-glad' en viij za|c;ninmiddelsbi'
nnen 0,1dB ran 20 Hz td 40 kHz. En natuurlijk washet ondenkbaardat slechtemeetgegercns goedgeluid ople-
verden.Mis, mis driewerf mis. In onzeonnozelheidgingenwe voorbij aanhet simpelegegeyendat ons gehoor
meer hoort dan de metersaangeven.
Inmiddels (1972)haddenwEeenbouudoosjegeconstrueerden op de markt gebrachtmet de naam 'Hawk'. Dat
waseenechteDC-versterker,dus met een ongelofelijkebasweergarrc, zelfsuit e.enQuadelektrostaat!De versor
ming wasomstreeks0,030/o en de Japanners gingennog verder;men kwam tot 0,0001V0 vervorming.Dat moest
echt onhoorbaarzijn. Inmiddelswetenwe beter

Otala
ln 1974publiceerdeMatti Otala, eenFin, zijn eersteartikel over ThansientIntermodulatieVervorming (TIM),
waarin hij aantoondedat eentransistorniet het idealeventerker elementis. Otela'sbetoogkomt in het kort op
het volgendeneer.Een transistoris eennogal "kromo elementmet van natureeenextreemhogeversted<ings'
faktor.Wil je dat in dehand houdendan moet je bgenkoppelenen compensatienetwerten aanbrengenanders
wordt de versterfterinstabiel.Hoe meer transistorenje gebruikt hoe meer versterkinger is en hoe meer @ve-
rall) rcgenkoppelingrt kunt toepassen. Van buibnaf gezienen gemetenis daar niets mis mee.Echbr binnen de
lus (of zondertegenkoppeling)is er met &rgelijke schakelingenvan allesmis. Een transistorvertraagten de b-
genkoppeling,die er voor zorgt dat het uitgangs-met het ingangssignaalvergelekenwordt, komt altijd te laat
TLansistoren gaandan bijv. 'slewen'resp.lopen korte tiid vast tegende voeding.Wilt U mcer over dit onder
werp wcbn dan is dat te vinden in de 'Journal of the Audio EngineeringScciety", kortweg JAES,1974-1978. U
kunt ook eenaantalartikelen vinden in RadioElectronicaen RadioBulletin van de jarcn 1978-1980.
Het bovenstaandc doorredenerend kom je tot ontwerpcnrrret ryn 'lokale'tegenkoppeling. D.w.z.dat icderc
transistorvan zijn eigenbgenkoppelingwordt voorzienen dusniet meer zo extreemversterftt.Bovendienkun
je eenschakelingzodanigontwerpendat hij ook zonderoverall bgenkoppelingal goedwerkt. Dat is na 197t
dan ook onzeontwerpvolgordesteedsgeweest.Het bovenstaande overwegende kwamen wij langzaammaar ze-
ker tot de overtuiging dat het hier eigenlijk om de faktor 'tiid' gaat.
Een transistorheeft tifl nodig voor de over
drachtvan in- naar urtgang.Met het injekEren van elektronenin de basiskomt eencumulatief effekt oP gmg,
een soort snezuwbaleffekt, waarmeeds collectorstroomteneemt en de transistornersbrlt.

A-25
Iater toonde"Hephaistos"in I'Audiofrile aandat'thermische yerrorming'ook in de tilt plaatsvindt. Hij toon-
de eveneensaandat buizen daar nauweliJkslast van hebben.Thermischevenrorming kun -ietegengaandoor al'
tijd eenrelatief grob stroom door de transistorb labn lopen,zoalsbijy. in klasse-Aversterkengebeurt.Wij lie-
ten overigensin snzEtransistorvoorversterftersook grote stmmenin de transistorenlopen,somszelfs het tien-
d twintig-voudrgevan wat gebruiketrt is.

anno nu
Buizenversterkers
De huidige'High End' buizenversterkerverschiltnogal van wat we van vrcger kenden.Een buis heeft de vol'
:
gende(nadelige)eige,n-schappen

hogein- en uitgangsimpedanties
versterlctmaar 66nkant uit en refereertaltijd aande voedings- (aarde-)ijn
wisselspanningop de gloeidradenintroduceertbrom
hogevcdingsspanning en dus duurderecornponenten
tussen& trappen,waardoorop die plaatsaltijd koppelcondensatoren
verschillendspanningsniveau nodig
ziyt

De grob voordelenvan buizen zijn de lineaire overdrachtskarakbristieken de (t.ov.de transistor)korte transfer-


vinden we veelaldevolgendeoplossingen:
tijd.In de huidige buizenversterkers

- de hoogspanningwordt veel beter afgevlakten eventueelgestabiliseerd


- de gloeispanningsrodt gplijkgericht,afgevlakten enentueelgestabiliseerd
- zijn van eenveel bEre kwalircit dan vroeger(polyprcpyleen)en somsworden
de koppelcondensator€n
eengelijke impedantieb ve*rii
meerderesoortcnparallel gesctrakeldorn oyer het gehelefrequentiegebied
gen

Figuur1.Een klassiekebuizenschakeling.

A-25
Veelfabrikantengebruikenou& beproefdeschakelingen,waarin bovengenoemde verbebringenwerdenaange-
b'racht.Een bijzondereontwikkeling is wel dat op het gebiedvan audiotransformatorenook vorderingenzijn ge-
maakt. Zowlrn Japanals in Engeland(Partridge)zlin nu uitgangstransformatoren te verkrijgenmet een
vrijwcl lineaire ovcrdrachttussen20 Hz en 100kHz. Dergelijketnnsformatorsn zijn bijzondcr pr-iing,helaas,
en de meestefabrikantenvan buizenversterkers gebruikenrelatief goedkopetransformatoren.
In figuur 1 zien we zo'n oudeschakeling.De geluidskwaliteit
wordt in hogemate be,paald door de condensato-
ren'Cn, de ontkoppelelco'svoor de kathodevan Bl en de negatievevoorspanning resp.de eigenschappen van
de uitgangstransformator, Een mogelijkeverbebring is het bepasscnvan aftakkingenop de uitgangstransfor-
mator voor & schermroost€rsvan de eindbuizen,waarrneede sdrakeling'ultra-lineair' wordt.Een panacee
voor& eventueleonvolkomenhe&nis het toepassenvan bgenkop'peling.Daarmeedaalthet verrrormingspercen-
tage,echter,net als in transistorschakelingen,moet je oppassendat je met het kind het badwaterniet weggooit.
M-a-w.tegenkoppelingmaalctnooit echt goedwat al fout is. Bijv. een sleshtekwaliteit condensatorof idem uit-
gangstransformatorblijft hoorbaar
We moebn bij dit allesbedenkendat eenpenthode,d.w.z.eenbuis met drie roosters,minder lineair is dan een
'beam-tetrode',
triode en meer onevenharmonischevervorming oplevert.Een bijzonderepenthodeis de qgn.
zoalsdeKT-55 resp.KT-tt, die voor audioenigszinsgunstigeris, echterduurder.
Een geheelandereontwikkeling is het vervolgop de transformatorlozeryn.'OTLn (OutputTi.ansformerless)
eindtrap.Bij de OTl-eindtrap gaathet om een schakeling,waarbij tweein seriegeschakelde eindbuizenal dan
niet via eenelcodirectdeluidsprekeraansturen.Daar deverkrijgbareeindbuizenmaximaal12 AmpereAno&'
stroom kunnen verdragenkan met zo'n schakelingeen'moeilijke'luidspreker niet zondermeer aangestuurd
worden.Een oplossingis dan om meerderebuizen parallel te schakelen,wat echte4,gez.rende daaruit volgende
prijs voor de voedingen de buizen,heel duur wordt.
Een andereoplossingis om in de laatsteversbrkertrap,waar de luidsprekerstroomvandaanmoet komen, Po-
wer Mosfet'stoe b passenin plaatsvan buizen.Jehebt dan 'the Bestof two Wodds', buizengeluiden voldoen-
de stroom om ook demeestgecompliceerde luidsprekeraan te sturen.Ook prijstechnischis dat eenaantrekkelij-
ke oplossing.
We moetenook bedenkendat de researchop het gebiedvan transistorsc,hakelingen veel inEnsieveris geweest,
en nog is, dan ooit voor buizenhet gevalwas.Alle grotefabrikantenhebbendaar vcel gelden mankrachtin ge-
stoken.De resultatenvan dat onderzoekzijn door anderengemakkelijk b kopieren.Er is dan ook eenveelheid
aan relatief goedkopeen redelijk goedklinkende transistorversterkersop de markt. Orr die redenis het niet
eenvoudigzo dat eenbuizenversterfter altijd bebr klinkt dan zijn transistorpendant.Wie er wat meer geldvoor
over heeft kan eenheel goedklinkende transistorversterkerkopen.Een goed of beterdan een goedetransistor
schakeling,klinkendebuizenversbrfteris eenuitzondering.De eerdergenoemdevoorwaar&n zijn eenabsolute
eis wil eenbuizenschakeling echtbeterklinken.

ZELFBOUW
De zelfbouw van buizenversterkers is tegenwoordigniet erg gebruikelilt. Het Fransetiltsctrrift I'Audiopfrilewas
langetijd de enigepublikatiewaarin hier serieusaandachtaan besteedwerd.Een onderzoeknaar transformato-
ren in dat bhd Gverdemartante verschillenop. De mooistetransformatorenhebbenhelaasook voor &
doe-het-zelvereenonaangenaamhoog prijskaartje.Een stereoeindtrapmet dergelifte trafo's kost al gauw zo'n
fl. 3.000,-of meer en dat lijkt voor eenexperiment,wat zelfbouw voor de meestentoch is, wat veel.
Ook in lftderlandsehobby-bladenzijn enkeleontwErpengepubliceerd.Helaasblinken die niet uit door origina'
liteit. In RadioBulletin werdeenversbrker beschrevenmet eenILP ringkern transformatorin de uitgang.Onze
eigenmetingenwezenuit dat dezetransformatoreneenbeperktebandbreedtehebben.Openloop kom je niet
o"--od". dan zo'n 16kHz! Met tegenkoppelingvalt daar wel wat aan te doen,maar het probleembliift. Daarbij
moet gezegddat uit het artikel Ui;tt Aatde ontwerperhet verschil in condensatoren niet hoort, wat op zijn
zachtstgezngdmerkwaarrdigis.

A-25
AUIERNATIEVENVOOR ZELFBOUW
over dit onderwerpleiddetot de volgendeoverwegingen:
Mijn gedachtengang

- eenzelfbouwontwerpdient van excellentekwaliteit te zijn en zich b kunnen mebn met gangbare(wrkrijg-


bare)modellen.
- condensatoren in de sigaaalwegdienenzoveelmogelijk vermedente wordenen indien gebruikt van goede
kwalitcit E zip.
- cen uitgangstransformatormoet of heelgoedzijn of vermedenworden.
- de eindversterhermct ook 'moeilijke'luidsprekers aankunnen.

Experimenten
Tot zovereen gedeelbvan eenartikel uit 19E8.Zoals ook in nummer l van Audio & Techniekwerd beschreven
hebbenwe met eenaantalschakelingenge6xperimenteerd. Eedifr gezegdwaren de eersteresultabnniet bemoe-
digend.In eenlater stadiumontstondde inmiddelsoverbekende A-80 h$ride versteikervan dehand van Frits
Sarelkoul.Die yenterker voldoetin alle opzichbn aande hierbovengesteldeeisen.Het ermeeverbonden
prijskaartjeis echteraanzienlijk.Eind 1989werd eeneenvoudigeren dusgoedkopereoplossinggezochthetgeen
resulteerdein de nu verderte besprekenA-25.

Ontwerpcriteria
Na veel experimenbn met de A-80 en ervaringenmet de eenvoudigetransistorventerkerA-|5 hebbenwe een
versterfterontwikkeld die redelijk betaalbaaris en aan eenaantalverwachtingenbeantwoordt:

De ingangsversbrkeris eenSRPPbuizenschakelingmet grote bandbreedte


De hoogspanningwordt niet gestabiliseerdwat het bouweneenvoudigermaakt
De hoogspanningwordt in het derdeRc-lid niet afgevlaktmet eenelcq maar met eenpolyp'ropyleencon-
densator
De gloeispanningvoor de buis wordt gestabiliseerd
M de buis volgenonmiddellijk de power fet's.Er zit op die wipe zo weinig mogeliik elektronicain de sig-
naalweg.
De (rust-)stroomdoor de ftt's wordt gestabiliseerd
De DC-offset aan de uitgang wordt weggeregeld met een 'seryo loop' zodater geenafregelingennodig zijn
Er wordt relatief veelvermogenen afulakcapaciteitin de laagspanningsvoedingvoor de fet's gebruikt
In plaatsvan meerderefet's parallel wordenenkelefet's toegepastwaardoorverliezenen vervorming in de
sourse-weerstanden wordenvermeden

Het resultaatis eeneenvoudigte bouweneindtrapdie, met slechtsenkelemetingen,door vrijwel iederehobbyist


na te bogwenis. De venterftCrktnkt gcd, heel goedzelfs en dat wordt medeveroorzaaktdoor zijn simpelheid.
'gewone'luidspreken eenbijzonderstrakkebasweergave gerealiscerd-
Door de rigoreuzevoedingwordt met
Die basis itrakker dan met menigeversErftermet eendempingdactor van 100of meer! Het is, kortom, een
zeer geslaagdontwerp waar veel muzikaal genoegenmee valt 0ebeleven.

A-25
N
o
(t

o
D
o

o
i
(,
rt
o
o
o
r?
o
o o
o o
(, o
I
l?
o
JHIU
.9 D
o
o
o
so
o
3
o

o
t
(t

+l

o
o
I

DO
EC

A-25
De Schakeling
In figuur 2 zienwe de schakelingvan de A-25. De actieveschakelingwordt gevormddoor de buis Bl en de tran-
sistorenQl en Q2. Beki3kenwe nu de sctrakelingvan in- tot uitgang.
Aan de iogarg is eenRC-netwerftaangebracht,R2 en Cl. Dat netwerft zorgter voor dat de versterkersignalen
onderdrult boven& kantelfrequentievan100kHz ItIahet netwert wordt de eerstebuis Blb direct aangestuurd
via de storpweerstand R3. Die eersb buis is dus DC ofwel gelijkstroomgekoppeldmet de sturendebron. In de ka'
thodevinden we eenserieschakeling van tweeweerstandenR5 en R6. De laatstekdn ontkoppeldwordendoor
de oflionele condensatoren C2 en C3. Indien niet ontkop'peldis de versterkingvan de tuis laagen zo ook de ver
vorming. De gevoeligheidis dan omstreeksI Volt vmr volle uitsturing. Indien de sturendebron een te lageout-
put heeft om deversterter voluit b sturendan kunnen C2 en C3 geplaatstwordenwaardoorde versterftingtoe-
neernten de gevoeligheidomstreeks300 mVoltwordt voor volle uitsturing.
Bla vormt een soort stroombronvoor Blb. Het gevolgis dat de schakelingminder gevoeligis roor storingenvia
dehoogspanningsvoeding. Bovendienis de impedantieaan & anodevan Blb relatief laag.Dit laatsteis nodig
daar & stroomversterkende fet's eenlageimpedantievormen bij toenemendefrequentie.
Via de parallel-schakeling C10p11enC12respectievelilk C13,Cl4 en C15wordendegatesvan de ftt's aange-
stuurd.Er ziyt op dat punt meerderecondensatoren parallel geschakeldom eenoptimale overdrachtte verkrij-
gen voor het gehelefrequentiegebied. Deze condensatoren bepalenin hoofdzaakde gehoormatigekwaliteit van
& schakelingHet is daaromvan belanghiervoor eenzo goedmogelijkekwaliEit toe b passen.De gelijkspan-
ning aan de anodevan Blb is omstreeks100Volt en de geliikspanningop de gabs van de fet's is omstreeks0
Volt. Afhankelijk van de groottevan het muzieksignaalvarieert de spanningaande anodevan Blb. C10 t/m
C15moetendaaromeen minimale spanningvan 160VDC kunnen verdragen.Hoger is beteren klinkt ook be-
ter.
De gaEsvan de fet's wordeningesteldmet eengestabiliseerde spanning.Dl en D2 zijn bmperafuurgecompen-
seerdezenerdiodesvan 6,2 Volt. Er kunnen ook "gewone'zenerdiodesgebruikt worde,n.In het laatsEgevalkan
de klasse-Ainstelling van de fet's iets varidrenafhankelift van de omgevingsbmperatuur.Ecn restrimpcl van
& voedingop de zenen wordt onderdruktdoor de capaciteitenCl5 en Cl7 -Deznhebbeneenwaardevan 10.000
uF Tirssende tweezenerdiodenis een spanningsdeler aangebrachtmet de weerstandenR10t/m R17.Die span-
ningsdelerznrgt emmir dat de spanningtussende tweegatesomstreeks2 Volt bedraagt.De gateswordenbevei-
ligd tegenoverspanning(watgeziende hogespanningop de buis noodzakel!1 is) door de dio&n D7 t/m D10.
Het spanningsverschiltussengateen souroekan nu nooit groter wordendan 12Volt. Tussende sturendeschake-
lingen en de gatesvan de fet's zijn de gate-weentandenR19en R20 aangebradt.Die weerstandenzijn verschil-
lend omdat de inwendigecapacireitvan de fet's verschillendis. R19en R20 vorrnen samenmet die inwendigeca-
pacitciteen tweedekantelpuntin de versterfter.Door die weentandenzo dicht mogeli$<bij de physiekeaanslui'
ting van de fet's aan te brengenwordt bovendienvoorkomendat de hoogimpedanbgate-aansluitingoscillatie-
versctrijnselengaatvertonen.
De twee soursesvan de fet's zlin met elkaar verbondenen stur€nzo de luidsprekeraan.Om fasedraaiende b-
rugwerking vanuit de luidsprekerbij hogefrequentieste onderdrukkenis het Zobel-netwerkR22 en C15aange-
bracht.
De DC-insblling van de uitgang wordt op nul gehordendoor eenzogenaamdeserno-loop.Hiervoor zorgt ICl.
Dezevormt, met C30 in de tegenkoppellus, een Het IC heeft op die manier eenhogerersbrkingsfac-
tor benedenlHzDr- plus-ingangvan het IC reftreert aan 0 en vergeliftt die 0 met de spanningaande uitgang
van de versterker.Indiende DC-spanningaan die uitgang(enlagefrequentiestot l Hz) gaatafwijken van 0
stuurt het IC eenvenchilsignaalnaar de gatesvan de fet's.Het grote voordeelvan de schakelingis dat er niets
afgeregeldhoeft te wordenen dat de restspanning(offseQaan & ultgangook na jaren niet grobr kan wor&n
dan enkelemillivolts.
De buis wordt gevoedvanuit eenhoogspanningsrneding. De laatsEontkoppelingvan die vwding vindt plaats
op de eindversterkerprintdoor middel van C4 en C5. Daar een buizenversterfterschakeling zeergevoeligis voor
variatiesop & voedingslijnspeeltde kwalibit van &zn ontkoppelingeengroE rol. Na veel experimentenmet
'mooie'polypropyleen cqrdensatorin plaatsvan een
diversesoortenelco'swerd uiteindelijk gekozenvtx)r een
elco.Daarmeeis C5 eenvan de duurstecomponentenvan de schakeling.Het subjectiwe,hoorbare,verschil met
eenelco is eehbr groot. Bespaardusniet op dezecondensator!
De voedingvan de fet's is eveneenszeer roigorcusontkoppeldop de eindventerkerprint.De parallelschakeling
van de condensatoren C40 t/m C53 mag overdrevenlijken maar is medeeen waarborgvoor eenlagevoedings-
impedantieover eengroot frequentiegebied. Die voedingsimpedantie speelteenrol bij de aansturingvan de luid'
spreker. Indien die impedantie toeneemt bij toenemende frequentie zal de controlevan de versErkeroverhet
luidsprekergedrag minder worden.

A-25
n
N
I
(t
llt
.,{ u
c
U o
ql E
0l
-c
0d
U
rrl
ul
o o
c
! .,{
f It
c o
++ o
m!n
JT

) () t_

(l
u
!0
u

F
(J
nl
ul

N F)
u u
n
(J
nl

'{
tr
(,
(, z
z H
o
H
o |Jt
lrl o
o
ul
t/l (,
u z
z H
z
H
z z
z c
<t 0-
IL ul
rJ| t-{
o lrl
o o
o J
(,
I

t?
o
o o
c
.i
c
c c
o
q.
4
q
u ul

>o o
UI o
Oul o
O-l ..1
N3

10 A-25
De Voedingvan de buis
In figuur 3 is de schakelingvan de voedingb zien.Die voedingis uiterst eenvordigen wordt op eonkleine prin-
plaat AI-902 ondergebracht.
De hoogspanningworrdtmet vier diodengeliftricht cn afgevlalt door C5. Voor de tweekanalenwordt de
hoogspanninggesplitsten in tweedeinstantieafgevlaktdoor R2 met C6 respectievelijkR3 met C7. Via R4 en
R5 wordende tweekanalenEnslotE gevoed@elaatsb ontkoppelingzit op de eindversterfterprinD. De
hoogspanningsdioden zijn overbrugdmet kleine condensatortjesom errntuele piekstoringenuit het lichtnet te
onderdrukken.
De gloeidradenwordengevcd uit een10 itlz Volts wil*eling van de voedingstransformator. De gelijkrichbr
wordt gevormddoor de diodenD5 t/m D8. De laagspanningwordt afgevlalt met tweeelco'syan 2200 uF op de
printplaaten eventueelGnaarwel aanbevolen)eenzware10.000uF elco die naastde print gemonberdwordt.
De spanningwordt vervolgensgestabiliseerdmet twee qpanningsregelaars, 66nrruorefte hris.
Aan de ittgang van de laagspanningwoeding is voorzienin eenweerstandR6. Dezeis voorzienom een te hoge
wisselspanningweg te werken.De stabilisatorenwerten het best met eeningangsspanni"g(DC) van 10ir 12
Volt. Sommigetypen transformatorengeveneenSeel) te hogespanning Door R6 kan het eventueleteveelwor
den weggewerkt.Mocht uw transformatorbij belastingde juisb spanningafgevendan kan in plaatsvan die
weerstandeendraadverbindingwordenaangebracht.
Merlcop dat er eendraadverbindingwordt gemaakttussende plus van 66nvan de gloeidraadvoedingen en de 0
van dehoogspanningsvoeding. De gloeidradenyan de buizen staannu altijd op eennegatiefpotentiaalten
opzichtvan nul.

De LaagspanningsYoeding

Dezebestaatuit 6en ringkerntrafo per kanaal.Het is zaaktevorente overwegenwelkegrodte dezetransforma-


tor zalhebben.U kuntkiezen voor een relatief kleine en goedkopetransformator,b[ivoorbeeld120VA. Het is
echterhet overwegenwaardeengrotertype b kiezen,bijvoorbeeld150VA, 225VA of zelfs300VA.In delaat-
stetwee gevallendienenook de vcdingselco's groter gekozente worden(respectievelijk2 x 15.000uF en 2 x
22.000uF per kanaal).De winst die u met eenzwaarderevoedingkunt verwachbn is dat langdungaangehou-
&n lagetonen(te &nken vdt aan orgelmuziek,maar ook in popmuziekkomt dit voor) betergecontroleerduit
uw luidsprekerkomen. Het nadeelvan een zwaarderevoedingis dat & behuizinggrder en zwaarderwordt. In
alle gevallendient eenzwarebruggelijkrichter met eenmetalenbehuizingen centraleschroefbevestigingte
wordengebruikt.

De Behuizing
Voordatu met de bouw aanvangtis het zinvol om de behuizingte bepalen.De groottevan de behuizinghangt
af van de keuzevoor monoblokkenof een stereoversterfter laagspanningsnoedingen.
6n van de toegepaste
Bij het ontwerp zljn we uitgegaanvan een sbreoversterkerwaarin slechtseenhoogspanningsvoeding wordt toe-
gepast.Dat beperktde kosbn aanmerftelilk. Zon'lsin figuur 4 te zienvalt wordende afmetingenbij stereoaan-
zienlijk. De hoogb van de kast is afhankelift van de toegepasblaagspanningselco'sen de koelribben.In onze
prototyp€nhebbenwe de behuizing 20 cm hoog gemaakt.lndien u niet al te hogeelco'stoepasten netrts botwt
kan de kasthoogtetot 15cm bepeftt blijven.
Gezier.hetbovenstaande is het zinvol alle componenbnvoor de laagspanningsvoedingvan de fet's, de koelers
en de printplaten in huis te hebben en daarmee uw kastgrootb te bepalen.
In de besctrrijvinggaanwe uit van de bouw van eenstereoeindverstertet Bij mono wordt de afmeting
omstreeks55 cm diepen 30 cm breed.

A-25 11
I

RT.9B1
t3
brug

/\
I
c?nt n::l
i/ {8
I
t
3:Fdpunt
;I$i"i:::
vosdr ng
bnug

RT-9gt
tr
-
IJ LJ ,/-,

55cn

Lees yoor u begint de gehelebouwbeschriivinggoed doon


Het lijkt natuuriijk leuk om gelijk alle componentenvast te solderenen z) gauwmogelijk &ze versterkeraande
praatie krijgen, maar wij adviserenu hier vooral ruim till voor uit b trekken.Het bouwenvan de zo goedklin'
kendeA-25 begint met het zeernauqikeurigbestuderenvan dezebouwbesctrrijving.Od< de assemblage van de
print dient mef zorg cn preciesvolgensde bouwbcsdrrijvinggedaanb wordenom fqrtcn zoveel mogelijk te
vootkomen,maar laat u niet ontmoedigen:iedereenmet een minimum aan ervaring of kennis van elektronica
kan aan de hand van dezebouwbeschrijvingeenklasse-Aeindversterkerborttn van uitzon&rlifte klasse.

Montage Yan de printplaat Af,-901


Dezeprintplaat is met zorg gemaalt. Indien u hem ook met zorg behandeltzil de verster*erjarerrlanggoed
blijven werken.Gebruik vooral eengoedesol&ertout van 15ir 20 Watt en e€ngoedeharskernsoldeer.

GEBRUIKIN GEEN GEVALEEN SOLDEERREVOLVER

Dit laatsb in verband met de magnetische velden die de revolver opwekt en die de componenten (door indugtie)
zou kunnen besctradigen.Borrcndien is de soldeertemperatuur van zo'n tevolver erg hoog wat ook sctradelijke ge'
volgen kan hebben.

12 A-25
OnderdelenlijstVersterkerA'25 (mono) Condensabren
S =Solen
G =Ghatealroux
Werstanden
FKPMKPenMKS=Wima
allecondensatoren
R1=100K
R2 =1K5
Dbden
R3.1K
D1.t2=1N8254
R4=12O
D3.D4.D8"D9 =1N4148
R5=39
D7.D1O =12Y- 40OmW
R6=82
-R7=121 D5,D6=15V-1,3W
lcl =TLO71
R8,Rg veruallen
Fefs
" R0,R11=2.OK
R12.R13.412
Ql.2SK135
02 =2SJ50
R14,R15=1M
Buis
R16.Rf/ =6.65K
3K3 - lW 10%
81=ECC88of E88CC
R18,R21=
Rng=604
R20= 402 Voeding Stroomversterker L'25 per
R22=',lO- 1W10% kanaal:
R30 =10K
R31,R32=100K 2 x Bekerelco 1O.OOOuF - 4OV (SicSafco' GEE
i,lallory)
R33,R34=1K8- 1W10%
altematbf 2x22OOO uF - 4OV
alle weerstanden 1%tolerantie tenzij anders aangpgp-
ven Trafo : rhgkem 2x22Y - 2:l2A (12OVAb.v.lLPtVPe-
numrer 41015of 160 VA tYPe51015
Brugcel25A - 1OOV
CONDENSATOREN
C1=1nF - styrofhx axiaal
C2 =1O0uF - 16V
OnderdelenliistbuisvoedingA'25 (stereo)
C3 =10 nF - 16OV- styroflex axiaal
C4 =1,5uF MKP - 16OV Weerstan&n
C5 =1OuF - 4OOV- axiaal(S.C) R l =1 OO h m- 1 W
C1OC15 .47OnF - 4OOV- FKP R2,R3.R4,R5 =5,6 Kohm- 5 W
C11C14=1uF-4OOV-FKP RO=82 Ohm- 5 W (zb bkst botnrbeschrijving)
C12513= 68 NF - 125V - styroflex
C16C17= 1O.OOO uF - 1OV standaard 3-phs behui- Gondensabren
zing Fhiligs) C1C2C3G4=O,O1 uF- 4OOV- FKP
C18 =lOOnF - 1OOV- MKS CSCOC7.33uF- 35OV
C3O =0,68 uF 63V - if(P of MKS C8C9 =22OOuF- 25 V
C31. O.47uF 63V - 1t0(Pof MKS ClO=O,2.uF- 1OOV - MKS
C32.33 =0.68 uF 1OOV- MKP of MKS 47 uF - 25Y
C11G12=
C34C35.1OOuF - 40V C13C14=O,O1uF - 1OOV - MKPof lvKS
C&C.41= 10 uF - 40V
= - - (SC)
.C42C'43 O.47uF 4OOV rc's
C44C45 =0,68 uF - OOV - MKS T 1T2. LM78OG'(lA-Type met koel-plaatje)
C46C'47'68 NF - 63V - stYroflex
'C48C49
=1OOuF - 4OV Dbden
C5OC51=47O uF - 4'o V Dl Vm Drl =4OOV - 1ASchottky (of 1N4OO7)
C52C53 =22OOuF-40V DS t/m D8 =1OOV- 3A
I Trafo secmdair 2OOV - sOmA + 12Y- 2A F statiscft
alle elco's ITT of iltarcon scherm)

B
A-25
Mono eindversterkerprints
We beginnen het eerst met de eindnersbrkerprints

Ivlaak als eerste een passendekoelbeugel uit aluminium hoekprofiel. Die beugel heeft een maat van 35 x 35
mm,2O cm lang en 3 i 5 mm dik. (Hoe dikker hoe liever!) Die beugel wordt voorzien van gaten overeen ko-
mend met de giten voor Ql en Q2 op de printplaat. De vier grote gaten dienen 4 mm in doorsnee te zijn en de
kleine gaten 3 mm. Als het hoekpmfiel goed op maat is wordt het opzij gelegd tot na de montage van de compo-
nenbn op de printplaat.

Printpennen
Leg de printplaat met de opdruk naar bovenop eenniet te har& ondergrondbijv. eenhoutenplankje.Neem ver'
volgensde 14printpennenen tik dezemet eenhamertjein de gaatFswaar Ycct YCc-, int in-, Sl, 52,
GLt GL-, HSP+ en HSP- bij staat(10x)en in de vier gaatFsrondomC18,waar niets bij staat.Dit wor&n
de aansluitingenvoor voeding,ingangen,luidsprekers,e-d-In & printplaat zijn gaatjesvan\2 mm aangebradrt.
Het is & bedoelingdat de printpennendaarklemmend in passen.Indien uw leverancierprintpennenvan 1,3
mm levert kan het nodig zijn die gaatjesiets op b boren.Da dat voorzichtigen liefst met eenprintboorma-
chientjevanaf de onderzijrlevan de printplaat. Zorger in ieder gevalvoor dat de garcnniet te groot wor&n.

Draai na het intikken de printplaat om en soldeerde pennenvast.Iaat de soldeergoeduitvloeien.Een goedesol-


deerverbindingglimt en heeft eenholle meniscus.

Maak eendraadverbinding@raadbrug)over het lijntje naastR32.Dit mag dun draadzijn.

Weerstanden
Vervolgenswordenalle weerstandengemonteerd.De weerstandenzijn voorzienvan eenkleurcode,bestaande
uit 5 oi 5 gekleurderingen die voor eennumeriekewaardeof eenvermenigvuldigingsfactorstaan.De kleurco-
detabelgeeft eenoverzichtvan de waardevan eenkleur

zwart =o
bruin :l
rood =l
oranje
geel =1,
groen =$
blauw :$
violet =-f
grijs =8
wit =$
goud =x o , 1 ( t )
zilver =x o,o1(*)

alleenop de vierde ring voorftomenen zijn in dat


+ Dezekleurenkunnen bij metaalfilm precisieweerstanden
gevalvermenigvuldigingsfactoren.

L4 A-25
De ringen zijn als volgt af Eleznn:

le ring le cijftr
2e ring 2e cijfer
3e ring 3e cijfer
4e ring aentalnullen
5e ring tolerantie

Wannecru eenvrrrterfter bouwt is het & bedcling dat u hier metaalfilm prccisb*tentanden (tderantic = 1%)
voor neernt Allee,ndan wordt de juisE kyalibit van dewrsbrter berEikt Bij dezeweerstan&n is de lasbts
kleur dusaltiit b'ruin.

uprden aangBduidin Ohms, kiloOhms (kOhms)of I![egaGms (lv!Ohm).Bijroorbecld:I


Weerstandsyaarden
kOhm = 1000OhrrLMOhm = L000.000Ohm.

We beginnennu met de monr"ge.De wcntanden rurden gemonberdin groepis van vijf. Als u de kleurcode
niet vertrqrwt kunt u de waardename&nmet e€nunftrcneelrncErin de standkohm. Eventueelzoelt u esrst
de *tcrstan- den uit en lcgt u bij iedercwaardeeen briefjc met de wccrstands*aadcin cijfers.

We beginnennu met de eente vijf rerstanden.

R1 =100K = BRUIMZWARTZWA RT/ORA NIE/BRIJIN


R2 =lK5 = BRI]IIVCiRGI{/ZWARf/ROO/BRT'IN
R3 =lK = BRIJIIVZWAR'IZWARSRLIIN/BRIIN
R4 =120 = BRUIWROOZWARTZWARVBRI]IN
R5 =39 = ORANIE/WTI/ZilARVG OIJD/BRLIIN

De draadjesvan de weerstandenwo'rdtnzodanig
omgcvourEn,dat de *terstand gecics op de print
pasl Dan wordt de c/Eerstandingest*cn. Het
weentandslictraammoet bgen de print aanlig'
gcn!!Bug de pootis van & wrstand db m&r
de print uitstck€neencindi om zodatu niet uit
de print vallen. Knip vervolge,ns n draedi zo af
dat er nog ongsveer2 mm van hct dradje door
de print sEckt. Het ingpkortsdraadit kan nu won
&n vas[escildecrdDe bkeningetis hieronder
tJg,z
zullcn het ecn elr andervcrduidelijkcn-Indien u
de *rcrstrnd cerstvastsoldecrtvordat & draad'
jes ingrkort zijn, zullen bij hct aftnipp minis'
cule haarscheurtjesotstaan.Hierdoor zal na ver
loop van tiit de sdd€crwrbinding qaenoxideren
en een grotercweerstandkrijgen. Dit kan esn
gt* @cgatbw)invtodhetrben opde k*aliteit
van het geluid.De juisb manier om E solderen
staathicronderbeschrevcn.
Breng& punt van de soldeerbantbij hct drasdje.
Zorgdat Egcryrertiif het draadjeen het vprtindc
rmdi: op & print wrwarrd worden Brag nu de
sodeercrtii Dc soHrcr smelt Vcg rytel sol-
deertoe dat ecn kbin bo[sti] obtaat. I*em de
soldeervrg €n laat de bort nog enkcb clhn op
& soldccrplek.\\ihnneerhet bolletF uitvb€it bt
een soHccrverbindingmet holle zijkantsnhalen
rc dc bcrr rtg en latende soldcerflckafkoelen.

A-25 15
IIALTIJDEERSTAFKMPPEN EN DAARNA VASTSOLEREN!!

Nu kan het twede draadje op de juisb lengte (2 mm) worden afgeknipt en op de juiste wijze worden vastgesol-
deerd.

De volgende vijf weerstanden:

R6 =E2 = GRIJS/ROOD/ZWARVGOI'D/BR.I.'IN
R7 =l2l = BRUIN/ROOD/BRUIN/ZWARTBRUIN
R8 = VERVATI
R9 = VERVALT
R10 =2K = RO@/ZWARTZWARV BRUIN/BRUIN

R8 en R9 vervallen;er zitten ook gsengaatjesvoor


N.B.In het laatsteontwerpvan de A-25 zijn de urcerstanden
op de print.
De weerstandenwor&n weer voorgebogen.Dan insteken,ombuigen.Eent eenkant aftnippen en vastsolde-
rEn,daarnade anderekant.

We vervolgenmet het volgendegroepje:

R11 =2K = ROOD/ZWARVZWARYBRIJIN/ BRUIN


R12 = 412 = GEEL/BRIJIN/ROODZWARI/BRUIN
R13 = 4t2 = GEEL/ BRUIN/ROODZWA R'I7BRLJIN
Rl4 =lM = BRUIN/ZWARTZWARVGEEI-/BRUIN
R15 =lM = BRIJIN/ZWARTZWARI/GEEL/BRIJIN

Dan insteken,ombuigen.Eent eenkant afknippen en vast-


Ook dezeweerstan&nwordenweer voorgebogen.
solderen,daarnade anderekant.
En vervolgens:

R16 = 6,65K =BLAUWBLAIIW/GROEhI/ZILVER/BRIIIN


R17 = 6,65K = BLAUWBLAUWGROEMZILVER/BRUIN
R18 -
= 3K3 lW 10Vo = ORANJE/ORAI$E/ROOD/ZILVER
R19 = 604 = BLAIJWZWARVGEEL/ZWARVBRIIN
R20 = 402 = GEEL/ZWARI/ROO/ZWARVBRIJIN

tenslottede laatstezes:

R22 = 10 - lW 10% = BRUIIVZWARjIIZWAF.IIZILVER


R30 = 10K = BRIIIN/ZWARVZWAR?ROOD/BRUIN
R31 = 100K = BRUIN/ZWARTZWARVORANIE/BRIIN,
R32 = l00K = BRUIN/ZWARTZWARVORANIE/BRUIN
R33 = 1K8- lW 10Vo =BRUIN/GRIJSZWARVROOD/ZLVER
R34 = 1K8 - lW 10Vo = BRIJIN/GRIJSZWARVROD/ZILVER

De I Watt weerstandenzijn koolweerstanden met eentolerantievan 10Vo(zilver)of 5Vo(goud).U kunt beterme-


taalfilmweerstandengebruikenmet eenkleineretolerantie.Helaasziin die weentanden(metaalfilm l Watt)
vaak moeilijk te verkrijgen.Ook bij dekoolweerstandenmag de tolerantiekleiner z!in.

15 A-25
Nu zitten voor d6nkanaalde weerstandenop de print Controleeruw soldeerverbhdingengoed.Een goedesol-
rieerverbindingglanst.Ee,nslechrcsoldeerverbindingziet cr matgrijs uit. Wanneeru eenmatgrijze soldeerver
binding ziet kunt u het besb nqg eenkeer de soldeerbouter tegenaanhoudenen eenklein beetjesoldeertoe-
voeg€,ll.

Volg dezeheleprocedurenqgmaalsvoor het twede kanaal.Monterenin groepjesran vfrf, eerstknippen, dan


soldercn!

Halfgeleiders
Halfgeleidenzijn transistorenen diodes.Wanneerer meer dan eenhalfgeleiderin een behuizng zrt, noemen
we dit eengerntegreerde schakelingof korturegIC (uit het Engelsvan IntegratedCircuit). Zo'nlC kan allerlei
schakelingenbevatEnbijv. geheugens, elektronischeschakelaarsof comprtersdrakelingen.

Een apartecatcgorieIC's zijn de operationeleversbrlcergbeterbekendals OPAMP's (uit het Engelsrnan


ORrationd AMPlifier). Tiansistorenen OPAMP'szijn actieveelementenin eenversterketZedoen iets met het
signaal(bdv,venb*en). Weerstanden en condensatoren zrF passieveelementen.Met de passieveelementenkun
je eigenschryen van de actieveelemenEnveran&ren en aanpassen aande gewenstesituatie.

Allereerstwordt het lC-voetjegemonteerd.Aan e6nkant van het voeti zit eenuitsparing.Op de


printplaatopdrukzit ook eenuihpering. Het voeti moet zodaniggemonberdworrdendat de beideuitsparingen
aandezelftlekant zitten. Op het K zit namehjk ook eenuitsparing.Wanneerhet voetjeop de juiste manier
wordt gemonteerdkomt u liaterook niet in deproblemenmet de vraaghoe het lC in het voeti hoort. Alle uit'
sparinge,nin dezelfderichting!!
HetIC mag niet in het voetjewordengezetvoordathet rnetje is vastgesoldeerd. Het IC worft paslater in het
voetjegeplaatstomdat tillens het solderenhet IC b warm wordt en stuk raakt.

Steekde pootjesvan het IC-voeti door de print en soldeereerstesn voetjevast Bekljk of het plasticvan het
voetjebgen de print aankomten soldeerdaarnapasde anderepootjesvast.

ICl= TL 071

Dit IC unrdt pasop het laatstin het voetjegeplaatst.We gaannu verdermet de zenerdiodenD5 en D6, D7 en
Dl0. Dit ziyt zcerdunnebuisrts met tweedraadjesen aaneen zlile een flarte ring Dezering moet aan de-
zelftlekant komen als de streepin het symbool zoalsdat wordt aangegevenop de printplaatopdruk.Ook hier
reer noortuigen, insbken en de pootis een beetjeuitbuigenzodatde diodeniet uit de print valt. Ee,npootje
afkniprpenen vastsolderenen daarnade anderepoot.

D5 =16V-t3W
D6 =16V-1,3W
D7 =12V-400mW
D10 =l2Y - 400mtlV

I.et weer op het streepjeop de dio-


Nu doen we de anderediodenop preciesdezelfdemanier als de zenerrdioden.
de en de print. Dezemoetenook hier aan dezelfdekant zittcn.

Dl = 1N825A
D2 = 1Nt25A
D3 = lN4l48
D4 = 1N4148
D8 = 1N4148
D9 = 1N4148

A-25 t7
Condensatoren
Wegaannu & condensatoren aanbrengenop de print. De waardevan eencondensatorwordt aangegeven in mi-
croFarad(uF), nanoFarad(nF) ofpicoFarad(pF). De o$ruk kan per fabrikant an&rs zijn en verwarring geven,
bijv.1000nF is hetzelf& als I uF en 1000pF is hetzelfdeals1 nF of 0,001uE

Ook de condensatorenwordenin groepjesvan vijf op de print berrcstigd.Sommigecmdensatorenstaanrechtop


Dit noemenwe de axiale stand.Wanneerdit zo is' wodt dit vermeld.

ook hier geldt: EERST KNIPPEN EN DAN SOLDEREN

De styroflexcondensatoren zijn zilverkleurigerolletjesmet dunnedraadjes.U mag daar niet te lang aan solde-
ren. Steek& condensatoren in de printplaat,buig de pootjesnaar buiten en soldeersteedsedndraadrtvast,zo-
dat de condensatorniet te heetwordt.

De elektrolytischecondensatoren Dit wil zeggendat er eenptus ft) en eenmin (-)


(elco's)zijn gepolariseerd.
kant aan zit. Op de opdruk van de printplaat is dit ook aangegeven.Let dusgoedop dat u de condensatoren goed
monteertandersml.lrenzn heuse(stinkende)rooksignalenuit uw versterterdoenoptrekken.Let ook op de isola-
tiespanningvan de elco's.Somswordenelco'sgeleverdmet eenhogereisolatiespanningdan nodig. Dit is niet
Elco's met een b lageisolatiespanningzullen echtervroegtilJig & geestgeven.Dit dmn zij
erg (integendeel!!).
met een ftleine) explosie.
Soldeerde condensatoren op dezelftlemanier als de weerstanden vast-Dus beidepootjesinstekenen uitbuigen.
Dan eendraadFafknippen en solderen,daarnahet tweededraadje.

c1 = l nF styroflex axiaal
C2 = optioneelnog niet monteren
c3 = optioneelnog niet monteren
c4 = 1,5 uF MKP - 160V
c5 = 10 uF - 400 V axiaal (fabrikaatSOLENof CHATEAUROIIX)

Ook hier zijn in het laatsteontwerp (zoalsu voor u hebt liggen)enkeleveranderingenaangebrachten wat con-
densatorenweggelarcnom de versterkerte opimaliseren. De oudenummering is edtter wel gehandhaafd.

c10 = 470nF FKP - 400V


c11 =luFFKP-400V
ctz = 68 nF 125V Styroflex
c13 = 68 nF 125V Styroflex
cl4 =luFFKP-400V

En de volgende vijf:

c15 = 470nF FKP - 400V


c16 = 10.000uF - 10V standaard
drie-pinsbehuizing
c17 = 10.000uF - 10V standaard
drie-pinsbehuizing
c18 = 100nF MKS - 100V
c30 = 0,6t uF - 63 V MKP of MKS

goed!
Controleerdekwaliteit van de soldeerverbindingen

18 A-25
Nu verder

c31 =0,047uF - 63V MKPof MKS


c32 =0,5tuF- 100VMKP of MKS
c33 =Q6t uF - 100V MKP of MKS
c34 =100uF-40V
c35 =100uF-40V

Indien lewrbaargebruik rlan liel€r MKB bijvoo6ccld van WfMA. Db cmdensalorenkostcnie$ meerda"
MKS maar het korrf de gebilskwaliEit ten goeda

c40 =10uF-40V
c41 =10uF-40V
c42 =947 uF - IY{KS- 100V
c43 =0,47uF - MKS- 100V
c44 =0,5t uF MKS- 100V

En vreer gcd cmtmleren!

c45 =Q6t uF MKS- 100V


c46 =6tnF-100V
c47 =68nF-100V
c48 =l00uF-40V
c49 =l00uF-40V
c50 =470uF-40V boutj e
ll5 x .1O
c51 =470uF-40V
c52 =2200uF-40V
c53 = 2200uF - ,10V
trans i stor

isolatie-
rubber I

i"t
hoekpror V74
isolatie-
F r ngen

pnintplaat , i
I

noert j es ll5 trtrE


I

Nu moebn alben nog de rcrgcrken& clementen*orden aangebrac.ht Omdat de FET's gekocldmcEn *or
O"oir n"t noodzakelirt op & print ccn hoelpmfhl f mmbren. Hiertij gaat 1c als vdgt b rcrt' In het
waar
hoekpr,ofielkomen p". fin vbr galcn.6bhet goedis h4 u1!4 3! gdaanD Tu,Ecgah *q q" bortis
,rr"" i, FET rordt vasgeza c" tweonoorde pmtjes van & FEf Het is hecl belangdfr dat & FET en het
lo*pn*tf GEEN enktriscn omtact matcnitt hde figuur hierbown staat'rngegEeEnhc dc FET's gemo-
teerddienente worden.
19
A-25
Boor ook de bevestigingsgatenop de zijflens van het hoekprofiel waannee het hoekprofiel tegen de koeler beves-
tigd wordt. Znrger voor dat deze gabn tussen de ribben van het koelprofiel vallen. Boor meteen ook de gaten
in het koelprofiel. Indien u oyer draadtapgereedsdrapbesc,hikt is het nuttig om de gaten in het koelprofiel te tap
pen yoor M4 draad- Bepaal met behulp van de printplaat en het hoekprofiel waar de gaten in het koelp'rofiel
mo€teilr komen. De onderzijde van het koelprofiel dient 10 mm onder de koelplaat uit te steken.
Voorzie de on&rzijde van het koelprofiel van twee gabn M3 x 15 o[ liever nog, M4 x 15.Deze laatste gabn
dienen om het koelprofiel op de bodemplaat b bevestigen.

FET-montageop hoekprofiel
De gatenvoor de pootjesmogenruim wordengenomenom geencontactte maken.De gatenroor de bouties
moetenevengrcot zijn als de isolatiebusjes.De gatenop het profiel dienenovereente komen met de gatenop de
print. Het bepalenvan de juiste plaatsroor de boorgabn doenr{e door het hoekprofielop de print b leggenen
met eenvubotlood (oid) door de gaatjesin de print de boorgatenop het hoekprofielaf te tekenen.
Zorgewoor dat aan de boorgatenGEEN bramen zitten die eventueeldmr het isolatieplaatF kunnen steken.
Later bij het inschakelenvan de versterfterkan dat het vroegtijdigeeindevan de FET betekenen(van */- fl 15,-
per stuk).De bramenhaal je eenvoudiguBg door met eengrote boor (met de hand)eenpaar keer sbvig door de
gatente draaien.
Leg nu het voorgeboordeprofiel (zonderbramett)met de opstaanderand naar boven.Op het hoekprofielkomt
voordatde FET wordt aangebracht.
eersteengrijs isolatieplaatje, Plaatsde FET Ql (=2SK135)nu zodanigdat de
dunnepootjesdoor de kleineregabn steken.Steekeenbortje M3 x 10mm van onderaf@usaande koperzijde)
door eenbevestigingsgat voor Ql. Schuif aande bovenzille van de printplaat eenomgekeerdbusjeop het bottje.
Doe zo ook met het tweedebevestigingsgat voor Ql en de twe gabn voor Q2. Leg de printplaat op eenharde
ondergrond,zodanigdat de bortjes er niet uitvallen. Plaatsnu het koelprofielmet fet op de printplaat.fle
kraagis van de isolatiebusjes
sbken nu in het hoekprmfielen makendaarmeegeenelectrischcontact.Draai nu
tweemoertjesM3 orpde boutis voor Ql losis vast.Plaatsnu ook Q2, met tussenliggende isolatieop het
hoekprofielen zet ook die provisorischvast.

N.B. Op de tekening staat het boutje van bovenaf in de fet gestoken. Dat kan ook maar dan
dient u achteraf heel goed op te letten of het aan de onderzijde uitstekende draadeindje geen
sluiting maakt met de bodemplaat,

Om te kijken of de FET op enigerleimanier contactmaakt met het p'rofielkunt u met eenOhmmeter(standx


10Ohm) tussende pootjesen het profiel en tussende behuizingen het prrofielmeten.De meter mag niet
kunnen de pootjes(padatzn op lengtezijn geknip) wor-
uitslaan.Als er geenelektrischcontactis geconstateerd
den vastgesoldeerd-Zet bnslotb de boutjesgoedvast,eventueelmet tussenliggende borgring, en meet nog-
maalsna of er geensluiting tussenhet hoekpmfielen eenvan de fet-aansluitingenis. Is dat wel zo demonteer
dan allesen begin o,grieuw

Ql =2SK135
Q2 =2SJ50

Plaatsnu het IC in het voeti met & uitsparingop het IC in dezelfderichting als die van het voetj'c.

Buis E88CC
Het buisj,eplaatsenwe pasop het laatst.Eent moet & buisvoetwordenvastgesoldeerd. Dezekan maar op 6en
manier i.tt* geplaatit.Oot ae buis pastop slechts66nmanier in het vmtje zodatdit nooit problemenkan
veroorzalcen. Plaatsde buisvoetin de print en soldeerdezevast op de zelftlewtze als alle an&re componenten-

Dit warenalle onderdelenvan eenmono eindventerkerprint.Werk de andereeindversbrkerprintop preciesde-


en ook &zn zal perfectwerken.
zelfdemanier af als in de bouwbesctrrij-ving staataangegeven
Monber tenslottede eindversterkerprintstegende koelers.

20 A-25
Print van de voeding
Dit is eenheeleenvoudigeprintplaat.Om b beginnenmoebn de 12printp€nnenmet eenhamertjewordeninge-
tikt en vastgesoldeerd.
Hierna monterenwe de weerstandenop dezelfdemanier als op de eindversErfterprint.
Dus: pootjesombuigen,insbken, uitbuigen,een pootft afknippen en vastsol&ren,daarnapashet anderepootje
afknippen en vastsolderen.

Rl = 10 - lW 10Vo
R2 = 5K6 - 5W 10%
R3 = 5K5 - 5W 10%
R4 = 5K5 - 5W l0Vo
R5 = 5K6 - 5W 10Vo
R6 = 8,2- 5W 10Vo

Dit zlin, behalveRl, allemaaldraadgewonden Daar staatgeur kleurcodeop. De waardein Ohms


weerstanden.
is opgedrukt.

MonteerweerstandR6 niet direct tegende printplaat, maar laat de pootjesop lengteen steekze sledrts2 mm
door deprint. Sodeerze danvast.Dit is gedaanomdatnogalwat vermogenin dezeweerstandwordt gedissi-
peerdwaardoorhij warm wordt. Zou u hem tegende print aan monterrn, dan zou de printplaatonder& weer-
standzwart kunnen worden@atstinkt!) en eventueelbeschadigen.

Vervolgenswordende gelijkriehtdiodengeplaatst.I:t er hierbij weer op dat het streepj,e


op de dio&n in dezrlftle
richting staatals het streepjeop & printplaatopdruk.Dezediodenmoebn minimaal 3 A nominaal kunnen ver
dragen.

Dl = 400 V - I A Schottky(of lNa007)


D2 = idem
D3 = idem
D4 = idem

Zo ook de overigedioden

D5 =100V-3A
D6 = idem
D7 = idem
D8 = idem

condensatoren
Mon6er ook de condensatoren van de voeding op dezelfde wijze als op de eindversterkerprints.

Cl =0,01uF-400VMKP
C2 =Q01uF-400VMKP
C3 =0,01uF-400VMKP
C4 =0,01uF-400VMKP

A-25 2l
Nr wordende elektrolytischecondensatoren gemonteerd.Dit zijn elco'smet een waar& van 33uF - 350V.I*t
op dat ook dekant van de * orrcreenkomt met de + op de printplaatopdruk.Steekde elco'sin & printplaat en
hrig de pootjesnaar buitcn. Knip van elke condensatoreenpootjevast en soldeerdit vasl Idem voor het andere
pootje.

c5 =33uF-350V
c6 =33uF-350V
c7 =33uF-350V

Ook de volgende elco's volgens hetzelfde recept...

C8 =2200uF-50V
C9 = 2 2 0 0u F - 5 0 V
C10 = 0,22uF MKS - 100V
Cll =47uF-53V
Clz =47uF-63V
C13 =0,01uF-100VMKP
Cl4 =0,01uF-100VMKP

Spanningsstabilisatoren
De laatstestapis het monbren van de spanningsstabilisatoren Tl en T2, beidevan het type 7t06.Ze dienenop
eenkoelp'rofieltjete wordengemonteerd.Dezeprofielenzijn standaardin de handelverkrijgbaar.Schroefmet
eenbortje en moertje M3 de metalenachterkanttegonhet koelprofiel.Sbek depootjeszo in & print dat de me-
talen achterkantvan de 7E06in dezelfderichting staatals de witte balk op de printplaatop druk. Knip weerde
pootjesop 2 mm af en soldeer?Evast Doe dit ooft met de anderestabilisator.

T1 = LM7805 (1A type met koelplaatje)


T2 = LM7t06 (1A type met koelplaatl)

op eventuelefouten.Een glimmendevertinding is
Nu is dezeprint ook klaar.Controleerde soldeerverbindingen
goed.

Kastmontagele fase
De venterlcerkan in eenhandelsmodelinstrumentkastgemonteerdworden.Een alternatiefis het toepassenvan
zqgenaamdHandytube. Dat is eenvierkantepijp profiel van aluminium dat geleverdwordt met ecn z[iflens
voor plaatbevestiging.Bij het Handytubesysteemzfi'nhoelcverbindingen verkrijgbaa!,die de montagezcsr \ler
gemakkelijken.
Blj gebruik van Handytubedient de onderplaatuit tweestukkenaluminium vervaardigdte worden.E6n deel
dfnt voor de bevestigingvan de eindventerkersmet koelen en het tweededeelvoor de voeding.Tussenbeide
'vingerf,'van dekooler.Op die wijze krijgl de
delenwordt eensfleel opengelatenter breedtevan deuitsEkende
koeler maximale luchttoevoerwaardoorde temperatuurbinnen de perkenbliift. De Handytu,be kast wordt ver-
der voorzienvan aluminium beplatingrondom.I'&em noor de bodem,voor en achterplaat3 mm aluminium
en voor de zliplaten1,5mm. De bovenzij<tewordt afgedictrtmet geperfueerdaluminium.
Handytubeis verkrijgSaarbij de firma MIKO annexDe Metaalwinkelin Den Haag,Alphenaande Rrjn' De-
vente4,Rotbrdam en Tilhtrg.

'geperforeerd' te wordenmet
Bij gebruik van eenbestaandekast dient dezeop de plaatswaar de koelerskomen
ein-aantalgrote gaten.Dat moet ook in de dekselgebeuren,zowelbovende koelersals bovende buizen.

22 A-25
A-25
Voedingstroomversterker
Dezevoedingdient voor beidekanalenop dezelftlewijze gemonteerdte worden.Nu wordt de montagevan 6in
kanaalbeschreven.
Geden de omvangvan de bekerelco'swordendezeniet op de printplaat gemonteerd,maar op de bodemplaat
van de kast. Hierrrcorzijn in de handelspecialebeugelsbeschikbaarEventueelkunnen de elco'sook met mon-
tagekit wordenvastgeplakt.De behuizing (buirnkant) van de elco'smag geenelectrischcontactmet de kast
maken.Meet dat na met eenOhm-meter.Bedraadde voedingvolgenshet schema.Gebruft hiervoor gewq)n
VD 2,5 mm2 elektricircitsdraad(zit ook bij u thuis in de muur) wat zelfs bij d€ HEMA E koop is. Dit geeft het
besb resultaat.

Bmr voor de ringkerntrafo'seengat in de bodemplaat,zo ver mogelljk van de eindversbrkerprintsa[, zodatde


magnetischeveldenvan de trafo's de sctrakelingzo min mogelijk bernvloeden.De opstellingzoalsin het sche-
ma levert het besteresultaatop. De koehlokken van de eindversterkerssluitende magnetischeveldenkort, zo-
dat de invloedop de schakelingafrreemt.

Kastmontage2e fase

Plaatsnu eerstde eindversterfterprintsin de kast. Daaftij komen de koelersaande achterzlide(bovende sleuf


respectievelifrde koelgatenin de Menmplaat) en de ingangzo dicht mogehrt bij de voorzilte.
De vmrzille van de print urcrdtop afstandgehordenmet tweeafstandstusjesvan 10mm en vastgezetmet twee
boutjesen moertjesM3 x 15mm.
Bevestignu ook de hoogspnningstrafofussende eerdergemonteerderingkerntrafo's.Mqrteer hierna devoe-
dingsprint met behulpvan 4 afstandsbusjes en plaatsook de extra 10.000uF elco voor de afvlakking van de
gloeispanning.
Monteerook de bruggelijkrichtcrsvoor de laagspanningorpdebodemplaatdoor middel van M4 boutenen moe'
r€n.
Maak tenslotEeen 3,5mm gaatft in het midden van de bodemplaaten bevestigdaar met een3 mm bouti een
aantalsoldeerlippen.Dat wordt het centraleaardpunt.
Maak in de achbrplaat4 gaEn voor de luidsprekerbussen en monberdie. Zorgewoor dat die hrssengeenslui-
ting met de kast maken (Meten:Ohmmeting).
Ivlaakin de frurtplaat tweegatenvoor de cinch-ingangenen monteerdaar de cinch-chassisdelen. Het is geen
absolutenoodzaak,maar het is gewenstook de cinchaansluitingente isoleren.Er zlyr gdisoleerdecinctrbusjes
verkrijgbaar.

Bedrading
We beginnenmet de bedradingvan de 220Yolt- Het verdientaanbevelingdaaftij als volgt b werft b gaan:
Neem eengoedgdr'soleerde draaddoorvoeren voer het lichtnetsnoern. Zorg ook voor draadontlasting.Plaatsnu
eenkroonstrip tegende achbrwanden sluit op tweecontacten& 220 Volt aan.Maak eendraafterbinding met
de primaire van elke laagspanningstrafo.De twee& primaire aansluitingdient via eenzekeringvan 5 Amg*re
traag te gaan.Monteerdaannor twee zekeringhouders in de acherplaat.Monteerook tureeftleine) schake-
laartjesin de achterplaatvoor zowelde hoogspanningals voor de primaire aansluitingvan dehoogspanning.De
primaire wikkeling van de hoogqpanningstrafo wordt aangesloten en eenzeke-
via 66n van die schakelaartlies
ring van 200 mA traag.
Controleerde aansluitingengcd. De primaire aansluitingenvan de ringkerntrafo's zijn rose van kleur.
Verbindtnu de secundairewikkelingen yan de ringkerntrafo'smet elkaar door de blauwedraadmet de gelein
elkaar te draaienen b wrtinnen met soldeer.
U kunt nu voor alle zekerheidmet een wisselspanningsmeter alle secundairespanningennameten.Die spannin-
gen kunnen 10Vohoger zljn dan op de transformatorenis aangegeven. Verbreeknu de neWerbinding.

A-25 23
i afdpunt
lEntraal

r?ll ?00ll

a/b schakeleEl*
nF 5lEl5
(61815 of 71O151

?x Rose

-*"fr FEod
Lu i dspFeker cEntraalaardpunt

24 A-25
Verbindde rodeen gijzn aansluitdradenvan de ringkerntrafo'smet devisselspanningsqnsfuitinggn de bjug'
gelijkrichters.Het is-Gnselijk hiervoor eenzwar€soldeerboutb gebruiken.Maak met dik draad(2,5 mm YD-
E*"Ol eenverbindingtussei de plusaansluitingyan eenlaagspanningselco met de minaansluitingvan de twee-
de.Di middenaftakk-ingvan de ringkerntrafo @ein elkaar gedraaideblauween geledraad)wordt nu verbonden
met het middenvan de-laatstedraadtussende tweeelco's.Maak eenrrcrbindingmet massiefdraadvanaf
ditzelfdepunt naar het centraleaardprnt.Verbindtde overblijvendeplus van de eneelc'omet de plus van &
U-ig"fiiU"ttter en doe idem met di min. Herhaaldit voor het tweedekanaal.

Verbindtvervolgensde 200 Volt aansluitingenvan de hoogspanningstrafo met de 200 V prinpennenop AT-902.


Verbindtde 12Volt aansluitingenmet de 12 Volt aansluitingenop dezelftlepnntplaat.Verbindthet statische
r"h.r- van & hoogspanningitafo met het centraleaardpunt.Maak eenkorte verbindingtussende 0 van de
hoogspanningop nf-lOt mit het didrtstbijzijndepunt GS op diezelftleprint. Verbindtde 0 van de hoogspan-
ning door middel van massievedraadmet het centraleaardpunt.

Meten

Verbindt het22OVolt netsnoermet het lichtnet. Ga nu alle gelijkgerichtespanningencontroleren.Op de grote


laagspanningselco's dient eenspanningaanwezigte zrjn y4n * en -33 i 35 Volt. De hoogspanningdie{ tus- - _
*"tt"3'b0en t-50Volt te bedragenen deiansluitingen GS dienen6 Volt E zijn rcn opzichb van de naastliggende0
op de printplaat.
Verbreek& 220Volt en ontlaadtalle elco'smet eenweerstand(100kOhm voor dehoogspanningen 10kOhm
voor delaagspanning).
Maak nu & verbindingenv(x)r de laagspanningmet de eindversterlcen. Vanaf de elco'sgaandrie dradennaar
de printplaat.De middenaansluiting (dieook aan het centraleaardpuntzit) gaatnaar eeng_nntpennaastR32.De
*aansluiting van de elco die met de bruggelijkrichhr is verbondenwordt verbondenmet Vcsl op de print.
De -aansluitingidem met Vcc- op de print.
Maak tweeverbindingenvanaf de printplaat met de luidsprekerbussen op de achterwand.De *aansluiting komt
naastR22 en de -aansluiting naastR32.
verbindt nu & punten GI* en GL- met de punbn 0 en GS op de voedingsprint.
Verbindthet prnt HSP-op AT-901met de 0 van de hoogspanningop AT-902.VerbindtHSP+op AT-901via het
overgebleven schakelaartjeop de achbrzille met de HS+ op AT-902.
Naastde muzieksleutelop geplaatst.Gebruik eengoedeafgeschermde
AT-901zijn de ingangsaansluitingen ka'
^het
bel om dezeprnten met te
cinch-chassisAeet De
verbinden. IN+ komt aan de binnenaderen de IN- aan &
afschermmantel van die kabel.
Indien gir'soleerdecinchbussenzijn toegepastdient er nog eenextra draadte wordenaangebracht vanaf IN- naar
het centraleaardprnt.

N.B. Sl en 52 zijn nog niet aangesloten. Indien gewenst kan de versterker via die punten in klas-
se-B geschakeld worden. Monteer daartoe een dubbelaan-uit schakelaartie op de frontplaat en
maak naar elke schakelaarhelft twee verbindingen vanaf die punten. Meet met de Ohmmeter de
aansluitingen van de schakelaar op. Verwissel in elk geval niet de linker- met de rechterhelft!

Eindcontrole
Tenslottewordt de gehelebedradinggcd nagekeken.Als u er zekervan bent dat er geenfoutengemaaktzijn
wordt de 220 Volt *eer aangeslobilzonaerluidsprekers!).Wachttot de buisjesopgloeienen_meetopqiegw1lle
rp;;;g; ten opzichtvan-hetcentraleaardpunfofwel de behuizing.De pnrntelVcrF e1 kq op AI-901 zijn
n'[ see-rls en -^33Volt.De hoogspanningoir Oepri"t Uij HSI+ moet nu 200 Volt of min&r
+ bedrage'r (iedere
dient-6 Volt b zijn.'Iirssende
,pirrirJ t"rsen ltg Volt en 200-V;ltiseoeai De glo_eispanninc -ophetpunt GL-
*otarfn van deA/B-schakelaardientin klasse-B0 Volt aanwezig E zi1n.
-10 mV bedragen(met
Meet vervolgensde gelijkspanningop de luidsprekertlemmen.Die mag maximaal + of
torte"rrore;i"gangyi nis gdo ii tan de versrerkeruitgeschakeldworden.Schakeldaartoeeerst52 uit @e
hoogspanning)en l-minuut "tt"*
later 51.TenslotEkan de 220Yolt verbrokenworden.

A-25 25
Inschakelen

Indiendeversterfter
GEHEEL UIT staatdientu devolgende
volgorrde
aanb houden:

1. verbindthet lichtnet
2. schakelde gloeidraadin (S1)
3, schakelna 1 minuutde hoogspanning in (S2)
4. verbindt de luidsprekersmet de versterker

De standvandeA/B-schakelaar
maaktnietuit.

Uitschakelen
Wegaandaatbijin orngekeerde
volgordete werk:

1. verbreek de verbindingrnet de luidsprekers


2. schakelde hoogspanning uit (S2)
3. schakelna 1 minuutde gloeidraaduit (Sl)
4. verbreek de lichtnetaansluiting

Deze schakelvolgorden zijn belangril'k. Indien alles tegelifrertijd wordt ingeschakeld gaat dat ten koste van de le-
vensduur van de buis. Ook geeft de rrcrsbrker een grote spanningssprong af aan de luidspreker bij het in- en
uitschakelen van & hoogspanning.
Een alternatief is de versterker altijd aan te laten staan. Ook dat gaat echter ten koste van de levensduur van de
buis. Drr rs Nrt-r wq.nR

Gebruik
De A-25 klinkt pasoptimaal wanneerdezeenkelewekenaanstaat.U kunt de versbrker daartoein Klasse-Bla-
ten staan.De wrsterker wordt dan niet z<)warrn en de eleltricieitsrekening valt dan ook weermee.Voordat&
versterkergebruikt wordt moet hij eersteenuurtp in klasse-Astaan,voor het besteresultaat.De kast wordt dan
warrn en de schalcelinggebruikt meer stroom dan noodzakelijkvoor het uitgangsverrnogen.
Plaatsde kast op een plaatswaar goedeluctrdoorlaatis aanboven-en onderziih van de rersbrlcer.Indien er
niet genoegluchdoorlaatis, wordt delevensduurvan de verstedcerbekort.
Wij bevelenaan,de versterkerook als dezeniet gebruikt wordt aan b labn staan.Hij klinkt dan altifl o'ptimaal.
Indien u niet om de paar jaar de buis wilt vervangendient dezewel uitgeschakeldte worden.Dat verlengtde le-
vensduur.Vandaardat er tweeextra schakelaarsop zitten.Mrmalerwijs wordt de laagspanningvoor de ftt's
nooit uitgesdrakeld.
Na langduriguitschakelen(bijv. tij'densvakanties)heeft & verstei*er tenminsteeendagnodig om weer opti'
maal te functioneren.

26 A-25
Specificaties(bij 300 VA voedingstrafo)

Pout aan 8 Ohm 36 Watt


Pout-piek aan 8 Ohm 45 Watt
Pout aan 4 Ohm 45 Watt
Pout aan 2 Ohn 40 Watt
Pout aan I Ohm 25 Watt

Frequentiebereik-1 dB I Hz - 45 kllz
idem -3 dB 0,3 Hz - 60 kHz

S/N t.o.v.I Watt 65 dB


THD * ruis 2olo

Overshootaan E Ohm//Z uF 6,60/o


idem aan 2 Ohm/l2 uF 20Vo

Slew Rate 4 V/us


Thansfertime 2us

Ingangsgevoeligheid 300 mV

Tbt zoverdezebouwbesctrrijving.We wensenu veel zuccesmet de bouw van de versbrker en vooral vcel luister-
plezier!

Slot
GeenkeEn is sterkerdan zijn zwaksteschalcelOd< dezeversbrker laat neelhorenvan uw orrcrigeaudiocom-
ponenbn.Zorg daaromvoor goedekabelsen phrggen.lvlaakuw pluggenook regelmatigschoonmet eengoed
reinigingsmiddel(bijy. KONTAK).

Gebnuikliefst zo
Ook wat er tussende bron en de eindversterkerzit speelteengrote rol in de geluidsweergave.
. weinig mogetiik elektronica.Een enkelegoedepotentiomebr klinkt beterdan menigeregehersbrker.Ben leu-
ke Bn goede)oplossingis ook de in Audio &'Ibchniek numrner 15beschrevtnMS-SWTCH. Dat is eenzeer
vervormingsarmeregelvenbrke4,want zonderactievecornponenten.
. Indien u langekabelsgebruikt naar de eindversbr*eds)toe dan is eenregelversErkerhelaasnoodzalcelijk.Ook
daarvoorheeft Audio & Tedrniekeenaantalontverlrn gemaaktdie het beluisbrenalleszinswaardz!in.

A-25 27
i r-{
ip;

i;
i: ii
- j Lr
- r.l i 6 l
I.T =
- --
:tr r .r*r L ,11 t zoo
i, E
-l :rql ! ll-\,/
| | -

E-ltcol
I tl I'd I o
'\
\\
F ^
+!Jl

\
i\ / |
|
I--
lgq |
'n i\--l
|
ls {
L- I su, I
i

i r_ | I I r=rr ; | \_/
.i IlXl il
:1.::= \+ \ r
'lEilt
;r_ rr3 |
ir'r ,Ull=ilnl
-- rr I

i. _-lEj _i",r*! iEi8itiElisl 9Iigi ,


C.,=
l' I |u I- ; t - l u I _-,
a
I
.-
n
urJr . , |I il V'' lstul
Lgl
I
lrirn-ln iTl rr

i<ft?r0E

28 A-25
o
J

t\
o :+
(}t

3+

3+
R1
oEo
o
t\ N

o@pD/. @pD2
o(-DoD3 oCX)o Dl

o c
(rl J

e 12Vo -O Q- o ^,2AAV oJ

A-25 29

You might also like